Συντάκτης: ΔΥΟ Newsroom

Ο προληπτικός έλεγχος της υγείας προφυλάσσει από δυσάρεστες περιπέτειες, στενοχώρια, άγχος και έξοδα. Οι πάντες αναγνωρίζουν την αξία της πρόληψης, αλλά πολλές φορές η έλλειψη χρόνου ή ο φόβος για το αποτέλεσμα των διαγνωστικών εξετάσεων, οδηγούν σε αναβολή και καθυστέρηση του check-up.

“Οι προληπτικές εξετάσεις μαζί με τη σωστή διατροφή και την τακτική σωματική άσκηση αποτελούν τα θεμέλια της υγείας μας”, αναφέρει ο δρ Βασίλειος Γ. Κουφομιχαήλ, Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος, Msc. Πανεπιστημίου Αθηνών, ειδικός στην Ουρογυναικολογία και την Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή, προσθέτοντας ότι “ειδικά για τις γυναίκες που περνούν το κατώφλι των 40 ετών ή και αργότερα ο ετήσιος έλεγχος είναι ζωτικής σημασίας”.

Οι πλέον σημαντικές ιατρικές εξετάσεις που πρέπει να κάνει μία γυναίκα σε ετήσια βάση είναι, σύμφωνα με τον κ. Κουφομιχαήλ οι εξής:

1. Έλεγχος για αναιμία 

Στην Ελλάδα η αναιμία είναι πολύ συχνή στις γυναίκες και υπάρχουν πολλοί πιθανοί λόγοι για την υψηλή συχνότητα της: Γενετικοί παράγοντες, βαριά εμμηνόρροια, κακή διατροφή με μειωμένη πρόσληψη σιδήρου και φυλλικού οξέος, ακόμα και υποσιτισμός λόγω συχνών προσπαθειών απώλειας βάρους.

Η διάγνωση της αναιμίας γίνεται με εξέταση αίματος και σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος θα πρέπει να γίνει περαιτέρω βιοχημικός έλεγχος, ώστε να εντοπιστεί η ακριβής αιτία και μορφή της αναιμίας.

2. Έλεγχος θυρεοειδούς 

Οι διαταραχές του θυρεοειδή είναι επίσης συχνό πρόβλημα στις Ελληνίδες και πολλές φορές είναι η αιτία για την αύξηση ή την ανεξήγητη απώλεια βάρους και την κούραση. Η κατάσταση του θυρεοειδούς ελέγχεται με εξέταση αίματος και πολλές φορές συστήνεται και υπερηχογράφημα θυρεοειδούς. Αν υπάρχει ιστορικό θυρεοειδοπάθειας στην οικογένεια, μην αμελείτε να παρακολουθείτε την κατάσταση του θυρεοειδούς.

3. Έλεγχος επιπέδων σακχάρου στο αίμα 

Ο έλεγχος των επιπέδων σακχάρου στο αίμα πρέπει να γίνεται μια φορά τον χρόνο, στο πλαίσιο ενός check-up που περιλαμβάνει εξετάσεις ούρων και αίματος. Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ύπουλη ασθένεια καθώς τα πρώτα χρόνια μπορεί να δρα κρυφά, χωρίς να εκδηλώνει συμπτώματα, αλλά συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών ασθενειών, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα, η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, οι μόνιμες βλάβες στην όραση καθώς και οι ακρωτηριασμοί.

4. Έλεγχος της αρτηριακής πίεσης  

Η υψηλή αρτηριακή πίεση είναι επίσης ένα κοινό πρόβλημα υγείας που αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων. Η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο μαζί με κάποιες εξετάσεις που θα κρίνει ο γιατρός, θα εντοπίσουν την ύπαρξη ή όχι της υπέρτασης.

5. Λιπιδαιμικό προφίλ  

Το προφίλ λιπιδίων εντοπίζεται με εξέταση αίματος για τη μέτρηση της ολικής χοληστερόλης (HDL και LDL) και των τριγλυκεριδίων ενός ατόμου.

Η εξέταση παρέχει λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με την ποσότητα «καλής» και «κακής» χοληστερόλης που υπάρχει στον οργανισμό και τη μεταβολική κατάσταση του οργανισμού. Ο έλεγχος των λιπιδίων είναι απαραίτητος για κάθε γυναίκα μετά την ηλικία των 45 ετών.

6. Μαστογραφία και τεστ Παπανικολάου 

Στο ετήσιο ραντεβού για μαστογραφία και τεστ Παπανικολάου οι γυναίκες πρέπει να είναι συνεπείς, καθώς αυτές οι δύο εξετάσεις εντοπίζουν σε αρχικά στάδια τον καρκίνο του μαστού και τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Και ως γνωστόν η έγκαιρη διάγνωση σημαίνει θεραπεία.

7. Έλεγχος οστών 

Καθώς μία γυναίκα πλησιάζει στην εμμηνόπαυση θα πρέπει να ελέγξει την κατάσταση των οστών και του σκελετού με το τεστ πυκνότητας οστών. Πρόκειται για μία απλή και γρήγορη εξέταση που συστήνεται να συνοδεύεται και από εξέταση αίματος για τον έλεγχο των επιπέδων βιταμίνης D3 και ασβεστίου.

Η γυναικομαστία προκαλεί κατάθλιψη, άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση, διατροφικές διαταραχές, αίσθημα ανεπάρκειας. Όσοι πάσχουν από αυτήν μπορεί επίσης να αισθάνονται λιγότερο άντρες και να βιώνουν σύγχυση σχετικά με τον σεξουαλικό προσανατολισμό τους, τον ανδρισμό και την ταυτότητα φύλου.

Ορισμένες μελέτες διαπίστωσαν αυξημένο ποσοστό ομοφυλοφιλικού και αμφιφυλοφιλικού προσανατολισμού στους άνδρες με γυναικομαστία.

Όσοι έχουν υπεραναπτυγμένο μαστό νιώθουν ντροπή για τη σωματική τους ανατομία, φόβο ότι θα γίνουν αντικείμενο χλευασμού και πειραγμάτων από άλλους άνδρες αλλά και γυναίκες, αλλά και φόβο ότι δεν θα μπορέσουν να εκπληρώσουν τους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων μέσα στην οικογένεια.

Οι καλοκαιρινοί μήνες αποδεικνύονται γι’ αυτούς βασανιστικοί, ιδιαίτερα των νεαρότερων σε ηλικία, όταν δεν έχουν παγιώσει την εικόνα του σώματός τους, την αυτοεκτίμηση ή ακόμα και τη σεξουαλική τους ταυτότητα.

«Η γυναικομαστία είναι η υπερβολική ανάπτυξη του μαστικού αδενικού των ανδρών, η οποία είτε είναι μονόπλευρη είτε αμφίπλευρη. Η διόγκωση είναι καλοήθης και προκαλείται συνήθως από αυξημένη παραγωγή οιστρογόνων, μειωμένη τεστοστερόνη ή τη χρήση διαφόρων φαρμάκων. Πρόκειται για μια συχνή κατάσταση που επηρεάζει το 30-70% των ανδρών. Συχνότερα κάνει την εμφάνισή της στη νεογνική περίοδο και στους εφήβους, σε ποσοστά που κυμαίνονται μεταξύ 60-90%, 50-60%, αντιστοίχως, καθώς και στο 70% περίπου των ανδρών άνω των 50 ετών.

Ενώ στα νεογνά και στους εφήβους το 90% των περιπτώσεων υποχωρεί αυτόματα εντός 3 ετών από την εμφάνισή της, η γυναικομαστία παραμένει και εξακολουθεί να βασανίζει το 3-6% των ανδρών. Αυτοί αναπτύσσουν μόνιμο στήθος, με διαφορετικής σοβαρότητας συμπτώματα, που προσδιορίζονται από το μέγεθος της διόγκωσης των μαστών, την περίσσεια του δέρματος και τη χαλάρωση, το οποίο τους προκαλεί μόνιμες ψυχοκοινωνικές συνέπειες μέχρι να επιλυθεί οριστικά το πρόβλημα», μας εξηγεί ο Γεώργιος Βελημβασάκης, MD, FEBOPRAS, Πλαστικός Επανορθωτικός και Αισθητικός Χειρουργός.

Οι διαταραχές της ούρησης είναι πολύ συχνές στους άνδρες και αυξάνονται με την πάροδο της ηλικίας. Υπολογίζεται ότι ταλαιπωρούν περισσότερους από έναν στους τρεις στις ηλικίες άνω των 50 ετών και σχεδόν όλους στις ηλικίες άνω των 85 ετών.

Συνήθως προκαλούνται από παθήσεις στον προστάτη ή σε κάποιο όργανο του ουροποιητικού, οι οποίες άλλοτε επηρεάζουν την αποβολή των ούρων και άλλοτε την αποθήκευσή τους στην κύστη. Ωστόσο οι παθήσεις αυτές δεν είναι οι μοναδικές αιτίες τους.

«Τα προβλήματα ούρησης στους άνδρες κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά και μπορεί να επηρεάσουν κάθε πλευρά της ζωής των πασχόντων, υπονομεύοντας τελικά την ποιότητά της», λέει ο Χειρουργός-Ουρολόγος δρ Ηρακλής Πούλιας, τ. πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας. «Κάθε πρόβλημα έχει διαφορετική επίπτωση και μηχανισμό ανάπτυξης και χρειάζεται εξειδικευμένη αντιμετώπιση. Στους περισσότερους άνδρες, όμως, παρατηρείται συνδυασμός συμπτωμάτων και όχι κάποιο μεμονωμένο. Οι πιθανές αιτίες τους είναι πολλές, αλλά συνήθως συμπεριλαμβάνουν μη κακοήθεις νόσους που μπορεί να είναι τοπικές (του ουροποιητικού) ή συστηματικές».

Οι πιο συχνές διαταραχές της ούρησης που εκδηλώνουν οι άνδρες είναι:

• Δυσκολία ή καθυστέρηση στην έναρξη της ούρησης. Εκτός από οργανική μπορεί να έχει και ψυχολογική αιτία. Τρεις στους δέκα άνδρες, λ.χ., την εκδηλώνουν μόνο όταν χρησιμοποιούν δημόσιες τουαλέτες και όχι στο σπίτι τους, γεγονός που υποδηλώνει ότι είναι απόρροια ψυχολογικής διεργασίας.
• Διακοπτόμενη ούρηση. Η ούρηση σταματά και ύστερα ξαναρχίζει.
• Σταγονοειδής απώλεια ούρων μετά την ούρηση. Η διαταραχή αυτή σχετίζεται με την κατακράτηση ούρων στην ουρήθρα (είναι το σωληνάκι μέσω του οποίου αποβάλλονται τα ούρα από την κύστη).
• Μειωμένη ακτίνα ούρησης ή αδύναμη ροή ούρων.
• Αίσθημα ατελούς κένωσης της κύστης.
• Ανάγκη για ούρηση συχνότερα από το συνηθισμένο (συχνουρία) ή επιτακτική ανάγκη (έπειξη) για ούρηση (ο πάσχων νιώθει ξαφνικά μια ισχυρή επιθυμία για ούρηση, την οποία δεν μπορεί να καταστείλει).
• Έγερση δύο ή περισσότερες φορές κάθε βράδυ λόγω της έντονης επιθυμίας για ούρηση (νυκτουρία).
• Ακούσια διαφυγή ούρων (ακράτεια).
• Επίσχεση ούρων (είναι η μη αποβολή των ούρων, παρότι ο άνδρας έχει την επιθυμία να ουρήσει).

«Τα συμπτώματα αυτά αναπτύσσονται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου και οι άνδρες απευθύνονται σε έναν γιατρό μόνο όταν τους δυσκολέψουν πολύ», εξηγεί ο κ. Πούλιας. «Υπάρχουν όμως ορισμένα άλλα, τα οποία πρέπει αμέσως, δίχως καθυστέρηση, να αξιολογούνται από τον ουρολόγο ιατρό. Αυτά είναι κάθε δυσκολία ούρησης που συνοδεύεται από πυρετό, το αίσθημα καύσου (κάψιμο) κατά την ούρηση, ο πόνος κατά την ούρηση (δυσουρία), το αίμα στα ούρα (ακόμα κι αν είναι λίγο ή παρατηρηθεί μία φορά) και ο πόνος ή η ενόχληση χαμηλά στην κοιλιά».

Κάθε σύμπτωμα μπορεί να έχει και διαφορετικές αιτίες. To αίσθημα καύσου και η δυσουρία, λ.χ., μπορεί να οφείλονται σε λοιμώξεις, όπως οι ουρολοιμώξεις και η προστατίτιδα. Μπορεί ακόμα να οφείλονται σε σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (π.χ. χλαμύδια, βλεννόρροια, έρπης) και σε προβλήματα των νεφρών (π.χ. σε μια πέτρα).

Αν ο άνδρας έχει επιτακτική, ακατανίκητη ανάγκη για ούρηση, αυτή μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες. Μία από αυτές είναι η υπερδραστήρια κύστη, κατά την οποία συμβαίνουν αιφνίδιες, ακούσιες συσπάσεις της κύστης. Οι συσπάσεις αυτές προκαλούν την έπειξη για ούρηση. Υπολογίζεται ότι ποσοστό 11% έως 30% των ανδρών έχουν υπερδραστήρια κύστη, η οποία είναι συχνότερη με την ηλικία αλλά και στους άνδρες με προβλήματα προστάτη.

Άλλες πιθανές αιτίες της έπειξης για ούρηση είναι οι λοιμώξεις στο ουροποιητικό, η διάμεση κυστίτιδα (είναι επώδυνη φλεγμονή της κύστης), η λιθίαση του ουροποιητικού (πέτρες) και σπανιότερα ο καρκίνος της κύστης.

Αντίστοιχα, οι δυσκολίες στην αποβολή των ούρων (π.χ. μειωμένη ακτίνα ή ροή, δυσκολία στην έναρξη της ούρησης, επίσχεση ούρων) μπορεί να οφείλεται σε προβλήματα όπως η δημιουργία ουλής στην ουρήθρα και ο διογκωμένος προστάτης (καλοήθης υπερπλασία του προστάτη).

Στην πραγματικότητα, η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη αποτελεί μία από τις συχνότερες αιτίες για πολλά προβλήματα στην ούρηση, όπως η μειωμένη ροή ούρων, η σταγονοειδής απώλεια ούρων μετά την ούρηση, η συχνουρία και κυρίως η νυκτουρία, το αίσθημα ατελούς κένωσης της κύστης και η δυσκολία στην έναρξη της ούρησης.

Υπάρχουν επίσης πολλές χρόνιες παθήσεις που μπορεί να διαταράξουν την ούρηση. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται η παχυσαρκία, ο σακχαρώδης διαβήτης (το αυξημένο σάκχαρο μπορεί να επηρεάσει τα νεύρα που ελέγχουν την κύστη), η υπέρταση, η αποφρακτική άπνοια ύπνου, ακόμα και η νόσος Πάρκινσον, η νόσος Αλτσχάιμερ και το εγκεφαλικό επεισόδιο.

Η λήψη ορισμένων φαρμάκων επίσης μπορεί να επηρεάσει την ούρηση. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται τα διουρητικά (χορηγούνται για τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης), τα αντικαταθλιπτικά, τα ηρεμιστικά, η χημειοθεραπεία για τον καρκίνο κ.λπ.

Ακόμα και το κάπνισμα μπορεί να έχει συνέπειες στην ούρηση και φυσικά η υπερκατανάλωση υγρών από το απόγευμα έως το βράδυ (μπορεί να προκαλέσουν συχνουρία και νυκτουρία). Το ίδιο και η υπερκατανάλωση καφεΐνης και αλκοόλ (προκαλούν συχνουρία). Αντίστοιχα, τα χαμηλά επίπεδα φυσικής δραστηριότητας μπορεί να επιδεινώσουν συμπτώματα όπως η συχνουρία, η νυκτουρία και η ακράτεια.

«Οι πιθανές αιτίες των ουρολογικών συμπτωμάτων είναι τόσο πολλές, ώστε απαιτείται ενδελεχής έλεγχος του ασθενούς, λήψη προσεκτικού ιστορικού και εξετάσεις όπως η ανάλυση ούρων και ο ουροδυναμικός έλεγχος για να γίνει σωστή διάγνωση», λέει ο κ.  Πούλιας. «Αναλόγως με την αιτία θα καθοριστεί η κατάλληλη θεραπεία, που κυμαίνεται από ενεργητική παρακολούθηση και υγιεινοδιαιτητικά μέτρα έως λήψη φαρμάκων και επεμβατική αντιμετώπιση».