Κατηγορία: ΥΓΕΙΑ

Δύο είναι οι σημαντικότερες καλοήθεις παθήσεις του κατώτερου οισοφάγου, τις οποίες ο χειρουργός πεπτικού καλείται να επιλύσει χειρουργικά: α) η αχαλασία του οισοφάγου και, β) η γταστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) με ή χωρίς την παρουσία  διαφραγματοκήλης.

Η χειρουργική του κατώτερου οισοφάγου παρουσιάζει σημαντικές δυσκολίες και έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις  από την πλευρά του χειρουργού, αλλά και από πλευράς τεχνικού εξοπλισμού. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ένα τμήμα του κατώτερου οισοφάγου βρίσκεται στον θώρακα, ενώ το υπόλοιπο εκτείνεται στην κοιλιά. Σε παλιότερες εποχές υπήρχε έντονη διαμάχη μεταξύ των θωρακοχειρουργών  και των γενικών χειρουργών, γιατί και οι δύο ειδικότητες υποστήριζαν ότι μπορούν να χειρουργήσουν «καλύτερα» αυτές τις παθήσεις, οι μεν πρώτοι από  τον θώρακα προς την κοιλιά, με θωρακοτομή, οι μεν δεύτεροι από την κοιλιά προς τον θώρακα, με λαπαροτομή. Η αλήθεια είναι ότι και στις δύο περιπτώσεις η επέμβαση ήταν εξαιρετικά δύσκολη και επίπονη για τον χειρουργό και κατά συνέπεια το ίδιο δύσκολη και  επώδυνη για τον ασθενή, με μακρό χρόνο ανάρρωσης και αποθεραπείας.

Στις μέρες μας αυτό έχει αλλάξει οριστικά και αμετάκλητα. Η Ρομποτική Χειρουργική Da Vinci βρήκε μία από τις καλύτερες εφαρμογές της στη χειρουργική του κατώτερου οισοφάγου. Τα προβλήματα που αντιμετώπιζε η ανοικτή  χειρουργική στην προσπέλαση της περιοχής  λύθηκαν με τις δυνατότητες της Ρομποτικής Χειρουργικής Da Vinci.

Με τη βοήθεια της τρισδιάστατης και απόλυτα ελεγχόμενης ρομποτικής  κάμερας,  η οποία μπορεί να κινείται σε πολύ περιορισμένο χώρο και να βλέπει τον στόχο από πολύ κοντά με  δυνατότητα μεγέθυνσης της εικόνας επί είκοσι φορές, ο χειρουργός μπορεί εύκολα να αναγνωρίσει τα ανατομικά στοιχεία της περιοχής σε επίπεδο μυϊκής ίνας. 

Με τη ρομποτική κάμερα τοποθετημένη στην κοιλιά ο χειρουργός βλέπει, χωρίς πρόβλημα, το τμήμα του κοιλιακού οισοφάγου, ενώ με την ίδια άνεση μπορεί να βλέπει και ένα μεγάλο τμήμα του θωρακικού οισοφάγου, χωρίς να χρειάζεται να ανοιχτεί ο θώρακας. Με τη βοήθεια των λεπτών αλλά ευκάμπτων αρθρωτών εργαλείων της Ρομποτικής Χειρουργικής Da Vinci, ο ρομποτικός χειρουργός μπορεί να κόψει, να ράψει και να κάνει ό,τι χειρουργικό χειρισμό απαιτείται σε όλο το μήκος του κατώτερου οισοφάγου, στην πρόσθια ή στην οπίσθια επιφάνειά  του, χωρίς να περιορίζεται  από τα πλευρά ή τον στέρνο όπως συμβαίνει στην ανοικτή χειρουργική.

Εφόσον δεν χρειάζονται η μεγάλη τομή και το «τράβηγμα» των πλευρών του στέρνου και του κοιλιακού τοιχώματος για να γίνει το χειρουργείο,  ο ασθενής που χειρουργείται με Ρομποτική Χειρουργική Da Vinci δεν ταλαιπωρείται κατά τη διάρκεια του χειρουργείου και γι΄αυτό δεν πονάει μετεγχειρητικά.  Η Ρομποτική Χειρουργική Da Vinci είναι αναίμακτη χειρουργική έτσι οι ασθενείς αποφεύγουν τους κινδύνους της μετάγγισης. Η Ρομποτική Χειρουργική Da Vinci είναι «κλειστή» χειρουργική γι’ αυτό ο κίνδυνος των μετεγχειρητικών λοιμώξεων είναι σχεδόν μηδενικός.

Σήμερα, πλέον η χειρουργική κοινότητα παραδέχεται την υπεροχή της Ρομποτικής Χειρουργικής Da Vinci στη χειρουργική αντιμετώπιση των καλοήθων παθήσεων του κατώτερου οισοφάγου. Είναι βέβαιο ότι, όταν στο προσεχές μέλλον επιλυθούν τα προβλήματα κόστους και διαθεσιμότητας  του συστήματος, η  Ρομποτική Χειρουργική Da Vinci θα γίνει η μέθοδος εκλογής για την αντιμετώπιση αυτών των παθήσεων. 

Ιωάννης Μπράμης, Ομότιμος Καθηγητής Χειρουργικής 

Ελένη Καραφωκά – Μαύρου, Διευθύντρια Χειρουργικής Κλινικής Ερυωκλινικής Αθηνών

Τα περισσότερα ατυχήματα σε παιδιά ηλικίας 0-4 ετών συμβαίνουν στο σπίτι, μιας και εκεί περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας τους.

Τα μικρά παιδιά είναι γεμάτα περιέργεια και δεν έχουν ανεπτυγμένη την αίσθηση του κινδύνου, γι’ αυτό και είναι σημαντικό όταν διαμορφώνουμε τους χώρους του σπιτιού μας, να λαμβάνουμε υπόψη την ηλικία, τον χαρακτήρα και τις ιδιαιτερότητες των παιδιών μας.

Δείχνοντας την απαιτούμενη ευαισθησία και προσοχή μπορούμε να αποφύγουμε πολλά από αυτά τα ατυχήματα.

Για να αποφύγουμε σοβαρούς τραυματισμούς είναι σημαντικό:

• Να φυλάμε αιχμηρά και κοφτερά αντικείμενα π.χ. μαχαίρια, ψαλίδια, βελόνες και εργαλεία σε σημεία που δεν τα φτάνουν τα παιδιά.
• Να κάνουμε τις γυάλινες πόρτες ορατές, βάζοντας αυτοκόλλητα στο σωστό ύψος. Υπάρχει και διαφανές αυτοκόλλητο υλικό για την επικάλυψη οποιασδήποτε γυάλινης επιφάνειας προς αποφυγή σοβαρού τραυματισμού σε περίπτωση ατυχήματος.
• Τα παιδιά κάτω των τριών ετών δεν πρέπει να έχουν πρόσβαση στα παιχνίδια των μεγαλύτερων παιδιών, διότι μπορεί να αποβούν επικίνδυνα.
• Να ελέγχουμε τακτικά τα παιχνίδια στο σπίτι και τον κήπο. Καλό είναι να βεβαιωνόμαστε ότι είναι σε καλή κατάσταση και ότι δεν υπάρχουν σπασμένα κομμάτια που μπορεί να προκαλέσουν ατυχήματα.

Για να αποφύγουμε τις πτώσεις:

• Δεν αφήνουμε ποτέ παιδιά μόνα σε μπαλκόνια και ταράτσες και να φροντίσουμε να υπάρχουν κατάλληλα προστατευτικά.
• Μαθαίνουμε στα παιδιά να μαζεύουν τα παιχνίδια τους καθώς δεν πρέπει να είναι σκορπισμένα στο πάτωμα ή στις σκάλες γιατί μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά ατυχήματα.
• Χρησιμοποιούμε αντιολισθητικό χαλάκι στην μπανιέρα ή στην ντουζιέρα.

Για να αποφύγουμε την ηλεκτροπληξία:

• Βάζουμε καλύμματα ασφαλείας σε όλες τις πρίζες και να αντικαθιστούμε τα παλιά και φθαρμένα καλώδια.
• Μαθαίνουμε στα παιδιά για τον κίνδυνο της ηλεκτροπληξίας όταν χρησιμοποιούν ηλεκτρικές συσκευές.

Για να αποφύγουμε τα εγκαύματα:

• Ποτέ δεν αφήνουμε μόνα τα παιδιά κοντά σε αναμμένο τζάκι, σόμπα ή  άλλη καυτή επιφάνεια.
• Δεν επιτρέπουμε στα παιδιά να χρησιμοποιούν και να παίζουν με αναπτήρες, σπίρτα ή μικροσυσκευές (π.χ. τοστιέρα, γκαζάκι).
• Δεν αφήνουμε σε εμφανές σημείο το ηλεκτρικό σίδερο πριν ή μετά τη χρήση του.
• Δεν επιτρέπουμε στα παιδιά να πλησιάζουν την ηλεκτρική κουζίνα, διότι ο φούρνος και οι εστίες μπορεί να προκαλέσουν έγκαυμα. Επίσης, ενημερώνουμε τα παιδιά ότι τα σκεύη μαγειρικής μπορεί να περιέχουν καυτό λάδι, νερό ή φαγητό. Είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε τα πίσω μάτια της κουζίνας και να στρίβουμε πάντα το χερούλι της κατσαρόλας ή του τηγανιού προς τα μέσα.
• Δεν καπνίζουμε μέσα στο σπίτι και δεν αφήνουμε τσιγάρα σε σημεία προσβάσιμα από τα παιδιά.
• Αποθηκεύουμε χημικά προϊόντα (π.χ. απορρυπαντικά) σε σημείο που δεν μπορούν να τα φτάσουν τα παιδιά.

Για να αποφύγουμε τις δηλητηριάσεις:

• Αποθηκεύουμε όλα τα απορρυπαντικά, φάρμακα, φυτοφάρμακα, μπογιές και διαλυτικά εκεί που δεν τα βλέπουν και δεν τα φτάνουν τα παιδιά.

Για να αποφύγουμε τον πνιγμό και την ασφυξία:

• Να μην αφήνουμε ποτέ τα παιδιά μόνα στην μπανιέρα, ούτε λεπτό.
• Πρέπει να κρύβουμε πάντα τις πλαστικές σακούλες εκεί που δεν τις βρίσκουν τα παιδιά.
• Ποτέ να μην αφήνουμε μικροαντικείμενα εκεί που τα φτάνουν μικρά παιδιά καθώς μπορεί να τα βάλουν στο στόμα τους.
• Ενημερώνουμε τα παιδιά για τον κίνδυνο ασφυξίας σε πολύ κλειστούς χώρους, όπως η ντουλάπα ή τα κουτιά αποθήκευσης.

Ας κάνουμε το σπίτι μας όσο το δυνατόν ασφαλέστερο. Πάνω από όλα, ας μάθουμε στα παιδιά μας από πολύ μικρή ηλικία να αναγνωρίζουν τους κινδύνους και να προφυλάσσονται από αυτούς, εξηγώντας τους πώς μπορούν να αποφύγουν τα ατυχήματα.

Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ποτέ ότι, στα μικρά παιδιά, η επίβλεψη είναι η καλύτερη πρόληψη.

ΠΗΓΗ: Σωματείο Αντιμετώπισης Παιδικού Τραύματος

Είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που μαθαίνουν οι φοιτητές της Ιατρικής: να κοιτάζουν προσεκτικά την όψη των ασθενών τους, διότι από το χρώμα του προσώπου τους μπορούν να αποκομίσουν μια πρώτη, αρκετά κατατοπιστική εικόνα για την κατάσταση της υγείας τους.

Το δέρμα μπορεί να έχει πολλές αποχρώσεις. Μπορεί να είναι καφετί ή ρόδινο, εξαιρετικά σκούρο ή σχεδόν λευκό. Η απόχρωσή του εξαρτάται από τα γονίδια που ρυθμίζουν την παραγωγή της μελανίνης (είναι η χρωστική ουσία του σώματος) και  δεν έχει καμία σχέση με την υγεία.

«Tο υγιές χρώμα του δέρματος οφείλεται στο χρώμα του αίματος που κυκλοφορεί στα αγγεία κάτω από την επιδερμίδα», λέει ο Δρ Μάρκος Μιχελάκης, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος (Αισθητική Δερματολογία-Δερματοχειρουργική). «Τα αγγεία αυτά είναι τα τριχοειδή, που διαπερνούν τους ιστούς του δέρματος. Αναλόγως με το χρώμα που έχει το αίμα σε αυτά, αποκτά το δέρμα κυρίως του προσώπου μια υγιή ροδαλή χροιά ή γίνεται χλωμό ή, ευτυχώς σπανιότερα, κυανό».

Η ωχρότητα του προσώπου γίνεται αμέσως αντιληπτή από τους άλλους. Το 2018 είχε δημοσιευθεί μελέτη που έδειξε πως όταν ένας ασθενής μπαίνει σε ένα δωμάτιο, οι γύρω του μπορούν σε σημαντικό ποσοστό να αντιληφθούν ότι δεν είναι καλά, ακόμα κι αν δεν βήχει ούτε έχει κάποιο άλλο εμφανές σύμπτωμα νόσου.

Η μελέτη, που είχε πραγματοποιηθεί από επιστήμονες του Πανεπιστημίου Καρολίνσκα, στη Σουηδία, είχε δείξει πως στο 64% των περιπτώσεων μπορούμε να ξεχωρίσουμε το πρόσωπο ενός υγιούς ατόμου από εκείνο ενός ασθενούς.

Όπως εξηγεί ο κ. Μιχελάκης, το χρώμα του αίματος καθορίζεται από τα κύτταρά του. Τα πιο πολυπληθή κύτταρα του αίματος είναι τα ερυθρά αιμοσφαίρια, τα οποία δεσμεύουν οξυγόνο από τους πνεύμονες για να το μεταφέρουν σε όλο το σώμα. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια είναι πλούσια σε αιμοσφαιρίνη, μία πρωτεΐνη η οποία περιέχει σίδηρο. Όταν ο σίδηρος εκτεθεί στο οξυγόνο «σκουριάζει», δηλαδή γίνεται κόκκινος. Έτσι όμως αποκτά και η αιμοσφαιρίνη φωτεινό κόκκινο χρώμα, με αποτέλεσμα να δημιουργείται το κόκκινο χρώμα του αίματος.

«Όταν ρέουν στα τριχοειδή αγγεία άφθονα ερυθρά αιμοσφαίρια (που περιέχουν σίδηρο) και υπάρχει άφθονο οξυγόνο (το άτομο, δηλαδή, είναι υγιές), το αίμα στα τριχοειδή αγγεία είναι κατακόκκινο και έτσι αποκτά το δέρμα του προσώπου ροδοκόκκινη χροιά», λέει ο κ. Μιχελάκης. «Αν όμως ένας άνθρωπος έχει μειωμένη ροή ερυθρών αιμοσφαιρίων στα τριχοειδή αγγεία του δέρματος, τότε το δέρμα του χλωμιάζει».

Αν και συνήθως συσχετίζουμε την ωχρότητα με το δέρμα του προσώπου, αυτή μπορεί να εκδηλωθεί και σε άλλα σημεία του σώματος, όπως στα νύχια, στα χείλη, τα ούλα και τη γλώσσα. Μάλιστα η γενικευμένη ωχρότητα είναι πιο ανησυχητική, διότι η τοπική στο πρόσωπο εμφανίζεται εύκολα, ακόμα κι όταν ένας άνθρωπος είναι απλώς πολύ κουρασμένος.

Πού θα μπορούσε όμως να οφείλεται η μειωμένη ροή των ερυθρών αιμοσφαιρίων που προκαλεί την ωχρότητα; Υπάρχουν πολλές καταστάσεις που θα μπορούσαν να την προκαλέσουν, απαντά ο ειδικός. Μία κλασική αιτία είναι η αφυδάτωση που μπορεί να οφείλεται, π.χ., σε διάφορες λοιμώξεις όπως η γρίπη ή ακόμα και αυτή που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός. Σε περίπτωση αφυδάτωσης ο οργανισμός μειώνει την ροή αίματος προς τα δευτερεύοντα όργανα (όπως το δέρμα και τα άκρα) για να έχει μεγαλύτερα αποθέματα για τα ζωτικά (όπως η καρδιά, ο εγκέφαλος και οι πνεύμονες). Την ίδια αντίδραση προκαλεί και η επικίνδυνα χαμηλή αρτηριακή πίεση (shock).

Μία από τις σοβαρότερες λοιμώξεις που προκαλεί ωχρότητα είναι η σήψη (παλαιότερα λεγόταν σηψαιμία) η οποία εκδηλώνεται όταν εισβάλλουν βακτήρια στο αίμα, προκαλώντας βλάβη στα ερυθρά αιμοσφαίρια.

Η αναιμία επίσης μπορεί να οδηγήσει σε ωχρότητα, αλλά με διαφορετικό μηχανισμό (εμποδίζει το αίμα να έχει επαρκή αριθμό υγιών ερυθρών αιμοσφαιρίων και όχι τη ροή των κυττάρων αυτών). Ο πιο συνηθισμένος τύπος είναι η σιδηροπενική αναιμία, η οποία οφείλεται στην έλλειψη σιδήρου. Η αναιμία μπορεί να προκληθεί από διάφορα αίτια που κυμαίνονται από διατροφή ανεπαρκή σε σίδηρο και αιμορραγία (π.χ. από το πεπτικό που δεν γίνεται αντιληπτή ή κατά την έμμηνο ρύση) έως καρκίνο. Γι’ αυτό και η αναιμία πάντοτε διερευνάται, ώστε να βρεθεί η αιτία της.

Ωχρότητα στο δέρμα μπορεί να προκαλέσει και η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12. Αυτή εκδηλώνεται όταν η γαστρεντερική οδός δεν μπορεί να απορροφήσει αποτελεσματικά τη βιταμίνη από τα τρόφιμα. Η ανεπάρκεια αυτής της βιταμίνης οδηγεί σε αναιμία.

Υπάρχει, όμως, περίπτωση να είναι ο αριθμός των ερυθρών αιμοσφαιρίων φυσιολογικός, αλλά ο οργανισμός να μην προσλαμβάνει αρκετό οξυγόνο. Σε τέτοια περίπτωση το δέρμα μπορεί αρχικά να χλωμιάσει αλλά ύστερα να σκουρύνει ή ακόμα και να αποκτήσει μια φαινομενικά μπλε χροιά (κυάνωση).

«Τα αναπνευστικά προβλήματα μπορεί να προκαλέσουν ωχρότητα, διότι εμποδίζουν την επαρκή πρόσληψη οξυγόνου», εξηγεί ο κ. Μιχελάκης. «Τα προβλήματα αυτά μπορεί να είναι χρόνια (όπως η χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια) ή οξέα (όπως μια κρίση άσθματος ή μια βαριά λοίμωξη του αναπνευστικού). Όταν τα αναπνευστικά προβλήματα είναι σοβαρά, μπορεί να οδηγήσουν σε έλλειψη οξυγόνου με συνέπεια την κυάνωση».

Οι δυσκολίες στην αναπνοή που είναι αρκετά σοβαρές ώστε να προκαλούν ωχρότητα, υποδηλώνουν ότι ο ασθενής δεν προσλαμβάνει αρκετό οξυγόνο και είναι σημαντικό να αξιολογούνται επειγόντως από τον γιατρό, προειδοποιεί ο ειδικός. Επείγουσα αξιολόγηση απαιτείται και όταν η ωχρότητα εμφανίζεται στη διάρκεια ενός επεισοδίου αιμορραγίας ή σε ένα βρέφος με λοίμωξη του αναπνευστικού.

Όταν, όμως, η ωχρότητα είναι το μοναδικό εμφανές σύμπτωμα σε ένα άτομο, μπορεί να περιμένει μια-δυο μέρες για να δει αν θα εξελιχθεί. Αν η ωχρότητα δεν υποχωρήσει ή επιδεινωθεί, πρέπει να την αξιολογήσει ένας γιατρός.

Όσον αφορά τέλος την ωχρότητα που συνοδεύεται από ορισμένα άλλα συμπτώματα, καλό είναι επικοινωνούν οι ασθενείς με τον γιατρό για να τους πει τι να κάνουν. Τέτοια συμπτώματα είναι ο υψηλός πυρετός σε ενήλικα ή γενικώς ο πυρετός σε βρέφος, οι διογκωμένοι λεμφαδένες, το οίδημα σε περιοχή τραυματισμού, ο κοιλιακός πόνος και η κίτρινη χροιά στο δέρμα ή στα μάτια.

Μισό αιώνα τώρα ιατρικοί φορείς και κυβερνήσεις προτρέπουν τους δυτικούς πληθυσμούς να περιορίσουν τα ζωικά λίπη στη διατροφή τους, με σκοπό την αποφυγή καρδιακών και αγγειακών παθήσεων που προκαλούνται από την αρτηριοσκλήρωση (αθηρωμάτωση).

Η προτροπή αυτή βασίστηκε στο γεγονός ότι τα ζωικά λίπη, δηλαδή βούτυρα και πάχος κάθε είδους κρέατος, αποτελούνται από κορεσμένα λίπη που οδηγούν τον οργανισμό στη σύνθεση χοληστερίνης, η οποία προάγει την αθηρωμάτωση.

Τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε εξέλιξη μία επανάσταση από ένα μέρος της επιστημονικής κοινότητας.  Υποστηρίζεται ότι ο κύριος ένοχος δεν είναι τα κορεσμένα λίπη, αλλά οι υδατάνθρακες και κυρίως η ζάχαρη και το άμυλο. Μπορούμε με τις σημερινές επιστημονικές γνώσεις να δώσουμε μία αξιόπιστη απάντηση στην αντιπαράθεση αυτή;

Χοληστερινική θεωρία της αθηρωμάτωσης

Η θεωρία αυτή έλκει την καταγωγή της στην αυτοκρατορική Ρωσία στις αρχές του 20ού αιώνα.  Ο ιατρός της Αυτοκρατορικής Ιατρικής Υπηρεσίας Alexander I. Ignatovski (1987-1955) παρατήρησε ότι στις νεκροτομές αξιωματικών έβρισκε άφθονα αθηρώματα στις αρτηρίες τους, όπως στην αορτή, ενώ στους οπλίτες δεν έβρισκε.  Για να εξηγήσει τη διάφορα υπέθεσε ότι η διαφορά οφείλεται στη διατροφή.  Οι αξιωματικοί προέρχονταν από την αριστοκρατία και τρέφονταν με άφθονο κρέας, τυρί, αυγά και ζαχαρωτά, ενώ οι οπλίτες από την αγροτιά τρέφονταν με ψωμί, λάχανα, τεύτλα και σπάνια με λίγο ισχνό κρέας και ψάρια.  Για να ελέγξει τη θεωρία του τάισε κουνέλια με κρέας, αυγά και γάλα, με αποτέλεσμα να προκαλέσει αθηρώματα στις αορτές τους. 

Λίγα χρόνια μετά, ο συνάδελφός του Nikolai N. Anichkov (1885-1964) επανέλαβε το πείραμα αυτό, αλλά τάισε τα κουνέλια του με τροφή πλούσια σε κρυσταλλική χοληστερίνη και προκάλεσε ακόμα πιο έκδηλη αθηρωμάτωση.  Τα πειράματα αυτά επαναλήφτηκαν και επιβεβαιώθηκαν στη Γερμανία και τις ΗΠΑ.  Ο Nikolai Anichkov θεωρείται σήμερα ο πατέρας της χοληστεριναιμικής θεωρίας της αθηρωμάτωσης, αν και άργησε να αναγνωριστεί, ίσως διότι οι Αμερικανοί που κυριάρχησαν στη σχετική έρευνα μετά το 1945 απέφευγαν να τον αναφέρουν επειδή υπηρετούσε στη Σοβιετική Ιατρική Ακαδημία την εποχή του Στάλιν.  Η συνέχεια παίζεται στις ΗΠΑ.  Από τα μέσα του 20ού αιώνα οι καρδιαγγειακές παθήσεις αναδέχθηκαν ως η πρωταρχική αιτία θανάτου. Η επιδημική αυτή εμφάνιση των καρδιαγγειακών παθήσεων αποδόθηκε στον τρόπο ζωής και διατροφής.  Πρωταγωνιστής της θεωρίας αυτής ήταν ο ερευνητής του Πανεπιστημίου της Μινεσότα στις ΗΠΑ Ancel Keys (1904-2004), ο οποίος οργάνωσε την περίφημη μελέτη των επτά χωρών που έδειξε ότι οι πληθυσμοί που τρέφονται με πολλά λίπη έχουν και τη μεγαλύτερη συχνότητα καρδιακών παθήσεων.  Παρά την κριτική για μεθοδολογικές ατέλειες αυτής της μελέτης, ακόμα και κατηγορίες για εξαπάτηση, αφού υποστηρίχτηκε ότι εξαίρεσε δεδομένα χωρών που δεν ταίριαζαν στη θεωρία του, τα αποτελέσματα αυτά αποτέλεσαν το ισχυρότερο μέσο για την προώθηση της σύστασης για περιορισμό των λιπών, και μάλιστα των κορεσμένων λιπαρών, στη διατροφή.  Οι δύο ισχυρότεροι οργανισμοί της Αμερικής, η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία (ΑΗΑ) και το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας (ΝΙΗ), υιοθέτησαν τη σύσταση του Keys, που αναδείχτηκε ισχυρός ιεραπόστολος της πρόληψης.  Άλλες δυτικές χώρες ακολούθησαν.

Ρωγμές στη χοληστεριναιμική θεωρία

Η πρώτη ισχυρή δόνηση πρόεκυψε όταν ανακαλύφθηκε ότι η χοληστερίνη που κυκλοφορεί στο αίμα δεν είναι μία ενιαία ουσία, αλλά αποτελείται από διαφορετικά κλάσματα.  Μόνο η LDL χοληστερίνη είναι η κακή, που δείχνει να σχετίζεται με την προαγωγή της αθηρωμάτωσης, ενώ η HDL είναι η καλή που προστατεύει από αυτήν.  Αποδείχθηκε, δηλαδή, ότι όσο πιο υψηλή HDL χοληστερίνη έχει ένα άτομο τόσο μεγαλύτερη προστασία παρουσιάζει από ανάπτυξη καρδιοπαθειών. Δίαιτα πλούσια σε πολυακόρεστα λιπαρά (όπως τα σπορέλαια) και φτωχή σε κορεσμένα (βούτυρο – πάχος) μειώνει το ίδιο την καλή και την κακή, και άρα έχει αρνητικό όφελος.  Η διατροφική σύσταση τότε προσαρμόστηκε σε διατροφή που να μην ξεπερνά το σύνολο των λιπών το 30% των θερμίδων, τα δε κορεσμένα το 10%.

Η δεύτερη μεγάλη κρίση ήταν η ανακάλυψη του σοβαρού κινδύνου από τα trans λιπαρά που υπάρχουν άφθονα στις μαργαρίνες, που παρασκευάζονται με υδρογόνωση φυτικών ελαίων για την αντικατάσταση των στέρεων λιπών (βούτυρο, λαρδί), και που είχαν τεράστια διάδοση ως αποτέλεσμα των διαιτητικών συστάσεων. Αλλά το ισχυρότερο πλήγμα στη χοληστεριναιμική θεωρία της αθηρωμάτωσης ήρθε πρόσφατα.  Από χρόνια γίνονται παρεμβατικές μελέτες με σκοπό να διαπιστωθεί εάν η φτωχή σε ζωικά λίπη διατροφή έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση θανάτων και νόσων από καρδιαγγειακά. Λίγες από τις μελέτες αυτές είχαν δώσει ξεκάθαρα αποτελέσματα.  Πρόσφατα, λοιπόν, συγκεντρώθηκαν όλες μαζί και με διεξοδική έρευνα αναλύθηκαν συστηματικά, το δε συλλογικό αποτέλεσμα δεν επιβεβαίωσε τη θεωρία ότι περιορισμός των ζωικών λιπών στη διατροφή μειώνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.  Βέβαια, οι μελέτες που συλλογικά αναλύθηκαν διέφεραν μεταξύ τους (ετερογένεια) και πολλές είχαν μεθοδολογικές αδυναμίες.  Μακροχρόνιες συγκριτικές διατροφικές μελέτες είναι εξαιρετικά δύσκολο να διεξαχθούν με αυστηρά επιστημονικά κριτήρια και πάντα θα υπάρχουν αμφιβολίες.

Παρενέργειες της φτωχής σε λιπαρά διατροφής

Η σοβαρότερη παρενέργεια της διατροφής που είναι φτωχή σε λιπαρά αφορά την αντικατάστασή τους από υδατάνθρακες, δηλαδή ζαχαρούχες και αμυλούχες τροφές που παράγονται από αλεύρι και άλλα δημητριακά, πάστα, ρύζι, πατάτες και όλα τα παρασκευάσματα και ροφήματα που περιέχουν ζάχαρη. 

Αποτέλεσμα της κάλυψης των θερμιδικών αναγκών με υδατάνθρακες αντί για λίπη είναι η υπερβολική παραγωγή ινσουλίνης , η ανάπτυξη παχυσαρκίας, ιδίως κοιλιακής, και η ανάπτυξη αντίστασης στην ινσουλίνη, που χαρακτηρίζει το λεγόμενο μεταβολικό σύνδρομο.  Ως μεταβολικό σύνδρομο χαρακτηρίζουμε ένα συνδυασμό παραγόντων που αποτελούν ισχυρό κίνδυνο ανάπτυξης αθηρωμάτωσης.  Κύριο συστατικό του συνδρόμου είναι η κοιλιακή παχυσαρκία που εκτιμάται από την περίμετρο της μέσης (μέγεθος της ζώνης) και συνδυάζεται με υψηλές τιμές τριγλυκεριδίων στο αίμα, χαμηλές τιμές καλής χοληστερίνης (HDL) και τάση αύξησης του σακχάρου, αλλά και της αρτηριακής πίεσης. Φαίνεται ότι η εναπόθεση λίπους στην κοιλιά, γύρω από τα σπλάχνα, είναι το έναυσμα για  μεταβολικές συνέπειες. Στη λιπογένεση ενοχοποιείται η λήψη υδατανθράκων και μάλιστα αυτών που ο οργανισμός γρήγορα και εύκολα τούς μετατρέπει σε γλυκόζη, όπως είναι η ζάχαρη και  άλλοι απλοί σακχαρίτες και το άμυλο.

Επομένως, δεν είναι τόσο η στέρηση κορεσμένων λιπών που είναι βλαπτική, αλλά η αντικατάστασή τους στη διατροφή από σακχαρούχες και αμυλούχες τροφές. Πράγματι, τροφές πλούσιες σε λιπαρά δημιουργούν αίσθημα κορεσμού, ενώ υδατανθρακούχες τροφές ανοίγουν την όρεξη και έπειτα από λίγο πάλι την αίσθηση ανάγκης λήψης τροφής.

Τέλος, πρέπει να σημειώσω  ότι οι παραπάνω γνώμες αφορούν το γενικό πληθυσμό.  Μπορεί ορισμένα άτομα να έχουν ιδιαίτερες ανάγκες ή οι συστάσεις αυτές να μη τους αφορούν.  Όπως τα  υπέρβαρα άτομα δεν έχουν όλα αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών, όπως δείχνουν πρόσφατα δεδομένα.   

Νικόλαος Καρατζάς, Καρδιολόγος

Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πάσχουν από οστεοαρθρίτιδα, την πιο συχνή μορφή αρθρίτιδας και μία από τις κύριες αιτίες αναπηρίας στη μέση και τρίτη ηλικία.

Παρότι όμως η οστεοαρθρίτιδα είναι πολύ συνηθισμένη, πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να πιστεύουν διάφορες δοξασίες γι’ αυτήν. Ο Δρ. Φώτης Τσούκας, Διευθυντής Ορθοπαιδικής Κλινικής Metropolitan Hospital, Πιστοποιημένος Χειρουργός Ρομποτικής Ορθοπαιδικής γόνατος και ισχίου με εξειδίκευση σε: Ρομποτική Χειρουργική Γόνατος – Ισχίου ΜΑΚΟPlasty, Ολική Αρθροπλαστική Γόνατος με πλοήγηση μέσω υπολογιστή CAS (Computer Assisted Surgery), Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική ξεδιαλύνει τις κυριότερες από αυτές.

«Η οστεοαρθρίτιδα αποτελεί φυσιολογική συνέπεια του γήρατος».

Μύθος. Οι πιθανότητες εκδήλωσης οστεοαρθρίτιδας αυξάνονται καθώς μεγαλώνουμε, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως η νόσος είναι αναπόφευκτη, ούτε ότι την εκδηλώνουν μόνο οι ηλικιωμένοι. Στην πραγματικότητα, οι τραυματισμοί, η παχυσαρκία, το οικογενειακό ιστορικό και οι αδύναμοι μύες παίζουν ρόλο στην ανάπτυξή της, ακόμα και σε νεότερες ηλικίες απ’ ό,τι θα περίμενε κανείς (και σε νέους ανθρώπους 20 ή 30 ετών). Αντιθέτως, η συστηματική άσκηση και το υγιές σωματικό βάρος μπορεί να μειώσουν τις πιθανότητες εκδήλωσής της.

«Η οστεοαρθρίτιδα δεν είναι σοβαρό πρόβλημα»

Μύθος. Αν ο ασθενής αφεθεί χωρίς θεραπεία, η ζωή με τους πόνους που προκαλεί η αρθρίτιδα μπορεί τελικά να τον οδηγήσει στην ακινησία, στην απομόνωση στο σπίτι ή/και στην βαριά κατάθλιψη και κάθε μία από αυτές τις καταστάσεις μπορεί να έχει επιπτώσεις στην ποιότητα και στη διάρκεια της ζωής. Επομένως, όποιος έχει επίμονα συμπτώματα στις αρθρώσεις, πρέπει να συμβουλεύεται έναν γιατρό για να κάνει την απαιτούμενη θεραπεία.

«Η οστεοαρθρίτιδα προκαλεί δυσκαμψία που διαρκεί όλη μέρα»

Μύθος. Η δυσκαμψία που διαρκεί επί ώρες ή όλη την ημέρα συνήθως είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, που είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα. Στην οστεοαρθρίτιδα, ο ασθενής μπορεί να ξυπνήσει με πόνους και δυσκαμψία, που όμως υποχωρούν μέσα στο πρώτο ημίωρο, καθώς χαλαρώνουν οι αρθρώσεις με την κίνηση. Στην πορεία της ημέρας ο πόνος μπορεί να επιστρέψει. Εξαίρεση σε αυτό αποτελεί η οστεοαρθρίτιδα στο χέρι, στα πρώτα στάδια της οποίας η δυσκαμψία μπορεί να επιμείνει όλη την ημέρα.

«Οι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα πρέπει να αποφεύγουν τη γυμναστική»

Μύθος. Ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Οι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα πρέπει να γυμνάζονται διότι η άσκηση αυξάνει τη ροή του αίματος και έτσι αρθρώσεις και μύες αιματώνονται καλύτερα. Έχει όμως σημασία το είδος της ασκήσεως. Αν κάποιο άτομο πάσχει από οξεία οστεοαρθρίτιδα, καλό είναι να προτιμήσει κολύμβηση, περπάτημα, ποδηλασία, ασκήσεις στο νερό, ασκήσεις με βάρη και γενικώς χαμηλής πρόσκρουσης ασκήσεις. Ειδάλλως, μπορεί να επιλέξει ό,τι του αρέσει, ακόμα και ελαφρύ τζόκινγκ (αρκεί να είναι μη ανταγωνιστικό). 

«Η οστεοαρθρίτιδα αντιμετωπίζεται με παυσίπονα φάρμακα»

Μύθος. Η θεραπεία δεν αρχίζει ούτε τελειώνει με τα φάρμακα. Η πρώτης γραμμής θεραπεία για την οστεοαρθρίτιδα μπορεί να συμπεριλαμβάνει ανάπαυση, απώλεια βάρους, ασκήσεις, ψυχρά ή θερμά επιθέματα, χρήση ορθωτικών (είναι συσκευές που ευθυγραμμίζουν τις αρθρώσεις) ή/και φάρμακα. Η θεραπεία καθορίζεται από τον γιατρό για κάθε ασθενή ξεχωριστά εξηγεί ο Δρ. Τσούκας.

«Για να μειωθεί ο πόνος, ο ασθενής πρέπει να χάσει πολλά κιλά»

Μύθος. Δεν χρειάζεται να είναι ακραία η απώλεια βάρους για να παρατηρήσει ο ασθενής διαφορά στα συμπτώματά του. Αν το υπέρβαρο άτομο χάσει το 10% του αρχικού βάρους του, ο πόνος της οστεοαρθρίτιδας μπορεί να μειωθεί κατά 50%. Μελέτες έχουν δείξει πως για κάθε 0,5 κιλό που χάνει κάποιος, οι πιέσεις στα γόνατά του μειώνονται κατά 2 κιλά.

 «Η οστεοαρθρίτιδα αντιμετωπίζεται με ενέσεις στις αρθρώσεις»

Μύθος. Υπάρχουν δύο ειδών ενδαρθρικές ενέσεις, η μία με γλυκοκορτικοειδή (κορτιζόνη) και η άλλη με υαλουρονικό οξύ, οι οποίες χρησιμοποιούνται σε επιλεγμένους ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος. Ωστόσο, οι ενδαρθρικές ενέσεις κορτικοειδών τείνουν να εγκαταλειφθούν, επειδή νεότερα επιστημονικά δεδομένα υποδηλώνουν ότι μπορεί να επιδεινώνουν την εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας.

«Οι περισσότεροι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα χρειάζονται τελικά εγχείρηση»

Μύθος. Η εγχείρηση δεν είναι η τυπική έκβαση για τους περισσότερους ασθενείς. Το αν θα χρειαστεί να χειρουργηθούν ή όχι εξαρτάται από το αν υιοθετούν τα απαιτούμενα μέτρα στον τρόπο ζωής (π.χ. να χάσουν τα περιττά τους κιλά, να γυμνάζονται) και από το αν ανταποκρίνονται στις συντηρητικές (δηλαδή τις μη χειρουργικές) θεραπείες.

«Για να χειρουργηθεί ο ασθενής, πρέπει να περιμένει μέχρι να μην μπορεί να περπατήσει».

Μύθος. Η οστεοαρθρίτιδα είναι μια εκφυλιστική νόσος. Όταν είναι ήπια έως μέτρια, τα συμπτώματά της κατά κανόνα καταπραΰνονται με τις συντηρητικές θεραπείες. Αν όμως ο ασθενής αρχίσει να μην βλέπει βελτίωση, να κλείνεται στο σπίτι επειδή πονάει, να πονάει ακόμα και όταν είναι ακίνητος ή ξαπλωμένος ή/και να μην κοιμάται από τον πόνο το βράδυ, πρέπει να εξετάσει σοβαρά το ενδεχόμενο της εγχείρησης. Το ίδιο και αν αρχίσει να παραμορφώνεται η προσβεβλημένη άρθρωση.

«Η εγχείρηση πρέπει να καθυστερεί όσο το δυνατόν περισσότερο, γιατί τα εμφυτεύματα έχουν μικρή διάρκεια ζωής»

Μύθος. Με τις σύγχρονες, προηγμένες μεθόδους όπως η ρομποτικά υποβοηθούμενη αρθροπλαστική και τα καινοτόμα βιοϋλικά, η διάρκεια ζωής των νέων αρθρώσεων έχει αυξηθεί σημαντικά, εφόσον βέβαια ο ασθενής τηρεί τις μετεγχειρητικές οδηγίες του γιατρού. Αναλόγως με το υλικό και τον τρόπο ζωής του ασθενούς, ένα εμφύτευμα μπορεί πλέον να αντέξει ακόμα και 20-25 χρόνια.

«Από μια ηλικία και μετά, δεν επιτρέπεται να γίνει εγχείρηση»

Μύθος. Κάθε άνθρωπος, ανεξάρτητα από το σωματικό βάρος και την ηλικία του, μπορεί να είναι υποψήφιος για κλασική ή ρομποτική ολική αρθροπλαστική, διότι το κριτήριο είναι ο πόνος και η αναπηρία του και όχι τα κιλά ή τα χρόνια του. Ειδικά η ρομποτική εγχείρηση ενδείκνυται και για ειδικές ομάδες ασθενών, όπως τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, με ενδεχόμενη μυϊκή αδυναμία και παχυσαρκία. Ωστόσο μπορεί να είναι λιγότερο κατάλληλη για όσους έχουν ήδη υποβληθεί σε άλλες χειρουργικές επεμβάσεις στις ίδιες αρθρώσεις (δεν θα μπορεί να γίνει σωστή χαρτογράφησή τους) και για όσους αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας που μπορεί να επιβραδύνουν την επούλωση της χειρουργικής τομής.

«Η ανάρρωση από την αρθροπλαστική διαρκεί πολλούς μήνες»

Μύθος. Όλα εξαρτώνται από το είδος της αρθροπλαστικής που θα κάνει ο ασθενής, την εξειδίκευση του γιατρού και το κατά πόσο θα τηρήσει ο ασθενής τις μετεγχειρητικές οδηγίες (συμπεριλαμβάνουν φυσικοθεραπεία, ασκήσεις, διατροφή κ.λπ.). Με τις σύγχρονες, ελάχιστα επεμβατικές αρθροπλαστικές όπως η ρομποτική, οι ασθενείς συνήθως βρίσκονται σε θέση να επαναλάβουν τις περισσότερες καθημερινές δραστηριότητές τους μέσα σε 3-6 εβδομάδες. Μέσα σε 6-8 εβδομάδες μπορούν και να οδηγούν, ενώ η ενασχόληση με τα σπορ μπορεί να καθυστερήσει περισσότερο (μπορεί να χρειαστούν έως και 12 εβδομάδες, αναλόγως με το είδος του αθλήματος), καταλήγει ο Δρ. Τσούκας.

Μεγάλος αριθμός ατόμων (ανδρών και κυρίως γυναικών) υποφέρουν από ουρολοίμωξη κάθε χρόνο – και αν ανήκετε και εσείς σ’ αυτήν την ομάδα, γνωρίζετε πολύ καλά ότι η εμπειρία δεν είναι ευχάριστη.

Το χειρότερο δε είναι ότι η ουρολοίμωξη  μπορεί να γίνει αρκετά επικίνδυνη, αν δεν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, οδηγώντας σε υποτροπιάζουσα ουρολοίμωξη, μόνιμη βλάβη στα νεφρά, ακόμη και σε απειλητική για τη ζωή σηψαιμία.

Όταν εντοπίσετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα, καλό είναι να επισκεφτείτε κάποιον ειδικό, ώστε να σας δώσει την κατάλληλη αγωγή, κυρίως αντιβίωση.  Όσο πιο σύντομα ζητήσετε βοήθεια, τόσο το καλύτερο.

Υπάρχουν επίσης τρόποι να τις αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά, και κυρίως να τις προλάβετε  και να υποστηρίξετε την υγεία του ουροποιητικού σας συστήματος.   Μπορεί δε να είναι τόσο απλοί  όσο προσθέτοντας στην καθημερινότητά σας τη λήψη ενός συμπληρώματος  διατροφής.

Η λήψη συνδυασμού εκχυλίσματος Cranberry με προβιοτικά και  συγκεκριμένα με γαλακτοβάκκιλο Acidophillus  υποβοηθά την υγεία του ουροποιητικού συστήματος και του κόλπου, τη διατήρηση της φυσιολογικής χλωρίδας του εντέρουκαι την αποκατάσταση της φυσιολογικής χλωρίδας του εντέρου και του κόλπου κατά τη διάρκεια και μετά τη λήψη αντιβιοτικής θεραπείας.

To  Cranberry περιέχει αντιοξειδωτικές ουσίες, τις προανθοκυανιδίνες, οι οποίες δρουν αποκολλώντας το μικρόβιο/βακτήριο  από τα τοιχώματα των αγγείων της ουροδόχου κύστης. Σύμφωνα με κλινική μελέτη της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Harvard, το Cranberry περιορίζει σημαντικά τον αριθμό των μικροβίων στην ουροδόχο κύστη και μάλιστα μειώνει κατά 60% την επανεμφάνιση της λοίμωξης. 

Τα προβιοτικά,  και συγκεκριμένα ο γαλακτοβάκιλλoς Acidophillus είναι  ένα από τα σημαντικότερα  “καλά” βακτήρια που έχει ανάγκη ο οργανισμός σας, αποτελούν μέρος της φυσιολογικής χλωρίδας του κόλπου  και ενισχύουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα. Έρευνες, δείχνουν ότι γυναίκες που κατανάλωναν γαλακτοβάκιλλο acidophillus έχουν  έως και 80% μειωμένο κίνδυνο να αναπτύξουν ουρολοίμωξη.

Ο συνδυασμός Cranberry και προβιοτικών είναι χρήσιμος για:

·       Άτομα που υποφέρουν από υποτροπιάζουσες ή χρόνιες ουρηθρίτιδες

·       Επικουρικά σε παθήσεις της ουροδόχου κύστης και ιδιαίτερα σε άτομα που ταλαιπωρούνται από υποτροπιάζουσες κυστίτιδες

·       Γυναίκες επικουρικά στη θεραπεία της κολπίτιδας (βακτηριακής και μυκητιασικής) και στην πρόληψη υποτροπών

·       Ασθενείς με προϋπάρχουσα νεφρική νόσο (νεφρολιθίαση, διαταραχές της ούρησης, αναπτυξιακές ανωμαλίες του ουροποιητικού συστήματος)

·       Ασθενείς με ακράτεια ούρων, ασθενείς με ουροκαθετήρα

·       Άτομα που λαμβάνουν αντιβιοτική θεραπεία για την προστασία της φυσιολογικής μικροχλωρίδας του εντέρου και του κόλπου

·       Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος ενάντια σε πιθανές λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος

·       Όσους θέλουν να υποστηρίξουν την ομαλή λειτουργία του εντέρου

Το Democran είναι ένα συμπλήρωμα διατροφής που περιέχει  36 mg εκχύλισμα Cranberry και 50mg  προβιοτικά(2500 δισεκατομμύρια ζωντανά στελέχη γαλακτοβάκιλλου Αcidophillus).

Τι είναι ακριβώς η ουρολοίμωξη

Στην ουσία, η ουρολοίμωξη είναι ένας γενικός όρος που αναφέρεται σε μολύνσεις/λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος από μικροοργανισμούς, όπως τα βακτήρια, οι ιοί και οι μύκητες.  Τις περισσότερες φορές, η μόλυνση εντοπίζεται στην ουροδόχο κύστη – είναι η λεγόμενη κυστίτιδα. Στους άνδρες είναι πιο συχνή η προστατίτιδα και η ουρηθρίτιδα.

Παρόλο που διαφορετικοί τύποι βακτηριδίων είναι υπεύθυνοι για τις λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, το 75% των περιπτώσεων προκαλούνται από το βακτήριο Εscherichia Coli, το γνωστό
Ε coli που βρίσκεται στο έντερο. Άλλα βακτήρια, λιγότερο συχνά, είναι τα proteus, οι  ψευτομονάδες, ο στρεπτόκοκκος κ.ά.

Τα συμπτώματα

• Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της ουρολοίμωξης είναι:
• Αίσθημα καύσου ή ακόμα και πόνος κατά την ούρηση
• Συχνοουρία
• Θολά, αιματηρά ή δύσοσμα ούρα
• Πόνοι χαμηλά στην κοιλιά ή στη μέση
• Ναυτία ή εμετός

Παράγοντες κινδύνου

Αν και  οποιοσδήποτε  μπορεί να  αναπτύξει ουρολοίμωξη,  ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου είναι το φύλο. Οι γυναίκες είναι πολύ πιο επιρρεπείς στην ανάπτυξη ουρολοίμωξης από ό, τι οι άνδρες. Πράγματι, κλινικές μελέτες δείχνουν ότι περίπου οι μισές γυναίκες εμφανίζουν  τουλάχιστον ένα επεισόδιο ουρολοίμωξης  κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Οι λόγοι είναι πολλοί:

1.     Μικρότερο μήκος ουρήθρας στις γυναίκες  συγκριτικά με τους άντρες

2.     Η ουρήθρα στις γυναίκες βρίσκεται πιο κοντά στον πρωκτό

3.     Η χρήση ορισμένων μεθόδων ελέγχου των γεννήσεων (όπως το σπερματοκτόνο ή τα διαφράγματα) αυξάνει επίσης τον κίνδυνο μιας γυναίκας να αναπτύξει ουρολοίμωξη

4.      Το σκούπισμα από πίσω προς τα εμπρός, μετά τη χρήση της τουαλέτας.

5.     Η χρήση προφυλακτικών

6.     Η κακή χρήση ταμπόν

7.     Η χρήση συνθετικών εσωρούχων και στενών ρούχων που κρατούν την υγρασία και δημιουργούν το κατάλληλο περιβάλλον για την ανάπτυξη βακτηριδίων

8.     Η κατακράτηση ούρων

Ο κίνδυνος εμφάνισης ουρολοίμωξης  αυξάνεται σημαντικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ιδιαίτερα στις εβδομάδες έξι έως 24.

Οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο λόγω ορμονικών αλλαγών που επηρεάζουν τους πληθυσμούς των βακτηρίων.

Πέρα από τους παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με το φύλο, άλλοι παράγοντες που αφορούν και άνδρες και γυναίκες είναι ο διαβήτης, η χρήση καθετήρα, αυξημένο μέγεθος προστάτη ή παρουσία πετρών στα νεφρά.

Σωτήρης Ν. Μήτρου MD, MSc, DFSRH, Μαιευτήρας-Γυναικολόγος, Μέλος ΔΣ Κλινικής ΡΕΑ

Η παχυσαρκία είναι η αύξηση του σωματικού λίπους, η οποία οφείλεται σε δυσαναλογία της προσλαμβανόμενης ενέργειας, συγκριτικά με τις ενεργειακές ανάγκες του σώματος.

Σύμφωνα με πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα 2 στους 3 ενήλικες έχουν περισσότερο βάρος από το κανονικό και 1 στους 20 ενήλικες πάσχει από νοσογόνο παχυσαρκία. Μόνο στις ΗΠΑ 97 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν περισσότερο βάρος από το κανονικό, εκ των οποίων 11 εκατομμύρια πάσχουν από σοβαρή νοσογόνο παχυσαρκία.

Η επίπτωση είναι σχεδόν ίδια στους άνδρες και τις γυναίκες. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, 1 στους 3 ανήλικους ηλικίας 7 έως 18 ετών έχει περισσότερο βάρος από το κανονικό, ενώ 1 στους 6 ενήλικους είναι παχύσαρκος. Η Ελλάδα κατέχει τη 2η θέση μετά το Ηνωμένο Βασίλειο σε ποσοστό παχυσαρκίας στην Ευρώπη.

Η παχυσαρκία συνδέεται με μία σειρά από νοσήματα όπως  υπέρταση,  σακχαρώδη διαβήτη, στεφανιαία νόσο, ηπατοπάθεια, οστεοαρθρίτιδα, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και κακοήθειες. Σε παγκόσμια κλίμακα, η παχυσαρκία θεωρείται η δεύτερη συχνότερη προλήψιμη παθογόνος αιτία θανάτου μετά το κάπνισμα. Μόνο στις ΗΠΑ ευθύνεται για περισσότερους από 597.000 θανάτους ετησίως. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι προκαλεί τρεις φορές περισσότερους θανάτους από ότι ο καρκίνος του πνεύμονα και του μαστού μαζί.

Τι είναι η βαριατρική χειρουργική;

Η μόνη θεραπεία της παχυσαρκίας είναι η απώλεια βάρους, η οποία είναι δύσκολη, ενώ ακόμα δυσκολότερη είναι η διατήρηση του βάρους που «χάθηκε».
Ο στόχος της βαριατρικής χειρουργικής είναι να βοηθήσει τον ασθενή, να χάσει το 50 – 75% από το επιπλέον σωματικό βάρος του μέσα στο 1ο χρόνο από την επέμβαση, και το υπόλοιπο στη συνέχεια ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση της υγείας του.
Πρέπει να τονισθεί ότι η χειρουργική παχυσαρκίας δε γίνεται μόνο για λόγους αισθητικούς, αλλά πρωτίστως για τη βελτίωση της υγείας και τη πρόληψη των επιπλοκών που απορρέουν από τη παχυσαρκία.

Η βαριατρική χειρουργική είναι για όλους;

Η απάντηση είναι όχι. Η ορθή θεραπεία της παχυσαρκίας εξατομικεύεται στη κάθε περίπτωση. Ο υποψήφιος ασθενής πρέπει να λάβει υπόψη του ότι η χειρουργική επέμβαση είναι κάτι μόνιμο. Στις προϋποθέσεις για τη διενέργεια μιας επέμβασης παχυσαρκίας περιλαμβάνονται οι ακόλουθες:

• Υψηλός Δείκτης Μάζας Σώματος  Σε ασθενείς με ΔΣΒ πάνω από 40, ή σε ασθενείς με δείκτη πάνω από 30 όταν συνυπάρχει κάποια πάθηση, όπως διαβήτης τύπου2
• Να έχουν αποτύχει άλλες προσπάθειες για μόνιμη απώλεια βάρους.
• Να μην υπάρχουν άλλα νοσήματα του πεπτικού (κολίτιδα) ή του μεταβολισμού (θυρεοειδής).
• Να μη γίνεται κατάχρηση οινοπνεύματος ή ναρκωτικών ουσιών.
• Να είναι συνεργάσιμος ο ασθενής και έτοιμος για δραστικές αλλαγές στον τρόπο ζωής και διατροφής του.
• Ποιες επεμβάσεις παχυσαρκίας είναι σήμερα επιστημονικά τεκμηριωμένες;

Οι επεμβάσεις παχυσαρκίας χωρίζονται σε δύο ομάδες:

Α. Περιοριστικές επεμβάσεις με τις οποίες μειώνεται η ποσότητα του φαγητού η οποία απαιτείται για να αισθανθεί πληρότητα ο ασθενής. Σε αυτή τη κατηγορία περιλαμβάνονται επεμβάσεις όπως:

• Γαστρικός ρυθμιζόμενος δακτύλιος (lap band)
• Επιμήκης γαστρεκτομή η γαστρικό μανίκι (sleeve gastrectomy)

Β. Συνδυαστικές περιοριστικές και δυσαπορροφητικές τεχνικές οι οποίες περιορίζουν τη ποσότητα του φαγητού αλλά και των ουσιών που απορροφά το σώμα ώστε να οδηγηθεί ο οργανισμός να καταναλώσει το αποθηκευμένο λίπος. Οι επεμβάσεις αυτές έχουν ένδειξη  σε ασθενείς με Δεικτη Μάζας Σώματος άνω του 50 και περιλαμβάνουν:

• Το γαστρικό by-pass με έλικα δυσαπορρόφησης
• Τη γαστρεκτομή με χολοπαγκρεατική εκτροπή
• Τη γαστρεκτομή με χολοπαγκρεατική παράκαμψη με δωδεκαδακτυλική εκτροπή

Ποια είναι η καλύτερη μέθοδος;

Γενικότερα οι επεμβάσεις δυσαπορρόφησης οδηγούν γρηγορότερα σε απώλεια βάρους, με πρώτη τη χολοπαγκρεατική εκτροπή, εντούτοις συνδέονται με υψηλότερα ποσοστά επιπλοκών από τις περιοριστικές μεθόδους. Το μεγαλύτερο ποσοστό απώλειας βάρους επιτυγχάνεται μέσα στους πρώτους 12 μήνες από την επέμβαση.

Στα επόμενα χρόνια, δεν έχουν όλες οι επεμβάσεις την ίδια αποτελεσματικότητα. Από τις περιοριστικές επεμβάσεις το γαστρικό μανίκι (sleeve), φαίνεται ότι στη 10ετία έχει την ίδια αποτελεσματικότητα με τις μεθόδους δυσαπορρόφησης. Οι μακροχρόνιες επιδράσεις των επεμβάσεων καθώς και η αποτελεσματικότητα τους στις επιπλοκές της παχυσαρκίας όπως την υπέρταση και το διαβήτη αποτελεί αντικείμενο έντονης έρευνας.

Συνοπτικά για την επιλογή της μεθόδου πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα εξής:

• Κάποιες μέθοδοι είναι αναστρέψιμες ενώ άλλες όχι.
• Η εμπειρία του χειρουργού, από την οποία καθορίζεται ο βαθμός ασφάλειας της επέμβασης.
• Όλες οι επεμβάσεις γίνονται λαπαροσκοπικά αλλά τα τελευταία χρόνια η ρομποτική χειρουργική έχει αλλάξει τα δεδομένα και η δική μας εμπειρία έχει δείξει ότι οι επιπλοκές του ρομποτικού χειρουργείου ελαχιστοποιούνται και τα αποτελέσματα είναι καλύτερα

Τι είναι η μεταβολική χειρουργική και πως συνδέεται με τη βαριατρική;

Η συντριπτική πλειοψηφία ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ πάσχει από παχυσαρκία, σύμφωνα με στοιχεία της Αμερικανικής Ένωσης για το Σακχαρώδη Διαβήτη.

Είναι γνωστό εδώ και χρόνια, ότι η απώλεια βάρους, βελτιώνει το διαβήτη τύπου ΙΙ. Το καινούριο είναι, ότι σε πρόσφατες μελέτες, η βαριατρική χειρουργική οδηγεί σε ραγδαία βελτίωση του διαβήτη, και ποσοστό 80% έως και 97% μπορεί να απαλλαγεί τελείως από τη λήψη ινσουλίνης ή άλλων αντί-διαβητικών φαρμάκων. Παρόλο που ο ακριβής μηχανισμός δεν έχει αποσαφηνιστεί, υπάρχουν αποδείξεις ότι οι επεμβάσεις παχυσαρκίας αλλάζουν το μεταβολισμό και μειώνουν την ινσουλινοανθεκτικότητα. Ολόκληρη η διεθνείς επιστημονική κοινότητα έχει κινητοποιηθεί, διότι βρισκόμαστε κοντά στην αντιμετώπιση ενός τεράστιου προβλήματος υγείας, όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης και οι επιπλοκές του.

Η επέμβαση αρκεί για να λύσει το πρόβλημα της παχυσαρκίας;

Η χειρουργική επέμβαση αποτελεί μια εξαιρετική λύση για την απώλεια βάρους σε ασθενείς με χρόνια παχυσαρκία. Εντούτοις, η θεραπεία της παχυσαρκίας είναι σύνθετο πρόβλημα και χρειάζεται τη συνεισφορά διαφόρων ιατρικών ειδικοτήτων, όπως χειρουργού, διατροφολόγου, ψυχολόγου. Για το λόγο αυτό, οι παραπάνω επεμβάσεις πρέπει να πραγματοποιούνται μόνο σε ειδικά κέντρα, πιστοποιημένα για βαριατρική θεραπεία, όπου γίνεται ασφαλής η επέμβαση και ακολουθεί καλή μετεγχειρητική παρακολούθηση και στήριξη για τη προσαρμογή του ασθενούς σε μία νέα στάση ζωής.

Το κέντρο σας είναι πιστοποιημένο για τη διενέργεια βαριατρικών επεμβάσεων;

Ακριβώς. Τόσο εγώ ο ίδιος, όσο και η ομάδα μου έχουμε λάβει το επίσημο Πιστοποιητικό  της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Χειρουργικής της Νοσογόνου Παχυσαρκίας (IFSO Accreditation) που μας κατατάσσει μεταξύ των καλύτερων κέντρων του κόσμου. Έχουμε πολύ μεγάλη εμπειρία στο χώρο της βαριατρικής χειρουργικής και πραγματοποιούμε τις επεμβάσεις με τη χρήση του ρομποτικού συστήματος da Vinci SI HD με το οποίο διαθέτουμε μεγαλύτερη ασφάλεια και ελαχιστοποιούμε τις επιπλοκές. Τα αποτελέσματα μας είναι θεαματικά.

Κ.Μ.Κωνσταντινίδης, MD,phD,FACS

H πιο σημαντική προσφορά της Ιατρικής στον άνθρωπο, είναι η ανακούφιση του από τον πόνο, την αρρώστια και το φόβο όπως είπε πριν από αιώνες ο Ιπποκράτης, αρχαίος Έλληνας ιατρός, πατέρας της σύγχρονης ιατρικής και ιδρυτής της Ιπποκρατικής Ιατρικής Σχολής.

Το πρωτοποριακό του έργο επηρέασε τις περισσότερες σύγχρονες ιατροβιολογικές ειδικότητες του δυτικού κόσμου που επάξια τον ονόμασε θεμελιωτή και στυλοβάτη της Ιατρικής Επιστήμης. Δεν παρέλειψε να τονίσει τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα της ιατρικής, τη ρευστότητα των γνώσεων, τη σχετικότητα των διαγνώσεων και το περιορισμένο των ιατρικών δυνατοτήτων, επισημαίνοντας ότι: «Ο βίος βραχύς, η τέχνη μακρή, ο καιρός οξύς, η πείρα σφαλερή και η κρίσις χαλεπή» (η ανθρώπινη ζωή είναι σύντομη, η επιστήμη ατέλειωτη, ο χρόνος λίγος, η πείρα λαθεμένη και η απόφαση γεμάτη ευθύνες).

Παρ’όλη την εξέλιξη της σύγχρονης ιατρικής, παρατηρείται συχνά αναβολή στη χειρουργική αντιμετώπιση των παθήσεων από την πλευρά των ασθενών, κυρίως λόγω του φόβου του μετεγχειρητικού πόνου και της ταλαιπωρίας. Για αυτό το λόγο τα τελευταία χρόνια σε όλες τις χειρουργικές ειδικότητες επικρατεί η τάση να επιτυγχάνεται το ίδιο θεραπευτικό αποτέλεσμα με τη λιγότερο ακρωτηριαστική μέθοδο,γεγονός που οδήγησε στην ανάπτυξη πιο λειτουργικών τεχνικών. Με τις τεχνικές αυτές η επέμβαση είναι πιο στοχευμένη στο όργανο που πάσχει, με αποτέλεσμα να θίγονται λιγότερο οι γύρω υγιείς ιστοί. Ο διεθνής όρος είναι MIS δηλαδή minimally invasive surgery και, εκτός από τα πλεονεκτήματα για το χειρουργό που μπορεί να κάνει πιο άρτια μια επέμβαση, το βασικό πλεονέκτημα είναι το όφελος για τον ασθενή .Αυτό αφορά την γρηγορότερη μετεγχειρητική επούλωση ,τον λιγότερο πόνο, την μικρότερη αιμορραγία και γενικά τη γρηγορότερη επανένταξη του στις καθημερινές δραστηριότητες.

Η χειρουργική κεφαλής και τραχήλου προόδευσε εξαιρετικά τα τελευταία χρόνια, με την εφαρμογή όλο και συχνότερα των μοντέρνων ενδοσκοπικών τεχνικών, αντί των κλασικών ανοικτών χειρουργικών μεθόδων. Η περιοχή του ανώτερου αεραγωγού αποτελεί ιδανική ένδειξη για τις ενδοσκοπικές αυτές τεχνικές, γιατί χρησιμοποιούνται για τη χειρουργική προσπέλαση οι φυσικές δίοδοι της ιδιαίτερης αυτής ανατομικής περιοχής.

Η ενδοσκοπική χειρουργική στην περιοχή της ρινός και παραρρινίων οδήγησε στην πολύ πιο λειτουργική, χωρίς εξωτερικές τομές αντιμετώπιση παθήσεων όπως οι παραρρινοκολπίτιδες, οξείες ή χρόνιες, οι πολύποδες, καλοήθεις και κάποιοι κακοήθεις όγκοι καθώς και η σκολίωση του ρινικού διαφράγματος. Χάρη στην μεγέθυνση και το φωτισμό σε συνδυασμό με τα μικροεργαλεία και τη χρήση του Navigation , δηλαδή της νευροπλοήγησης, όταν υπάρχει ένδειξη, η χειρουργική αυτή προσπέλαση δίνει τη δυνατότητα στο χειρουργό με ακρίβεια και μικρότερο κίνδυνο επιπλοκών, να θεραπεύσει τις ανατομικές δομές που πάσχουν.

Στην περιοχή του λάρυγγα χάρη στην ενδοσκοπική διαστοματική χειρουργική με laser που ξεκίνησε από το 1970, αλλά εδώ και 25 χρόνια πολύ συστηματικά, άλλαξε ριζικά η αντιμετώπιση των καλοήθων παθήσεων, αλλά και του καρκίνου στα αρχόμενα στάδια .Έτσι σήμερα είναι δυνατή, χωρίς εξωτερικές τομές και τραχειοστομία, η αφαίρεση αυτών των όγκων. Άλλα πλεονεκτήματα για τον ασθενή είναι ότι δίνει τη δυνατότητα επανεγχείρησης σε περίπτωση τοπικής υποτροπής, ιδιαίτερα σε καρκίνους των φωνητικών χορδών και δεν περιορίζει τις άλλες θεραπευτικές επιλογές σε ασθενείς με δεύτερο πρωτοπαθή όγκο της κεφαλής και τραχήλου. Επίσης εξασφαλίζει ικανοποιητική ποιότητα φωνής , περιορισμένη διαταραχή κατάποσης ,χαμηλή περιεγχειρητική νοσηρότητα και ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο διεγχειρητικής διασποράς.

Τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει και στην Ωτορινολαρυγγολογία η εφαρμογή της Διαστοματικής Ρομποτικής Χειρουργικής η οποία έχει το πλεονέκτημα ότι χρησιμοποιεί τρισδιάστατη κάμερα που δίνει τη δυνατότητα εκτίμησης του βάθους στο χειρουργικό πεδίο και των ανατομικών δομών με μεγαλύτερη σαφήνεια .Ακόμη, επειδή χρησιμοποιεί μικροεργαλεία με εξαιρετική δυνατότητα περιστροφής εξασφαλίζει καλύτερη προσπέλαση σε δύσκολες γωνίες του ιδιαίτερου ανατομικού χώρου που λέγεται ανώτερος αεραγωγός. Η εφαρμογή της σήμερα αφορά καλοήθεις παθήσεις όπως η αποφρακτική άπνοια στον ύπνο και αρχόμενα στάδια καρκίνου του φάρυγγα και του λάρυγγα. Ακόμη πολύ σημαντική θέση έχει αρχίσει να έχει στη διερεύνηση αγνώστου πρωτοπαθούς καρκίνου κεφαλής και τραχήλου. Το σημαντικότερο πλεονέκτημα για τον ασθενή από την εφαρμογή της ρομποτικής χειρουργικής, είναι η ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού οιδήματος, του πόνου ,της αιμορραγίας και της δυσκαταποσίας.

Οι συνεχείς καινοτομίες στο πεδίο της MIS οδηγούν σε μια δυναμική εξέλιξη, με συνεχώς αυξανόμενες ενδείξεις εφαρμογής της. Καθοριστική όμως παραμένει η έμφαση στην πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση σε πρώιμο στάδιο των καλοήθων και κακοήθων παθήσεων της περιοχής κεφαλής και τραχήλου, που θα οδηγήσει σε αύξηση της συχνότητας εφαρμογής των νέων αυτών τεχνικών.

Ανατολή Παταρίδου, Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος Κεφαλής & Τραχήλου

Η απάντηση των επιστημόνων είναι θετική. Επειδή για να έχουμε καλή σεξουαλική λειτουργία προϋποτίθεται η καλή λειτουργία των αγγείων και επειδή τα τελευταία επηρεάζονται σημαντικά από τις διατροφικές μας συνήθειες, το junk food και η κατανάλωση πολλών λιπαρών ζωικής προέλευσης είναι αυτονόητο πως δεν βοηθούν.

Μελέτες έχουν δείξει επίσης ότι το άσπρο ψωμί και οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες μειώνουν την ερωτική επιθυμία. Καθώς αυξάνουν πολύ γρήγορα τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, τα οποία στη συνέχεια πέφτουν απότομα, οδηγούν σε κατακόρυφη πτώση της διάθεσης για σεξ.

Επιπλέον, οι υδατάνθρακες αυξάνουν τα επίπεδα οιστρογόνων στον οργανισμό, με συνέπεια να ελαττώνονται τα επίπεδα της τεστοστερόνης, της ορμόνης που λειτουργεί ως “καύσιμο” για την ερωτική επιθυμία.

Τροφές που είναι πλούσιες σε ωμέγα λιπαρά οξέα και ψευδάργυρο, όπως τα λιπαρά ψάρια (π.χ. γαύρος, σαρδέλα, σολομός) και τα θαλασσινά (π.χ. στρείδια), τονώνουν αποδεδειγμένα τη λίμπιντο, ενώ πολύ σημαντικό ρόλο παίζουν και τα αντιοξειδωτικά, που απαντώνται κυρίως σε φρούτα και λαχανικά, όπως οι φράουλες, το καρπούζι, τα σύκα, το αβοκάντο, οι μπανάνες, τα σπαράγγια, το μπρόκολο και το λάχανο, η ρόκα, το σέλερι.  Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα το καρπούζι βοηθά στη χαλάρωση των αγγείων του οργανισμού με τρόπο ανάλογο με εκείνον που δρα το Viagra!

Τροφές χρήσιμες για την τόνωση της σεξουαλικής διάθεσης θεωρούνται επίσης οι ξηροί καρποί, η σοκολάτα, το μέλι, το σαφράν, ο κουρκουμάς, το πιπέρι και οι καυτερές πιπεριές, το σκόρδο και το σουσάμι. Η κατανάλωση του τελευταίου μάλιστα έχει βρεθεί ότι το πετυχαίνει αυτό, αυξάνοντας κατακόρυφα τα επίπεδα της τεστοστερόνης.

Για τους άνδρες που δεν ακολουθούν μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή που να περιλαμβάνει όλες τις παραπάνω τροφές, στην αγορά υπάρχουν και συμπληρώματα διατροφής με συνθέσεις που τονώνουν τη λίμπιντο και γενικότερα τη λειτουργία του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος.