Κατηγορία: ΥΓΕΙΑ

Κατερίνα Μπαρμπαγιάννη

MD, MSc, Παθολόγος με εξειδίκευση στον Σακχαρώδη Διαβήτη

Medical Advisor Φαρμασέρβ–Λίλλυ

 

 

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ορίζει την παχυσαρκία ως την υπερβολική συσσώρευση λίπους, που μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς την υγεία. Πρακτικά προσδιορίζεται από δείκτη μάζας σώματος   [ΔΜΣ=Βαρος (Kgr) / Υψος² (m²)] άνω του 30 kg/m². Η παχυσαρκία είναι μια χρόνια, προοδευτική και υποτροπιάζουσα, νόσος, με επιπολασμό που προβλέπεται να  αγγίξει το 50% έως το 2030 και υψηλή οικονομική επιβάρυνση για το άτομο, τα συστήματα υγείας και την κοινωνία.

 

Η συσσώρευση λίπους και η επακόλουθη δυσλειτουργία των λιποκυττάρων είναι οι βασικοί παράγοντες των επιπλοκών που σχετίζονται με την παχυσαρκία. Ο παθολογικός λιπώδης ιστός προκαλεί μια χαμηλού βαθμού χρόνια τοπική αλλά και συστηματική φλεγμονή, που επηρεάζει ουσιαστικά κάθε σύστημα οργάνων του σώματος. Για το λόγο αυτό, η παχυσαρκία οδηγεί σε, ή επιβαρύνει πολλές νοσηρές καταστάσεις, όπως είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2, η υπέρταση, η δυσλιπιδαιμία, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, η υπογονιμότητα και ορισμένοι καρκίνοι. Άλλες επιπλοκές οφείλονται στις μηχανικές επιδράσεις της αυξημένης σωματικής μάζας, όπως οι οστεοαρθρίτιδες, η υπνική άπνοια και η γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση. Η παχυσαρκία σχετίζεται επίσης με κατάθλιψη και άγχος, ενώ η προκατάληψη και ο στιγματισμός γύρω από αυτήν οδηγούν σε περιθωριοποίηση και ανισότητες. Τελικά, η παχυσαρκία επηρεάζει την ποιότητα ζωής και μειώνει το προσδόκιμο επιβίωσης.

Το τρέχον πρότυπο φροντίδας στη διαχείριση της παχυσαρκίας βασίζεται στον ΔΜΣ του ασθενούς (αν και άλλες μέθοδοι, όπως η περίμετρος μέσης, αξιολογούν καλύτερα το σπλαχνικό παθολογικό λίπος), τις συννοσηρότητες, τις προτιμήσεις, τις πιθανές αλληλεπιδράσεις φαρμάκων, τον κίνδυνο πιθανών ανεπιθύμητων ενεργειών ή / και την ασφαλιστική κάλυψη.

Μεγάλη σημασία έχει η ωστόσο και αναγνώριση της υποκείμενης αιτίας. Η παχυσαρκία είναι νόσος πολυπαραγοντική. Η κακή διατροφή και η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας οδηγούν τη διαρκώς αυξανόμενη επίπτωση της παχυσαρκίας. Σήμερα όμως γνωρίζουμε ότι τα γονίδιά μας καθορίζουν το πώς θα ανταποκριθούμε σε συνθήκες αυξημένης πρόσληψης θερμίδων. Με άλλα λόγια, η κληρονομικότητα παίζει αποφασιστικό ρόλο. Πολλά άλλα αίτια μπορεί επίσης να ευθύνονται, όπως η κακή ποιότητα ύπνου, οι διάφορες συναισθηματικές και ψυχολογικές διαταραχές (συχνά άλλωστε δεν τρώμε απλά επειδή πεινάμε, αλλά και λόγω της ευχαρίστησης και της ανταμοιβής που μας προσφέρει η τροφή). Ιατρικά αίτια, για παράδειγμα  ενδοκρινικά νοσήματα αλλά και κάποια φάρμακα μπορεί να σχετίζονται με αύξηση βάρους, αλλά και αλλαγές στην κατανομή του λίπους στο σώμα.

Σήμερα μάλιστα, αναγνωρίζονται διάφοροι φαινότυποι παχυσαρκίας, βάσει των οποίων, συχνά, επιλέγεται και η κατάλληλη θεραπεία:

• Πεινασμένος εγκέφαλος (“hungry brain”): μη φυσιολογικός κορεσμός, οπότε υπάρχει ανάγκη κατανάλωσης περισσότερων θερμίδων για επίτευξη της αίσθησης πληρότητας.
• Πεινασμένο έντερο (“hungry gut”): Μη φυσιολογική διάρκεια πληρότητας.
• Συναισθηματική πείνα (“emotional hunger”): μη φυσιολογική, ηδονική κατανάλωση. Τα άτομα αυτά έχουν και υψηλότερα επίπεδα άγχους.
• Μειωμένος μεταβολικός ρυθμός (“slow burn”) και μη φυσιολογική ενεργειακή δαπάνη ηρεμίας, όπως μετράται με έμμεση θερμιδομετρία.

 

Περισσότεροι από ένας φαινότυποι μπορούν να συνυπάρχουν σε ένα άτομο, ενώ κάποια άτομα δεν πληρούν τα κριτήρια για κανέναν από του ανωτέρω.

Oι αλλαγές στον τρόπο ζωής είναι απαραίτητες και αποτελούν τη βάση στην αντιμετώπισης της παχυσαρκίας. Η υγιεινοδιαιτητική παρέμβαση περιλαμβάνει περιορισμό της πρόσληψης θερμίδων, υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου διατροφής και αύξηση της σωματικής δραστηριότητας. Τα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας βοηθούν τους ασθενείς να επιτύχουν προκαθορισμένους στόχους απώλειας βάρους και υγείας, συμπληρωματικά στην ολοκληρωμένη παρέμβαση στον τρόπο ζωής, ενώ και η βαριατρική χειρουργική επέμβαση εξετάζεται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις

 Στα πλαίσια της εφαρμογής Ιατρικής Ακριβείας, η σύγχρονη εξατομικευμένη παρέμβαση περιλαμβάνει την αναζήτηση της υποκείμενης αιτίας, την αναγνώριση της φαινοτυπικής εικόνας, την πρόληψη ή αντιμετώπιση των επιπλοκών και φυσικά τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Η συζήτηση με ειδικευμένο επαγγελματία υγείας είναι απαραίτητη, για την επίτευξη του στόχου αλλά και για τη διατήρηση του αποτελέσματος σε βάθος χρόνου.

Βιβλιογραφια

1. WHO. Obesity. World Health Organization; 2022
2. WHO key fact, Obesity and overweight, Jun 2021; WOF atlas 2023
3. Samms RJ, et al. Trends Endocrinol Metab. 2020;31(6): 410–421.
4. Bray GA, et al. Obesity Rev. 2017;18(7): 715–723
5. Ansari S, et al. Ther Adv Endocrinol Metab. 2020;11: 2042018820934955.
6. Heymsfield SB, Wadden TA. Mechanisms, Pathophysiology, and Management of Obesity. The New England journal of medicine. 2017;376:254–266
7. Sacoto D, Hurtado MD, Acosta A. Precision Medicine and Obesity. Handb Exp Pharmacol. 2022;274:467-485.

 

Αναστασία Μοσχοβάκη Ιατρός, Ειδική Παθολόγος

Email: anastasiamoschovaki1@gmail.com

Ο αριθμός των ανθρώπων που ταξιδεύουν έχει αυξηθεί σημαντικά κατά τα τελευταία χρόνια. Σήμερα ταξιδεύουν περισσότεροι άνθρωποι, ενώ συχνά αναζητούν εξωτικά και απομακρυσμένα μέρη στις διακοπές τους.

Στατιστικές μελέτες όμως και η καθημερινή κλινική εμπειρία, αποδεικνύουν ότι ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού αντιμετωπίζει κάθε χρόνο προβλήματα υγείας που συνδέονται άμεσα με αυτά τα ταξίδια. Ό εξοπλισμός του φαρμακείου του ταξιδιώτη είναι σημαντικός. Το περιεχόμενο του φαρμακείου εξαρτάται από τον προορισμό, τη διάρκεια του ταξιδιού, το σκοπό του ταξιδιού και την κατάσταση υγείας του ταξιδιώτη.

 

Κοινά λάθη που γίνονται από τον ταξιδιώτη και αφορούν την προμήθεια βασικού φαρμακευτικού υλικού  είναι:

• Δεν λαμβάνεται μέριμνα για άμεσο, πριν την αναχώρηση, εφοδιασμό του φαρμακείου με αντηλιακές κρέμες, κρέμες για τσιμπήματα από τσούχτρες και κουνούπια, ελαφρά εγκαύματα, τοπικούς ερεθισμούς, που πολλές φορές ελλείπουν από τα τοπικά καταστήματα.
• Απουσιάζουν υλικά που θα βοηθήσουν τον έλεγχο μικροτραυμάτων και μολύνσεων όπως είναι οι αποστειρωμένες γάζες και επίδεσμοι, τα ειδικά αντισηπτικά διαλύματα για γρήγορη αποστείρωση, η κολλητική ταινία για να διατηρείται η γάζα στη σωστή θέση, ψαλίδι με στρογγυλεμένες άκρες για να κόψετε ταινία ή γάζα, λαβίδα για την αφαίρεση άκανθας αχινών στις παραλίες.

• Οι μικροτραυματισμοί δεν είναι σπάνιοι κατά τις εκδρομές. Ο άμεσος καθαρισμός της πληγής με άφθονο καθαρό νερό, η χρήση κατάλληλου αντισηπτικού διαλύματος είναι απαραίτητες κινήσεις στην περίπτωση μικροτραυματισμών. Οι μικροαιμορραγίες ελέγχονται με άμεση πίεση στην θέση του τραύματος επί μερικά λεπτά με την βοήθεια καθαρού επιδέσμου. Τα αντισηπτικά διαλύματα για τα χέρια και δέρμα με οινόπνευμα άνω του 65% είναι χρήσιμα για την γρήγορη παροχή αντισηψίας και την προφύλαξη έναντι ποικίλων ιών και μικροβίων. Εξάλλου η πρόσβαση σε καθαρό νερό και σαπούνι για τον καθαρισμό των χεριών δεν είναι πάντοτε η βέλτιστη.
• Οι ταξιδιώτες δεν φροντίζουν να έχουν μαζί τους, σωματικό θερμόμετρο, φάρμακα για  πυρετό, πεπτικά προβλήματα, αλλεργίες, που είναι και τα πιο συνήθη έκτακτα παθολογικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ταξιδιώτης.
• Οι αλλαγές των πεπτικών συνηθειών ενδέχεται να προκαλέσουν κακή πέψη,  ξινίλα, φούσκωμα, διάρροια. Παρά το γεγονός ότι τα έντονα συμπτώματα επιβάλλουν πάντοτε ιατρική αξιολόγηση, οι ήπιες καταστάσεις ανταποκρίνονται σε απλά φάρμακα για το φούσκωμα και την διάρροια, που πρέπει να έχετε μαζί σας. Τα αντιαλλεργικά χάπια, αποκαθιστούν ήπιες αλλεργικές αντιδράσεις που είναι συχνές κατά τα ταξίδια  και τις εμποδίζουν να επεκταθούν. Τα αναλγητικά-αντιπυρετικά είναι απαραίτητα  σε περίπτωση πυρετού.
• Κατά την πολύωρη ακινησία στο τρένο αυτοκίνητο ή αεροπλάνο, η απρόσκοπτη ροή μέσω των φλεβών ενδέχεται να διαταραχτεί με αποτέλεσμα την δημιουργία θρόμβου. Καταστάσεις που αυξάνουν την πιθανότητα σχηματισμού θρόμβου είναι η παχυσαρκία, η εγκυμοσύνη, το οικογενειακό ή ατομικό ιστορικό θρόμβων αίματος, η Θρομβοκυττάρωση, η πρόσφατη χειρουργική επέμβαση, νοσηλεία ή τραυματισμός, η χρήση αντισυλληπτικών ή θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, η προχωρημένη ηλικία, ο καρκίνος, χρόνιες ιατρικές καταστάσεις που διαταράσσουν την απρόσκοπτη κυκλοφορία αίματος ή την πηκτικότητα του αίματος όπως είναι η  συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια. Είναι σημαντικό να έχετε μαζί σας και να χρησιμοποιήσετε φαρμακευτικές κάλτσες συμπίεσης ειδικά σχεδιασμένων εάν οδηγήσετε συνεχόμενα επί πολλές ώρες ή  κάνετε πολύωρο αεροπορικό ταξίδι και ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου.
• Δεν συνεννοούνται με τον θεράποντα ιατρό για τυχόν συμπληρωματικά φάρμακα που πρέπει να έχουν ανάλογα με  τα χρόνια νοσήματά τους.  H ιατρική εξέταση πρέπει να πραγματοποιείται εγκαίρως πριν το ταξίδι και δυστυχώς συχνά αμελείται στην Ελλάδα για την συνταγογράφηση ορισμένων απαραίτητων φαρμακευτικών σκευασμάτων ανάλογα με το status υγείας του οργανισμού, για την αξιολόγηση της ικανότητας του οργανισμού να ταξιδέψει ή να συμμετάσχει σε δραστηριότητες όπως ορειβασία ή καταδύσεις, για την εκτίμηση της αναγκαιότητας να έχει ο ταξιδιώτης μαζί του ορισμένες βασικές εργαστηριακές εξετάσεις στην βαλίτσα του. Για παράδειγμα ορισμένες περιπτώσεις καρδιοπαθών πρέπει να έχουν μαζί τους απαραιτήτως ένα καρδιογράφημα

ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ ΑΛΕΣΤΑΣ,

Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής Charité, Βερολίνο,

Επιστημονικός συνεργάτης δερματολογικού τμήματος «Μητέρα»

www.dermalestas.gr

Την καλοκαιρινή περίοδο ένα ενοχλητικό φαινόμενο που μπορεί να καταλήξει σε εφιάλτη είναι τα διαφόρων ειδών τσιμπήματα. Κουνούπια, μέλισσες, σφήκες, ψύλλοι, σκνίπες κλπ, αλλά και τσούχτρες, αποτελούν καθημερινό μπελά για αυτό καλό θα είναι να είμαστε ενημερωμένοι και προετοιμασμένοι ώστε να τα αποφύγουμε ή να τα αντιμετωπίσουμε κατά τον καλύτερο και πιο ασφαλή τρόπο.

Τα τσιμπήματα από μέλισσες, σφήκες, αράχνες και σκορπιούς είναι τα πιο επικίνδυνα που πιθανά να δημιουργήσουν αλλεργική αντίδραση, τα οποία ανάλογα με τη σοβαρότητα, αντιμετωπίζονται με κορτιζονούχες κρέμες και χάπια. Σε περίπτωση που η αλλεργική αντίδραση είναι έντονη, τότε πρέπει να απευθυνθεί κανείς σε γιατρό ή Κέντρο Υγείας για πιο άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση.

Tα τσιμπήματα από κουνούπια ή άλλα έντομα είναι το πιο συχνό δερματολογικό πρόβλημα τους καλοκαιρινούς μήνες. Προκαλούν κατά τόπους ερυθρές, «πρησμένες» βλάβες (από τις εκκρίσεις του εντόμου) σε διάφορα σημεία του σώματος, κυρίως στα ακάλυπτα μέρη από ρούχα. Το άτομο αισθάνεται φαγούρα στα σημεία του τσιμπήματος, τα οποία δεν είναι ανησυχητικά, αλλά ενοχλητικά. Κατ’ αρχή θα εφαρμόσουμε στα τσιμπήματα μια κορτιζονούχο κρέμα και εάν χρειαστεί ο ιατρός θα συνταγογραφήσει αντιισταμινικό ή κορτιζόνη από το στόμα.

Τα κουνούπια όμως μπορεί να είναι φορείς διαφόρων ασθενειών, όπως ελονοσία, λεϊσμανίαση και τα τελευταία χρόνια η νόσος από τον Ιό του Δυτικού Νείλου που μεταδίδεται στον άνθρωπο από μολυσμένο κουνούπι. Ένας στους πέντε ανθρώπους που θα μολυνθεί θα αρρωστήσει. Συχνότερα εμφανίζεται πυρετός, πονοκέφαλος, μυαλγίες, αρθραλγίες, έμετος, διάρροια, εξάνθημα, κόπωση ή εξάντληση. Σπανιότερα κάνει σοβαρότερες νευρολογικές επιπλοκές όπως μηνιγγοεγκεφαλίτιδα.

Είναι σημαντικό λοιπόν να προλαμβάνουμε τα τσιμπήματα φορώντας μακριά ρούχα και κάλτσες και εάν δεν είναι δυνατόν, εφαρμόζοντας στις εκτεθειμένες επιφάνειες του σώματος εντομοαπωθητική λοσιόν. Τα εντομοαπωθητικά επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται από παιδιά και έγκυες. Τα κατάλοιπα της λοσιόν πρέπει να ξεπλένονται στο τέλος της μέρας προς αποφυγή πιθανού ερεθισμού. Όσο αφορά το σπίτι μας, η τοποθέτηση σιτών, η αποστράγγιση λιμναζόντων νερών και η χρήση εντομοαπωθητικών χώρου βοηθά στην απομάκρυνση των κουνουπιών.

Η επαφή με τις τσούχτρες αποτελεί ένα τυχαίο γεγονός που προκαλεί εξάνθημα με τη μορφή κυματοειδών γραμμών στο σημείο επαφής με τα πλοκάμια του θαλάσσιου οργανισμού και παρατηρείται έντονος πόνος ή τσούξιμο τοπικά. Σε σοβαρότερες περιπτώσεις παρουσιάζεται ναυτία, έμετος, κοιλιακό άλγος, κράμπες, ακόμα και δύσπνοια ή κώμα. Η αντιμετώπιση έγκειται αρχικά στο να απομακρύνουμε τα υπολείμματα (ζελατινώδες υγρό) από τα σημεία του δέρματος που ήρθε σε επαφή. Ξεπλένουμε την περιοχή με θαλασσινό νερό καθώς η χρήση κανονικού νερού βρύσης θα επιτείνει το πρόβλημα. Εναλλακτικά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κοινό ξύδι. Ο πόνος ανακουφίζεται με ένα απλό παυσίπονο, ενώ για την τοπική φλεγμονή βοηθούν κορτιζονούχες κρέμες σε συνδυασμό με αντιϊσταμινικό χάπι.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΑΖΑΚΟΣ,

Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος,

info@kazakos-derma.gr 

 

Ονυχομυκητίαση (μύκητες νυχιών) είναι ο επιστημονικός όρος που περιγράφει τη μόλυνση του νυχιού από μύκητα. Ο μύκητας είναι ένας μικροοργανισμός που αγαπά την υγρασία και τις επιφάνειες του σώματός μας που είναι κλειστές μέσα σε ρούχα και υποδήματα ή σε πτυχές. Οι μύκητες μπορεί να είναι φυσιολογικοί κάτοικοι του δέρματός μας και σε αυτή την περίπτωση βλέπουμε αύξηση του πληθυσμού τους τοπικά όταν οι συνθήκες είναι κατάλληλες. Ακόμη τους βλέπουμε σαν επισκέπτες μέσω μετάδοσης από μολυσμένες επιφάνειες. Όταν ο μύκητας βρίσκει τρόπο να διεισδύσει στο νύχι τότε αρχίζει και πολλαπλασιάζεται μέσα και κάτω από αυτό.

Η εικόνα ενός νυχιού που πάσχει ποικίλει από αλλαγή του χρώματος σε κάποιο σημείο (ονυχοδυσχρωμία) από το φυσιολογικό ροζ σε κίτρινο, καφέ ή πράσινο. Μερικές φορές το νύχι παχαίνει, ανασηκώνεται και ξεκολλάει από το «κρεβάτι» του στο δάκτυλο ή λεπταίνει. Σε προχωρημένες καταστάσεις το νύχι δείχνει κατεστραμμένο. Στα 9/10 των περιπτώσεων αλλαγές στο χρώμα του νυχιού ή καταστροφή του νυχιού ΔΕΝ οφείλονται σε ονυχομυκητίαση. Υπάρχουν πολλές άλλες καταστάσεις με εικόνα που μοιάζει με μύκητες στα νύχια όπως τραυματισμοί, ψωρίαση, λειχήνας, χρόνιο έκζεμα, λήψη φαρμάκων, τρόποι περιποίησης νυχιών (ημιμόνιμα νύχια) κτλ. Ούτε ο ίδιος ο ασθενής ούτε ο φαρμακοποιός έχουν τη δυνατότητα να πουν εύκολα αν ο μύκητας έχει εποικήσει τα νύχια. Κρίνοντας από το ότι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων οι αλλαγές του χρώματος των νυχιών δεν είναι μύκητες, καταλαβαίνει κανείς ότι συχνότατα βλέπουμε άσκοπη χρήση θεραπειών για μύκητες. Κι αυτό συνήθως συμβαίνει για πολύ καιρό μέχρι να αποφασίσει ο ασθενής να επισκεφτεί δερματολόγο.

Ο κίνδυνος για μύκητες στα νύχια είναι μεγαλύτερος σε όσους δουλεύουν για πολλές ώρες με κλειστά παπούτσια ή πλαστικά γάντια. Επίσης κολλάνε ευκολότερα όσοι ιδρώνουν πολύ εύκολα στα πόδια, όσοι εκθέτουν τα χέρια και τα πόδια τους πολλές ώρες σε υγρά περιβάλλοντα. Αυξημένο κίνδυνο έχουν κι όσοι περπατάνε ξυπόλυτοι σε χώρους μεγάλης επικινδυνότητας πχ δημόσιες πισίνες. Άτομα με σακχαρώδη διαβήτη εμφανίζουν ευκολότερα προσβολή. Επίσης η μεγάλη ηλικία έχει σχέση με αυξημένο κίνδυνο για ονυχομυκητίαση. Αντίθετα η ονυχομυκητίαση είναι λιγότερο συχνή στα παιδιά και πολύ σπάνια στα νήπια.

Η θεραπεία για τους μύκητες στα νύχια είναι εφικτή με τοπική αγωγή ή με από του στόματος θεραπεία. Και οι δυο τρόποι θέλουν μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα νύχια των χεριών εμφανίζουν γρηγορότερα βελτίωση από τα νύχια των ποδιών. Η καθοδήγηση του δερματολόγου είναι απαραίτητη καθώς η λήψη αγωγής από τον ασθενή χωρίς ιατρική συμβουλή κατευθείαν από το φαρμακείο συχνά είναι άσκοπη ή/και βλαβερή.

Ειδικότερα οι κυριότερες μέθοδοι για τη θεραπεία των μυκήτων στα νύχια είναι:
✤ τοπική εφαρμογή κρέμας ή λάκας
✤ από του στόματος αγωγή με αντιμυκητιασικά χάπια
✤ χημική καταστροφή του πάσχοντος νυχιού με ειδική αλοιφή
✤ χειρουργική αφαίρεση του πάσχοντος νυχιού
✤ laser για μύκητες νυχιών (νεότερη μέθοδος)
✤ συνδυασμός των παραπάνω
Το ποια θεραπεία είναι η καταλληλότερη έχει να κάνει με την κάθε περίπτωση. Κι αυτό κατά κανόνα είναι η δουλειά του δερματολόγου. Συνηθέστατα οι ασθενείς πηγαίνουν στο δερματολόγο μετά από μακρά χρήση ανεπαρκών θεραπειών για βαριές ονυχομυκητιάσεις. Επίσης βλέπουμε άσκοπη εφαρμογή τοπικών σκευασμάτων σε κάτι το οποίο είναι ένας απλός τραυματισμός του νυχιού. Επίσης δεν είναι λίγες οι αλληλεπιδράσεις των αντιμυκητιασικών χαπιών με άλλα φάρμακα του ασθενούς (όπως πχ χάπια για τη χοληστερίνη).

Ωστόσο πάντα ο ασθενής πρέπει να γνωρίζει ότι μόλυνση των νυχιών από μύκητες είναι ιδιαίτερα επίμονη και συχνά εμφανίζει τάσεις επανεμφάνισης.
Τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότεροι ασθενείς επιδιώκουν μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις για τη θεραπεία της ονυχομυκητίασης. Έτσι πολλοί καταφεύγουν σε γιατροσόφια ή στην αλόγιστη χρήση διαφόρων προϊόντων όπως ξύδι, χλωρίνη, διάλυμα ιωδίου, οξυζενέ, ριγανέλαιο. Πολλές φορές αυτές οι παρεμβάσεις χειροτερεύουν την υγεία του νυχιού καθώς λειτουργούν διαβρωτικά και το καταστρέφουν. Ωστόσο γνωρίζουμε ουσίες όπως τα αιθέρια έλαια (λεβάντα, tea-tree oil ή έλαιο από τεïόδεντρο) με αποδεδειγμένη μυκητοστατική ή μυκητοκτόνο δράση που δρουν υποβοηθητικά. Σε κάθε περίπτωση η συμβουλή του ειδικού είναι χρήσιμη.

Η εφαρμογή ειδικού λέιζερ (Nd-YAG) για την καταστροφή των μυκήτων αποτελεί μια νέα εναλλακτική. Πρόσφατες δημοσιεύσεις σε ιατρικά περιοδικά δείχνουν ενθαρρυντικά συμπεράσματα. Το laser για μύκητες νυχιών είναι μια νεότερη τεχνική κι ένα νέο όπλο στην αντιμετώπιση του προβλήματος που δουλεύει με τον εξής τρόπο: η δέσμη ενέργειας διαπερνά το νύχι και χτυπά τους μύκητες που έχουν κάνει αποικία ακριβώς κάτω από αυτό. Έτσι η θερμική ενέργεια πυροδοτεί την καταστροφή των σπορίων των μυκήτων χωρίς να κάνει ζημιά στους γύρω υγιείς ιστούς. Το λέιζερ εφαρμόζεται ανά 2 εβδομάδες και συνήθως απαιτούνται 4 συνεδρίες για μια βελτίωση 80%. Η θεραπεία laser για μύκητες νυχιών γίνεται είτε μόνη της σε ήπιες περιπτώσεις είτε σε συνδυασμό με άλλες κλασικές θεραπείες.

Επειδή όμως η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη, η φροντίδα της υγιεινής των ποδιών μας είναι η καλύτερη προστασία κατά των μυκήτων.

Μερικές χρήσιμες οδηγίες για την υγεία των νυχιών μας:
✤ κρατάμε πάντα τα πόδια μας καθαρά και στεγνά, ιδιαίτερα μετά το μπάνιο ή το ποδόλουτρο
✤ αλλάζουμε συχνά κάλτσες ιδιαίτερα όταν είναι ιδρωμένες
✤ φοράμε πάντα σαγιονάρες γύρω από πισίνες ή στα αποδυτήρια
✤ αποφεύγουμε να φοράμε παπούτσια που πνίγουν, ζεσταίνουν και ιδρώνουν τα πόδια μας
✤ εναλλάσσουμε τα ζευγάρια παπουτσιών που φοράμε, ιδιαίτερα το καλοκαίρι
✤ δεν ανταλλάσσουμε παπούτσια ή πετσέτες με άλλους
✤ φροντίζουμε να κόβουμε τα νύχια μας τακτικά
✤ πλένουμε και καθαρίζουμε το νυχοκόπτη μας με οινόπνευμα
✤ αποφεύγουμε την πολύωρη έκθεση στο νερό κυρίως κατά τις εργασίες στο σπίτι
✤ στεγνώνουμε πάντοτε καλά τα χέρια μετά από έκθεση σε νερό, ιδιαίτερα αν αυτό είναι βρώμικο ή έχει προσμίξεις με χώμα ή ακαθαρσίες
✤ αξιολογούμε πάντα τη δυσοσμία των ποδιών μας. Η προσβολή από μύκητες ανάμεσα στα δάκτυλα συχνά καταλήγει σε προσβολή και των νυχιών

ΑΝΝΑ ΠΕΡΡΑΚH,

Χειρουργός Οφθαλμίατρος, Διευθύντρια Χειρουργικής Οφθαλμολογικής Κλινικής του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών,

συνεργάτης του Αθηναϊκού Διαθλαστικού Κέντρου και του Οφθαλμολογικού Ινστιτούτου (ΟΜΜΑ)

annaper@otenet.gr

Ο ήλιος αναμφίβολα αποτελεί πηγή ζωής και ενέργειας, και είναι υπεύθυνος για την αντίληψη του γεμάτου χρώματα κόσμου μας. Όμως, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες τα επίπεδα έκθεσης των ματιών μας στην υπεριώδη ακτινοβολία UVB, που φθάνει στη γη, είναι πολλαπλάσια από τους χειμερινούς μήνες και 10 φορές μεγαλύτερη το μεσημέρι από το απόγευμα. Παράγοντες όπως το χρώμα του δέρματος, τα ανατομικά χαρακτηριστικά του προσώπου-σχήμα βλεφάρων, θέση ματιών-, η χρήση γυαλιών ηλίου, η χρήση καπέλου και οι ώρες κυκλοφορίας παίζουν σημαντικότατο ρόλο στην ποσότητα της ακτινοβολίας που φθάνει στα μάτια μας.

Ακολουθώντας την πορεία της φωτός, τα φωτόνια σκεδάζονται και απορροφώνται από τα ανατομικά στοιχεία του οφθαλμού: ο κερατοειδής -ο διάφανος χιτώνας του ματιού- απορροφά περίπου το 2-15% της UVB ακτινοβολίας. Με την ζέστη και την ξηρή ατμόσφαιρα προκαλείται γρήγορη εξάτμιση των δακρύων και κατά συνέπεια αυξημένες πιθανότητες να υποφέρουμε από ξηροφθαλμία. Εν συνεχεία, προσπίπτει ένα μικρό ποσοστό της ακτινοβολίας UVB και περίπου το 40-60% της UVA ακτινοβολίας στον κρυσταλλοειδή φακό. Είναι γνωστό ότι η χρόνια απορρόφηση αυτής επιταχύνει την εμφάνιση του καταρράκτη. Στην πορεία του φωτός μέσα στο μάτι, τα φωτόνια προσπίπτουν τελικά στην ωχρά κηλίδα. Ένα σημαντικό μέρος της «μπλε» ακτινοβολίας φιλτράρεται από τη χρωστική της ωχράς κηλίδας (macular pigment). Έτσι οι χρωστικές ουσίες στο φακό και στην ωχρά κηλίδα προστατεύουν τον αμφιβληστροειδή από φωτο-οξειδωτική βλάβη. Όμως η χρόνια έκθεση σε συνδυασμό με το γενετικό υπόστρωμα, την κακή διατροφή και το κάπνισμα οδηγούν σε ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, η οποία αν δεν θεραπευθεί οδηγεί σε απώλεια της κεντρικής όρασης.

Είναι προφανές ότι για την πλήρη προστασία του οφθαλμού από τη χρόνια έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία επιβάλλεται:

1. Η χρήση γυαλιών ηλίου με κατάλληλους φακούς, που απορροφούν όλη την υπεριώδη και την υπέρυθρη ακτινοβολία, που θα επιτρέπουν να περάσει ένα ποσοστό μόνο του ορατού φάσματος.
✤Ένας φακός πληρεί τις προδιαγραφές για πλήρη προστασία από τη UV και λαμβάνει πιστοποίηση CE όταν εξασφαλίζει διαπερατότητα <5% για μήκη κύματος 380 nm, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό πρότυπο (ΕΝ 1836, 2005). Μελέτες αποδεικνύουν ότι για πλήρη προστασία, τα γυαλιά θα πρέπει να απορροφούν το 99-100% της υπεριώδους ακτινοβολίας UVA και UVB ακόμη και για τα 400nm (UV400) όπως απαιτείται σε άλλες χώρες (ΗΠΑ). Συνήθως φέρουν την ένδειξη UV 400.
✤Το χρώμα του φακού θα πρέπει να επιλέγεται όχι με βάση το τι μας αρέσει, αλλά με το τι χρήση θα τους κάνουμε. Το χρώμα του φακού επηρεάζει στο πως αντιλαμβανόμαστε την αντίθεση των αντικειμένων και την διαφοροποίηση των χρωμάτων. Κάποια χρώματα αυξάνουν την αντίθεση των αντικειμένων που βρίσκονται στο περιβάλλον αλλά ταυτόχρονα μειώνουν την ευκρίνεια των χρωμάτων. Για παράδειγμα οι καφέ φακοί είναι καλοί για χειμερινά σπορ ενώ τα πράσινα και μπλε γυαλιά ηλίου βελτιώνουν την αντίθεση μεταξύ κίτρινων αντικειμένων πχ μιας κίτρινης μπάλας του τένις.
✤ Ο φακοί χωρίζονται σε 4 κατηγορίες ανάλογα την διαπερατότητα τους από το φως, δηλαδή το πόσο ανοιχτόχρωμος ή σκουρόχρωμος είναι ο φακός. Προσοχή! δεν έχει καμία σχέση η διαπερατότητα με την προστασία από τηv UV ακτινοβολία που προαναφέραμε. Στην Ελλάδα βρισκόμαστε στην κατηγορία 3: Σκοτεινό φίλτρο, διαπερατότητα 8-18%, για ηλιόλουστο καιρό.

2. Η προστασία της δακρυϊκής στιβάδας και η αντιμετώπιση της ξηροφθαλμίας.
Τα βαριά, κόκκινα κουρασμένα μάτια, το αίσθημα καύσου και ξένου σώματος, η φαγούρα και εν τέλει η θολή όραση είναι παράπονα των ασθενών που πάσχουν από το σύνδρομο της ξηροφθαλμίας. Η ταχεία εξάτμιση των δακρύων όταν εκτιθέμεθα στον ήλιο μειώνει την ποσότητα και επιδεινώνει την ποιότητα της δακρυϊκής μας στιβάδας.

Η θεραπεία είναι συμπτωματική και σκοπό έχει την αναπλήρωση των δακρύων και τον εμπλουτισμό αυτών. Σημαντικά προληπτικά μέτρα είναι:
✤ Η λήψη άφθονων υγρών
✤ Ο συχνός βλεφαρισμός
✤ Η μείωση της πρόσληψης της καφεΐνης
✤ Η αποφυγή άμεσης έκθεσης στον ήλιο χωρίς γυαλιά ηλίου
✤ Η μείωση χρήσης κινητού στην παραλία
✤ Η καλή υγιεινή
✤ Η σωστή αφαίρεση του μακιγιάζ και βέβαια
✤ Η μείωση της χρήσης των φακών επαφής, κατά τους ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες

Για την αντιμετώπιση της ξηροφθαλμίας, στην αγορά κυκλοφορούν πληθώρα κολλυρίων τεχνητών δακρύων που πωλούνται χωρίς ιατρική συνταγή. Σε ανθεκτικές και επιμένουσες ξηροφθαλμίες συστήνονται παχύρρευστα τεχνητά δάκρυα ή γέλες. Σε βαριές περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί αυτόλογος ορός ή κολλύρια κυκλοσπορίνης. Πέρα από τα παραδοσιακά κολλύρια, στοχευμένη και αποτελεσματική είναι η νέα θεραπεία που προφέρει η RED LIGHT THERAPY (LM LLT Light Modulation Low Level Light Therapy) που στοχεύει στην μεγιστοποίηση της κυτταρικής λειτουργίας των κυττάρων των δακρυϊκών αδένων. Έτσι παράγονται περισσότερα και καλύτερα δάκρυα. Η συγκεκριμένη θεραπεία γίνεται σε συνεδρίες στο οφθαλμολογικό ιατρείο.
Καλό καλοκαίρι!

ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗ

Χειρουργός ΩΡΛ – Ωτορινολαρυγγολόγος

papagianni-orl.gr

 

Η ωτίτιδα, γνωστή και ως οξεία μέση ωτίτιδα, είναι η λοίμωξη του μέσου τμήματος του αυτιού. Συνήθως προκαλείται από μικρόβια τα οποία βρίσκονται στη μύτη και στο λαιμό.
Η ωτίτιδα εκδηλώνεται μετά από μία ιογενή λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού, όπως το κοινό κρυολόγημα (ρινοιός, αδενοιός, κ.α.) και η γρίπη (ιός της γρίπης). Αυτές οι λοιμώξεις προκαλούν οίδημα (πρήξιμο) του εσωτερικού της μύτης και του λαιμού και “ρίχνουν” την άμυνα του οργανισμού με αποτέλεσμα να υπεραναπτύσσονται τα μικρόβια που φυσιολογικά αποικίζουν το βλεννογόνο της μύτης και του λαιμού. Τα μικρόβια αυτά τότε συμπεριφέρονται ως παθογόνα.

Επιπλέον, μία ιογενής λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού μπορεί να διαταράξει τη λειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας που είναι απαραίτητη για την εξίσωση των πιέσεων στο αυτί. Συνέπεια όλων αυτών είναι να γεμίσει το εσωτερικό του μέσου τμήματος του αυτιού με υγρό, το οποίο επιμολύνεται με ιούς και βακτήρια. Στο μέσο αυτί τότε αυξάνει η πίεση λόγω του υγρού, διατείνεται η τυμπανική μεμβράνη και προκαλεί το γνωστό πόνο του αυτιού, αίσθημα πληρότητας στο αυτί και πυρετό.

Στους ενήλικες και στα μεγαλύτερα παιδιά στα συμπτώματα περιλαμβάνονται πόνος στο αυτί, και προσωρινή βαρηκοΐα.

Στα βρέφη και στα μικρά παιδιά (έως 4 ετών) μπορεί να εμφανιστούν:
✤ Πυρετός
✤ Το παιδί τραβάει το αυτί του από το λοβίο
✤ Ανησυχία ή ευερεθιστότητα
✤ Άρνηση λήψης τροφής
✤ Το παιδί αρνείται να παίξει
✤ Εμετός ή διάρροια
✤ “Τρέχει” υγρό από το αυτί
Για τη διάγνωση θα χρειαστεί ο Ωτορινολαρυγγολόγος να εξετάσει το αυτί του ενήλικα ή του παιδιού με το ωτοσκόπιο ή και το οπτικό μικροσκόπιο αφού πρώτα πιθανόν να αφαιρέσει κερί από τον έξω ακουστικό πόρο. Στον ενήλικα αρκεί η συνεργασία του ασθενούς με τον γιατρό, ενώ στα παιδιά χρειάζεται καλή συνεργασία των γονιών με τον ιατρό.

Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων:

✤ Αντιβιοτικά
Αντιβιοτικά χορηγούμε οπωσδήποτε σε παιδιά μικρότερα των 2 ετών αλλά και σε μεγαλύτερα παιδιά που παρουσιάζουν υψηλό πυρετό ή φλεγμαίνουν και τα δύο αυτιά. Σε παιδιά που έχουν πιο ήπια συμπτώματα μπορούμε να περιμένουμε για να δούμε αν βελτιώνονται χωρίς αντιβιοτικό. Αν δεν βελτιωθούν τότε θα τους χορηγήσουμε το κατάλληλο φάρμακο.
Τα αντιβιοτικά συχνά έχουν παρενέργειες όπως διάρροια ή εξάνθημα. Επιπλέον, με την αλόγιστη χρήση τους τα μικρόβια γίνονται πιο ανθεκτικά απέναντι στα αντιβιοτικά. Για τους λόγους αυτούς η χορήγηση τους πρέπει να γίνεται πολύ προσεκτικά και κατόπιν σαφών ενδείξεων.

✤ Παυσίπονα
Συνήθως συστήνεται παρακεταμόλη ή ιβουπροφένη
Παρατήρηση – Αναμονή
Σε κάποιες περιπτώσεις ο ιατρός συστήνει την αναμονή για 24-48 ώρες προτού χορηγήσει το αντιβιοτικό. Αυτό συμβαίνει στις εξής καταστάσεις:
✤ Αν το παιδί είναι μεγαλύτερο από 24 μηνών
✤ Αν ο πόνος στο αυτί και ο πυρετός δεν είναι σοβαρού βαθμού
✤ Αν το παιδί κατά τα άλλα είναι υγιές
Σε αυτές τις περιπτώσεις θα χορηγηθούν παυσίπονα και αντιπυρετικά και ο ιατρός θα ζητήσει να επανεξετάσει το παιδί μετά από 24 ώρες.

Επιπλοκές
✤ Ρήξη της τυμπανικής μεμβράνης
Είναι από τις πιο συχνές επιπλοκές. Συνήθως σε αυτή την περίπτωση υπάρχει η αίσθηση του «μπουκωμένου» ή «βουλωμένου» αυτιού, λίγο πριν τη ρήξη και όταν το τύμπανο “σπάσει” τότε τρέχει ελάχιστο αίμα από το αυτί και ο ασθενής ανακουφίζεται. Η τυμπανική μεμβράνη αποκαθίσταται πολύ γρήγορα, μέσα σε ώρες ή μέρες. Η ρήξη της τυμπανικής μεμβράνης είναι σαφής ένδειξη για τη χορήγηση αντιβιοτικού.

✤ Βαρηκοΐα
Το υγρό που συλλέγεται πίσω από την τυμπανική μεμβράνη σε μία ωτίτιδα μπορεί να παραμείνει για εβδομάδες έως και μήνες μετά την οξεία φάση της λοίμωξης με τον έντονο πόνο και τον πυρετό. Συνήθως το υγρό θα υποχωρήσει από μόνο του. Αν δεν υποχωρήσει σε πάνω από 3 μήνες τότε ίσως ο ασθενής χρειαστεί να υποβληθεί σε μία χειρουργική επέμβαση. Για την επίλυση του προβλήματος της ωτίτιδάς, ειδικά όταν αυτή είναι αρχόμενη και εξωτερική, οι αντιμικροβιακές ωτικές σταγόνες, πολλές φορές σε συνδυασμό με κορτικοειδή, επαρκούν. Σε σοβαρότερες περιπτώσεις μπορεί να κριθεί αναγκαία ή αντιβιοτική αγωγή όπως επίσης παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη για την ανακούφιση του ασθενή.
Ιδιαίτερα το καλοκαίρι στη θάλασσα ή την πισίνα θα πρέπει να είμαστε περισσότερο προσεκτικοί προφυλάσσοντας τα αυτιά από το νερό (πχ χρήση ωτοασπίδων) καθώς επίσης και αποφυγή αυξομείωσης των πιέσεων με βουτιές και συμμόρφωση στις οδηγίες του ΩΡΛ.

Σε γενικές γραμμές αποφεύγουμε τις «οδηγίες της γιαγιάς ή της γειτόνισσας» με λάδι κλπ στο αυτί και συμβουλευόμαστε οπωσδήποτε επιστήμονα υγείας.
Ο ΩΡΛ θα συστήσει ανάλογα με την διάγνωση την κατάλληλη θεραπεία η οποία όπως αναφέραμε θα περιλαμβάνει παυσίπονα, αντιφλεγμονώδη, αντιβιοτικά κλπ κυρίως στη μέση ή έσω ωτίτιδα.

Καλό καλοκαίρι και απόλαυση του νερού χωρίς προβλήματα!!!

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΞΥΝΟΣ

Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος,

Επιστημονικός Συνεργάτης Κλινικών ΡΕΑ & ΜΉΤΕΡΑ

www.xynos-gyn.gr

Οι χρόνιες, οι επαναλαμβανόμενες και οι υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις αποτελούν, ειδικά τα τελευταία χρόνια, μία συχνή πάθηση για τις γυναίκες, που καταρρακώνει την ψυχολογική και σωματική τους υγεία. Όλο και περισσότερες γυναίκες αντιμετωπίζουν επαναλαμβανόμενες ουρολοιμώξεις, οι οποίες ζούνε στην κυριολεξία ένα μαρτύριο. Πρόκειται για μία άλυτη κατάσταση που υποβαθμίζει την ποιότητα της ζωής της γυναίκας, εκμηδενίζει την σεξουαλικότητα της και κατακερματίζει την ψυχολογία της για άπειρους λόγους, με κυρίαρχο, το ότι δεν μπορεί να βρει λύση στο πρόβλημά της.
Παρότι το ουροποιητικό σύστημα διαθέτει διάφορους αμυντικούς τρόπους ώστε να προφυλάσσεται από τις μολύνσεις, εντούτοις σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό γυναικών, ο μηχανισμός αυτός φαίνεται ότι δεν δουλεύει ή τουλάχιστον δεν επαρκεί. Σε αυτή την διαταραχή εμπλέκονται πολλοί παράγοντες μεμονωμένα, αλλά και σε συνδυασμό μεταξύ τους.

Τι είναι η Ουρολοίμωξη

Η ουρολοίμωξη είναι η μόλυνση του ουροποιητικού συστήματος από κάποιο μικρόβιο και μπορεί να συμβεί σε όλες τις ηλικίες μιας γυναίκας και σε όλες τις περιόδους της ζωής της, είτε στην μικρή ηλικία, είτε στην εφηβεία, είτε στην αναπαραγωγική ηλικία, είτε περιεμμηνοπαυσιακά, είτε εμμηνοπαυσιακά.
Παρότι τα επιθηλιακά κύτταρα της ουρήθρας διαθέτουν την βακτηριοστατική ικανότητα να περιορίζουν την είσοδο των μικροβίων εντός του ουροποιητικού αυλού, καθώς επίσης και τα ούρα διαθέτουν όξινο Ph με βακτηριοκτόνο δράση, εντούτοις ορισμένα βακτήρια εισέρχονται στο ουροποιητικό σύστημα προκαλώντας μολύνσεις. Ανάλογα με το όργανο που προσβάλλεται από τα βακτήρια, προκαλούνται στην γυναίκα οι ουρηθρίτιδες, οι κυστίτιδες και οι πυελονεφρίτιδες.
Όταν μία γυναίκα εκδηλώσει ουρολοίμωξη, λάβει την κατάλληλη αντιβιοτική αγωγή και γίνει καλά (χωρίς να νιώθει συμπτώματα και με στείρα καλλιέργεια ούρων) αλλά μετά από 2 εβδομάδες ξαναπαρουσιάσει ουρολοίμωξη, τότε μιλάμε για υποτροπιάζουσα ουρολοίμωξη, γεγονός που φανερώνει είτε επαναμόλυνση, είτε αστοχία στην θεραπεία, είτε και τα δύο.
Όταν μία γυναίκα εκδηλώσει περισσότερες από 3 ουρολοιμώξεις μέσα σε 12 μήνες ή περισσότερες από 2 ουρολοιμώξεις στο τελευταίο 6μηνο, τότε πρόκειται για χρόνια ή επαναλαμβανόμενη ουρολοίμωξη. Στο σημείο αυτό ξεκινάει ο φαύλος κύκλος των αντιβιώσεων, των θεραπειών, των ουροκαλλιεργειών και των ουρολοιμώξεων.

Αίτια Ουρολοίμωξης

Τα αίτια που προκαλούν τις ουρολοιμώξεις είναι πάρα πολλά και τις περισσότερες φορές μένουν αδιευκρίνιστα. Πολλές γυναίκες, είναι πιο επιρρεπείς στις επαναλαμβανόμενες ουρολοιμώξεις λόγω κληρονομικής προδιάθεσης. Η αναβολή/καθυστέρηση της ούρησης έχει ως αποτέλεσμα την συσσώρευση βακτηριδίων στα στάσιμα ούρα και την αύξηση του μικροβιακού φορτίου. Οι προηγηθείσες ουρολοιμώξεις σε μικρές ηλικίες <15 ετών και οι πολλαπλές ουρολοιμώξεις στην ενήλικη ζωή δημιουργούν έδαφος προδιάθεσης και ευαισθησίας. Οι συγγενείς ή οι δευτεροπαθείς ανατομικές και λειτουργικές ανωμαλίες στο ουροποιητικό, όπως: τα στενώματα ουρήθρας, οι πολυκυστικοί νεφροί, η νεφρολιθίαση, η λιθίαση της κύστεως, τα συρίγγια του ουροποιητικού, η πρόπτωση της ουροδόχου κύστης, κ.α., αποτελούν αιτίες συνεχών ουρολοιμώξεων. Οι συχνές σεξουαλικές επαφές >3/εβδομάδα συντελούν στη μεταφορά μικροβίων από τις παρακείμενες ανατομικές περιοχές προς την ουρήθρα, που και αυτή με την σειρά της έχει υποστεί ερεθισμό και μικρολύσεις στον βλεννογόνο της. Οι λάθος πρακτικές στην καθαριότητα και την υγιεινή της περιοχής, αφού πολλές γυναίκες φροντίζουν την ευαίσθητη περιοχή με λάθος χειρισμούς, ευνοούν τις ουρολοιμώξεις. Η εμμηνόπαυση μειώνει την άμυνα της περιοχής στις μικροβιακές λοιμώξεις. Τους καλοκαιρινούς μήνες, λόγω της εφίδρωσης, τα ούρα εντός της κύστης συμπυκνώνονται και ευνοείται η υπερανάπτυξη των παθογόνων μικροοργανισμών στο ουρογεννητικό σύστημα, με συνέπεια την εκδήλωση λοιμώξεων. Τέλος η εγκυμοσύνη, οι χημειοθεραπείες, ο σακχαρώδης διαβήτης και η γήρανση, προδιαθέτουν στην εμφάνιση επαναλαμβανομένων ουρολοιμώξεων.

 

Συμπτώματα Ουρολοίμωξης

✤ δυσφορία, κάψιμο, πόνος κατά τη διάρκεια της ούρησης και μετά
✤ ούρα με θολή όψη
✤ ούρα με δυσάρεστη οσμή
✤ αιματουρία
✤ επίταξη για ούρηση – συχνουρία – νυκτουρία
✤ δυσκολία στη συγκράτηση των ούρων
✤ πόνος ή και αίσθημα βάρους – πίεσης στην ηβική περιοχή ή και στο κάτω μέρος της κοιλιάς
✤ γενική κακουχία
✤ ευαισθησία στην πυελική περιοχή

Ποιες είναι οι εξετάσεις που πρέπει να κάνει μία γυναίκα που υποφέρει από χρόνιες, επαναλαμβανόμενες και υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις

Εκτός από τις συνήθεις ουρολογικές και γυναικολογικές εξετάσεις, ο γιατρός θα συνταγογραφήσει στην ασθενή έναν πλήρη αιματολογικό έλεγχο για τον προσδιορισμό τυχόντων υποκείμενων νοσημάτων που μπορεί να αποτελούν αίτια για την νόσο.
Επίσης θα συστήσει υπερηχογράφημα νεφρών και ουροδόχου κύστης, υπερηχογράφημα άνω-κάτω κοιλίας, αξονική και μαγνητική τομογραφία άνω-κάτω κοιλίας και οπισθοπεριτοναϊκού χώρου.
Για τις προ-μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, ο γυναικολόγος θα συστήσει την ενίσχυση του ατροφικού κολπικού βλεννογόνου με κατάλληλα σκευάσματα.

Άλλες επικουρικές οδηγίες που μπορεί να βοηθήσουν κάποιες γυναίκες (δεν είναι όλες οι οδηγίες κατάλληλες για όλες τις γυναίκες), είναι:
✤ Χρήση προφυλακτικού σε κάθε σεξουαλική επαφή
✤ Ούρηση μετά την σεξουαλική επαφή
✤ Πλύση των γεννητικών οργάνων πριν και μετά τη σεξουαλική επαφή
✤ Ούρηση πριν από τον ύπνο
✤ Κατανάλωση άφθονων υγρών τουλάχιστον 12 ποτήρια νερό την ημέρα
✤ Τακτική ούρηση
✤ Διακοπή αλκοόλ και καυτερών τροφών
✤ Τακτική άσκηση
✤ Αποφυγή στενών ρούχων και εσωρούχων
✤ Χρήση βαμβακερών εσωρούχων
✤ Αλλαγή του βρεγμένου μαγιό μετά το κολύμπι στη θάλασσα
✤ Αποφυγή χρήσης πισίνας, τζακούζι, κλπ
✤ Λήψη προβιοτικών
✤ Λήψη συμπυκνωμένων σκευασμάτων cranberry
✤ Υιοθέτηση πρακτικών υγιεινής, όπως, το τακτικό πλύσιμο της εξωτερικής περιοχής των γεννητικών οργάνων με ειδικά καθαριστικά προϊόντα, κατάλληλα για την ευαίσθητη περιοχή και σκούπισμα με φορά από μπροστά προς τα πίσω, για να μην μεταφέρονται τα μικρόβια του πρωκτού στον κόλπο.

Οι υποτροπιάζουσες, οι χρόνιες και οι επαναλαμβανόμενες ουρολοιμώξεις, αποτελούν τον εφιάλτη της γυναίκας. Όμως ο γυναικολόγος είναι ο μεγάλος σύμμαχος της για να τις αντιμετωπίσει ή να τις θέσει σε ελεγχόμενη κατάσταση.

ΜΑΡΙΤΑ ΚΟΣΜΑΔΑΚΗ,

Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος,
επ Λέκτορας Δερματολογίας Boston University USA, ΔΕΡΜΟΪατρική Αθηνών
kosmadaki@gmail.com

 

Όχι μόνο για έφηβους

Η ακμή δεν αφορά μόνο την εφηβεία. Όλο και περισσότεροι ενήλικες, κυρίως γυναίκες μεταξύ 25 και 45 ετών, εμφανίζουν εξάρσεις ακμής που μπορεί να προκαλέσουν σωματική δυσφορία αλλά και ψυχολογική επιβάρυνση. Η λεγόμενη «ακμή ενηλίκων» είναι μια συχνή δερματολογική κατάσταση που επηρεάζει την αυτοεκτίμηση και την ποιότητα ζωής. Ωστόσο, με την κατάλληλη πληροφόρηση και φροντίδα, μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιτυχία.

Ποια είναι τα βασικά αίτια της ακμής ενηλίκων;

Τα αίτια της ακμής στους ενήλικες είναι ποικίλα και συχνά αλληλοεπιδρούν. Σημαντικό ρόλο παίζουν οι ορμονικές μεταβολές, όπως αυτές που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη, τον εμμηνορροϊκό κύκλο, την εμμηνόπαυση ή το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Το άγχος αποτελεί επίσης έναν επιβαρυντικό παράγοντα, καθώς αυξάνει τα επίπεδα της κορτιζόλης και κατ’ επέκταση την παραγωγή σμήγματος. Η διατροφή, ιδιαίτερα όταν περιλαμβάνει υψηλή κατανάλωση ζάχαρης, γαλακτοκομικών και επεξεργασμένων τροφών, φαίνεται πως σχετίζεται με την επιδείνωση της κατάστασης σε κάποια άτομα. Παράλληλα, η χρήση ακατάλληλων καλλυντικών προϊόντων μπορεί να φράξει τους πόρους, ειδικά όταν δεν είναι μη φαγεσωρογόνα. Η γενετική προδιάθεση είναι επίσης σημαντική — αν υπάρχει ιστορικό ακμής στην οικογένεια, αυξάνονται οι πιθανότητες εμφάνισής της. Τέλος, ορισμένα φάρμακα όπως τα κορτικοστεροειδή και κάποια ορμονικά σκευάσματα μπορεί να συμβάλλουν στην εμφάνιση ή την επιδείνωση της ακμής.

 

Προληπτικά βήματα για υγιές δέρμα

Η πρόληψη της ακμής δεν είναι πάντα εφικτή, όμως υπάρχουν τρόποι να μειώσουμε τις πιθανότητες εμφάνισής της ή να περιορίσουμε τις εξάρσεις. Ο καθημερινός καθαρισμός του προσώπου, πρωί και βράδυ, με ένα ήπιο καθαριστικό βοηθά στην απομάκρυνση του περιττού σμήγματος, των ρύπων και των νεκρών κυττάρων που φράζουν τους πόρους. Η επιλογή των σωστών καλλυντικών προϊόντων — ιδανικά μη φαγεσωρογόνων και κατάλληλων για το δικό μας τύπο δέρματος — παίζει επίσης καθοριστικό ρόλο.
Εξίσου σημαντική είναι η ισορροπημένη διατροφή, με περιορισμό της ζάχαρης, των κορεσμένων λιπαρών, των τηγανητών και των γαλακτοκομικών, ενώ προτιμώνται τα φρέσκα φρούτα, τα λαχανικά και οι τροφές με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Η διαχείριση του στρες συμβάλλει στη ρύθμιση των ορμονών. Επιπλέον, η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους και φυσιολογικού ποσοστού λίπους μπορεί να μειώσει τη φλεγμονώδη επιβάρυνση στον οργανισμό και να βοηθήσει έμμεσα στη βελτίωση της ακμής.

Θεραπευτικές επιλογές και ιατρική υποστήριξη

Η θεραπεία εξατομικεύεται ανάλογα με τις ανάγκες κάθε ατόμου, τη βαρύτητα της ακμής και την ηλικία. Τα τοπικά σκευάσματα- φάρμακα που περιέχουν ρετινοειδή είναι αποτελεσματικά ενώ προσφέρουν και αντιγηραντικό όφελος (πχ η αδαπαλένη και η τρετινοΐνη). Επίσης το αζελαϊκό ή το σαλικυλικό οξύ χρησιμοποιύνται συχνά. Μπορούν να συνδυαστούν με καλλυντικά προϊόντα που ενισχύουν τη θεραπευτική δράση. Σε περιπτώσεις που υπάρχει έντονη φλεγμονή ή πολυάριθμες βλάβες, χορηγούνται τοπικά ή από του στόματος αντιβιοτικά. Στις γυναίκες, όταν διαπιστώνεται ορμονική αιτιολογία, μπορεί να χρησιμοποιηθούν αντισυλληπτικά ή άλλα φάρμακα όπως η σπιρονολακτόνη. Σε σοβαρές και ανθεκτικές μορφές ακμής, ο δερματολόγος μπορεί να συστήσει ρετινοειδή από του στόματος, με πιο γνωστή την ισοτρετινοΐνη. Τέλος, πράξεις που γίνονται στο ιατρείο η εφαρμογή ιατρικών καθαρισμών, χημικών peelings ή θεραπειών με λέιζερ μπορεί να βοηθήσουν σημαντικά στην απομάκρυνση των βλαβών και στη γενικότερη βελτίωση της υφής του δέρματος.

Συμπέρασμα
Η ακμή ενηλίκων είναι μια συχνή, αλλά διαχειρίσιμη κατάσταση. Η έγκαιρη διάγνωση από δερματολόγο και η εξατομικευμένη φροντίδα είναι το «κλειδί» για την αποτελεσματική αντιμετώπιση. Με σωστή πρόληψη και κατάλληλη θεραπεία, το δέρμα μπορεί να παραμείνει καθαρό και υγιές — σε κάθε ηλικία.

ΒΑΣΙΛΙΚH ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ,

Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος,

doctor@dermapapageorgiou.gr

www.dermapapageorgiou.gr

Το ηλιακό έγκαυμα αποτελεί μια κοινή, αλλά συχνά σοβαρή συνέπεια της υπερβολικής έκθεσης στον ήλιο, ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Η κατανόηση των αιτιών και των συνεπειών του, καθώς και η σωστή πρόληψη και αντιμετώπιση, είναι απαραίτητες για τη διατήρηση υγιούς δέρματος.

Τι είναι και πώς προκαλείται το ηλιακό έγκαυμα;
Το ηλιακό έγκαυμα είναι μια αντίδραση του δέρματος στην παρατεταμένη και υπερβολική έκθεση στην υπεριώδη (UV) ακτινοβολία του ηλίου. Καθώς η ακτινοβολία διεισδύει στα ανώτερα στρώματα της επιδερμίδας, προκαλεί καταστροφή των κυττάρων και ενεργοποιεί φλεγμονώδη αντίδραση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση συμπτωμάτων όπως ερυθρότητα (κοκκίνισμα), αίσθημα καύσου, οίδημα (πρήξιμο) και σε σοβαρότερες περιπτώσεις, σχηματισμό φουσκαλών.

 

 

 

 

Aloe Vera ESI Gel 100% Pure

Το Aloe Vera ESI Gel 100% Pure είναι φυσικό, δερματολογικά ελεγμένο gel από οργανική Aloe Vera, ιδανικό για καταπραϋντική και ενυδατική φροντίδα κάθε τύπου δέρματος. Χωρίς συντηρητικά, parabens ή χρωστικές, καταπραΰνει ερεθισμούς, εγκαύματα, φουσκάλες, τσιμπήματα και κοκκινίλες, ενώ προσφέρει ελαστικότητα και προστασία ακόμα και στο πιο ευαίσθητο δέρμα. Διατίθεται σε σωληνάριο 100ml & 200ml.

Ταξινόμηση ηλιακού εγκαύματος
Ανάλογα με την έκταση και το βάθος της βλάβης στο δέρμα, τα ηλιακά εγκαύματα διακρίνονται σε:
✤ Πρώτου βαθμού: Πρόκειται για βλάβη που περιορίζεται στο ανώτερο στρώμα του δέρματος και εκδηλώνεται με ήπια ερυθρότητα, ευαισθησία στην αφή και αίσθημα καύσου. Συνήθως υποχωρεί εντός λίγων ημερών χωρίς ιδιαίτερη φροντίδα.
✤ Δευτέρου βαθμού: Επηρεάζει βαθύτερα στρώματα του δέρματος και συνοδεύεται από έντονη ερυθρότητα, οίδημα, έντονο πόνο και τον σχηματισμό φουσκαλών. Απαιτεί πιο προσεκτική αντιμετώπιση για την αποφυγή επιπλοκών, όπως η μόλυνση.
✤ Τρίτου βαθμού: Αν και σπάνιο ως αποτέλεσμα έκθεσης στον ήλιο, προκαλεί σοβαρή και εκτεταμένη καταστροφή των ιστών. Πρόκειται για επείγουσα κατάσταση που απαιτεί άμεση ιατρική αντιμετώπιση.

Ηλιακό έγκαυμα: Οι ορατοί και αόρατοι κίνδυνοι για την επιδερμίδα μας
Η επαναλαμβανόμενη έκθεση στον ήλιο χωρίς αντηλιακή προστασία και τα συχνά ηλιακά εγκαύματα αφήνουν σταδιακά το αποτύπωμά τους βαθιά στην επιδερμίδα μας, συμβάλλοντας στην πρόωρη γήρανση του δέρματος. Η ελαστικότητα μειώνεται, ενώ εμφανίζονται ρυτίδες, πανάδες και ανομοιομορφία στην υφή και τον τόνο του δέρματος (φωτογήρανση). Επιπρόσθετα, η υπεριώδης ακτινοβολία ευθύνεται και για σοβαρές κυτταρικές βλάβες, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης προκαρκινικών αλλοιώσεων και κακοήθων όγκων, με πιο επιθετική μορφή το μελάνωμα.

Ομάδες υψηλού κινδύνου: Ποιοι χρειάζονται αυξημένη ηλιοπροστασία;
Άτομα με ανοιχτόχρωμο ή ευαίσθητο δέρμα (φωτότυποι I και II), παιδιά, ηλικιωμένοι και όσοι εκτίθενται συστηματικά στον ήλιο λόγω εργασίας ή άθλησης διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ηλιακού εγκαύματος. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται και για όσους λαμβάνουν φωτοευαισθητοποιητικά φάρμακα ή πάσχουν από δερματικές παθήσεις.

Αντιμετώπιση ηλιακού εγκαύματος
Για την αντιμετώπιση του ηλιακού εγκαύματος προτείνονται τα εξής βήματα:

✤ Ψύξτε την περιοχή. Εφαρμόστε δροσερές (όχι παγωμένες) κομπρέσες ή κάντε χλιαρό μπάνιο για να μειωθεί ο πόνος και η φλεγμονή.
✤ Ενυδάτωση του δέρματος: Χρησιμοποιήστε ενυδατικές, καταπραϋντικές κρέμες για να βοηθήσετε την επούλωση της επιδερμίδας. Αποφύγετε προϊόντα με αλκοόλ, καθώς ενδέχεται να ερεθίσουν ή να ξηράνουν το δέρμα.
✤ Πίνετε άφθονα υγρά. Η σωστή ενυδάτωση του οργανισμού βοηθά στην ταχύτερη αποκατάσταση του δέρματος.
✤ Προστασία από περαιτέρω έκθεση στον ήλιο: Μέχρι να επουλωθεί πλήρως το έγκαυμα, αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο. Αν χρειαστεί να βγείτε, προτιμήστε ρούχα που καλύπτουν την πληγείσα περιοχή και εφαρμόστε αντηλιακό.
✤ Λήψη αντιφλεγμονωδών φαρμάκων: Σε περιπτώσεις έντονου πόνου ή φλεγμονής, η λήψη φαρμάκων όπως η ιβουπροφαίνη μπορεί να προσφέρει ανακούφιση.
✤ Προσοχή στις φουσκάλες: Καλύψτε τις με αποστειρωμένη γάζα και αποφύγετε να τις σπάτε καθώς υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης.
✤ Ζητήστε ιατρική συμβουλή: Αν το έγκαυμα είναι σοβαρό, έχει φουσκάλες ή συνοδεύεται από γενική αδιαθεσία, απευθυνθείτε σε δερματολόγο.

Πώς να προλάβετε το ηλιακό έγκαυμα
Η αποφυγή ηλιακού εγκαύματος είναι εφικτή με τα κατάλληλα μέτρα προστασίας όπως:

✤ Χρήση αντηλιακού. Επιλέξτε αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας (SPF 30 ή υψηλότερο) και προστασία από UVA και UVB ακτινοβολία. Εφαρμόστε το 30 λεπτά πριν την έκθεση στον ήλιο και ανανεώνετε κάθε 2 ώρες ή μετά από κολύμπι και έντονη εφίδρωση.
✤ Προστατευτική ένδυση. Επιλέξτε ελαφριά, μακρυμάνικα ρούχα από πυκνό ύφασμα, καπέλο με φαρδύ γείσο και γυαλιά ηλίου με UV προστασία για αποτελεσματική κάλυψη από την ηλιακή ακτινοβολία.
✤ Αποφυγή ωρών αιχμής. Αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο μεταξύ 11 π.μ. έως 4 μ.μ., όταν η UV ακτινοβολία είναι έντονη.
✤ Σκιά. Επιλέγετε σκιασμένα σημεία, ιδιαίτερα κατά τις ώρες αιχμής της ηλιακής ακτινοβολίας. Χρησιμοποιήστε ομπρέλες, δέντρα ή άλλες πηγές σκίασης για καλύτερη προστασία.
✤ Ενημέρωση. Παρακολουθείτε τα επίπεδα UV στην περιοχή σας και λάβετε τα κατάλληλα μέτρα προστασίας.
✤ Προσοχή στην επιλογή αντηλιακού. Αν πρόκειται να κολυμπήσετε ή να ιδρώσετε, προτιμήστε αντηλιακά με ανθεκτικότητα στο νερό και ανανεώστε τα για συνεχή προστασία.
✤ Εκπαίδευση: Διδάξτε στα παιδιά τη σημασία της αντηλιακής προστασίας από μικρή ηλικία, ώστε να υιοθετήσουν σωστές συνήθειες που θα τα προστατεύουν για όλη τους τη ζωή.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΑΣΣΟΣ,

Γεν. Χειρουργός – Χειρουργός ΟγκολόγοςΚαθ. Χειρουργικής Παν/μιου Χαϊδελβέργης,

Καθ. Χειρουργικής Ογκολογίας Ευρωπαϊκού Παν/μιου ΚύπρουΔ/ντης Κλινικής Χειρουργικής Ογκολογίας και Κέντρου Σαρκώματος-Μελανώματος-Σπανίων Όγκων,

Ιατρικό Κέντρο Αθηνών n.vassos@iatriko.gr

Η ηλιακή ακτινοβολία αποτελεί σημαντικό φυσικό παράγοντα για τον ανθρώπινο οργανισμό, καθώς συμβάλλει στη σύνθεση της βιταμίνης D και στη ρύθμιση του κιρκάδιου ρυθμού. Ωστόσο, η παρατεταμένη και χωρίς προστασία έκθεση στον ήλιο ενέχει σοβαρούς κινδύνους για την υγεία του δέρματος, με πιο επικίνδυνη συνέπεια την εμφάνιση καρκίνου του δέρματος, και ιδιαίτερα του μελανώματος.
Στο άρθρο αυτό παρουσιάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά του μελανώματος, η συσχέτισή του με την ηλιακή ακτινοβολία και οι τρόποι με τους οποίους η αντιηλιακή προστασία μπορεί να μειώσει σημαντικά τον σχετικό κίνδυνο.

Τι είναι το μελάνωμα;
Το μελάνωμα είναι ένας τύπος καρκίνου του δέρματος που ξεκινά από τα μελανοκύτταρα, τα κύτταρα που παράγουν τη μελανίνη – τη χρωστική που δίνει χρώμα στο δέρμα, τα μαλλιά και τα μάτια μας. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, ενώ παρατηρείται πιο συχνά σε περιοχές που εκτίθενται στον ήλιο, όπως στην πλάτη και το πρόσωπο στους άνδρες, ή στα άκρα στις γυναίκες.

Το μελάνωμα είναι λιγότερο συχνό από άλλους τύπους καρκίνου του δέρματος, είναι όμως πολύ πιο επικίνδυνο. Αν δεν διαγνωστεί εγκαίρως, μπορεί να εισχωρήσει σε βαθύτερους ιστούς και να εξαπλωθεί σε άλλα όργανα, όπως οι λεμφαδένες, οι πνεύμονες ή ο εγκέφαλος.

Ο ρυθμός εμφάνισης μελανώματος αυξάνεται σταθερά τις τελευταίες δεκαετίες, ειδικά σε περιοχές με υψηλή ηλιοφάνεια, όπως οι χώρες της Μεσογείου. Η Ελλάδα, λόγω κλίματος, αποτελεί χώρα με υψηλό επιδημιολογικό φορτίο, ιδιαίτερα το καλοκαίρι, γι’ αυτό η ανάγκη για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση είναι επιτακτική.

Ποια είναι τα πιο ευάλωτα άτομα;
Αν και το μελάνωμα μπορεί να εμφανιστεί σε όλα τα άτομα, ανεξαρτήτως φύλου ή ηλικίας, υπάρχουν συγκεκριμένοι παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισής του:
✤ Ανοιχτόχρωμος τύπος δέρματος, φακίδες, ξανθά ή κόκκινα μαλλιά, μπλε ή πράσινα μάτια
✤ Πολλοί σπίλοι (ελιές) στο δέρμα ή σπίλοι με άτυπα χαρακτηριστικά (δυσπλαστικοί)
✤ Ιστορικό έντονης έκθεσης στον ήλιο ή εγκαυμάτων από τον ήλιο, ιδιαίτερα κατά την παιδική ηλικία
✤ Οικογενειακό ιστορικό μελανώματος
✤ Ανοσοκαταστολή ή χρήση φαρμάκων που εξασθενούν το ανοσοποιητικό
✤ Συστηματική έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία (φυσική ή τεχνητή)

Υπεριώδης ακτινοβολία
Ο βασικός παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη μελανώματος είναι η υπεριώδης ακτινοβολία (UV), είτε από φυσικές πηγές (ήλιος), είτε από τεχνητές (σολάριουμ).
Η υπεριώδης ακτινοβολία (UV) του ήλιου διακρίνεται σε δύο βασικές κατηγορίες:
✤ UVA: Διεισδύει βαθιά στο δέρμα και προκαλεί γήρανση, ρυτίδες και αλλαγές στο DNA των κυττάρων.
✤ UVB: Είναι υπεύθυνη για τα εγκαύματα και παίζει καθοριστικό ρόλο στην πρόκληση καρκίνου του δέρματος.
Και οι δύο μορφές UV ακτινοβολίας συμβάλλουν στην εμφάνιση μελανώματος. Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι η ακτινοβολία αυτή είναι παρούσα όλο τον χρόνο, ακόμα και τις συννεφιασμένες ημέρες, ενώ η επίδραση του ήλιου είναι αθροιστική.

Η αντιηλιακή προστασία στην πράξη

Η πρόληψη αποτελεί το σημαντικότερο όπλο μας απέναντι στο μελάνωμα. Και το πρώτο και πιο σημαντικό βήμα είναι η αντιηλιακή προστασία, η οποία είναι απαραίτητη όλο τον χρόνο και βασίζεται σε τρεις βασικούς άξονες:

1. Αντιηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας (SPF)
✤ Χρησιμοποιήστε καθημερινά αντιηλιακό με SPF ≥30 για το πρόσωπο και το σώμα, που παρέχει ευρέος φάσματος προστασία (UVA + UVB).
✤ Εφαρμόστε το 30 λεπτά πριν από την έκθεση στον ήλιο και επαναλάβετε κάθε 2 ώρες, ή αμέσως μετά από κολύμπι ή εφίδρωση.
✤ Μην παραλείπετε δύσκολες περιοχές όπως αυτιά, αυχένας, ράχη χεριών και πέλματα σε παραλία.
✤ Χρησιμοποιήστε το και τον χειμώνα, ειδικά στο πρόσωπο.

2. Κατάλληλη ένδυση
✤ Ρούχα με πυκνή ύφανση ή με ειδική UV προστασία (που μειώνουν τη διαπερατότητα της ακτινοβολίας).
✤ Καπέλο με φαρδύ γείσο που καλύπτει πρόσωπο, αυτιά και αυχένα.
✤ Γυαλιά ηλίου με 100% απορροφητικότητα UV, που προστατεύουν όχι μόνο τα μάτια, αλλά και το δέρμα γύρω από αυτά.

3. Περιορισμός έκθεσης
✤ Αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο μεταξύ 11πμ και 4μμ, ειδικά αν ανήκετε στις ευάλωτες ομάδες.
✤ Αποφύγετε το σολάριουμ – έχει πλέον καταχωρηθεί ως καρκινογόνο από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
✤ Προστατέψτε ιδιαίτερα τα παιδιά, καθώς οι βλάβες από την παιδική ηλικία έχουν μακροπρόθεσμο αντίκτυπο.
✤ Η σημασία της αυτοεξέτασης και της έγκαιρης διάγνωσης

Η τακτική αυτοεξέταση του δέρματος μπορεί να οδηγήσει στην έγκαιρη διάγνωση. Το πρώτο σημάδι του μελανώματος είναι συνήθως μια αλλαγή σε υπάρχουσα ελιά ή η εμφάνιση μιας νέας βλάβης στο δέρμα με περίεργα χαρακτηριστικά.

Χρησιμοποιήστε τη μέθοδο ABCDE:
A (Asymmetry) – Ασυμμετρία στο σχήμα.
B (Border) – Ακανόνιστα ή οδοντωτά όρια.
C (Color) – Ποικιλία χρωμάτων στο ίδιο σημείο
D (Diameter) – Διάμετρος πάνω από 6 χιλιοστά.
E (Evolution) – Εξέλιξη ή αλλαγή στο μέγεθος, σχήμα ή χρώμα.

Οποιαδήποτε υποψία αλλαγής πρέπει να αξιολογείται από δερματολόγο με δερματοσκόπηση. Ο δερματολογικός έλεγχος συνιστάται να γίνεται τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο για όσους έχουν παράγοντες κινδύνου, ενώ η ψηφιακή δερματοσκόπηση είναι ιδανική για την αναλυτική παρακολούθηση ύποπτων σπίλων.

Τι έχει αλλάξει στην έρευνα και θεραπεία
Τα τελευταία χρόνια, η επιστημονική πρόοδος στον τομέα του μελανώματος υπήρξε εντυπωσιακή. Η σύγχρονη προσέγγιση στη θεραπεία του μελανώματος είναι πολυπαραγοντική. Η χειρουργική αφαίρεση του μελανώματος αποτελεί τη βασική θεραπεία, η οποία συνδυάζεται και ενισχύεται με ανοσοθεραπεία, στοχευμένη θεραπεία ή και ακτινοθεραπεία. Αυτή λοιπόν η συνδυαστική και εξατομικευμένη θεραπεία, βασισμένη στα χαρακτηριστικά του όγκου και του ασθενούς, έχει αυξήσει σημαντικά το προσδόκιμο επιβίωσης των ασθενών με μελάνωμα, ακόμη και στα προχωρημένα στάδια. Παρ’ όλα αυτά, η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση παραμένουν θεμελιώδους σημασίας.

Συμπερασματικά
Το μελάνωμα δεν είναι απλώς μια ελιά που «άλλαξε» και ούτε αφορά μόνο όσους «καίγονται εύκολα». Είναι ένας σοβαρός καρκίνος που συνδέεται άμεσα με τον τρόπο έκθεσης στον ήλιο και την υπεριώδη ακτινοβολία. Η σωστή αντιηλιακή προστασία, η αποφυγή υπερβολικής έκθεσης στον ήλιο και η τακτική παρακολούθηση του δέρματος είναι τα πιο ισχυρά μας όπλα για να διατηρήσουμε το δέρμα μας υγιές και να μειώσουμε δραστικά τον κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος.