Κατηγορία: ΥΓΕΙΑ

  • Πώς να διατηρήσετε τα γόνατά σας υγιή;

    Πώς να διατηρήσετε τα γόνατά σας υγιή;

    Αδυσώπητος αποδεικνύεται ότι είναι με όλους ανεξαιρέτως ο χρόνος, καθώς στο πέρασμά του αφήνει έναν οργανισμό λιγότερο ισχυρό, επιβαρύνοντας κάθε όργανο, σύστημα, ιστό, οστό και άρθρωση, συμπεριλαμβανομένης εκείνης του γόνατος.

    Με τη γήρανση ο χόνδρος φθείρεται και πια δεν προστατεύει στον ίδιο βαθμό τα οστά, οι μύες και οι σύνδεσμοι χάνουν τη δύναμή τους, οι μηνίσκοι παύουν να προστατεύουν τόσο αποτελεσματικά τον χόνδρο.

    Ακόμα πιο καταστροφικός στο πέρασμά του είναι στους ανθρώπους που έχουν υπερβολικό βάρος, την ατυχία κάποιος πρόγονός τους να είχε οστεοαρθρίτιδα ή παράγοντες που διαταράζουν την ικανότητα ισορροπίας και τους καθιστούν επιρρεπείς σε πτώσεις, με αποτέλεσμα να έχουν πολλούς τραυματισμούς στα γόνατά τους.

    «Το γόνατο είναι η άρθρωση που υπόκειται στις μεγαλύτερες πιέσεις. Έχει σύνθετη δομή και είναι ευάλωτη σε τραυματισμούς κυρίως από πτώσεις που προκύπτουν όχι μόνο σε ηλικιωμένους αλλά σε άτομα κάθε ηλικίας και φυσικής κατάστασης. Μάλιστα, η πτώση με το γόνατο μπορεί να έχει ιδιαίτερα βαριές συνέπειες, βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες και γι’ αυτό χρήζει ταχύτατης ιατρικής φροντίδας. Εκτός από τους τραυματισμούς, ο πόνος στο γόνατο απασχολεί μεγάλο ποσοστό ανθρώπων, αφού με την πάροδο του χρόνου είναι αναπόφευκτο ένα ποσοστό φθοράς του. Όμως, δεν είναι απόλυτο ότι θα επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ή κινείται η άρθρωση. Υπάρχουν τρόποι που εάν υιοθετηθούν και εφαρμοστούν με συνέπεια, ελαχιστοποιείται η πιθανότητα  μελλοντικά να κληθεί κάποιος να θεραπεύσει ακόμα και χειρουργικά μια δυσλειτουργική άρθρωση», επισημαίνει ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Dr Δημήτρης Τριανταφυλλόπουλος, Διευθυντής Ορθοπαιδικής Κλινικής και Διευθυντής του Τμήματος Αναίμακτης-Μη Μεταγγιστικής Ορθοπαιδικής Χειρουργικής του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών – Κλινική Περιστερίου.

    Πώς λοιπόν μπορούμε να διατηρήσουμε τα γόνατά μας υγιή; Σύμφωνα με τον Dr Τριανταφυλλόπουλο πρέπει:

    1. Να ελέγχουμε το βάρος μας

    Το πλεονάζον βάρος είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικό για την άρθρωση του γόνατος, αφού κάθε κιλό ασκεί τετραπλάσια πίεση στα γόνατα, η οποία μάλιστα αυξάνεται ακόμη περισσότερο όταν ανεβαίνει ή κατεβαίνει κάποιος σκαλιά. Έχει αποδειχθεί ότι η απώλεια βάρους σε παχύσαρκους ενήλικες μειώνει τον πόνο στο γόνατο προσφέρει βελτιωμένη κινητικότητα, λιγότερη δυσκαμψία και καλύτερη μυϊκή λειτουργία. Αυτή όμως δεν θα πρέπει να επιτευχθεί με αυστηρές δίαιτες, διότι τότε οι αρθρώσεις δεν θα παίρνουν τα απαραίτητα συστατικά για να διατηρηθούν υγιείς.

    1. Να πίνουμε αρκετό νερό

    Το νερό παίζει σημαντικό ρόλο στον οργανισμό, καθώς προστατεύει όλα τα ζωτικά όργανα και τους ιστούς του. Όταν είναι επαρκώς ενυδατωμένος, τότε τα συστήματά του μπορούν να διοχετεύσουν τις θρεπτικές ουσίες στα κύτταρα. Η ποσότητα των υγρών που λαμβάνονται επηρεάζει τον όγκο και την κυκλοφορία του αίματος, γεγονός που μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των χρόνων ανάκαμψης από έναν τραυματισμό, ήπιο ή σοβαρότερο. Η αφυδάτωση από την άλλη μεριά αυξάνει τον κίνδυνο χρόνιας φλεγμονής, εξαντλεί την ενέργεια του οργανισμού και φέρνει κόπωση.

    Συγκεκριμένα για τις αρθρώσεις, η αφυδάτωση μπορεί να προκαλέσει πόνο, λόγω της λιπαντικής επίδρασης που έχει στις αρθρώσεις. Υπολογίζεται ότι το 70 – 80% του χόνδρου των αρθρώσεων αποτελείται από νερό. Το αρθρικό υγρό που βρίσκεται μεταξύ των αρθρώσεων παρέχει τροφή, απορρόφηση κραδασμών, λίπανση και προστασία στις αρθρώσεις. Μειώνει την τριβή στον χόνδρο και δίνει μια ομαλή, παρατεταμένη κίνηση. Όταν δεν είναι αρκετό, τότε υπάρχει λιγότερη λίπανση στις αρθρώσεις, γεγονός που οδηγεί στην εμφάνιση πόνου.

    1. Να προσέχουμε τη συνολική υγεία μας

    Μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχουν παθήσεις που επηρεάζουν την καλή υγεία του γόνατος, όπως η οσφυαλγία. Τα γόνατα και η πλάτη παρέχουν ευελιξία, κίνηση και στήριξη. Η σχέση τους είναι όμως αλληλοεξαρτώμενη και επομένως, όταν πονάει η πλάτη, το ίδιο μπορεί να συμβεί και στα γόνατα.

    Πέρα από τη σκελετική υγεία όμως υπάρχουν και άλλες παθήσεις που φαινομενικά δεν έχουν σχέση με τα γόνατα, αλλά που έχει αποδειχθεί ότι προκαλούν πόνο σε αυτά. Μια τέτοια πάθηση είναι η κατάθλιψη, για την οποία η έρευνα έχει δείξει ότι επιβάλλεται μια βιοψυχοκοινωνική προσέγγιση προκειμένου να βελτιωθεί τόσο η κατάθλιψη όσο και ο πόνος στα γόνατα.

    1. Να κινούμαστε

    Η υγεία και πολλές φορές η επούλωση του χόνδρου του γόνατος εξαρτάται από την κίνηση. Η τακτική άσκηση μπορεί προστατεύει τις αρθρώσεις, αρκεί να γίνεται σωστά και τακτικά. Κάνοντας τις σωστές ασκήσεις με λάθος τεχνική, όμως, μπορεί να προκληθούν τραυματισμοί με άμεσες ή έμμεσες βλάβες στο γόνατο που θα εμφανιστούν χρόνια μετά. Τριάντα λεπτά άσκησης την ημέρα, όπως περπάτημα, γιόγκα, κολύμπι, πέντε φορές την εβδομάδα, είναι ιδανικά για τη διατήρηση των αρθρώσεων του γόνατος σε καλή κατάσταση. Στόχος θα πρέπει να είναι η ενδυνάμωση των μυών στις γάμπες και τους γοφούς, και των μυών στο μπρος, στο πίσω αλλά και στο εσωτερικό των μηρών καθώς αυτοί απορροφούν την πίεση κατά τη διάρκεια της βάδισης.

  • Τροφική αλλεργία ή δυσανεξία; Πώς θα τα ξεχωρίσω;

    Τροφική αλλεργία ή δυσανεξία; Πώς θα τα ξεχωρίσω;

    Στις μέρες μας υπολογίζεται ότι περίπου ένα στα πέντε άτομα έχει εμφανίσει κάποια στιγμή στη ζωή του κάποια τροφική αλλεργία.

    Οι τροφικές αλλεργίες παρουσιάζονται ως απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος με τη διαδικασία της παραγωγής ισταμίνης για την καταπολέμηση της «εισβολής» μιας ανεπιθύμητης για τον οργανισμό τροφής.

    Η διαδικασία αυτή αποθηκεύεται στη «μνήμη» του σώματος και σε κάθε επόμενη εμφάνιση της συγκεκριμένης τροφής επανενεργοποιείται ταχύτατα ο μηχανισμός αυτός.

    Αυτή η αλλεργική αντίδραση δεν πρέπει να συγχέεται με τις τροφικές δυσανεξίες, καθώς η βασική διαφορά των δύο αυτών καταστάσεων είναι ότι η δυσανεξία σχετίζεται με τα αντισώματα IgG ενώ η αλλεργία με τα IgE, αναφέρει ο κ. Κάρολος ΠαπαλαζάρουΚλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Συνεργάτης του Metropolitan Hospital.

    Συμπτωματολογία

    Οι διαφορές των τροφικών αλλεργιών με τις τροφικές δυσανεξίες είναι αρκετές και στη συμπτωματολογία τους.

    Για τα συμπτώματα των τροφικών αλλεργιών είναι γνωστό ότι αφορούν το δέρμα, την αναπνευστική λειτουργία και το κυκλοφορικό σύστημα.

    Όταν η αλλεργιογόνος για τον οργανισμό τροφή εισέρχεται στο σώμα, το ανοσοποιητικό σύστημα ενεργοποιείται απελευθερώνοντας ισταμίνη, με αποτέλεσμα την εμφάνιση μιας σειράς αντιδράσεων όπως εξάνθημα στο δέρμα, συριγμός και βήχας.

    Άλλες συχνές αλλεργικές αντιδράσεις είναι οι εξής:

    • Ναυτία και έμετος
    • Δυσκολία στην αναπνοή
    • Πρόβλημα κατάποσης
    • Οίδημα της γλώσσας
    • Αδυναμία ομιλίας
    • Ζάλη

    Για τα συμπτώματα δυσανεξίας στα τρόφιμα είναι γνωστό ότι είναι χρόνια και ότι μπορεί να εμφανιστούν αρκετές ημέρες μετά την κατανάλωση της μη ανεκτής από τον οργανισμό τροφής, ενώ έχουν συσχετιστεί με το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και τη χρόνια κόπωση.

    Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

    • Πονοκέφαλο
    • Διάρροια ή/και δυσκοιλιότητα
    • Κράμπες
    • Τυμπανισμό
    • Αίσθημα καύσου στον οισοφάγο
    • Δυσπεψία.

    Τα πιο γνωστά αλλεργιογόνα τρόφιμα είναι τα εξής: αυγό, σόγια, ψάρια, μουστάρδα, ξηροί καρποί (όπως φιστίκια), σέλινο, γάλα, διοξείδιο του θείου (συντηρητικό Ε220 σε διάφορα τρόφιμα), οστρακοειδή.

    Όσον αφορά τη δυσανεξία αυτή αφορά ουσίες που περιέχονται στις τροφές. Οι δυο πιο γνωστοί τύποι τροφικής δυσανεξίας είναι:

    -H δυσανεξία στη λακτόζη, ουσία που περιέχεται στο γάλα και σε ορισμένα άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα, προκαλείται από την ανεπάρκεια του ενζύμου λακτάση, το οποίο παράγεται από το λεπτό έντερο και διασπά τη λακτόζη.

    Διακρίνεται σε πρωτογενή και δευτερογενή. Η πρωτογενής δεν είναι πολύ συχνή και εμφανίζεται μετά τη γέννηση με σοβαρή διάρροια, ενώ η δευτερογενής είναι πιο συχνή και εκδηλώνεται ανά πάσα στιγμή μετά την ηλικία των 3 ετών, όταν η λακτάση αρχίζει να μειώνεται.

    -Η δυσανεξία στη γλουτένη αφορά μια παθολογική κατάσταση του λεπτού εντέρου και σχετίζεται με μια σύνθετη ανοσολογική αντίδραση. Η γλουτένη βρίσκεται στο σιτάρι, τη σίκαλη, τη βρώμη και το κριθάρι και οδηγεί σε καταστροφή του βλεννογόνου του εντέρου, η οποία με τη σειρά της εμποδίζει τη σωστή πέψη και απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από τον οργανισμό.

    Αντιμετώπιση

    Οι τροφικές αλλεργίες μπορούν να αντιμετωπιστούν με αποφυγή του τροφίμου που τις προκαλεί αλλά και με την κατάλληλη θεραπεία σε συνεργασία με τον αλλεργιολόγο. Υπάρχουν δύο τύποι θεραπείας η συμπτωματική και η αιτιολογική.

    Συμπτωματική θεραπεία ονομάζουμε τη χορήγηση φαρμάκων για την ανακούφιση του ασθενούς ατόμου από τα συμπτώματα, χωρίς με τον τρόπο αυτό να θεραπεύουμε την αιτία της νόσου. Η συμπτωματική θεραπεία δεν έχει μακροχρόνιο αποτέλεσμα και πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε φορά που ο ασθενής έχει συμπτώματα.

    Για την ανακούφιση των συμπτωμάτων, εκτός από τις φαρμακευτικές υπάρχουν και κάποιες φυσικές θεραπείες όπως:

    • Τα προβιοτικά τα οποία βοηθούν το ανοσοποιητικό σύστημα τροφοδοτώντας το έντερο με «καλά» βακτήρια.
    • Τα πεπτικά ένζυμα τα οποία συμβάλλουν στη διάσπαση των σωματιδίων των τροφίμων και στην πέψη.
    • Η βιταμίνη Β5 η οποία είναι χρήσιμη για τη λειτουργία των επινεφριδίων και τον έλεγχο της αλλεργίας.

    Αιτιολογική είναι η θεραπεία που στοχεύει στην εκπαίδευση του αμυντικού συστήματος του οργανισμού, ώστε να μην αντιλαμβάνεται πλέον ως «εχθρική» την ουσία που προκαλεί την αλλεργία και να την αγνοεί. Η αιτιολογική θεραπεία έχει μακροχρόνια διάρκεια αποτελέσματος ακόμη και μετά τη διακοπή της και γι’ αυτό δεν χρειάζεται να επαναληφθεί μετά από αυτήν.

    Στις τροφικές δυσανεξίες η αποφυγή του ένοχου τροφίμου είναι μονόδρομος και, τα τελευταία χρόνια, όσα άτομα πάσχουν από κάποιου είδους δυσανεξία έχουν συμμάχους στην θεραπευτική τους προσπάθεια τους παραγωγούς τροφίμων, που προσφέρουν πλέον στην αγορά μεγάλη ποικιλία τροφίμων χωρίς λακτόζη ή γλουτένη, έτσι ώστε να μην απαιτείται ο αποκλεισμός τροφίμων από το διαιτολόγιο των πασχόντων.

    Θα πρέπει να τονιστεί ότι τα περίφημα τεστ δυσανεξίας που πραγματοποιούνται σε κάποια διαιτολογικά γραφεία και ιατρεία παρά τις δημοσιεύσεις των αποφάσεων του Υπουργείου Υγείας που επικυρώνουν τη μη αξιοπιστία τους, αποτελούν προϊόντα απάτης, καθώς η μόνη αξιόπιστη διαγνωστική μέθοδος είναι η μέτρηση αντισωμάτων στο αίμα.

    Τέλος, ας σημειωθεί ότι δεν υπάρχει ούτε μία επιστημονική μελέτη που να αποδεικνύει ότι οι τροφικές υπερευαισθησίες σχετίζονται με το σωματικό βάρος ή τον μεταβολικό ρυθμό, την απώλεια βάρους και τον σχεδιασμό διαιτολογίου με αυτό το σκοπό.

  • Εμβοές: Τι είναι και πώς αντιμετωπίζονται;

    Εμβοές: Τι είναι και πώς αντιμετωπίζονται;

    Οι εμβοές (βουητά) είναι θόρυβοι (κουδούνισμα, βούισμα, σφύριγμα) στα αυτιά ή στο κεφάλι ενός ατόμου, χωρίς να υπάρχει εξωτερική πηγή που να παράγει αυτόν τον θόρυβο.

    Το 17% του γενικού πληθυσμού εμφανίζει εμβοές. Περίπου το 30% του γενικού πληθυσμού άνω των 65 ετών πάσχει από εμβοές.

    Οι εμβοές αποτελούν μια πολύ συνήθη ωτολογική διαταραχή, εντούτοις είναι ένα φαινόμενο ελάχιστα κατανοητό για το οποίο υπάρχουν περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές εξηγεί ο Ηλίας Μούτσιος M.D. Ειδικός Παθολόγος, Διευθυντής Παθολογικής Κλινικής του Μetropolitan Hospital.

    Τύποι εμβοών

    • Υποκειμενικές εμβοές: Είναι ήχοι που μπορεί να ακουστούν μόνο από τον ασθενή. Είναι ο πιο κοινός τύπος των εμβοών και συνήθως συνδέεται με προβλήματα που επηρεάζουν το σύστημα της ακοής.
    • Αντικειμενικές εμβοές: Είναι ήχοι που μπορούν να ακουστούν από τον ασθενή ή τον ιατρό όταν αυτός τοποθετεί το στηθοσκόπιο κοντά στο αυτί του ασθενούς. Αυτό το είδος είναι λιγότερο συχνό και συνήθως προκαλείται από ένα φυσικό πρόβλημα που παράγει ήχο μέσα ή κοντά στο αυτί.

    Ποιες είναι οι πιθανές αιτίες των εμβοών;

    • Η έκθεση σε πολύ δυνατούς ήχους
    • Οι φλεγμονές του αυτιού (ωτίτιδα)
    • Οι τραυματισμοί του αυτιού ή και της γύρω περιοχής
    • Πρόβλημα στον λαβύρινθο του αυτιού
    • Η αρτηριακή υπέρταση
    • Το stress

    Σε κάθε περίπτωση από τις παραπάνω απαιτείται ιατρική γνωμάτευση από ειδικό γιατρό.

    Ποιες είναι οι πιθανές επιπτώσεις των εμβοών;

    Οι επιπτώσεις στη ζωή ατόμων που υποφέρουν από εμβοές είναι αρκετές και μπορεί να είναι:

    • Έντονη δυσφορία
    • Κατάθλιψη
    • Συχνές εναλλαγές της διάθεσης
    • Ένταση και ευερεθιστότητα
    • Μειωμένη συγκέντρωση
    • Προβλήματα ύπνου.

    Θεραπεία

    Η έλλειψη γνώσης για τον ακριβή παθοφυσιολογικό μηχανισμό των ιδιοπαθών εμβοών περιορίζει τις δυνατότητές μας για τη χορήγηση αποτελεσματικής θεραπείας. Διάφορες φαρμακευτικές μέθοδοι έχουν κατά καιρούς εφαρμοσθεί στους ασθενείς με εμβοές όπως χορήγηση διαφόρων φαρμάκων και ουσιών, θεραπεία επανεκπαιδεύσεως των εμβοών, ηχοκάλυψη των εμβοών, θεραπεία βιοανάδρασης, ενδοτυμπανικές εγχύσεις και διάφορες άλλες θεραπείες με ειδικές συσκευές. Εντούτοις, μια αναδρομή στη βιβλιογραφία αποδεικνύει ότι τα αποτελέσματα είναι αμφιλεγόμενα για τις περισσότερες θεραπείες.

  • Εγκαύματα από φωτιά: Πώς αντιμετωπίζονται;

    Εγκαύματα από φωτιά: Πώς αντιμετωπίζονται;

    Κάθε χρόνο, εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο βιώνουν κάποιου είδους έγκαυμα. Οι πρώτες βοήθειες είναι σημαντικές για την έκβαση του εγκαύματος, καθώς βοηθούν στην επούλωσή του, προστατεύοντας από περαιτέρω βλάβη των ιστών και μειώνοντας τις πιθανότητες επιπλοκών.

    «Πρόκειται για έναν από τους πιο επώδυνους τραυματισμούς που μπορεί να βιώσει κανείς. Όταν το κάψιμο είναι αρκετά σοβαρό καταστρέφονται οι νευρικές απολήξεις. Επίσης, βλάπτεται η φυσιολογική ισορροπία υγρών/ηλεκτρολυτών του σώματος και η θερμοκρασία του. Εκτός από τον ίδιο τον τραυματισμό του δέρματος, μπορεί να επηρεαστούν και άλλα όργανα του σώματος, όπως μυς, νεύρα, αιμοφόρα αγγεία και η καρδιά, αλλά και συστήματα, όπως το αναπνευστικό. Σοβαρές μπορεί να είναι και οι αισθητικές συνέπειες του εγκαύματος, όπως και τα συναισθηματικά και ψυχολογικά προβλήματα που προκύπτουν», επισημαίνει ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.

    Τα περισσότερα εγκαύματα συμβαίνουν τυχαία, από απροσεξία ή υπερεκτίμηση των ικανοτήτων. Εκτός από την έκθεση σε θερμότητα, στα δερματικά εγκαύματα περιλαμβάνονται τα χημικά, και αυτά που προκύπτουν από τον ηλεκτρισμό και την ακτινοβολία. Αναλόγως της έκτασης της βλάβης του δέρματος, ταξινομούνται:

    • Σε εγκαύματα 1ου βαθμού, τα οποία είναι ήπια, επηρεάζουν μόνο την επιδερμίδα, η οποία κοκκινίζει και πονά. Είναι τα πιο συνηθισμένα και τα πιο μικρά από όλα τα εγκαύματα. Επουλώνονται χωρίς ουλές μέσα σε δύο έως πέντε ημέρες. Το δέρμα μπορεί να ξεφλουδίσει και να προκύψει προσωρινός αποχρωματισμός.
    • Σε εγκαύματα 2ου βαθμού, τα οποία επηρεάζουν και το χόριο και ο ασθενής εμφανίζει στο σημείο ερυθρότητα, πόνο, οίδημα και φουσκάλες. Θεωρούνται ήσσονος σημασίας και όταν αντιμετωπίζονται με φροντίδα, επουλώνονται μέσα σε τρεις εβδομάδες, δημιουργώντας ελάχιστα σημάδια.
    • Σε εγκαύματα 3ου βαθμού, τα οποία εκτίνονται και στα 3 στρώματα του δέρματος: την επιδερμίδα, το χόριο και το υπόδερμα. Το καμένο δέρμα μπορεί να είναι μαύρο, λευκό ή κόκκινο. Σε εγκαύματα αυτού του βαθμού καταστρέφονται τα τριχοθυλάκια και οι ιδρωτοποιοί αδένες και ο ασθενής συνήθως δεν νιώθει πόνο ακριβώς στην περιοχή του εγκαύματος αλλά πλησίον αυτής, καθώς έχουν υποστεί βλάβη οι νευρικές απολήξεις στο συγκεκριμένο σημείο. Καθώς τα εγκαύματα αυτά επουλώνονται, σχηματίζονται παχιές ουλές. Ενδεχομένως για την ίασή τους να απαιτηθεί μεταμόσχευση δέρματος, από τον ίδιο τον ασθενή ή αλλομόσχευμα.

    Ο βαθμός εγκαύματος είναι σημαντικός, γιατί μπορεί να προκαλέσει μόλυνση των εκτεθειμένων ιστών και να επιτρέψει την εισβολή επιβλαβών μικροοργανισμών στο κυκλοφορικό σύστημα.

    Τα εγκαύματα στο πρόσωπο είναι πιο σοβαρά επειδή μπορεί να επηρεάσουν τις αναπνευστικές οδούς και τα μάτια. Τα εγκαύματα στα χέρια και τα πόδια χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής, επειδή θα μπορούσαν να έχουν επιπτώσεις στην κίνηση των δακτύλων και των ποδιών. Καθοριστικής σημασίας για την έκβαση του εγκαύματος είναι επίσης η έκταση της επιφάνειας του δέρματος που έχει καεί, καθώς και η ηλικία του τραυματία, επειδή τα μικρά παιδιά και οι ηλικιωμένοι συνήθως έχουν πιο σοβαρές αντιδράσεις και διαφορετικές διαδικασίες επούλωσης.

    Για τα εγκαύματα που προκαλούνται από φωτιά και αναλόγως του βαθμού τους, ο δρ Στάμου συμβουλεύει:

    • Για τα εγκαύματα 1ου βαθμού: Τοποθετήστε την καμένη περιοχή κάτω από τρεχούμενο δροσερό νερό για 20 λεπτά. Μην βάζετε πάγο, γιατί μπορεί να προκαλέσει περαιτέρω βλάβη. Εάν δεν υπάρχει τρεχούμενο νερό, εφαρμόστε μια κομπρέσα από πανί χωρίς χνούδι, την οποία να ανανεώνετε κάθε 20 λεπτά. Στην περίπτωση που δεν μπορεί να εφαρμοστεί ούτε κομπρέσα, καλύψτε την περιοχή με διαφανή μεμβράνη (φαγητού) και αναζητείστε τρεχούμενο νερό το συντομότερο.Αφαιρέστε κοσμήματα (π.χ. δαχτυλίδια).Εφαρμόστε αντιβιοτική κρέμα και καλύψτε ελαφρά με γάζα. Φυσικά, απαγορεύεται η εφαρμογή παραδοσιακών πρακτικών (π.χ. λάδι, βούτυρο ή οδοντόκρεμα). Για τον πόνο μπορούν να ληφθούν μη συνταγογραφούμενα αναλγητικά.
    • Εγκαύματα 2ου βαθμού: Οι πρώτες βοήθειες για αυτού του βαθμού τα εγκαύματα δεν διαφέρουν από εκείνες του 1ου βαθμού. Εάν το καμένο δέρμα είναι καλυμμένο με ύφασμα, αφαιρέστε το και μη σπάτε τις φουσκάλες που θα σχηματιστούν. Ενδεχομένως να χρειαστεί μια ισχυρότερη αντιβιοτική κρέμα, για να αποφευχθεί η μόλυνση. Η τοποθέτηση της πάσχουσας περιοχής σε υψηλότερο σημείο μπορεί να μειώσει τον πόνο και το οίδημα.
    • Εγκαύματα 3ου βαθμού: Αυτά τα εγκαύματα είναι τα σοβαρότερα και μπορεί να είναι απειλητικά για τη ζωή. Η απομάκρυνση από το σημείο της φωτιάς και η κλήση ενός ασθενοφόρου πρέπει να είναι το πρώτο μέλημα του φροντιστή, για την άμεση και ασφαλή μεταφορά του θύματος στο νοσοκομείο. Ελέγξτε την αναπνευστική λειτουργία και εφαρμόστε καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ακόμα και εάν δεν γνωρίζουμε πώς ακριβώς γίνεται), εάν ο εγκαυματίας δεν αναπνέει. Αφαιρέστε οτιδήποτε τον στενεύει. Μη βυθίζετε το σώμα του σε νερό, μην αφαιρείτε τα ρούχα του αλλά καλύψτε, εάν είναι δυνατόν, την πληγείσα περιοχή με αποστειρωμένες γάζες ή καθαρό σεντόνι και περιμένετε τους τραυματιοφορείς.Στο νοσοκομείο κρίνεται η θεραπεία που θα ακολουθηθεί, η οποία εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.Στις επιπλοκές του δέρματος περιλαμβάνεται η σοβαρή λοίμωξη, που μπορεί να οδηγήσει σε ακρωτηριασμό ή σηψαιμία. 

    «Στα μελλοντικά όπλα για την ταχύτερη επούλωση των εγκαυμάτων, την αναγέννηση των ιστών και την ανακούφιση από τον πόνο αναμένεται να προστεθεί η εφαρμογή χαμηλής δόσης μιας μορφής φωτοθεραπείας (photobiomodulation), σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου του Buffalo. Από τα ευρήματά της, που δημοσιεύτηκαν στο Scientific Reports, διαπιστώθηκε ότι η θεραπεία αυτή επιταχύνει την ανάρρωση από εγκαύματα και μειώνει τη φλεγμονή σε ποντίκια, ενεργοποιώντας μια πρωτεΐνη που ελέγχει την κυτταρική ανάπτυξη και διαίρεση (την TGF-beta 1)», καταλήγει ο δρ Χρήστος Στάμου.

  • 7 σημάδια που δείχνουν ότι πρέπει να αλλάξετε γυαλιά

    7 σημάδια που δείχνουν ότι πρέπει να αλλάξετε γυαλιά

    Πώς μπορεί ένας άνθρωπος ο οποίος δεν πηγαίνει προληπτικά στον οφθαλμίατρο, να καταλάβει ότι πρέπει να αλλάξει τα γυαλιά οράσεως που χρησιμοποιεί;

    Ο Χειρουργός-Οφθαλμίατρος δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision και καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (NYU Medical School) λέει ότι υπάρχουν μερικά ύποπτα συμπτώματα που πρέπει να τον προβληματίσουν. Να ποια είναι:

    1. Έχετε συχνά πονοκέφαλο. Οι επαναλαμβανόμενοι πονοκέφαλοι σπανίως συσχετίζονται από τους πάσχοντες με την όρασή τους. Ωστόσο αποτελούν μία από τις πιο πρώιμες ενδείξεις πως τα γυαλιά χρειάζονται αλλαγή, καθώς ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται αδιόρατες αλλαγές στην όραση, που τον αναγκάζουν να εργάζεται σκληρά για να τις διορθώσει. Όσοι έχουν μυωπία και φορούν λάθος γυαλιά, τυπικά νιώθουν τον πονοκέφαλο στο μέτωπο, ακριβώς πάνω από τα φρύδια. Όσοι έχουν πρεσβυωπία, τείνουν να παρουσιάζουν πονοκέφαλο όταν κοιτούν κοντινά αντικείμενα για πολλή ώρα. Πονοκέφαλο μπορεί να προκαλέσει και ο σκελετός των γυαλιών, όταν πιέζει πολύ το κρανίο πίσω από τα πτερύγια των αυτιών.
    2. Νιώθετε τα μάτια σας κουρασμένα. Αν νιώθετε τα μάτια σας κουρασμένα, είναι πιθανό να έχετε ένα από τα σαφέστερα σημάδια ότι η όρασή σας έχει αλλάξει. Όταν η  κόπωση των ματιών οφείλεται σε άλλα αίτια (π.χ. έλλειψη ύπνου, εποχιακές αλλεργίες) συνήθως διαρκεί 1-2 μέρες. Όταν όμως νιώθετε διαρκώς κουρασμένα τα μάτια σας, το πιθανότερο είναι πως χρειάζεστε καινούργια γυαλιά.
    3. Μισοκλείνετε τα μάτια σας για να δείτε καθαρά. Οι άνθρωποι που μισοκλείνουν διαρκώς τα μάτια τους, συνήθως αντιμετωπίζουν αδιόρθωτο πρόβλημα όρασης. Η κίνηση αυτή αποτελεί φυσικό τρόπο διόρθωσης της εστίασης και της διαύγειας της εικόνας. Πολλοί άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν καν ότι μισοκλείνουν τα μάτια τους, παρά μόνο όταν τους πονέσουν. Μακροπρόθεσμα, το συνεχές μισοκλείσιμο των ματιών βλάπτει την όραση, διότι κουράζει τα μάτια και επιδεινώνει τις όποιες διαθλαστικές ανωμαλίες έχει το άτομο (μυωπία, αστιγματισμό κ.λπ.). Αν μισοκλείνετε τα μάτια σας όταν κοιτάζετε την οθόνη του κινητού ή του λάπτοπ σας, κλείστε ένα ραντεβού με τον οφθαλμίατρό σας.
    4. Οι εικόνες που βλέπετε είναι θολωμένες. Υπάρχουν πάρα πολλοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να μην βλέπετε καθαρά, από τον καταρράκτη έως διάφορα νοσήματα. Συχνά όμως η αιτία είναι χρήση λανθασμένων διορθωτικών γυαλιών. Επομένως, αν ξαφνικά διαπιστώσετε ότι δεν βλέπετε καθαρά τα διάφορα αντικείμενα (κυρίως το εξωτερικό περίγραμμά τους), από το ένα ή και τα δύο μάτια, πρέπει να σας εξετάσει ο οφθαλμίατρός σας.
    5. Βλέπετε διπλά είδωλα από το ένα μάτι. Το να βλέπει ένας άνθρωπος διπλά είδωλα ονομάζεται διπλωπία. Η διαταραχή αυτή μπορεί να εκδηλωθεί στο ένα μάτι ή και στα δύο. Η διπλωπία από το ένα μάτι σχεδόν ποτέ δεν σημαίνει κάτι σοβαρό, ενώ εκείνη και στα δύο μάτια συχνά οφείλεται σε σοβαρά νευρολογικά προβλήματα. Αν έχετε διπλωπία από το ένα μάτι, πιθανώς η ρίζα του προβλήματος είναι τα διορθωτικά γυαλιά σας. Μπορεί να είναι παλιά, ο σκελετός τους να έχει στραβώσει ή να έχετε γρατζουνίσει τους διορθωτικούς φακούς τους. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να σας εξετάσει δίχως καθυστέρηση ο οφθαλμίατρός σας.
    6. Τα γυαλιά σας δεν καθαρίζουν. Η συνεχής χρήση των γυαλιών οράσεως τους προκαλεί φθορές. Αν δεν τα αλλάζετε συχνά, οι φθορές συσσωρεύονται και κάποια στιγμή θα διαπιστώσετε ότι οι διορθωτικοί φακοί έχουν πια αλλοιωθεί μόνιμα και δεν μπορείτε να τους καθαρίσετε όπως παλαιότερα. Η συνηθέστερη αλλοίωση είναι μικροσκοπικές ρωγμές, που θολώνουν την επιφάνειά τους και επηρεάζουν την όραση.
    7. Δεν θυμάστε πότε αλλάξατε για τελευταία φορά γυαλιά. Σύμφωνα με τις συστάσεις της Αμερικανικής Ακαδημίας Οφθαλμολογίας (AAO), οι υγιείς ενήλικες χωρίς προβλήματα όρασης πρέπει να ελέγχουν λεπτομερώς την όρασή τους:
    • Μία φορά στις ηλικίες 20-29 ετών (δηλαδή μία φορά κατ’ αυτή τη δεκαετία)
    • Δύο φορές στις ηλικίες 30-39 ετών (δύο φορές στη δεκαετία αυτή)
    • Μία φορά στην ηλικία των 40 ετών
    • Μία φορά κάθε χρόνο στις ηλικίες 20-40 ετών, αν φορούν φακούς επαφής

    Μετά τα 40 έτη, η συχνότητα του ελέγχου καθορίζεται από τα ευρήματα της εξέτασης από τον οφθαλμίατρο. Μετά τα 65 έτη ο έλεγχος πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε 1-2 χρόνια ή συχνότερα, αν το συστήσει ο οφθαλμίατρος.

    Ωστόσο, όσοι έχουν προβλήματα οράσεως πρέπει να πηγαίνουν στον οφθαλμίατρο μία φορά κάθε 1-3 χρόνια ή όσο συχνά έχει συστήσει ο οφθαλμίατρός τους. Στη διάρκεια αυτών των ελέγχων, θα γίνεται έλεγχος της οράσεως και θα σας χορηγεί ο ιατρός νέα γυαλιά, αν τα χρειάζεστε. Αν εσείς πήγατε τελευταία φορά στον οφθαλμίατρο κάποια απροσδιόριστη στιγμή πριν από την πανδημία, καλό είναι να προγραμματίσετε νέο ραντεβού, συνιστά ο κ. Κανελλόπουλος.

  • Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση: Πώς θα απαλλαγείτε οριστικά

    Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση: Πώς θα απαλλαγείτε οριστικά

    Όταν τρώμε, η τροφή περνά από το στόμα στο στομάχι μέσω του οισοφάγου. Ένας μυϊκός δακτύλιος στο κάτω μέρος του οισοφάγου εμποδίζει την παλινδρόμηση της τροφής από το στομάχι πίσω στον οισοφάγο.

    «Αυτός ο δακτύλιος που λειτουργεί σαν μια ανεπίστροφη βαλβίδα ονομάζεται κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας (ΚΟΣ). Όταν αυτή η βαλβίδα για κάποιο λόγο δεν κλείνει εντελώς, το περιεχόμενο του στομάχου, φαγητό, αέρας αλλά κυρίως υγρά μπορεί να επιστρέψει στον οισοφάγο. Τα τελευταία είναι κυρίως οξέα που παράγει το στομάχι για την πέψη της τροφής. Σε αυτά οφείλεται η αίσθηση κάποιες φορές της ξινής γεύσης στο στόμα. Τα ισχυρά οξέα του στομάχου μπορούν επίσης να βλάψουν την εσωτερική επιφάνεια του οισοφάγου δημιουργώντας πληγές (οισοφαγίτιδα)», σημειώνει ο Κωνσταντίνος Δελής Διευθυντής Γαστρεντερολόγος στο Metropolitan Hospital, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ.

    1.Χρειάζεται να κάνω κάποιες εξετάσεις εάν έχω γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση;

    Αυτό θα το κρίνει ο γαστρεντερολόγος σας αφού σας πάρει ένα πλήρες ιστορικό. Η συνηθισμένη εξέταση είναι η οισοφαγογαστροσκόπηση. Με τα σύγχρονα ενδοσκόπια που σήμερα διαθέτουμε, η διαδικασία είναι ολιγόλεπτη και απλούστατη, γίνεται με μέθη και δεν ενοχλεί καθόλου τον ασθενή.

    2.  Τι μπορώ να κάνω για να αντιμετωπίσω αποτελεσματικά την παλινδρόμηση;

    Εάν δοκιμάζετε την εμπειρία των ενοχλητικών συμπτωμάτων της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης ήρθε η ώρα να κάνετε κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής σας. ώστε να απαλλαγείτε από αυτά. Να είστε σίγουροι ότι για αρχή είναι η καλύτερη επιλογή.

    Μία από τις καλύτερες αλλαγές που μπορείτε να κάνετε στον τρόπο ζωής σας είναι να χάσετε βάρος αν είστε υπέρβαροι. Ακολουθήστε αποφασιστικά ένα πρόγραμμα υγιεινής διατροφής που θα σας βοηθήσει να απαλλαγείτε από το βάρος που χρειάζεται να χάσετε. Αυτό είναι πολλαπλά ευεργετικό γιατί θα μειώσει τον κίνδυνο και για άλλα προβλήματα υγείας που υπάρχουν ή θα προκύψουν στο μέλλον.

    • Αποφεύγετε τα κοκκινιστά φαγητά, τις ντομάτες και τα κρεμμύδια στις σαλάτες.
    • Τέρμα πια τα λιπαρά και τα πικάντικα φαγητά.
    • Ελαττώστε ή καταργήστε το φαγητό στο τηγάνι.
    • Τρώτε μικρά και ελαφρά γεύματα κυρίως εάν γνωρίζετε ότι πρόκειται να ξαπλώσετε λίγο αργότερα.
    • Ελαττώστε δραστικά όλα τα ανθρακούχα ποτά.
    • Μειώστε την ποσότητα του οινοπνεύματος που καταναλώνετε. Το αλκοόλ έχει ένα από τα πιο επιβαρυντικά αποτελέσματα για όσους έχουν παλινδρόμηση. Όμως αυτό αξίζει να το μειώσετε και γενικότερα για τη υγεία σας.
    • Αποφεύγετε τα πολλά υγρά και τις σούπες το βράδυ. Αποφεύγετε τα όξινα υγρά (ξύδι, χυμό λεμονιού, πορτοκαλάδες).

    Αλλάξτε κάποιες συνήθειες που έχετε μετά το φαγητό. Η σοκολάτα ή ένα σιροπιαστό επιδόρπιο (π.χ. μπακλαβάς, γλυκό του κουταλιού) δεν είναι καλή επιλογή για έναν παλινδρομικό ασθενή. Μετά το γεύμα σας παραμείνετε καθισμένοι σε μια άνετη θέση ή κάνετε ένα μικρό περίπατο. Αποφύγετε να ξαπλώσετε. Δώστε στον οργανισμό σας την ευκαιρία και τον χρόνο να αφομοιώσει σωστά το φαγητό. Εάν είναι ανάγκη να ξαπλώσετε μετά το φαγητό, προσπαθήστε να κρατήσετε το πάνω τμήμα του σώματος όσο το δυνατόν πιο ψηλά. Χρησιμοποιήστε μερικά μαξιλάρια στον καναπέ ή στο κρεβάτι για να το πετύχετε. Να μια ωραία δικαιολογία για να παρακολουθήσετε την αγαπημένη σας τηλεοπτική εκπομπή ή να διαβάσετε την εφημερίδα σας, ένα ενδιαφέρον βιβλίο ή, γιατί όχι, να λύσετε ένα σταυρόλεξο.

    Ένας άνετος βραδινός ύπνος είναι πάντα ευπρόσδεκτος. Φροντίστε να έχετε ξεμπερδέψει με το δείπνο σας αρκετά πιο νωρίς. Όσο πιο κοντά στο φαγητό πάτε για ύπνο, τόσο περισσότερο οξύ θα ανέβει στον οισοφάγο σας. Ο καφές μετά το βραδινό φαγητό, εκτός από την ταραχή και πιθανόν την αυπνία που μπορεί να επιφέρει, θα αυξήσει την πιθανότητα να ταλαιπωρηθείτε από παλινδρόμηση. Κρατήστε το κεφάλι και το στήθος λίγα εκατοστά ψηλότερα από το υπόλοιπο σώμα στη διάρκεια της νύχτας. Μπορείτε να το πετύχετε με ένα-δύο μαξιλάρια. Αν δεν αισθάνεστε άνετα μπορείτε να πετύχετε το ίδιο αποτέλεσμα τοποθετώντας δυο μικρούς τάκους στα επάνω πόδια του κρεβατιού. Σίγουρα δεν είναι και ο πιο άνετος ύπνος, αλλά θα το συνηθίσετε και θα αποζημιωθείτε από το γεγονός ότι δεν θα έχετε τα ενοχλητικά συμπτώματα. Αν συνηθίζετε να κοιμάστε πλάγια επιλέξτε να ξαπλώνετε στο αριστερό σας πλευρό.

    Να θυμάστε ότι η άσκηση πρέπει να είναι φίλη μας. Μας βοηθά να χάσουμε βάρος και αυτό συμβάλλει στην ελάττωση της παλινδρόμησης. Αλλά προσοχή, ποτέ αμέσως μετά το φαγητό. Αυτό θα κάνει τα πράγματα χειρότερα. Η αναερόβια άσκηση σηκώνοντας βάρη δεν είναι ότι καλύτερο. Η πέψη θα δυσκολέψει και ίσως καταλήξετε να έχετε κράμπες στο στομάχι. Στην καλύτερη περίπτωση θα έχετε αναγωγές και θα επιδεινώσετε την παλινδρόμησή σας. Προτιμήστε ένα χαλαρό περπάτημα.

    Μην φοράτε σφιχτά ρούχα. Ξεσφίξτε τη ζώνη σας. Στον ύπνο προτιμήστε μια χαλαρή πιζάμα. Φορέστε μια άνετη φόρμα μέσα στο σπίτι. Μια κοιλιά που «αναπνέει» επιτρέπει μια πιο εύκολη πέψη.

    Διακόψτε το τσιγάρο. Αυτό θα βοηθήσει βέβαια και γενικότερα στο να έχετε μια καλή υγεία.

    Αν δεν θέλετε να χρησιμοποιήσετε φάρμακα, τη θέση τους μπορούν να πάρουν υλικά που έχετε στο σπίτι σας, ενώ θα κάνετε και οικονομία. Το διττανθρακικό Na (σόδα) μέσα σε νερό είναι μια ευεργετική επιλογή για την παλινδρόμηση οξέος. Ως αλκαλική ουσία εξουδετερώνει τα οξέα του στομάχου και περιλαμβάνεται στην πλειονότητα των διαθέσιμων αντιόξινων φαρμάκων. Θα μπορούσατε επίσης να κάνετε γαργάρες πριν το καταπιείτε.

    Μια άλλη ενδιαφέρουσα επιλογή αποτελεί ο χυμός αλόης που επίσης ανακουφίζει από το κάψιμο. Αυτή έχει μια τοπική αντιφλεγμονώδη δράση χωρίς κινδύνους. Δοκιμάστε να πιείτε ένα ποτήρι λίγο πριν πάτε για ύπνο, Πάρτε το επίσης στο κομοδίνο σας και χρησιμοποιήστε το αν ξυπνήσετε με καούρα το βράδι ώστε να συνεχίσετε με ανακούφιση τον ύπνο σας. Να γνωρίζετε ότι ο χυμός αλόης λειτουργεί και ως υπακτικό οπότε θα σας βοηθήσει εάν πάσχετε από δυσκοιλιότητα.

    Επίσης, γιατί δεν δικιμάζετε να μασάτε λίγη μαστίχα Χίου; Αυτό το εξαιρετικό ελληνικό προϊόν έχει ευεργετική δράση στο στομάχι σας. Συγχρόνως προάγει τη δημιουργία σάλιου. Το σάλιο έχει μια φυσική ιδιότητα εξουδετέρωσης των οξέων και επίσης συμβάλλει στην απομάκρυνσή τους από τον οισοφάγο.

    Τι είδους φάρμακα χρησιμοποιούμε για την αντιμετώπιση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης;

    Αυτά είναι κυρίως:

    • Τα αντιόξινα. Είναι φάρμακα που παίρνουμε μετά τα γεύματα ή πριν τον ύπνο, αλλά η ανακούφιση που προσφέρουν μπορεί να μη διαρκέσει πολύ. Μπορεί να εμφανίσουν ως ανεπιθύμητες ενέργειες διάρροια ή δυσκοιλιότητα. Φάρμακα αυτής της κατηγορίας είναι τα Maalox, Aludrox κ.λπ.
    • Οι αναστολείς της αντλίας πρωτονίων (PPIs) μειώνουν την ποσότητα οξέος που παράγεται στο στομάχι σας. Αλλιώς λέγονται πραζόλες. Τέτοια φάρμακα είναι τα Losec, Pariet, Zurcazol, Laprazol, Nexium και άλλα.
    • Οι Η2 ανταγωνιστές μειώνουν επίσης την ποσότητα οξέος που απελευθερώνεται στο στομάχι (Peptan).
    • Τα προκινητικά ή αλλιώς φάρμακα που προάγουν την κινητικότητα του οισοφάγου και του στομάχου.

    Ο γιατρός σας θα σας πει πώς να πάρετε αυτά τα φάρμακα.

    Τελικά μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση;

    Και βέβαια. Σήμερα έχουμε τους τρόπους για να το κάνουμε με επιτυχία. Μιλήστε με τον ιατρό σας. Θα σας υποδείξει τους καταλληλότερους τρόπους για να το πετύχετε. Οι παραπάνω πληροφορίες, σε καμιά περίπτωση, δεν υποκαθιστούν τις συμβουλές και οδηγίες του γιατρού σας.

  • Επικίνδυνη η στέρηση ύπνου- Τα προβλήματα που προκαλεί

    Επικίνδυνη η στέρηση ύπνου- Τα προβλήματα που προκαλεί

    Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι οι άνθρωποι που στερούνται ύπνου για μία νύχτα έχουν την επομένη μέρα αύξηση στο αίμα τους της ουσίας ιντερλευκίνη 6.

    Αυτό είναι ένα μόριο που έχει σχέση με το ανοσοποιητικό σύστημα και παράγεται στον εγκέφαλο, αλλά και στην περιφέρεια, ακόμα και από το λίπος.

    Σε έρευνα στο ιατρικό κέντρο Χέρσυ του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, όπου περιόρισαν τον ύπνο για μία εβδομάδα κατά δύο ώρες σε νεαρούς άνδρες και γυναίκες, δηλαδή αντί για οκτώ ώρες κοιμόντουσαν έξι, βρέθηκε ότι ακόμα και με αυτή τη μικρή μείωση ύπνου υπήρξε αύξηση αυτών των ιντερλευκινών. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και οι δύο ώρες λιγότερου ύπνου είναι σημαντικές για την υγεία.

    Άλλες εργασίες από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ έδειξαν ότι η αύξηση της ιντερλευκίνης 6 σε άτομα που είναι αποστερημένα από ύπνο δημιουργεί μεγαλύτερο κίνδυνο για καρδιακά προβλήματα, όπως έμφραγμα. Η αύξηση των ιντερλευκινών προκαλούν υπνηλία και κούραση που σε κάνουν να θέλεις να κοιμηθείς.

    Ο απαιτούμενος χρόνος ύπνου διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο, αλλά σε γενικές γραμμές κυμαίνεται από 7 σε 9 ώρες. Αν οι ώρες ύπνου είναι λιγότερες από έξι, το σώμα παράγει περισσότερες ορμόνες που σχετίζονται με το άγχος και οι οποίες δημιουργούν υπέρταση. Και η υπέρταση ως γνωστόν αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες των καρδιακών ή εγκεφαλικών επεισοδίων, εξηγεί ο Γιώργος Ποταμίτης, Iατρός Ωτορινολαρυγγολόγος, Επιστημονικά Υπεύθυνος ΩΡΛ Τμήματος Affidea Περιστερίου, Συνεργάτης ΩΡΛ Τμήματος Affidea Κηφισιάς.

  • Η παχυσαρκία παράγοντας κινδύνου στην Oστεοαρθρίτιδα

    Η παχυσαρκία παράγοντας κινδύνου στην Oστεοαρθρίτιδα

    Η παχυσαρκία είναι παράγοντας κινδύνου στην Οστεοαρθρίτιδα, καθώς το υπερβάλλον βάρος αυξάνει την μηχανική καταπόνηση στις αρθρώσεις, οδηγεί σε εκφύλιση της άρθρωσης μέσω της φλεγμονής και του οξειδωτικού στρες και προσδίδει ένα μακροπρόθεσμο αυξημένο κίνδυνο για αρθροπλαστική,.

    Μια  δίαιτα αυξημένη στη πρόσληψη των ω-6 λιπαρών οξέων (αυξημένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος κ επεξεργασμένων τροφίμων ) οδηγεί σε αυξημένο κίνδυνο καταστροφής του υποχόνδριου οστού ενώ μια δίαιτα αυξημένη σε λιπαρά, αυξάνει τα επίπεδα της λεπτίνης τοπικά στον ιστό των χόνδρων συμβάλλοντας στην επιτάχυνση της εξέλιξης της Οστεοαρθρίτιδας.

    Οι διεθνείς οδηγίες  (Osteoarthritis Research Society international guidelines) για τους υπέρβαρους και παχύσαρκους, ως μέρος της μη- φαρμακευτικής αντιμετώπισης, είναι η μείωση  του σωματικού βάρους τους και η άσκηση.

    Η μείωση του σωματικού βάρους αφορά στην μείωση του Δείκτη Μάζας Σώματος, στην μείωση του λιπώδους ιστού (κυρίως σπλαχνικού) και στην διατήρηση τη μυϊκής μάζας. Η άσκηση συμβάλλει στην καλή ισορροπία σώματος στην καλή μυϊκή δύναμη και αντοχή. Στόχος είναι να λαμβάνουν την απαραίτητη ενέργεια μέσω μιας ισορροπημένης διατροφής, πλούσιας σε θρεπτικά συστατικά  που προάγουν την σκελετική  υγεία και έλεγχος τυχόν ανεπαρκειών  σε βιταμίνη C,D,K. Η μεσογειακή διατροφή μπορεί να έχει έναν προστατευτικό αποτέλεσμα στην Οστεοαρθρίτιδα μέσω των αντιφλεγμονωδών ιδιοτήτων, της αντιοξειδωτικής της ικανότητας και  της αντιστροφής του μεταβολικού συνδρόμου και της παχυσαρκίας.

    Θυμηθείτε λοιπόν: έλεγχος και πρόληψη -σωστό βάρος και φυσιολογικά επίπεδα κοιλιακού λίπους. Τρώτε σωστά, περιεκτικά και επιλεκτικά.

    Θεραπεία 

    Η βέλτιστη θεραπεία της Οστεοαρθρίτιδας συνίσταται από μια πολυεπιστημονική προσέγγιση που επιπλέον της φαρμακευτικής αγωγής περιλαμβάνει την εκπαίδευση του ασθενούς στην αυτοεξυπηρέτησή του, τη φυσικοθεραπεία και τη θεραπευτική άσκηση. Παρά το γεγονός ότι το άλγος και οι περιορισμοί της λειτουργικότητας ενδέχεται να δυσκολεύουν τις σωματικές δραστηριότητες των ασθενών με Οστεοαρθρίτιδα, η τακτική σωματική άσκηση είναι απαραίτητη.

    Για τα περισσότερα άτομα με Οστεοαρθρίτιδα, ένα πρόγραμμα θεραπευτικής άσκησης που συμπεριλαμβάνει τόσο αερόβια άσκηση όσο και ασκήσεις με αντιστάσεις μπορεί να είναι ιδιαίτερα ωφέλιμο, λαμβάνοντας υπόψη την προσωπική εκτίμηση του ασθενούς σχετικά με την ένταση της άσκησης, ώστε η συμμόρφωσή του στο εξατομικευμένο πρωτόκολλο θεραπευτικής άσκησης να είναι η βέλτιστη. Η άσκηση θα συμβάλλει στη διατήρηση ή/και τη βελτίωση της μυϊκής δύναμης καθώς επίσης και στην πρόληψη της έκπτωσης της λειτουργικής ικανότητας, μειώνοντας τον πόνο και τη δυσκαμψία των αρθρώσεων και προάγοντας την ψυχική υγεία και την ποιότητα ζωής του ασθενούς, σύμφωνα με την κα Μαρία Μαριδάκη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Εργοφυσιολογίας ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ.

    Η κυρία Ειρήνη Πιτσιλλίδου, Ασθενής, Ιδρύτρια & Συντονίστρια Ομάδας Οστεοαρθρίτιδας Αντιρευματικού Συνδέσμου Κύπρου ανέφερε χαρακτηριστικά: «Διαγνώστηκα πριν 15 χρόνια με οστεοαρθρίτιδα γονάτων και προοδευτικά στα χέρια στα ισχία, στον αυχένα. Μαθαίνοντάς το, ένιωσα πολύ θυμωμένη, απογοητευμένη, στενοχωρημένη και φοβισμένη έχοντας και όλους αυτούς τους ατέλειωτους καθημερινούς και βραδινούς πόνους. Το να μην μπορώ να περπατήσω μια μικρή απόσταση, να καθίσω και να μπορέσω να σηκωθώ, ν’ ανοίξω ένα μπουκάλι ή να κρατήσω ένα φλυτζάνι χωρίς να πέσει και να σπάσει, να μην μπορώ να κάνω ότι δουλειές έκανα πριν με έκαναν ράκος. Στην πορεία όμως με τον ρευματολόγο μου στο πλάι μου και  την οικογένειά μου, σαν έναν πιστό ακλόνητο συμπαραστάτη να με βοηθά σε κάθε δυσκολία και εμπόδιο, έκανα το μεγάλο βήμα της αποδοχής της ασθένειάς μου. Η αποδοχή μου αυτή ήταν το εναρκτήριο λάκτισμα για να προχωρήσω. Παίρνω τα φάρμακά μου, διατηρούμαι στο επιτρεπτό βάρος με σωστή διατροφή, κάνω κολύμπι σε θερμαινόμενο νερό, ή θάλασσα, ασκήσεις και Πιλάτες. Χρησιμοποιώ επίσης παπούτσια ειδικά για Οστεοαρθρίτιδα. Το παλεύω συνεχώς με ότι καινούργιο ανακαλυφθεί σαν θεραπεία κι αυτό με κάνει να έχω κουράγιο, δύναμη και ελπίδα. Ποτέ δεν τα βάζω κάτω και δεν εφησυχάζω». 

  • Εαρινή επιπεφυκίτιδα: 10 χρήσιμες συμβουλές

    Εαρινή επιπεφυκίτιδα: 10 χρήσιμες συμβουλές

    Δεν υπάρχει τίποτα πιο ενοχλητικό από το να νιώθει κάποιος ότι κάτι έχει μέσα στο μάτι του. Για τους πάσχοντες από εποχιακές αλλεργίες στα μάτια, η ενόχληση αυτή είναι καθημερινό πρόβλημα, καθώς η γύρη που κυκλοφορεί στην ατμόσφαιρα τα κάνει συνεχώς να κοκκινίζουν, να δακρύζουν και να ερεθίζονται.

    Η αλλεργική επιπεφυκίτιδα εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως κνησμός (φαγούρα) και κοκκίνισμα στα μάτια, αίσθημα καύσου (κάψιμο) και παραγωγή ενός διαυγούς, υδαρούς εκκρίματος. Οι πάσχοντες μπορεί να έχουν και επίμονους μαύρους κύκλους κάτω από τα μάτια τους, καθώς και ευαισθησία στα λαμπερά φώτα. Επιπρόσθετα, τα βλέφαρά τους μπορεί να είναι οιδηματώδη (πρησμένα).

    Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να εμφανίζονται μεμονωμένα ή σε συνδυασμό με συμπτώματα αλλεργικής ρινίτιδας (συνάχι, φτάρνισμα, ρινική συμφόρηση). Σε μερικούς ασθενείς τα οφθαλμικά συμπτώματα (ιδιαίτερα ο κνησμός) είναι τόσο έντονα, ώστε τρίβουν συνεχώς τα μάτια τους με συνέπεια να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο οφθαλμικής μόλυνσης.

    Η προσεκτική αξιολόγηση από τον οφθαλμίατρο είναι απαραίτητη για να τεθεί η διάγνωση της εαρινής επιπεφυκίτιδας και να χορηγηθεί η κατάλληλη θεραπεία, εξηγεί ο ο Χειρουργός-Οφθαλμίατρος δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision και καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (NYU Medical School).

    Η αλλεργική εαρινή επιπεφυκίτιδα αντιμετωπίζεται με τοπικές φαρμακευτικές και μη φαρμακευτικές θεραπείες. Οι φαρμακευτικές θεραπείες συμπεριλαμβάνουν κολλύρια που μπορεί να είναι αντισταμινικά (καταστέλλουν την αλλεργική αντίδραση), σταθεροποιητές μαστοκυττάρων (είναι τα κύτταρα του επιπεφυκότα) ή/και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη. Για βραχύ χρονικό διάστημα μπορεί επίσης να χορηγηθούν κορτικοστεροειδή (κορτιζόνη).

    Επικουρικά, το πλύσιμο των ματιών με τρεχούμενο νερό και τα ψυχρά επιθέματα (κρύες κομπρέσες) μπορεί να καταπραΰνουν προσωρινά τον κνησμό και το αίσθημα καύσου από την αλλεργική επιπεφυκίτιδα. Αντίστοιχα, τα τεχνητά δάκρυα (κατά προτίμηση από το ψυγείο) μπορεί να διευκολύνουν την αποβολή της γύρης.

    Μολονότι, όμως, οι θεραπείες που προαναφέρθηκαν μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά τους πάσχοντες, η προστασία από τη γύρη είναι εξίσου σημαντική.

    Τα κυριότερα μέτρα εναντίον της έως ότου περάσει η εποχή της ανθοφορίας είναι:

    1. Να φοράτε πάντοτε γυαλιά ηλίου στους υπαίθριους χώρους ώστε να μην έρχεται η γύρη απευθείας σε επαφή με τα μάτια σας. Τα γυαλιά ηλίου προστατεύουν περισσότερο από τη γύρη σε σύγκριση με τα απλά διορθωτικά γυαλιά, διότι συνήθως έχουν πιο μεγάλους φακούς, οπότε καλύπτουν μεγαλύτερη επιφάνεια γύρω από τα μάτια.
    2. Να διατηρείτε κλειστά τα παράθυρα στο σπίτι και στο αυτοκίνητό σας. Η συμβουλή αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική τις ημέρες που φυσάει, τονίζει η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας (AAO). Τις μέρες αυτές, να αερίζετε το σπίτι και το αυτοκίνητό σας με κλιματισμό (ανακύκλωση του αέρα).
    3. Να κάνετε κάθε χρόνο καλή συντήρηση του κλιματιστικού στο σπίτι και στο αυτοκίνητό σας. Η συντήρηση πρέπει να γίνεται με το τέλος του χειμώνα. Αν έχετε τη δυνατότητα, προμηθευτείτε κλιματιστικά με φίλτρα υψηλής απόδοσης απορρόφησης των αιωρούμενων σωματιδίων (φίλτρα HEPA).
    4. Αποφύγετε όσο αυτό είναι δυνατό να κυκλοφορείτε σε υπαίθριους χώρους όταν τα επίπεδα της γύρης είναι αυξημένα.
    5. Προσέξτε την ώρα που αερίζετε το σπίτι σας. Ο καθημερινός αερισμός πρέπει να γίνεται το μεσημέρι και όχι νωρίς το πρωί, διότι τις ώρες που αλλάζει η περιβαλλοντική θερμοκρασία, η κυκλοφορία της γύρης είναι πιο έντονη.
    6. Να αλλάζετε ρούχα αμέσως μόλις μπαίνετε στο σπίτι (η γύρη κολλάει πάνω τους). Επίσης μην απλώνετε τα ρούχα σε υπαίθριους χώρους για να στεγνώσουν.
    7. Να κάνετε κάθε βράδυ ντους πριν πάτε για ύπνο. Μην ξεχνάτε να λούζετε τα μαλλιά σας και οι γυναίκες να αφαιρείτε προσεκτικά το μέικ απ (η γύρη προσκολλάται πάνω του). Μην παραλείπετε επίσης να αλλάζετε τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα τα κλινοσκεπάσματά σας.
    8. Να μην τρίβετε τα μάτια σας. Το τρίψιμο των ματιών διεγείρει την παραγωγή ισταμίνης, μίας ουσίας που εμπλέκεται στην τοπική ανοσολογική απόκριση και στην ανάπτυξη φλεγμονής. Η αύξηση της παραγωγής της εντείνει τα συμπτώματα της εαρινής επιπεφυκίτιδας. Για κάθε ενδεχόμενο, φροντίστε επίσης να σαπουνίζετε καλά τα χέρια σας, ώστε τουλάχιστον να είναι καθαρά αν τυχόν τρίψετε τα μάτια σας.
    9. Αν χρησιμοποιείτε φακούς επαφής, καλό είναι να τους αποφύγετε τουλάχιστον κατά τον πρώτο μήνα από την έναρξη της ανθοφορίας που σας προκαλεί την εαρινή επιπεφυκίτιδα.
    10. Να κάνετε γενική καθαριότητα στο σπίτι σας την άνοιξη και ύστερα να το καθαρίζετε πιο συχνά απ’ ό,τι συνήθως.
  • Τι μπορεί να κρύβει το αίμα στα ούρα;

    Τι μπορεί να κρύβει το αίμα στα ούρα;

    Η εμφάνιση αίματος στα ούρα δεν είναι ποτέ μια ευχάριστη εμπειρία, αλλά πολλοί πάσχοντες δεν ζητούν αμέσως ιατρική συμβουλή, αλλά περιμένουν να δουν αν θα ξαναεμφανιστεί το φαινόμενο. Αν όχι, εφησυχάζουν και δεν επικοινωνούν με τον γιατρό τους.

    Η τακτική αυτή είναι λανθασμένη, διότι η αιματουρία μερικές φορές υποκρύπτει σοβαρά προβλήματα υγείας.

    «Είναι λανθασμένη η ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση πως αν δούμε αίμα μία φορά στα ούρα μας και ύστερα υποχωρήσει, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας», λέει ο Χειρουργός-Ουρολόγος δρ Ηρακλής Πούλιας, τ. πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας. «Η ιατρική συμβουλή είναι απαραίτητη ακόμα κι αν το αίμα στα ούρα φανεί μόνο μία φορά μέσα σε μία ημέρα ή ακόμα και κατά το σκούπισμα στο χαρτί. Και αυτό διότι μπορεί να έχει πολλές και διαφορετικές αιτίες, που κυμαίνονται από τις πιο αθώες έως τις πιο σοβαρές».

    Η αιματουρία μπορεί να είναι μακροσκοπική ή μικροσκοπική. Μακροσκοπική είναι η εμφανής παρουσία αίματος στα ούρα. Τα ούρα μπορεί να αποκτήσουν χρώμα ροζ, κόκκινο ή σκούρο κόκκινο, εξαιτίας της παρουσίας κυττάρων του αίματος (ερυθρά αιμοσφαίρια). Η ποσότητα των κυττάρων που απαιτείται για να αλλάξουν χρώμα τα ούρα, είναι πολύ μικρή και η αποβολή της συνήθως είναι ανώδυνη. Αν όμως πρόκειται για πήγματα αίματος, τότε ο πάσχων μπορεί να αισθανθεί πόνο.

    Αντίστοιχα, η μικροσκοπική αιματουρία είναι η ανίχνευση ερυθρών αιμοσφαιρίων στα ούρα κατά την εξέτασή τους στο μικροσκόπιο. Η μικροσκοπική αιματουρία είναι ανώδυνη, διότι προκαλείται από την διαφυγή ελάχιστων κυττάρων του αίματος στα ούρα.

    Μικροσκοπική ή μακροσκοπική, η αιματουρία είναι πολύ συνηθισμένη. Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ αναφέρουν λ.χ. ότι ίχνη αίματος ανευρίσκονται σε ποσοστό έως και 18% όλων των αναλύσεων αίματος ρουτίνας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο συναγερμός αποδεικνύεται ότι ήταν ψευδής. Όχι, όμως, σε όλες.

    Από πού μπορεί να προέρχεται το αίμα που βλέπει κάποιος στα ούρα του; Η συνηθέστερη θέση εντοπισμού του είναι η ουροδόχος κύστη, απαντά ο κ. Πούλιας. Μπορεί όμως να προέρχεται από οποιοδήποτε όργανο του ουροποιητικού συστήματος: τους νεφρούς, τους ουρητήρες (είναι τα «σωληνάκια» που συνδέουν τους νεφρούς με την κύστη) ή την ουρήθρα (από αυτήν αποβάλλονται τα ούρα από τον οργανισμό).

    Παράγοντες κινδύνου 

    Οποιοσδήποτε μπορεί να εκδηλώσει αιματουρία, αλλά είναι πιο συχνή σε ορισμένες πληθυσμιακές ομάδες, λέει ο κ. Πούλιας. Τα άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών και οι καπνιστές είναι δύο από αυτές που έχουν υψηλά ποσοστά αιματουρίας. Άλλες ομάδες υψηλού κινδύνου είναι όσοι έχουν:

    • Οικογενειακό ιστορικό νεφρικής νόσου
    • Ατομικό ιστορικό λίθων στο ουροποιητικό (π.χ. νεφρολιθίαση)
    • Καλοήθη υπερπλασία του προστάτη
    • Ιογενείς ή βακτηριακές λοιμώξεις (όπως στρεπτόκοκκο ή ηπατίτιδα)Η αιματουρία είναι επίσης πιο συχνή μετά από έντονη γυμναστική, όπως το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων. Είναι επίσης συχνότερη σε ασθενείς που λαμβάνουν ορισμένα φάρμακα, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται ορισμένα αντιθρομβωτικά, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, αντιβιοτικά, διουρητικά, αντιεπιληπτικά, αντισυλληπτικά, χημειοθεραπευτικά κ.λπ. «Όταν ένα φάρμακο είναι πιθανό να προκαλέσει αιματουρία, το αναγράφει στο φύλλο οδηγιών χρήσης. Όποιος υποψιάζεται ότι το φάρμακό του μπορεί να του προκαλεί αυτή την παρενέργεια, πρέπει να συμβουλεύεται τον θεράποντα ιατρό του», συνιστά ο κ. Πούλιας.

    Ωστόσο υπάρχουν και περιπτώσεις κατά τις οποίες η κόκκινη χροιά των ούρων δεν οφείλεται σε αιματουρία. Αυτό λ.χ. συμβαίνει μετά από πρόσφατη κατανάλωση παντζαριών ή όταν συνδυάζεται με έμμηνο ρύση ή αιμορραγία από τον πρωκτό (π.χ. εξαιτίας αιμορροΐδων).

    Πιθανές αιτίες 

    Οι λόγοι για τους οποίους εμφανίζεται αίμα στα ούρα είναι πάρα πολλοί. Οι πιο «αθώοι» είναι λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης (κυστίτιδα, ουρολοίμωξη) ή των νεφρών (πυελονεφρίτιδα), διαταραχές του προστάτη (καλοήθης υπερπλασία, προστατίτιδα), ένας τραυματισμός (π.χ. της κύστης ή του νεφρού), η σκληρή προπόνηση (κυρίως το τρέξιμο), μια πέτρα στην κύστη ή στο νεφρό. Η σεξουαλική δραστηριότητα επίσης μπορεί να προκαλέσει αιματουρία, το ίδιο και η ενδομητρίωση.

    Στις πιο σοβαρές αιτίες αιματουρίας συμπεριλαμβάνονται:

    • Καρκίνος σε κάποιο όργανο του ουροποιητικού. Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστεως  στο 30% των περιπτώσεων εκδηλώνεται με αιματουρία στα αρχικά στάδια. Στις γυναίκες, η ηλικία άνω των 60 ετών, το ιστορικό καπνίσματος και η μακροσκοπική αιματουρία αποτελούν τους ισχυρότερους προάγγελους για ουρολογικό καρκίνο, σύμφωνα με διεθνείς μελέτες. Η αιματουρία είναι επίσης το συχνότερο σύμπτωμα του καρκίνου του νεφρού και του προχωρημένου καρκίνου του προστάτη.
    • Φλεγμονή στο νεφρό, την ουρήθρα, την ουροδόχο κύστη ή τον προστάτη.
    • Κληρονομικές παθήσεις, όπως διαταραχές της πήξης του αίματος (π.χ. αιμορροφιλία), δρεπανοκυτταρική νόσος (μεγάλο ποσοστό των ερυθρών αιμοσφαιρίων έχουν σχήμα δρεπάνου), πολυκυστική νόσος των νεφρών (αναπτύσσονται πολλές κύστεις στους νεφρούς).«Όταν η αιματουρία συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα, είναι πιο εύκολο να εντοπιστεί η αιτία της. Ωστόσο χρειάζεται λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού και συχνά εργαστηριακές ή άλλες εξετάσεις για να γίνει σωστή διάγνωση», εξηγεί ο κ. Πούλιας. «Ακόμα και μια ουρολοίμωξη, την οποία πολύς κόσμος θεωρεί αθώα κατάσταση, μπορεί τελικά να προκαλέσει βλάβες στους νεφρούς εάν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως και σωστά».

    Επομένως, «το αίμα στα ούρα πρέπει να ελέγχεται αμέσως από τον γιατρό, ακόμα κι αν δεν συνοδεύεται από κανένα άλλο σύμπτωμα, εμφανίστηκε μία φορά, η ποσότητά του ήταν πολύ μικρή και ο ασθενής δεν είναι καν βέβαιος ότι ήταν αίμα», καταλήγει.