Κατηγορία: ΥΓΕΙΑ

Στα ζώα συντροφιάς αποκτά ιδιαίτερη αξία, επειδή συγκατοικούν με τον άνθρωπο και άρα αποτελούν μέλος της οικογενείας του, αλλά και επειδή οι ζωοανθρωπονόσοι είναι μια πραγματικότητα.

Άλλη σοβαρή παράμετρος είναι ότι ο Άνθρωπος – ιδιοκτήτης του ζώου συντροφιάς είναι ο μόνος υπεύθυνος για την πρόληψη της Υγείας του κατοικιδίου του.

Οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση των ζωοανθρωπονόσων ξεκινούν από τις αρχές της δεκαετίας του ‘70, όπου ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανέλαβε πρωτοβουλίες, που θα οδηγούσαν στη συνένωση των επιστημονικών και τεχνικών δυνατοτήτων των χωρών της Μεσογείου για την ορθολογική αντιμετώπιση των ζωοανθρωπονόσων και σχετικών τροφιμογενών λοιμώξεων.

Τα προγράμματα που ακολούθησαν έχουν νομική υπόσταση στην Ελλάδα, άρα υφίσταται το επιστημονικό και νομικό πλαίσιο. Η παρουσία σημαντικού αριθμού διαφορετικών ζωοανθρωπονόσων απαιτεί την εφαρμογή δύσκολων, ως επίσης, δαπανηρών προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων.
Έτσι, υπάρχει ενίοτε μια ατολμία στην επιβολή τους αλλά και μια έλλειψη ταχύτητας κατανόησης της σοβαρότητας του θέματος. Είμαστε σχετικά πιο πίσω από τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, στην ενημέρωση και στην εφαρμογή, αλλά με συνευθύνη Κράτους, Επιστημόνων και Κοινού.

Η πρόληψη – με την αρωγή του Κτηνιάτρου – στα ζώα συντροφιάς έχει κι άλλο σκοπό: Όλη η οικογένεια θα μπορεί να απολαμβάνει τις ευεργετικές παραμέτρους της επαφής με ένα κατοικίδιο, οι οποίες είναι επιστημονικά αποδεδειγμένες (Pet Therapy). Τα παιδιά που έχουν επαφή με σκύλο ή γάτα αυξάνουν την αυτοεκτίμησή τους και αναπτύσσουν ισχυρές σχέσεις εμπιστοσύνης στη ζωή τους. Δεν πρέπει να παραλείψουμε, ν’ αναφέρουμε, πόσο τα ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά – service dogs – βοηθούν πολλά παιδιά με αυτισμό, προβλήματα ακοής, όρασης και αναπηρίες.

Αν ακολουθηθούν:

• Ο Ετήσιος εμβολιασμός, για τα ενήλικα ζώα συντροφιάς, που προτείνεται από τους Κτηνιάτρους, α) για τον σκύλο, ενάντια στην Λύσσα, την Λεϊσμανίαση, Λοιμώδη Εντερίτιδα από Παρβοϊό, την Νόσο του Carre, την Λοιμώδη Ηπατίτιδα, την Λεπτοσπείρωση, την Λοιμώδη Τραχειοβρογχίτιδα (Bordetella Bronchiseptica), την γρίπη (Parainfluenza τύπου 2) β) για την γάτα, ενάντια στην Λύσσα, την Πανλευκοπενία, την ιογενή Λευχαιμία, την Λοιμώδη Περιτονίτιδα, την Ιογενή Ρινοτραχειϊτιδα, την Καλυκοϊωση, την Μυκητίαση.
• Στους νεαρούς σκύλους (κουτάβια) το εμβολιακό πρόγραμμα ξεκινά από την ηλικία των 7 εβδομάδων επαναλαμβάνοντας κάθε 3 εβδομάδες το πολλαπλό εμβόλιο (Carre, Ηπατίτιδα Λεπτοσπείρωση, Πάρβο-εντερίτιδας, Para influenza ) έως την ηλικία των 4 μηνών. Ο αντιλυσσικός εμβολιασμός διενεργείται στους 3 μήνες. Κατά της Λεϊσμανίασης, εμβολιάζονται στους 6 μήνες.
  Αφού γίνει εξέταση αίματος για την Λεϊσμανίαση και το αποτέλεσμα είναι αρνητικό, προβαίνουμε σε εμβολιασμό, με τρείς δόσεις εμβολίου, μια κάθε 21 ημέρες. Στην συνέχεια επαναλαμβάνουμε ετησίως, μια ΜΟΝΟ αναμνηστική δόση.
• Στα γατάκια, το εμβολιακό πρόγραμμα ξεκινά από την ηλικία των 7 εβδομάδων και ο αντιλυσσικός εμβολιασμός διενεργείται στους 3 μήνες.
• Η μηνιαία αποπαρασίτωση για προστασία από εξωπαράσιτα όπως τσιμπούρια, ψύλλους, κουνούπια και σκνίπες, με ΝΕΑ αποτελεσματικά φάρμακα που κυκλοφορούν σήμερα σε αμπούλες, χάπια, περιλαίμιο, ή σπρέι.
• Η τριμηνιαία αποπαρασίτωση για ενδοπαράσιτα, όπως εχινόκοκκο, ασκαρίδες, ταινίες, αγκυλοστόματα του γαστρεντερικού και κυκλοφορικού συστήματος, με χάπια, αμπούλες, σιρόπι ή πάστα.
• Η ετήσια κλινική εξέταση ενδελεχής και πλήρης.
• Ο ετήσιος εργαστηριακός έλεγχος, με αιματολογικές, βιοχημικές και ορμονολογικές εξετάσεις.
• Η διατροφή με πλήρη και ισορροπημένη βιομηχανοποιημένη εξειδικευμένη τροφή, που θα συστήσει ο κτηνίατρος, ανάλογη της ηλικίας, της ράτσας, ή/και της πάθησης του σκύλου ή της γάτας, και φυσικά η στείρωση σε νεαρά ηλικία, εγκαίρως 6-12 μηνών, όλων των ζώων συντροφιάς ανεξαρτήτως φύλου, αρσενικού ή θηλυκού, εις τρόπον ώστε να ωφεληθούν σε όλη τους τη ζωή, όλων των πλεονεκτημάτων της στείρωσης, όταν η χειρουργική επέμβαση γίνεται σε νεαρά ηλικία.

Τότε και μόνο τότε, ελαχιστοποιούμε τυχόν κινδύνους, από τη συμβίωση με τα Ζώα Συντροφιάς.

Σκοπός της πρωτοβουλίας αυτής είναι η αύξηση της ευαισθητοποίησης και της επαγγελματικής συνείδησης, η διαρκής ενημέρωση, επαγρύπνηση (εμβολιασμός των κόκκινων αλεπούδων), πρόληψη με συστηματικούς ετήσιους εμβολιασμούς αδέσποτων και δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς, με στόχο, την μείωση της θνησιμότητας και την ολοσχερή εξάλειψη της θανατηφόρου ασθένειας.

Απόστολος Μ. Μιχαλόπουλος, Χειρουργός Κτηνίατρος DVM Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Η Μαρία Π. απολάμβανε το δείπνο με τον σύζυγό της όταν, για  πρώτη φορά, αισθάνθηκε έναν ελαφρύ πονόδοντο – όπως νόμιζε – στην αριστερή πλευρά της κάτω γνάθου της.

«Ένιωσα κατά τη μάσηση έναν μουντό, ήπιο πόνο στα πίσω δόντια μου. Σκέφτηκα ότι εμφανίζω πονόδοντο και την άλλη μέρα τηλεφώνησα στον οδοντίατρό μου για ραντεβού. Μου είπε ότι ένα από τα παλιά σφραγίσματά μου θέλει αλλαγή» περιγράφει η Μαρία Π., 55 ετών, εκπαιδευτικός και μητέρα δύο παιδιών.

«Αντικατέστησε το σφράγισμα και μου είπε ότι ο πόνος θα υποχωρήσει. Αλλά ο πόνος δεν υποχώρησε. Ξαναπήγα στον οδοντίατρο, ο οποίος μου είπε ότι θα μπορούσε να είναι και το διπλανό δόντι, στο οποίο επίσης υπήρχε σφράγισμα. Χωρίς αποτέλεσμα όμως. Στις επόμενές μου επισκέψεις έκανε απονεύρωση σ’ ένα από τα δύο δόντια μου, πιστεύοντας ότι υπάρχει κάποια φλεγμονή.

Για κάποιες μέρες, και ενόσω  έπαιρνα παυσίπονα για τα δόντια μου, αισθανόμουν λίγο καλύτερα. Δύο εβδομάδες αργότερα, και ενώ ήμουν έξω με συναδέλφους, ξαφνικά, ένιωσα έναν απίστευτα οξύ πόνο στην αριστερή μεριά του προσώπου μου. Ένιωσα κυριολεκτικά σαν να κοβόταν το δέρμα μου και το φαγητό μου έπεσε από το στόμα. Δεν μπορούσα να μιλήσω και δάκρυα κύλαγαν στα μάτια μου. Όταν ο πόνος υποχώρησε κάπως, πήγα να δω τι είχε τραυματίσει το πρόσωπό μου. Αλλά δεν φαινόταν τίποτα, δεν υπήρχε αίμα ούτε κάποια σημάδια τραυματισμού.

Οι επόμενοι μήνες ήταν δραματικοί. Έκανα πολλαπλές οδοντικές θεραπείες χωρίς αποτέλεσμα. Και ο πόνος χειροτέρευε. Μερικές φορές, απλές δραστηριότητες όπως το βούρτσισμα ή ακόμα και η ομιλία ήταν αρκετές για να μου προκαλέσουν πόνο, ο  οποίος άλλες φορές διαρκούσε ελάχιστα, και ήταν σαν να περνά ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ άλλες διαρκούσε περισσότερο, ίσως λεπτά, που εμένα, όμως, μου φαίνονταν αιώνες. Τη μια στιγμή μιλούσα σ’ έναν φίλο, την επόμενη είχα δάκρυα στα μάτια από τον πόνο».

Νευραλγία τριδύμου

Το πρόβλημα δεν είχε καμία σχέση με τα δόντια της Μαρίας Π.  Αυτό που η ασθενής είχε ήταν νευραλγία τριδύμου, μια σχετικά σπάνια πάθηση η οποία οφείλεται σε ερεθισμό του τριδύμου, του νεύρου το οποίο νευρώνει το πρόσωπο. Είναι μια μορφή νευροπαθητικού πόνου, δηλαδή πόνου που οφείλεται σε βλάβη του ίδιου του νεύρου, με αποτέλεσμα αυτό να στέλνει τα λάθος σήματα στον εγκέφαλο. Η νευραλγία τριδύμου στην τυπική της μορφή προκαλεί εξαιρετικά έντονο, αιφνίδιο πόνο σε τμήματα του προσώπου, που διαρκεί από λίγα δευτερόλεπτα έως μερικά λεπτά. Μερικοί ασθενείς έχουν ίσως πιο ήπιο πόνο, ο οποίος όμως μπορεί να διαρκεί πολύ περισσότερο. Ο πόνος περιγράφεται σαν κάψιμο, ηλεκτρικό ρεύμα ή μαχαιριά, εξηγεί ο κ. Παντελής Σταυρινού, MD, PhD, Διευθυντής Νευροχειρουργός στο Metropolitan Hospital.

«Έφτασα στο σημείο να έχω 20 ή και περισσότερα επεισόδια πόνου την ημέρα. Μερικές φορές για λίγα δευτερόλεπτα, άλλες για λίγα λεπτά. Μερικές φορές ένας μουντός πόνος παρέμενε για περίπου μισή ώρα, ενώ άλλες ο πόνος έφευγε το ίδιο απότομα όπως ήρθε».

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζουν οι ασθενείς με νευραλγία τριδύμου, είναι ότι, πολλές φορές, η διάγνωση καθυστερεί σημαντικά. Με μόνο 4-8 νέους ασθενείς για κάθε 100.000 πληθυσμού, είναι φανερό ότι πρόκειται για μια σπάνια πάθηση. Ένας οδοντίατρος βλέπει ελάχιστες περιπτώσεις νευραλγίας τριδύμου στην καριέρα του. Επιπλέον, παρόλο που τα διαγνωστικά κριτήρια είναι σαφώς καθορισμένα από την παγκόσμια εταιρία κεφαλαλγίας, υπάρχουν πολλές άλλες παθήσεις που μιμούνται παρόμοια συμπτώματα, με αποτέλεσμα η διάγνωση πολλές φορές να καθυστερεί μήνες ή και χρόνια και οι ασθενείς να έχουν πίσω τους πολλαπλές οδοντικές θεραπείες προτού ακούσουν για πρώτη φορά τις λέξεις «νευραλγία τριδύμου».

Η νευραλγία τριδύμου όχι μόνο είναι μια πάθηση στην οποία καθυστερεί η διάγνωση, αλλά περιγράφεται και ως μία από τις πιο επώδυνες καταστάσεις που μπορεί να βιώσει άνθρωπος. Στην πορεία της νόσου τους οι ασθενείς αισθάνονται συχνά μόνοι και αβοήθητοι και όσο τα συμπτώματά της εξελίσσονται ενδέχεται να παρουσιαστούν και συμπτώματα κατάθλιψης.

«Έφτασα να ζω με μια μόνιμη κούραση. Δεν μπορούσα να φάω άνετα, δεν έβγαινα καν έξω φοβούμενη ότι ένα φύσημα του ανέμου στο μάγουλό μου θα πυροδοτήσει τον πόνο. Ζούσα με ένα μόνιμο φόβο. Ένιωθα ότι δεν ελέγχω πλέον εγώ τη ζωή μου».

Θεραπεία

Με το που τίθεται η σωστή διάγνωση μπορεί να ξεκινήσει η θεραπεία. Στην πρώτη γραμμή θεραπείας είναι τα φάρμακα. Φάρμακα όπως η καρβαμαζεπίνη, αλλά και διάφορα άλλα νεότερα, συνήθως ελέγχουν τον πόνο σε ικανοποιητικό βαθμό. Η θεραπεία με κάποιο από τα υπάρχοντα φάρμακα  – μόνο του ή σε συνδυασμό – είναι ικανή να απαλλάξει τους περισσότερους ασθενείς από τα συμπτώματα. Για μερικούς ασθενείς, όμως, τα φάρμακα δεν είναι τόσο αποτελεσματικά  ή έχουν παρενέργειες.

«Τα φάρμακα με βοήθησαν με τον πόνο, αλλά αισθανόμουν υπνηλία ή σαν ζαλισμένη» περιγράφει η Μαρία Π. «Τότε, ο νευρολόγος μου με παρέπεμψε σε νευροχειρουργό».

Όταν τα φάρμακα δεν μπορούν να ελέγξουν τα συμπτώματα ή όταν παρουσιάζονται παρενέργειες, στους ασθενείς μπορεί να προταθεί χειρουργική επέμβαση. Σ’ αυτή την περίπτωση η συζήτηση με τον ασθενή για το τι επιθυμεί και ο ίδιος είναι ιδιαίτερα σημαντική. Υπάρχουν πολλές χειρουργικές επιλογές όπως, για παράδειγμα, η θερμοπηξία του γασσέριου γαγγλίου (ενός τμήματος του τριδύμου νεύρου) ή η μικροαγγειακή αποσυμπίεση. Το ποια μέθοδος θα επιλεγεί εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η ηλικία του ασθενούς, η γενική του κατάσταση, οι προτιμήσεις του κ.λπ.

Αιτιολογία

Η αιτιολογία της νευραλγίας τριδύμου είναι άγνωστη, πιθανολογείται όμως ότι στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει πίεση του νεύρου από κάποιο αγγείο. Σταδιακά, η πίεση αυτή προκαλεί απώλεια της μυελίνης, δηλαδή του περιβλήματος του νεύρου, με αποτέλεσμα το νεύρο να στέλνει εντελώς λάθος σήματα στον εγκέφαλο. Η μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου με λεπτές τομές στην περιοχή του νεύρου δείχνει συχνά – αλλά όχι πάντα –  πίεση του νεύρου από κάποιο αγγείο. Στην περίπτωση αυτή ο νευροχειρουργός μπορεί να προτείνει τη μικροαγγειακή αποσυμπίεση. Κατά τη διάρκεια του χειρουργείου αναγνωρίζεται το αγγείο που πιέζει το νεύρο και στη συνέχεια αυτό κινητοποιείται και απομακρύνεται. Αυτό γίνεται πλέον με ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους, μέσα από κρανιοτομές οι οποίες έχουν διάμετρο όχι μεγαλύτερη από 1,5 εκατοστό, συχνά με τη βοήθεια ενδοσκοπίου. Η μικροαγγειακή αποσυμπίεση απαλλάσσει περισσότερο από το 70% των ασθενών από τον πόνο τους, σε βάθος 10ετίας.

Η θεραπεία της Μαρίας Π.

Τρεις μήνες μετά τη διάγνωση, η Μαρία Π. υπεβλήθη σε χειρουργική αποσυμπίεση του τρίδυμου νεύρου αριστερά. Μέσω μιας μικρής τομής πίσω από το αριστερό αυτί, προσπελάστηκε το νεύρο στην περιοχή της γεφυροπαρεγκεφαλιδικής γωνίας. Στη συνέχεια, ένα μικρό κομμάτι από ίνες τεφλόν τοποθετήθηκε ανάμεσα στο αγγείο και το νεύρο, προκειμένου να μην υπάρχει επαφή ανάμεσά τους. Το χειρουργείο διήρκεσε σχεδόν δύο ώρες.

«Στην αρχή είχα άγχος για το χειρουργείο. Δεν είχα ξαναχειρουργηθεί ποτέ, αλλά, τώρα πλέον, όταν σκέφτομαι τον πόνο που είχα, νιώθω μεγάλη χαρά που το έκανα».

Το χειρουργείο έχει υψηλά ποσοστά επιτυχίας, σε μερικές περιπτώσεις, όμως, ο πόνος μπορεί να επιστρέψει. Σ΄αυτή την περίπτωση μπορούν να ξαναδοκιμαστούν φάρμακα, αλλά και άλλες επεμβατικές τεχνικές όπως η διήθηση του γασσέριου γαγγλίου με διάλυμα γλυκερόλης ή η θερμοπηξία με ραδιοσυχνότητες. Σε επιλεγμένες περιπτώσεις μπορεί να ξαναπροταθεί στον ασθενή χειρουργείο, όμως τα ποσοστά επιτυχίας είναι κάπως χαμηλότερα σε σχέση με την πρώτη επέμβαση, καταλήγει ο κ. Παντελής Σταυριανού.

Η Μαρία Π. σήμερα

Η Μαρία Π. συνεχίζει να χαμογελά χωρίς πόνο και ελπίζει ότι η κατάσταση θα παραμείνει ως έχει.

«Η όλη εμπειρία μου, μού άλλαξε τον τρόπο που βλέπω τα πράγματα. Πόναγα τόσο πολύ καιρό που είχα ξεχάσει πώς είναι να μην πονάει κανείς. Ανυπομονώ να ξαναγυρίσω στη ζωή που είχα πριν ξεκινήσει όλη αυτή η περιπέτεια».

Δρ. Παναγιώτης Γ. Αναγνωστής, Ενδοκρινολόγος – Διαβητολόγος

Ο θυρεοειδής αδένας είναι ένας από τους μεγαλύτερους και σημαντικότερους ενδοκρινείς αδένες του ανθρώπινου σώματος. Εντοπίζεται στην πρόσθια περιοχή του τραχήλου, έχει βάρος περίπου 20 γραμμάρια και αποτελείται από 2 λοβούς (δεξιό και αριστερό), οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους με τον ισθμό.

Είναι συνήθως μεγαλύτερος στις γυναίκες. Έχει σχήμα θυρεού (ασπίδας) και από εκεί πήρε το όνομά του. Παράγει δύο πολύ σημαντικές ορμόνες, την τριιωδοθυρονίνη ή Τ3 και τη θυροξίνη ή Τ4, χρησιμοποιώντας ιώδιο, το οποίο προσλαμβάνεται με τις τροφές. Μερικά κύτταρά του παράγουν καλσιτονίνη, μία ορμόνη απαραίτητη για τον μεταβολισμό των οστών.

Οι ορμόνες αυτές είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη του εγκεφάλου, την αύξηση του σώματος και την ωρίμανση γενικώς του οργανισμού. Αυξάνουν την κατανάλωση οξυγόνου και την παραγωγή θερμότητας, ενώ τροποποιούν τον μεταβολισμό των υδατανθράκων και της χοληστερίνης, καθώς και τη λειτουργία του καρδιαγγειακού, του αναπνευστικού, του νευρικού, του μυοσκελετικού, του γαστρεντερικού και του αιμοποιητικού συστήματος.

Οι Τ3 και Τ4 ρυθμίζονται από μία άλλη ορμόνη, τη θυρεοειδοτρόπο ορμόνη (TSH), που παράγεται από την υπόφυση, έναν άλλο ενδοκρινή αδένα που βρίσκεται στον εγκέφαλο, με τρόπο ώστε όταν τα επίπεδα των Τ3 και Τ4 είναι ελαττωμένα στο αίμα, να αυξάνεται η TSH για να δώσει σήμα στο θυρεοειδή να παράγει περισσότερο Τ3 και Τ4. Αντίθετα, όταν τα επίπεδα των Τ3 και Τ4 είναι αυξημένα, η υπόφυση ελαττώνει την έκκριση της TSH, για να «φρενάρει» την παραγωγή των T3 και Τ4 από το θυρεοειδή.

Έλεγχος θυρεοειδούς

Ο έλεγχος του θυρεοειδούς γίνεται με:

• Ιστορικό, κλινική εξέταση, ψηλάφηση
• Εργαστηριακός έλεγχος κυρίως με την TSH (θυρεοτρόπος ορμόνη). Σε ειδικές περιπτώσεις ελέγχονται οι FT4, FT3 και τα αντισώματα έναντι του θυρεοειδούς (anti-TPO, anti-Tg).
• Υπερηχογράφημα θυρεοειδούς (δίνει σημαντικές πληροφορίες σχετικά το μέγεθος του αδένα, τη σχέση του με τα γειτονικά μόρια του τραχήλου και τη παρουσία τυχόν όζων).

Παθήσεις θυρεοειδούς

Οι περισσότερες παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα είναι πιο συχνές στις γυναίκες. Παρουσιάζεται μάλιστα μία έξαρση λίγους μήνες μετά τον τοκετό και μετά την εμμηνόπαυση. Αρκετές από τις διαταραχές έχουν οικογενειακή προδιάθεση. Διακρίνονται σε παθήσεις που αφορούν τη λειτουργία και σε παθήσεις που αφορούν τη μορφολογία του θυρεοειδούς.

Διαταραχές της λειτουργίας του θυρεοειδούς

Υποθυρεοειδισμός

Στον υποθυρεοειδισμό ο θυρεοειδής παράγει λιγότερη θυροξίνη από όση χρειάζεται ο οργανισμός, με συνέπεια όλες οι λειτουργίες του να επιβραδύνονται. Αφορά το 5-7% του γενικού πληθυσμού, ποσοστό που φθάνει το 15% στις ηλικιωμένες γυναίκες. Είναι συχνότερος σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό.

Η πιο συχνή αιτία είναι η χρόνια αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα, γνωστή και ως Hashimoto. Στην περίπτωση αυτή ανευρίσκονται θετικά αντισώματα έναντι του θυρεοειδούς (συνήθως τα anti-TPO). Μπορεί επίσης να συνυπάρχουν και άλλα αυτοάνοσα νοσήματα, όπως  λεύκη, ρευματοειδής αρθρίτιδα, κοιλιοκάκη, σακχαρώδης διαβήτης τύπου Ι κ.ά.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν υπάρχουν ειδικά συμπτώματα υποθυρεοειδισμού. Τα πιο συχνά είναι:

•   Αδυναμία, εύκολη κόπωση
•   Ευαισθησία στο κρύο
•   Εύθραυστα νύχια, ξηρά μαλλιά, τριχόπτωση, ξηρό δέρμα
•   Βραχνή και ξερή φωνή
•   Κράμπες
•   Δυσκοιλιότητα
•   Διαταραχές μνήμης
•   Διαταραχές εμμήνου ρύσεως (συνήθως αραιομηνόρροια), υπογονιμότητα
•   Απάθεια προσώπου, αργός ρυθμός ομιλίας, νωθρότητα
•   Σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα
•   Πρήξιμο γύρω από τα μάτια και στο πρόσωπο, μυξοίδημα (εμφάνιση οιδημάτων κάτω από το δέρμα)

  Χορηγείται θυροξίνη, σε δόση που διαφέρει ανάλογα με την ηλικία και το βάρος του ασθενούς. Απαιτείται τακτικός έλεγχος της λειτουργίας του θυρεοειδούς για αναπροσαρμογή της δόσης.

Υπερθυρεοειδισμός

Ο υπερθυρεοειδισμός συμβαίνει όταν έχουμε υπερπαραγωγή (περισσότερη από όσο χρειαζόμαστε) ορμονών του θυρεοειδούς και ο θυρεοειδής δεν «απαντά» στη φυσιολογική ρύθμιση του οργανισμού. Πρέπει να σημειωθεί ότι πλήττει 2 στις 100 γυναίκες και η αναλογία ανδρών – γυναικών είναι 1 προς 10.

Η πιο συχνή αιτία είναι η νόσος Graves’, αυτοάνοση θυρεοειδική νόσος, που οφείλεται στην παρουσία αυτο-αντισωμάτων (TSI), που διεγείρουν το θυρεοειδή, με παρόμοιο τρόπο όπως και η TSH. Άλλα αίτια είναι η παρουσία ενός ή περισσοτέρων όζων που παράγουν αυτόνομα θυροξίνη.

Τα πιο συχνά συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού είναι:

•   Αϋπνία, ευερεθιστότητα, νευρικότητα
•   Ανεξήγητη απώλεια βάρους (συνήθως με αυξημένη όρεξη)
•   Ευαισθησία στη ζέστη
•   Αυξημένη εφίδρωση
•   Δίψα, συχνουρία, πολυουρία
•   Ζεστό έφυγρο δέρμα
•   Διαταραχές εμμήνου ρύσεως, υπογονιμότητα
•   Διάρροιες (μαλακές κενώσεις)
•   Εύκολη κόπωση
•   Ταχυκαρδία-αίσθημα παλμών, κολπική μαρμαρυγή
•   Τρόμος χεριών
•   Εξόφθαλμος.

Η θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού περιλαμβάνει αντιθυρεοειδικά φάρμακα και σε ειδικές περιπτώσεις ραδιενεργό ιώδιο ή θυρεοειδεκτομή.

Ειδικές περιπτώσεις

Σε ηλικιωμένους με υποθυρεοειδισμό παρουσιάζονται συμπτώματα από το κεντρικό νευρικό σύστημα όπως απάθεια, κατάθλιψη, και την καρδιά όπως καρδιακή ανεπάρκεια, στηθάγχη.

Στα παιδιά ο υποθυρεοειδισμός εκδηλώνεται με  καθυστέρηση ανάπτυξης, κοντό ανάστημα, έκπτωση σχολικής επίδοσης ή πρώιμη ήβη.

Στην εγκυμοσύνη, η διαταραχή της λειτουργίας του θυρεοειδούς σχετίζεται με αυξημένη συχνότητα αποβολών, προωρότητας, αποκόλλησης πλακούντα και καισαρικής τομής, καθώς και διαταραχές ανάπτυξης του εμβρύου (κυρίως του νευρικού συστήματος).

Πολλές περιπτώσεις υψηλής χοληστερόλης ή αναιμίας σχετίζονται με υποθυρεοειδισμό.

Διαταραχές της μορφολογίας

Βρογχοκήλη

Η βρογχοκήλη είναι η παθολογική αύξηση του μεγέθους του θυρεοειδούς που εμφανίζεται σαν μια ευδιάκριτη διόγκωση στο λαιμό. Μπορεί να είναι αποτέλεσμα φλεγμονώδους αντίδρασης (θυρεοειδίτιδα) ή αποτέλεσμα της προσπάθειας του οργανισμού να αντεπεξέλθει στις αυξημένες ανάγκες του (π.χ. όταν λείπει το ιώδιο από τις τροφές) ή αγνώστου αιτιολογίας (διάχυτη ή πολυοζώδης). Είναι πολύ συχνές (4-7% του πληθυσμού).

Όζος θυρεοειδούς

Όζος ονομάζεται κάθε περιγεγραμμένη διόγκωση – διαταραχή της μορφολογίας του θυρεοειδούς. Οι όζοι του θυρεοειδούς αποτελούν τοπικές διογκώσεις σε ένα ή περισσότερα σημεία του αδένα. Περίπου το 7-10% γενικού πληθυσμού έχει ψηλαφητό όζο, ενώ το 30% έχουν ≥1 όζο με υπερηχογραφικό έλεγχο (το 50-60% πληθυσμού άνω των 50 ετών). Το 90% όλων των όζων είναι καλοήθεις. Οι όζοι είναι συνήθως ασυμπτωματικοί και ανακαλύπτονται συνήθως τυχαία, στα πλαίσια διερεύνησης άλλων παθήσεων (πχ. υπέρηχος καρωτίδων, αξονική ή μαγνητική τομογραφία τραχήλου κ.ά.). Η καλοήθης ή μη φύση του όζου καθορίζεται από τα υπερηχογραφικά ευρήματα και τα ευρήματα της παρακέντησης με λεπτή βελόνη. Τα συμπτώματα είναι:

•   Δυσκολία στην κατάποση
•   Δυσχέρεια αναπνοής
•   Βήχας
•   Βραχνή και ξερή φωνή
•   Ευδιάκριτη διόγκωση στην περιοχή του τραχήλου.

Παρακέντηση θυρεοειδούς

Η παρακέντηση των όζων του θυρεοειδούς συνιστάται κυρίως σε περιπτώσεις όζων που είναι μεγαλύτεροι από 1 εκ, αλλά και σε μικρότερους με ύποπτα υπερηχογραφικά ευρήματα (κατά την κρίση του ενδοκρινολόγου). Πραγματοποιείται με λεπτή βελόνη, είναι ασφαλής μέθοδος, χωρίς επιπλοκές. Παρέχει διαγνωστική ακρίβεια της τάξεως του 95-98% για ύπαρξη ή μη κακοήθειας και κατευθύνει την απόφαση για αφαίρεση ή μη του θυρεοειδούς.

Πότε ανησυχούμε για τους όζους:

• Ηλικία <20 και >70
•   Άρρεν φύλο
•   Συμπτώματα βράγχους φωνής ή πιεστικά
•   Σκληρός, μη κινούμενος όζος
•   Τραχηλική λεμφαδενίτιδα
•   Ιστορικό ακτινοβολίας κεφαλής – τραχήλου
•   Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου θυρεοειδούς.

Αντιμετώπιση των όζων

•   Απλή παρακολούθηση (συνήθως ανά 6-12 μήνες)
•  Θεραπεία καταστολής με θυροξίνη (τελευταία αμφισβητείται, συνιστάται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις, είναι διά βίου και συνοδεύεται πολλές φορές από επιπλοκές όπως αρρυθμίες και οστεοπόρωση)
•  Θυρεοειδεκτομή επί ενδείξεων
•  Laser, χορήγηση αιθανόλης (σε εξειδικευμένα κέντρα).
• Θυρεοειδεκτομή

Συνιστάται επί συγκεκριμένων ενδείξεων, λαμβάνοντας υπόψη και τις προτιμήσεις του ασθενούς.  Επιπλοκές παρουσιάζονται σε ποσοστό 1-2% (βράγχος φωνής, υποπαραθυρεοειδισμός), ενώ ο στόχος είναι όσον το δυνατόν λιγότεροι ασθενείς για χειρουργείο.

Καρκίνος του θυρεοειδούς

Αποτελεί το 1% όλων των καρκίνων του σώματος και το 0,2% των θανάτων από καρκίνο. Η πιο συνηθισμένη μορφή (80-85%) είναι το θηλώδες καρκίνωμα, έχοντας την καλοηθέστερη πορεία με 20ετή επιβίωση >90%. Είναι σημαντικό το οικογενειακό ιστορικό. Οι επιθετικοί τύποι (μυελοειδές, αναπλαστικό καρκίνωμα) είναι σπάνιοι. Η θεραπεία σε περιπτώσεις όζων ύποπτων για κακοήθεια συνίσταται σε ολική θυρεοειδεκτομή. Επί συγκεκριμένων ενδείξεων, χορηγείται συμπληρωματικά ραδιενεργό ιώδιο, το οποίο μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο υποτροπής της νόσου.   

 

Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Νεφρολογικής Εταιρείας που παρουσιάστηκαν πρόσφατα, το 10% του πληθυσμού πάσχει από Χρόνια Νεφρικβ Νόσο (ΧΝΝ). Από αυτούς, το 10% (100.000 άτομα) θα εμφανίσει αρκετά σοβαρά προβλήματα.

Επιπλέον, για την δεκαετία του 2040 θεωρείται ότι η ΧΝΝ θα είναι η 5η αιτία θανάτου παγκοσμίως.

«Η ΧΝΝ είναι μια κατάσταση κατά την οποία συμβαίνει βαθμιαία απώλεια της νεφρικής λειτουργίας, που συνήθως επηρεάζει και τους δύο νεφρούς. Σε αρχικό στάδιο, τα συμπτώματα της ΧΝΝ δεν γίνονται αντιληπτά́. Είναι δυνατόν, κάποιος να χάσει μέχρι και το 90% της νεφρικής λειτουργίας του χωρίς να εμφανίζει συμπτώματα. Η ΧΝΝ είναι εξελικτική νόσος, η έγκαιρη λοιπόν διάγνωσή της είναι κρίσιμη, καθώς η κατάλληλη θεραπευτική αγωγή μπορεί́ να επιβραδύνει την εξέλιξή της”, εξηγεί ο κ. Δημήτριος Πετράς, MD, PhD, Πρόεδρος της Ελληνικής Νεφρολογικής Εταιρείας, Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος ΓΝΑ Ιπποκράτειο.

Παγκοσμίως, περισσότεροι από 850 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ζουν με Νεφρική Νόσο αλλά δυστυχώς η συντριπτική πλειοψηφία δεν το γνωρίζει.

H ανδρόπαυση είναι ένα σύνδρομο που σχετίζεται με την γήρανση και χαρακτηρίζεται από ελάττωση των επιπέδων των ανδρογόνων.

Επιφέρει παθοφυσιολογικές επιπτώσεις σε άλλα όργανα και έχει σημαντική επίπτωση στην ποιότητα της ζωής των ανδρών. Πρωτοπεριγράφηκε το 1944 και χαρακτηρίστηκε σαν ανδρική εμμηνόπαυση σε μία προσπάθεια να εξηγηθούν συμπτώματα που εμφανίζονταν στον γηράσκοντα άνδρα παρόμοια με αυτά των γυναικών στην κλιμακτήριο.

Η παθοφυσιολογία του συνδρόμου μελετήθηκε αρκετά αλλά ακόμη και σήμερα δεν υπάρχει απόλυτη ομοφωνία ως προς την επίπτωσή του ούτε στην ανάγκη της ορμονικής υποκατάστασης. Ο όρος ανδρόπαυση αν και έχει επικρατήσει δεν είναι ο καταλληλότερος. Αντίθετα, με την εμμηνόπαυση που παρουσιάζεται απότομη πτώση των οιστρογόνων, τα ανδρογόνα ελαττώνονται σταδιακά με την πάροδο της ηλικίας και εξακολουθούν να παράγονται σε μικρότερα επίπεδα. Για το λόγο αυτό πλέον δόκιμοι όροι είναι «Ανδρογονική ανεπάρκεια στον γηράσκοντα άνδρα» ή «Μερική ανδρογονική ανεπάρκεια» ή «Καθυστερημένης εμφάνιοης υπογοναδισμός».

Η τεστοστερόνη παράγεται από τα κύτταρα Leydig του όρχεος υπό την επίδραση της ωχρινοτρόπου ορμόνης (LH) του πρόσθιου λοβού της υπόφυσης. Συνδέεται με ειδικούς υποδοχείς στα όργανα στόχους ασκώντας την δράση της. Ρυθμίζει όχι μόνο το αναπαραγωγικό σύστημα του άνδρα, αλλά έχει και σημαντική δράση στο μυϊκό, το σκελετικό, το καρδιοαγγειακό και το κεντρικό νευρικό σύστημα.

Στο αίμα κυκλοφορεί σε ποσοστό 2% σαν ελεύθερη τεστοστερόνη, 54% συνδεδεμένη χαλαρά με αλβουμίνη και κατά 44% στερεά προσδεδεμένη με τη δεσμευτική σφαιρίνη των ορμονών του sex (Sex Hormone Binding Globulin, SHBG). H ελεύθερη τεστοστερόνη με την συνδεδεμένη με αλβουμίνη αποτελούν το βιοδιαθέσιμο κλάσμα της τεστοστερόνης στα όργανα στόχους. Στο λιπώδη ιστό δια του ενζύμου αρωματάση μεταβολίζεται σε οιστραδιόλη. Μετά την ηλικία των 30 ετών τα επίπεδα της τεστοστερόνης ελαττώνονται περίπου κατά 1% / έτος, η ελεύθερη τεστοστερόνη ελαττώνεται 2% / έτος σε αντίθεση με την SHBG που αυξάνεται 1,6% / έτος. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να ελαττώνεται η βιοδιαθέσιμη τεστοστερόνη στα όργανα στόχους και να εμφανίζονται τα συμπτώματα της ανδρογονικής ανεπάρκειας. Ο παθογενετικός μηχανισμός της ελάττωσης της τεστοστερόνης αποδίδεται σε ελάττωση με την πρόοδο της ηλικίας των κυττάρων του Leydig του όρχεος, σε δυσλειτουργία του υποθαλαμο – υποφυσιακού άξονα στις μεταβολές των ανδρογόνων, σε αύξηση της SHBG, σε αύξηση του λίπους που μεταβολίζει την τεστοστερόνη σε οιστραδιόλη ενώ φαίνεται να υπάρχει και ελάττωση της ευαισθησίας του υποδοχέα των ανδρογόνων στην τεστοστερόνη.

Όπως αναφέρθηκε η τεστοστερόνη εκτός από τον κριτικό ρόλο της στον αναπαραγωγικό σύστημα του άνδρα (ανάπτυξη πέους, προστάτη, σπερματογένεση, στυτική λειτουργία) έχει δράση στο κεντρικό νευρικό σύστημα ρυθμίζοντας κεντρικά την σεξουαλική επιθυμία, την διάθεση και την γνωσιακή λειτουργία, στο δέρμα (τριχοφυιά, ποιότητα δέρματος) στο μυϊκό σύστημα σαν αναβολικό, στο ήπαρ για τη σύνθεση πρωτεϊνών, στον μυελό των οστών για την ερυθροποίηση, στο νεφρό για παραγωγή ερυθροποιητίνης και στα οστά αυξάνοντας την οστική μάζα.

Όταν τα επίπεδα της ελαττώνονται στο γηράσκοντα άνδρα εμφανίζονται συμπτώματα όπως ελάττωση της σεξουαλικής επιθυμίας, ελάττωση των νυκτερινών στύσεων, διαταραχές της στυτικής λειτουργίας, ελάττωση της μυϊκής μάζας, οστεοπόρωση, ελάττωση της σωματικής τρίχωσης, μείωση της δραστηριότητας, διαταραχές συγκέντρωσης και μνήμης, υπνηλία, κακή διάθεση και κατάθλιψη, αύξηση του σωματικού λίπους και ελάττωση της απόδοσης στην εργασία.

Το πρόβλημα είναι ότι τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται σταδιακά, πολλά θεωρούνται σαν φυσιολογικό επακόλουθο της γήρανσης, ενώ ταυτόχρονα σε αυτή την ηλικία επιπολάζουν πολλές άλλες παθήσεις που εμφανίζουν παρόμοια συμπτώματα και η επίπτωση της ανδρόπαυσης είναι δύσκολο να καθοριστεί. Το πρόβλημα περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από το μεγάλο εύρος της διακύμανσης των φυσιολογικών τιμών της τεστοστερόνης (300 – 1.000 ng/dl) και στο ότι σπάνια γνωρίζουμε την τεστοστερόνη του ατόμου σε νεαρή ηλικία. Για ένα άνδρα που είχε τιμές τεστοστερόνης στα ανώτερα φυσιολογικά επίπεδα η μείωση της τεστοστερόνης σε χαμηλές φυσιολογικές τιμές μπορεί να του δημιουργεί πρόβλημα, ενώ για ένα άλλο, που είχε τιμές στα κατώτερα φυσιολογικά επίπεδα, ή πτώση κάτω από την φυσιολογική τιμή να μην του δημιουργεί σημαντικό πρόβλημα.

Επίσης, δεν είναι ίδια τα επίπεδα τεστοστερόνης που απαιτούνται για την δράση της στα όργανα στόχους (π.χ., για την αναπαραγωγική λειτουργία τα ποσά της τεστοστερόνης που απαιτούνται είναι στις κατώτερες φυσιολογικές τιμές ενώ για το μυϊκό και το σκελετικό σύστημα απαιτούνται υψηλότερες τιμές). Ταυτόχρονα υπάρχει μεγάλη ετερογένεια στις μελέτες, αναφορικά με την αυστηρότητα των κριτηρίων στα κλινικά συμπτώματα και στα όρια της τεστοστερόνης. Φαίνεται ότι περίπου το 25% των ανδρών ηλικίας 40 – 80 ετών έχουν επίπεδα τεστοστερόνης <300 ng/dl, οι μισοί περίπου είναι ασυμπτωματικοί και μόνο το 6% χρειάζεται ορμονική υποκατάσταση. Δεν πρέπει να ελέγχουμε όλους τους άνδρες για χαμηλή τεστοστερόνη αλλά μόνο αυτούς που τα συμπτώματα τους δείχνουν μεγάλη πιθανότητα του κλινικού συνδρόμου. Εκτός από την κλινική εξέταση, χρησιμοποιούμε ειδικά ερωτηματολόγια και γίνεται μέτρηση της τεστοστερόνης στο αίμα μεταξύ της 8ης – 10ης πρωϊνής ώρας (τις απογευματινές ώρες είναι ελαττωμένη κατά 30% λόγω του κικάρδιου ρυθμού έκκρισης της). Σε χαμηλές τιμές γίνεται επανάληψη της μέτρησης και ενίοτε χρειάζεται να προσδιορίσουμε την ελεύθερη τεστοστερόνη.

Υποκατάσταση με σκευάσματα τεστοστερόνης χρειάζονται οι άνδρες με σταθερά χαμηλά τεστοστερόνη και σημεία και συμπτώματα ανδρογονικής ανεπάρκειας. Τα επίπεδα τεστοστερόνης που χρήζουν υποκατάστασης είναι Τ< 230 ng/dl ή < 8nmol/l και ελεύθερης τεστοστερόνης < 5ng/dl. Στόχος της υποκατάστασης είναι η βελτίωσης της ενεργητικότητας και της διάθεσης του άνδρα, βελτίωση της οστικής πυκνότητας και μυϊκής μάζας, βελτίωση της ερωτικής επιθυμίας και σεξουαλικής λειτουργίας.

Η χορήγηση τεστοστερόνης μπορεί να έχει σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες όπως σημαντική αύξηση του αιματοκρίτη (>54%) που να απαιτήσει αφαίμαξη, επιδείνωση της συμπτωματολογίας από υπερπλασία προστάτη, προαγωγή λανθάνοντος καρκίνου του προστάτη, επίταση της αποφρακτικής άπνοιας κατά τον ύπνο, κατακράτηση υγρών, οιδήματα και καρδιοαγγειακή επιβάρυνση.

Χρειάζεται προηγουμένως καλός έλεγχος του ασθενούς για προϋπάρχουσα παθολογία, πάντα δακτυλική εξέταση του προστάτη, εξέταση αίματος για PSA και ενίοτε αρνητική βιοψία προστάτη. Ο στόχος της υποκατάστασης είναι να επιτευχθούν τιμές στα χαμηλότερα φυσιολογικά επίπεδα των νεαρών ανδρών (300 – 400 ng/dl) ώστε να αποφύγουμε όσον το δυνατόν τις ανεπιθύμητες ενέργειες στους ηλικιωμένους. Η τεστοστερόνη μπορεί να χορηγηθεί σε δισκία, σε ενδομυϊκές ενέσεις, σε εμφυτεύματα, σε δερματικά patch και σε δερματική γέλη. Αυτά που χρησιμοποιούνται σήμερα περισσότερο είναι τα δερματικά patch και η γέλη. Εφαρμόζονται καθημερινά στο δέρμα του βραχίονα ή του κορμού. Επιτυγχάνουν στάθμες τεστοστερόνης χωρίς διακυμάνσεις, έχουν λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες από τους άλλους τρόπους χορήγησης, και μπορεί να διακοπούν όταν εμφανιστεί ανεπιθύμητη ενέργεια (ταχεία πτώση της τιμής της τεστοστερόνης σε αντίθεση με ενδομυϊκά σκευάσματα). Η παρακολούθηση των ασθενών γίνεται ανά 3 μήνες το πρώτο χρόνο και κατόπιν ανά έτος και περιλαμβάνει επίπεδα τεστοστερόνης, δακτυλική εξέταση του προστάτη, PSA, αιματοκρίτη και εάν υπάρχει οστεοπόρωση μέτρηση της οστικής πυκνότητα ανά 1-2 έτη. Εάν εμφανιστεί αύξηση του PSA> 1.4 ng/ml το πρώτο χρόνο ή το PSA υπερβεί τα 4 ng/ml πρέπει να γίνει βιοψία προστάτη.

Συμπερασματικά η προοδευτική ελάττωση της τεστοστερόνης με τη πρόοδο της ηλικίας μπορεί να επιφέρει μία σειρά παθοφυσιολογικών αλλαγών. Η δυσκολία στον καθορισμό της ανδρόπαυσης οφείλεται, στο ότι δεν υπάρχει ομοφωνία στο ποιά είναι τα φυσιολογικά επίπεδα τεστοστερόνης, και στο ότι, τα συμπτώματα στους ηλικιωμένους συχνά μπορεί να προκληθούν και από αλλά νοσήματα. Αν και δεν υπάρχουν μακρόχρονες μελέτες η ανδρογονική υποκατάσταση στους πάσχοντες άνδρες φαίνεται να είναι ασφαλής, χρειάζεται όμως καλή επιλογή ασθενών και καλή παρακολούθηση για τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες.

Γεώργιος Μουτζούρης, Διευθυντής ΕΣΥ Ουρολογικής Κλινικής Γενικού Νοσοκομείου Άργους

Υπολογίζεται ότι 220.000 – 250.000 άνθρωποι στη χώρα μας έχουν ψωρίαση. Για αυτό είναι σημαντικό να μάθουμε περισσότερα για τη νόσο, ώστε να ξεχωρίζουμε τους μύθους από τις αλήθειες.

Η ψωρίαση μεταδίδεται;

Όχι. Περίπου το 10% των ανθρώπων φέρει ένα γονίδιο που μπορεί να οδηγήσει στην εκδήλωση της ασθένειας. Οι επιστήμονες όμως πιστεύουν ότι η αιτία είναι πιθανότατα ένας συνδυασμός γονιδίων και εξωτερικών παραγόντων ενεργοποίησης, συμπεριλαμβανομένου του στρες, ορισμένων φαρμάκων και λοιμώξεων.

Τι είναι όλες αυτές οι νιφάδες;

Τα κύτταρα του δέρματος ζουν για περίπου ένα μήνα πριν πέσουν από το δέρμα μας. Στην ψωρίαση όμως, πεθαίνουν πολύ γρηγορότερα, πράγμα που σημαίνει ότι τα νεκρά κύτταρα συσσωρεύονται και ξεφλουδίζουν κατά μάζες.

«Όλες αυτές οι νιφάδες που ρίχνω είναι απλώς νεκρά κύτταρα του δέρματος», αναφέρει ο κ. Κώστας Λούμος, Πρόεδρος του Σωματείου ΚΑΛΥΨΩ.

Η ψωρίαση αφορά μόνο το δέρμα;

Όχι. Η ψωρίαση είναι μια αυτοάνοση ασθένεια, που επηρεάζει και άλλα μέρη του σώματος. Τα άτομα με ψωρίαση έχουν υψηλότερο κίνδυνο για διαβήτη, εγκεφαλικό επεισόδιο και καρδιακή προσβολή. Περίπου το 30% των ασθενών με ψωρίαση θα εμφανίσουν επίσης Ψωριασική Αρθρίτιδα, η οποία προκαλεί οίδημα, δυσκαμψία και πόνο στις αρθρώσεις τους.

Επηρεάζει την ποιότητα ζωής των ασθενών;

Πολύ. Υπάρχουν ασθενείς, μέχρι πριν από λίγα χρόνια που δεν φορούσαν ποτέ κοντομάνικα, δεν έδειξαν ποτέ τα πόδια τους και χρησιμοποιούσαν μερικές φορές γάντια «για να μην φρικάρουν τους ανθρώπους». Όλα αυτά κάνουν πολλούς ασθενείς να απομονώνονται και να αποσύρονται από την κοινωνική ζωή.

Πονάει όταν έχεις ψωρίαση;

Ναι. Η ψωρίαση μπορεί επίσης να γίνει αιτία αφυδάτωσης και πόνου.

Η γνώση των πιο συχνών συμπτωμάτων που εκδηλώνουν οι σκύλοι είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να αντιληφθείτε αμέσως ότι κάτι δεν πάει καλά. H κτηνίατρος Μαρία Ι. Σοφιανού αναφέρει τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα που δείχνουν ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά.

1. Ο σκύλος μοιάζει να μην είναι ο εαυτός του. Η συμπεριφορά των σκύλων είναι σε μεγάλο βαθμό συγκεκριμένη. Αν επομένως αναπτύξουν μια νέα συνήθεια ή μοιάζουν «μαζεμένοι», χρειάζονται την προσοχή σας. «Οι αλλαγές στη συμπεριφορά του ζώου τυπικά αποτελούν την πρώτη ένδειξη πως δεν αισθάνεται καλά», εξηγεί η κυρία Σοφιανού. «Αν, π.χ., ο σκύλος μοιάζει να κοιμάται περισσότερο απ’ ό,τι συνήθως, πρέπει να τον παρακολουθήσετε για να δείτε τι συμβαίνει. Αν αυτή η συμπεριφορά επιμείνει, καλό είναι να συμβουλευθείτε τον κτηνίατρό σας. Υποτονικά και ακίνητα στην ίδια θέση επί ώρες μπορεί να είναι τα σκυλιά και όταν έχουν πυρετό. Σε τέτοια περίπτωση δεν έχουν επίσης διάθεση για φαγητό και παιχνίδι».
2. Παρουσιάζει ανεξήγητη γκρίνια ή επιθετικότητα. Αν ο σκύλος σας συνήθως παίζει αρμονικά με τα άλλα κατοικίδια ή του αρέσουν τα χάδια και οι αγκαλιές, αλλά ξαφνικά δείχνει τα δόντια του σε όποιον τον πλησιάζει ή «πετάγεται» απειλητικά όταν κάποιος πάει να τον ακουμπήσει, μπορεί κάπου να πονάει. «Αυτού του είδους οι αλλαγές στη συμπεριφορά είναι εξαιρετικά ύποπτες και πρέπει να τις παρακολουθήσετε, ιδιαίτερα όταν ο σκύλος αντιδρά έντονα όταν τον αγγίζετε σε ένα συγκεκριμένο σημείο», λέει η κυρία Σοφιανού. «Αν, π.χ., έχει ωτίτιδα, που είναι πολύ συνηθισμένη στους σκύλους, μπορεί να γρυλίζει όταν προσπαθείτε να τον χαϊδέψετε στο κεφάλι του ή να τινάζει συνεχώς το κεφάλι του».
3. «Κλείνεται» στον εαυτό του. Αν ο σκύλος σας δεν είναι κοινωνικός όπως συνήθως αλλά αποτραβιέται σε μία γωνία και μένει ξαπλωμένος, χωρίς να κάνει ό,τι συνήθιζε μαζί σας, μπορεί να είναι άρρωστος.
4. Έχει επίμονη διάρροια. Οι αλλαγές στη διατροφή μπορεί εύκολα να προκαλέσουν διάρροια στον σκύλο και «ατυχήματα» στο σπίτι. Τα συμπτώματα αυτά όμως συνήθως υποχωρούν μέσα σε λίγες ημέρες, με την ακολούθηση κατάλληλης δίαιτας. Αντιθέτως, αν η διάρροια διαρκεί αρκετές ημέρες ή εμφανίζεται αρκετές φορές ανά τακτά χρονικά διαστήματα, χρειάζεται αξιολόγηση από τον κτηνίατρο.
5. Δεν τρώει. Οι περισσότεροι σκύλοι λατρεύουν το φαγητό, γι’ αυτό πρέπει να έχετε το νου σας εάν ο σκύλος σας χάσει ξαφνικά την όρεξή του για περισσότερο από μία-δύο ημέρες δίχως να έχετε κάνει εσείς κάποια αλλαγή στη διατροφή του ή στη ρουτίνα του σπιτιού.
6. Πίνει πολύ λίγο ή πάρα πολύ νερό. Οι περισσότεροι κηδεμόνες σκύλων δεν προσέχουν πόσο νερό πίνουν τα ζώα. Ωστόσο πρέπει να το παρακολουθείτε διότι αν ο σκύλος σας αρχίσει να μην πίνει καθόλου νερό ή, αντιθέτως, αρχίσει να πίνει πάρα πολύ, μπορεί να υπάρχει κάποιο υποκείμενο πρόβλημα. Στην πρώτη περίπτωση, ο κίνδυνος είναι να πάθει αφυδάτωση. Ευτυχώς, μπορείτε εύκολα να τον ελέγξετε τσιμπώντας απαλά το χαλαρό δέρμα στον αυχένα του. Αν ο σκύλος είναι καλά ενυδατωμένος, μόλις αφήσετε το δέρμα θα επιστρέψει αμέσως στην αρχική του θέση. Αν καθυστερήσει, πρέπει να μιλήσετε με τον κτηνίατρό σας. Μαζί του πρέπει να μιλήσετε και εάν ο σκύλος αρχίσει να πίνει πάρα πολύ νερό (πάνω από 60 ml ανά κιλό σωματικού βάρους την ημέρα), διότι μερικές φορές αποτελεί ένδειξη σοβαρών προβλημάτων υγείας, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης.
7. Βήχει ή φταρνίζεται επίμονα. Το να βήξει ή να φταρνιστεί μια-δυο φορές ένας σκύλος είναι φυσιολογικό. Αν όμως βήχει, φταρνίζεται, έχει συριγμό ή δυσκολεύεται να αναπνεύσει συχνά μέσα στην ημέρα, μπορεί να είναι άρρωστος. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι ένδειξη πολλών προβλημάτων υγείας, από μία λοίμωξη του αναπνευστικού και ένα ξένο σώμα στη μύτη έως πνευμονία ή καρδιοπάθεια.
8. «Τρέχουν» τα μάτια του ή/και ξύνεται επίμονα. Οι σκύλοι μπορεί να εκδηλώσουν αλλεργία σε ορισμένα τρόφιμα, στη γύρη, στα ακάρεα της οικιακής σκόνης, στα αρώματα, τα καθαριστικά, στα σαμπουάν και σε άλλες ουσίες στον χώρο όπου ζουν. Όταν ο σκύλος έχει αλλεργία μπορεί να ξύνει ή να γλείφει επίμονα το δέρμα του ή και τα αυτιά του, να εμφανίζει ερυθρότητα και κνησμό στα μάτια, δακρύρροια και μερικές φορές γαστρεντερικές διαταραχές. Θα ξύνεται επίσης επίμονα εάν έχει παρασίτωση από ψύλλους. Αν όμως ξύνεται επίμονα στο στόμα του, μπορεί να έχει κολλήσει ένα ξένο σώμα στο στόμα του και να του προκαλεί έντονη ανησυχία. Όλ’ αυτά τα συμπτώματα πρέπει να αξιολογούνται από τον κτηνίατρο.
9. Το τρίχωμά του μοιάζει θαμπό. Το τρίχωμα των σκύλων συνήθως αποτελεί «καθρέφτη» της γενικής τους κατάστασης. Αν ξαφνικά το δείτε να γίνει θαμπό, λιπαρό ή να αραιώνει κατά τόπους, μπορεί να υπάρχει κάποιο υποκείμενο πρόβλημα υγείας. Οι πιθανές αιτίες είναι πολλές, επομένως απαιτείται διερεύνηση.
10. Εμφανίζει διαταραχές στην ούρηση. Ιδιαίτερη προσοχή από τους κηδεμόνες των σκύλων απαιτείται στην περίπτωση που το κατοικίδιο δυσκολεύεται στην ούρηση, ουρεί περισσότερες φορές απ’ ό,τι συνήθως ή ακόμη υπάρχει διαφορά στην οσμή ή στο χρώμα των ούρων. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να επικοινωνήσετε αμέσως με τον κτηνίατρο, διότι μπορεί να υπάρχει σοβαρό πρόβλημα στο ουροποιητικό ή κάποιο συστηματικό νόσημα.

«Αν έχετε το νου σας σε συμπτώματα όπως τα παραπάνω και γενικώς γνωρίζετε καλά το σκυλάκι σας ώστε να αντιληφθείτε αμέσως οποιαδήποτε αλλαγή στη συμπεριφορά ή τις καθημερινές του συνήθειες, θα μπορέσετε να εντοπίσετε νωρίς τυχόν προβλήματα υγείας», λέει η κυρία Σοφιανού. «Σε περίπτωση αμφιβολίας, μη διστάζετε να καλείτε τον κτηνίατρό σας για να σας πει τι να κάνετε, διότι είναι προτιμότερο να κάνετε λάθος, παρά να αντιληφθείτε πολύ αργά ότι το σκυλάκι σας είναι άρρωστο».

Όσοι περνούν πολλές ώρες την ημέρα σκυμμένοι πάνω από το κινητό ή το tablet, διαβάζοντας, γράφοντας, κάνοντας post στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή/και παίζοντας ηλεκτρονικά παιχνίδια, αργά ή γρήγορα κινδυνεύουν να πέσουν θύματα του αυχενικού συνδρόμου του κινητού, που προσβάλλει τον αυχένα, τους ώμους και την σπονδυλική στήλη.

Το πιθανότερο είναι ότι ακόμα κι αυτή τη στιγμή, καθώς διαβάζετε το συγκεκριμένο κείμενο, το κάνετε μέσα από την οθόνη του κινητού σας, έχοντας το κεφάλι σας σκυμμένο προς τα εμπρός, τα χέρια λυγισμένα στα πλάγια του σώματος και την ράχη σας καμπουριασμένη. Αν και πιθανώς δεν το αντιλαμβάνεστε, η στάση αυτή είναι επώδυνη για τον αυχένα σας και είναι θέμα χρόνου να εκδηλωθεί μια πλειάδα συμπτωμάτων που χαρακτηρίζουν το σύνδρομο.

Όπως εξηγεί ο φυσικοθεραπευτής-χειροθεραπευτής Γιώργος Κακαβάς, από το Fysiotek Sports and Spine Lab, η αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης (δηλαδή ο αυχένας) αποτελείται από ένα καλά συντονισμένο δίκτυο νεύρων, οστών, αρθρώσεων και μυών που ελέγχονται από τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό. Κάθε ερεθισμός κατά μήκος των νεύρων που διέρχονται από αυτήν (όπως αυτός που προκαλείται όταν κάποιος χρησιμοποιεί με τις ώρες το κινητό, έχοντας σκυμμένο το κεφάλι του) μπορεί να καταλήξει σε τραυματισμό. Στην περίπτωση των κινητών και των tablet, ο τραυματισμός αποκαλείται «αυχενικό σύνδρομο του κινητού», ανήκει στα σύνδρομα υπέρχρησης και προκαλείται από την καθημερινή, πολύωρη κακή στάση του σώματος.

«Ο καθοριστικός παράγοντας στην ανάπτυξη αυχενικού συνδρόμου στους χρήστες των κινητών είναι το βάρος του κεφαλιού τους», λέει ο κ. Κακαβάς. «Οι μύες, οι τένοντες και οι σύνδεσμοι του αυχένα είναι κατασκευασμένοι για να αντέχουν τα 5-6 κιλά που ζυγίζει το κεφάλι, όταν είναι ευθυγραμμισμένο με την σπονδυλική στήλη. Όταν ασχολούμαστε με το κινητό μας, έχουμε την τάση να το κρατάμε στο ύψος της κοιλιακής χώρας, οπότε σκύβουμε το κεφάλι προς τα εμπρός. Με αυτό τον τρόπο όμως το βάρος του κεφαλιού πολλαπλασιάζεται. Έτσι, όταν κάνει κλίση 45 έως 60 μοιρών, ζυγίζει αντίστοιχα 25 έως 30 κιλά! Ο αυχένας αδυνατεί να στηρίξει τέτοιο βάρος για πολλή ώρα και καταπονείται απεριόριστα».

Όπως προαναφέρθηκε, η κάμψη του κεφαλιού προς τα εμπρός επηρεάζει άμεσα την σπονδυλική στήλη. Με την πάροδο του χρόνου, η συνεχής καταπόνηση της σπονδυλικής στήλης αρχίζει να προκαλεί συμπτώματα, τα οποία οι ασθενείς συχνά δεν αντιλαμβάνονται που οφείλονται.

Τέτοια συμπτώματα είναι:

• Αυχενική δυσκαμψία. Είναι πολύ συνηθισμένη μετά από την πολύωρη ενασχόληση με το smartphone, αλλά με τον καιρό μπορεί να εκδηλώνεται και άλλες στιγμές της ημέρας.
• Πόνος. Συνήθως εντοπίζεται σε συγκεκριμένο σημείο/περιοχή του αυχένα ή/και του τραπεζοειδούς μυός (είναι ο μεγάλος, επίπεδος μυς της ράχης), αλλά μερικές φορές είναι πιο γενικευμένος (προσβάλλει τον αυχένα, τη ράχη και τον ώμο). Ο πόνος μερικές φορές είναι οξύς, σαν μαχαιριά (σε τέτοια περίπτωση, εντοπίζεται συνήθως χαμηλά στον αυχένα). Μπορεί επίσης να αντανακλάται στον ώμο και στο μπράτσο του χεριού με το οποίο κρατάει κυρίως ο ασθενής το κινητό.
• Μυϊκή αδυναμία και μούδιασμα. Η συνεχής ακινησία σε μία θέση μπορεί να οδηγήσει σε εξασθένηση και αδυναμία ορισμένων από τους μυς που στηρίζουν τους ώμους (προσβάλλονται συχνότερα ο τραπεζοειδής, ο ρομβοειδής, ο σκαληνός και ο στερνοκλειδομαστοειδής).
• Πονοκέφαλος. Η μυϊκή δυσκαμψία του αυχένα μπορεί να οδηγήσει σε πονοκέφαλο τάσης. Είναι η πιο συχνή μορφή πονοκεφάλου, που συχνά περιγράφεται σαν μια ζώνη που σφίγγει το κεφάλι περιμετρικά.

«Όταν ένας άνθρωπος παρουσιάζει τέτοια συμπτώματα, πρέπει να αξιολογείται από έναν ειδικό ώστε να βρεθεί η αιτία τους», συνιστά ο κ. Κακαβάς. «Αυτό είναι απαραίτητο διότι, αν το αυχενικό σύνδρομο του κινητού αφεθεί χωρίς θεραπεία, ο πόνος θα επιδεινώνεται σταδιακά και η κινητικότητα του αυχένα, της ράχης και των ώμων θα μειώνεται. Μακροπρόθεσμα μπορεί να υπάρξουν συνέπειες, όπως η πρώιμη αρθρίτιδα, η εκφύλιση της σπονδυλικής στήλης, η συμπίεση των μεσοσπονδυλίων δίσκων, ακόμα και η μείωση της πνευμονικής χωρητικότητας στα άτομα που σκύβουν πολύ χαμηλά το κεφάλι τους, συμπιέζοντας τον θώρακά τους. Υπάρχει επίσης κίνδυνος να επιδεινωθούν ή να επιταχυνθεί η εξέλιξη εκφυλιστικών καταστάσεων, όπως η εκφυλιστική δισκοπάθεια και η αυχενική οστεοαρθρίτιδα».

Δυστυχώς, το αυχενικό σύνδρομο του κινητού εκδηλώνεται παγκοσμίως με ολοένα μεγαλύτερη συχνότητα, ακριβώς όπως αυξάνονται οι άνθρωποι που αποκτούν κινητό και του αφιερώνουν καθημερινά πολλές ώρες.

Σύμφωνα με μελέτες, οι οκτώ στους δέκα αρχίζουν να διαβάζουν και γενικά να χρησιμοποιούν το κινητό τους μέσα σε 15 λεπτά από τη στιγμή που ξυπνάνε.

Την καταναλώνουμε μέσα από τα ενεργειακά ποτά, τον καφέ, το τσάι ή τα energy coffee που αποκτούν όλο και μεγαλύτερη δημοτικότητα. Εδώ και πολλούς αιώνες η καφεΐνη είναι γνωστή για την ικανότητά της να μας κρατάει σε αφύπνιση (πολλοί μάλιστα δεν μπορούμε να ξεκινήσουμε τη μέρα μας χωρίς αυτή), λίγοι όμως από εμάς γνωρίζουν τα υπόλοιπα οφέλη που μπορεί να προσφέρουν τα ροφήματα με βάση την καφεΐνη. Ας δούμε μερικά από τα λιγότερα γνωστά πλεονεκτήματα της καφεΐνης σύμφωνα με την επιστήμη.

1. Ανανεώνει και ενισχύει τη λειτουργία του μυαλού μας

Ως αποτέλεσμα της επίδρασης που έχει στον εγκεφαλικό φλοιό, η καφεΐνη βελτιώνει την σκέψη, τη γνωστική λειτουργία και τις δεξιότητες σύνδεσης. Εκτός αυτού, σταματά τις επιδράσεις της αδενοσίνης στον εγκέφαλο, μίας ένωσης που μειώνει τη δραστηριότητα και την εγρήγορση. Έτσι, σταματώντας την αδενοσίνη, η καφεΐνη αποκτά τις ενεργειακές τις επιδράσεις.

2. Μπορεί να βοηθήσει στην απώλεια βάρους

Η περιστασιακή κατανάλωση καφεΐνης αυξάνει το μεταβολισμό κατά 5-25%, ενώ περιέχεται σχεδόν σε όλα τα συμπληρώματα για την καύση του λίπους. Η καφεΐνη βοηθά το σώμα μας να παράγει περισσότερη θερμότητα, που σημαίνει ότι καταναλώνει περισσότερη ενέργεια κάνοντάς το.

3. Βελτιώνει τη φυσική αντοχή

Τα ποτά που περιέχουν καφεΐνη, είτε πρόκειται για καφέ, ενεργειακά ποτά, συσκευασμένο iced coffee ή τσάι, ανεβάζουν τα επίπεδα αδρεναλίνης στο αίμα προετοιμάζοντας τους μύες για δράση. Τα αιμοφόρα αγγεία διαστέλλονται, οι παλμοί της καρδιάς αυξάνονται και η λειτουργία του εγκεφάλου γίνεται πιο έντονη.

4.  Μειώνει τη πιθανότητα κατάθλιψης

Σύμφωνα με μία έρευνα από το ιατρικό περιοδικό JAMA Internal Medicine στην οποία εξετάστηκαν 50,000 γυναίκες,αποδείχθηκε πως μόλις 120mg καφεΐνης ανά εβδομάδα είχε τη δυνατότητα να μειώσει την πιθανότητα εμφάνισης κατάθλιψης κατά 15%. Καθημερινή κατανάλωση 240-360mg καφεΐνης, μειώνει την πιθανότητα κατά 20%.

5. Ανακουφίζει από τον πόνο

Η καφεΐνη ενισχύει τη δράση των παυσίπονων, που σημαίνει ότι χρειάζεστε μικρότερη δόση για να πετύχετε τα ίδια αποτελέσματα.

6. Καταπολεμά το άσθμα

Η καφεΐνη διαστέλλει τους βρόγχους στους πνεύμονες. Η μακροχρόνια κατανάλωση ποτών με καφεΐνη μπορεί ακόμα και να αποτρέψει την εμφάνιση άσθματος. Όταν η καφεΐνη μεταβολίζεται από το σώμα, παράγει το υποπροϊόν θεοφυλλίνη – μία ουσία που συχνά χρησιμοποιείται στα φάρμακα για το άσθμα. Αυτό σημαίνει πως μια μικρή κούπα καφέ ή ενός ροφήματος με υψηλή περιεκτικότητα καφεΐνης, μπορεί να ενισχύσει τη λειτουργία των πνευμόνων. Ωστόσο, αυτό δεν πσημαίνει ότι μπορείτε να υπερκαταναλώνετε καφεΐνη. 

“Η καφεΐνη έχει πολλές ευεργετικές δράσεις, όμως πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με την ημερήσια πρόσληψή μας. Όπως έχουν καθορίσει οι κλινικές έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί από την EFSA (European Food Safety Authority), η ημερήσια πρόσληψη 400mg καφεΐνης δεν αποτελεί κίνδυνο για την υγεία μας. Αυτό σημαίνει 4-5 καφέδες,cappuccino ή ενεργειακά ποτά των 250ml ανά μέρα. Ωστόσο, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ώστε να μη ξεπερνάμε τα 200mg καφεΐνης ανά μερίδα και να περιμένουμε τουλάχιστον 2 ώρες μεταξύ της κατανάλωσης ροφημάτων με καφεΐνη”, διευκρινίζει η διατροφολόγος Dr. Judit Kovács.