Σύμφωνα με τον Δρ. Ηρακλή Αβραμόπουλο, Ειδικό Παθολόγο με ειδίκευση στον σακχαρώδη διαβήτη και την υπέρταση (Medweb.gr), η πλειοψηφία των θανάτων από COVID-19 παγκοσμίως, ήταν σε χώρες όπου πολλοί άνθρωποι είναι παχύσαρκοι, με ποσοστά θνησιμότητας από τον κορωνοϊό 10 φορές υψηλότερα στις χώρες όπου τουλάχιστον το 50% των ενηλίκων είναι υπέρβαροι, σύμφωνα με μια παγκόσμια μελέτη.

Η δημοσίευση, η οποία περιέγραψε μια «δραματική» συσχέτιση μεταξύ των θανάτων από COVID-19 και της παχυσαρκίας των χωρών, διαπίστωσε ότι το 90% ή 2,2 εκατομμύρια εκ των 2,5 εκατομμυρίων θανάτων από την πανδημία μέχρι στιγμής, ήταν σε χώρες με υψηλά ποσοστά παχυσαρκίας.

Η μελέτη ανέλυσε τα στοιχεία θανάτου από COVID-19 από το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins στις Ηνωμένες Πολιτείες και τα δεδομένα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την παχυσαρκία.

Είναι εντυπωσιακό ότι δεν υπάρχει ούτε μια χώρα όπου οι άνθρωποι γενικά δεν είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι με υψηλά ποσοστά θανάτου COVID-19.

Χώρες όπως η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, έχουν πολύ χαμηλά επίπεδα θανάτων από COVID-19, καθώς και πολύ χαμηλά επίπεδα παχυσαρκίας στους ενήλικες. Αυτές οι χώρες έδωσαν στο παρελθόν προτεραιότητα στη δημόσια υγεία με μια σειρά μέτρων, συμπεριλαμβανομένου του βάρους του πληθυσμού, και αυτό απέδωσε τώρα κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Αντίθετα, η μελέτη διαπίστωσε ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βρετανία, για παράδειγμα, τόσο τα ποσοστά θανάτου COVID-19 όσο και τα επίπεδα παχυσαρκίας ήταν από τα υψηλότερα.

Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει το τρίτο υψηλότερο ποσοστό θανάτων από τον κοροναϊό στον κόσμο και το τέταρτο υψηλότερο ποσοστό παχυσαρκίας – 184 θάνατοι COVID-19 ανά 100.000 και 63,7% των ενηλίκων είναι υπέρβαροι, σύμφωνα με στοιχεία του ΠΟΥ – ακολουθούμενο από τις Ηνωμένες Πολιτείες, με 152,49 COVID-19 θανάτους ανά 100.000 και 67,9% των ενηλίκων υπέρβαρους.

Φαίνεται ότι η παχυσαρκία πρέπει να αναγνωριστεί ως βασικός παράγοντας κινδύνου για COVID-19 και να ληφθεί υπόψη στον σχεδιασμό του εμβολιασμού.

Όπως και άλλα νοσήματα όπως ο διαβήτης και οι καρδιαγγειακές παθήσεις, τα άτομα με παχυσαρκία πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για να πάρουν προτεραιότητα στα προγράμματα εμβολιασμού σε όλο τον κόσμο.

H Μαρία Αθ. Ψωμά, Ιατρός-Βιοπαθολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρική & Χειρουργική της Παχυσαρκίας (Paris VI), Board Certified στην Ιατρική της Αντιγήρανσης γνωρίζει καλά ότι ένας μεγάλος … καημός είναι το κοιλιακό λίπος, που δεν αφορά μόνον στα περιττά κιλά, αλλά στη λειτουργία του εκάστοτε σώματος. Δεν είναι άλλωστε σπάνιο να βλέπουμε αδύνατα άτομα με κοιλιά. Υπάρχουν έξυπνοι τρόποι για τη μείωση του κοιλιακού λίπους.

• Αρχίστε τη μέρα σας με χλιαρό νερό και με λεμόνι. Αποτοξινώνει το συκώτι και ενεργοποιεί το μεταβολισμό από το πρωί.
• Μείνετε μακριά από άσπρο ρύζι, ψωμί και ζυμαρικά. Το λευκό αλεύρι ανεβάζει τα επίπεδα του σακχάρου και προκαλεί την έκκριση ινσουλίνης, η οποία αποθηκεύει λίπος στην κοιλιά. Προτιμήστε καστανό ρύζι ή μπασμάτι, ψωμί και ζυμαρικά ολικής αλέσεως. Είναι σύμπλοκοι υδατάνθρακες και επιβραδύνουν την αύξηση του σακχάρου και της ινσουλίνης.
• Αποφύγετε τη ζάχαρη τόσο την κρυσταλλική όσο και αυτή που είναι κρυμμένη σε προϊόντα. Μάθετε να διαβάζετε τις ετικέτες των προϊόντων, γιατί τα περισσότερα επεξεργασμένα προϊόντα έχουν ζάχαρη μέσα. Εκτός του ότι είναι εθιστική και έχει ενοχοποιηθεί για καρκίνο, αποθηκεύει και λίπος στην κοιλιά.
• Πιείτε πολύ νερό. Βοηθάει στην αποβολή τοξινών από το σώμα, βοηθάει στον κορεσμό και ενεργοποιεί το μεταβολισμό.
• Φάτε ωμό σκόρδο. Το ξέρω ότι πολλοί θα αντιδράσουν για τη μυρωδιά, όμως σύμφωνα με μια μελέτη, μασώντας 2-3 σκελίδες σκόρδο κάθε πρωί και πίνοντας ένα ποτήρι νερό με λεμόνι μετά από αυτό, φάνηκε να ενεργοποιείται η απώλεια βάρους και η κυκλοφορία του αίματος.
• Φάτε φρούτα και λαχανικά πλούσια σε χρώμα. Τα αντιοξειδωτικά, οι βιταμίνες, τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία που περιέχουν, συμμετέχουν ως ένζυμα στους μεταβολικούς δρόμους. Προτιμήστε κόκκινες και κίτρινες πιπεριές, σπανάκι, μπρόκολο, φράουλες, ροδάκινα, βερίκοκα.
• Χρησιμοποιήστε όσα μπαχαρικά και μυρωδικά μπορείτε. Η κανέλα αυξάνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη και βοηθάει στη ρύθμιση του σακχάρου, με αποτέλεσμα να μην έχετε λιγούρες και να επιταχύνει την απώλεια κοιλιακού λίπους. Το τζίντζερ λόγω των αντιοξειδωτικών και το πιπέρι (μαύρο, καγιέν) λόγω της καψαϊκίνης, αυξάνουν τη θερμογένεση και το μεταβολισμό.
• Καταναλώστε άπαχα γαλακτοκομικά προϊόντα. Έχει τεκμηριωθεί πια ότι μια διατροφή αυξημένη σε ασβέστιο από τα άπαχα γαλακτοκομικά, ευνοεί την απώλεια κοιλιακού λίπους.
• Κοιμηθείτε 7-8 ώρες συνεχόμενα. Ο λίγος ή ο διαλειμματικός ύπνος εκλαμβάνεται ως στρες από τον οργανισμό και αυξάνεται η έκκριση της κορτιζόλης. Είναι η ορμόνη του άγχους, η οποία ενισχύει την αποθήκευση του λίπους στην κοιλιά.
• Περπατήστε. Δε χρειάζεται να πάτε σε γυμναστήριο και να κάνετε κοιλιακούς για να κάψετε λίπος. Το βασικό είναι η αερόβια άσκηση. Τέτοια είναι και το γρήγορο περπάτημα. Φροντίστε να κάνετε 5.000-10.000 βήματα ημερησίως. Μπορείτε να τα μετράτε με ένα βηματόμετρο ή με εφαρμογή που υπάρχει δωρεάν στα κινητά σας τηλέφωνα.

Σύμφωνα με την κυρία Ιωάννα Αδαμίδου MS, RD, Διαιτολόγο – Διατροφολόγο & Βιολόγο, Υπεύθυνη Bioiatriki + Nutrition, Θεσσαλονίκη, Επιστημονική Συνεργάτη ΒιοΚλινικής Θεσσαλονίκης, η θεληματική αποχή από ορισμένες ομάδες τροφών έχει συνήθως θρησκευτικό χαρακτήρα, εκτός απ’ αυτήν που γίνεται αποκλειστικά για λόγους υγείας ή με την πρόθεση “αποτοξίνωσης” του οργανισμού. Κατά την ορθόδοξη πίστη, η νηστεία προετοιμάζει τον χριστιανό πνευματικά, τον οδηγεί σε μια περισυλλογή και συνάμα σε μια ανάταση πνευματική, και του παρέχει τη δυνατότητα να κυριαρχεί των άτακτων επιθυμιών και να κυβερνά τα ατίθασα πάθη. Οι πιστοί ωστόσο οφείλουν να δώσουν στο σώμα τα θρεπτικά συστατικά που είναι απαραίτητα για τη συντήρηση και βέλτιστη λειτουργία του, έστω κι αν στερούνται κάποιων τροφών λόγω νηστείας.

Οι συστάσεις της νηστείας μοιάζουν αρκετά με αυτές της Μεσογειακής διατροφής, ενός από τους υγιεινότερους τύπους διατροφής στον κόσμο. Συγκεκριμένα στη νηστεία του Πάσχα το κρέας, το ψάρι, τα αυγά και για τους περισσότερους και τα γαλακτοκομικά είναι “εκτός μάχης”, ενώ το ψάρι καταναλώνεται μόνο την 25^η Μαρτίου. Συνεπώς, είναι μια καλή ευκαιρία να παραδώσετε την σκυτάλη σε ορισμένες τροφές που πιθανώς είχαν ως επί το πλείστον παραγκωνιστεί έως τώρα, αναπληρώνοντας με τον τρόπο αυτό τις ανάγκες σας σε βασικά θρεπτικά συστατικά. Μπορείτε λοιπόν να εισάγετε στο διαιτολόγιό σας:

• Οστρακοειδή και θαλασσινά, όπως μύδια, καλαμαράκια, γαρίδες και αστακό, με αξιόλογη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες αλλά και ψευδάργυρο που σχετίζεται άμεσα με την καλή υγεία του ανοσοποιητικού συστήματος.
• Ψάρι την 25^η Μαρτίου, το οποίο αποτελεί μια έξοχη πηγή πρωτεΐνης εναλλακτική του κρέατος, με αξιόλογη περιεκτικότητα στα φιλικά προς την καρδιά ω-3 πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, σε αντίθεση με τα κορεσμένα λιπαρά του κρέατος. Μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε ω3 έχουν τα λιπαρά ψάρια (π.χ. σολομός, σαρδέλα, σκουμπρί, τόνος, μπακαλιάρος, πέστροφα, γαύρος), τα οποία είναι επιπλέον πλούσια σε βιταμίνη D, βιταμίνη που συντελεί στην απορρόφηση, εναπόθεση και διατήρηση του ασβεστίου στα οστά, συμβάλλοντας έτσι στην πρόληψη αλλά και αντιμετώπιση της οστεοπενίας και οστεοπόρωσης.
• Όσπρια, όπως φασόλια, φακές, ρεβίθια και φάβα, τα οποία είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, βιταμίνη Β12 και σίδηρο, και συνεπώς επίσης αναπληρώνουν άψογα την απουσία του κρέατος, ειδικά σε συνδυασμό με ρύζι.
• Ξηρούς καρπούς και σπόρους, που εμπεριέχουν πρωτεΐνες, ασβέστιο, αλλά και τα φιλικά προς την καρδιά μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα.
• Προϊόντα ολικής αλέσεως, οι φυτικές ίνες των οποίων δημιουργούν γρηγορότερο και ευκολότερο κορεσμό, και συμβάλλουν στη σωστή λειτουργία του εντέρου και στη ρύθμιση της γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα.
• Σόγια, πλούσια σε πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας, οι οποίες συναγωνίζονται αυτές του κρέατος.
• Μπάρες δημητριακών με βρώμη και σπόρους, δίχως ζάχαρη, ως γρήγορο πρωινό ή σνακ πλούσιο σε φυτικές ίνες για την καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος και του εντέρου.
• Άφθονα φρούτα και λαχανικά, σε διάφορους χρωματικούς και γευστικούς συνδυασμούς, που θωρακίζουν την άμυνα του οργανισμού λόγω της ποικιλίας των αντιοξειδωτικών ουσιών που περιέχουν. Την παράσταση “κλέβουν” τα σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όπως το σπανάκι, το μαρούλι και η ρόκα, αλλά και το μπρόκολο. Όσον αφορά στα φρούτα, επωφεληθείτε από τις φυτικές ίνες που προσφέρει ολόκληρο το φρούτο με τη φλούδα του (εφόσον αυτή τρώγεται) ή στο μπλέντερ, έναντι του έτοιμου συσκευασμένου χυμού στον οποίο συχνά προστίθεται και ζάχαρη.

Η νηστεία συνάμα αποτελεί μια προσπάθεια για εγκράτεια και από πλευράς ποσότητας. Καλό είναι να είστε προσεκτικοί με τα λιπαρά όπως το βούτυρο και το ελαιόλαδο, αλλά και τους υδατάνθρακες όπως το ψωμί, τα μακαρόνια και τις πατάτες, η υπερβολική κατανάλωση των οποίων μπορεί να οδηγήσει σε απουσία κορεσμού και αύξηση βάρους ακόμη και στην περίοδο της νηστείας.

Καθώς λοιπόν πλησιάζουμε προς το Πάσχα, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πως μπορούμε να έχουμε ποιότητα διατροφής και ζωής κατά τη διάρκεια της νηστείας, δίχως να στερηθούμε τα συστατικά, τις βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία που είναι απαραίτητα για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού.

Πηγές: 

• Από την Σοφίαν των Θεοφόρων Αγίων Πατέρων της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Ορθόδοξος Κυψέλη, Θεσ/νίκη, Τεύχος 72-73, 1998. 
• Adamidou J., Bell-Wilson J.A. (2006), Iron Deficiency Anemia and Exercise. IDEA Fitness Journal. 
• Wardlaw G.M., Hampl J.S., DiSilvestro R.A. (2004), Perspectives in Nutrition. McGraw-Hill. 6^th edition. 

Επιμέλεια: Νεκταρία Καρακώστα, Δημοσιογράφος Υγείας

H Oστεοαρθρίτιδα είναι η πιο συχνή χρόνια πάθηση των αρθρώσεων και προσβάλει ένα στα πέντε άτομα. Επηρεάζει τις αρθρώσεις, αλλοιώνοντας τους χόνδρους και προκαλεί́ πόνο, δυσκαμψία, πρήξιμο συνόψισαν οι ομιλητές του σχετικού webinar που πραγματοποίησε η Ελληνική Εταιρεία Αντιρευματικού Αγώνα μέσω της σελίδας της στο Facebook.

Σύμφωνα με το κο Αθανάσιο Κουτρούμπα, ρευματολόγο το 25-35% των ανθρώπων μετά τα 65 έτη θα πάθουν οστεοαρθρίτιδα.Η οστεοαρθρίτιδα μπορεί να έχει πολλές εντοπίσεις: χέρια, γόνατα,

ισχία, σπονδυλική στήλη, τα άκρα των ποδιών κα. Σε καθεμία από αυτές τις περιοχές η νόσος μπορεί να προσλαμβάνει διακριτή μορφή, με σημαντικές διαφορές από άλλες μορφές της νόσου, ακόμη και με την ίδια εντόπιση. Τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας είναι ο πόνος και η δυσκαμψία, ο κριγμός, η διόγκωση και, σε προχωρημένα στάδια, η απώλεια της λειτουργίας της προσβληθείσας άρθρωσης.

Οι προδιαθεσικοί παράγοντες που οδηγούν στην ανάπτυξη οστεοαρθρίτιδας είναι η κληρονομικότητα, οι κατασκευαστικοί, που αφορούν κατασκευαστικές ιδιαιτερότητες των αρθρώσεων, οι τραυματισμοί, η έντονη καταπόνηση του σκελετού, η παχυσαρκία και η προϋπάρχουσα φλεγμονή. Καθώς η παχυσαρκία αναδεικνύεται στον μείζονα τροποποιήσιμο προδιαθεσικό παράγοντα της νόσου, η σημαντικότερη παρέμβαση πρόληψης της οστεοαρθρίτιδας είναι η απώλεια βάρους σε υπέρβαρους ασθενείς. Μελέτες αποδεικνύουν ότι ακόμη και σχετικά μικρή μείωση του σωματικού βάρους, της τάξης των 5 κιλών, μειώνει κατά 50% την πιθανότητα μελλοντικής ανάπτυξης οστεοαρθρίτιδας. Σημαντική παρέμβαση είναι επίσης η σωματική άσκηση, με πολλαπλά οφέλη για τον εκφυλιζόμενο σκελετό τόνισε ο κος Κουτρούμπας.

Ο πόνος είναι ένα σύμπτωμα της οστεοαρθρίτιδας που δεν φαίνεται, δεν μοιράζεται και δεν απεικονίζεται τόνισε ο κος Δημήτρης Κασίμος, Ρευματολόγος, Υποστράτηγος, Διοικητής 401 Γενικού Στρατιωτικού Νοσοκομείου. Για την αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας υπάρχει η φαρμακευτική και η μη φαρμακευτική παρέμβαση. Η φαρμακευτική παρέμβαση έχει σαν πρώτη γραμμή τα αναλγητικά  και σαν δεύτερη γραμμή τα Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη Φάρμακα. Η μη φαρμακευτική παρέμβαση περιλαμβάνει  την άσκηση, την  απώλεια βάρους, την αξιολόγηση καθημερινών δραστηριοτήτων, τη χρήση θερμικών βοηθημάτων και την εκπαίδευση τεχνικών προστασίας αρθρώσεων.

Σύμφωνα με μια  έρευνα το 22% στα άτομα με οστεοαρθρίτιδα παίρνει φάρμακα χωρίς έγκριση του ιατρού.  Πιο συγκεκριμένα, το 36% λαμβάνει θειϊκή χονδροϊτίνη, μουρουνέλαιο, το 24% παρακεταμόλη και το 17% ιβουπροφαίνη. 

Σύμφωνα  με τα πρότυπα φροντίδας για τα άτομα με Οστεοαρθρίτιδα:

• Οι ασθενείς με συμπτωματική Οστεοαρθρίτιδα πρέπει να υπόκεινται σε περιοδικό έλεγχο ανάλογα με τις ανάγκες τους
• Πρέπει να αξιολογούνται άλλες συνυπάρχουσες παθήσεις
• Το σχέδιο διαχείρισης  θα πρέπει να γίνει σε συνεργασία με τον πάσχοντα
• Οι κίνδυνοι και τα οφέλη της προτεινόμενης θεραπείας πρέπει να επεξηγούνται και να παρουσιάζονται στο άτομο με κατανοητό τρόπο
• Η θεραπεία πρέπει να είναι εξατομικευμένη και να επαναξιολογείται ανάλογα με την πορεία της νόσου

Την τελευταία δεκαετία έχει σημειωθεί σημαντική εξάπλωση έξυπνων συσκευών και εφαρμογών που μετατρέπονται σε υποστηρικτικά εργαλεία στα χέρια ασθενών με χρόνιες παθήσεις. Εξαίρεση δεν θα μπορούσε να αποτελεί η χρήση τέτοιων τεχνολογιών στην διαχείριση του χρόνιου πόνου από τους ασθενείς. Σύμφωνα με μια πρόσφατη συστηματική έρευνα, βρέθηκαν 36 συνολικά apps, τα οποία παρέχουν την δυνατότητα καταγραφής επεισοδίων πόνου. Όμως το μεγαλύτερο ποσοστό από αυτές τις τεχνολογικές λύσεις έχουν ένα βασικό μειονέκτημα: την ελάχιστη συμμετοχή επαγγελματιών υγείας και ασθενών στην σχεδίαση και ανάπτυξη τους. Η συγκεκριμένη αστοχία έχει αντίκτυπο στην υιοθέτηση αυτών των νέων τεχνολογιών στην κλινική πράξη ανέφερε ο κος  Αντώνης Μπίλλης, Μεταδιδακτορικός Επιστημονικός Συνεργάτης Τμήματος Ιατρικής Α.Π.Θ

Αυτό το κενό έρχεται να καλύψει η έξυπνη λύση της EPIONE (https://epione-app.com/), η οποία αποτελεί αποτέλεσμα τριετούς συνεργασίας μεταξύ του Εργαστηρίου Ιατρικής Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, της εταιρείας ΓΝΩΜΩΝ Πληροφορική Α.Ε., της Ελληνικής Εταιρείας Αντιρευματικού Αγώνα (ΕΛΕΑΝΑ) και του Ιατρείου Πόνου του ΑΧΕΠΑ.  Ένα νέο app, που θα στοχεύει  στην αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου σε ασθενείς με Οστεοαρθρίτιδα μόνο  έχει ξεκινήσει  ήδη από την Ελληνική Εταιρεία Αντιρευματικού Αγώνα, με τη συνεργασία και πάλι του Εργαστηρίου Ιατρικής Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης,  του Αντιρευματικού Συνδέσμου Ασθενών της Μάλτας (ΑRAM) και του Αντιρευματικού Συλλόγου Ασθενών της Ισπανίας (LIRE), ανέφερε ο κος Μπίλλης.

Επιμέλεια: Νεκταρία Καρακώστα, Δημοσιογράφος Υγείας

Όπως επισημαίνουν οι Συντονιστές της Επιστημονικής Ομάδας «Μελέτη Διαταραχών Αναπνοής στον Ύπνο» της ΕΠΕ κος Βαγιάκης Εμμανουήλ και κα Λάμπρου Καλλιρόη τα τελευταία 50 χρόνια η μέση διάρκεια ύπνου στον δυτικό κόσμο έχει μειωθεί κατά δύο ώρες (2h) περίπου και ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων κοιμάται πλέον λιγότερο από επτά ώρες (7h), που θεωρείται το ελάχιστο για να μην υπάρξουν προβλήματα υγείας από την στέρηση ύπνου.

Ο ύπνος, μαζί με τη λήψη τροφής, νερού και την αναπνοή είναι βασικός βιολογικός πυλώνας της ύπαρξής μας και η μακροχρόνια στέρηση του είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για ένα ευρύ φάσμα παθήσεων, που περιλαμβάνει τα καρδιαγγειακά νοσήματα, τον καρκίνο, την άνοια και το ζαχαρώδη διαβήτη. Επίσης, ο ανεπαρκής ύπνος αυξάνει την όρεξη με αποτέλεσμα την αύξηση του σωματικού βάρους.

Αν συνδυάσετε όλες αυτές τις συνέπειες για την υγεία γίνεται εύκολα αντιληπτό γιατί ο σύντομος ύπνος οδηγεί σε σύντομη ζωή. Η ιδέα ότι μπορεί να κόψουμε χρόνο ύπνου για να τον αφιερώσουμε σε άλλες δραστηριότητες, είτε εργασιακές είτε αναψυχής, είναι μια πολύ-πολύ επικίνδυνη ιδέα. Η ευημερία μας και πολλές πλευρές της κοινωνικής μας ζωής πλήττονται από την έλλειψη επαρκούς ύπνου. Η έλλειψη ύπνου μπορεί να οδηγήσει, εκτός των άλλων, σε υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας με αποτέλεσμα μείωση της απόδοσης μας στην εργασία ή στις σπουδές και σοβαρά τροχαία ατυχήματα.

Ο καλός ύπνος είναι επίσης απαραίτητος για την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Οι πληροφορίες που είναι απαραίτητες για την σειρά των ανοσολογικών αντιδράσεων μεταφέρονται στον οργανισμό κατά τη διάρκεια του ύπνου. Όπως όλοι γνωρίζουμε εμπειρικά, όταν ο άνθρωπος είναι άρρωστος έχει την τάση να μένει πολλές ώρες ξαπλωμένος και να κοιμάται. Για να αντιμετωπίσουμε οποιαδήποτε ίωση -και σήμερα ειδικότερα την νόσο COVID19,- τόσο προληπτικά όσο και αν κολλήσουμε, είναι απαραίτητο να έχουμε καλής ποιότητας και επαρκή σε χρόνο ύπνο. Το ίδιο φαίνεται να ισχύει και για την απόδοση του εμβολιασμού. Η καλύτερη ποιότητα και η χρονική επάρκεια του ύπνου (τουλάχιστον 7 ώρες το 24ώρο) έχει δειχθεί ότι βοηθάει την απόδοση των εμβολίων.

Μια πολύ συχνή διαταραχή που καταστρέφει τον ύπνο είναι η αποφρακτική υπνική άπνοια. Σε ορισμένους ανθρώπους το ροχαλητό συνοδεύεται από πλήρεις διακοπές της αναπνοής που διαρκούν από μερικά δευτερόλεπτα μέχρι πάνω από ένα λεπτό (βλέπε σχήμα). Κατά τη διάρκεια των διακοπών αυτών σταματάει το ροχαλητό και ξαναρχίζει πιο έντονο όταν το άτομο ξαναρχίζει να αναπνέει. Οι διακοπές αυτές της αναπνοής ονομάζονται άπνοιες και αν ένα άτομο εμφανίζει αρκετές άπνοιες θεωρείται ότι πάσχει από το σύνδρομο της άπνοιας στον ύπνο. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της άπνοιας στον ύπνο είναι το χρόνιο ροχαλητό με παρουσία διακοπών της αναπνοής (απνοιών) στον ύπνο, η νυχτερινή συχνουρία, οι πρωινοί πονοκέφαλοι και η υπνηλία και κόπωση την ημέρα.

Οι ελαφρότερες περιπτώσεις υπνικής άπνοιας αντιμετωπίζονται με απώλεια βάρους, με αποφυγή καπνίσματος, αποφυγή χρήσης οινοπνευματωδών ποτών πριν τον ύπνο και αποφυγή χρήσης ηρεμιστικών και υπνωτικών. Αν οι άπνοιες είναι πολλές η πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση είναι να φοράει ο ασθενής στη μύτη – όταν κοιμάται – μια μικρή πλαστική μάσκα που διοχετεύει ένα ρεύμα αέρα που παράγεται από μια συσκευή που ονομάζεται συσκευή  CPAP (προφέρεται ΣΙΠΑΠ). Ο αέρας αυτός βοηθά τον ασθενή να αναπνέει ικανοποιητικά και συνήθως λύνει το πρόβλημα. Ορισμένοι ασθενείς μπορούν να αντιμετωπιστούν με ειδικά ορθοδοντικά μέσα ή με χειρουργικές επεμβάσεις.

Μερικά πιθανά αποτελέσματα της υπνικής άπνοιας, στην περίπτωση που δεν αντιμετωπιστεί, είναι η αρτηριακή υπέρταση, το καρδιακό επεισόδιο, η καρδιακή ανεπάρκεια, το αγγειακό εγκεφαλικό, η κατάθλιψη και ο σακχαρώδης διαβήτης.

Η υποψία της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας μπορεί να διαπιστωθεί εύκολα και γρήγορα (5 λεπτά) αν συμπληρωθεί ένα ειδικό ερωτηματολόγιο 8 ερωτήσεων που λέγεται ερωτηματολόγιο STOP BANG.

Επιμέλεια: Νεκταρία Καρακώστα, Δημοσιογράφος Υγείας

Υπάρχουν πολλές επιδράσεις από την έλλειψη ύπνου και παρενέργειες που μπορεί να μην είναι τόσο γνωστές. Τα πάντα, από τη μνήμη των ανθρώπων έως την εμφάνισή τους, το βάρος τους και η γενική υγεία τους μπορούν να επηρεαστούν από την έλλειψη ύπνου, ειδικά εάν η συνήθεια γίνει χρόνια. Ακολουθεί μια λίστα με την έλλειψη επιδράσεων στον ύπνο που θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε τη σημασία του επαρκούς ύπνου, σύμφωνα με το άρθρο της ιστοσελίδας MDhealth.

Ο μη επαρκής ύπνος μπορεί να προκαλέσει θάνατο

Βρετανικές ερευνητικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα άτομα που έχουν ακανόνιστα πρότυπα ύπνου ή προγράμματα που δεν επιτρέπουν επαρκή ανάπαυση σε τακτική βάση έχουν υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από εκείνα τα άτομα  που κοιμούνται αρκετά σε τακτική βάση. Ειδικότερα, οι ασθενείς που υποφέρουν από έλλειψη ύπνου φαίνεται να έχουν σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων.

 Η κόπωση οδηγεί σε ατυχήματα

Τα σοβαρά ατυχήματα συνδέονται πολύ συχνά με τα κακά προγράμματα ύπνου και την κόπωση. Μελέτες έχουν ισχυριστεί ότι η οδήγηση ενώ πάσχετε από απώλεια ύπνου είναι εξίσου επικίνδυνη με την οδήγηση ενώ είστε μεθυσμένος, επειδή οι χρόνοι αντίδρασης επηρεάζονται εξίσου και από τις δύο δραστηριότητες. Άτομα κάτω των 25 ετών επηρεάζονται ιδιαίτερα από αυτό το φαινόμενο.

Εκτός από τα ατυχήματα στο δρόμο, η έλλειψη ύπνου μπορεί επίσης να οδηγήσει σε υψηλότερο κίνδυνο τραυματισμών ή ατυχημάτων στην εργασία ή στο σπίτι. Το να μην κοιμάσαι αρκετά έχει συνδεθεί με μια σημαντική αύξηση των επαναλαμβανόμενων εργατικών ατυχημάτων καθώς και με τον αυξημένο αριθμό ασθενών.

Η στέρηση ύπνου οδηγεί σε προβλήματα υγείας

Η έλλειψη ύπνου αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης αρκετών χρόνιων παθήσεων. Εκτιμάται ότι το 90% των ατόμων που πάσχουν από αϋπνία πάσχουν επίσης από μια άλλη χρόνια κατάσταση υγείας που μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή. Μερικές από τις πιο συχνές χρόνιες ασθένειες που αυξάνονται με την έλλειψη ύπνου περιλαμβάνουν:

• Διαβήτη
• Εγκεφαλικό
• Καρδιακή ασθένεια
• Συγκοπή
• Έμφραγμα
• Ακανόνιστο καρδιακό παλμό
• Υψηλή πίεση

Η έλλειψη ύπνου προκαλεί κατάθλιψη

Η έλλειψη ύπνου αυξάνει σημαντικά τα συμπτώματα της κατάθλιψης. Σε μια δημοσκόπηση του 2005, τα άτομα που υπέφεραν από άγχος ή κατάθλιψη κλήθηκαν να υπολογίσουν τις συνήθειες ύπνου τους. Αποκαλύφθηκε ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους ασθενείς κοιμούνται λιγότερο από έξι ώρες τη μέση νύχτα. Η αϋπνία συνδέεται συχνά με την κατάθλιψη, με το ένα συχνά να οδηγεί στο άλλο. Τα συμπτώματα της κατάθλιψης μπορούν επίσης να επηρεάσουν την ικανότητα του ασθενούς να κοιμηθεί.

Ο ύπνος βλάπτει τη διαδικασία εκμάθησης

Ο ύπνος είναι απαραίτητος για τις γνωστικές διαδικασίες που σχετίζονται με τη μάθηση. Η έλλειψη ύπνου μειώνει την εγρήγορση και την προσοχή που διευκολύνει τη λήψη πληροφοριών. Η έλλειψη προσοχής περιορίζει επίσης την ικανότητα ενός ατόμου να αιτιολογεί και να επιλύει αποτελεσματικά το πρόβλημα, πράγμα που σημαίνει ότι οι άνθρωποι που είναι κουρασμένοι δεν μπορούν να μάθουν σε αποτελεσματικό επίπεδο.

Οι δεξιότητες που έχουν μαθευτεί κατά τη διάρκεια της ημέρας μετατρέπονται σε αναμνήσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας. Ακόμα κι αν καταφέρετε να μάθετε ένα σημαντικό ποσό κατά τη διάρκεια της ημέρας, δεν θα μπορείτε να το θυμηθείτε εάν δεν έχετε αρκετό ύπνο για να επιτρέψετε στο σώμα σας να αποθηκεύσει αυτές τις γνώσεις στη μακροχρόνια περιοχή του εγκεφάλου.

Η έλλειψη ύπνου επηρεάζει την κρίση σας

Όταν δεν κοιμάστε αρκετά, μπορεί να περιορίσετε την ικανότητά σας να ερμηνεύετε με ακρίβεια τα συμβάντα, γεγονός που μπορεί να σας δυσκολέψει να αντιδράσετε σωστά σε καταστάσεις που αντιμετωπίζετε ή να έχετε την δυνατότητα για μια έξυπνη, αποτελεσματική λήψη αποφάσεων. Πιο συγκεκριμένα, εκείνοι που δεν  κοιμούνται αρκετά τείνουν να κάνουν κακές κρίσεις σχετικά με την ποσότητα του ύπνου που χρειάζονται. Πιστεύουν ότι δεν πάσχουν από κακές επιπτώσεις από το κακό πρόγραμμα ύπνου που τηρούν, γεγονός που οδηγεί στο φαινόμενο της «χιονοστιβάδας».

Η έλλειψη ύπνου καταστρέφει την επιδερμίδα σας

Η έλλειψη  ύπνου προκαλεί προβλήματα στο δέρμα σας. Μόνο μια νύχτα χαμένου ύπνου μπορεί να οδηγήσει σε πρησμένα μάτια και ρηχό δέρμα. Εάν ένα άτομο συνεχίσει να αναπτύσσει ένα σταθερό πρόγραμμα που προάγει την απώλεια ύπνου, αυτή η ζημιά μπορεί να γίνει μόνιμη. Οι μαύροι κύκλοι κάτω από τα μάτια, το ρηχό δέρμα και οι λεπτές γραμμές σε όλο το πρόσωπο μπορούν να γίνουν όλα μόνιμα. Η ελαστικότητα του δέρματος μπορεί επίσης να καταστραφεί με την πάροδο του χρόνου, όταν ένα άτομο δεν κοιμάται αρκετά. Η χρόνια κόπωση οδηγεί σε υπερβολικό στρες που αναγκάζει το σώμα να παράγει περισσότερο από την ορμόνη κορτιζόλη, η οποία διασπά την πρωτεΐνη στο δέρμα που την κρατά ελαστική και λεία.

Όσο πιο λίγο κοιμάστε τόσο πιο εύκολο είναι να πάρετε κιλά

Ένα κανονικό πρόγραμμα ύπνου βοηθά το σώμα σας να διατηρεί τακτικό πρόγραμμα όρεξης και πείνας. Αυτό συμβαίνει επειδή η μείωση του προγράμματος ύπνου αυξάνει την παραγωγή ορμόνης γκρελίνης που διεγείρει την πείνα και μειώνει την παραγωγή λεπτίνης που καταστέλλει την όρεξη. Η απώλεια της καταστολής της όρεξής σας, αυξάνει την πιθανότητα να τρώτε υπερβολικά, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε παχυσαρκία με την πάροδο του χρόνου. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που κοιμούνται λιγότερο από επτά ώρες την ημέρα έχουν 30% περισσότερες πιθανότητες να είναι παχύσαρκοι από εκείνους που κοιμούνται 9 ώρες ή περισσότερο.

Η έλλειψη ύπνου βλάπτει τη σεξουαλική σας ορμή

Οι άνδρες και οι γυναίκες που υπέφεραν από έλλειψη ποιοτικού ύπνου μελετήθηκαν και διαπιστώθηκε ότι οι περισσότεροι είχαν χαμηλότερη λίμπιντο και λιγότερο ενδιαφέρον να κάνουν σεξ. Η έλλειψη ύπνου οδηγεί σε ένα άτομο που έχει λιγότερη ενέργεια και μεγαλύτερη ένταση στο σώμα που αναστέλλει την επιθυμία για σεξουαλική επαφή. Οι άνδρες που πάσχουν από άπνοια ύπνου τείνουν επίσης να έχουν χαμηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης που μπορούν να μειώσουν τη λίμπιντο.

Η κόπωση σας κάνει να ξεχνάτε εύκολα

Τα εγκεφαλικά συμβάντα που είναι γνωστά ως “αιχμηρά κύματα” χρησιμοποιούνται για να βοηθήσουν στην ενοποίηση της μνήμης, γεγονός που καθιστά τα πράγματα που έχετε μάθει εύκολα προσβάσιμα, στην ανάκληση μνήμης (στο να τα θυμάστε εύκολα). Αυτά τα εγκεφαλικά γεγονότα μεταφέρουν επίσης βραχυπρόθεσμες πληροφορίες στον neocortex και τον ιππόκαμπο όπου μπορούν να γίνουν μακροχρόνιες γνώσεις. Αυτή η μεταβίβαση συμβαίνει με τον ισχυρότερο ρυθμό κατά τη διάρκεια του βαθύτερου μέρους του κύκλου ύπνου, οπότε η αποκοπή μεγάλου βαθμού ύπνου μπορεί να βλάψει τη μακροχρόνια μνήμη, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική ηρεμία.

Photos by FREEPIK

Είτε το πιστεύετε είτε όχι, τα περισσότερα από τα νέα κύτταρα αίματος που παράγει το σώμα σας προέρχονται από το μυελό των οστών σας – μια λιπαρή ουσία που βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στα βολβοειδή, ογκώδη άκρα των οστών σας. Για όσους πάσχουν από λευχαιμία, ένα από αυτά τα νέα κύτταρα αίματος μεταλλάσσεται και γίνεται καρκινικό. Στη συνέχεια αρχίζει να κλωνοποιεί ή δημιουργεί αντίγραφα και έτσι εξελίσσεται η ασθένεια, σύμφωνα με το άρθρο της ιστοσελίδας Women’s Health Magazine.

Υπάρχουν διάφοροι «υποτύποι» λευχαιμίας, οι οποίοι καθορίζονται από το είδος των κυττάρων του αίματος που μεταλλάσσονται, καθώς και από το πόσο νωρίς στη διαδικασία παραγωγής κυττάρων λαμβάνει χώρα η μετάλλαξη, εξηγεί η Meredith Barnhart, MS, ειδικός πληροφόρησης για τη λευχαιμία και το λέμφωμα.

Τόσο η Barnhart όσο και ο Wadleigh καθιστούν σαφές ότι, όταν πρόκειται για λευχαιμία, δεν υπάρχει κανένα σημάδι ή σύμπτωμα. Τα συμπτώματα εξαρτώνται από τον υποτύπο, λέει η Barnhart. Ωστόσο, υπάρχουν μερικά συμπτώματα αλληλεπικάλυψης  που τείνουν να εμφανίζονται μεταξύ εκείνων που πάσχουν από τους πιο συνηθισμένους τύπους λευχαιμίας στους ενήλικες.

Χλωμό δέρμα 

Όταν αναπτύσσεται η λευχαιμία, νέα κύτταρα (αίματος) που έχουν υποστεί βλάβη από καρκίνο μπορούν να προσπεράσουν τον μυελό των οστών και έτσι καθιστούν δύσκολη την ανάπτυξη υγιών κυττάρων, εξηγεί η Barnhart. Επειδή έχετε λιγότερα υγιή κύτταρα, μπορεί να αναπτύξετε αναιμία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε πιο ανοιχτόχρωμο δέρμα.

Κόπωση

Όπως συμβαίνει με πολλές άλλες ασθένειες, η κόπωση είναι ένα σύνηθες σύμπτωμα της λευχαιμίας, λέει ο Wadleigh. Εάν αισθάνεστε εξουθενωμένοι όλη την ώρα, και ειδικά εάν η έλλειψη ενέργειας σας είναι μια αξιοσημείωτη αλλαγή από τον τρόπο που ήσασταν πριν, ενημερώστε το γιατρό σας.

Λοιμώξεις ή πυρετός

Τα κύτταρα του αίματος σας είναι ένα σημαντικό συστατικό του ανοσοποιητικού σας συστήματος. Εάν είναι επιθετικά, όπως συμβαίνει και στα άτομα με λευχαιμία, μπορεί να αρρωσταίνετε  συχνότερα, λέει ο Wadleigh. Οι λοιμώξεις ή οι πυρετοί είναι ένα από τα πιο κοινά συμπτώματα που βλέπουμε, προσθέτει.

Δυσκολία στην αναπνοή

Η δύσπνοια είναι κάτι που πρέπει να παρακολουθείτε, λέει η Barnhart. Ειδικά κατά τη διάρκεια της σωματικής άσκησης, εάν παρατηρήσετε ότι δυσκολεύεστε να αναπνεύσετε πιο πολύ από ότι συνήθως, θα πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό σας για αυτό.

Επουλώνονται πιο δύσκολα οι πληγές

Εάν οι γρατζουνιές σας χρειάζονται  αρκετό καιρό για να επουλωθούν ή κάνετε εύκολα μελανιές αυτά τα συμπτώματα θα μπορούσαν να υποδηλώνουν τα είδη των μετατοπίσεων των αιμοσφαιρίων που σχετίζονται με τη λευχαιμία, λέει η Barnhart. Μικρά κόκκινα σημάδια στο δέρμα σας (μια κατάσταση γνωστή ως πετέχια)  θα μπορούσε επίσης να προκύψει από λευχαιμία, προσθέτει.

Άλλα συμπτώματα

Αν και δεν είναι τόσο συνηθισμένα όσο τα πέντε συμπτώματα που αναφέρθηκαν παραπάνω, οι νυχτερινές εφιδρώσεις, οι πονόδοντοι και οι πόνοι στις αρθρώσεις, συνδέονται επίσης με τη λευχαιμία, λέει η Barnhart. Η απώλεια βάρους μπορεί ή όχι να είναι σύμπτωμα, ανάλογα με τον υπότυπο, προσθέτει ο Wadleigh. Αναφέρει επίσης αιμορραγίες της μύτης και πρησμένους ή διογκωμένους λεμφαδένες, πυρετό ή ρίγη ως πιθανά συμπτώματα.

Photos by FREEPIK

Οι ανατομικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών – όργανα φύλου, τρίχες προσώπου κλπ. επεκτείνονται στον εγκέφαλό μας; Το ερώτημα ήταν τόσο δύσκολο να απαντηθεί όσο ήταν αμφιλεγόμενο. Τώρα, η μεγαλύτερη μελέτη απεικόνισης εγκεφάλου του είδους της βρίσκει όντως συγκεκριμένα πρότυπα για το φύλο, αλλά συνολικά περισσότερες ομοιότητες από τις διαφορές. Η εργασία εγείρει νέα ερωτήματα σχετικά με το πώς οι διαφορές του εγκεφάλου μεταξύ των φύλων μπορούν να επηρεάσουν τη νοημοσύνη και τη συμπεριφορά, σύμφωνα με το άρθρο της ιστοσελίδας Αμερικανική ένωση για την πρόοδο της επιστήμης (American Association for the Advancement of Science).

Για δεκαετίες, οι επιστήμονες που μελετούν τον ανθρώπινο εγκέφαλο  έχουν παρατηρήσει ότι κατά μέσο όρο, οι αρσενικοί εγκέφαλοι τείνουν να έχουν ελαφρώς υψηλότερο συνολικό όγκο εγκεφάλου από τους θηλυκούς, ακόμη και όταν διορθώνονται για το μεγαλύτερο μέσο μέγεθος σώματος των ανδρών. Ωστόσο, έχει αποδειχθεί περίεργο να εντοπίσουμε ποιες υποδομές στον εγκέφαλο είναι περισσότερο ή λιγότερο ογκώδεις. Οι περισσότερες μελέτες εξέτασαν σχετικά μικρά μεγέθη δειγμάτων (λιγότερα από 100 εγκεφάλους) καθιστώντας αδύνατα τα συμπεράσματα μεγάλης κλίμακας.

Στη νέα μελέτη, μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον ψυχολόγο Stuart Ritchie, μεταδιδακτορικό συνεργάτη στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, στράφηκε σε δεδομένα από το UK Biobank, μια συνεχιζόμενη, μακροχρόνια, βιοϊατρική μελέτη ανθρώπων που ζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο με 500.000 άτομα. Ένα υποσύνολο αυτών που εγγράφηκαν στη μελέτη υποβλήθηκαν σε εγκεφαλικές σαρώσεις χρησιμοποιώντας MRI. Σε 2750 γυναίκες και 2466 άνδρες ηλικίας 44-77 ετών, ο Ritchie και οι συνάδελφοί του εξέτασαν τους όγκους των εγκεφάλων σε 68 περιοχές, καθώς και το πάχος του εγκεφαλικού φλοιού, το ρυτιδωμένο εξωτερικό στρώμα του εγκεφάλου που θεωρείται σημαντικό για τη συνείδηση, τη γλώσσα, τη μνήμη , αντίληψη και άλλες λειτουργίες.

Προσαρμόζοντας την ηλικία, κατά μέσο όρο, διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες τείνουν να έχουν σημαντικά παχύτερους φλοιούς από τους άνδρες. Οι παχύτεροι  φλοιοί έχουν συσχετιστεί με υψηλότερες βαθμολογίες σε μια ποικιλία γνωστικών και γενικών τεστ νοημοσύνης. Εν τω μεταξύ, οι άνδρες είχαν υψηλότερο όγκο εγκεφάλου από τις γυναίκες σε κάθε υποφλοιώδη περιοχή που εξέτασαν, συμπεριλαμβανομένου του ιππόκαμπου (που διαδραματίζει ευρείς ρόλους στη μνήμη και τη χωρική συνειδητοποίηση), την αμυγδαλή (συναισθήματα, μνήμη και λήψη αποφάσεων), ραβδωτό σώμα (μάθηση, αναστολή , και επεξεργασία ανταμοιβής), και θαλάμος (επεξεργασία και μετάδοση αισθητηριακών πληροφοριών σε άλλα μέρη του εγκεφάλου).

Όταν οι ερευνητές ρύθμισαν τους αριθμούς για να εξετάσουν τις υποφλοιώδεις περιοχές σε σχέση με το συνολικό μέγεθος του εγκεφάλου, οι συγκρίσεις έγιναν πολύ πιο κοντά: Υπήρχαν μόνο 14 περιοχές όπου οι άνδρες είχαν υψηλότερο όγκο εγκεφάλου και 10 περιοχές όπου οι γυναίκες.

Οι όγκοι και το φλοιώδες πάχος μεταξύ των ανδρών τείνουν επίσης να ποικίλλουν πολύ περισσότερο από ό, τι μεταξύ των γυναικών, αναφέρουν οι ερευνητές αυτό το μήνα σε μια δημοσίευση που δημοσιεύτηκε στον διακομιστή bioRxiv, ο οποίος καθιστά τα άρθρα διαθέσιμα πριν από την αξιολόγηση από ομότιμους.

Αυτό είναι ενδιαφέρον γιατί συμβαδίζει με την προηγούμενη δουλειά που εξετάζει το σεξ και τα τεστ IQ. Αυτή η προηγούμενη μελέτη δεν βρίσκει μέση διαφορά στη νοημοσύνη, αλλά τα αρσενικά ήταν πιο μεταβλητά από τα θηλυκά. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η διαπίστωσή μας ότι οι εγκέφαλοι των ανδρών συμμετεχόντων ήταν, στα περισσότερα μέτρα, πιο μεταβλητοί από τους εγκεφάλους των συμμετεχόντων είναι τόσο ενδιαφέρον. Ταιριάζει με πολλά άλλα στοιχεία που φαίνεται να δείχνουν ότι τα αρσενικά είναι πιο μεταβλητά σωματικά και διανοητικά».

Παρά τα συνεπή μοτίβα που σχετίζονται με το φύλο της μελέτης, οι ερευνητές βρήκαν επίσης σημαντική αλληλεπικάλυψη μεταξύ ανδρών και γυναικών στον όγκο του εγκεφάλου και το φλοιώδες πάχος, όπως μπορεί να βρείτε στο ύψος. Με άλλα λόγια, απλώς κοιτάζοντας τη σάρωση του εγκεφάλου ή το ύψος ενός ατόμου που μαζεύτηκε τυχαία από τη μελέτη, οι ερευνητές θα πιέζονταν σκληρά να πουν εάν προήλθε από έναν άνδρα ή μια γυναίκα. Αυτό δείχνει ότι ο εγκέφαλος και των δύο φύλων είναι πολύ πιο παρόμοιος από ότι είναι διαφορετικός.

Η μελέτη δεν έκρινε εάν το φύλο των συμμετεχόντων ταιριάζει με τη βιολογική τους ονομασία ως άνδρας ή γυναίκα.

Το τεράστιο μέγεθος της μελέτης κάνει τα αποτελέσματα πειστικά, γράφει ο Amber Ruigrok, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Cambridge του Ηνωμένου Βασιλείου, ο οποίος έχει μελετήσει τις διαφορές των φύλων στον εγκέφαλο, σε ένα email στο Science. «Οι μεγαλύτεροι συνολικοί όγκοι στους άνδρες και το υψηλότερο φλοιικό πάχος στις γυναίκες ταιριάζει με ευρήματα προηγούμενης έρευνας. Αλλά επειδή η προηγούμενη έρευνα χρησιμοποίησε ως επί το πλείστον σχετικά μικρά μεγέθη δειγμάτων, αυτή η μελέτη επιβεβαιώνει αυτές τις προβλέψεις».

Ο Ruigrok σημειώνει έναν παράγοντα που πρέπει να αντιμετωπιστεί σε μελλοντικές μελέτες: εμμηνόπαυση. Πολλές από τις γυναίκες στη μελέτη ήταν στην ηλικιακή σειρά των σταδίων της εμμηνόπαυσης και οι ορμονικές διακυμάνσεις έχουν αποδειχθεί ότι επηρεάζουν τις εγκεφαλικές δομές. Αυτό μπορεί να έχει διαδραματίσει κάποιο ρόλο στις διαφορές φύλου που σημειώθηκαν στη μελέτη.

Το αμφιλεγόμενο και ακόμα ασταθές ερώτημα είναι αν αυτά τα μοτίβα σημαίνουν τίποτα για τη νοημοσύνη ή τη συμπεριφορά. Αν και η λαϊκή κουλτούρα είναι γεμάτη με υποτιθέμενα παραδείγματα διανοητικών και συμπεριφορικών διαφορών μεταξύ των φύλων, μόνο λίγα, όπως η υψηλότερη σωματική επίθεση στους άνδρες, έχουν επιβεβαιωθεί από την επιστημονική έρευνα.

Προς το παρόν, ο Ritchie λέει ότι η δουλειά του δεν είναι εξοπλισμένη για να απαντήσει σε τόσο δύσκολες ερωτήσεις: Επικεντρώνεται στην ακριβή περιγραφή των διαφορών στον εγκέφαλο ανδρών και γυναικών, χωρίς να εικάζεται τι θα μπορούσαν να σημαίνουν.

Πώς θα καταλάβετε την διαφορά της ψωρίασης με το έκζεμα, σύμφωνα με το άρθρο της ιστοσελίδας American Academy of Dermatology.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ του εκζέματος και της ψωρίασης;

• Τα παιδιά πάσχουν από έκζεμα. Μπορούν επίσης να πάθουν ψωρίαση.
• Ενώ περισσότερα παιδιά αναπτύσσουν περισσότερο έκζεμα από την ψωρίαση, σχεδόν το 1% των παιδιών έχουν ψωρίαση.
• Δεν είναι πάντα εύκολο να πει κανείς εάν ένα παιδί έχει έκζεμα ή ψωρίαση. Μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία διαπίστωσε ότι τα περισσότερα παιδιά που είχαν ψωρίαση είχαν αρχικά διαγνωστεί από τον γιατρό της πρωτοβάθμιας φροντίδας ότι είχαν άλλη ασθένεια, συχνά έκζεμα.
• Σε ένα εκπαιδευμένο δερματολόγο, η ψωρίαση και το έκζεμα τείνουν να φαίνονται αρκετά διαφορετικά.

Μαθαίνοντας τις διαφορές μεταξύ του εκζέματος και της ψωρίασης

• Η ψωρίαση προκαλεί σαφώς καθορισμένα, παχιά, κόκκινα, φολιδωτά μπαλώματα, συνήθως σε περιοχές όπως οι αγκώνες και τα γόνατα. Είναι σύνηθες να βλέπετε ψωρίαση στο πρόσωπο, τους γλουτούς και το τριχωτό της κεφαλής ενός παιδιού. Συνήθως, θα δείτε επίσης παχιές κηλίδες δέρματος με υπερβολική ερυθρότητα.
• Το έκζεμα τείνει να εμφανίζεται στα γόνατα και τους αγκώνες.
• Τα παιδιά που έχουν ψωρίαση τείνουν να έχουν ήπιο κνησμό. Στο έκζεμα, ο κνησμός μπορεί να είναι έντονος.
• Υπάρχουν πολλοί τρόποι για έναν δερματολόγο να πει τη διαφορά μεταξύ του εκζέματος και της ψωρίασης, όπως αυτό που βλέπει κανείς στο δέρμα, την ποσότητα φαγούρας και πού εμφανίζεται η ασθένεια στο δέρμα.

Μπορεί να υπάρχει αλληλεπικάλυψη μεταξύ εκζέματος και ψωρίασης;

• Ακόμα σε μερικά παιδιά, είναι δύσκολο να διακρίνουμε τη διαφορά. Σε αυτήν την περίπτωση, ένας δερματολόγος μπορεί να διαγνώσει το παιδί με «ψωριασώδη δερματίτιδα».
• Μερικές φορές, ένα παιδί έχει έκζεμα και ψωρίαση, οπότε μπορεί να υπάρξει κάποια αλληλεπικάλυψη.
• Ένας δερματολόγος, ωστόσο, θα είναι γενικά σε θέση να κάνει διάκριση μεταξύ αυτών των δύο σχετικά κοινών δερματικών διαταραχών. Και να συστηθεί αγωγή και θεραπεία!