Κατηγορία: ΥΓΕΙΑ

Εάν συνδυαστεί η έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση με σωστή αντιμετώπιση, τότε στην πλειονότητα των περιπτώσεων, από 90% και πάνω, η επιβίωση αγγίζει τα όρια της ίασης
 
Εως σήμερα η αιτιολογία της ανάπτυξης του καρκίνου του μαστού δεν έχει γίνει πλήρως γνωστή. Μέχρι πρότινος, βασιζόμασταν μόνον στην επίδραση των επιδημιολογικών παραγόντων για την ανάπτυξή του. Σ’ αυτούς τα τελευταία χρόνια έχουν  προστεθεί και οι διαιτητικοί παράγοντες, με προεξάρχοντες την κατανάλωση του ζωικού λίπους και του οινοπνεύματος. Και για μεν το ζωικό λίπος η σχέση είναι βασικά ποσοτική,  δεν συμβαίνει όμως  το ίδιο με το οινόπνευμα. Σήμερα όλο και περισσότερο αποδεικνύεται ότι το θέμα της κατανάλωσης οινοπνεύματος δεν αφορά μόνον την ποσότητά του-μικρή, μέτρια ή μεγάλη- αφορά κυρίως τη συχνότητα χρήσης του, αν είναι καθημερινή, και το πιο σημαντικό τις συνθήκες που προκαλούν την κατανάλωσή του. Αν η γυναίκα καταναλώνει οινόπνευμα ευκαιριακά, συμμετέχοντας σε ευχάριστα γεγονότα, αυτό φαίνεται να μη δρα επιζήμια. Αντίθετα, η καθημερινή κατανάλωση αλκοόλ, ακόμα και σε μικρή ή μέτρια ποσότητα, από τη γυναίκα μόνη της στο σπίτι της, για να αντιμετωπίσει στενάχωρες καταστάσεις,  βοηθάει στην ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού. Σημαντικό συμπέρασμα για προληπτικά μέτρα αποτελεί η σύστασή μας στις γυναίκες να ρίξουν νερό στο κρασί τους και να μη στεναχωριούνται  για ασήμαντα γεγονότα της καθημερινότητάς τους. 
Την τελευταία δεκαετία, αρχίζει να διαφαίνεται ότι συμβάλλουν, εκτός των γνωστών γονιδιακών μεταλλάξεων στο BRCA1 & BRCA2, και διάφορες άλλες αιτίες σε κυτταρικό και γονιδιακό επίπεδο. Η γνώση αυτή, μετά την ολοκλήρωση της ανάγνωσης του ανθρώπινου γονιδιώματος, βοηθά και στην αλλαγή της θεραπευτικής αντιμετώπισης που εφαρμόζεται πλέον σε κάποια κέντρα στο πλαίσιο κλινικών δοκιμών, με τις λεγόμενες στοχευμένες θεραπείες. Οι θεραπείες αυτές σίγουρα είναι ελπιδοφόρες, αφού συντελούν στην επιλογή των ασθενών που μπορούν να επωφεληθούν με διαφορετικό είδος στοχευμένης θεραπευτικής αγωγής. 
Σχετικά με τη διάγνωση των παθήσεων του μαστού γενικά και του καρκίνου του μαστού ειδικότερα θα ήθελα να γνωρίζετε ότι καμία εξέταση από όσες υπάρχουν στο οπλοστάσιό μας εάν χρησιμοποιηθεί μόνη της, δεν είναι σε θέση να δώσει σωστή διάγνωση. Είναι αξίωμα να γίνεται  συνδυασμός εξετάσεων, για να εξασφαλίζεται η σωστή διάγνωση. Σημαντική εξέταση για τον μαστό είναι η μαστογραφία, και μάλιστα σήμερα η ψηφιακή μαστογραφία ή η ψηφιακή τομοσύνθεση, και συμπληρωματικά μεταχειριζόμαστε εδώ και πολλές δεκαετίες τους υπερήχους και επιλεκτικά τη μαγνητική μαστογραφία (ΜΜ). Όταν συνδυαστούν αυτές οι εξετάσεις το ποσοστό σωστής διάγνωσης μπορεί να φτάσει το 99%. Βασική προϋπόθεση όμως για όλες τις εξετάσεις είναι η καλή τεχνική και  η εμπειρία του ιατρού που τις πραγματοποιεί ή τις διαβάζει.
Την τελευταία διετία έχει εμφανιστεί  η  ταχεία ΜΜ που είναι πιο σύντομη, έχει δηλαδή περιορίσει τη διάρκεια της εξέτασης και  δίνει τη δυνατότητα πραγματοποίησης περισσότερων εξετάσεων ημερησίως. Επίσης, συγκρινόμενη με την κλασική μαγνητική μαστογραφία έχει μειωθεί το κόστος της. Η ΜΜ είναι σημαντικό, λοιπόν, να πραγματοποιείται σε:
 Νέες γυναίκες με πυκνούς μαστούς
 Γυναίκες αυξημένου κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου του μαστού
 Περιπτώσεις καρκίνου του μαστού που πρόκειται να υποβληθούν σε συντηρητική χειρουργική επέμβαση για αποκλεισμό πολυεστιακότητας.
Σε καμία όμως περίπτωση δεν  μπορεί η ΜΜ να πραγματοποιηθεί μόνη της ή να αντικαταστήσει τη μαστογραφία. Και η κλασική μαγνητική και η ταχεία δεν έχουν ακτινοβολία, όπως και οι υπέρηχοι.
Η εμπειρία από τη χρήση της ταχείας ΜΜ διεθνώς είναι ακόμη περιορισμένη.
Σε κάθε περίπτωση καρκίνου του μαστού τον σημαντικότερο ρόλο, άσχετα από τη βιολογική συμπεριφορά του, παίζει η έγκαιρη διάγνωσή του. Σημασία έχει να βρούμε τον καρκίνο σε όσο το δυνατόν πιο αρχικό στάδιο, δηλαδή σε μικρότερο μέγεθος. Όσον αφορά την έγκυρη διάγνωση, αυτό είναι ασφαλώς ακόμη πιο σημαντικό, επειδή δεν φθάνει μόνο να πάει η γυναίκα στον ιατρό, χρειάζεται και η σωστή διάγνωσή του. Εάν συνδυαστεί, η έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση με σωστή αντιμετώπιση, τότε στην πλειονότητα των περιπτώσεων, από 90% και πάνω, η επιβίωση αγγίζει τα όρια της ίασης.
Οι ασθενείς λαμβάνοντας τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού ζουν μια περίοδο που δοκιμάζονται σωματικά και ψυχικά, αισθάνονται μοναξιά και άλλες μεν εξωτερικεύουν τα συναισθήματά τους και άλλες όχι.
Το πώς αισθάνεται η κάθε ασθενής με το πρόβλημα υγείας που καλείται να αντιμετωπίσει και το πώς θα αντιδράσει ψυχολογικά είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων, με βασική συνιστώσα τι έχει βιώσει πριν από την ασθένειά της.
Ευτυχώς, στην Ελλάδα οι δεσμοί της οικογένειας και της φιλίας είναι ακόμα δυνατοί και στηρίζουν την ασθενή. Από την άλλη, όμως, η ασθενής, αν είναι εσωστρεφής, μπορεί να αισθανθεί ότι η ασθένεια αφορά μόνον εκείνη και γι’ αυτό μπορεί να εξωτερικεύσει το πρόβλημά της με άρνηση για θεραπεία, αγανάκτηση, θυμό, εκδίκηση και αίσθηση ότι υπήρξε η ίδια θύμα.
 Στη συγκεκριμένη περίπτωση, επειδή ο μαστός είναι ένα ευαίσθητο όργανο επηρεάζει και τη συμπεριφορά των συντρόφων των ασθενών, των οποίων οι συμπεριφορές μπορούν να ποικίλλουν, που μπορεί να αφορά τόσο την ασθενή όσο και τον θεράποντα ιατρό της. Όπως αντιλαμβάνεσθε, κανείς δεν θέλει να ακούσει κάτι δυσάρεστο. Η πρώτη αντίδραση είναι η αμφισβήτηση του ιατρού που πρώτος βγάζει τη διάγνωση -όσο καλός και αν είναι αυτός- και η δεύτερη να παροτρύνουν την ασθενή να πάρει και άλλη γνώμη. Αυτό έχει τα θετικά και τα αρνητικά του. Το να πάρουν μια δεύτερη γνώμη, το ενθαρρύνω και εγώ, αλλά σημασία έχει τον άλλο ιατρό που θα συμβουλευθούν, να είναι και αυτός εξειδικευμένος στο αντικείμενο. 
Όσον αφορά τη συμπεριφορά των συντρόφων προς τη σύζυγό τους, αυτή εξαρτάται από την προτέρα σχέση τους.  Αν η σχέση των συζύγων ήταν καλή, η περιπέτεια του καρκίνου του μαστού την κάνει καλύτερη. Αν ήταν κακή ή αμφιταλαντευόμενη, η περιπέτεια αυτή την αποτελειώνει. Σημαντική είναι η ψυχοκοινωνική υποστήριξη της γυναίκας από εξειδικευμένους στο αντικείμενο ψυχολόγους και με καμάρι θα μου επιτρέψετε να πω ότι η συμβολή του Κέντρου Ψυχοκοινωνικής Στήριξης γυναικών με καρκίνο του μαστού «Έλλη Λαμπέτη»  στον τομέα αυτόν είναι πολύ σημαντική, αφού από τις γυναίκες με καρκίνο του μαστού  και τους συζύγους τους που έλαβαν υποστηρικτική θεραπεία από το Κέντρο κανένα ζευγάρι μέχρι σήμερα δεν έχει χωρίσει.
 
Δρ. Λυδία Ιωαννίδου-Μουζάκα
– Εθνικός εκπρόσωπος της Ελλάδας για τον καρκίνο μαστού και τα κέντρα μαστού στην Ε.Ε.
– Μέλος της Επιτροπής Σύνταξης των νέων κατευθυντήριων οδηγιών της Ε.Ε.για τον πληθυσμιακό έλεγχο και τη διάγνωση
– Μέλος της UEMS στη  συγκρότηση των απαιτήσεων στην εκπαίδευση της χειρουργικής του μαστού
– Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Παν/μιου Αθηνών
– Γυναικολόγος – Χειρουργός – Μαστολόγος – Ογκολόγος
– Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μαστολογίας
lydiamouzaka@mastologos.gr
www.mastologos.gr

Η υπεριδρωσία χαρακτηρίζεται από υπερβολική έκκριση ιδρώτα από τους εκκρινείς ιδρωτοποιούς αδένες. Είναι μια σχετικά συχνή νόσος και οφείλεται σε διαταραχή του συμπαθητικού νευρικού συστήματος
Η πρωτοπαθής είναι συνήθως εστιακή και αφορά παλάμες, πέλματα, μασχάλες, πρόσωπο.
Η δευτεροπαθής είναι γενικευμένη και αφορά όλο το σώμα.
Η υπεριδρωσία επηρεάζει την ποιότητα ζωής των πασχόντων. Διαταράσσεται η προσωπική, κοινωνική και επαγγελματική ζωή τους. Βρίσκονται σε αμηχανία και διστάζουν να αθληθούν ή ακόμη και να χαιρετήσουν διά χειραψίας .
Ως εκλυτικά αίτια αναφέρονται το stress, η νικοτίνη, η καφεΐνη, το αλκοόλ και η αυξημένη θερμοκρασία του περιβάλλοντος.
Η έκκριση ιδρώτα είναι αυξημένη κατά 10-30 φορές, με αποτέλεσμα μεγάλες απώλειες υγρών και αφυδάτωση.
 
Επιδημιολογία
Προσβάλλει εξίσου τα δύο φύλα σε ποσοστό 0,6%-2,9%. Η έναρξη συμβαίνει συνήθως τη δεύτερη με τρίτη δεκαετία της ζωής. Υπολογίζεται ότι το 62% των πασχόντων έχουν κάποιο συγγενή που εμφανίζει το ίδιο πρόβλημα.
 
Αιτιοπαθογένεια
Η αυξημένη έκκριση ιδρώτα οφείλεται σε δυσλειτουργία του αυτόνομου νευρικού συστήματος, που ελέγχει τη λειτουργία των ιδρωτοποιών αδένων. Εχει βρεθεί διαταραχή στο χρωμόσωμα 14 και σε κάποια γονίδια.
Η δευτεροπαθής υπεριδρωσία συνδέεται με διάφορες διαταραχές του οργανισμού, π.χ. νευρολογικές, κακοήθειες, φάρμακα, μεταβολικές.
Σε κάθε περίπτωση, απαιτούνται έλεγχος και διάγνωση της υποκείμενης νόσου πριν από την έναρξη της θεραπείας.
 
Διάγνωση
Για τη διάγνωση της εστιακής πρωτοπαθούς υπεριδρωσίας χρειάζεται να υπάρχει παθολογικά αμφοτερόπλευρη αυξημένη εφίδρωση σε παλάμες, πέλματα ή κεφαλή για χρόνο μεγαλύτερο από έξι μήνες, η οποία να συνοδεύεται με δύο από τα παρακάτω:

•  Συμμετρική και αμφοτερόπλευρη εντόπιση
•  Ενα επεισόδιο την εβδομάδα
•  Επίδραση στην καθημερινότητα του ασθενούς
•  Εναρξη πριν από τα 25 έτη
•  Υποχώρηση κατά τον ύπνο
•  Οικογενειακό ιστορικό
• Υπάρχουν δύο μέθοδοι που βοηθούν στην καταγραφή του εύρους και της κατανομής της πρωτοπαθούς εστιακής υπεριδρωσίας:
•  Δοκιμασία αμύλου – ιωδίου του Minor
•  Σταθμιστική μέθοδος

Η διαφορική διάγνωση περιλαμβάνει τα αίτια της δευτεροπαθούς υπεριδρωσίας

•  Θεραπεία
• Οσον αφορά τη δευτεροπαθή υπεριδρωσία, η διάγνωση και η θεραπεία της υποκείμενης νόσου βοηθούν στη βελτίωσή της.
• Οι θεραπείες που αφορούν την εστιακή υπεριδρωσία είναι οι εξής:

 
 Γενικά μέτρα: Καλή υγιεινή, δροσερό περιβάλλον, αποφυγή των παραγόντων που επιδεινώνουν την εφίδρωση, από του στόματος υγρά λόγω διαταραχής ηλεκτρολυτών.
 Τοπικά αντιχολινεργικά: Διαλύματα γλυκοπυρρολάτης 0,5%-2%.
 Ιοντοφόρηση: Δηλαδή, η δίοδος ρεύματος μέσα από λουτρό ύδατος και εισαγωγή ιόντων στο δέρμα, με αποτέλεσμα την απόφραξη των εκφορητικών πόρων των ιδρωτοποιών αδένων. Χρειάζονται 3-4 συνεδρίες την εβδομάδα, για είκοσι λεπτά η καθεμία. Απαιτούνται συχνές επαναληπτικές θεραπείες.
 Μεταλλικά άλατα: Χρησιμοποιούνται τα άλατα αλουμινίου. Υπάρχουν στο εμπόριο σε συγκεντρώσεις 1%-2%, ενώ σαν φάρμακα χρησιμοποιούνται σε συγκεντρώσεις 12,5%-35%. Τα άλατα αλουμινίου φράσουν τον επιδερμιδικό πόρο του εκκρινούς ιδρωτοποιού αδένα και προκαλούν ατροφία και νέκρωση σε κυτταρικό επίπεδο. Η πιο συχνή ανεπιθύμητη ενέργεια είναι η ερεθιστική δερματίτιδα.
 Συστηματική αγωγή:
Κατά καιρούς έχουν χορηγηθεί β-αδρενεργικοί αναστολείς, αντιχολινεργικά και παράγοντες που αποκλείουν τους διαύλους ασβεστίου. Υπάρχουν ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως δυσκοιλιότητα, ξηροστομία, θάμβος όρασης και επίσχεση ούρων.
 Θεραπεία με αλλαντική τοξίνη:
Γίνονται εγχύσεις τοπικά. Αυτή είναι μία μέθοδος η οποία χρησιμοποιείται ευρέως τα τελευταία χρόνια σε μέτριες ή σοβαρές μορφές εστιακής υπεριδρωσίας.
Η αλλαντική ή βοτουλινική τοξίνη ( botulinum toxin BTX ) είναι μια ισχυρή νευροτοξίνη, που παράγεται από το gram θετικό αναερόβιο clostridium botulinum. Η BTX-A δρα στις προσυναπτικές μεμβράνες των μεταγαγγλιακών χολινεργικών νευρικών ινών και διακόπτει την απελευθέρωση ακετυλοχολίνης.
Στις παλάμες και τα πέλματα οι εγχύσεις γίνονται έπειτα από τοπική αναισθησία με λιδοκαΐνη ή τοπική αναισθητική κρέμα, παγοκύστες ή εφαρμογή ειδικού ψυκτικού για αθλητικές κακώσεις. Στις μασχάλες η ενέσιμη εφαρμογή δεν απαιτεί αναισθησία.
Οι ενέσεις γίνονται ενδοδερμικά. Οι θέσεις έγχυσης απέχουν περίπου 2 cm μεταξύ τους.
Η μείωση της έκκρισης ιδρώτα παρατηρείται μεταξύ της 2ης και της 14ης ημέρας από τη θεραπεία. Το 95% των ασθενών ανταποκρίνεται στη θεραπεία. Το θεραπευτικό αποτέλεσμα διαρκεί από 4 έως 19 μήνες ανάλογα με την περιοχή. Αυτό εξαρτάται και από τις κλιματολογικές συνθήκες της κάθε χώρας.
Στην Ελλάδα, η αναμενόμενη διάρκεια είναι 7 μήνες για τις μασχάλες και 5 μήνες για παλάμες – πέλματα. Ως ανεπιθύμητες ενέργειες αναφέρονται τοπικά αιματώματα και μυϊκή αδυναμία που μπορεί να κρατήσει έως δύο εβδομάδες. Για τον λόγο αυτό οι θεραπείες στα χέρια είναι καλό να απέχουν 14 ημέρες μεταξύ τους.
Η ως άνω θεραπεία είναι ασφαλής και καλά ανεκτή, εύκολη και αποτελεσματική και βελτιώνει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών.
 Χειρουργική αντιμετώπιση:
Αφορά περιπτώσεις που δεν ανταποκρίνονται στις ανωτέρω θεραπείες και περιλαμβάνει:
α) Αφαίρεση των ιδρωτοποιών αδένων της μασχάλης.
β) Ενδοσκοπική θωρακική συμπαθεκτομή.
 
Συμπεράσματα και μέλλον
Η υπεριδρωσία αφορά μεγάλο μέρος του πληθυσμού και επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα ζωής του. Σήμερα, με όλα τα θεραπευτικά μέσα που διαθέτουμε, μπορούμε να έχουμε αξιόλογα αποτελέσματα. Οι έρευνες συνεχίζονται σε γενετικό επίπεδο, με σκοπό να βρεθούν νέες θεραπευτικές μέθοδοι.
 
Βικτώρια
Γκαρέτσου
Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος
v.garetsou@gmail.com

Τι πρέπει να προσέχει ένας διαβητικός το καλοκαίρι και τι ένα άτομο
που πάσχει από θυρεοειδή; Μπορεί το καλοκαίρι να υπονομεύσει την πορεία της υγείας αυτών των ασθενών;
Ποια είναι τα συνηθέστερα λάθη που γίνονται και πώς να τα αποφύγετε;
 
Δεκάδες έρευνες σε όλο τον κόσμο έχουν δείξει ότι όσο το θερμόμετρο ανεβαίνει τόσο αυξάνονται οι νοσηλείες των διαβητικών ασθενών. Τρία είναι τα σημεία-κλειδιά που θα πρέπει να προσέχει ένας διαβητικός το καλοκαίρι.
 
Η αφυδάτωση, η κατανάλωση αλκοόλ και η έκθεση στον ήλιο
Ο διαβητικός ασθενής, ανεξάρτητα από το αν λαμβάνει ινσουλίνη ή αντιδιαβητικά δισκία, θα πρέπει να καταναλώνει τις ζεστές ημέρες του καλοκαιριού περίπου 4-6 λίτρα υγρών καθημερινά. Επίσης, θα πρέπει να είναι πάρα πολύ προσεκτικός στην κατανάλωση αλκοόλ, γιατί συνήθως τo αλκοόλ προκαλεί υπογλυκαιμίες. Τέλος, θα πρέπει να προσέχει την έκθεσή του στον ήλιο, καθώς αυξάνει τους παλμούς και τη ροή του αίματος, άρα και την απορρόφηση της ινσουλίνης, με αποτέλεσμα ο κίνδυνος υπογλυκαιμίας να αυξάνεται. Αν, μάλιστα, ο ασθενής ασχοληθεί και με κάποια σωματική δραστηριότητα, π.χ. κολυμπήσει, ο κίνδυνος αυτός γίνεται ακόμη μεγαλύτερος.
 
Πώς αντιμετωπίζεται ένα επεισόδιο υπογλυκαιμίας;
Με μια καραμέλα ή έναν χυμό, που ένας διαβητικός θα πρέπει να έχει πάντοτε μαζί του, το σάκχαρο μπορεί πολύ εύκολα και γρήγορα να επανέλθει σε φυσιολογικά επίπεδα. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, ο ασθενής μπορεί να χρειαστεί ενέσιμο γλυκογόνο για να επανέλθει.
Συχνά, περιστατικά υπογλυκαιμίας δεν εμφανίζουν, όμως, μόνο όσοι λαμβάνουν ινσουλίνη, αλλά και οι διαβητικοί που ακολουθούν θεραπεία με αντιδιαβητικά δισκία, κυρίως με σουλφονυλουρίες.
Τα λάθη
Ποια είναι, όμως, τα συνηθέστερα λάθη των διαβητικών, εξαιτίας των οποίων καταλήγουν στο νοσοκομείο;
 Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο: Κάθε διαβητικός θα πρέπει να έχει υπόψη του ότι η έκθεση στον ήλιο βοηθά στην απορρόφηση της ινσουλίνης, άρα μπορεί να τον οδηγήσει σε επεισόδιο υπογλυκαιμίας. Είναι σημαντικό, λοιπόν, για τον διαβητικό ασθενή να προστατεύεται από τον ήλιο, αναζητώντας σκιερά μέρη και αποφεύγοντας την έκθεση στον ήλιο μεταξύ 12 μ. και 5 μ.μ.
 Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ: Με την παρέα και τη χαλάρωση που συνοδεύει τις διακοπές, αλλά και με τις συχνές βραδινές εξορμήσεις αυξάνονται οι πιθανότητες ένας διαβητικός να πιει περισσότερο από όσο πρέπει.
 Η αφυδάτωση: Είναι πολύ σημαντικό ο διαβητικός να πίνει την ποσότητα του νερού που του έχει υποδείξει ο γιατρός του.
 Η κακή συντήρηση της ινσουλίνης: Η ινσουλίνη σε πένες διατηρείται άνετα σε θερμοκρασία 5-45 βαθμών Κελσίου, αρκεί να μην εκτεθεί άμεσα στις ακτίνες του ήλιου, γιατί σε αυτήν την περίπτωση το περιεχόμενό της καταστρέφεται. Οσο για την κλασική ενέσιμη ινσουλίνη, για τη μεταφορά της απαιτείται απαραιτήτως ψυγειάκι.
 Το χαλαρό πρόγραμμα διατροφής: Η διατροφή του διαβητικού το καλοκαίρι θα πρέπει να είναι πολύ ελαφριά, να αποφεύγει τις μεγάλες ποσότητες φαγητού και να πίνει πολλά υγρά. Ο διαβητικός πρέπει να έχει συνέπεια και πειθαρχία στο διαιτολόγιό του όλο τον χρόνο.
 Οι τροφικές δηλητηριάσεις: Δεν πρόκειται για λάθος που κάνει ο διαβητικός αλλά για συχνή κατάσταση -ειδικά το καλοκαίρι-, που, λόγω των εμετών και της διάρροιας που τη συνοδεύει, μπορεί να οδηγήσει σε υπογλυκαιμίες.
 Η ινσουλίνη στην αποσκευή: Αν πρόκειται να ταξιδέψετε με αεροπλάνο, φροντίστε να τοποθετήσετε την ινσουλίνη, τον μετρητή και τα αναλώσιμα μέτρησης (ταινίες) στη χειραποσκευή που θα πάρετε μαζί σας στην καμπίνα και όχι στη βαλίτσα που θα παραδώσετε στο check-in. Η θερμοκρασία στον χώρο αποσκευών του αεροπλάνου πέφτει πολύ κάτω από τους 0 βαθμούς Κελσίου και μπορεί κυριολεκτικά να τα καταστρέψει. Επιπλέον, μην ξεχνάτε ότι, αν οι αποσκευές σας χαθούν, θα μπείτε σε περιπέτειες, ειδικά αν ταξιδεύετε στο εξωτερικό όπου τα φαρμακεία δεν χορηγούν κανένα φάρμακο χωρίς ιατρική συνταγή.
 Συμπληρώματα διατροφής-όπλα στα χέρια του ενδοκρινολόγου: Τα συμπληρώματα διατροφής και ειδικά η κανέλα και το λιποϊκό οξύ μπορούν να χορηγηθούν με χαρακτηριστική άνεση στον διαβητικό ασθενή, με πολύ καλά αποτελέσματα. Η χρήση των συμπληρωμάτων αυτών βοηθά πάρα πολύ στη ρύθμιση του σακχάρου.
 
Καλοκαίρι και  θυρεοειδής
Οι πάσχοντες από παθήσεις του θυρεοειδούς δεν χρήζουν ειδικής αντιμετώπισης το καλοκαίρι, με εξαίρεση τους πάσχοντες από υπερθυρεοειδισμό.
Επειδή ο θυρεοειδής μας λειτουργεί σαν ραντάρ που εντοπίζει και απορροφά το ιώδιο, όταν ο πάσχων από υπερλειτουργία του θυρεοειδούς βρεθεί κοντά στη θάλασσα μπορεί να απορροφήσει πολύ ιώδιο και ο θυρεοειδής του να ξερρυθμιστεί. Η θεραπεία που λαμβάνει ένας ασθενής με υπερθυρεοειδισμό έρχεται σε αντίθεση με το ιώδιο της θάλασσας που απορροφά ο θυρεοειδής του όταν βρεθεί κοντά στην ακτή. Το πρόβλημα μπορεί να γίνει ακόμη πιο έντονο. όταν ο ασθενής καταναλώσει και θαλασσινά.
Ετσι, ο ασθενής μπορεί να οδηγηθεί σε υποτροπή του υπερθυρεοειδισμού, με έντονες ταχυπαλμίες, μεγάλη νευρικότητα, αϋπνία, απώλεια βάρους. Σε καμία άλλη περίπτωση ή πάθηση του θυρεοειδούς η θάλασσα ή η διατροφή δεν προκαλούν προβλήματα.
Ο πάσχων από υποθυρεοειδισμό το μόνο που έχει να κάνει είναι να επισκεφθεί τον γιατρό του και να επαναλάβει τις αιματολογικές εξετάσεις του λίγο πριν να φύγει για διακοπές. Κι αυτό γιατί οι ανάγκες του οργανισμού είναι διαφορετικές τον χειμώνα και το καλοκαίρι, με αποτέλεσμα συχνά να χρειάζεται μείωση της δόσης της θυροξίνης κατά τους θερινούς μήνες.
Η δοσολογία το καλοκαίρι πρέπει να αναπροσαρμοστεί. Εχει παρατηρηθεί ότι τους καλοκαιρινούς μήνες οι ανάγκες του οργανισμού σε θυροξίνη μειώνονται. Ετσι, αν κάποιος συνεχίσει να παίρνει την ίδια δόση που έπαιρνε και τον χειμώνα μπορεί να εμφανίσει ιατρογενή υπερθυρεοειδισμό. Βέβαια, αυτό σε κάθε άνθρωπο είναι διαφορετικό, δεν σημαίνει ότι κάθε ασθενής έχει ανάγκη από αναπροσαρμογή της δόσης.
Γενικά, ο έλεγχος του θυρεοειδούς θα πρέπει να γίνεται δύο φορές τον χρόνο με αιματολογικές εξετάσεις (που δείχνουν πόσο καλά λειτουργεί ο θυρεοειδής) και μία φορά τον χρόνο με υπέρηχο του θυρεοειδούς, που εξετάζει τη μορφολογία του αδένα.
 
Διάγνωση
Το σημαντικότερο ίσως πρόβλημα όσον αφορά τις παθήσεις του θυρεοειδούς είναι ότι τα συμπτώματα, η απώλεια βάρους, η αϋπνία, η αδύνατη τρίχα, η τριχόπτωση, η υπνηλία, οι ταχυπαλμίες, η κούραση, η ατονία, αποτελούν συχνά καθημερινά συμπτώματα ή φαινόμενα τα οποία ο ασθενής δεν λαμβάνει υπόψη του. Ετσι, σε πολλές περιπτώσεις, η διάγνωση καθυστερεί σημαντικά. 
 
Κωνσταντίνος Π. Μπουτσουρής
Ενδοκρινολόγος – Διαβητολόγος,
Ελ. Βενιζέλου 144, Νέα Σμύρνη,
τηλ. 210 9336319, κιν. 6945 373850
info@endocrinutri.gr
www.endocrinutri.gr

Το Δερματικό Μελάνωμα αποτελεί μία επιθετική κακοήθη νόσο που ευθύνεται για το 60% των θανάτων από καρκίνους του δέρματος. Είναι μία νόσος με προβλέψιμη εξέλιξη και καλή πρόγνωση εάν ανιχνευθεί πρώιμα
 
Πρόκειται για έναν κακοήθη όγκο που οφείλεται στην εκφύλιση και εξαλλαγή των μελανοκυττάρων του χοριοεπιδερμιδικού ορίου. Εκδηλώνεται κυρίως στο δέρμα ως de novo βλάβη, αλλά μπορεί, επίσης, να αναπτυχθεί επί συγγενούς ή επίκτητου σπίλου. (Εικόνα 1 α, β). Η πρώτη φάση ανάπτυξης του ΔΜ είναι κατ’ επιφάνεια – οριζόντια και η δεύτερη φάση είναι διηθητική – κάθετη, με επέκταση στο βαθύτερο χόριο και το υποδόριο λίπος και την εμφάνιση ενός οζιδίου και εξέλκωσης μέσα στη βλάβη. Το πέρασμα σε αυτή τη φάση καθιστά την πρόγνωση χειρότερη, καθώς αυξάνεται δραματικά ο κίνδυνος μεταστατικής διασποράς μέσω της διήθησης των λεμφαγγείων.
 Είναι μία νόσος με προβλέψιμη εξέλιξη και καλή πρόγνωση εάν ανιχνευθεί πρώιμα.
Σύμφωνα με τα δεδομένα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η επίπτωση του ΔΜ βαίνει αυξανόμενη τις τελευταίες δεκαετίες. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο 3-4 άτομα ανά 100.000 κατοίκους εμφανίζουν μελάνωμα.
Η σταθερά ανοδική τάση της εμφάνισης περιστατικών ΔΜ και των επισυμβάντων θανάτων λόγω της νόσου αυτής, ιδιαίτερα στις δυτικές κοινωνίες και στις παραγωγικές ηλικίες, καθιστούν παγκοσμίως το ΔΜ ένα φλέγον θέμα της δημόσιας υγείας. Η καθιέρωση από την επιστημονική κοινότητα εκστρατειών ενημέρωσης (όπως η Ευρωπαϊκή Ημέρα Μελανώματος) έχει συμβάλει αποφασιστικά στην αφύπνιση του κοινού για την προφύλαξη από παράγοντες κινδύνου (όπως η υπερέκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία) και στην ανάδειξη της κεφαλαιώδους σημασίας της έγκαιρης διάγνωσης για την επιτυχή αντιμετώπιση της νόσου.
Από επιδημιολογικής άποψης, το ΔΜ: α) προσβάλλει κυρίως τη λευκή φυλή και ιδίως τα άτομα με κόκκινα ή ξανθά μαλλιά, με ανοιχτόχρωμα μάτια, χλωμού δέρματος με εφηλίδες ή άτομα με μεγάλο αριθμό μελαγχρωματικών σπίλων ή μεγάλους δυσπλαστικούς σπίλους, β) είναι ελαφρώς συχνότερο στους άνδρες απ’ ό,τι στις γυναίκες και στα άτομα της μέσης ηλικίας (55 ετών και άνω).
Οι παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί ανάπτυξης μελανώματος αποτελούν στο σύνολό τους μια σύνθετη διαδικασία στην οποία εμπλέκονται τόσο ιδιοσυστασιακά χαρακτηριστικά και επιδημιολογικές παράμετροι όσο και γενετικοί παράγοντες.
Πολυάριθμες μελέτες διεξάγονται παγκοσμίως, καθώς αποτελούν, εύλογα, σημείο εξαιρετικού ενδιαφέροντος για τους επιστήμονες η εξακρίβωση και η ιεράρχηση των παραγόντων κινδύνου εμφάνισης ΔΜ, είτε ενδογενών (οικογενειακό ιστορικό, φαινότυπος) είτε εξωγενών (έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία λόγω της βλάβης που προκαλείται στο DNA ή στην τεχνητή ακτινοβολία – solarium).
Η μεταβολή (συνήθως αργή και ανεπαίσθητη) μιας μελαγχρωματικής βλάβης ως προς το μέγεθός της, τα όριά της, το σχήμα της και το χρώμα της αποτελούν την απόλυτη ένδειξη για ενδεχόμενη εξαλλαγή της σε ΔΜ, οπότε και πρέπει να εξεταστεί ενδελεχώς κλινικά και ιστολογικά.
Για την ασφαλέστερη και πιο έγκαιρη διάγνωση του ΔΜ, εκτός από τη λήψη του ατομικού και οικογενειακού ιστορικού και την κλινική εξέταση του ασθενούς, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η δερματοσκόπηση – απλή ή ψηφιακή (Εικόνα 2 α, β).
Οι βασικότεροι τύποι ΔΜ είναι το Επιπολής Επεκτεινόμενο Μελάνωμα – SSM (Εικόνα 3 ), το Οζώδες Μελάνωμα – NM (Εικόνα 4), το Μελάνωμα επί Κακοήθους Φακής – LMM (Εικόνα 5) και το Μελάνωμα των άκρων-βλεννογόνων – ALM (Εικόνα 6).
Το βάθος διήθησης αποτελεί την παράµετρο του µελανώµατος µε τη µεγαλύτερη προγνωστική αξία, λόγω της αντικειμενικότητάς της. Αντιπροσωπεύει τον βαθµό διηθητικής επέκτασης του όγκου στο δέρµα και στα υποκείµενα µαλακά µόρια και µετράται σε χιλιοστά.
Λόγω της πολυπλοκότητας και της ετερογένειας του ΔΜ απαιτείται συνεργασία διάφορων ιατρικών ειδικοτήτων. Κομβικό ρόλο διαδραματίζει η εμπειρία των ειδικών ιατρών στη σωστή και έγκαιρη διάγνωση και στην επιλογή της ενδεδειγμένης θεραπευτικής αντιμετώπισης.
Η χειρουργική αντιμετώπιση αποτελεί τη μόνη αποτελεσματική θεραπεία για τους ασθενείς με ΔΜ, καθώς σε ένα ποσοστό 82%-85% των περιπτώσεων η νόσος είναι εντοπισμένη, μόνο 10%-13% είναι περιοχική και 2%-5% μεταστατική.
Η χειρουργική στρατηγική σε αυτές τις περιπτώσεις περιλαμβάνει δύο βασικά βήματα: Την εκτομή του πρωτοπαθούς όγκου για τη διενέργεια βιοψίας και την εκτίμηση των περιοχικών λεμφαδένων. Αρχικά, η βλάβη αφαιρείται (αφαιρετική βιοψία) σε υγιή όρια 2 χιλιοστών τόσο στο δέρμα όσο και στον υποδόριο ιστό (Εικόνα 7). Στη συνέχεια, γίνεται ιστοπαθολογοανατομική εξέταση της αφαιρεθείσας βλάβης, που προσδιορίζει κυρίως τον τύπο και το βάθος του ΔΜ. Ακολούθως, ανάλογα με τα αποτελέσματα, πραγματοποιείται η απαραίτητη συμπληρωματική θεραπευτική εκτομή. Για τα ΔΜ με βάθος πάνω από 1 χιλιοστό πρέπει να γίνει ταυτόχρονα και βιοψία του λεμφαδένα φρουρού (εκτίμηση των περιοχικών λεμφαδένων).
Μετά τη συμπληρωματική εκτομή, η αποκατάσταση του ελλείμματος μπορεί να γίνει είτε με απλή συρραφή είτε να χρησιμοποιηθούν πιο σύνθετες τεχνικές της επανορθωτικής πλαστικής χειρουργικής, όπως είναι τα δερματικά μοσχεύματα, οι τοπικοί και οι περιοχικοί κρημνοί (Εικόνες 8-13).
Οι ασθενείς με ΔΜ πρέπει να παρακολουθούνται από τους ειδικούς ιατρούς για 10 χρόνια, ενώ πρέπει να υποβάλλονται σε τακτούς απεικονιστικούς ελέγχους (υπερηχογράφημα, αξονική τομογραφία κ.λπ.) και αιματολογικές εξετάσεις.
Τα τελευταία χρόνια η προσπάθεια της επιστημονικής κοινότητας εμπλουτίζεται διαρκώς και ουσιαστικά από τα ευρήματα των μελετών γενετικής επιδημιολογίας που συμβάλλουν στη διαλεύκανση της παθογένεσης της νόσου και στη διαμόρφωση νέων θεραπευτικών επιλογών. Η ασθένεια αυτή που αντιμετωπιζόταν, τουλάχιστον στη μεταστατική εξέλιξή της, ως ανίατη αποκαλύπτει σιγά σιγά τις μοριακές αδυναμίες της. Το 2011 ήταν χρονιά-ορόσημο για την επιστημονική προσπάθεια για τη θεραπεία του μεταστατικού ΔΜ με δύο νέους παράγοντες, το αντι-CTLA4 μονοκλωνικό αντίσωμα ipilimumab και τον ενζυμικό αναστολέα vemurafenib του γονιδίου BRAF, που φαίνεται ότι προσπορίζουν όφελος επιβίωσης σε τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές φάσης ΙΙΙ. Οι θεραπείες αυτές έρχονται να προστεθούν στην ήδη δοκιμασμένη ανοσοθεραπεία και την ιντερφερόνη, που έχουν αυξήσει το προσδόκιμο της επιβίωσης, αλλά και τα διάφορα χημειοθεραπευτικά σχήματα που εφαρμόζονται σε ασθενείς με μεταστατική νόσο.
 Τα τελευταία 31 χρόνια (1982-2012) στο Τμήμα Πλαστικής Χειρουργικής του ΓΝΑ Δερματικών και Αφροδισίων Νόσων «Ανδρέας Συγγρός», υπό τη διεύθυνσή μου, αντιμετωπίσθηκαν 1.383 ασθενείς με 1.415 ΔΜ. Το νοσοκομείο αυτό αποτελεί σημείο αναφοράς στο αντικείμενό του πανελλαδικά.
 
Όθων Ν.
Παπαδόπουλος
 
Καθηγητής Πλαστικής Χειρουργικής ΕΚΠΑ, τ. Διευθυντής Πανεπιστημιακής Κλινικής Πλαστικής Χειρουργικής (othon@otenet.gr)
 
Γρηγόριος
Γ. Χάμψας
 
Πλαστικός Χειρουργός, MD, MSc στη Μικροχειρουργική Αποκατάσταση Μαστού με αυτόλογους ιστούς , PhD στο Δερματικό Μελάνωμα ,  Επιστημονικός Συνεργάτης Πανεπιστημιακής Κλινικής Πλαστικής Χειρουργικής και Νοσοκομείου «Ανδρέας Συγγρός» (grihamel@hotmail.com)

Η ανεπαρκής φυσική δραστηριότητα και η παχυσαρκία θεωρούνται από τους βασικότερους παράγοντες για την εμφάνιση καρδιαγγειακών προβλημάτων. Η σωματική άσκηση είναι το μέσο που έχει άμεση επίδραση στους δύο αυτούς παράγοντες, ενώ δρα ευεργετικά και στους υπόλοιπους προδιαθεσικούς παράγοντες, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση και η δυσλιπιδαιμία. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να απαξιώσουμε τις φαρμακευτικές θεραπείες, γιατί σε πολλές περιπτώσεις είναι απολύτως απαραίτητες. Επίσης, αυτό το είδος της άσκησης, δηλαδή η προληπτική ή θεραπευτική άσκηση, θα πρέπει να γίνεται πάντοτε υπό ιατρική καθοδήγηση και τακτική παρακολούθηση.
Για τον σκοπό αυτό ξεκίνησε από τις ΗΠΑ ένα νέο κίνημα, αυτό της θεραπευτικής άσκησης (Exercise is Medicine). Η έννοιά του, όμως, παρεξηγήθηκε και εμπορευματοποιήθηκε παρέχοντας τις υπηρεσίες της θεραπευτικής άσκησης χωρίς ιατρική καθοδήγηση. Στην Ευρώπη εισήχθη από την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Αθλητιατρικών Εταιρειών (EFSMA) και τροποποιήθηκε πολύ εύστοχα σε «Συνταγογράφηση της άσκησης για την υγεία» (Exercise prescription for health). Στη χώρα μας πρωτοπαρουσιάσθηκε από την Αθλητιατρική Εταιρεία Ελλάδος και οι βασικές αρχές της «Συνταγογράφησης της άσκησης για την υγεία» αναγράφονται στην ιστοσελίδας της Εταιρείας (www.sportsmedicinegreece.com).
Τον Μάρτιο του 2013, οργανώθηκε στην Αθήνα, από την Αθλητιατρική Εταιρεία Ελλάδος σε συνεργασία με την Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή και το ΚΕΣΥ, διεθνής συνάντηση της EFSMA για την προώθηση του θέματος στη χώρα μας.
Όπως κάθε μορφή θεραπείας, η συνταγογράφηση της άσκησης έχει ενδείξεις και απευθύνεται κυρίως σε:
Υγιή άτομα με προδιαθεσικους παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση καρδιαγγειακών, πνευμονικών και μεταβολικών νοσημάτων, ως πρόληψη.
Ασθενείς με γνωστά προβλήματα υγείας που λαμβάνουν χρόνια φαρμακευτική αγωγή – υπό τακτική ιατρική παρακολούθηση, ως συμπληρωματική θεραπεία.
Αποκατάσταση μυοσκελετικών παθήσεων.
Μία συνταγή άσκησης απαιτεί:
Έναν ιατρό εκπαιδευμένο στην αθλητιατρική με γνώση για την άσκηση, τον τρόπο λειτουργίας, τα οφέλη και τους κινδύνους αυτής.
Έναν πρόθυμο – ενημερωμένο «αθλητή / ασθενή».
Εκπαιδευμένο στην αθλητιατρική μη ιατρικό προσωπικό (γυμναστές, φυσικοθεραπευτές) με γνώση για την άσκηση, τον τρόπο λειτουργίας, τα οφέλη και τους κινδύνους αυτής, καθώς και γνώσεις παθοφυσιολογίας της υποκείμενης νόσου.
Ο ιατρός, μετά τη λήψη του ιστορικού, την κλινική εξέταση και τις κατάλληλες δοκιμασίες και παρακλινικές εξετάσεις γράφει τη συνταγή. Επίσης, ο ιατρός πριν από την έναρξη της άσκησης οφείλει να ενημερώσει τον ασθενή για:
Τα οφέλη της άσκησης στην πάθησή του – κίνητρο για αλλαγή του καθιστικού τρόπου ζωής.
Πώς η άσκηση μπορεί να γίνει μέρος της καθημερινότητάς του. Για παράδειγμα με χρήση σκαλοπατιών αντί για ανελκυστήρες και με βάδισμα αντί για χρήση αυτοκίνητου για μικρές αποστάσεις. Ο στόχος είναι 30’ φυσική δραστηριότητα για 5 φορές την εβδομάδα ή 45’ εξειδικευμένη άσκηση για 3 την εβδομάδα.
Για τους κινδύνους της άσκησης αν δεν προηγηθεί προληπτικός ιατρικός έλεγχος πριν από την έναρξη της άσκησης.
Κατάλληλα εξειδικευμένα κέντρα που μπορούν να «εκτελέσουν» τη συνταγή. Το ζήτημα που προκύπτει είναι ότι θα πρέπει να υπάρξει πιστοποίηση κέντρων έπειτα από εκπαίδευση και εξειδίκευση του προσωπικού και του κέντρου γι’ αυτό το είδος της άσκησης.
Κατά τη διάρκεια του προγράμματος θα πρέπει να γίνεται τακτική παρακολούθηση, καθοδήγηση και ενθάρρυνση του αθλητή / ασθενούς από τον ιατρό, ενώ μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος θα πρέπει να τον ενθαρρύνει για συνέχιση της άσκησης και αλλαγή του τρόπου ζωής.
Το ειδικά εκπαιδευμένο μη ιατρικό προσωπικό που θα εκτελέσει τη συνταγή θα πρέπει να κατανοεί το είδος της άσκησης, να έχει επικοινωνία με τον υπεύθυνο ιατρό, να ορίσει το πρόγραμμα της άσκησης, να επιβλέπει την πρόοδο του “ασθενούς – αθλητή” και του προγράμματος και να αναγνωρίζει τις παρενέργειες της άσκησης.
Από όλα τα παραπάνω, αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι η επικοινωνία και συνεργασία με τον υπεύθυνο ιατρό για να αποκομίσει ο ασθενής τα μέγιστα δυνατά οφέλη και να ελαχιστοποιήσει τους κινδύνους από την άσκηση.
Πριν από τη συμμετοχή αθλητή και σε οποιοδήποτε είδος άσκησης, είναι απαραίτητος ο προληπτικός ιατρικός έλεγχος. Το είδος και η έκταση του ελέγχου θα πρέπει να εξατομικεύεται με βάση τον πιθανό κίνδυνο που διατρέχει κάθε ένας.  Έτσι από τη λήψη του ιστορικού και την κλινική εξέταση ο ιατρός κρίνει και συστήνει τον κατάλληλο περαιτέρω έλεγχο με παρακλινικές εξετάσεις και ειδικές δοκιμασίες.
Έναν μελλοντικό στόχο θα μπορούσε να αποτελέσει η αποζημίωση της συνταγογραφούμενης άσκησης από τα ασφαλιστικά ταμεία. Μία τέτοια πρόοδος θα μπορούσε να συμβάλει στην καταπολέμηση της πολυφαρμακείας, καθώς και στην ελάττωση του ιατροφαρμακευτικού κόστους ανά ασθενή.

Νάτσης Κωνσταντίνος
Καθηγητής ΑΠΘ, Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Πρόεδρος Αθλητιατρικής Εταιρείας Ελλάδος, Μέλος ΔΣ Πανευρωπαϊκής (EFSMA) και Παγκόσμιας Αθλητιατρικής Συνομοσπονδίας (FIMS)
Τότλης Τρύφων
Διδάκτωρ ΑΠΘ, Ειδ/νος Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Μέλος ΔΣ Αθλητιατρικής  Εταιρείας Ελλάδος

Η Health Editor Προτείνει:

Φαίνεται ότι η εποχή της χωρίς λίπος διατροφής  και υπέρ των υδατανθράκων1, όπως υποστηριζόταν εδώ και 35 χρόνια περίπου στις επίσημες οδηγίες  για μια πιο υγιεινή συμπεριφορά, αμφισβητείται.
Αν και υπήρχαν πάντα ενστάσεις κατά αυτών των οδηγιών που στηρίζονταν στην άποψη ότι όποιος έτρωγε τροφές πλούσιες σε λίπος ανέβαζε την LDL (κακή) όπως και την ολική χοληστερόλη, πολλοί από τους ασθενείς μας συνεχίζουν να μην καταναλώνουν αυγά (κρόκο ειδικά) ή τυριά ακόμα και σήμερα. Και ενώ όμως το μεταβολικό σύνδρομο, η παχυσαρκία και οι καρδιοπάθειες θα έπρεπε να μειώνονται με τη συμμόρφωση στις σχετικές οδηγίες, έχουν αντίθετα απογειωθεί.
Ερευνητές στο Harvard που ανέλυσαν τα δεδομένα για την κατανάλωση ισόποσης με ένα αυγό χοληστερόλης σε 120.000 άνδρες και γυναίκες  δεν βρήκαν αύξηση των εγκεφαλικών η καρδιοπαθειών, ενώ σε μια πιο πρόσφατη μελέτη του ιδίου πανεπιστημίου διεπίστωσαν ότι ακόμα και σε άνδρες που κατανάλωναν  μέχρι 7 αυγά την ημέρα (ένα αυγό= 200mg χοληστερόλης αλλά μόνο 1.5 mg κεκορεσμενου λίπους) ο κίνδυνος ήταν μικρός. Υπάρχει σε ένα ποσοστό ατόμων 25% μια ιδιαίτερη ευαισθησία στη χοληστερόλη της τροφής (hyper-responders). Ακόμα όμως και σε αυτή την ομάδα υποστηρίζεται ότι η χοληστερόλη της τροφής αυξάνει τόσο την LDL («κακή») όσο και την καλή (HDL). Η επίδραση της χοληστερόλης  της τροφής πάντως είναι σχετικά μικρή σε σχέση με τα trans & κορεσμένα λίπη.
Ένας μεγάλος αριθμός αξιόπιστων  μελετών (RCTs, τυχαιοποιημένες και ελεγχόμενες) μας λέει ότι:
 οι δίαιτες που περιέχουν περισσότερη πρωτεΐνη και λιγότερους υδατάνθρακες1 σε σύγκριση με αυτές με λιγότερο λίπος, έχουν πιο ευνοϊκό αποτέλεσμα στη μείωση του βάρους, στη σύνθεση του σώματος, στον βασικό μεταβολισμό και τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
 Οι δίαιτες με λιγότερους υδατάνθρακες οδηγούν σε σημαντική μείωση εκτός από το βάρος και στα τριγλυκερίδια, ενώ βελτιώνουν και τους άλλους δείκτες του λιπιδαιμικού profile.
Το ανατρεπτικό εδώ είναι ότι, αντίθετα με όσα συνήθως ελέγοντο, πρόσφατες μετα-αναλύσεις (15) που εξέταζαν την πιθανή αιτιολογική  σχέση της κατανάλωσης λίπους και του καρδιακού κινδύνου δεν επιβεβαίωναν κάτι τέτοιο. Σε καμμιά από τις μελέτες δεν φάνηκε να έχει σημασία η αντικατάσταση των κεκορεσμένων λιπαρών οξέων  με  υδατάνθρακες όσον αφορά τον αριθμό των θανάτων από καρδιακά αίτια. Αυτό που προκύπτει λοιπόν σαν συμπέρασμα από αυτή την αντικατάσταση είναι ότι ίσως μια μακροπρόθεσμη επιβάρυνση δεν αναιρεί τα άμεσα πιθανά οφέλη στους δείκτες που αναφέραμε, δηλαδή τη μείωση του βάρους και τη βελτίωση των μεταβολικών δεικτών.
Μέσα στους τελευταίους περιλαμβάνεται και η βελτίωση των LDL-P. Πρόκειται για τον αριθμό των σωματιδίων της κακής χοληστερόλης που μετρώνται με μαγνητικό συντονισμό και έχουν σε μεγάλο βαθμό δώσει απάντηση στο γιατί σχεδόν το 50% των θανάτων απο καρδιαγγειακά αίτια στις ΗΠΑ αφορούν άτομα που έχουν εντός των στόχων επίπεδα ολικής χοληστερίνης.
 Σε δικές μας παρατηρήσεις, η μείωση των επιπέδων τους μέσω συνδυαστικής θεραπείας με ezetimibe & στατίνη  οδηγεί σε θωράκιση των ασθενών, κάτι που ενισχύει την άποψη για τα οφέλη από τη χρήση πιο αποτελεσματικής θεραπείας, όπως έδειξε και η μελέτη IMPROVE-IT.
Να σημειώσουμε ακόμα ότι η μείωση του βάρους βοηθά στη ρύθμιση των διαβητικών ασθενών .
Η μείωση των υδατανθράκων στη δίαιτα λοιπόν :
  Έχει την ισχυρότερη επίδραση στη μείωση του σακχάρου και της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης, που είναι ο καλύτερος δείκτης για να προλάβει κανείς τις  μικρο και μακρο αγγειακές επιπλοκές.
  Η επιδημία της παχυσαρκίας του μεταβολικού συνδρόμου και του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 έχουν άμεση σχέση με την αυξημένη κατανάλωση θερμίδων σχεδόν αποκλειστικά από υδατάνθρακες.
  Τα οφέλη από τη μείωση των υδατανθράκων της τροφής είναι ανεξάρτητα από την όποια μείωση του βάρους, ενώ ο περιορισμός τους είναι η καλύτερη παρέμβαση για να χάσει κανείς βάρος, όπως δείχνουν οι παρατηρήσεις μας αλλά και πολλές μελέτες.
  Μπορεί να μειώσει την ανάγκη για μεγαλύτερες δόσεις αντιδιαβητικών φαρμάκων  σε τύπου 2 διαβήτη ή και της ινσουλίνης σε τύπου 1, κάτι που μόνο τα τελευταία 5 χρόνια  άρχισε μάλλον απρόθυμα να αποδέχεται το ADA (αμερικανική διαβητολογική εταιρεία) συστήνοντας το «lower carb approach».
  Είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος  για μείωση των τριγλυκεριδίων  και αύξηση της HDL (καλής) χοληστερόλης,  ενώ προτείνεται από τον RD Feinman  ως πρώτη επιλογή  για τη ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη (Nutrition 2015 ).
Κάτι τέλος ακόμα πιο ανατρεπτικό μας έρχεται από τη μελέτη του James  DiNikolantanio στο Open Heart  που υποστηρίζει ότι εκείνο που τελικά μειώνει την αρτηριακή πίεση δεν είναι τόσο η μείωση του αλατιού, όσο πιθανόν η μείωση της ζάχαρης και γενικά των υδατανθράκων στη δίαιτα.
Στην Αμερική όπου το αλάτι περιορίστηκε στα 3,5 έως 4 γραμμάρια την ημέρα η μέση μείωση της συστολικής πίεσης  («μεγάλη») ήταν μόνο 2,5 mm. Και παρά τα όσα χρησιμοποιήθηκαν ως μέσα περιορισμού της υπέρτασης (τροφές χαμηλής περιεκτικότητας σε αλάτι, υποκατάστατα αλατιού κ.λπ.) η υπέρταση αυξήθηκε δραματικά τα τελευταία είκοσι χρόνια .
Τα νέα φάρμακα για το διαβήτη  (SGLT-2  inhibitors) ελέγχουν το ζάχαρο  μέσω αποβολής του από τους νεφρούς και παρά το ότι δεν μειώνουν σημαντικά το αλάτι, μειώνουν την αρτηριακή πίεση. Αυτό μπορεί να σημαίνει πολλά και κυρίως να στηρίζει τις ανατρεπτικές απόψεις που παρουσιάσαμε σε αυτό το άρθρο, και τις οποίες έχει ενδιαφέρον να συζητήσετε με τον θεράποντα ιατρό σας πριν τις αποδεχθείτε.
 
Π.χ. σιτηρά, δημητριακά και ό,τι παράγεται από αυτά, όπως ψωμί, ζυμαρικά, αλεύρι, αμυλούχα λαχανικά -πατάτες καλαμπόκι- όσπρια, γαλακτοκομικά προϊόντα, φρούτα.
Αδαμίδης Σωτήρης
Παθολόγος, Διευθυντής Α’  Παθολογικής Κλινικής Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος ESODiMESO
adamidis@yahoo.com

Tο άσθμα και η αλλεργική ρινίτιδα ταλαιπωρούν μεγάλο μέρος του πληθυσμού, τόσο ενήλικες όσο και μικρά παιδιά. Οι επιπτώσεις της στην ποιότητα ζωής είναι πολλές και δυσχεραίνουν την καθημερινότητα με κούραση και μειωμένη ευεξία στους μεγαλύτερους, δυσκολία συγκέντρωσης στους μαθητές και συχνές λοιμώξεις και επιπλοκές στα μικρά παιδιά.  Τα αίτια της αύξησης της συχνότητας εμφάνισης της αλλεργικής ρινίτιδας δεν είναι σαφή. Κάποιο ρόλο παίζει ενδεχόμενως η ρύπανση, αυξάνοντας τη ρινική απαντητικότητα σε περιβαλλοντικά αλλεργιογόνα τόσο των εξωτερικών όσο και των εσωτερικών χώρων. Ο δυτικός τρόπος οικιακής διαβίωσης, με την καλύτερη προστασία από τις καιρικές συνθήκες και τον μειωμένο αερισμό, είναι ενδεχόμενο να αυξάνει την αλλεργιογόνο επιβάρυνση των εσωτερικών χώρων, οδηγώντας σε αυξημένα επίπεδα ευαισθητοποίησης.

Συμπτώματα
Στα τυπικά συμπτώματα της εποχιακής αλλεργικής ρινίτιδας περιλαμβάνονται το μπούκωμα, το φτάρνισμα και η φαγούρα στη μύτη και στον λαιμό, όπως και ο ξηρός χαρακτηριστικός βήχας ή η βραχνάδα.
Ένα ακόμα συχνό σύμπτωμα είναι η καταρροή, που στην αρχή μπορεί να είναι διαυγής, αλλά  μετά από παρέλευση αρκετών ημερών να γίνει παχύρρευστη και πυώδης.

Διάγνωση
Η διάγνωση της αλλεργικής ρινίτιδας στηρίζεται στη λήψη ιστορικού, στην ΩΡΛ εξέταση και στις διάφορες διαγνωστικές εξετάσεις.

Θεραπεία

Η θεραπεία περιλαμβάνει:

• Εντοπισμό και αποφυγή των ένοχων αλλεργιογόνων.
•  Ειδική ανοσοθεραπεία.
•  Αντιισταμινικά. Αποτελούν τα φάρμακα πρώτης γραμμής κατά της αλλεργικής ρινίτιδας.
•  Τοπικά κορτικοστεροειδή σε μορφή σπρέι.
•  Συστηματικά  κορτικοστεροειδή χορηγούνται μόνο σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις.
•  Σταθεροποιητικά μαστοκυττάρων.
•  Τα τοπικά αντιχολινεργικά είναι αποτελεσματικά στον έλεγχο της καταρροής.
•  Τα τοπικά και από το στόμα χορηγούμενα αγγειοσυσπαστικά μπορούν να χρησιμοποιούνται σε έντονο μπούκωμα και για περιορισμένο χρονικό διάστημα.
•  Χειρουργική θεραπεία. Περιλαμβάνει επεμβάσεις όπως διόρθωση της σκολίωσης του ρινικού διαφράγματος, αντιμετώπιση της υπερτροφίας  των κάτω ρινικών κογχών, με καυτηριασμό ή
• κογχοτομή, ενδοσκοπική χειρουργική  αντιμετώπιση των ρινικών πολυπόδων και της χρόνιας παραρρινοκολπίτιδας, όταν συνυπάρχουν με την αλλεργική ρινίτιδα.
• Επίδραση της διατροφής
• Η διατροφή μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη και τον περιορισμό των συμπτωμάτων της αλλέργικής ρινίτιδας, χωρίς φυσικά να υποκαθιστά άλλες θεραπείες ή μεθόδους αντιμετώπισης.

Διατροφικοί παράγοντες που επιδρούν θετικά:

•  Θηλασμός
•  Απώλεια βάρους
•  Αντιοξειδωτικά
•  Ω3 λιπαρά οξέα
•  Προβιοτικά
•  Επαρκής ενυδάτωση του οργανισμού.

Με την υιοθέτηση μιας μεσογειακής διατροφής, εμπλουτισμένης με φρέσκα φρούτα, λαχανικά και ξηρούς καρπούς, οι πιθανότητες για προστασία από τις αναπνευστικές αλλεργικές παθήσεις είναι αυξημένες και η εκδήλωση των συμπτωμάτων πιο ήπια.

Παταρίδου Ανατολή
Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος Κεφαλής & Τραχήλου, Επιστημονικός Συνεργάτης Νοσοκομείου Υγεία

Στις μέρες μας, παρατηρείται μια χωρίς προηγούμενο αύξηση του αριθμού των ατόμων της τρίτης ηλικίας. Στις αναπτυγμένες χώρες, η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης έφερε στο προσκήνιο την άνοια (α στερητικό + νους, απώλεια του νου) με πιο συχνή μορφή τη νόσο Alzheimer σαν ένα μείζον ιατρικό, κοινωνικό και οικονομοτεχνικό πρόβλημα. Στην Ευρώπη οι ανοϊκοί ασθενείς είναι σήμερα 10 εκατομμύρια και στην Ελλάδα 200.000. Παγκοσμίως οι ανοϊκοί ασθενείς είναι 44.000.000 και αναμένεται να φτάσουν τα 135 εκατομμύρια μέχρι το 2050. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση η νόσος Alzheimer απορροφά αυτή τη στιγμή το 25% του συνόλου των δαπανών για την υγεία. Οι έρευνες, οι επενδύσεις και η συνεργασία στον συγκεκριμένο τομέα σήμερα είναι ζωτικής σημασίας, τόσο για την επιστημονική έρευνα και τον έλεγχο του κοινωνικού κόστους της άνοιας, όσο και για την προσφορά ελπίδας, αξιοπρέπειας και ποιότητας ζωής στα εκατομμύρια των πασχόντων και στις οικογένειές τους.
Άνοια είναι η απώλεια πνευματικών ικανοτήτων που προϋπήρχαν, σαν αποτέλεσμα δυσλειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου. Η δυσλειτουργία αυτή μπορεί να οφείλεται σε μια σειρά νευρολογικών νόσων, με συχνότερη τη νόσο Alzheimer (50-60% του συνόλου). Άλλες άνοιες είναι η αγγειακή άνοια (άνοια λόγω μεγάλων ή μικρών εγκεφαλικών επεισοδίων), η παρκινσονική άνοια (άνοια ως αποτέλεσμα της νόσου του Πάρκινσον), η άνοια με σωμάτια Lewy, η μετωποκροταφική άνοια κ.λπ.
Η νόσος Alzheimer χαρακτηρίζεται από την εναπόθεση στον εγκέφαλο δύο παθολογικών πρωτεϊνών, του β-αμυλοειδούς και της πρωτεΐνης «τ» που προκαλούν εκφύλιση των νευρώνων του. Τα συμπτώματα της είναι:
 Διαταραχές πρόσφατης μνήμης (π.χ. επανάληψη της ίδιας ερώτησης πολλές φορές).
 Διαταραχές της ικανότητας κατανόησης και έκφρασης του λόγου.
 Διαταραχές των οπτικοχωρικών δυνατοτήτων (π.χ. απώλεια προσανατολισμού στον χώρο, ατυχήματα κατά την οδήγηση).
 Έκπτωση της καθημερινής λειτουργικότητας .
Η νόσος Alzheimer παρουσιάζει και ψυχιατρικά συμπτώματα  που αποτελούν την κύρια αιτία επιβάρυνσης για τους φροντιστές των ατόμων που πάσχουν  και είναι:
 Αλλαγές στη διάθεση, απάθεια, κατάθλιψη.
 Επιθετικότητα, ευερεθιστότητα, αρνητισμός κ.λπ.
 Παραλήρημα και ψευδαισθήσεις.
Από την έναρξη των συμπτωμάτων μέχρι τα τελικά στάδια της νόσου μεσολαβούν κατά μέσο όρο 10 χρόνια.
Οι αιτίες της νόσου Alzheimer δεν είναι συνολικά γνωστές.  Οι σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου που έχουν διαπιστωθεί είναι η γενετική προδιάθεση και η αύξηση της ηλικίας, παράγοντες μη τροποποιήσιμοι. Η αυστηρά κληρονομική μορφή της νόσου είναι αρκετά σπάνια. Αφορά σε λιγότερο από 1% του συνόλου των πασχόντων και εμφανίζεται συνήθως σε νεότερες ηλικίες κάτω των 65 ετών.  Έχουν αναγνωρισθεί τρία παθογενετικά γονίδια, μεταλλάξεις των οποίων προκαλούν τη μορφή αυτή της νόσου Alzheimer. Τελευταία έχουν επίσης αναγνωριστεί αρκετά προδιαθεσικά γονίδια και για τη σποραδική μορφή της νόσου Alzheimer που εμφανίζεται μετά τα 65 έτη. Γνωρίζοντας ότι φέρουμε ένα τέτοιο γονίδιο, καλούμαστε να τροποποιήσουμε τον τρόπο ζωής μας, να ελέγχουμε τους αγγειακούς παράγοντες κινδύνου, να τρεφόμαστε υγιεινά, να ασκούμαστε σωματικά και πνευματικά για να μειώσουμε τις πιθανότητες εκδήλωσης της νόσου. Συνολικά ο κίνδυνος νόσησης των πρώτου βαθμού συγγενών των ατόμων με νόσο Alzheimer είναι 3-4 φορές μεγαλύτερος από τα άτομα χωρίς οικογενειακό ιστορικό (οικογενείς μορφές – πολλαπλοί γενετικοί προδιαθεσικοί παράγοντες).
Ωστόσο, υπάρχουν και τροποποιήσιμοι παράγοντες όπως είναι οι αγγειακοί παράγοντες, το κάπνισμα, οι κακώσεις της κεφαλής, η κατάθλιψη, οι παράγοντες που επηρεάζουν τα νοητικά αποθέματα (IQ, εκπαίδευση, επάγγελμα, πνευματικές, κοινωνικές δραστηριότητες, φυσική άσκηση κ.λπ.) και οι διατροφικοί παράγοντες.
  Οι καρδιαγγειακοί παράγοντες είναι σαφές ότι προδιαθέτουν για αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και αγγειακή άνοια. Επιπροσθέτως πρόσφατες μελέτες μας παρέχουν ενδείξεις ότι ο διαβήτης, η υπέρταση, η δυσλιπιδαιμία και η παχυσαρκία στη μέση ηλικία πιθανώς να αυξάνουν και τον κίνδυνο ανάπτυξης  νόσου Alzheimer μερικές δεκαετίες αργότερα.
Τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί σημαντικές πρόοδοι στην πρόληψη, τη διάγνωση και τη θεραπεία της νόσου Alzheimer και των άλλων μορφών άνοιας:
 Έχουν αυξηθεί σημαντικά οι γνώσεις μας για τους παράγοντες κινδύνου και τους προστατευτικούς παράγοντες, γεγονός που επιτρέπει σε σημαντικό βαθμό την πρόληψη.
 Η διάγνωση σε πρώιμα στάδια είναι εφικτή με προηγμένες μεθόδους (PIB PET- τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων, ογκομετρική MRI, δείκτες στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό, γενετικός έλεγχος, νευροψυχολογικές δοκιμασίες), ώστε να επιτρέπεται η εφαρμογή πολλαπλών παρεμβάσεων, φαρμακευτικών ή μη.
 Η έγκαιρη διάγνωση ωφελεί τον ασθενή, την οικογένεια και τα συστήματα υγείας, γιατί δίνει τα χρονικά περιθώρια ενημέρωσης, αποδοχής της κατάστασης, διατήρησης της ποιότητας ζωής και προγραμματισμού για το μέλλον όλων.
 Υπάρχουν εξετάσεις αίματος για τη διερεύνηση γενετικής προδιάθεσης  αρκετών μορφών άνοιας.
 Χρησιμοποιούμε φάρμακα που αποτελούν συμπτωματικές θεραπείες, διατηρούν τη λειτουργικότητα και την ποιότητα ζωής ασθενών και φροντιστών. Πάνω από 100 καινούρια φάρμακα δοκιμάζονται κλινικά αυτή τη στιγμή.
 Οι οργανώσεις Alzheimer παίζουν σημαντικό ρόλο στη συνολική διαχείριση της νόσου, παγκοσμίως και στη χώρα μας.
Επιπλέον τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί και χρησιμοποιούνται  πολλές μη φαρμακευτικές  παρεμβάσεις που στοχεύουν στην ενδυνάμωση των νοητικών λειτουργιών και εναλλακτικοί (μη φαρμακευτικοί) τρόποι αντιμετώπισης των συμπεριφορικών  διαταραχών των ασθενών.
Οι παρεμβάσεις αυτές συνδυαζόμενες με τη φαρμακευτική θεραπεία βοηθούν τον ασθενή να παραμείνει λειτουργικός και να διατηρήσει ικανοποιητική ποιότητα ζωής για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Οι παρεμβάσεις αυτές είναι δομημένες και γίνονται με την εποπτεία και την καθοδήγηση ειδικά εκπαιδευμένων επαγγελματιών υγείας στα κέντρα ημέρας και σε μονάδες μακροχρόνιας παραμονής για ασθενείς με άνοια. Προσαρμόζονται στο νοητικό επίπεδο των ασθενών, έχουν συγκεκριμένους στόχους και περιλαμβάνουν πλήθος δραστηριοτήτων.
Οι βασικότερες μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις, για την ενίσχυση των νοητικών λειτουργιών των ατόμων με άνοια, η αποτελεσματικότητα των οποίων έχει τεκμηριωθεί με επιστημονικές μελέτες, είναι οι εξής:
 Νοητική ενδυνάμωση – ασκήσεις μνήμης
 Εργοθεραπεία – δημιουργική απασχόληση
 Λογοθεραπεία
 Θεραπείες τέχνης
 Γυμναστική.
Η νόσος Alzheimer αποτελεί μια επιδημία του 21ου αιώνα. Τα τελευταία χρόνια γίνεται εντατική επιστημονική  προσπάθεια για την ανάπτυξη ριζικών θεραπειών και στο εγγύς μέλλον αναμένονται νέες πιο  αποτελεσματικές φαρμακευτικές παρεμβάσεις. Μέχρι τότε, η αυξημένη εγρήγορση και η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για όλες τις διαστάσεις της νόσου είναι εξαιρετικά σημαντικές. 
 
Σακκά Παρασκευή
Νευρολόγος – Ψυχίατρος, Διευθύντρια Τμήματος Νευροεκφυλιστικών Παθήσεων Εγκεφάλου – Ιατρείου Μνήμης ΥΓΕΙΑ, Πρόεδρος της Εταιρείας Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών Αθηνών

Τις τελευταίες δεκαετίες ζήσαμε εντυπωσιακές αλλαγές στη χειρουργική. Καθιερωμένες και δοκιμασμένες χειρουργικές τεχνικές πέρασαν ομαλά από την ανοικτή χειρουργική στην ελάχιστα τραυματική χειρουργική, τη λαπαροσκοπική χειρουργική, με την οποία ο χειρουργός δεν χειρίζεται τους ιστούς άμεσα, αλλά μέσω μιας οθόνης με τη βοήθεια ειδικών εργαλείων. Εντούτοις, η επανάσταση του 21ου αιώνα στον χώρο της χειρουργικής είναι η ρομποτική χειρουργική, δηλαδή η εισαγωγή ρομποτικών συστημάτων καθοδηγούμενων από ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Η ρομποτική χειρουργική είναι η αιχμή του δόρατος της ενδοσκόπησης, που καλείται να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ λαπαροσκοπικής και ανοικτής χειρουργικής.
Το χειρουργικό ρομπότ είναι το τέλειο αποτέλεσμα της συνεργασίας της μηχανολογικής, ηλεκτρονικής και πληροφορικής επιστήμης. Λειτουργεί ως βοηθός του χειρουργού και του παρέχει τεχνικά χαρακτηριστικά, όπως τρισδιάστατη όραση, μεγάλη ευκινησία των ρομποτικών εργαλείων και φιλτράρισμα του φυσιολογικού τρόμου των χεριών του, δηλαδή  ένα εργονομικό περιβάλλον μέσα στο οποίο απλουστεύεται η διενέργεια πολύπλοκων ενδοσκοπικών χειρισμών.
Πώς γεννήθηκε η ρομποτική χειρουργική
Η τηλερομποτική χειρουργική συνδυάζει δύο διαφορετικές τεχνολογίες, τον «τηλεχειρισμό» (telemanipulation) και την ελάχιστα τραυματική χειρουργική. Ο τηλεχειρισμός (ή «τηλεπαρουσία», σημαίνει την αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε κάποιο σημείο ενώ πρακτικά βρίσκεσαι σε άλλο)  αναπτύχθηκε μετά τη δεκαετία του 1940 και αφορούσε την κατασκευή ρομποτικών βραχιόνων  για την επεξεργασία βλαβερών ουσιών, όπως τα πυρηνικά. Η ίδια τεχνολογία χρησιμοποιήθηκε αργότερα για την εξερεύνηση περιοχών του διαστήματος και των ωκεανών. Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, η ανάπτυξη της μικροηλεκτρονικής και των υπολογιστών έδωσε σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη της ρομποτικής δραστηριότητας.
Ακόμα και τότε, η σκέψη της κατασκευής ενός χειρουργικού ρομπότ αποτελούσε επιστημονική φαντασία. Η ρομποτική χειρουργική έγινε τελικά πραγματικότητα χάρη στη ρομποτική τεχνολογία και την τηλε-χειρουργική. Η ψηφιακή ανάλυση έδωσε τη δυνατότητα να μεταφέρεται η πληροφορία σε μεγάλη απόσταση και η επιστήμη της τεχνητής νοημοσύνης και της μηχανολογίας αναπτύχθηκαν για να προσφέρουν εργαλεία αρθρωτά, με περισσότερους βαθμούς ελευθερίας στην κίνηση και ρεαλιστικότερη, ακριβέστερη εικόνα του χειρουργικού πεδίου.
Το ρομποτικό σύστημα αποτελείται από τρία τμήματα: Το ρομπότ με τους ειδικούς βραχίονες, τον ενδοσκοπικό πύργο και τη χειρουργική κονσόλα. Ο χειρουργός κατευθύνει και συντονίζει το όλο σύστημα μέσω της χειρουργικής κονσόλας, έχοντας μπροστά του μια μεγεθυσμένη και τρισδιάστατη εικόνα του χειρουργικού πεδίου. Η χειρουργική κονσόλα διαθέτει ειδικούς μοχλούς (masters), τους οποίους κινεί ο χειρουργός σαν να χρησιμοποιεί τα χέρια του. Κάθε κίνηση του χειρουργού αναπαράγεται με απόλυτη ακρίβεια και σταθερότητα στο χειρουργικό πεδίο μέσα στο σώμα του ασθενούς σε πραγματικό χρόνο. 
Με άλλα λόγια, το ρομποτικό σύστημα μιμείται τις κινήσεις του χειρουργού στα masters, με κινήσεις των βραχιόνων σε μικρότερη κλίμακα. Παραπέρα, το σύστημα ηλεκτρονικά μπορεί να απορροφήσει τον φυσιολογικό τρόμο των χεριών του χειρουργού, με σταθερότερες εκλεπτυσμένες  κινήσεις των ρομποτικών εργαλείων. Το  da Vinci έχει σχεδιαστεί με τρόπο ώστε ο χειρουργός να έχει τον απόλυτο έλεγχο και στους τέσσερις βραχίονες σαν να είναι τα δικά του χέρια.
Το σύστημα da Vinci SI High Definition, το οποίο είναι πιο εξελιγμένο από τους προκατόχους του, διαθέτει τρισδιάστατη εικόνα υψηλής ευκρίνειας (1080p), και 4 βραχίονες με τους οποίους ελέγχονται ανά πάσα στιγμή η κάμερα και τρία ρομποτικά εργαλεία. Τα εργαλεία του da Vinci είναι ειδικά εργαλεία μόνο για ρομποτική χρήση, είναι περίτεχνα, για να μπορούν να είναι ευέλικτα και να πραγματοποιούν με απόλυτη ακρίβεια τις κινήσεις του χειρουργού, ενώ έχουν αυστηρό αριθμό χρήσεων, μετά το πέρας των οποίων δεν τα δέχεται το ίδιο το σύστημα, για απόλυτη ασφάλεια. Τα ρομποτικά εργαλεία  είναι αρθρωτά και κάνουν περισσότερες κινήσεις από το ανθρώπινο χέρι.
Πλεονεκτήματα για τους ασθενείς
 Μεγάλη ελάττωση του μετεγχειρητικού πόνου
 Αναίμακτη επέμβαση
 Ταχύτερη ανάρρωση
 Βραχύτερη νοσηλεία
 Άριστο αισθητικό αποτέλεσμα
 Ταχεία επιστροφή στην οικογένεια και την εργασία
 Λιγότερες αναπνευστικές και καρδιαγγειακές επιπλοκές
 Εξάλειψη των μετεγχειρητικών συμφύσεων και των επιπλοκών τους
 Ελαχιστοποίηση μετεγχειρητικών επιπλοκών που σχετίζονται με το τραύμα (διαπύηση, διάσπαση, κήλη, χρόνιο άλγος).
 
Ποιες επεμβάσεις γίνονται ρομποτικά;
Ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα των ρομποτικών εργαλείων είναι ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πολυάριθμους τύπους χειρουργικών επεμβάσεων σε διάφορα σημεία του ανθρώπινου σώματος. Το σύστημα μπορεί να μεταφερθεί από τη μία χειρουργική αίθουσα σε άλλη, είναι συμβατό με τις υπερσύγχρονες χειρουργικές αίθουσες και απόλυτα ασφαλές στη χειρουργική καρδιάς. Η ρομποτική χειρουργική βρίσκει εφαρμογή σε πολλές ειδικότητες, όπως η γενική χειρουργική, η χειρουργική κατά της νοσογόνου παχυσαρκίας, η καρδιοχειρουργική και η θωρακοχειρουργική, η αγγειοχειρουργική, η παιδιατρική χειρουργική, η ουρολογία, η γυναικολογική χειρουργική και η χειρουργική ενδοκρινών αδένων. Το φάσμα των επεμβάσεων αλλά και των δυνατοτήτων διευρύνεται συνεχώς και περιλαμβάνει:
 Επεμβάσεις αποκατάστασης διαφραγματοκήλης και ΓΟΠ (Γάστρο Οισοφαγική Παλινδρόμηση)
 Επεμβάσεις για την αντιμετώπιση της αχαλασίας του οισοφάγου
 Επεμβάσεις για νοσογόνο παχυσαρκία όπως γαστρικό bypass και γαστρικό «μανίκι»,  τοποθέτηση και αφαίρεση γαστρικού δακτυλίου
 Επεμβάσεις για την αποκατάσταση κήλης του κοιλιακού τοιχώματος
 Χολοκυστεκτομές
 Γαστρεκτομές
 Οισοφαγογαστρεκτομές
 Επινεφριδεκτομές
 Σπληνεκτομές
 Παγκρεατεκτομές
 Ηπατεκτομές
 Κολεκτομές
 Γυναικολογικές επεμβάσεις: υστερεκτομή, εκπυρήνιση ινομυωμάτων, ενδομητρίωση, αφαίρεση κύστεων ωοθήκης.
 Ουρολογικές επεμβάσεις όπως προστατεκτομές, ολικές & μερικές νεφρεκτομές, ουρητηρο-πλαστικές, πυελοπλαστικές, ακόμα και ολική κυστεκτομή κ.ά.
 Καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις όπως αντικατάσταση μιτροειδούς βαλβίδας, bypass στεφανιαίας αρτηρίας, αποκατάσταση μεσοκοιλιακής επικοινωνίας κ.ά. 
 
Ποιος τελικά κάνει την επέμβαση, το ρομπότ ή ο χειρουργός;
Η επέμβαση εκτελείται αποκλειστικά από τον χειρουργό, οι κινήσεις των χεριών του οποίου μεταφέρονται ηλεκτρονικά στους βραχίονες με απόλυτη ακρίβεια, σταθερότητα και λεπτότητα, σε πραγματικό χρόνο. Το ρομποτικό σύστημα δεν μπορεί να προγραμματιστεί για να κάνει την επέμβαση μόνο του, ούτε μπορεί να εκτελέσει κάποια χειρουργική πράξη δίχως την εντολή του χειρουργού. Δεν υπάρχει αυτόματος πιλότος και το ρομπότ δεν μπορεί να έχει ουδεμία αυτενέργεια. Για να μπορέσει ένας χειρουργός να πραγματοποιήσει ρομποτική χειρουργική στους ασθενείς του πρέπει καταρχήν να είναι πολύ έμπειρος στην προχωρημένη λαπαροενδοσκοπική χειρουργική και να έχει εκπαιδευτεί στη χρήση του συστήματος da Vinci.  
Κωνσταντινίδης Μ. Κωνσταντίνος, MD, PhD, FACS
Διευθυντής Γενικής Βαριατρικής, Λαπαροσκοπικής & Ρομποτικής Χειρουργικής Κλινικής, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών
Πρόεδρος Ελληνικού Τμήματος του Αμερικανικού Κολλεγίου Χειρουργών
Πρόεδρος Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ρομποτικής Χειρουργικής, Πρόεδρος Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Ρομποτικής Χειρουργικής, Επιστημονικός Διευθυντής Ιατρικού Κέντρου Αθηνών
Καθηγητής Χειρουργικής Ohio State University, USA