Δ.Υ.Ο Magazine cms

Συντάκτης: ΔΥΟ Newsroom

  • Ψητά λαχανικά με tofu

    Ψητά λαχανικά με tofu

    Τα προϊόντα σόγιας είναι πολύ χρήσιμα κατά την περίοδο της νηστείας καθώς περιέχουν πολλά από τα απαραίτητα αμινοξέα. Μπορείτε να δοκιμάσετε κιμά σόγιας σε λαχανοντολμάδες, με μακαρόνια ή σε έτοιμα σκευάσματα όπως κεμπάπ ή μπιφτέκια.

    Ωστόσο, τα έτοιμα σκευάσματα με βάση την σόγια χρειάζονται μεγάλη προσοχή καθώς ενδέχεται να είναι πολύ πλούσια σε αλάτι.

    Ψητά-λαχανικά-με-tofu-1-200x300-1

    Για τα ψητά λαχανικά με tofu τα οποία θεωρούνται πλήρες γεύμα μπορούμε να βάλουμε ό,τι λαχανικά επιθυμούμε. Θα σας προτείναμε σίγουρα να εντάξετε τα μανιτάρια τα οποία θεωρούνται πηγή υψηλών πρωτεϊνών, πιπεριές, καρότα και κολοκύθια.

    Προσθέτουμε, επίσης, πατάτα ή γλυκοπατάτα ως πηγή αμύλου. Τοποθετούμε όλα τα λαχανικά σε αντικολλητικό χαρτί και προσθέτουμε λίγο ελαιόλαδο, αλάτι, πιπέρι και πάπρικα. Ανακατεύουμε καλά και ψήνουμε στον αέρα, στους 180 βαθμούς για 30 λεπτά.

    Έπειτα, προσθέτουμε το tofu σε σπιρτόκουτα και ψήνουμε για άλλα 10-15 λεπτά μέχρι να ροδίσει. Για έξτρα γεύση μπορούμε να σερβίρουμε με βαλσάμικο ξύδι.

  • Καλαμάρι με πέστο

    Καλαμάρι με πέστο

    Διανύουμε πλέον την περίοδο της Σαρακοστής και πολλοί έχουν επιλέξει να νηστέψουν. Όσο, μάλιστα, πλησιάζουμε στις μέρες του Πάσχα ολοένα και περισσότεροι στρέφονται σε μια πιο χορτοφαγική διατροφή.

    Καλαμάρι με πέστο

    Η συνταγή είναι εξαιρετικά απλή αλλά πεντανόστιμη.

    psita_kalamaria_me_pesto_vasilikoy

    Αφήνουμε το αντικολλητικό μας τηγάνι να κάψει καλά σε δυνατή φωτιά και περνάμε το καλαμάρι μας 4 λεπτά από κάθε πλευρά. Τέλος, γαρνίρουμε με 2 κοφτές κουταλιές της σούπας πέστο βασιλικού. Ταιριάζει τέλεια με ρύζι μπασμάτι και διάφορα λαχανικά.

  • Σαλάτα με γαρίδες

    Σαλάτα με γαρίδες

    Η νηστεία και γενικά τα προσανατολισμένα στην χορτοφαγία διατροφικά πρότυπα, με σωστό σχεδιασμό και έξυπνες επιλογές, μπορούν να είναι απόλυτα ασφαλείς και υγιεινά.

    Ταυτόχρονα, μπορούν να αποτελέσουν σύμμαχο σε πρόγραμμα απώλειας ή και διατήρησης του σωματικού βάρους.

    Εύκολη & νόστιμη συνταγή με γαρίδες

    Σαλάτα-με-γαρίδες-300x300-1

    Σε μια πράσινη βάση σαλάτας προσθέτουμε:

    • ψιλοκομμένες χρωματιστές πιπεριές,
    • τριμμένο καρότο,
    • ντοματίνια,
    • αβοκάντο
    • είτε ψητές γαρίδες είτε βραστές.

    Μπορούμε για διευκόλυνση να χρησιμοποιήσουμε και κατεψυγμένες γαρίδες, που είναι εξίσου θρεπτικές! Για να δημιουργήσουμε ένα πλήρες γεύμα ολοκληρώνουμε με λίγα κρουτόν ολικής και ένα χειροποίητο dressing με ελαιόλαδο, μουστάρδα, λεμόνι και μυρωδικά.

  • Τα αίτια και η αντιμετώπιση της γαστρεντερίτιδας

    Τα αίτια και η αντιμετώπιση της γαστρεντερίτιδας

    Η ιογενής γαστρεντερίτιδα είναι η πιο συχνή αιτία διαρροϊκής νόσου. Η γαστρεντερίτιδα οφείλεται κυρίως στην κατανάλωση ακατάλληλα παρασκευασμένης ή διατηρημένης τροφής ή/και μολυσμένου ύδατος.

    Μιας ενημερώνει ο δρ Κωνσταντίνος Χ. Δελής MD, FEBG, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντής Γαστρεντερολόγος στο Metropolitan Hospital

    Μπορεί να μεταδοθεί και μετά από στενή επαφή με ήδη μολυσμένο άτομο. Οι ασθενείς με γαστρεντερίτιδα από νοροϊό είναι μεταδοτικοί από τη στιγμή που ξεκινούν να νιώθουν αδιαθεσία έως και τουλάχιστον τρεις ημέρες μετά την ανάρρωσή τους. Οι λοιμώξεις από νοροϊό, αν και συμβαίνουν όλο το χρόνο, τείνουν να εμφανίζονται συχνότερα τους ψυχρότερους μήνες (στο τέλος του φθινοπώρου και κατά τη διάρκεια του χειμώνα).

    hydraplus

    Αντιμετώπιση

    Η ιογενής γαστρεντερίτιδα συνήθως υποχωρεί εντός μιας εβδομάδας. Αυτό που θα πρέπει να προσέξουμε στην αντιμετώπισή της είναι η πρόληψη της αφυδάτωσης λόγω των πολλών εμετών και της διάρροιας, ιδίως στους ηλικιωμένους και στα παιδιά.

    Πότε πρέπει να απευθυνθώ στον γαστρεντερολόγο;

    Καλέστε τον γαστρεντερολόγο σας εάν διαπιστώσετε σημάδια έντονης αφυδάτωσης, επίμονες διάρροιες ή εμέτους που διαρκούν πάνω από 2 ημέρες, όταν δεν ανέχεστε τη λήψη υγρών για αρκετές ώρες, όταν υπάρχει αιματηρή διάρροια, ανυπόφορος πόνος στην κοιλιά ή όταν, μέσα στην ημέρα, δεν έχετε ούρα για πάνω από 6 ώρες.

    Ποια είναι η θεραπεία;

    «Ο πιο σημαντικός στόχος της θεραπείας είναι να διατηρηθεί ο ασθενής ενυδατωμένος και, σε περίπτωση αφυδάτωσης, να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η απώλεια υγρών και ηλεκτρολυτών. Η θεραπεία αρχικά περιλαμβάνει τη λήψη αρκετών υγρών. Στις ήπιες ή μέτριες καταστάσεις, η ενυδάτωση μπορεί συνήθως να επιτευχθεί με τη χορήγηση ειδικών πόσιμων διαλυμάτων αλάτων και ζάχαρης.

    Αντιεμετικά φάρμακα όπως π.χ. η μετοκλοπραμίδη μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν στον έλεγχο των συμπτωμάτων της ναυτίας και του εμέτου, αλλά μόνο αν υπάρχει ιατρική σύσταση. Αντιδιαρροϊκά φάρμακα συνήθως δεν συνιστώνται από τους ιατρούς ιδίως αν πρόκειται για ηλικιωμένους ασθενείς. Κάποιοι μάλιστα πιστεύουν ότι εάν ο ασθενής μπορεί να διατηρήσει ένα καλό επίπεδο ενυδάτωσης, δεν θα πρέπει να ξεκινήσει αντιδιαρροϊκή θεραπεία. Δεν έχει αποδειχθεί ότι η χορήγηση προβιοτικών βοηθά στη θεραπεία.

    Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, όταν υπάρχει σημαντική αφυδάτωση και ο ασθενής δεν μπορεί να ανεχτεί τη λήψη υγρών από το στόμα, όταν συνυπάρχει υψηλός πυρετός ή όταν οι έμετοι επιμένουν, μπορεί να χρειαστεί εισαγωγή σε νοσοκομείο για τη χορήγηση υγρών ενδοφλεβίως και την προσεκτική παρακολούθηση του επιπέδου των ηλεκτρολυτών. Οι ιογενείς γαστρεντερίτιδες σπάνια απαιτούν αντιβιοτικά» τονίζει ο ιατρός.

    Δίαιτα

    Συχνά, στις ήπιες περιπτώσεις συνιστάται μια δίαιτα με ρύζι, μπανάνα, μήλα, τσάι, τοστ ή ένα φιλέτο κοτόπουλου καλά βρασμένο.

    Πρόληψη

    Για να μειώσουμε την πιθανότητα νόσησης από οξεία ιογενή γαστρεντερίτιδα θα πρέπει να πλένουμε τα χέρια μας καλά με σαπούνι και ζεστό νερό πριν από το φαγητό και μετά τη χρήση της τουαλέτας. Επίσης, θα πρέπει να μην καταναλώνουμε ύποπτα τρόφιμα που δεν έχουν παρασκευαστεί και συντηρηθεί επαρκώς αλλά και κακώς διατηρημένα υγρά.

    Εάν έχουμε προσβληθεί από ιογενή γαστρεντερίτιδα, είναι προτιμότερο να παραμείνουμε στο σπίτι έως ότου αυτή κάνει τον κύκλο της. Με την ανάπαυση επιταχύνουμε την ανάρρωση και εμποδίζουμε τη μετάδοση του ιού σε άλλους ανθρώπους, δεδομένου ότι οι ιοί αποβάλλονται στα κόπρανα και στους εμέτους των ασθενών. Οι ιοί μπορούν να επιβιώνουν σε επιφάνειες έως και 72 ώρες ενώ ακόμα και μικρή ποσότητα από αυτούς αρκεί για να μολυνθεί κάποιος που βρίσκεται στον ίδιο χώρο.

  • Σουσάμι: Ο πολύτιμος σύμμαχος

    Σουσάμι: Ο πολύτιμος σύμμαχος

    Ενέργεια και θρέψη, που χρειαζόμαστε ειδικά τη χειμερινή περίοδο, προσφέρει το αγαπημένο σε όλους μας σουσάμι. Ο Κλινικός Διαιτολόγος & Διατροφολόγος κ. Γιάννης Χρύσου, απαριθμεί τα πολλαπλά οφέλη του πολύτιμου αυτού καρπού:

    • Βελτιώνει την πέψη και τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος

    Τα έλαια που περιέχουν οι σπόροι σουσαμιού συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος, ενώ οι φυτικές ίνες που περιέχει βοηθούν στην καλύτερη κινητικότητα του εντέρου, αντιμετωπίζοντας το πρόβλημα της δυσκοιλιότητας.

    • Συμβάλλει στην ενίσχυση της οστικής πυκνότητας

    Το σουσάμι αποτελεί φυσική πηγή ασβεστίου και ψευδάργυρου, συνεπώς είναι μία ιδανική επιλογή για άτομα που αποφεύγουν ή δεν καταναλώνουν επαρκείς ποσότητες γαλακτοκομικών προϊόντων και στοχεύουν στη φυσική ενίσχυση της οστικής πυκνότητας.  Το μόνο που θα πρέπει να έχουμε κατά νου σε αυτές τις περιπτώσεις  είναι ο τακτικός έλεγχος των επιπέδων βιταμίνης D, ώστε να διασφαλίζεται η βέλτιστη απορρόφηση του ασβεστίου.

    • Προσφέρει σημαντική ποσότητα πρωτεϊνών

    Παράλληλα, το σουσάμι αποτελεί μία πολύ καλή πηγή πρωτεϊνών και ιδανική λύση για άτομα που θέλουν να αυξήσουν την πρόσληψη, χωρίς να καταναλώσουν κρέας ή άλλα τρόφιμα ζωικής προέλευσης. Ιδανική επιλογή για την περίοδο της νηστείας αλλά και για όσους αγαπούν την άθληση και θέλουν να περιορίσουν την κατανάλωση ζωικών προϊόντων.

    • Βοηθά στην καταπολέμηση του άγχους και της κατάθλιψης

    Το σουσάμι είναι μία τροφή πλούσια στο αμινοξύ τυροσίνη, το οποίο συνδέεται άμεσα με τη δραστηριότητα της σεροτονίνης – ενός νευροδιαβιβαστή ο οποίος, με τη σειρά του, συνδέεται άμεσα με την καλή διάθεση του ατόμου.

    • Αποτελεί πηγή ισχυρών αντιοξειδωτικών ουσιών

    Το σουσάμι είναι πλούσιο σε σησαμίνη και σησαμολίνη, στοιχεία με ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση, που αποδεδειγμένα συμβάλλουν στην προστασία των αγγείων και την πρόληψη καρδιαγγειακών νόσων. Μάλιστα, σύμφωνα με έρευνες, η κατανάλωση σουσαμιού μειώνει τον βαθμό οξείδωσης της LDL και αντιμετωπίζει το οξειδωτικό στρες σε άτομα με οστεοαρθρίτιδα γονάτου, χάρη στην αντιοξειδωτική του δράση.

    • Ενισχύει την τριχοφυΐα και προστατεύει την επιδερμίδα

    Αντιμετωπίζεις πρόβλημα τριχόπτωσης; Πρόσθεσε σουσάμι στη διατροφή σου. Η σύστασή του ενισχύει τη ρίζα της τρίχας ενώ τα ω-3 λιπαρά οξέα συμβάλλουν στην ανάπτυξή της, την ενυδάτωση της επιδερμίδας στο τριχωτό της κεφαλής και βελτιώνουν τη μικρο-κυκλοφορία. Παράλληλα, χάρη στις αντιμικροβιακές του ιδιότητες, το σουσάμι προστατεύει την επιδερμίδα, γεγονός το οποίο -ειδικά παλαιότερα- οδηγούσε τον κόσμο στο να το χρησιμοποιεί και εξωτερικά, για τη θεραπεία των πληγών. Σήμερα, βέβαια, προτιμούμε να το απολαμβάνουμε ενισχύοντας τον οργανισμό μας «εκ των έσω»!

     

    Πώς να προσθέσεις το σουσάμι στη διατροφή σου

    Παραδοσιακά, το σουσάμι βρίσκεται σε πολλά αρτοπαρασκευάσματα, όπως το κουλούρι Θεσσαλονίκης. Βέβαια, το σουσάμι έχει εξαιρετικό γαστρονομικό ενδιαφέρον καθώς προσθέτει γεύση αλλά και ενδιαφέρουσα υφή σε πολλές συνταγές. Δοκίμασέ το σε σαλάτες πράσινων λαχανικών, σε noodles και ζυμαρικά ή ακόμα και στο  κοτόπουλο και το ψάρι. Άλλη μία ιδιαίτερη πρόταση είναι η προσθήκη του σε χυμούς και smoothies, δίνοντάς τους μία πιο γεμάτη και ξεχωριστή γεύση.

    Επίσης, ένας ακόμα τρόπος που μπορείς να απολαύσεις το σουσάμι και όλα τα ευεργετικά χαρακτηριστικά του, είναι μέσα από το ταχίνι. Το ταχίνι είναι 100% αλεσμένο σουσάμι, το οποίο διατηρεί όλα τα θρεπτικά συστατικά του πολύτιμου σπόρου, ενώ είναι αρκετά εύκολο στη χρήση του. Μπορείς να το χρησιμοποιήσεις είτε αλειμμένο σε ψωμί, φρυγανιές, παξιμάδια, είτε σαν συστατικό σε διάφορες συνταγές όπως ταχινόσουπα ή ταχινόπιτα ή ακόμα και με φρούτα, προσθέτοντας γεύση και ενέργεια στο πρωινό ή το σνακ σου μέσα στην ημέρα.

  • Προληπτική Ιατρική & Γυναίκα

    Προληπτική Ιατρική & Γυναίκα

    “Των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν, μαγειρεύουν”. H «ρήση» επιβάλλεται να εφαρμόζεται σε όλες τις περιπτώσεις  της Ιατρικής  όπου η προληπτική ιατρική  και η έγκαιρη διάγνωση  έχουν θέση.

    Για να μπορεί ένας άνθρωπος να είναι και να παραμένει υγιής, θα πρέπει να υιοθετήσει ως τρόπο ζωής του την έννοια της πρόληψης. Ο ρόλος της προληπτικής ιατρικής αποδεικνύεται καθοριστικός και σωτήριος σε όλες τις περιπτώσεις ασθενειών που απειλούν την υγεία και τη ζωή ενός ατόμου.

    Μία από τις ασθένειες αυτές είναι και ο καρκίνος του μαστού. Στατιστικά στοιχεία αναφέρουν ότι κάθε έτος 175.000 νέα περιστατικά καρκίνου του μαστού διαγιγνώσκονται στην Ευρώπη και 250.000 στην Β. Αμερική. Ακόμη γνωρίζουμε ότι στην Αμερική μία στις 8 γυναίκες θα αναπτύξει καρκίνο του μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής της. Για την Ευρώπη ισχύει μία στις 9 με 10 γυναίκες αφού συμπεριλαμβάνονται και οι χώρες της Μεσογείου που έχουν μικρότερη συχνότητα.

    Από τα μηνύματα που λαμβάνουμε από τις έρευνες που κατά καιρούς πραγματοποιούνται διεθνώς, θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας το θέμα της πρόληψης.

    Τι εννοούμε με την πρόληψη;

    Ας δούμε όμως τι εννοούμε με τον όρο ’’προληπτική ιατρική’’ στην περίπτωση του καρκίνου του μαστού. Το σημαντικότερο όλων είναι να κατανοήσουμε ότι το να εντοπίσουμε τον καρκίνο του μαστού σε μικρό μέγεθος, είναι πολύ πιο ανώδυνο από το να τον αντιμετωπίσουμε σε προχωρημένο στάδιο, μια και οι θεραπευτικές διαδικασίες  στο στάδιο αυτό δεν είναι ούτε εύκολες, ούτε ευχάριστες και επιπλέον είναι πολύ δαπανηρές.

    Όταν αναφερόμαστε στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού, εννοούμε την έγκαιρη διάγνωση, ότι δηλ. θα εντοπισθεί ο καρκίνος του μαστού σε μικρό μέγεθος, σε υποκλινική, μη ψηλαφητή κατάσταση. Για να το πετύχουμε αυτό, θα πρέπει οι γυναίκες  που δεν έχουν  κληρονομικό ιστορικό, μετά την ηλικία των 40 ετών, να εξετάζονται κάθε χρόνο, από τον μαστολόγο και να υποβάλλονται σε μαστογραφία, χωρίς να παρουσιάζουν  κάποιο σύμπτωμα.

    Όσες όμως γυναίκες έχουν βεβαρημμένο ιστορικό θα πρέπει να αρχίζουν τον συστηματικό (πλήρη) προληπτικό έλεγχο 10 χρόνια νωρίτερα από την ηλικία στην οποία το νεαρότερο άτομο της οικογένειας εμφάνισε καρκίνο στον μαστό.

    Η προληπτική εξέταση περιλαμβάνει:

    Ι) Την κλινική εξέταση κατά την οποία ο μαστολόγος θα επισκοπήσει και θα ψηλαφίσει τους μαστούς της και τις μασχαλιαίες χώρες, θα ελέγξει τις θηλές και θα ζητήσει τον υπόλοιπο παρακλινικό  έλεγχο,  ανάλογα με την ηλικία και τα τυχόν ευρήματα.

    ΙΙ) Τη μαστογραφία, μία ακτινολογική εξέταση που γίνεται από ειδικό μηχάνημα. Σήμερα διαθέτουμε 4 ειδών μαστογραφίες: α) την αναλογική ή συμβατική μαστογραφία (για τις μεγάλης ηλικίας γυναίκες με λιπώδη μαστό), β) την μαστογραφία με ψηφοποιητή, γ) τη ψηφιακή μαστογραφία και τέλος δ) την ψηφιακή τομοσύνθεση (για πιο αναλυτική εικόνα). Η μαστογραφία μπορεί να εντοπίσει ακόμη και την ύπαρξη πολύ μικρού μεγέθους καρκίνου στον μαστό, όταν αυτός δεν έχει δώσει ακόμη κανένα κλινικό εύρημα. Σήμερα η αναλογική μαστογραφία έχει αντικατασταθεί από την ψηφιακή μαστογραφία, ιδιαίτερα σε γυναίκες μικρότερες των 60 ετών.

    Η ψηφιακή μαστογραφία παρουσιάζει καλύτερη ευκρίνεια, άρα και καλύτερα διαγνωστικά αποτελέσματα και η γυναίκα δέχεται μικρότερη ποσότητα ακτινοβολίας.

    Η μαστογραφία διεθνώς και στα καλύτερα κέντρα εμφανίζει ένα ποσοστό ψευδώς αρνητικού αποτελέσματος της τάξεως του 15% (αυτό σημαίνει ότι, παρόλο που υπάρχει καρκίνος, η μαστογραφία δεν μπορεί να τον απεικονίσει) γι’ αυτό τις περισσότερες φορές για ασφάλεια υποβάλλουμε τις γυναίκες και σε άλλες συμπληρωματικές εξετάσεις.

    ΙΙΙ) Το υπερηχογράφημα, που είναι εξέταση με υπερηχητικά κύματα, ακίνδυνη χωρίς ακτινοβολία και μπορεί κάλλιστα να συμπληρώσει τα μαστογραφικά ευρήματα, ή ακόμη και να αναδείξει κάτι που δεν εντοπίστηκε στη μαστογραφία.

    ΙV) Τη μαγνητική μαστογραφία, που  είναι εξέταση των μαστών με μαγνητικά κύματα και δεν περιέχει ακτινοβολία. Είναι συμπληρωματική των άλλων εξετάσεων και πολύτιμη στην προεγχειρητική πληροφόρηση του μαστολόγου, -αλλά και της γυναίκας-, στο αν υπάρχουν ή όχι και άλλες εστίες στον μαστό της,  για να μπορέσει να προγραμματίσει σωστά το είδος της επέμβασης στο οποίο θα την  υποβάλει.

    V) Την παρακέντηση και κυτταρολογική εξέταση από το ογκίδιο, ή την μη ψηλαφητή ακτινολογική ανωμαλία.

    Τέλος, η κάθε γυναίκα μια φορά τον μήνα μπορεί να πραγματοποιεί μόνη της, την αυτοεξέταση των μαστών της. Με την αυτοεξέταση, η γυναίκα μαθαίνει πολύ καλά τον μαστό της και μπορεί εύκολα να διακρίνει αν τύχει κάποια αλλαγή ακόμη και μικρού μεγέθους.

    Στην περίπτωση που θα διαπιστώσει κάτι οφείλει άμεσα να απευθυνθεί στον μαστολόγο.

    Όπως όλοι οι καρκίνοι έτσι και ο καρκίνος του μαστού, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι, τα κύτταρα που έχουν προδιαγραφεί να γίνουν κακοήθη χρειάζονται ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα για να μεταλλαχθούν και να αποβούν επικίνδυνα για την υγεία της γυναίκας. Ο καρκίνος του μαστού δεν σκοτώνει εφόσον η νόσος, διαγνωσθεί έγκαιρα και αντιμετωπιστεί σωστά. Κατά συνέπεια η προληπτική εξέταση και  η έγκαιρη διάγνωση είναι το ήμισυ του παντός.

    Για να αλλάξει όμως η νοοτροπία των γυναικών και να υιοθετήσουν την έννοια της πρόληψης, θα πρέπει να υπάρξει και η κατάλληλη ενημέρωση. Για τον λόγο αυτό επιβάλλεται να γίνονται ενημερωτικές εκδηλώσεις, σεμινάρια και εκπομπές, που θα ενημερώνουν, θα αφυπνίζουν και θα κινητοποιούν τη γυναίκα να μπει στη διαδικασία ελέγχου των μαστών της. Η Ελληνική Εταιρεία Μαστολογίας, της οποίας έχω την τιμή να είμαι πρόεδρος, διοργανώνει σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, τις μητροπόλεις και τους γυναικείους συλλόγους ενημερωτικές ημερίδες για το κοινό με θέμα «την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού».

    Χρειάζεται και το ενδιαφέρον της πολιτείας

    Για την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού, θα πρέπει να ενδιαφερθεί και η ίδια η πολιτεία, αφού το να προλαμβάνεις είναι καλύτερο από το να θεραπεύεις. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα, ώστε να δημιουργηθούν εθνικά προγράμματα πληθυσμιακού ελέγχου των γυναικών με μαστογραφία  και να ιδρυθούν οργανωμένα κέντρα μαστού στη χώρα, στα οποία η γυναίκα θα  μπορεί να υποβάλλεται σε πλήρη διαγνωστικό έλεγχο, την προεγχειρητική προετοιμασία, θα μπορεί να αντιμετωπιστεί θεραπευτικά σύμφωνα με τις επιταγές της επιστήμης και  μάλιστα προσφέροντάς της παράλληλα ψυχολογική υποστήριξη, εφόσον την έχει ανάγκη. Το κόστος της προληπτικής ιατρικής είναι 10 φορές μικρότερο από το κόστος  που απαιτούν οι μακροχρόνιες θεραπείες με ακριβά φάρμακα. Μια χημειοθεραπεία κοστίζει 12.000 € για την κάθε γυναίκα, ενώ με  τα ίδια χρήματα που θα πληρώσει για χημειοθεραπεία,  θα μπορούσαν να εξεταστούν, ακόμη και με ψηφιακή μαστογραφία, τουλάχιστον 400 γυναίκες. Έχει παρατηρηθεί ότι μακροπρόθεσμα η ψηφιακή μαστογραφία είναι λιγότερο δαπανηρή από την αναλογική.

    Η πρόληψη θα πρέπει να εφαρμόζεται  όχι μόνο για τον καρκίνο του μαστού, αλλά και για τον γυναικολογικό καρκίνο, τον καρκίνο του προστάτη και τον καρκίνο του πνεύμονα.

    Η παροιμία «Των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν» στην περίπτωσή μας αφορά τις γυναίκες που πηγαίνουν και υποβάλλονται τακτικά σε προληπτική μαστογραφία, χωρίς να έχουν κάποιο εύρημα από τον μαστό τους. Στις περιπτώσεις αυτές ακόμα κι αν διαπιστωθεί καρκίνος στον μαστό, τις περισσότερες φορές δεν χρειάζεται η γυναίκα να υποβληθεί σε μαστεκτομή.

    Είναι απαραίτητη η μαστεκτομή;

    Η μαστεκτομή επί δεκαετίες εθεωρείτο η θεραπεία επιλογής σε όλες τις περιπτώσεις του καρκίνου του μαστού. Από τη δεκαετία του 80 όμως, αμφισβητήθηκε το ογκολογικό της όφελος. Άρχισαν να γίνονται οι πρώτες επεμβάσεις διατήρησης του μαστού σε περιπτώσεις καρκίνου (τεταρτεκτομές).

    Σήμερα, 30 χρόνια μετά,  γνωρίζουμε από πλήθος μελετών και με παρακολούθηση 20ετίας ότι η μαστεκτομή δεν χρειάζεται, τις περισσότερες φορές, όταν  ο όγκος είναι μονήρης και έχει διάμετρο μέχρι 2 εκατοστά. Επίσης με τη μαστεκτομή δεν αλλάζει η επιβίωση. Σε περίπτωση όμως που έχουμε πολυεστιακή ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού ακόμα και σε στάδιο 0, δηλ. στάδιο μη διηθητικό, η μαστεκτομή είναι ένα must! Στη χώρα μας υπολογίζεται ότι γίνονται 60% περισσότερες μαστεκτομές απ’ όσο θα ήταν ογκολογικά απαραίτητες και από την άλλη δεν γίνονται κάποιες φορές εκεί που επιβάλλεται να γίνουν, επειδή με τον μαστό δεν ασχολούνται μόνον οι εξειδικευμένοι. 

    Η ασθενής που θα υποβληθεί σε μαστεκτομή  μπορεί ασφαλώς να κάνει   αποκατάσταση του μαστού, ή στον ίδιο χρόνο ή σε δεύτερο χρόνο.  Τέλος, ο μαστός μετά την αποκατάσταση δεν είναι ποτέ ο ίδιος με τον φυσιολογικό μαστό της γυναίκας, ακόμα και εάν χρησιμοποιηθεί αυτόλογος ιστός, δηλαδή δικός της ιστός. Ο λόγος που μπορεί συχνά να προτείνεται στην ασθενή η μαστεκτομή είναι ο εξής: Είναι δύσκολο έως αδύνατο να επιτευχθεί καλό αισθητικό αποτέλεσμα με τις παραδοσιακές τεχνικές εάν ο όγκος βρίσκεται σε δυσμενή τοπογραφική θέση  στον μαστό ή είναι μεγάλος σε σχέση με το μέγεθος του μαστού. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι σύγχρονες τεχνικές ογκοπλαστικής,  από χειρουργό μαστού κατάλληλα εκπαιδευμένο σε αυτές βοηθούν να αποφευχθεί η μαστεκτομή και μάλιστα επιτυγχάνοντας καλύτερα υγιή όρια από εκείνα της κλασσικής χειρουργικής.

    Έτσι ως ενδείξεις μαστεκτομής παραμένουν εκείνες στις οποίες υπάρχει ογκολογικό όφελος και που είναι οι εξής:

    • Πολυκεντρικός καρκίνος μαστού
    • Πολυκεντρικό DCIS (μη διηθητικός)
    • Αδυναμία ελέγχου του μαστού με τις κλασσικές απεικονιστικές μεθόδους σε ασθενή με ιστορικό καρκίνου του  μαστού
    • Μεγάλος όγκος σε σχετικά μικρό μαστό
    • Γονιδιακός καρκίνος μαστού (όχι απόλυτη ένδειξη)
    • Φλεγμονώδης καρκίνος μαστού (μετά από προεγχειρητική χημειοθεραπεία)
    • Επιθυμία της ενημερωμένης ασθενούς
    • Μαστεκτομή για κοινωνικούς λόγους (μακριά από μεγάλα Ιατρικά Κέντρα)

    Κάθε ασθενής με ένδειξη μαστεκτομής πρέπει να ενημερώνεται εκτενώς πριν από το χειρουργείο  για τις δυνατότητες άμεσης ή απώτερης αποκατάστασης του μαστού. Οι επεμβάσεις αποκατάστασης του μαστού πρέπει να καλύπτονται τόσο από τους Ασφαλιστικούς Οργανισμούς όσο και από τις Ιδιωτικές Ασφάλειες επειδή δεν είναι καλλωπιστικές επεμβάσεις, αλλά επεμβάσεις αποκατάστασης ακρωτηριασμού.

    Επίσης, η γυναίκα που λαμβάνει τη διάγνωση του καρκίνου το μαστού θα  πρέπει να έχει και  ψυχολογική υποστήριξη που την χρειάζεται για να προχωρήσει προς την χειρουργική επέμβαση.

    Η Ελληνική Εταιρεία Μαστολογίας για τον λόγο αυτό έχει ιδρύσει το 2002 και λειτουργεί μέχρι σήμερα το Κέντρο Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης Γυναικών με Καρκίνο του Μαστού «Έλλη Λαμπέτη» το οποίο παρέχει δωρεάν τις υπηρεσίες του στην πάσχουσα γυναίκα αλλά και στα μέλη της οικογένειάς της. Το κέντρο βρίσκεται στο Καλφοπούλειο – 1ο Δημοτικό Ιατρείο του Δήμου Αθηναίων, στην οδό Σόλωνος 78, στον 2ο όροφο  και λειτουργεί καθημερινά 9:00 -17:00.  Τηλ. επικοινωνίας : 210 7773112 και  6948 463 397.

    Δρ. Λυδία Ιωαννίδου – Μουζάκα, Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Γυναικολόγος – Χειρουργός – Μαστολόγος – Ογκολόγος

  • Γλουτένη: μόδα ή λύση στα σύγχρονα διατροφικά προβλήματα;

    Γλουτένη: μόδα ή λύση στα σύγχρονα διατροφικά προβλήματα;

    Tα τελευταία χρόνια παρατηρείται μία ραγδαία αύξηση των τροφίμων ελεύθερων γλουτένης στα ράφια των Σούπερ Μάρκετ. Το γεγονός αυτό είναι ένα θαυμάσιο νέο για όσους πάσχουν από κοιλιοκάκη, μία αυτοάνοση διαταραχή που δεν έχει θεραπεία και αντιμετωπίζεται μόνο με τον αποκλεισμό της γλουτένης από την διατροφή.

    Μέχρι πριν από μερικά χρόνια, οι εν λόγω ασθενείς, είχαν πολύ περιορισμένες επιλογές τροφίμων που περιέχουν γλουτένη και συνήθως ιδιαίτερα άγευστες. Σήμερα η ποικιλία έχει αυξηθεί και η γεύση τους έχει βελτιωθεί σημαντικά, χάρη στην βιομηχανία τροφίμων που «ασχολήθηκε» με της συγκεκριμένη κατηγορία τροφίμων. Όμως το ποσοστό των ατόμων που πάσχουν από κοιλιοκάκη δεν ξεπερνούν το 1-2% του συνολικού πληθυσμού στα δυτικά κράτη.

    Ένα ακόμα μικρό μέρος του πληθυσμού φαίνεται να παρουσιάζει μία ήπια δυσανοχή στην γλουτένη, η οποία έχει ονομαστεί προσφάτως ως «ευαισθησία στην γλουτένη που δεν είναι κοιλιοκάκη». Τα άτομα αυτά φαίνεται να παρουσιάζουν μία σειρά συμπτωμάτων ή κάποιο από αυτά όπως κοιλιακά φουσκώματα, πόνους στις αρθρώσεις, «βαρύ κεφάλι», μουδιάσματα στα πόδια ή στα χέρια ή και εξανθήματα. Για την συγκεκριμένη κατάσταση – ασθένεια δεν υπάρχουν ακόμα ασφαλή κριτήρια για την διάγνωση της. Συχνά τα συμπτώματα αυτά, μπορεί να προέρχονται από άλλα διατροφικά αίτια όπως την δυσανοχή σε ορισμένους ολιγοσακχαρίτες, όπως ακόμα και από ψυχολογικά ή περιβαλλοντικά αίτια.

    Μέχρι το σημείο αυτό, η αύξηση του αριθμού τροφίμων χωρίς γλουτένη, αποτελεί σημαντική λύση για όσους ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες. Το υπόλοιπο μέρος της ιστορίας ανήκει στην επίδραση της διατροφικής μόδας αλλά και της οργανωμένης κερδοσκοπίας εις βάρος των καταναλωτών με διάθεση για την δημιουργία διατροφικής συνείδησης.

    Η δίαιτα ελεύθερη γλουτένης αρχικά συσχετίστηκε με την απώλεια βάρους. Είναι φυσικό επακόλουθο, όταν αποκλείεται μία μεγάλη κατηγορία τροφίμων όπως αυτή των σιτηρών και των προϊόντων τους από την καθημερινή διατροφή, να οδηγεί στην απώλεια βάρους. Η αίσθηση της ευεξίας που ακολουθεί μία τέτοια προσπάθεια, περισσότερο ανήκει στην μείωση τους βάρους παρά στον αποκλεισμό της γλουτένης από την καθημερινή διατροφή. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα προϊόντα χωρίς γλουτένη είναι σημαντικά πιο ακριβά από τα συμβατικά της κατηγορίας τους. Ένα ακόμα παράδοξο στοιχείο είναι ότι αν και η γλουτένη αποτελεί συστατικό των δημητριακών, ένας μεγάλος αριθμός τροφίμων που δεν περιέχουν δημητριακά, όπως είναι τα προϊόντα κρέατος, αναφέρουν στην συσκευασία αλλά και στην επικοινωνία τους ότι είναι ελεύθερα γλουτένης, προσπαθώντας να πάρουν λίγο από «φως» της κατηγορίας.

    Σύμφωνα με μελέτες, οι καταναλωτές θεωρούν ότι τα τρόφιμα χωρίς γλουτένη είναι πιο υγιεινά από τα υπόλοιπα, όπως επίσης ότι βοηθούν στην απώλεια βάρους. Στην πραγματικότητα τα τρόφιμα αυτά είναι το ίδιο ή περισσότερο επεξεργασμένα από τα συμβατικά. Σε ορισμένες περιπτώσεις η υιοθέτηση μίας τέτοιας τακτικής χωρίς έλεγχο, μπορεί να ενέχει κινδύνους για την υγεία του χρήστη. Ο αποκλεισμός ενός σημαντικού αριθμού τροφίμων μπορεί αν οδηγήσει στον περιορισμό της πρόσληψης ορισμένων μικροστοιχείων, απαραίτητων για την εύρυθμη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Για παράδειγμα, ο αποκλεισμός της κατανάλωσης ολικής άλεσης δημητριακών και ψωμιού θα οδηγήσει σταδιακά στην έλλειψη φυτικών ινών και ορισμένων βιταμινών του συμπλέγματος Β. Επίσης η προσθήκη ενός «φωτοστέφανου» υγείας πάνω από διατροφικές επιλογές όπως είναι τα κέικ ή τα μπισκότα χωρίς γλουτένη, απενοχοποιεί τις επιλογές και οδηγεί το άτομο στην αύξηση της κατανάλωσης.

    Μερικοί υποστηρικτές της διατροφής χωρίς γλουτένη μπορεί να λένε ότι αισθάνονται πιο υγιείς, με καλύτερη πέψη, αλλά η μελέτη του Μαΐου του 2014 διαπίστωσε ότι, για όσους δεν πάσχουν από κοιλιοκάκη, όλα είναι πολύ πιθανό να βρίσκονται «στο κεφάλι τους».Τα ευρήματα της μελέτης έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες ανέφεραν γαστρεντερικές διαταραχές και ευαισθησία, ακόμη και όταν δεν έτρωγαν προϊόντα με γλουτένη.

    Τέλος, η προσπάθεια αποκλεισμού της γλουτένης από την καθημερινή διατροφή, μπορεί να έχει και κοινωνικές προεκτάσεις. Για κάποιον ο οποίος πάσχει από κοιλιοκάκη ή έχει διαγνωσμένη ευαισθησία στην γλουτένη, η επιλογή είναι μονόδρομος. Για όλους τους υπολοίπους όμως, δημιουργία δυσκολίες στις κοινωνικές συνευρέσεις, σε φιλικά τραπέζια κ.α., σε μία περίοδο που οι κοινωνικές σχέσεις πολλών ανθρώπων είναι ήδη επιβαρυμένη.

    Εν κατακλείδι λοιπόν, πραγματικό όφελος από την μόδα και την τρέλα των χωρίς γλουτένη προϊόντων, αποκόμισαν οι πραγματικά πάσχοντες(που είναι λίγοι) και οι εταιρείες που τα παράγουν! Εάν θέλετε πραγματικά να αντιμετωπίσετε κάποια συμπτώματα που μπορεί να έχετε, απευθυνθείτε πρώτα στον ειδικό. Για γαστρεντερικά προβλήματα στον γαστρεντερολόγο, για προβλήματα στις αρθρώσεις στον ορθοπεδικό και για το αυξημένο βάρος στον διαιτολόγο. Οι οδηγίες που θα λάβετε θα είναι σωστές και εξατομικευμένες, ενώ το κόστος τους μπορεί να είναι μικρότερο από εκείνο της προμήθειας προϊόντων ελεύθερων γλουτένης.

    Γιάννης Χρυσού, Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

  • Γιουβέτσι με καραμελωμένα ντοματίνια και ταχίνι

    Γιουβέτσι με καραμελωμένα ντοματίνια και ταχίνι

    Νόστιμο και νηστίσιμο «σκέτο από γιουβέτσι». Το ταχίνι δένει απόλυτα και δίνει γεύση.
    Προετοιμασία: 20 λεπτά Χρόνος Μαγειρέματος: 35 λεπτά Μερίδες: 4
    Υλικά
    • 300 γρ. κριθαράκι μέτριο
    • 1 κρεμμύδι ξερό, ψιλοκομμένο
    • 5 κρεμμυδάκια φρέσκα, ψιλοκομμένα, μόνο το λευκό μέρος
    • 400 γρ. ντοματίνια, κομμένα στη μέση
    • 4 κουτ. σούπας ελαιόλαδο
    • 1 κουτ. σούπας πελτέ
    • 1 κουτ. σούπας ζάχαρη
    • ½ φλιτζ. κρασί λευκό
    • 600 ml ζωμό λαχανικών
    • 3 κουτ. σούπας ταχίνι
    • 2 φύλλα δάφνη
    • αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι

    Δείτε εδώ την εκτέλεση της συνταγής

  • Ιβουπροφαίνη: Αποτελεσματική και ασφαλής

    Ιβουπροφαίνη: Αποτελεσματική και ασφαλής

    Αποτελεσματικό και ασφαλές φάρμακο όταν δίνεται σε δόσεις μέχρι 1200mg ημερησίως αποτελεί η ιβουπροφαίνη, η οποία παραμένει βασικός πυλώνας στο αναλγητικό οπλοστάσιο.

    Πολυάριθμες τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές, μελέτες και δεκαετίες κλινικής εμπειρίας, επιβεβαιώνουν τους παραπάνω ισχυρισμούς. Πολύ πρόσφατα, σε την Expert Forum, στο οποίο συμμετείχαν 16 ειδικοί/experts από 10 διαφορετικές ειδικότητες (Κλινική Φαρμακολογία, Γενική Ιατρική, Παθολογία, Γαστρεντερολογία, Παιδιατρική, Νευρολογία, Γηριατρική, Χειρουργική, Γυναικολογία, Φαρμακευτική) και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η ιβουπροφαίνη με τη μορφή της υγρής κάψουλας έχει συγκριτικά τον χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών, γαστρεντερολογικών, ηπατρικών και νεφρικών ανεπιθύμητων ενεργειών μεταξύ των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ).

    “Μεταξύ των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ), η ιβουπροφαίνη με τη μορφή της υγρής κάψουλας έχει συγκριτικά χαμηλό κίνδυνο καρδιαγγειακών, γαστρεντερολογικών, νεφρικών και ηπατικών ανεπιθύμητων ενεργειών. Οι ανεπιθύμητες δε ενέργειες φαίνεται να εξαρτώνται από τη δόση, τα συγχορηγούμενα φάρμακα και τον πληθυσμό ασθενών”, τόνισε ο κ. ‘Αρις Γκόβας, Γενικός Ιατρός.

    Η σωστή δόση

    “Το μέγιστο αναλγητικό αποτέλεσμα”, εξήγησε, “δίδεται με την δόση των 400mg/dose παρόλο που η ιβουπροφαίνη προτείνεται και χρησιμοποιείται λανθασμένα σε δόσεις των 600mg για οξύ άλγος. Αυτή είναι μία λάθος θεωρία και αντίληψη που θα πρέπει να «σπάσει»”.

    Στα 400 mg, όπως έδειξε η μελέτη Pain που πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 8.600 ασθενών, η ιβουπροφαίνη έχει δράση παρόμοια με την παρακεταμόλη, χωρίς καμιά διαφορά στις ανεπιθύμητες ενέργειες (ηπατικές, γαστρεντερικές και καρδιαγγειακές) και στατιστικά σημαντική διαφορά σε σχέση με την ασπιρίνη σε σχέση με τις ανεπιθύμητες ενέργειες.

    Ο κ. Γκόβας αναφέρθηκε και στην εμπειρία του από τη χρήση της ιβουπροφαίνης στον κορονοϊό, όπου όπως τόνισε χρησιμοποιήθηκε με άριστα αποτελέσματα και ασφάλεια. Άλλωστε, όπως επεσήμανε, “ένα μόριο δεν αρκεί να είναι μόνο αποτελεσματικό, πρέπει να είναι και ασφαλές”.

    Υγρή μορφή

    Το μέγιστο θεραπευτικό όφελος από την ιβουπροφαίνη, τόνισαν οι ειδικοί, φαίνεται να λαμβάνεται από την υγρή μορφή της που αρχίζει να δρα στα 6,6 λεπτά από τη λήψη, εξασφαλίζοντας γρήγορη δράση, πλήρη αναλγησία και χαμηλή δόση. “Mε την υγρή μορφή, έχουμε ελάττωση του χρόνου έναρξης δράσης κατά 2-3 φορές, 30% μεγαλύτερη αντιφλεγμονώδη δράση, ενώ είναι πέντε φορές ασφαλέστερη”, σημείωσε η Μαιευτήρας Γυναικολόγος, Αναπλ. Καθηγήτρια Κλινικής Φαρμακολογίας Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ, κυρία Χρυσάνθη Σαρδέλη.

    Όχι εναλλάξ αντιπυρετικά στα παιδιά

    Σύμφωνα με τα όσα ανεφέρθηκαν στο Expert Forum, η ιβουπροφαίνη προτιμάται σήμερα ως μονοθεραπεία στην αντιμετώπιση του πυρετού στα παιδιά, καθώς με αυτό τον τρόπο αυξάνεται η αποτελεσματικότητα, τόνισε η κ. Σαρδέλη.

    Η Καθηγήτρια αναφέρθηκε επίσης στην αποτελεσματικότητα της ιβουπροφαίνης στον οξύ μετεγχειρητικό πόνο, στο μεγάλο πλεονέκτημά της ότι δεν απαιτεί γαστροπροστασία, σημειώνοντας ότι είναι “το πιο ασφαλές από τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη”.

    Οι συμμετέχοντες στο Expert Forum αποφάσισαν μάλιστα να πραγματοποιηθεί από το Εργαστήριο Κλινικής Φαρμακολογίας του ΑΠΘ με τη συνεργασία Επιστημονικών Ιατρικών Εταιρειών Γενικής Ιατρικής π.χ. της ΕΕΕΕΠ και του ΕΚΟΓΙ, ένα συστηματικό review και μετανάλυση με τίτλο «Συγκριτική εκτίμηση της ασφάλειας της ιβουπροφαίνης σε σχέση με την παρακεταμόλη».

    *Όλα τα παραπάνω παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο πρόσφατης Συνέντευξης Τύπου που οργάνωσε η Reckitt Health.

  • Επιχείρηση «Μελέτη»: Το σωστό διάβασμα, οι τρόποι & οι τεχνικές συγκέντρωσης

    Επιχείρηση «Μελέτη»: Το σωστό διάβασμα, οι τρόποι & οι τεχνικές συγκέντρωσης

    Η έλλειψη συγκέντρωσης, η παθητικότητα και η έμμεση αδιαφορία για τα μαθήματα μπορούν να οφείλονται σε διάφορα αίτια: σε ζητήματα που απασχολούν τον έφηβο διαρκώς, στην ορμονική αναστάτωσή του ή  σε εξωτερικούς περισπασμούς.

    Καλό είναι ο έφηβος  να ξεκινήσει από τα απλούστερα, δηλαδή τους εξωτερικούς περισπασμούς. Αυτοί διορθώνονται πιο εύκολα. Επίσης, σκόπιμο είναι να ρυθμίσει με συμπεριφορικές μεθόδους τη μελέτη του, ώστε να μπορεί να «μαζεύει το μυαλό» του και να διαβάζει ανεξάρτητα από τα βαθύτερα ζητήματα που τον απασχολούν. Είναι εύλογο ότι αυτά δεν πρέπει να τα «θάβει» και να τα ξεχνά. Απεναντίας, πρέπει να τα λύνει. Όμως όχι την ώρα της μελέτης.

    Τεχνικές συγκέντρωσης για τις εξετάσεις και όχι μόνο

    Ο έφηβος πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι η ώρα της μελέτης δεν είναι ώρα χαλάρωσης. Μπορεί να χαλαρώνει μόνο όταν κάνει διάλειμμα. Καλύτερα να κάνει πολλά διαλείμματα, παρά να ονειροπολεί με τα βιβλία ανοιχτά μπροστά του. Προτείνετέ του να σεβαστεί την ανάγκη του για ονειροπόληση, αλλά να της βάλει «ωράριο». Να αποφασίσει, δηλαδή, ότι θα μπορεί να χαζέψει και να ονειροπολήσει, π.χ.,  μόλις τελειώσει το διάβασμα.

    Κάθε φορά που… πετάγεται μια ιδέα στο μυαλό του την ώρα που διαβάζει, καλό είναι να σημειώνει ένα μεγάλο Χ ή άλλο εμφανές σήμα στο βιβλίο του. Το σημάδι πρέπει να μπαίνει στο σημείο της σελίδας που βρισκόταν την ώρα που «πετάχτηκε» η οποιαδήποτε άσχετη σκέψη. Στη συνέχεια καλό είναι να έχει δίπλα του ένα μπλοκάκι και να  σημειώνει εκεί την σκέψη που τον ή τη διέκοψε. Έτσι θα νιώθει ότι έβγαλε αυτή την ιδέα από το μυαλό του προσωρινά και ότι θα μπορεί να ασχοληθεί με αυτήν αργότερα. Εκείνη τη στιγμή δεν θα τη διαγράψει σαν ασήμαντη, δεν θα την αποδεχτεί, δεν θα την καταπιέσει, θα την αφήσει απλώς για αργότερα. Έτσι θα μπορέσει να συνεχίσει το διάβασμα με την ησυχία του.

    Ας ορίζει κάθε μέρα ένα σταθερό «ραντεβού» με τον εαυτό του (π.χ., 21.30-22.30), για να ασχολείται με όσα βλέπει ότι «πετάγονται» αυθαίρετα στο μυαλό του την ώρα που μελετά. Προφανώς τον ή την απασχολούν πολύ. Θα πρέπει να τα αντιμετωπίσει.

    Όταν τελειώνει τη μελέτη, ας εξετάζει πόσες ασκήσεις μπόρεσε να λύσει ή παραγράφους να διαβάσει χωρίς διακοπή. Θα τις μετρήσει κοιτάζοντας κάθε πότε σημείωνε Χ ή όποιο σήμα διακοπής χρησιμοποίησε. Έτσι, θα διαπιστώνει ρεαλιστικά ποιο είναι αυτή την εποχή το όριό του στη συγκέντρωση. Αυτό το όριο θα πρέπει να το σεβαστεί, όπως και εσείς. Αν βλέπει ότι το μυαλό του «φεύγει» περίπου κάθε 10 λεπτά ή ανά 4-5 παραγράφους, θα πρέπει να κάνει ένα ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα. Την επόμενη μέρα που θα κάτσει να διαβάσει, θα αποφασίσει ότι θα διαβάσει 4-5 παραγράφους και ότι μετά θα σηκωθεί για να πιει ένα αναψυκτικό ή να κάνει ένα μικρό διάλειμμα. Αυτές τις  5 παραγράφους καλό είναι την πρώτη μέρα να τις σημειώσει με ένα Χ που θα έχει τοποθετήσει «προκαταβολικά» στο τέλος τους. Αντί, δηλαδή, να κοιτάζει το ρολόι για το πότε θα περάσει το 15λεπτο να σηκωθεί, θα έχει προαποφασίσει ως όριο το εμφανές Χ και θα λέει «θα διαβάσω μέχρι εκεί». Θα πάρει έτσι εκείνο την πρωτοβουλία της διακοπής και θα έχει την απόλυτα θετική αίσθηση ότι ελέγχει την κατάσταση. Σταδιακά ίσως μπορεί να προσθέτει κάθε μέρα και μία παράγραφο, δηλαδή να μεταθέτει το Χ ή το οποιοδήποτε σήμα του λίγο παρακάτω.

    Δεκαπέντε  λεπτά εντατικής μελέτης, δηλαδή με υψηλό βαθμό συγκέντρωσης, είναι πιο αποτελεσματικά από  45 λεπτά χαλαρής μελέτης. Αν το παιδί σας μπορεί να συγκεντρώνεται για 15 λεπτά, ας δουλεύει στο διάστημα αυτό «στο φουλ» και μετά ας σηκώνεται να κάνει ένα διάλειμμα ή ας αλλάζει μάθημα. Η εναλλαγή κεντρίζει συχνά το ενδιαφέρον ή πάντως φέρνει συχνά το  ίδιο αποτέλεσμα με ένα μικρό διάλειμμα.

     Άλλα παιδιά δουλεύουν καλύτερα με το ξυπνητήρι. Αν, π.χ., διαπιστώνει ότι η συγκέντρωσή του χαλαρώνει στα 20 λεπτά, ας βάζει υπενθυμίσεις στο κινητό ώστε να τον  «διακόπτει» προγραμματισμένα κάθε 20 λεπτά. Έτσι, θα έχει και πάλι την αίσθηση ότι ελέγχει την κατάσταση. Επιπλέον, δεν θα έχει τον νου του να κοιτάζει το ρολόι, γιατί θα χτυπήσει μόνη της η υπενθύμιση. Το ρολόι μάλιστα καλό είναι να «κοιτάζει» προς τον τοίχο, ώστε να μην του αποσπά την προσοχή. Αν χρησιμοποιεί το κινητό, τότε καλύτερα να έχετε ένα κινητό ειδικά γι’ αυτή τη δουλειά – π.χ. ένα παλιό δικό σας- γιατί αν είναι το δικό του, είναι βέβαιο ότι κάποιο τηλεφώνημα θα τον διακόψει την ώρα που διαβάζει.

    Σε κάποια παιδιά ταιριάζει το πρόγραμμα της πυραμίδας, με σταδιακή κλιμάκωση. Ξεκινούν να διαβάσουν μόνο μία σελίδα μέχρι το πρώτο τους διάλειμμα, μετά διαβάζουν 2 σελίδες και κάνουν δεύτερο διάλειμμα. Ύστερα διαβάζουν 3-4 σελίδες συνεχόμενες και κάνουν το τρίτο τους διάλειμμα. Καλό είναι ο έφηβος να υπολογίζει την κλιμάκωση ανάλογα με το δικό του βιορυθμό σε συγκέντρωση. Αν βλέπει ότι όσο περνά η ώρα συγκεντρώνεται όλο και καλύτερα, τότε αυτή η κλιμάκωση σίγουρα  του ταιριάζει. Αν όμως βλέπει ότι όσο περνά η ώρα η συγκέντρωσή του χάνεται όλο και συχνότερα, τότε πρέπει να κρατήσει ρεαλιστικά μια σταθερή «μερίδα» διαβάσματος ανά διάλειμμα ή να ακολουθήσει και την αντίθετη τεχνική – δηλαδή να διαβάζει πρώτα περισσότερες σελίδες και να μειώνει τον αριθμό τους.

    Κάποια παιδιά βοηθιούνται  από φράσεις – κλισέ που επαναλαμβάνουν στον εαυτό τους όταν τον «συλλαμβάνουν» να ονειροπολεί (π.χ. «τώρα, διάβασμα!» ή «θα χαζέψω αργότερα. Πρέπει να βγάλω την ύλη τώρα» ή «σύνελθε! Τώρα είσαι εδώ!» ή «ώρα να συγκεντρωθώ»).

    Αν νιώθει κούραση ή γενικά έλλειψη συγκέντρωσης, ο έφηβος μπορεί να τονωθεί κάνοντας ασκήσεις γυμναστικής. Μια βόλτα με γρήγορους ρυθμούς γύρω από το τετράγωνο ή 5 λεπτά γυμναστικής ξυπνούν και το σώμα και το μυαλό. Επίσης, βοηθούν στην εγρήγορση, η τσίχλα ή ένα ελαφρύ γεύμα με πρωτεΐνες (π.χ., ψωμί με τυρί ή ζαμπόν ή αυγό).

    Στη συγκέντρωση βοηθά ο σαφής προσδιορισμός της ύλης που θα πρέπει «να βγάλει» ο έφηβος μέσα σε μία μέρα. Καλό είναι όταν κάθεται να διαβάσει να κάνει στο μυαλό του ένα προσχέδιο  (π.χ., θα διαβάσω 5 σελίδες ιστορίας για το μεθαυριανό τεστ ή θα λύσω  τρεις ασκήσεις φυσικής).

    Έχει σημασία το παιδί να σηκώνεται από το γραφείο έχοντας ολοκληρώσει κάτι. Δεν έχει σημασία αν θα έχει ολοκληρώσει ένα ολόκληρο κεφάλαιο. Εκείνο που μετράει είναι να έχει ολοκληρώσει εκείνο που ο ίδιος ή η ίδια είχε προαποφασίσει ως «μερίδα». Έτσι θα νιώθει αυτοπεποίθηση και θα ξέρει ότι τελείωσε εκείνο που είχε ορίσει ως υποχρέωσή του.  Όταν διαβάζει κάτι και το ολοκληρώνει, καλό είναι να βάζει και ένα σήμα ότι «το τελείωσε». Ας διαλέξει όποιο σήμα θέλει. Όταν «βγάζει» την ύλη που ο ίδιος ή η ίδια προσδιόρισε ως απαραίτητη μέχρι το πρώτο διάλειμμα, ας ανταμείψει τον εαυτό του με κάτι  ευχάριστο.

    Να πείσετε το παιδί σας ότι δεν πρόκειται να χάσει τους φίλους και τις παρέες του μόνον και μόνον επειδή διαβάζει. Αν κάτι αλλάξει στις φιλίες του, αυτό σίγουρα δεν θα σχετίζεται με το γεγονός της τρίωρης μελέτης. Στο κάτω – κάτω αυτό το τρίωρο θα μπορούσε να  ήταν αφιερωμένο σε οποιαδήποτε άλλη προσωπική ενασχόλησή του.  Όλοι στην παρέα του κάνουν το ίδιο για τις προσωπικές ανάγκες τους.

    Βοηθήστε το παιδί σας να αποκτήσει προσωπικό ενδιαφέρον για κάθε μάθημα στο οποίο χωλαίνει. Αν ο καθηγητής στο σχολείο δεν έχει πείσει το παιδί ότι το μάθημα αυτό σχετίζεται άμεσα με τη ζωή του και το αφορά, θα πρέπει να το πείσετε εσείς ή κάποιος άλλος καθηγητής. Το παιδί έχει μεγάλη σημασία να συνδέει κάθε μάθημα με κάτι σημαντικό για το ίδιο.

    Προτείνετέ  του να χρησιμοποιεί μολύβι ή υπογραμμιστή ώστε να τονίζει όσα θέματα το ενδιαφέρουν ή να γράφει απορίες και δικά του συμπεράσματα. Έτσι διαβάζει ενεργά. Ξεφεύγει από την παθητική και ανιαρή συνήθη αντιμετώπιση του μαθήματος και λειτουργεί πιο δημιουργικά. Η υπογράμμιση και οι σημειώσεις «ξυπνούν» τον μαθητή.

    Αν δεν μπορεί να συγκεντρωθεί στο διάβασμα στο σπίτι, τονίστε του ότι πρέπει να προσπαθήσει τουλάχιστον να συγκεντρώνεται στις παραδόσεις ώστε να φεύγει από το σχολείο έχοντας μάθει εκεί αρκετή από την ύλη.

    Μη βάζει στόχους που δεν θα επιτύχει, γιατί θα απογοητευθεί και έτσι θα δυσκολευθεί ακόμα περισσότερο στη μελέτη του. Αν πει, για παράδειγμα, ότι θα διαβάζει 4 ώρες την ημέρα με δύο διαλείμματα και είναι άτομο με μειωμένη συγκέντρωση, θα αποκαρδιωθεί πολύ γρήγορα και η προσπάθειά του να βελτιώσει την κατάσταση θα φέρει αντίθετο αποτέλεσμα.

    Μάθετέ του να χρησιμοποιεί όλο τον ελεύθερο χρόνο του για χαλάρωση. Ας χαλαρώνει ακόμη και στο λεωφορείο, στο περπάτημα, στο μπάνιο. Έτσι δεν θα του λείπει πολύ η χαλάρωση όταν «σφίγγεται» να διαβάσει.

    Όταν έχει πολύ διάβασμα, όπως στην περίοδο εξετάσεων, καλό είναι να πίνει πολλά υγρά και να τρώει μικρά γεύματα (όπως τοστ) ανά 3-4 ώρες. Το βαρύ φαγητό δεν βοηθά στη μελέτη. Αν θέλει να πίνει καφέδες, εξηγήστε του ότι ενδέχεται  να εκνευριστεί και τονίστε ότι ο εκνευρισμός κατά βάθος το εμποδίζει να διαβάσει.

    Αλεξάνδρα Καπάτου, Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος, Συγγραφέας