Συντάκτης: ΔΥΟ Newsroom

  • Κυτταρίτιδα: Η παθολογική προσέγγιση

    Κυτταρίτιδα: Η παθολογική προσέγγιση

    Το μεταβολικό σύνδρομο που είναι γνωστό στους περισσότερους από εμάς δεν έχει μόνον συνέπειες στα συστήματα του σώματος που συνήθως αναφέρονται.

    Νεότερα δεδομένα το συνδέουν σαφώς με αλλαγές στην εικόνα του δέρματος (χαλάρωση, κυτταρίτιδα). Το ευχάριστο είναι ότι η παθολογία που αναπτύσσεται κάτω από την επιφάνεια του δέρματος μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά και έτσι να οδηγηθεί μια γυναίκα όχι μόνο στην αντιμετώπιση των διαταραχών που είναι ορατές αλλά και στο ευρύτερο τοπίο της υγείας.

    Tι είναι η κυτταρίτιδα και ποια σχέση έχει με το μεταβολισμό μας;

    Αναφέρεστε στο συχνό πονοκέφαλο των γυναικών, τη λεγόμενη κυτταρίτιδα, που πολύ συχνά ταλαιπωρεί το σώμα τους, με τη γνωστή σε όλες δυσάρεστη εικόνα στους μηρούς και τους γλουτούς, με τις λακουβίτσες και τη θαμπή εικόνα, peau d’ orange. Όσον αφορά τη σχέση με το μεταβολισμό, συνηθίζω να εξηγώ στις γυναίκες, που έρχονται για να λύσουν το πρόβλημα τους, την παθοφυσιολογία, που κρύβεται πίσω από αυτήν τη διαταραχή. Εξηγώ, λοιπόν, ότι αυτό συμβαίνει, όταν οι εναποθέσεις λίπους “σπρώχνουν” εκ των έσω, δια μέσου του συνδετικού ιστού, κάτω από το δέρμα και “τσαλακώνουν” την επιφάνεια του δέρματος.

    Με ποιες άλλες ορολογίες συναντούμε την κυτταρίτιδα και ποια σχέση έχει με τη δερματική βλάβη από στρεπτόκοκκο ή σταφυλόκοκκο;

    Είναι εντελώς διαφορετική διαταραχή, αλλά κάνετε πολύ καλά που το αναφέρετε. Ειδικά, η από στρεπτόκοκκο είναι αυτή που αναφέρεται και ως flesh-eating infection (fasciitis). Για τη δική μας κυτταρίτιδα, που δεν έχει σχέση με αυτά, υπάρχουν πολλές, άλλες ονομασίες όπως το peau d’ orange (φλοιός πορτοκαλιού), cottage-cheese skin κ.λπ.

    Υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στα φύλα και γιατί;

    Μπορεί να βρεθεί και στα δύο φύλα, αλλά πολύ πιο συχνά στις γυναίκες, λόγω πολλών παραγόντων όπως της διαφορετικής κατανομής του λίπους, του συνδετικού ιστού και των μυών. Κατά τη γνώμη μου, παίζουν ρόλο και άλλοι παράγοντες, όπως η κληρονομικότητα, η διατροφή, η έλλειψη άσκησης και η μη έγκαιρη θεραπευτική αντιμετώπιση. Ο αργός μεταβολισμός που μπορούμε άνετα να επιταχύνουμε, οι ορμονικές αλλαγές στο σώμα των κυριών (μικρών και μεγάλων) και η αφυδάτωση παίζουν, επίσης, ρόλο σημαντικό.

    Υπάρχει κάποια μη φαρμακευτική αντιμετώπιση με φυσικό τρόπο;

    Υπάρχουν αρκετά, τοπικά προϊόντα που περιέχουν caffeine, aminophylline, theophyllin, βιταμίνες – ρετινόλη κ.λπ. και στοχεύουν στη λιπόλυση Η τελευταία (ως κρέμα 0.3%), για αρκετούς μήνες βοηθά. Αυτό που ανέφερα, όμως, είναι όντως ότι μία γρήγορη, φυσική προσέγγιση με ένα φυσικό μη φαρμακευτικό gel -G21 Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας (Εφευρέτης: Αδαμίδης Σωτήρης)και μία συμπληρωματική αγωγή, που διώχνει άμεσα την κατακράτηση, αφού πρώτα μέσα σε λίγα λεπτά αναλύσουμε το μεταβολικό profile της κυρίας με την κυτταρίτιδα, αλλά ίσως και το τοπικό της λίπος (ψωμάκια), σε συνδυασμό με μία γενικότερη ανάγκη μείωσης βάρους και πιο υγιούς πορείας, βοηθούν. Έχει μεγάλη σημασία ο τρόπος, που εφαρμόζονται, για την ενίσχυση του υποδόριου. Και εκεί λειτουργούμε φυσικά, μη επεμβατικά και ανώδυνα. Δεν θα συνιστούσα επεμβατικές μεθόδους, όπως ενέσιμες (με χημικές ουσίες που περνούν κάτω από το δέρμα), ή λιποαναρροφήσεις, αν προηγουμένως δεν εφαρμοσθεί το απλό πρωτόκολλο που σας περιέγραψα.

    Η ομορφιά αποτελεί ισχυρό κίνητρο για καλύτερη υγεία, για αυτό σε κάθε συνέδριο της ευρωπαϊκής εταιρείας για τα μεταβολικά νοσήματα, την παχυσαρκία και το διαβήτη (ESoDiMeSO) φροντίζω να υπάρχει σχετική ομιλία. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι σχεδόν το 90% των γυναικών θα έχουν κυτταρίτιδα κάποια στιγμή στη ζωή τους και αυτό αφορά και τις μικρές ηλικίες, όσο και αν ακούγεται περίεργο. Ουσιαστικά πρόκειται για μία υγιεινή φροντίδα του σώματος, που είναι καλό να επαναλαμβάνεται, ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε γυναίκας. Συνήθως, αρκούν μία με δύο φορές το χρόνο. Μας συμβουλεύονται για κυτταρίτιδα, τοπικό λίπος, αλλά και μεταβολικά προβλήματα, ειδικά πριν το καλοκαίρι. Η αλλαγή είναι στις περισσότερες των περιπτώσεων άμεση, με εξατομίκευση πάντοτε.

    Σε ποια σημεία του σώματος εμφανίζεται η κυτταρίτιδα κ. Αδαμίδη;

    Σχεδόν παντού. Ακόμα και στο στήθος και στα μπράτσα, στο κάτω μέρος της κοιλιάς και φυσικά στους γλουτούς, από όπου και συνήθως την απομακρύνουμε πολύ σύντομα και πιο εύκολα.

    Τι άλλο εκτός από αυτά που μας λέτε θα μπορούσαν να βοηθήσουν;

    Μία δίαιτα χαμηλή σε λιπαρά (που θα περιέχει όμως αυγά), η μείωση του καπνίσματος, μία αθλητική δραστηριότητα που δεν θα είναι όμως ίδια για όλες τις κύριες, η κατόπιν ιατρικής οδηγίας ηλιοθεραπεία, κάποιες βιταμίνες. Και από την εμπειρία μου, βοηθά πολύ η μείωση του stress. Συνήθως, η ανάλυση, που σας ανέφερα ότι κάνουμε στο ιατρείο, μας δείχνει το δρόμο για την κάθε περίπτωση ξεχωριστά, ώστε να μειώσουμε όχι μόνο την κυτταρίτιδα που “καίει” τις πιο πολλές γυναίκες, δηλαδή το τοπικό πάχος, αλλά και το συνολικό βάρος. Μιλάμε, δηλαδή, για μία ουσιαστική βελτίωση του σώματος μας, με πολλαπλά οφέλη για τις γυναίκες, που μας συμβουλεύονται.

    Έχετε παρουσιάσει σε Συνέδρια της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Διαβήτη Μεταβολικού Συνδρόμου & Παχυσαρκίας στην οποία είστε πρόεδρος, εργασίες σας πάνω στο θέμα που συζητάμε. Ετοιμάζετε κάτι ακόμα?

    Ναι, σύντομα θα κυκλοφορήσει το σχετικό βιβλίο με τίτλο :

    From Metabolic Syndrome to Cellulite – A Medical Approach, στο οποίο αναλύονται με απλό τρόπο τόσο η παθοφυσιολογία, όσο και η θεραπευτική απάντηση στην κυτταρίτιδα με την πρωτότυπη μη επεμβατική μέθοδό μας ( CRMP :Cellulite Removal Medical Protocol) την οποία έχουν δοκιμάσει πολλές επώνυμες κυρίες με εξαιρετικά αποτελέσματα , όχι μόνο στην εμφάνιση τους ή την κατακράτηση υγρών από την οποία υποφέρουν όλες σχεδόν οι γυναίκες αλλά και τη μείωση του σωματικού βάρους και στη βελτίωση σημαντικών δεικτών της καρδιαγγειακής τους υγείας.

    Sotitris-Adamidis

    Σωτήρης Αδαμίδης MD PhD, Παθολόγος, Πρόεδρος ESoDiMeSO, Διευθυντής Α΄ Παθολογικής Κλινικής, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών

    Εικόνα2

    Νίκος Αδαμίδης MD Α΄ Παθολογική Κλινική, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών Mέλος ESoDiMeSO

  • Επηρεάζει η διατροφή την ψυχοσωματική ανάπτυξη του ατόμου;

    Επηρεάζει η διατροφή την ψυχοσωματική ανάπτυξη του ατόμου;

    H επίδραση της διατροφής στη σωματική και ψυχική ισορροπία του ατόμου, έχει απασχολήσει αρκετά τον επιστημονικό κόσμο, τα τελευταία χρόνια.

    Η εμβρυϊκή, νεογνική και πρώτη βρεφική ηλικία αποτελούν κρίσιμες περιόδους, όπου το γενετικό δυναμικό του ατόμου σε συνδυασμό με τις επιδράσεις του περιβάλλοντος παίζουν καθοριστικό ρόλο στην εγκεφαλική ανάπτυξη και στην αναπτυξιακή του πορεία.

    Επηρεάζει όμως η διατροφή την νευροαναπτυξιακή εξέλιξη των παιδιών μας και αν ναι με ποιο τρόπο;

    Από τα πρώτα κιόλας στάδια ανάπτυξης του νέου οργανισμού, κατά την περίοδο της κύησης, η κατάλληλη τροφή και η πρόσληψη απαραίτητων θρεπτικών συστατικών, είναι γνωστό ότι είναι σημαντική τόσο για την κυοφορούσα μητέρα, όσο και για το αναπτυσσόμενο έμβρυο. Η επαρκής τροφοδότηση του εμβρύου με τα κατάλληλα θρεπτικά συστατικά, σε μια περίοδο μεγάλης πλαστικότητας για τον ανθρώπινο εγκέφαλο, είναι αυτή που θα καθορίσει και θα επηρεάσει τη νόηση, τη συμπεριφορά και την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του ατόμου αυτού.

    Μελέτες έδειξαν ότι παιδιά με πτωχή πρόσληψη θρεπτικών συστατικών ως έμβρυα, εμφανίζουν συχνότερα αναπτυξιακές, αλλά και νευροψυχιατρικές διαταραχές, πτωχή ακαδημαϊκή επίδοση, διαταραχές προσοχής και συναισθήματος ή μαθησιακά προβλήματα. Τη θρέψη του εμβρύου, μπορεί να επηρεάσουν πολλοί παράγοντες. Για παράδειγμα το χαμηλό σωματικό βάρος της μητέρας, η εγκυμοσύνη στην εφηβεία, η παθολογία του πλακούντα ή το πτωχό διατροφικό περιβάλλον.

    Πέρα όμως από την περίοδο της κύησης, εξίσου σημαντικές για το κεντρικό νευρικό σύστημα, φαίνεται να είναι η νεογνική και η πρώτη βρεφική ηλικία. Από τη 16η ημέρα της ενδομήτριας ζωής που αρχίζει ο σχηματισμός του εγκεφαλικού ιστού, νέοι νευρώνες, νέες συνάψεις και μυελίνη οικοδομούν τον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο του εμβρύου και η διαδικασία αυτή συνεχίζεται και ολοκληρώνεται μετά τη γέννηση (blooming and pruning). Ανεπαρκής προσφορά ενέργειας, πρωτεϊνών, λιπαρών οξέων, βιταμινών και ιχνοστοιχείων, έχει βρεθεί ότι επηρεάζουν αρνητικά την φυσιολογική ωρίμανση.

    Η τροφή αποτελεί σημαντικό περιβαλλοντικό παράγοντα, που σε αντίθεση με άλλους, όπως είναι η «οικογένεια», η «εκπαίδευση» ή τα «ερεθίσματα», μπορεί να δράσει άμεσα στο γενετικό υλικό του ατόμου, τροποποιώντας τον φαινότυπο. Η ανεπαρκής ή η ακατάλληλη διατροφή σε κρίσιμες ηλικιακές περιόδους, μπορεί να επηρεάσει τη δομή και τη συνοχή του εγκεφαλικού ιστού, τη νευρονική μετανάστευση και τη συναπτογένεση και να δράσει μέσω επιγενετικών μηχανισμών επηρεάζοντας το αναπτυξιακό προσδόκιμο του ατόμου. Οι επιδράσεις του υποσιτισμού, κυρίως σε χρόνια βάση, σε συνδυασμό με το γενετικό δυναμικό του κάθε ατόμου, μπορούν να οδηγήσουν σε παθολογική ή μη αναπτυξιακή πορεία. Για παράδειγμα, έχει βρεθεί ότι νεογνά με χαμηλό βάρος γέννησης σε αναπτυγμένες χώρες, με υψηλό κοινωνικοικονομικό επίπεδο (υψηλής θρεπτικής αξίας διατροφή), βρίσκονται σε χαμηλότερο κίνδυνο για αναπτυξιακά προβλήματα, σε σχέση με αντίστοιχα νεογνά χαμηλού βάρους, τα οποία θα γεννηθούν σε μειονεκτικότερα περιβάλλοντα. Τα παιδιά αυτά, συχνά έχουν ελλιπή σωματική ανάπτυξη, ελλείμματα σε κινητικές και γνωσιακές δεξιότητες, χαμηλότερο δείκτη νοημοσύνης, αρρωσταίνουν συχνότερα και εμφανίζουν περισσότερες επιπλοκές των κοινών λοιμώξεων, είναι λιγότερο κινητικά και κοινωνικά, ενώ συχνά εμφανίζουν προβλήματα συμπεριφοράς, προσοχής και συναισθήματος.

    Η πορεία αυτή, αναπτυξιακής έκπτωσης, είναι αναστρέψιμη;

    Παράγοντες που φαίνεται να επιδρούν και να τροποποιούν την επίδραση του υποσιτισμού σε νεαρή ηλικία είναι το υψηλό κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, η γνωσιακή ενεργοποίηση από τη νηπιακή κιόλας ηλικία, η αντισταθμιστική επιτάχυνση της αύξησης, η μετέπειτα ισορροπημένη σε θρεπτικά συστατικά και η παρατεταμένη διάρκεια του αποκλειστικού μητρικού θηλασμού. Ο μητρικός θηλασμός έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει τη νοητική ανάπτυξη του ατόμου πολλαπλώς. Το μητρικό γάλα είναι προϊόν υψηλής βιολογικής αξίας για το βρέφος, περιέχει θρεπτικά συστατικά, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, διαλυτές ανοσοσφαιρίνες, ορμόνες και πρεβιοτικά. Πέρα από τη θρεπτική του αξία, η ίδια η πράξη του μητρικού θηλασμού βελτιώνει τη σχέση μητέρας-βρέφους, επισφραγίζει την ποιότητα και τη σταθερότητα του συναισθηματικού δεσμού, με αποτέλεσμα την καλύτερη νοητική και συναισθηματική ανάπτυξη του βρέφους. Ο μητρικός θηλασμός με την ορμονική διέγερση στον εγκέφαλο της μητέρας, συμβάλει στη μείωση του άγχους και των αρνητικών συναισθημάτων της, με αποτέλεσμα επιπλέον ενίσχυση του δεσμού, παροχή καλύτερης φροντίδας και αρτιότερη ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του βρέφους.

    Πέρα από το μητρικό θηλασμό, έχει βρεθεί πως και άλλα θρεπτικά συστατικά παίζουν σημαντικό ρόλο στην αρτιότερη νευροαναπτυξιακή εξέλιξη του ατόμου. Το ιώδιο, ο σίδηρος, ο ψευδάργυρος τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (α-λινολενικό οξύ, δοκοσαεξανοϊκό οξύ, αραχιδονικό οξύ), το φυλλικό οξύ, οι βιταμίνες και άλλα ιχνοστοιχεία είναι μερικά από αυτά. Πολλά από τα συστατικά αυτά, αποτελούν δομικά συστατικά των κυτταρικών μεμβρανών, του εγκεφαλικού ιστού και των ορμονών, αλλά και συμπαράγοντες ή καταλύτες μεταβολικών διεργασιών του οργανισμού, ενώ πολλά προσλαμβάνονται αποκλειστικά μέσω της διατροφής, αφού δεν μπορούν να συντεθούν στο σώμα.

    Αν και φαντάζει αυτονόητο ότι ημερησίως ο καθένας μπορεί να προσλάβει σχεδόν όλα τα απαραίτητα συστατικά με την τροφή, αυτό δεν ισχύει, αφού υπολογίζεται ότι το 25% του παγκόσμιου πληθυσμού πάσχει από σιδηροπενική αναιμία, το 33% έχει ανεπαρκή πρόσληψη ψευδαργύρου, ενώ το 30% ανεπαρκή πρόσληψη ιωδίου. Υπολογίζεται ότι 200 εκατομμύρια παιδιά κάτω από 5 χρονών, που ζουν σε χαμηλού και μέσου οικονομικού επιπέδου χώρες, δε θα καταφέρουν να φτάσουν το αναπτυξιακό τους δυναμικό και ένας σημαντικός παράγοντας θα είναι η ανεπαρκής πρόσληψη θρεπτικών συστατικών. Η διατροφή, φαίνεται πως αποτελεί σημαντικό τροποποιητικό παράγοντα της νευροαναπτυξιακής εξέλιξης του ατόμου. Μπορεί να επηρεάσει τη σωματική αλλά και τη ψυχοσαυναισθηματική του ανάπτυξη. Χαμηλή ποιότητα τροφής ή ανεπαρκής ημερήσια πρόσληψη θρεπτικών συστατικών, είναι παράγοντες ζωτικής σημασίας, για την αναπτυξιακή ολοκλήρωση ή μη, του ατόμου. Όλα τα παιδιά πρέπει να μπορούν να εκπληρώσουν το αναπτυξιακό τους δυναμικό. Ας τα βοηθήσουμε, παρέχοντας τους πλούσια διατροφικά γεύματα, καθημερινά!

    Δέσποινα Α. Μπαστάκη, Παιδίατρος, MD, PhD

  • Ζάχαρη ή Βούτυρο εχθρος της καρδιάς;

    Ζάχαρη ή Βούτυρο εχθρος της καρδιάς;

    Μισό αιώνα τώρα ιατρικοί φορείς και κυβερνήσεις προτρέπουν τους δυτικούς πληθυσμούς να περιορίσουν τα ζωικά λίπη στη διατροφή τους, με σκοπό την αποφυγή καρδιακών και αγγειακών παθήσεων που προκαλούνται από την αρτηριοσκλήρωση (αθηρωμάτωση).

    Η προτροπή αυτή βασίστηκε στο γεγονός ότι τα ζωικά λίπη, δηλαδή βούτυρα και πάχος κάθε είδους κρέατος, αποτελούνται από κορεσμένα λίπη που οδηγούν τον οργανισμό στη σύνθεση χοληστερίνης, η οποία προάγει την αθηρωμάτωση.

    Τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε εξέλιξη μία επανάσταση από ένα μέρος της επιστημονικής κοινότητας.  Υποστηρίζεται ότι ο κύριος ένοχος δεν είναι τα κορεσμένα λίπη, αλλά οι υδατάνθρακες και κυρίως η ζάχαρη και το άμυλο. Μπορούμε με τις σημερινές επιστημονικές γνώσεις να δώσουμε μία αξιόπιστη απάντηση στην αντιπαράθεση αυτή;

    Χοληστερινική θεωρία της αθηρωμάτωσης

    Η θεωρία αυτή έλκει την καταγωγή της στην αυτοκρατορική Ρωσία στις αρχές του 20ού αιώνα.  Ο ιατρός της Αυτοκρατορικής Ιατρικής Υπηρεσίας Alexander I. Ignatovski (1987-1955) παρατήρησε ότι στις νεκροτομές αξιωματικών έβρισκε άφθονα αθηρώματα στις αρτηρίες τους, όπως στην αορτή, ενώ στους οπλίτες δεν έβρισκε.  Για να εξηγήσει τη διάφορα υπέθεσε ότι η διαφορά οφείλεται στη διατροφή.  Οι αξιωματικοί προέρχονταν από την αριστοκρατία και τρέφονταν με άφθονο κρέας, τυρί, αυγά και ζαχαρωτά, ενώ οι οπλίτες από την αγροτιά τρέφονταν με ψωμί, λάχανα, τεύτλα και σπάνια με λίγο ισχνό κρέας και ψάρια.  Για να ελέγξει τη θεωρία του τάισε κουνέλια με κρέας, αυγά και γάλα, με αποτέλεσμα να προκαλέσει αθηρώματα στις αορτές τους. 

    Λίγα χρόνια μετά, ο συνάδελφός του Nikolai N. Anichkov (1885-1964) επανέλαβε το πείραμα αυτό, αλλά τάισε τα κουνέλια του με τροφή πλούσια σε κρυσταλλική χοληστερίνη και προκάλεσε ακόμα πιο έκδηλη αθηρωμάτωση.  Τα πειράματα αυτά επαναλήφτηκαν και επιβεβαιώθηκαν στη Γερμανία και τις ΗΠΑ.  Ο Nikolai Anichkov θεωρείται σήμερα ο πατέρας της χοληστεριναιμικής θεωρίας της αθηρωμάτωσης, αν και άργησε να αναγνωριστεί, ίσως διότι οι Αμερικανοί που κυριάρχησαν στη σχετική έρευνα μετά το 1945 απέφευγαν να τον αναφέρουν επειδή υπηρετούσε στη Σοβιετική Ιατρική Ακαδημία την εποχή του Στάλιν.  Η συνέχεια παίζεται στις ΗΠΑ.  Από τα μέσα του 20ού αιώνα οι καρδιαγγειακές παθήσεις αναδέχθηκαν ως η πρωταρχική αιτία θανάτου. Η επιδημική αυτή εμφάνιση των καρδιαγγειακών παθήσεων αποδόθηκε στον τρόπο ζωής και διατροφής.  Πρωταγωνιστής της θεωρίας αυτής ήταν ο ερευνητής του Πανεπιστημίου της Μινεσότα στις ΗΠΑ Ancel Keys (1904-2004), ο οποίος οργάνωσε την περίφημη μελέτη των επτά χωρών που έδειξε ότι οι πληθυσμοί που τρέφονται με πολλά λίπη έχουν και τη μεγαλύτερη συχνότητα καρδιακών παθήσεων.  Παρά την κριτική για μεθοδολογικές ατέλειες αυτής της μελέτης, ακόμα και κατηγορίες για εξαπάτηση, αφού υποστηρίχτηκε ότι εξαίρεσε δεδομένα χωρών που δεν ταίριαζαν στη θεωρία του, τα αποτελέσματα αυτά αποτέλεσαν το ισχυρότερο μέσο για την προώθηση της σύστασης για περιορισμό των λιπών, και μάλιστα των κορεσμένων λιπαρών, στη διατροφή.  Οι δύο ισχυρότεροι οργανισμοί της Αμερικής, η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία (ΑΗΑ) και το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας (ΝΙΗ), υιοθέτησαν τη σύσταση του Keys, που αναδείχτηκε ισχυρός ιεραπόστολος της πρόληψης.  Άλλες δυτικές χώρες ακολούθησαν.

    Ρωγμές στη χοληστεριναιμική θεωρία

    Η πρώτη ισχυρή δόνηση πρόεκυψε όταν ανακαλύφθηκε ότι η χοληστερίνη που κυκλοφορεί στο αίμα δεν είναι μία ενιαία ουσία, αλλά αποτελείται από διαφορετικά κλάσματα.  Μόνο η LDL χοληστερίνη είναι η κακή, που δείχνει να σχετίζεται με την προαγωγή της αθηρωμάτωσης, ενώ η HDL είναι η καλή που προστατεύει από αυτήν.  Αποδείχθηκε, δηλαδή, ότι όσο πιο υψηλή HDL χοληστερίνη έχει ένα άτομο τόσο μεγαλύτερη προστασία παρουσιάζει από ανάπτυξη καρδιοπαθειών. Δίαιτα πλούσια σε πολυακόρεστα λιπαρά (όπως τα σπορέλαια) και φτωχή σε κορεσμένα (βούτυρο – πάχος) μειώνει το ίδιο την καλή και την κακή, και άρα έχει αρνητικό όφελος.  Η διατροφική σύσταση τότε προσαρμόστηκε σε διατροφή που να μην ξεπερνά το σύνολο των λιπών το 30% των θερμίδων, τα δε κορεσμένα το 10%.

    Η δεύτερη μεγάλη κρίση ήταν η ανακάλυψη του σοβαρού κινδύνου από τα trans λιπαρά που υπάρχουν άφθονα στις μαργαρίνες, που παρασκευάζονται με υδρογόνωση φυτικών ελαίων για την αντικατάσταση των στέρεων λιπών (βούτυρο, λαρδί), και που είχαν τεράστια διάδοση ως αποτέλεσμα των διαιτητικών συστάσεων. Αλλά το ισχυρότερο πλήγμα στη χοληστεριναιμική θεωρία της αθηρωμάτωσης ήρθε πρόσφατα.  Από χρόνια γίνονται παρεμβατικές μελέτες με σκοπό να διαπιστωθεί εάν η φτωχή σε ζωικά λίπη διατροφή έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση θανάτων και νόσων από καρδιαγγειακά. Λίγες από τις μελέτες αυτές είχαν δώσει ξεκάθαρα αποτελέσματα.  Πρόσφατα, λοιπόν, συγκεντρώθηκαν όλες μαζί και με διεξοδική έρευνα αναλύθηκαν συστηματικά, το δε συλλογικό αποτέλεσμα δεν επιβεβαίωσε τη θεωρία ότι περιορισμός των ζωικών λιπών στη διατροφή μειώνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.  Βέβαια, οι μελέτες που συλλογικά αναλύθηκαν διέφεραν μεταξύ τους (ετερογένεια) και πολλές είχαν μεθοδολογικές αδυναμίες.  Μακροχρόνιες συγκριτικές διατροφικές μελέτες είναι εξαιρετικά δύσκολο να διεξαχθούν με αυστηρά επιστημονικά κριτήρια και πάντα θα υπάρχουν αμφιβολίες.

    Παρενέργειες της φτωχής σε λιπαρά διατροφής

    Η σοβαρότερη παρενέργεια της διατροφής που είναι φτωχή σε λιπαρά αφορά την αντικατάστασή τους από υδατάνθρακες, δηλαδή ζαχαρούχες και αμυλούχες τροφές που παράγονται από αλεύρι και άλλα δημητριακά, πάστα, ρύζι, πατάτες και όλα τα παρασκευάσματα και ροφήματα που περιέχουν ζάχαρη. 

    Αποτέλεσμα της κάλυψης των θερμιδικών αναγκών με υδατάνθρακες αντί για λίπη είναι η υπερβολική παραγωγή ινσουλίνης , η ανάπτυξη παχυσαρκίας, ιδίως κοιλιακής, και η ανάπτυξη αντίστασης στην ινσουλίνη, που χαρακτηρίζει το λεγόμενο μεταβολικό σύνδρομο.  Ως μεταβολικό σύνδρομο χαρακτηρίζουμε ένα συνδυασμό παραγόντων που αποτελούν ισχυρό κίνδυνο ανάπτυξης αθηρωμάτωσης.  Κύριο συστατικό του συνδρόμου είναι η κοιλιακή παχυσαρκία που εκτιμάται από την περίμετρο της μέσης (μέγεθος της ζώνης) και συνδυάζεται με υψηλές τιμές τριγλυκεριδίων στο αίμα, χαμηλές τιμές καλής χοληστερίνης (HDL) και τάση αύξησης του σακχάρου, αλλά και της αρτηριακής πίεσης. Φαίνεται ότι η εναπόθεση λίπους στην κοιλιά, γύρω από τα σπλάχνα, είναι το έναυσμα για  μεταβολικές συνέπειες. Στη λιπογένεση ενοχοποιείται η λήψη υδατανθράκων και μάλιστα αυτών που ο οργανισμός γρήγορα και εύκολα τούς μετατρέπει σε γλυκόζη, όπως είναι η ζάχαρη και  άλλοι απλοί σακχαρίτες και το άμυλο.

    Επομένως, δεν είναι τόσο η στέρηση κορεσμένων λιπών που είναι βλαπτική, αλλά η αντικατάστασή τους στη διατροφή από σακχαρούχες και αμυλούχες τροφές. Πράγματι, τροφές πλούσιες σε λιπαρά δημιουργούν αίσθημα κορεσμού, ενώ υδατανθρακούχες τροφές ανοίγουν την όρεξη και έπειτα από λίγο πάλι την αίσθηση ανάγκης λήψης τροφής.

    Τέλος, πρέπει να σημειώσω  ότι οι παραπάνω γνώμες αφορούν το γενικό πληθυσμό.  Μπορεί ορισμένα άτομα να έχουν ιδιαίτερες ανάγκες ή οι συστάσεις αυτές να μη τους αφορούν.  Όπως τα  υπέρβαρα άτομα δεν έχουν όλα αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών, όπως δείχνουν πρόσφατα δεδομένα.   

    Νικόλαος Καρατζάς, Καρδιολόγος

  • Μύθοι και αλήθειες για την οστεοαρθρίτιδα

    Μύθοι και αλήθειες για την οστεοαρθρίτιδα

    Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πάσχουν από οστεοαρθρίτιδα, την πιο συχνή μορφή αρθρίτιδας και μία από τις κύριες αιτίες αναπηρίας στη μέση και τρίτη ηλικία.

    Παρότι όμως η οστεοαρθρίτιδα είναι πολύ συνηθισμένη, πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να πιστεύουν διάφορες δοξασίες γι’ αυτήν. Ο Δρ. Φώτης Τσούκας, Διευθυντής Ορθοπαιδικής Κλινικής Metropolitan Hospital, Πιστοποιημένος Χειρουργός Ρομποτικής Ορθοπαιδικής γόνατος και ισχίου με εξειδίκευση σε: Ρομποτική Χειρουργική Γόνατος – Ισχίου ΜΑΚΟPlasty, Ολική Αρθροπλαστική Γόνατος με πλοήγηση μέσω υπολογιστή CAS (Computer Assisted Surgery), Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική ξεδιαλύνει τις κυριότερες από αυτές.

    «Η οστεοαρθρίτιδα αποτελεί φυσιολογική συνέπεια του γήρατος».

    Μύθος. Οι πιθανότητες εκδήλωσης οστεοαρθρίτιδας αυξάνονται καθώς μεγαλώνουμε, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως η νόσος είναι αναπόφευκτη, ούτε ότι την εκδηλώνουν μόνο οι ηλικιωμένοι. Στην πραγματικότητα, οι τραυματισμοί, η παχυσαρκία, το οικογενειακό ιστορικό και οι αδύναμοι μύες παίζουν ρόλο στην ανάπτυξή της, ακόμα και σε νεότερες ηλικίες απ’ ό,τι θα περίμενε κανείς (και σε νέους ανθρώπους 20 ή 30 ετών). Αντιθέτως, η συστηματική άσκηση και το υγιές σωματικό βάρος μπορεί να μειώσουν τις πιθανότητες εκδήλωσής της.

    «Η οστεοαρθρίτιδα δεν είναι σοβαρό πρόβλημα»

    Μύθος. Αν ο ασθενής αφεθεί χωρίς θεραπεία, η ζωή με τους πόνους που προκαλεί η αρθρίτιδα μπορεί τελικά να τον οδηγήσει στην ακινησία, στην απομόνωση στο σπίτι ή/και στην βαριά κατάθλιψη και κάθε μία από αυτές τις καταστάσεις μπορεί να έχει επιπτώσεις στην ποιότητα και στη διάρκεια της ζωής. Επομένως, όποιος έχει επίμονα συμπτώματα στις αρθρώσεις, πρέπει να συμβουλεύεται έναν γιατρό για να κάνει την απαιτούμενη θεραπεία.

    «Η οστεοαρθρίτιδα προκαλεί δυσκαμψία που διαρκεί όλη μέρα»

    Μύθος. Η δυσκαμψία που διαρκεί επί ώρες ή όλη την ημέρα συνήθως είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, που είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα. Στην οστεοαρθρίτιδα, ο ασθενής μπορεί να ξυπνήσει με πόνους και δυσκαμψία, που όμως υποχωρούν μέσα στο πρώτο ημίωρο, καθώς χαλαρώνουν οι αρθρώσεις με την κίνηση. Στην πορεία της ημέρας ο πόνος μπορεί να επιστρέψει. Εξαίρεση σε αυτό αποτελεί η οστεοαρθρίτιδα στο χέρι, στα πρώτα στάδια της οποίας η δυσκαμψία μπορεί να επιμείνει όλη την ημέρα.

    «Οι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα πρέπει να αποφεύγουν τη γυμναστική»

    Μύθος. Ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Οι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα πρέπει να γυμνάζονται διότι η άσκηση αυξάνει τη ροή του αίματος και έτσι αρθρώσεις και μύες αιματώνονται καλύτερα. Έχει όμως σημασία το είδος της ασκήσεως. Αν κάποιο άτομο πάσχει από οξεία οστεοαρθρίτιδα, καλό είναι να προτιμήσει κολύμβηση, περπάτημα, ποδηλασία, ασκήσεις στο νερό, ασκήσεις με βάρη και γενικώς χαμηλής πρόσκρουσης ασκήσεις. Ειδάλλως, μπορεί να επιλέξει ό,τι του αρέσει, ακόμα και ελαφρύ τζόκινγκ (αρκεί να είναι μη ανταγωνιστικό). 

    «Η οστεοαρθρίτιδα αντιμετωπίζεται με παυσίπονα φάρμακα»

    Μύθος. Η θεραπεία δεν αρχίζει ούτε τελειώνει με τα φάρμακα. Η πρώτης γραμμής θεραπεία για την οστεοαρθρίτιδα μπορεί να συμπεριλαμβάνει ανάπαυση, απώλεια βάρους, ασκήσεις, ψυχρά ή θερμά επιθέματα, χρήση ορθωτικών (είναι συσκευές που ευθυγραμμίζουν τις αρθρώσεις) ή/και φάρμακα. Η θεραπεία καθορίζεται από τον γιατρό για κάθε ασθενή ξεχωριστά εξηγεί ο Δρ. Τσούκας.

    «Για να μειωθεί ο πόνος, ο ασθενής πρέπει να χάσει πολλά κιλά»

    Μύθος. Δεν χρειάζεται να είναι ακραία η απώλεια βάρους για να παρατηρήσει ο ασθενής διαφορά στα συμπτώματά του. Αν το υπέρβαρο άτομο χάσει το 10% του αρχικού βάρους του, ο πόνος της οστεοαρθρίτιδας μπορεί να μειωθεί κατά 50%. Μελέτες έχουν δείξει πως για κάθε 0,5 κιλό που χάνει κάποιος, οι πιέσεις στα γόνατά του μειώνονται κατά 2 κιλά.

     «Η οστεοαρθρίτιδα αντιμετωπίζεται με ενέσεις στις αρθρώσεις»

    Μύθος. Υπάρχουν δύο ειδών ενδαρθρικές ενέσεις, η μία με γλυκοκορτικοειδή (κορτιζόνη) και η άλλη με υαλουρονικό οξύ, οι οποίες χρησιμοποιούνται σε επιλεγμένους ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος. Ωστόσο, οι ενδαρθρικές ενέσεις κορτικοειδών τείνουν να εγκαταλειφθούν, επειδή νεότερα επιστημονικά δεδομένα υποδηλώνουν ότι μπορεί να επιδεινώνουν την εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας.

    «Οι περισσότεροι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα χρειάζονται τελικά εγχείρηση»

    Μύθος. Η εγχείρηση δεν είναι η τυπική έκβαση για τους περισσότερους ασθενείς. Το αν θα χρειαστεί να χειρουργηθούν ή όχι εξαρτάται από το αν υιοθετούν τα απαιτούμενα μέτρα στον τρόπο ζωής (π.χ. να χάσουν τα περιττά τους κιλά, να γυμνάζονται) και από το αν ανταποκρίνονται στις συντηρητικές (δηλαδή τις μη χειρουργικές) θεραπείες.

    «Για να χειρουργηθεί ο ασθενής, πρέπει να περιμένει μέχρι να μην μπορεί να περπατήσει».

    Μύθος. Η οστεοαρθρίτιδα είναι μια εκφυλιστική νόσος. Όταν είναι ήπια έως μέτρια, τα συμπτώματά της κατά κανόνα καταπραΰνονται με τις συντηρητικές θεραπείες. Αν όμως ο ασθενής αρχίσει να μην βλέπει βελτίωση, να κλείνεται στο σπίτι επειδή πονάει, να πονάει ακόμα και όταν είναι ακίνητος ή ξαπλωμένος ή/και να μην κοιμάται από τον πόνο το βράδυ, πρέπει να εξετάσει σοβαρά το ενδεχόμενο της εγχείρησης. Το ίδιο και αν αρχίσει να παραμορφώνεται η προσβεβλημένη άρθρωση.

    «Η εγχείρηση πρέπει να καθυστερεί όσο το δυνατόν περισσότερο, γιατί τα εμφυτεύματα έχουν μικρή διάρκεια ζωής»

    Μύθος. Με τις σύγχρονες, προηγμένες μεθόδους όπως η ρομποτικά υποβοηθούμενη αρθροπλαστική και τα καινοτόμα βιοϋλικά, η διάρκεια ζωής των νέων αρθρώσεων έχει αυξηθεί σημαντικά, εφόσον βέβαια ο ασθενής τηρεί τις μετεγχειρητικές οδηγίες του γιατρού. Αναλόγως με το υλικό και τον τρόπο ζωής του ασθενούς, ένα εμφύτευμα μπορεί πλέον να αντέξει ακόμα και 20-25 χρόνια.

    «Από μια ηλικία και μετά, δεν επιτρέπεται να γίνει εγχείρηση»

    Μύθος. Κάθε άνθρωπος, ανεξάρτητα από το σωματικό βάρος και την ηλικία του, μπορεί να είναι υποψήφιος για κλασική ή ρομποτική ολική αρθροπλαστική, διότι το κριτήριο είναι ο πόνος και η αναπηρία του και όχι τα κιλά ή τα χρόνια του. Ειδικά η ρομποτική εγχείρηση ενδείκνυται και για ειδικές ομάδες ασθενών, όπως τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, με ενδεχόμενη μυϊκή αδυναμία και παχυσαρκία. Ωστόσο μπορεί να είναι λιγότερο κατάλληλη για όσους έχουν ήδη υποβληθεί σε άλλες χειρουργικές επεμβάσεις στις ίδιες αρθρώσεις (δεν θα μπορεί να γίνει σωστή χαρτογράφησή τους) και για όσους αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας που μπορεί να επιβραδύνουν την επούλωση της χειρουργικής τομής.

    «Η ανάρρωση από την αρθροπλαστική διαρκεί πολλούς μήνες»

    Μύθος. Όλα εξαρτώνται από το είδος της αρθροπλαστικής που θα κάνει ο ασθενής, την εξειδίκευση του γιατρού και το κατά πόσο θα τηρήσει ο ασθενής τις μετεγχειρητικές οδηγίες (συμπεριλαμβάνουν φυσικοθεραπεία, ασκήσεις, διατροφή κ.λπ.). Με τις σύγχρονες, ελάχιστα επεμβατικές αρθροπλαστικές όπως η ρομποτική, οι ασθενείς συνήθως βρίσκονται σε θέση να επαναλάβουν τις περισσότερες καθημερινές δραστηριότητές τους μέσα σε 3-6 εβδομάδες. Μέσα σε 6-8 εβδομάδες μπορούν και να οδηγούν, ενώ η ενασχόληση με τα σπορ μπορεί να καθυστερήσει περισσότερο (μπορεί να χρειαστούν έως και 12 εβδομάδες, αναλόγως με το είδος του αθλήματος), καταλήγει ο Δρ. Τσούκας.

  • Πώς αντιμετωπίζονται οι ουλές της ακμής;

    Πώς αντιμετωπίζονται οι ουλές της ακμής;

    Mια από τις πιο ενοχλητικές επιπτώσεις που υπάρχει πιθανότητα να αφήσει η ακμή είναι ουλές στο πρόσωπο ή και σε άλλα σημεία του σώματος, τις οποίες πολλοί άνθρωποι θέλουν να αφαιρέσουν. Για την καλύτερη αντιμετώπισή τους προσφέρονται αρκετές επιλογές, φαρμακευτικές και επεμβατικές.

    «Οι ουλές αναπτύσσονται μερικές φορές ως επιπλοκές της ακμής», λέει ο Δρ. Μάρκος Μιχελάκης, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος (Αισθητική Δερματολογία-Δερματοχειρουργική). «Ωστόσο υπάρχουν διάφοροι τύποι ακμής και ορισμένοι μόνο από αυτούς μπορούν να προκαλέσουν ουλές. Για παράδειγμα, οζίδια και κύστεις που παρουσιάζονται σε σοβαρές μορφές ακμής μπορεί να προκαλέσουν ρήξη του παρακείμενου ιστού, με συνέπεια την πρόκληση ουλών. Ουλές ακμής μπορούν επίσης να αναπτυχθούν όταν ο πάσχων “πειράζει” και “σπάει” τα σπυράκια του. Γι’ αυτό δεν πρέπει να προσπαθεί κανείς να αντιμετωπίσει τις ουλές της ακμής χωρίς να συμβουλευτεί πρώτα έναν δερματολόγο».

    Ο δερματολόγος ιατρός μπορεί να καθορίσει τον τύπο (ή μερικές φορές τους τύπους) των ουλών που έχει ένας ασθενής, τι πιθανότητες υπάρχουν να «σβήσουν» με το πέρασμα του χρόνου, πότε πρέπει να γίνει θεραπεία για να επιτευχθεί το καλύτερο αποτέλεσμα και τι είδους θεραπεία πρέπει να γίνει.

    Μία άλλη παράμετρος που λαμβάνεται υπόψη είναι αν και πόσο επηρεάζουν οι ουλές τον ασθενή. «Πέραν του αισθητικού θέματος, πολλές φορές κάνουμε θεραπεία επειδή ο ασθενής αισθάνεται άσχημα και έχει ψυχολογικές επιπτώσεις ή επειδή οι ουλές του προκαλούν πόνο ή περιορίζουν τις κινήσεις του», λέει ο ειδικός. «Σε κάθε περίπτωση αυτό που πρέπει να έχουν κατά νου οι ασθενείς είναι πως πρώτον οι ουλές της ακμής μπορεί να αποδειχθούν επίμονες και δεύτερον δεν υπάρχει μία θεραπεία κατάλληλη για όλους. Επιπλέον, για την καταπολέμησή τους μπορεί να απαιτηθούν περισσότερες της μιας θεραπείες».

    Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι ουλών: οι ατροφικές, οι υπερτροφικές και τα χηλοειδή. Οι ατροφικές ουλές μοιάζουν με μικροσκοπικές εσοχές στο δέρμα. Δημιουργούνται όταν το δέρμα δεν παράγει αρκετούς ινοβλάστες κατά τη διαδικασία της επούλωσης. Οι ινοβλάστες είναι κύτταρα που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην επούλωση των πληγών και την σύνθεση του κολλαγόνου.

    Οι υπερτροφικές ουλές εκδηλώνονται όταν το δέρμα υπερπαράγει ινοβλάστες κατά την διαδικασία επούλωσης των πληγών της ακμής. Αυτό έχει ως συνέπεια να δημιουργούνται υπερυψωμένες ουλές. Τέλος, τα χηλοειδή μοιάζουν με τις υπερτροφικές ουλές, αλλά τυπικά είναι πιο παχιά απ’ ό,τι το αρχικό σπυράκι στη θέση του οποίου αναπτύχθηκαν. Συνήθως είναι πιο σκουρόχρωμα από το περιβάλλον δέρμα, ενώ μπορεί να είναι κόκκινα ή καφέ. Τα χηλοειδή μπορεί ακόμα να προκαλέσουν συμπτώματα, όπως κνησμό ή πόνο.

    Αναλόγως με τον τύπο των ουλών που έχει ο ασθενής, ο δερματολόγος ιατρός μπορεί να προτείνει διάφορες θεραπείες, που εφαρμόζονται τοπικά στο δέρμα. Στις φαρμακευτικές συμπεριλαμβάνονται:

    • Το σαλικυλικό οξύ. Μειώνει το πρήξιμο και τη φλεγμονή στην περιοχή με τα σπυράκια, ελαττώνοντας την εμφάνιση των ουλών.
    • Τα ρετινοειδή. Συνδυασμένη ανάλυση (μετανάλυση) που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Dermatology and Therapy κατέληξε στο συμπέρασμα ότι καταπραΰνουν την φλεγμονή, μειώνουν τις βλάβες της ακμής και επιταχύνουν την αναγέννηση των κυττάρων. Μπορεί επίσης να μετριάσουν την υπέρχρωση των ουλών, ακόμα και στα άτομα με σκουρόχρωμο δέρμα.
    • Τα άλφα-υδροξυοξέα. Απομακρύνουν τα νεκρά δερματικά κύτταρα και αποτρέπουν την απόφραξη των πόρων του δέρματος. Μπορεί να χορηγηθούν για θεραπεία της ακμής και μείωση της εμφάνισης ουλών. Μπορεί επίσης να εξομαλύνουν τον αποχρωματισμό που προκαλούν οι ουλές.
    • Γαλακτικό οξύ. Δρα ως απαλό πίλινγκ, απομακρύνοντας τα νεκρά δερματικά κύτταρα. Μπορεί να ελαττώσει την εμφάνιση των ουλών και να κάνει πιο ομαλή την υφή του δέρματος. Μπορεί επίσης να κάνει πιο ανοικτόχρωμες τις σκούρες ουλές.

    Εκτός από τις τοπικές φαρμακευτικές θεραπείες, υπάρχουν και τοπικές επεμβατικές θεραπείες για μείωση των ουλών της ακμής. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται:

    • Η μεσοθεραπεία με μικροβελόνες (microneedling). Είναι μία μέθοδος κατά την οποία εισάγονται μικροσκοπικές βελόνες στο δέρμα γύρω από μία ουλή, για να διεγείρουν την παραγωγή κολλαγόνου. Το κολλαγόνο ελαττώνει τις ουλές, λειαίνοντας το δέρμα. Συνδυασμένη ανάλυση που δημοσιεύθηκε το 2017 στο επιστημονικό περιοδικό Scars, Burns & Healing, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το microneedling βελτιώνει έως 60% την εμφάνιση των ουλών της ακμής.
    • Χημικά πίλινγκ. Υπάρχουν διάφορα χημικά πίλινγκς που γίνονται στο ιατρείο για να μειώσουν τις ουλές της ακμής. Το ποιο θα χρησιμοποιηθεί σε κάθε ασθενή καθορίζεται κατά περίπτωση, με βάση τον τύπο του δέρματός του και τη σοβαρότητα της ακμής και των ουλών. Η αποτελεσματικότητα των χημικών πίλινγκ εξαρτάται από το είδος που θα χρησιμοποιηθεί, σύμφωνα με την ίδια ανάλυση στο Scars, Burns & Healing.
    • Εγχύσεις κορτικοστεροειδών. Μπορεί να μειώσουν κατά 50% ή περισσότερο το μέγεθος των υπερτροφικών ουλών και των χηλοειδών και να καταπραΰνουν τα συμπτώματα του κνησμού και του πόνου. Συνήθως γίνονται περισσότερες από μία ενέσεις στο ιατρείο του δερματολόγου.*
    • Ενέσιμη θεραπεία με filler. Χρησιμοποιούνται διάφορα είδη filler, αναλόγως τις βλάβες του ασθενούς. Τα filler είναι πιο αποτελεσματικά για τις ατροφικές ουλές, αλλά πολλά έχουν προσωρινή δράση (έως και μερικά χρόνια). Η θεραπεία τυπικά διαρκεί από 6 έως 18 μήνες.
    • Θεραπεία με λέιζερ. Εφαρμόζεται για την αντιμετώπιση των ήπιων έως μέτριων ουλών της ακμής. Το λέιζερ μπορεί να κάνει απόξεση γύρω από την ουλή (αφαιρετικό λέιζερ) ή να διεγείρει την παραγωγή κολλαγόνου (μη αφαιρετικό λέιζερ). Η θεραπεία συνήθως συνίσταται σε αρκετές συνεδρίες, ιδιαίτερα όταν χρησιμοποιούνται μη αφαιρετικά λέιζερ, τα οποία κάνουν ηπιότερη θεραπεία.
    • Κρυοθεραπεία. Κατ’ αυτήν χρησιμοποιούνται ειδικά διαλύματα για να καταψυχθεί η ουλή. Αυτό προκαλεί σταδιακή καταστροφή του ουλώδους ιστού. Η κρυοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να μειωθεί το μέγεθος μιας υπερτροφικής ουλής ή ενός χηλοειδούς, και για να ελαττωθεί ο πόνος, ο κνησμός και ο αποχρωματισμός.
    • Δερμοαπόξεση. Είναι μία μέθοδος κατά την οποία γίνεται ελεγχόμενη απόξεση (αφαίρεση) της επιφανειακής στοιβάδας του δέρματος είτε με λέιζερ, είτε με μικροκρυστάλλους ή ειδική ιατρική βούρτσα. Με αυτό τον τρόπο λειαίνουν οι ουλές της ακμής.

    «Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να χρειασθούν ειδικές χειρουργικές επεμβάσεις, που φτάνουν έως την μεταμόσχευση δέρματος, για να αντιμετωπιστούν οι ουλές της ακμής», λέει ο κ. Μιχελάκης. «Ακόμα όμως κι αν εφαρμοστεί μια τόσο επεμβατική θεραπεία, πάλι μπορεί να χρειασθούν και πρόσθετες παρεμβάσεις για να αποκατασταθεί πλήρως το δέρμα».

  • Διατροφική Συμπεριφορά & Ψυχολογία

    Διατροφική Συμπεριφορά & Ψυχολογία

    Σε όλους μας αρέσει να ανεβαίνουμε στη ζυγαριά και εκείνη να δείχνει τον αριθμό, που ταιριάζει περισσότερο στο σώμα μας. Το συγκεκριμένο ζήτημα όμως θα πρέπει να μας απασχολεί κάθε εποχή του χρόνου και να μην κατευθύνεται από τα αισθητικά κριτήρια ή ορισμένα πρότυπα ομορφιάς.

    Η ισορροπία στη διατροφή και το βάρος μας είναι ζήτημα καλής υγείας και ευεξίας. Είναι θέμα καλής ψυχολογίας. Πόσες φορές έχεις παρατηρήσει ότι η διατροφική συμπεριφορά επηρεάζει και την ψυχολογική (και το αντίστροφο);

    Ο ρόλος της ψυχολογίας στη διατροφή μας Η καλή ψυχολογία βοηθάει στην προσέγγιση των στόχων μας, όποιοι και αν είναι αυτοί! Όταν λοιπόν υπάρχει κακή ψυχολογία, τότε απομακρυνόμαστε από τον στόχο και ή εγκαταλείπουμε ή δεν ξεκινάμε καν την προσπάθεια. Ο φόβος την αλλαγή και το χρόνο που θα έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα, δεν πρέπει να μας αποτρέπει από την προσπάθεια. Σκεφτείτε ότι η έναρξη της προσπάθειας και η διατήρησή της, σας φέρνει κάθε μέρα ένα βήμα πιο κοντά στον στόχο.

    Το συναίσθημα επηρεάζει τη λήψη τροφής

    Ένας ακόμη βασικός λόγος για τον οποίο μία διατροφή μπορεί να αποτύχει, οφείλεται στα συναισθήματά μας. Πολλοί άνθρωποι καταφεύγουν στο φαγητό όταν δε νιώθουν καλά, για να ανακουφιστούν από μία στενοχώρια ή το καθημερινό στρες. Ουσιαστικά τρώνε ως διέξοδο, για να ξεχάσουν, γιατί είναι αναστατωμένοι, για να εκτονωθούν, γιατί νιώθουν ανία. Και μετά έρχονται οι ενοχές και γίνεται ένας φαύλος κύκλος. Η συναισθηματική λήψη τροφής λοιπόν οδηγεί στην αποτυχία μίας διατροφής. Σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να βρείτε εναλλακτικές της λήψης τροφής που θα σας οδηγήσουν στη συναισθηματική πληρότητα.

    Προετοιμαζόμαστε ψυχολογικά για τη διατροφή που “έρχεται”:

    1. Θέτουμε έναν μικρό, εφικτό στόχο για τον πρώτο μήνα διατροφής.
    2. Αυξάνουμε τη σωματική άσκηση καθημερινά, πριν ξεκινήσουμε τη διατροφή.
    3. Έχουμε στο μυαλό μας ότι ξεκινάμε την αλλαγή στον τρόπο ζωής, που θα διαρκέσει για πάντα… Έτσι κάνουμε μία σωστή λίστα σούπερ μάρκετ με υγιεινές επιλογές.
    4. Αντί να αφαιρείτε πράγματα από τη διατροφή σας, προσθέστε τις πιο υγιεινές επιλογές. Για παράδειγμα, αντί να υποσχόμαστε στον εαυτό μας πράγματα μη ρεαλιστικά (“Δεν θα ξαναφάω γλυκό”), κάθε φορά που θα τύχει να φάτε κάτι γλυκό, φάτε και ένα φρούτο. Σύντομα θα καταλήξετε στην πιο υγιεινή επιλογή.
    5. Μην είστε αυταρχικοί με τον εαυτό σας.
    6. Βρείτε εναλλακτικές ώστε να αποφύγετε τη συναισθηματική λήψη τροφής. Διαλέξτε χόμπι, διαβάστε ένα βιβλίο, βγείτε με φίλους.

    Θαλής Παναγιώτου – Διατροφολόγος

  • Στρες στα παιδιά και τους εφήβους

    Στρες στα παιδιά και τους εφήβους

    H παιδική και η εφηβική ηλικία είναι ιδιαίτερα ευάλωτες περίοδοι της ζωής λόγω της συνεχούς σωματικής αύξησης και της πλαστικότητας του εγκεφάλου.

    Η έρευνα έχει δείξει οτι το χρόνιο και/ή έντονο στρες κατα τη διάρκεια των περιόδων αυτών έχει ιδιαίτερη σημασία λόγω των μόνιμων επιδράσεων που μπορεί να έχει στη δομή και λειτουργία των αναπτυσσόμενων οργάνων και συστημάτων, αυξάνοντας την προδιάθεση του ατόμου για νοσηρότητα κατα τη διάρκεια της ζωής του.

    Το Στρες, γενικά, ορίζεται ως η κατάσταση της απειλούμενης ομοιόστασης (της σταθερής δηλαδή κατάστασης του οργανισμού), κατα την οποία διεγείρεται η προσαρμοστική απάντηση του οργανισμού σε εξωτερικά ή εσωτερικά ερεθίσματα. Τα δυο βασικά στοιχεία που συμμετέχουν στην προσαρμοστική αυτή απάντηση του οργανισμού σε συνθήκες που απειλούν την ομοιόστασή του είναι α) ο άξονας Υποθάλαμος – Υπόφυση – Επινεφρίδια (ΥΥΕ) και β) το συμπαθητικό νευρικό σύστημα (ΣΝΣ) τα οποία βρίσκονται κεντρικά, στον εγκέφαλο, αλλά και στην περιφέρεια.

    Οξύ και χρόνιο στρες

    Καθημερινά στρεσσογόνα ερεθίσματα έχουν σαν αποτέλεσμα την οξεία ενεργοποίηση των μηχανισμών του στρες με αποτέλεσμα προσαρμοστικές αλλαγές σε ενδοκρινικά, μεταβολικά, καρδιαγγειακά και συμπεριφορικά συστήματα που προάγουν τη διατήρηση της ομοιόστασης.

    Ωστόσο, οι δυσμενείς εμπειρίες έντονων και/ή χρόνιων στρεσσογόνων ερεθισμάτων, οπως οι φυσικές καταστροφές, τα ατυχήματα, οι βίαιες επιθέσεις, η τρομοκρατία, η σεξουαλική/σωματική κακοποίηση, η παραμέληση, οι κοινωνικές ανισότητες μπορούν να οδηγήσουν στην παρατεταμένη και έντονη ενεργοποίηση των βιολογικών συστημάτων του στρες, ή, σε μια κατηγορία ατόμων και περιστάσεων σε χρόνια υποενεργοποίησή τους. Τόσο η υπερ- όσο και η υπο- ενεργοποίηση των βιολογικών μηχανισμών του στρες είναι ισοδύναμη μιας «αλλοστατικής» ή «κακοστατικής» κατάστασης με συνέπεια ψυχολογικές και σωματικές επιπτώσεις στον οργανισμό.

    Στρες και Αναπτυσσόμενος Εγκέφαλος

    Κατά την ανάπτυξη του εγκεφάλου, φυσιολογικά, υπάρχει μια γενετικά προγραμματισμένη υπερπαραγωγή συνάψεων, ενώ η τελική σχηματοποίηση των νευρικών κυκλωμάτων συμβαίνει με την ισχυροποίηση (consolidation) ή εξάλειψη (κλάδεμα ή pruning) κάποιων από αυτές. Έτσι, επιτυγχάνεται η εμφάνιση των επίκτητων ικανοτήτων κατα τα διάφορα στάδια της ανάπτυξης. Οι διακυμάνσεις των επιπέδων των ορμονών του στρες, όπως τα γλυκοκορτικοειδή, παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στην έναρξη και τον τερματισμό αυτής της διαδικασίας. Στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο, η έντονη και/ή χρόνια ενεργοποίηση των βιολογικών μεσολαβητών του συστηματος στρες, μπορεί να επηρεάσει τη μυελινοποίηση, τη νευρωνική μορφολογία, τη νευρογένεση και τη συναπτογένεση.

    Το στρες επηρεάζει επίσης την ανάπτυξη «ευάλωτων» περιοχών που αναπτύσσονται αργά μεταγεννητικά και που έχουν ένα μεγάλο αριθμό υποδοχέων των γλυκοκορτικοειδών, όπως ο ιππόκαμπος και οι αμυγδαλή του εγκεφάλου, περιοχές που σχετίζονται με τη λειτουργία και τον έλεγχο του συστήματος στρες. Με τον τρόπο αυτό, το στρες, «προγραμματίζει» τον εγκέφαλο ώστε να αντιδρά με περισσότερο φόβο/θυμό και άγχος στα ερεθίσματα, κατάσταση που προδιαθέτει σε αυξημένη ψυχική και σωματική νοσηρότητα.

    Στρες, Παχυσρκία και Μεταβολικό Συνδρομο

    Η έρευνα, σήμερα, συνδέει επίσης το χρόνιο στρες με την παχυσαρκία και τις επιπλοκές της, όπως το μεταβολικό σύνδρομο και ο διαβήτης τύπου 2. Οι μηχανισμοί που συνδέουν τις δυο καταστάσεις είναι συμπεριφορικοί και βιολογικοί. ΠΙο ειδικά, τα παιδιά με χρόνιο στρες είναι πιθανότερο να μην συμμορφώνονται εύκολα στις συστάσεις για υγιεινό τρόπο ζωής και αυτο-φροντίδα.

    Μπορεί να παρουσιάζουν αυξημένες «καθιστικές» συνήθειες-όπως οι αυξημένες ώρες τηλεθέασης και χρήσης υπολογιστών και διαδικτύου- έλλειψη άθλησης, συναισθηματική υπερφαγία και έλλειψη αυτοελέγχου μέσω της κατανάλωσης υπερθερμιδικών γευμάτων. Άλλοι μηχανισμοί που συνδέουν το χρόνιο στρες με την παχυσαρκία είναι η έλλειψη ύπνου, η χαμηλή αυτοεκτίμηση και τα αισθήματα ενοχής και αποτυχίας που συνυπάρχουν, ενισχύοντας στο φαύλο κύκλο χρόνιου στρες και παχυσαρκίας.

    Οι βιολογικοί μηχανισμοί που συνδέουν το χρόνιο στρες με την παχυσαρκία σχετίζονται κυρίως με διαταραχή στην έκκριση της κορτιζόλης και των κυκλοφορούντων καταχολαμινών στην περιφέρεια. Η παθολογική έκκριση κορτιζόλης και κατεχολαμινών σε άτομα με χρόνιο στρες μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση παχυσαρκίας και σχετιζόμενων με την παχυσαρκία διαταραχών, όπως το μεταβολικό σύνδρομο, ο διαβήτης τύπου 2, καταστάσεις που αυξάνουν τον κινδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα. Τέλος, το χρόνιο στρες, μέσω των χρονίως αυξημένων γλυκοκορτικοειδών, μπορεί να επηρεάσει τη σωματική αύξηση, τη θυρεοειδική λειτυργία και την έναρξη της εφηβείας.

    Μελέτη από την κλινική μας έδειξε υψηλότερα ποσοστά συμπτωματολογίας άγχους και κατάθλιψης στα παχύσαρκα σε σχέση με τα φυσιολογικού βάρους παιδιά. Επίσης, τα παχύσαρκα παιδιά με συμπτωματολογία άγχους ή κατάθλιψης παρουσίαζαν αύξηση της ημερήσιας κορτιζόλης σε σχέση με τα παχύσαρκα παιδιά χωρίς αντίστοιχη συμπτωματολογία. Τα ευρήματα αυτά δείχνουν οτι τα παιδιά με παχυσαρκία και ταυτόχρονη συμπτωματολογία άγχους-κατάθλιψης παρουσιάζουν διαταραχή στην έκκριση της κορτιζόλης και αυτό μπορεί να αυξάνει επιπρόσθετα τον κίνδυνο για μεταβολικές και καρδιαγγειακές επιπλοκές.

    Νένη Περβανίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Αναπτυξιακής & Συμπεριφοριτικής Παιδιατρικής Α’ Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών

    Βιβλιογραφία
    • Chrousos, G.P. Stress and disorders of the stress system. Nat Rev Endocrinol., 5(7): 374-381, 2009
    • Pervanidou, P. Biology of Posttraumatic Stress Disorder in childhood and adolescence (2008) J. Neuroendocrinol., 20(5):632-638
    • Pervanidou, P., & Chrousos, G. P. (2012b). Metabolic consequences of stress during childhood and adolescence. Metabolism, 61(5), 611-619.

  • Cranberry & Προβιοτικά: Ο συνδυασμός που προλαμβάνει ουρολοιμώξεις

    Cranberry & Προβιοτικά: Ο συνδυασμός που προλαμβάνει ουρολοιμώξεις

    Μεγάλος αριθμός ατόμων (ανδρών και κυρίως γυναικών) υποφέρουν από ουρολοίμωξη κάθε χρόνο – και αν ανήκετε και εσείς σ’ αυτήν την ομάδα, γνωρίζετε πολύ καλά ότι η εμπειρία δεν είναι ευχάριστη.

    Το χειρότερο δε είναι ότι η ουρολοίμωξη  μπορεί να γίνει αρκετά επικίνδυνη, αν δεν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, οδηγώντας σε υποτροπιάζουσα ουρολοίμωξη, μόνιμη βλάβη στα νεφρά, ακόμη και σε απειλητική για τη ζωή σηψαιμία.

    Όταν εντοπίσετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα, καλό είναι να επισκεφτείτε κάποιον ειδικό, ώστε να σας δώσει την κατάλληλη αγωγή, κυρίως αντιβίωση.  Όσο πιο σύντομα ζητήσετε βοήθεια, τόσο το καλύτερο.

    Υπάρχουν επίσης τρόποι να τις αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά, και κυρίως να τις προλάβετε  και να υποστηρίξετε την υγεία του ουροποιητικού σας συστήματος.   Μπορεί δε να είναι τόσο απλοί  όσο προσθέτοντας στην καθημερινότητά σας τη λήψη ενός συμπληρώματος  διατροφής.

    Η λήψη συνδυασμού εκχυλίσματος Cranberry με προβιοτικά και  συγκεκριμένα με γαλακτοβάκκιλο Acidophillus  υποβοηθά την υγεία του ουροποιητικού συστήματος και του κόλπου, τη διατήρηση της φυσιολογικής χλωρίδας του εντέρουκαι την αποκατάσταση της φυσιολογικής χλωρίδας του εντέρου και του κόλπου κατά τη διάρκεια και μετά τη λήψη αντιβιοτικής θεραπείας.

    To  Cranberry περιέχει αντιοξειδωτικές ουσίες, τις προανθοκυανιδίνες, οι οποίες δρουν αποκολλώντας το μικρόβιο/βακτήριο  από τα τοιχώματα των αγγείων της ουροδόχου κύστης. Σύμφωνα με κλινική μελέτη της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Harvard, το Cranberry περιορίζει σημαντικά τον αριθμό των μικροβίων στην ουροδόχο κύστη και μάλιστα μειώνει κατά 60% την επανεμφάνιση της λοίμωξης. 

    Τα προβιοτικά,  και συγκεκριμένα ο γαλακτοβάκιλλoς Acidophillus είναι  ένα από τα σημαντικότερα  “καλά” βακτήρια που έχει ανάγκη ο οργανισμός σας, αποτελούν μέρος της φυσιολογικής χλωρίδας του κόλπου  και ενισχύουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα. Έρευνες, δείχνουν ότι γυναίκες που κατανάλωναν γαλακτοβάκιλλο acidophillus έχουν  έως και 80% μειωμένο κίνδυνο να αναπτύξουν ουρολοίμωξη.

    Ο συνδυασμός Cranberry και προβιοτικών είναι χρήσιμος για:

    ·       Άτομα που υποφέρουν από υποτροπιάζουσες ή χρόνιες ουρηθρίτιδες

    ·       Επικουρικά σε παθήσεις της ουροδόχου κύστης και ιδιαίτερα σε άτομα που ταλαιπωρούνται από υποτροπιάζουσες κυστίτιδες

    ·       Γυναίκες επικουρικά στη θεραπεία της κολπίτιδας (βακτηριακής και μυκητιασικής) και στην πρόληψη υποτροπών

    ·       Ασθενείς με προϋπάρχουσα νεφρική νόσο (νεφρολιθίαση, διαταραχές της ούρησης, αναπτυξιακές ανωμαλίες του ουροποιητικού συστήματος)

    ·       Ασθενείς με ακράτεια ούρων, ασθενείς με ουροκαθετήρα

    ·       Άτομα που λαμβάνουν αντιβιοτική θεραπεία για την προστασία της φυσιολογικής μικροχλωρίδας του εντέρου και του κόλπου

    ·       Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος ενάντια σε πιθανές λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος

    ·       Όσους θέλουν να υποστηρίξουν την ομαλή λειτουργία του εντέρου

    Το Democran είναι ένα συμπλήρωμα διατροφής που περιέχει  36 mg εκχύλισμα Cranberry και 50mg  προβιοτικά(2500 δισεκατομμύρια ζωντανά στελέχη γαλακτοβάκιλλου Αcidophillus).

    Τι είναι ακριβώς η ουρολοίμωξη

    Στην ουσία, η ουρολοίμωξη είναι ένας γενικός όρος που αναφέρεται σε μολύνσεις/λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος από μικροοργανισμούς, όπως τα βακτήρια, οι ιοί και οι μύκητες.  Τις περισσότερες φορές, η μόλυνση εντοπίζεται στην ουροδόχο κύστη – είναι η λεγόμενη κυστίτιδα. Στους άνδρες είναι πιο συχνή η προστατίτιδα και η ουρηθρίτιδα.

    Παρόλο που διαφορετικοί τύποι βακτηριδίων είναι υπεύθυνοι για τις λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, το 75% των περιπτώσεων προκαλούνται από το βακτήριο Εscherichia Coli, το γνωστό
    Ε coli που βρίσκεται στο έντερο. Άλλα βακτήρια, λιγότερο συχνά, είναι τα proteus, οι  ψευτομονάδες, ο στρεπτόκοκκος κ.ά.

    Τα συμπτώματα

    • Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της ουρολοίμωξης είναι:
    • Αίσθημα καύσου ή ακόμα και πόνος κατά την ούρηση
    • Συχνοουρία
    • Θολά, αιματηρά ή δύσοσμα ούρα
    • Πόνοι χαμηλά στην κοιλιά ή στη μέση
    • Ναυτία ή εμετός

    Παράγοντες κινδύνου

    Αν και  οποιοσδήποτε  μπορεί να  αναπτύξει ουρολοίμωξη,  ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου είναι το φύλο. Οι γυναίκες είναι πολύ πιο επιρρεπείς στην ανάπτυξη ουρολοίμωξης από ό, τι οι άνδρες. Πράγματι, κλινικές μελέτες δείχνουν ότι περίπου οι μισές γυναίκες εμφανίζουν  τουλάχιστον ένα επεισόδιο ουρολοίμωξης  κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

    Οι λόγοι είναι πολλοί:

    1.     Μικρότερο μήκος ουρήθρας στις γυναίκες  συγκριτικά με τους άντρες

    2.     Η ουρήθρα στις γυναίκες βρίσκεται πιο κοντά στον πρωκτό

    3.     Η χρήση ορισμένων μεθόδων ελέγχου των γεννήσεων (όπως το σπερματοκτόνο ή τα διαφράγματα) αυξάνει επίσης τον κίνδυνο μιας γυναίκας να αναπτύξει ουρολοίμωξη

    4.      Το σκούπισμα από πίσω προς τα εμπρός, μετά τη χρήση της τουαλέτας.

    5.     Η χρήση προφυλακτικών

    6.     Η κακή χρήση ταμπόν

    7.     Η χρήση συνθετικών εσωρούχων και στενών ρούχων που κρατούν την υγρασία και δημιουργούν το κατάλληλο περιβάλλον για την ανάπτυξη βακτηριδίων

    8.     Η κατακράτηση ούρων

    Ο κίνδυνος εμφάνισης ουρολοίμωξης  αυξάνεται σημαντικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ιδιαίτερα στις εβδομάδες έξι έως 24.

    Οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο λόγω ορμονικών αλλαγών που επηρεάζουν τους πληθυσμούς των βακτηρίων.

    Πέρα από τους παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με το φύλο, άλλοι παράγοντες που αφορούν και άνδρες και γυναίκες είναι ο διαβήτης, η χρήση καθετήρα, αυξημένο μέγεθος προστάτη ή παρουσία πετρών στα νεφρά.

    Σωτήρης Ν. Μήτρου MD, MSc, DFSRH, Μαιευτήρας-Γυναικολόγος, Μέλος ΔΣ Κλινικής ΡΕΑ

  • Πέρκα με σάλτσα μυρωδικών και πλιγούρι

    Πέρκα με σάλτσα μυρωδικών και πλιγούρι

    Είναι καλό να έχουμε στην κατάψυξη μερικές φέτες ή φιλέτα ψαριού, ιδιαίτερα λευκού που ψήνεται εύκολα και γρήγορα, τρώγεται ευχάριστα από μικρούς και μεγάλους και έχει νόστιμη και ανάλαφρη γεύση. Συνοδεύεται ιδανικά με μια απλή σάλτσα μυρωδικών της εποχής (π.χ. το καλοκαίρι με φρέσκο βασιλικό, δυόσμο και γλιστρίδα), με πλιγούρι -ή λίγα ζυμαρικά- έχουμε ένα πλήρες γεύμα, ελαφρύ και υγιεινό.

    Προετοιμασία: 20 λεπτά Χρόνος Μαγειρέματος: 10 λεπτά Μερίδες: 4

    Υλικά

    • 4 φιλέτα (ή φέτες) λευκού ψαριού όπως πέρκα, μπακαλιάρος, γαλέος κ.α. (αν επιλέξουμε γλώσσες υπολογίζουμε 8 φιλέτα, δύο για κάθε μερίδα), βάρους περίπου 200 γρ. το καθένα
    • 2 κουτ. σούπας ελαιόλαδο
    • 2 κουτ. σούπας χυμός λεμονιού
    • 1 κουτ. σούπας φύλλα μαϊντανού, ψιλοκομμένα
    • 1 κουτ. γλυκού ξερό θυμάρι, τριμμένο
    • 1 κουτ. γλυκού ξερή ρίγανη, τριμμένη
    • αλάτι

    Για τη σάλτσα μυρωδικών

    • 50 ml ελαιόλαδο
    • 1 φλιτζ. τσαγιού ψιλοκομμένος μαϊντανός (τα φύλλα)
    • 1/3 φλιτζ. τσαγιού πολύ ψιλοκομμένα φρέσκα κρεμμυδάκια
    • ¼ φλιτζ. τσαγιού κάππαρη, ξεπλυμένη, στραγγισμένη και ψιλοκομμένη
    • 1 σκελίδα σκόρδου, λιωμένη
    • ½ κουτ. γλυκού ξερό θυμάρι, τριμμένο
    • ½ κουτ. γλυκού ξερό δεντρολίβανο, τριμμένο
    • 50 ml χυμός λεμονιού
    • αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι

    Για το πλιγούρι

    • 1 φλιτζ. τσαγιού πλιγούρι
    • 200 ml χυμός λεμονιού
    • 50 ml ελαιόλαδο
    • 2 – 3 σκελίδες σκόρδου, λιωμένες
    • 2 φλιτζ. τσαγιού πολύ ψιλοκομμένος μαϊντανός (τα φύλλα)
    • 5 φρέσκα κρεμμυδάκια, πολύ ψιλοκομμένα
    • ½ φλιτζ. τσαγιού πολύ ψιλοκομμένος άνηθος (χωρίς τα κοτσάνια)
    • 1/3 φλιτζ. τσαγιού ψιλοκομμένα φύλλα από φρέσκο δυόσμο
    • αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι

    Δείτε εδώ την εκτέλεση της συνταγής

  • Κοινωνική συναναστροφή γύρω από το τραπέζι

    Κοινωνική συναναστροφή γύρω από το τραπέζι

    H πρότυπη παραδοσιακή ελληνική γαστρονομία προσφέρει ένα εκλεκτό τραπέζι για όλη την οικογένεια. Γίνεται η αφορμή για ένα μοναδικό τρόπο επικοινωνίας, συνδυάζοντας μυρωδιές και αγαπημένα εδέσματα, συναθροίζοντας διαφορετικές γενιές και αποτυπώνοντας παιδικές μνήμες. Ωστόσο τα «τραπεζώματα» τείνουν σταδιακά να χάσουν την πρότερη αίγλη της.

    Τα οικογενειακά γεύματα άλλοτε αποτελούσαν καθημερινή τελετουργία, σήμερα συνιστούν μάλλον πολυτέλεια. Γονείς και παιδιά ταλανίζονται από ένα φορτωμένο ημερήσιο πρόγραμμα και έτσι η ώρα του φαγητού περνάει πιο βιαστικά και σιωπηλά, τα γεύματα είναι συχνότερα μοναχικά με τσιμπολόγημα πρόχειρου φαγητού, στον καναπέ ή μπροστά στην οθόνη. Η απουσία από το οικογενειακό τραπέζι είναι όμως ζημιογόνος, μιας και η ώρα του φαγητού δεν ικανοποιεί τελικά μόνο το στομάχι μας.

    Διεθνείς επιστημονικές μελέτες αποσαφηνίζουν όλα τα ευεργετικά οφέλη των συχνών οικογενειακών γευμάτων. Πιο συγκεκριμένα:

    • Επιτυγχάνεται ισορροπημένη διατροφή. Τα παιδιά που γευματίζουν με την οικογένειά τους, μαγειρεμένο φαγητό, καταναλώνουν πιο ισορροπημένα γεύματα και ταυτόχρονα μαθαίνουν σωστές διατροφικές συνήθειες. Αυτό συμβαίνει γιατί οι γονείς έχουν την ευκαιρία να ελέγχουν τι και πόσο τρώνε τα παιδιά τους όταν η οικογένεια τρώει μαζί. Αντίθετα τα παιδιά που τρώνε μόνα τους ή μπροστά στην τηλεόραση δεν προσέχουν την ποιότητα και την ποσότητα του φαγητού τους. Το οικογενειακό τραπέζι αποτελεί κατ’επέκταση μια ασπίδα προστασίας στην εμφάνιση παιδικής παχυσαρκίας και διατροφικών διαταραχών.
    • Προσδιορίζονται οι αξίες και οι αρχές του διαλόγου για τα παιδιά, μέσω της παρατήρησης των γονιών τους και της εξάσκησης. Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας που απολαμβάνουν στο οικογενειακό τραπέζι πλούσιες συζητήσεις, αναπτύσσουν λεξιλόγιο, βελτιώνουν τον προφορικό λόγο και αποκτούν πρώιμες αναγνωστικές ικανότητες. Το οικογενειακό γεύμα έχει μάλιστα συνδεθεί με βελτίωση της απόδοσης στο σχολείο.
    • Προάγεται η υπευθυνότητα, η ομαδικότητα και η συνεργασία των μελών μιας οικογένειας. Μοιράζονται ευθύνες και ταυτόχρονα τα παιδιά μαθαίνουν καλούς τρόπους συμπεριφοράς στο τραπέζι.
    • Παρέχεται ο απαιτούμενος χώρος στους γονείς να λειτουργήσουν ως πρότυπα συμπεριφοράς. Παράλληλα, αποσαφηνίζονται προσδοκίες, ρόλοι και οικογενειακοί κανόνες.
    • Δίνεται η ευκαιρία για επικοινωνία και ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων. Οι γονείς μπορούν να μιλήσουν μεταξύ τους και με τα παιδιά τους και να μάθουν περισσότερα για την καθημερινότητά τους, τους προβληματισμούς τους, τα ενδιαφέροντά τους, τους φίλους τους. Κυρίως οι έφηβοι αισθάνονται ότι έχουν την αποδοχή τους και είναι πιο πιθανό να στραφούν στους γονείς τους όταν αντιμετωπίζουν κάποιο σοβαρό πρόβλημα. Οι γονείς μπορούν ακόμη να αξιοποιούν αυτό το χρόνο για συζητήσεις σχετικά με την επικαιρότητα, ώστε να δημιουργείται κλίμα ασφάλειας μέσα στο σπίτι.
    • Ενισχύονται οι οικογενειακοί δεσμοί. Στο τραπέζι δημιουργείται μια σταθερή βάση αναφοράς για τα μέλη της οικογένειας. Σύμφωνα με τις έρευνες, ο γάμος των ζευγαριών με νεογέννητα μωρά έχει πιο σταθερά θεμέλια όταν γευματίζουν συχνά μαζί.
    • Προάγεται η ψυχική υγεία των μελών της οικογένειας, ιδιαίτερα των παιδιών και των εφήβων καθώς προσφέρεται χρόνος, επαφή και συναισθηματική ισορροπία.
    • Μειώνεται σημαντικά η πιθανότητα εμφάνισης ψυχικών διαταραχών κυρίως στα νέα μέλη, όπως η κατάθλιψη, οι αγχώδεις διαταραχές, η χρήση ουσιών ή αλκοόλ. Στις οικογένειες που τρώνε πιο συχνά μαζί, οι γονείς παρουσιάζουν λιγότερη ένταση και κακή διάθεση, τα παιδιά είναι πιο χαρούμενα και πιο υγιή, οι έφηβοι χτίζουν ισχυρές προσωπικότητες, έχοντας καλύτερες σχέσεις με τους γονείς και τα αδέρφιά τους. Οι έρευνες δείχνουν ότι ο έφηβος περιμένει με μεγάλη ανυπομονησία το οικογενειακό γεύμα.
      Χρειάζονται άμεσες προσφυείς ενέργειες για την διατήρηση του πολύτιμου οικογενειακού γεύματος, τουλάχιστον 3 με 4 φορές την εβδομάδα.

    Στη σύγχρονη ζοφερή εποχή της οικονομικής κρίσης που οι άνθρωποι φθείρονται και εξουθενώνονται καθημερινά, το οικογενειακό τραπέζι, ακόμα και εάν δεν είναι τέλειο, προσφέρει μια αίσθηση σύνδεσης και ζεστασιάς, όπως η μητρική αγκαλιά. Το τραπέζι των γονιών αποτελεί μια πραγματική «άσκηση ζωής» για το παιδί, ένας τόπος ανταλλαγής συναισθημάτων, απόψεων, συμπεριφορών. “Μόνο όταν μαγειρευτούν όλα μαζί τα συστατικά της οικογένειας, δημιουργείται κάτι πλούσιο, ενδιαφέρον και αξέχαστο” δρ Αν Φίσελ, Καθηγήτρια Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ.

    Ελένη Βαλαβάνη, Παιδίατρος