Κατηγορία: ΥΓΕΙΑ

Σημαντική αύξηση των ωτορινολαρυγγολογικών προβλημάτων σε παιδιά εμφανίζονται τα τελευταία χρόνια, πολλά από τα οποία απαιτούν χειρουργική αντιμετώπιση. Ροχαλητό, άπνοιες, βαρηκοΐα, που οφείλονται πολλές φορές σε μεγάλα κρεατάκια, αμυγδαλές και υγρό στα αυτιά, είναι οι κύριοι λόγοι που οδηγούν τα παιδιά σε ένα ωτορινολαρυγγολογικό χειρουργείο. Το ευχάριστο είναι ότι τα τελευταία χρόνια,  η ειδικότητα της ωτορι­νολαρυγγολογίας έχει σημειώσει μεγάλη πρόοδο στον τομέα της χειρουργικής αντιμετώπισης πολλών παθήσεων που αφορούν τα παιδιά. Οι νέες αυτές τεχνικές βελτιώνουν τη μετεγχειρητική επούλωση, που σημαίνει λιγότερο πόνο, μικρότερη αιμορραγία και εξα­σφάλιση της πλήρους αφαίρεσης όταν μιλάμε για αμυγδα­λεκτομή και αδενοτομή. Εκτός από τα χειρουργεία, μεγάλη εξέλιξη υπάρχει και στις μεθόδους διάγνωσης, χάρη στη χρήση των ενδοσκοπίων η οποία εξασφαλίζει με ακρίβεια μία σωστή και ολοκληρωμένη διάγνωση για κάθε περίπτωση.
Τα κρεατάκια πλέον μπορούν να ελεγχθούν άμεσα και πολύ πιο αξιόπιστα με την ενδοσκόπηση παρά με την απλή ακτινογραφία, όπως, επίσης, και πιο σπάνιες καταστάσεις καλοήθων όγκων, η παρουσία πολυπόδων στη μύτη ή η ατρησία των ρινικών χοανών. Ο έλεγχος του λάρυγγα με το εύκαμπτο ενδοσκόπιο σε περιπτώσεις διαταραχών της χροιάς της φωνής, σε επίμονο βήχα ή σε λοιμώξεις, καθώς και σε δυσκολία της αναπνοής είναι πολύ σημαντικό μέσο, ώστε να εξακριβωθεί αν συνυπάρχει και άλλη παθολογία, όπως γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, λαρυγγομαλακία, οζίδια των φωνητικών χορδών ή θηλωμάτωση του λάρυγγα. Η παρουσία υγρού στα αυτιά, δηλαδή η εκκριτική ωτίτιδα, σε κάποιες περιπτώσεις αντιμετωπίζεται με παρακέντηση του τυμπάνου, με ή χωρίς τοποθέτηση σωληνίσκου αερισμού, για να αποφευχθούν μόνιμες βλάβες στην ακοή. Επίσης, πλέον η χρόνια ιγμορίτιδα στα παιδιά, όπως και στους ενήλικες, αντιμε­τωπίζεται με την ενδοσκοπική χειρουργική, η οποία διορθώνει την αιτία χωρίς να «βλάπτει» τις υγιείς ανατομικές δομές. Σπα­νιότερα προβλήματα αποτελούν οι συγγενείς κύστεις του τρα­χήλου, με πιο συχνή την κύστη του θυρεογλωσσικού πόρου.
Παρ’ όλη όμως τη ραγδαία εξέλιξη των μεθόδων πρόληψης και θεραπείας στον τομέα της ωτορινολαρυγγολογίας, παρατηρείται αύξηση στη συχνότητα εμφάνισης παθήσεων, ιδιαίτερα στις παιδικές ηλικίες που το ανοσοποιητικό σύστημα είναι ανώριμο. Η ανησυχητική έξαρση των αλλεργιών αποτελεί παράγοντα αύξησης της συχνότητας των ΩΡΛ παθήσεων και επηρεάζεται από την κακή διατροφή και τα «πλούσια» σε αλλεργιογόνα παιδικά δωμάτια και την αναγκαιότητα του παιδικού σταθμού από πολύ μικρή ηλικία. Η αλλεργική ρινίτιδα προκαλεί ισχυρή προδιάθεση για τις λοιμώξεις του αναπνευστικού και λειτουργεί ερεθιστικά για τα αυτιά, τα ιγμόρεια, τον λαιμό, τους βρόγχους, την τραχεία και τον λάρυγγα.
Συνοψίζοντας, οι μοντέρνες χειρουργικές μέθοδοι με τη χρήση ραδιοσυχνοτήτων και νέων δυναμικών εργαλείων, που εξασφα­λίζουν μικρότερο τραύμα και πολύ πιο ήπια ανάρρωση, είναι σε θέση να διορθώσουν άριστα και δίχως μετεγχειρητική ταλαιπωρία για το παιδί τα προβλήματα αυτά. Συνεπώς, η παρακολούθηση από τον ειδικό είναι αναγκαία, καθώς οι γνώσεις του επιτρέπουν να δώσει χρήσιμες συμβουλές που αφορούν την κατανόηση του μηχανισμού και των αιτίων των καθημερινών ΩΡΛ προβλημάτων υγείας. Αυτό μπορεί να λειτουργήσει εκπαιδευτικά, τόσο για το παιδί, όσο και τους γονείς, οι οποίοι με την αγάπη και την έμπρακτη εφαρμογή των μέτρων πρόληψης θα βελτιώσουν τη γενικότερη υγεία των παιδιών τους. Πρωταγωνιστές στη ζωή μας είναι τα παιδιά μας. Οφείλουμε να τους εξασφαλίζουμε την καλή υγεία και την απόκτηση καλών συνηθειών για το μέλλον τους. 
 
ΠΡΟΛΗΨΗ
Οι δέκα πιο βασικοί κανόνες υγείας για το παιδί:
1 Όταν το παιδί γυρίζει από το σχολείο ή τον παιδικό σταθμό είναι σημαντικό να το μάθουμε να πλένει αμέσως τα χέρια του και τη μύτη.
2 Αδειάζουμε το δωμάτιό του από περιττά παιχνίδια και πράγματα που είναι εκτεθειμένα στη σκόνη.
3 Καλό και χρήσιμο είναι να αποφύγουμε τα βαριά χαλιά.
4 Διώχνουμε τα μαλλιαρά κουκλάκια -κυρίως από το κρεβάτι του-, γιατί συνήθως κοιμάται κολλώντας τα στο προσωπάκι του.
5 Αφήνουμε το παιδί να συμμετέχει στο μαγείρεμα και την ετοιμασία του φαγητού και βέβαια ακολουθούμε τους βασικούς κανόνες της μεσογειακής διατροφής.
6 Δεν βάζουμε στα ντουλάπια και στο ψυγείο μας βιομηχανοποιημένα τρόφιμα που περιέχουν συντηρητικά, πρόσθετα αρώματα και χημικά.
7 Δίνουμε στο παιδί να καταλάβει πως σε ό,τι αφορά στη διατροφή του, η διαδικασία που εγγυάται το ιδανικό αποτέλεσμα έχει έναν σχετικό κόπο (π.χ. είναι προτιμότερο να στύψουμε έναν φυσικό χυμό από ό,τι να τον σερβίρουμε από το κουτί).
8 Αποφεύγουμε εντελώς το κάπνισμα! Διαφορετικά, εκθέτουμε το παιδί μας όχι μόνο στους κινδύνους του παθητικού καπνίσματος αλλά και στο λεγόμενο «κάπνισμα από τρίτο χέρι».
9 Όταν το παιδί ροχαλίζει έντονα, κάνει άπνοιες στον ύπνο ή δεν απαντάει άμεσα όταν του μιλάμε πρέπει να το δει ωτορινολαρυγγολόγος. Κάποια παιδιά που αρρωσταίνουν συχνά με λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού χρειάζονται χειρουργείο.
10 Γινόμαστε σωστό πρότυπο για το παιδί μας, δείχνοντάς του ότι η άθληση, η σωστή διατροφή και ο καλός ύπνος είναι πολύ σημαντικά στοιχεία για την καλή υγεία.
 
Γράφει η:
Παταρίδου
Ανατολή
Χειρουργός – Ωτορινολαρυγγολόγος
Κεφαλής & Τραχήλου,
Επιστημονικός Συνεργάτης
Νοσοκομείου «Υγεία»

Η παρουσία κιρσών στα κάτω άκρα (δηλαδή των διογκωμένων αντιαισθητικών φλεβών, που παρατηρούνται ακριβώς κάτω από το δέρμα) αποτελεί μία από τις αρχικές εκδηλώσεις της ανικανότητας του φλεβικού συστήματος να μεταφέρει το αίμα από το πόδι προς τον κορμό. Η ανικανότητα αυτή περιγράφεται με τον ιατρικό όρο “φλεβική ανεπάρκεια” και αρκετοί από τους συνανθρώπους μας (περίπου το 23% των ενηλίκων στις Ηνωμένες Πολιτείες) ταλαιπωρούνται από την παρουσία της.
 
Οι κιρσοί στα κάτω άκρα, πέρα από το σοβαρό αισθητικό πρόβλημα που προκαλούν, συνοδεύονται, συχνά, από έντονα συμπτώματα βάρους, κούρασης, καψίματος, φαγούρας και πρηξίματος, τα οποία δυσκολεύουν σημαντικά την καθημερινότητα των ασθενών. Τα συμπτώματα αυτά, χαρακτηριστικά, επιδεινώνονται από την παρατεταμένη ορθοστασία και υποχωρούν με την ανύψωση του πάσχοντος σκέλους. Σε πιο προχωρημένα στάδια παρουσιάζονται δερματικές αλλοιώσεις όπως υπέρχρωση, σκλήρυνση του δέρματος ακόμα και ανοιχτές πληγές.
 
Η θεραπεία των κιρσών έχει αλλάξει εντυπωσιακά τα τελευταία 15 χρόνια, κάνοντας την ανοιχτή επέμβαση της σαφηνεκτομής να είναι, πρακτικά, μία ιστορική επέμβαση, μία επέμβαση, δηλαδή, η οποία, στα πλαίσια της σύγχρονης άσκησης της αγγειοχειρουργικής, έχει, σχεδόν πλήρως, εγκαταλειφθεί. Η σαφηνεκτομή, πέρα από τα έντονα μετεγχειρητικά ενοχλήματα που προκαλεί, χαρακτηρίζεται και από υψηλά ποσοστά υποτροπών, τα οποία φτάνουν το 50% στα 5 έτη από την επέμβαση.
 
Αντιθέτως, οι ενδοαυλικές τεχνικές θεραπείας των κιρσών, όπως το λέιζερ και οι ραδιοσυχνότητες, προσφέρουν, σήμερα, εξαιρετικά αποτελέσματα, με ελάχιστη χειρουργική παρέμβαση και μετεγχειρητικά ενοχλήματα. Επιπλέον, το εξαιρετικό αυτό αποτέλεσμα των ενδοαυλικών τεχνικών παρουσιάζει πολύ καλή αντοχή στο χρόνο, καθιστώντας την τεχνική μία άριστη επιλογή σε ασθενείς νεαρής ηλικίας. Έτσι, από το 2011, η Αμερικάνικη Φλεβολογική Εταιρεία, βασισμένη σε μεγάλες, καλά σχεδιασμένες μελέτες, έχει αποφανθεί ότι οι ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές για την θεραπεία των κιρσών (λέιζερ και ραδιοσυχνότητες) αποτελούν την πρώτη γραμμή θεραπείας των κιρσών, αφήνοντας, ουσιαστικά, την ανοιχτή επέμβαση της σαφηνεκτομής στο παρελθόν της αγγειοχειρουργικής.
 
Παράλληλα με την εμφάνιση και εξέλιξη των ενδοαυλικών τεχνικών, σημαντική πρόοδος συντελέστηκε στη διαγνωστική προσέγγιση των κιρσών με τη βοήθεια των υπερήχων. Η συστηματική μελέτη των φλεβών των ασθενών με κιρσούς, με τη χρήση των υπερήχων, βοήθησε να κατανοηθεί η ποικιλότητα του ανατομικού προβλήματος των κιρσών και να οδηγηθούμε, έτσι, στην έννοια της χαρτογράφησης του προβλήματος. Έτσι, με τον όρο “υπερηχογραφική χαρτογράφηση” εννοούμε τη λεπτομερή καταγραφή των προβληματικών φλεβών που προκαλούν τους κιρσούς, κάτι εξαιρετικά σημαντικό, μιας και θα μας επιτρέψει να στοχεύσουμε τις θεραπευτικές μας ενέργειες ακριβώς στην καρδιά του προβλήματος. Τα παθολογικά φλεβικά τμήματα είναι διαφορετικά, όχι μόνο σε κάθε ασθενή, αλλά, πολλές φορές, και στον ίδιο ασθενή, όταν πάσχουν και τα δύο κάτω άκρα του. Θα λέγαμε ότι κάθε κάτω άκρο έχει το δικό του κωδικό φλεβικής παθολογίας και ότι ο ρόλος της υπερηχογραφικής χαρτογράφησης είναι να αποκρυπτογραφήσει αυτόν τον κωδικό, προκειμένου η θεραπεία να είναι εξατομικευμένη, άρα και αποτελεσματική. 
 
Οι ενδοαυλικές τεχνικές αποτελούν, σήμερα, το καλύτερο εργαλείο που διαθέτουμε, προκειμένου να εφαρμόσουμε στοχευμένη θεραπεία σε ασθενείς με κιρσούς των κάτω άκρων. Αρχικά, λοιπόν, καταστρώνεται το σχέδιο, η ακριβής, δηλαδή, ανατομία του προβλήματος (υπερηχογραφική χαρτογράφηση) και εν συνεχεία, μέσα από μικρές οπές, χωρίς εγχειρητικές τομές ή ράμματα, μπορούμε να έχουμε εύκολη και άνετη για τον ασθενή πρόσβαση σε κάθε σχεδόν παθολογικό φλεβικό τμήμα που πρέπει να καταστραφεί, πάντα υπό τοπική αναισθησία.
Η διαδικασία αποκλεισμού παθολογικών φλεβών με θερμική ενέργεια λέιζερ ή ραδιοσυχνοτήτων μπορεί να συνδυαστεί με άλλες ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές, όπως η τεχνική της μικροφλεβεκτομής ή η σκληροθεραπεία με αφρό. Και οι δύο αυτές τεχνικές πραγματοποιούνται υπό τοπική αναισθησία και συμπληρώνουν τη θεραπεία καταστρέφοντας είτε φλέβες πολύ κοντά στο δέρμα είτε μικρού μήκους φλεβικά τμήματα ή τμήματα με εξαιρετικές ελικώσεις, όπου δεν μπορεί να προωθηθεί η οπτική ίνα του λέιζερ. Πιο συγκεκριμένα, η μικροφλεβεκτομή χρησιμοποιείται για την αφαίρεση των κιρσών μέσα από οπές, τόσο μικρές, που δεν απαιτείται εν συνεχεία η χρήση ράμματος για την σύγκλεισή τους. Η σκληροθεραπεία με αφρό πραγματοποιείται με έγχυση ειδικού φαρμάκου μέσα στην παθολογική φλέβα, μετά από την επιτυχή παρακέντησή της με βελόνα. Το ειδικό αυτό φάρμακο ονομάζεται σκληρυντική ουσία, η οποία δρα στην εσωτερική επένδυση της φλέβας για να προκαλέσει την καταστροφή της.
 
Μία νέα ενδιαφέρουσα τεχνική αποκλεισμού παθολογικής φλέβας, σχετιζόμενης με την εμφάνιση κιρσών, είναι η τοποθέτηση ενός ειδικού υλικού, το οποίο χαρακτηρίζεται ως “κόλλα”. Το υλικό αυτό παραμένει μέσα στην παθολογική φλέβα, βγάζοντάς την ουσιαστικά εκτός κυκλοφορίας, κάτι το οποίο, όπως προαναφέρθηκε, αποτελεί θεραπευτικό στόχο σε μια επέμβαση κιρσών. Η εφαρμογή της μεθόδου είναι ακόμα πιο απλή από αυτή του λέιζερ, μιας και δεν απαιτεί τη χρήση τοπικής αναισθησίας γύρω από τη φλέβα που πρόκειται να καταστραφεί. Προς το παρόν, σε αντίθεση, με το ενδοαυλικό λέιζερ, δεν υπάρχουν δημοσιευμένα επιστημονικά δεδομένα που να πιστοποιούν τη μακροχρόνια, πέραν του έτους, αποτελεσματικότητά της. Επιπλέον, υπάρχουν ενδείξεις για μειωμένη αποτελεσματικότητα σε θεραπεία φλεβών μεγάλου μεγέθους.

Τα spa δεν είναι πλέον μια πολυτέλεια, αλλά μια ανάγκη.
Είτε μιλάμε για μια επίσκεψη σε ένα day spa κοντά σας, είτε για μια εκδρομή ή διακοπές σε ένα ξενοδοχείο με spa, είτε για μια απόδραση ανανέωσης σε ένα destination spa τα οφέλη που μπορείτε να απολαύσετε είναι πολλά και ποικίλα.
                Αντίθετα με την εικόνα που έχει διαμορφωθεί ότι τα spas είναι ακριβά και είναι για αυτούς που έχουν πολύ χρόνο για χαλάρωση, τα spas πλέον δεν είναι μόνο μια πολυτέλεια, αλλά εξελίσσονται σε ένα είδος ανάγκης. Στη σημερινή εποχή με το στρες να υπάρχει παντού και συνεχώς να εντείνεται, την παχυσαρκία το ίδιο και τα επακόλουθα προβλήματα υγείας να αυξάνονται, τα spas προσφέρουν ένα καταφύγιο ανάπαυσης και αναζωογόνησης, σωματικής και ψυχικής, είτε αυτό είναι για 1-2 ώρες (day spa) είτε για λίγες μέρες (resort/destination spa).
                Μια επίσκεψη σε spa είναι ένας πολύ καλός τρόπος να χαλαρώσετε, να ξεφύγετε έστω και για λίγο από όλες τις σκοτούρες, να απαλλαγείτε από ενοχλήσεις και να ξανανιώσετε. Δεν είναι μάλιστα λίγες οι εταιρείες που πλέον τα χρησιμοποιούν για τόπο εταιρικών συναντήσεων, αλλά και μέρος προγραμμάτων ανταμοιβής και απόδρασης, ενώ υπάρχουν και οργανωμένα εταιρικά προγράμματα ευεξίας μέσα στις εταιρείες (corporate wellness).
Υπάρχουν πλέον πολλές εναλλακτικές προτάσεις στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό.
Μερικά από τα οφέλη.

1. De – stress. Ένα θεραπευτικό, χαλαρωτικό μασάζ θα σας χαλαρώσει και θα σας καλμάρει. Μπορείτε να το συνδυάσετε μάλιστα με μια σάουνα ή ένα χαμάμ πριν ή μετά και να διώξετε έτσι όλα τα «βάσανα» που σας ταλαιπωρούν, έστω και για μια μέρα ή λίγες ώρες. Φυσικά ταυτόχρονα θα απαλλαγείτε κι από σωματικούς πόνους κι άλλες ενοχλήσεις.
2. Σωματική υγεία. Ο σωστά εκπαιδευμένος θεραπευτής σας μπορεί να διαπιστώσει ποια είναι τα σημεία ή μέρη του σώματος σας που είναι πολύ σφιχτά/πιασμένα και να δουλέψει περισσότερο σε αυτά για να βοηθήσει να χαλαρώσουν και να «ξεπιαστούν”, ώστε να μην σας ενοχλούν. Επίσης μπορεί να σας μάθει πώς να χαλαρώνετε του μύες σας και να σας δώσει συμβουλές για σωστή διατροφή και έναν υγιή τρόπο ζωής.
3. Ψυχική υγεία. Η επίσκεψη σε ένα spa θα σας χαλαρώσει αμέσως, ενώ παράλληλα θα σας τονώσει σωματικά και ψυχικά. Ένα μασάζ ποδιών, ένα ραντεβού ρεφλεξολογίας μπορεί να σας αναζωογονήσει και να ανανεώσει όχι μόνο τα κουρασμένα σας πόδια, αλλά και όλο σας το σώμα και να φτιάξει τη διάθεσή σας. Θεραπείες προσώπου και σώματος, καθώς και μανικιούρ – πεντικιούρ μπορούν να σας κάνουν να νιώσετε καλύτερα και να έχετε πολύ καλύτερη διάθεση.
4. Έλεγχος βάρους. Αν πάτε σε ένα resort / destination spa για 1-2 ή περισσότερες εβδομάδες θα μπορέσετε να ακολουθήσετε ένα πρόγραμμα ελέγχου σωματικού βάρους και να πάρετε συμβουλές για το πώς θα το συνεχίσετε και μετά την αναχώρηση σας.
   Υπάρχουν πλέον πολλά spas με πολύ οργανωμένα προγράμματα ελέγχου σωματικού βάρους, με διατροφική υποστήριξη και πρόγραμμα σωματικών δραστηριοτήτων, κάποια μάλιστα και με εξετάσεις δεικτών υγείας για πληρέστερη υποστήριξη.
5. Αποτοξίνωση. Η απομάκρυνση των τοξινών και των επιπλέον υγρών από το σώμα. Ένα πρόγραμμα αποτοξίνωσης μπορεί να βοηθήσει στα φουσκώματα και την κατακράτηση υγρών, τα οποία σίγουρα θα σας ανακουφίσουν. Πολλά spas έχουν προγράμματα διατροφής με δίαιτα μόνο με ειδικούς χυμούς, καθώς και προγράμματα καθαρισμού του παχέος εντέρου.
6. Γήρανση. «Νους υγιής εν σώματι υγιεί». Φροντίζοντας το σώμα σας αλλά και το πνεύμα σας, μπορεί να καθυστερήσει η διαδικασία της γήρανσης. Ένα θεραπευτικό μασάζ θα σας βοηθήσει να χαλαρώσετε και ένα χαλαρωμένο σώμα οδηγεί σε λιγότερο στρες. Οι θεραπείες προσώπου και άλλες θεραπείες ομορφιάς και περιποίησης του δέρματος και του σώματος θα σας κάνουν να δείχνετε και να νιώθετε νεότεροι.
7. Κυκλοφορικό. Βελτίωση του κυκλοφορικού και διαχείριση της πίεσης. Θεραπείες όπως υδροθεραπεία, μασάζ, θεραπείες με ζέστη και άλλες θεραπείες σώματος μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος και τη ρύθμιση της πίεσης.
8. Ευλυγισία και αναπνευστικό. Υπάρχον πάρα πολλά spa που έχουν προγράμματα Pilates ή Yoga. Αυτά τα δύο προγράμματα μπορούν να δυναμώσουν το αναπνευστικό σύστημα, τον τρόπο που αναπνέετε και να βελτιώσουν την ευλυγισία σας, μειώνοντας έτσι και τις πιθανότητες τραυματισμών.
9. Ποιότητα ύπνου. Όταν το σώμα και το πνεύμα είναι ελεύθερα από εντάσεις και στρες ο ύπνος είναι ευκολότερος και καλύτερος.
10. Πόνοι και ενοχλήσεις. Τα μασάζ, η υδροθεραπεία και οι θεραπείες με ζέστη μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των πόνων. Υπάρχουν πλέον και τα λεγόμενα medical spas που προσφέρουν θεραπευτικά προγράμματα για προβλήματα αρθρίτιδας για παράδειγμα, ή νευρικές διαταραχές καθώς και πολλά άλλα θέματα υγείας.

Dr. Δημήτρης Τσουκαλάς, MD 
Πρόεδρος του European Institute of Nutritional Medicine
Η ΑΣΘΕΝΕΙΑ:
Αυτοάνοσα νοσήματα: Τα αυτοάνοσα νοσήματα είναι χρόνιες -με διάρκεια πάνω από 3 μήνες- δυσλειτουργικές καταστάσεις του ανθρώπινου οργανισμού. Προκύπτουν όταν το ανοσοποιητικό μας σύστημα δεν αναγνωρίζει τα δικά του κύτταρα και όργανα και τα “βλέπει” ως ξένα, με αποτέλεσμα να τους επιτίθεται και να τα καταστρέφει. Υπάρχουν καταγεγραμμένα πάνω 80 διαφορετικά αυτοάνοσα νοσήματα, μερικά εκ των οποίων είναι η σκλήρυνση κατά πλάκας, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η νόσος του Chron, ο ερυθηματώδης λύκος, ο αυτοάνοσος διαβήτης, η κοιλιοκάκη, η ψωρίαση και η αυτοάνοση ηπατίτιδα.
Στο σύνολο τους οι ασθενείς που νοσούν από κάποιο αυτοάνοσο νόσημα είναι πολύ περισσότεροι από όσους νοσούν από καρδιά ή καρκίνο. Σύμφωνα με τον Αμερικάνικο Οργανισμό Αυτοάνοσων Ασθενειών (AARDA), 50 εκατομμύρια άτομα στις ΗΠΑ πάσχουν από αυτοάνοσα, 22 εκατομμύρια από καρδιολογικά νοσήματα και 9 εκατομμύρια από καρκίνο. Οι αριθμοί είναι αντίστοιχοι και για τον Ευρωπαϊκό πληθυσμό.
Οι περισσότερες ιατρικές μελέτες επιβεβαιώνουν ότι τα αυτοάνοσα νοσήματα προκαλούνται τόσο από κληρονομική προδιάθεση όσο και από παράγοντες που επηρεάζουν τη λειτουργία του οργανισμού από τη γέννηση και μετά, όπως η διατροφή, ο τρόπος ζωής, η άσκηση που έκανε ή δεν έκανε ένα άτομο, το ψυχογενές στρες που βίωσε ή βιώνει, τους τοξικούς παράγοντες που έχει εκτεθεί, την επιρροή του περιβάλλοντος που ζει, τις ελλείψεις σε συστατικά απαραίτητα για τη λειτουργία και την ανάπτυξη του οργανισμού του, την επίδραση των φαρμάκων που έχει λάβει και την επίδραση ιών ή άλλων μικροοργανισμών.
Αναφορικά με το σημείο της κληρονομικής προδιάθεσης γνωρίζουμε πλέον ότι το DNA ενός οργανισμού δεν είναι στατικό, αλλά προσαρμόζεται στο περιβάλλον και στις συνθήκες που ζει και αναπτύσσεται ένας οργανισμός. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα γονίδια εμπλέκονται στο 20% περίπου των αιτιών των κοινών ασθενειών, ενώ οι παράγοντες που επηρεάζουν τη λειτουργία του οργανισμού από τη γέννηση και μετά, εμπλέκονται κατά 80%. Αυτή η γνώση μας δίνει μια νέα, πρωτοποριακή προοπτική στους τρόπους αντιμετώπισης των αυτοάνοσων νοσημάτων, μέσω της Μεταβολικής Επιστήμης.
 
Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Μεταβολομική: Η Μεταβολομική Επιστήμη είναι ένας καινοτόμος κλάδος της ιατρικής που ασχολείται με τη βαθύτερη κατανόηση και θεραπεία των αιτιών πίσω από τις αυτοάνοσες ασθένειες και μας επιτρέπει να αναπτύξουμε νέες πιο αποτελεσματικές προσεγγίσεις και θεραπείες για τα αυτοάνοσα νοσήματα.
Η Μεταβολομική λαμβάνει τις πληροφορίες που χρειάζεται για να διαγνώσει και να προτείνει την καταλληλότερη θεραπεία ανά περίπτωση αυτοάνοσου νοσήματος, από τα μικρά μόρια που λαμβάνουν μέρος στις χημικές αντιδράσεις μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό. Αυτά τα μικρά μόρια, που ονομάζονται μεταβολίτες, ακολουθούν συγκεκριμένες διαδρομές στον οργανισμό μας (τα μεταβολικά μονοπάτια) και μας δίνουν πληροφορίες για το πώς επηρεάζεται η λειτουργία των γονιδίων, για τους μηχανισμούς των ασθενειών και για την επίδραση που έχουν διαφορετικοί τρόποι ζωής, διατροφικοί παράγοντες, ελλείψεις σε βιταμίνες και άλλα συστατικά αλλά και το περιβάλλον σε διαφορετικά άτομα.
Τα πιο κοινά μεταβολικά μονοπάτια που εμπλέκονται είναι:

• Ο μεταβολισμός των λιπιδίων
• Ο μεταβολισμός της γλυκόζης
• Ο μεταβολισμός των αμινοξέων
• Η ανοσολογική απάντηση του οργανισμού
• Οι αντιφλεγμονώδεις μηχανισμοί
• Η οξειδωτική βλάβη

Όπως καταλαβαίνετε, ο ανθρώπινος οργανισμός είναι ένα πολύπλοκο βιολογικό σύστημα και πρέπει να το διαχειριστούμε συνολικά ώστε να δώσουμε αποτελεσματικές απαντήσεις και λύσεις.
Η Μεταβολομική χρησιμοποιείται σήμερα ευρέως:

• στη διάγνωση ασθενειών
• στον εντοπισμό των μεταβολικών αιτιών των ασθενειών
• στον εντοπισμό αποτελεσματικών θεραπειών που αφορούν τη διατροφή, τον τρόπο ζωής, τις ελλείψεις του οργανισμού και τη φαρμακευτική έρευνα και θεραπεία. 

Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Συνδυαστικές θεραπείες, το επόμενο βήμα: Μέσα στα τελευταία 50 χρόνια οι αλλαγές που επιφέραμε στο οικοσύστημα του πλανήτη, η μείωση της θρεπτικής αξίας των τροφών έως και 20 φορές και η επιβάρυνση της τροφικής αλυσίδας με τοξικά στοιχεία, οδήγησαν στην ουσιαστική αλλαγή της ισορροπίας του ανθρώπινου οργανισμού ως βιολογικό σύστημα. Το αποτέλεσμα ήταν ότι, ενώ οι μηχανισμοί επούλωσης επαρκούν ώστε να διορθώσουν βλάβες μικρής διάρκειας (πνευμονία, γρίπη, διάστρεμμα κ.λπ.), αυτό δεν αρκεί στα χρόνια προβλήματα υγείας.
Πλέον δεν αρκεί να ελέγχουμε έναν οργανισμό απλά για συμπτώματα ασθενειών, αλλά να στοχεύουμε στην επαναφορά του οργανισμού στη φυσιολογική του ισορροπία με συνδυαστικές θεραπείες. Δηλαδή, να υλοποιούμε μια συνολική μεταβολική προσέγγιση όπου παράλληλα με την ενδεικνυόμενη φαρμακευτική αγωγή σε έναν ασθενή θα πρέπει να διορθώνουμε και τις μεταβολικές διαταραχές που αρχικά προκάλεσαν τη νόσο. Η συνολική μεταβολική προσέγγιση έχει δείξει εντυπωσιακά αποτελέσματα σε χρόνια νοσήματα, όπως για παράδειγμα στη νόσο Alzheimer.
Η ΜΕΘΟΔΟΣ
Μεταβολομική και Εξατομικευμένη Ιατρική: Όπως είπαμε παραπάνω, οι παράγοντες που εμπλέκονται στην ανάπτυξη κάθε ασθένειας είναι πολυάριθμοι και μπορούν να διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Κάθε ασθενής έχει διαφορετικά γονίδια, έχει ζήσει σε διαφορετικό περιβάλλον, είναι μια μοναδική προσωπικότητα που αντιμετωπίζει διαφορετικά κάθε κατάσταση, αντιδρά διαφορετικά στις φαρμακευτικές αγωγές και έχει συσσωρεύσει διαφορετικές ελλείψεις και τοξικό φορτίο κατά τη διάρκεια της ζωής του. Η θεραπεία κάθε ασθενή πρέπει να λαμβάνει υπόψη όλους αυτούς τους διαφορετικούς παράγοντες και να είναι εξατομικευμένη.
Η έμφαση της ιατρικής σήμερα βρίσκεται στην εξατομίκευση της αντιμετώπισης για κάθε ασθενή και η Μεταβολομική είναι το πιο σημαντικό εργαλείο στην εφαρμογή της εξατομικευμένης ιατρικής.
Η διενέργεια Μεταβολομικών Αναλύσεων επιτρέπει στο γιατρό να διαμορφώσει εξατομικευμένη αγωγή με στόχο τη:

• βέλτιστη διαχείριση των συμπτωμάτων
• επαναφορά του οργανισμού στη φυσιολογική του κατάσταση
• βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων και ελαχιστοποίηση των παρενεργειών της φαρμακευτικής αγωγής

 
Μέσα από την κλινική μας εμπειρία από την εφαρμογή της μεταβολομικής σε χιλιάδες ασθενείς  την τελευταία δεκαετία, τόσο στα αυτοάνοσα νοσήματα όσο και στην πρόληψη, έχουμε δει ότι η εξατομικευμένη ιατρική μπορεί να προσφέρει σημαντικά οφέλη σε κάθε ασθενή επιπλέον των μεμονωμένων συμπτωματικών θεραπειών. 
Στην Υγειά Σας!
 
Βιβλιογραφία

1. Application of metabolomics in autoimmune diseases: Insight into biomarkers and pathology. J. Kang et al. /  Journal of Neuroimmunology 279 (2015) 25–32 
2. Epigenetic Influences and Disease. Nature Education. Simmons, D. (2008) Epigenetic influence and disease. Nature Education 1(1):6
3. The Effect of Infections on Susceptibility to Autoimmune and Allergic Diseases Jean-François Bach, M.D., D.Sc. N Engl J Med 2002; 347:911-920 September 19, 2002
4. Reversal of cognitive decline: A novel therapeutic program Dale E. Bredesen. AGING, September 2014, Vol. 6 No.9
5. Plasma metabolomic profiles enhance precision medicine for volunteers of normal health. Lining Guo , Thomas Caskey et. al. PNAS  E4901–E4910, doi: 10.1073/pnas.1508425112
6. The Epigenetic Basis of Common Human Disease. Andrew P. Feinberg, MD, MPH. Trans Am Clin Climatol Assoc. 2013; 124: 84–93. PMCID: PMC3715917
7. The treatment strategies of autoimmune disease may need a different approach from conventional protocol: A review. S. Chandrashekara Indian J Pharmacol. 2012 Nov-Dec; 44(6): 665–671. doi:  10.4103/0253-7613.103235 PMCID: PMC3523489
8. Metabolomics in rheumatic diseases: desperately seeking biomarkers. Monica Guma, Stefano Tiziani & Gary S. Firestein. Nature Reviews Rheumatology 12, 269–281 (2016) doi:10.1038/nrrheum.2016.1
9. Potentially modifiable classic risk factors and their impact on incident myocardial infarction: results from the EPIC-Potsdam study. Heidemann C1, Hoffmann K, Klipstein-Grobusch K, Weikert C, Pischon T, Hense HW, Boeing H. Eur J Cardiovasc Prev Rehabil. 2007 Feb;14(1):65-71.

Η πρόληψη των δηλητηριάσεων βασίζεται σε δύο άξονες:

• Πρώτον, στις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ό,τι αφορά:

α) την κυκλοφορία φαρμάκων, χημικών ουσιών και φυτοφαρμάκων: πρέπει να είναι αφενός ασφαλή για τη δημόσια υγεία και αφετέρου να φέρουν ειδική σήμανση ανάλογα με την τοξικότητα τους.
 β) τον τρόπο διάθεσης των ανωτέρω ουσιών: η συνταγή γιατρού είναι απαραίτητη για τα φάρμακα, ενώ η διάθεση χημικών ουσιών και φυτοφαρμάκων πρέπει να γίνεται μόνο σε επαγγελματίες.
Η μεταφορά των τοξικών ουσιών προς την κυκλοφορία και η διάθεση τους στην αγορά πρέπει να γίνεται σε ασφαλή συσκευασία με λεπτομερή αναγραφή του τρόπου χρήσης και των προφυλάξεων που πρέπει να λαμβάνονται.

• Δεύτερον, στην αγωγή υγείας (πολύ σημαντική για την πρόληψη):

Στο πλαίσιο της αγωγής υγείας πρέπει να προβάλλο­νται οδηγίες από διάφορους φορείς για τη σωστή χρήση φαρμακευτικών ουσιών, την αποφυγή υπερκατανάλωσης ή αλόγιστης χρήσης τους. Επίσης, πρέπει να γίνονται ειδικά εκπαιδευτι­κά προγράμματα σε γονείς, δασκάλους και παιδιά, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό δηλητηριάσεων (περίπου το 50%) αφορά παιδιά ηλικίας 1-14 ετών.
 
1) Πρόληψη δηλητηριάσεων μέσα στο σπίτι
Οι τυχαίες δηλητηριάσεις  στο σπίτι αφορούν κυρίως τα παιδιά και λιγότερο τα άτομα της τρίτης ηλικίας. Πρωταρχικό ρόλο παίζει η ενημέρωση – εκπαίδευση των γονιών για τους κινδύνους δηλητηρίασης στο σπίτι. Η ενημέρωση μπορεί να γίνει με μαθήματα από εξειδικευμένο προσωπικό στους βρεφικούς σταθμούς και τα νηπιαγωγεία, με φυλλάδια που μπορεί να διανέμονται από τις Μονάδες Υγείας, με εκπαιδευ­τικές εκπομπές στην τηλεόραση, αλλά και από τους δήμους. Στους γονείς των νηπίων που αρχί­ζουν να κινούνται μέσα στο σπίτι, πρέπει να δίνεται μία λίστα των επικίνδυνων ουσιών που υπάρχουν (πίνακας).
Μετά την ενημέρωση για τον πιθανό κίνδυνο δηλητηρίασης των νη­πίων μέσα στο σπίτι, πρώτο μέτρο πρόληψης είναι η σωστή φύλαξη των επικίνδυνων ουσιών. Όλα τα φάρμακα, τα εντομοκτόνα, τα φυτοφάρμακα και τα είδη οικιακής χρήσης πρέπει να έχουν πώμα ασφαλείας και να φυλάσσονται σε κλειδωμένα ντουλάπια. Αν δεν υπάρχει διαθέσιμο ντουλάπι που κλειδώνει, μπορούν να φυλαχτούν π.χ. σε μία βαλίτσα που κλειδώνει.
Τα καθαριστικά χημικά προϊόντα, τα είδη οικιακής χρήσης και τα καλλυντικά δεν πρέπει να τοποθετούνται στο ράφι ή στο πάτωμα της κουζίνας ή του μπάνιου. Θα πρέπει να φυλάσσονται σε κλειδωμένη αποθήκη. Η χρήση συσκευασίας με πώμα ασφαλείας, που δύσκολα ένα παιδί μπορεί να ανοίξει, δεν είναι απόλυτα ασφαλής. Απλώς, επιβραδύνει το χρόνο κατά τον οποίο το παιδί θα καταφέρει να έρθει σε επαφή με την επικίνδυνη ουσία.
Τα χημικά προϊόντα δεν πρέπει να αποθηκεύονται σε συσκευασίες που περιείχαν τρόφιμα (άδεια κουτιά ή μπουκάλια), αφού μπορεί να μπερδευτεί ακόμα και ένας ενήλικας και να εκτεθεί στην τοξική ουσία. Για τον ίδιο λόγο, δεν πρέπει να φυλάσσονται χημικά προϊόντα στα ίδια ντουλάπια με τα τρόφιμα.
Ένα σύνηθες μέρος, που τα παιδιά βρίσκουν κυρίως φάρμακα, είναι οι τσάντες των επισκεπτών-συγγενών (θείων, γιαγιάδων) και το κομοδίνο στο δωμάτιο του παππού και της γιαγιάς .
Επικίνδυνα υγρά που είναι άχρωμα όπως το νερό (π.χ. ισχυρά αλκο­ολούχα, βενζίνη), δεν πρέπει να τοποθετούνται ποτέ σε ποτήρια ή σε μπουκάλια νερού και αναψυκτικών. Συχνά γίνονται δηλητηριάσεις μικρών παιδιών με αιθυλι­κή αλκοόλη, επειδή θεώρησαν πως το ποτήρι που είχε αφήσει κάποιος ενήλικας στο τραπέζι του καθιστικού με βότκα, τζιν ή ρακί ήταν νερό.
Άλλος ένας κίνδυνος που παραμονεύει μέσα στο καθιστικό είναι τα παρατη­μένα πακέτα τσιγάρων στα τραπέζια. Τα νήπια, μασώντας τα, κινδυνεύουν από σοβαρή δηλητηρίαση με νικοτίνη.
Οι χημικές ουσίες ή τα φάρμακα που δεν χρησιμοποιούνται, θα πρέπει να πετιούνται, ώστε να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος έκθεσης σε αυτά. Γενικά, στο σπίτι θα πρέπει να υπάρχουν ασφαλώς φυλαγμένα μόνο τα απαραίτητα προϊόντα που χρησιμοποιούνται καθημερινά.
Τα παρασιτοκτόνα, τα πετρελαιοειδή και άλλες τοξικές χημικές ουσίες, όπως το βορικό οξύ, θα πρέπει να πετιούνται μετά τη χρήση τους και να μην παραμένουν αποθηκευ­μένα για επόμενη χρήση.
Αφού παρθούν όλα τα μέτρα ασφαλείας, οι γονείς θα πρέπει αφενός να είναι πάντα σε εγρήγορση και να προσέχουν τις κινήσεις του μικρού παιδιού, που δεν πρέπει να μένει χωρίς επιτήρηση (για την αποφυγή και άλλων ατυχημάτων μέσα στο σπίτι), αφετέρου να αρχίσουν να εκπαιδεύουν το νήπιο από τη στιγμή που μπορεί να κατανοήσει (18-24 μηνών).
Θα πρέπει να του υποδείξουν πόσο επικίνδυνο είναι να βάζει οτιδήποτε στο στόμα, να του ξεκαθαρίσουν ότι μόνο ο γονέας ή άλλος ενήλικας που το φροντίζει, δίνει τα φάρμακα και ότι τα παίρνουμε μόνο για συγκεκριμένο λόγο, π.χ. πυρετός.
Δεν πρέπει ποτέ να αποκαλούν τα φαρμακευτικά σιρόπια με προσωνυμία γλυκού (καραμελίτσα, φραουλίτσα), ούτε να τα δίνουν στο μικρό παιδί μέσα από τη διαδικασία παιχνιδιού. Επίσης, καλό είναι να μην παίρ­νουν οι ίδιοι μπροστά τους φάρμακα, καθώς τα παιδιά μιμούνται τις κινήσεις και τις συνήθειες των μεγάλων.
 
 
 

Η βιολογική αποστολή των ονύχων είναι εξαιρετικά σημαντική για τον άνθρωπο και αποφασιστικής σημασίας για την επιβίωση ορισμένων ζώων και πουλιών.
Η φύση, προικίζοντας τον άνθρωπο με τα εξαρτηματικά αυτά όργανα, προνοητικά εξασφάλισε τη λειτουργική αποδοτικότητα των αντίστοιχων μελών του σώματος.
Ωστόσο, πέρα από τη σπουδαιότητα της βιολογικής αποστολής των ονύχων, που συνδέεται με τη λειτουργικότητα των μελών του σώματος, υπογραμμίζεται με ιδιαίτερη έμφαση ότι οι όνυχες είναι όργανα με σύνθετη ανατομική δομή, πολύπλοκη χημική σύνθεση και ιδιάζουσα λειτουργικότητα, η οποία συνδέεται άμεσα ή έμμεσα με την εν γένει λειτουργικότητα του συνόλου οργανισμού ή των επιμέρους οργάνων και συστημάτων. Με άλλα λόγια, παθολογικές αλλοιώσεις των ονύχων εκφράζουν, αντίστοιχα, παθολογική λειτουργία ή νόσηση διάφορων οργάνων και συστημάτων (π.χ. δέρματος, ήπατος, ενδοκρινικών αδένων κ.λπ.). Άλλωστε, από την εποχή του Ιπποκράτη είναι καλά γνωστή η πληκτροδακτυλία (ιπποκράτειοι όνυχες).
Οι παθήσεις των ονύχων ή ονυχίες ή ονυχοπάθειες είναι αρκετά συχνές και πολλές, υπερβαίνοντας το 41% του συνόλου των δερματικών νοσημάτων. Επειδή προκαλούν αισθητικά και λειτουργικά ενοχλήματα στους όνυχες, τόσο η ακεραιότητα και η κοσμητολογική εμφάνιση των ονύχων όσο και η επαγγελματική τους προστασία έχουν από πρακτικής πλευράς μεγάλο ενδιαφέρον.
Ο όρος «ονυχομυκητίαση» σημαίνει την προσβολή του όνυχα από μύκητες. Είναι γνωστό ότι ονυχομυκητίαση προκαλούν οι μύκητες: Δερματόφυτα, μη δερματόφυτα και κάντιντα.
Η συχνότητα των ονυχομυκητιάσεων είναι εξαιρετικά μεγάλη, προσβάλλοντας έναν ή περισσότερους όνυχες στα χέρια και τα πόδια. Η μόλυνση γίνεται κυρίως με τον ξεσμό μυκητοφόρων εξανθηματικών περιοχών ευρισκομένων στο ίδιο άτομο, σπανιότερα με τη θωπεία κεφαλής ή τριχώματος οικιακών ζώων.
Ο εργαστηριακός έλεγχος καθορίζει τον παθογόνο μύκητα, ενώ θα πρέπει να αναζητηθούν και άλλες εστίες μυκητιασικής μολύνσεως στα χέρια, στα πόδια, στις μηρογεννητικές πτυχές και στα παιδιά στο τριχωτό της κεφαλής.
Τα δερματόφυτα που προσβάλλουν τον όνυχα, ανάλογα με την εντόπισή τους, προκαλούν περιφερική, κεντρική, επιπολής και ολική ονυχομυκητίαση.
Η ολική ονυχομυκητίαση παριστά την προχωρημένη μορφή των προηγούμενων τύπων και χαρακτηρίζεται από υπονύχια υπερκεράτωση και εύθρυπτους όνυχες, μετά την απόπτωση των οποίων παραμένει πεπαχυσμένη και ανώμαλη κοίτη του όνυχα, που συχνά συγκρατεί τεμάχια του όνυχα.
Η θεραπεία της ονυχομυκητίασης γίνεται κυρίως με αντιμυκητιασιακά φάρμακα (ιμιδαζόλες, μορφολίνες, αλλυλαμίνες) από το στόμα, καθώς και με την εφαρμογή τοπικών θεραπευτικών παραγόντων. Η χημική αφαίρεση του όνυχα με ουρία γίνεται με την εφαρμογή επί του όνυχα αλοιφής ουρίας, ενώ προστατεύεται με σελοφάν το γύρω δέρμα. Η ουρία καθιστά με τον χρόνο μαλακό τον όνυχα, προκαλώντας λύση της σύνδεσης του δυστροφικού όνυχα με την κοίτη του όνυχα.
Η ονυχομυκητίαση συχνά συνοδεύεται από υπεριδρωσία, δηλαδή από υπερβολική έκκριση ιδρώτα πέρα από τις φυσιολογικές ανάγκες του οργανισμού, σε ποσότητα που ξεπερνά τα 50mg/5min, με τους άντρες να προσβάλλονται εντονότερα.
Η εστιακή ιδιοπαθής υπεριδρωσία είναι η πλέον συχνή και ενδιαφέρουσα μορφή της, αφού μπορεί να επηρεάσει και να προκαλέσει συναισθηματικά προβλήματα και να περιορίσει τις οικογενειακές, κοινωνικές και οικονομικές δραστηριότητες των πασχόντων, προσβάλλοντας τις παλάμες και τα πέλματα στο 60% των περιπτώσεων υπεριδρωσίας.
Επακόλουθο της υπεριδρωσίας αποτελούν η αφυδάτωση και η διαβροχή του δέρματος, που είναι το κύριο έδαφος για ανάπτυξη επιμολύνσεων και δυσοσμίας (βρωμιδρωσία).
Η αντιμετώπιση της υπεριδρωσίας περιλαμβάνει μέτρα που αφορούν την αλλαγή του τρόπου ζωής, τη χρήση αντιιδρωτικών, την ιοντοφόρεση, τις χειρουργικές μεθόδους και πρόσφατα τη βοτουλινική τοξίνη.
Η αλλαγή στον τρόπο ζωής περιλαμβάνει αποφυγή του υπερβολικού στρες, προσοχή στην ένδυση (χρήση βαμβακερών και ελαφρών ρούχων), στην υπόδηση (δερμάτινα παπούτσια), στη διατροφή (μείωση του αλκοόλ, του καφέ, του καπνού, των πικάντικων τροφών) καθώς και σχολαστική υγιεινή. Τα παραπάνω μέτρα είναι δυνατόν να επηρεάσουν την ένταση της εφίδρωσης, χωρίς όμως να μπορούν να λύσουν το πρόβλημα.
Η τοπική θεραπεία περιλαμβάνει τη χρήση αποσμητικών και αντιιδρωτικών προϊόντων, όπως προϊόντων με άλατα αλουμινίου σε πυκνότητα 20% που μπλοκάρουν τους πόρους των ιδρωτοποιών αδένων και εφαρμόζονται κάθε 2-3 ημέρες σε στεγνό δέρμα, αλλά προκαλούν ερεθισμό και κνησμό.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ιοντοφόρεση, που με τη χρήση χαμηλής έντασης ρευμάτων 15-25mA αυξάνει τον ουδό για έκκριση του ιδρώτα. Η μέθοδος είναι απλή και εφαρμόζεται 2-3 φορές την εβδομάδα.
Η χρήση συστηματικών μεθόδων περιλαμβάνει τη χρήση αντιχολινεργικών παραγόντων, που -προς το παρόν- χρησιμοποιούνται ως αντιπαρκινσονικά, των οποίων αυξάνουμε τη δόση σταδιακά μέχρι να πετύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες, όμως, αυτών των φαρμάκων είναι τόσο συχνές που προς το παρόν χρησιμοποιούνται μόνο σε πολύ μικρό αριθμό ασθενών.
Κωνσταντίνος Κουσκούκης, καθηγητής Δερματολογίας – νομικός – πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Ιαματικής Ιατρικής – επιστημονικός σύμβουλος ΚΕΔΕ

Η Health Editor Προτείνει:

Η Ιαματική Ιατρική αποτελεί εναλλακτική προσέγγιση της Κλασικής Ιατρικής ως συμπληρωματικό θεραπευτικό σχήμα στην επιλογή των θεράποντων ιατρών, αντιπροσωπεύοντας την καθιερωμένη στο εξωτερικό Κλινική Υδροθεραπεία και Ιατρική Κλιματοθεραπεία, γνωστές ειδικότητες που υπήρχαν και στην Ελλάδα έως και το 1952.
 Η καθιέρωση και η επικαιροποίηση της Ιαματικής Ιατρικής επιβάλλονται αφενός από την απαίτηση των ασθενών σε διεθνές επίπεδο για εφαρμογή εναλλακτικών και συμπληρωματικών θεραπειών, αφετέρου από την ένταξη των Μονάδων Ιαματικής Θεραπείας και Κέντρων Θαλασσοθεραπείας στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (Ν. 4238/2014), καθώς και από την εφαρμογή των διατάξεων περί διακίνησης ασθενών εντός των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ν. 4123/13).
Ο τουρισμός υγείας αναφέρεται στην πρόληψη, διατήρηση, θεραπεία και αποκατάσταση της υγείας με σύγχρονες ιατρικές μεθόδους και συμπληρωματικές εφαρμογές της Ιαματικής Ιατρικής, συνδυάζοντας παράλληλα την ξεκούραση, τη χαλάρωση και την ευεξία. Η βασική ιδέα είναι η πνευματική, ψυχική και συναισθηματική αναζωογόνηση του ατόμου σε εξαιρετικές βιοκλιματολογικές συνθήκες που έχει η Ελλάδα, σε συνδυασμό με την ύπαρξη πολλών σημαντικών ιαματικών πηγών, δυναμένων να εξελιχθούν από Θερμαλιστικά Κέντρα που είναι σήμερα σε Κέντρα Ιαματικής Ιατρικής.
Ο υγιεινός τρόπος ζωής με τη βοήθεια της Προληπτικής Ιατρικής και της Ιαματικής Ιατρικής χωρίς αμφιβολία μπορεί να αποτρέψει πλήθος προβλημάτων, που αφορούν όχι μόνο στην υγεία του ατόμου που νοσεί, αλλά και την οικονομία της χώρας του, που επιβαρύνεται με δαπάνες για την αποκατάσταση της υγείας του.
Η Ιατρική Ιαματική Υδροθεραπεία και Βιοκλιματοθεραπεία είναι μορφές συνδυασμένης γενικής θεραπευτικής που στοχεύουν σε όλα τα συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού και στη θεραπεία των παθήσεων των διάφορων ειδικοτήτων της Ιατρικής. Διακεκριμένοι ιατροί εφαρμόζουν συμπληρωματικές θεραπευτικές δράσεις με ιαματικούς φυσικούς πόρους σε νοσήματα του μυοσκελετικού, νευρικού, αναπνευστικού, καρδιαγγειακού, αιμοποιητικού, γαστρεντερικού, ουρολογικού και ενδοκρινολογικού συστήματος, καθώς και σε δερματολογικές, γυναικολογικές, αλλεργικές και περιοδοντικές παθήσεις με επιστημονική τεκμηρίωση προς όφελος πάντα των ασθενών.
Ο ιαματικός τουρισμός, συνώνυμος με τον θερμαλισμό, αποτελεί σημαντικό πυλώνα του τουρισμού υγείας και αντιπροσωπεύει ευρύ πεδίο θεραπευτικών και προληπτικών για την υγεία εφαρμογών, οι οποίες πραγματοποιούνται με τη χρήση φυσικών ιαματικών πόρων, όπως υδροθειούχα, χλωριονατριούχα, ραδονούχα, ανθρακούχα, σιδηρούχα νερά, οργανικές και ανόργανες λάσπες, ατμίδες, άμμο και θάλασσα.
Η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη με ποιοτικούς και μοναδικούς φυσικούς πόρους, καθώς διαθέτει 750 ιαματικές πηγές, εκ των οποίων οι 78 είναι ενεργείς και από αυτές οι 36 έχουν θετική γνωμοδότηση από την Επιτροπή Προστασίας Ιαματικών Φυσικών Πόρων, ενώ μόνον οι 11 είναι αναγνωρισμένες με ΦΕΚ για θεραπευτικές ενδείξεις και αντενδείξεις.
Στα Κέντρα Ιαματικής Θεραπείας παρέχονται και άλλες υπηρεσίες, όπως αναψυχής, αναζωογόνησης, αθλητικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων, οι οποίες απευθύνονται όχι μόνο στους ασθενείς αλλά και στους συνοδούς των ασθενών, καθώς και σε άλλους επισκέπτες, συνήθως ανώτερου εισοδηματικού επιπέδου. Επίσης, επειδή απαιτείται μακρά παραμονή των ασθενών στα Κέντρα Ιαματικής Θεραπείας, προκειμένου να φανούν τα αποτελέσματα μιας ιαματικής θεραπείας στην οποία υποβάλλονται, υπάρχει δυνατότητα συνδυασμού και με άλλες ειδικές θεραπείες, όπως αποτοξίνωση, αντιγήρανση, αντικαπνιστική θεραπεία, θεραπεία άγχους, ψυχοθεραπεία, κινησιοθεραπεία, διατροφολογία, εκμάθηση ύπνου, έρευνα της σωστής γραμμής-στάσης του σώματος, αισθητική κ.ά.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια αυξανόμενη τάση επιστροφής στα φυσικά θεραπευτικά σε συνδυασμό με τη φροντίδα της σωματικής και ψυχικής υγείας. Η τάση αυτή, στάση ζωής στις βιομηχανικές πόλεις, οδηγεί σε μια στροφή προς τον θεραπευτικό τουρισμό όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό, όπου εκσυγχρονίζονται και αναπτύσσονται σημαντικές λουτροπόλεις, στις οποίες υλοποιούνται εξειδικευμένα θερμαλιστικά προγράμματα.
Η στρατηγική ανάπτυξης των υποδομών των ιαματικών πηγών για την παροχή των παραπάνω υπηρεσιών υγείας και ευεξίας προσδίδει προστιθέμενη αξία στις ιαματικές πηγές, καθόσον έχουν μεγάλο περιθώριο κέρδους σε σύγκριση με την απόδοση-απόσβεση των κτιριακών υποδομών. Οι υπηρεσίες αυτές παρέχονται όχι μόνο στους ασθενείς-πελάτες, αλλά και στους συνοδούς τους, εξασφαλίζοντας μεγαλύτερη επισκεψιμότητα και οικονομικά οφέλη, δοθέντος ότι η παροχή υπηρεσιών και το εξαιρετικό κλίμα της Ελλάδος καθιστούν τους ασθενείς repeaters.
Ο ιαματικός τουρισμός, επομένως, αποφέρει σημαντικά οικονομικά πλεονεκτήματα, είναι, δε, η μορφή τουρισμού υγείας που υφίσταται τις λιγότερες αρνητικές επιδράσεις από τυχόν δυσμενείς συγκυρίες και μπορεί να δώσει δωδεκάμηνη τουριστική περίοδο. Η αναβίωση και η ζήτηση υπηρεσιών ιαματικού τουρισμού διεθνώς επιβάλλουν και στη χώρα μας τη δημιουργία της αναγκαίας ειδικής τουριστικής υποδομής και την παροχή υπηρεσιών θερμαλισμού, καθόσον η χώρα μας διαθέτει σημαντικά συγκριτικά αποτελέσματα, όπως πλήθος ιαματικών πηγών με εξαιρετικές φυσικοχημικές ιδιότητες και ευνοϊκότατες κλιματολογικές συνθήκες, που συνδυάζονται άνετα με διακοπές.
 
Κουσκούκης Κωνσταντίνος,
καθηγητής Δερματολογίας – νομικός,
πρόεδρος Ακαδημίας Ιαματικής Ιατρικής,
επιστημονικός σύμβουλος ΚΕΔΕ,
π. αντιπρύτανης, γεν. γραμ. υπουργείου Παιδείας,
Σοφοκλέους 42, Βούλα, Αθήνα, Τ.Κ. 16673
 Τηλ.: & Fax: 210-6536907,

ΣΦΥΡΗΣ Λ. ΙΩΑΝΝΗΣ,
Ειδικός Παθολόγος,
Ιατρείο Παχυσαρκίας, Πρόληψης και Αντιγήρανσης – Ωτοβελονισμός, Ορθοβιοτική Κλινική

Το Σύνδρομο Χρόνιας Κόπωσης είναι μια πολύπλοκη διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από επίμονη κούραση αγνώστου αιτιολογίας. Κύριο χαρακτηριστικό της διαταραχής αυτής είναι η υπερβολική κόπωση, η οποία δεν βελτιώνεται με την ανάπαυση, καθώς, επίσης, και μια σειρά συμπτωμάτων που προσομοιάζουν καταθλιπτική συνδρομή. Η κόπωση ως σύμπτωμα συναντάται σε ιογενείς λοιμώξεις, ενδοκρινολογικές παθήσεις, διάφορες μορφές αρθρίτιδας και πολλές άλλες ασθένειες. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η κόπωση χαρακτηρίζεται ως δευτεροπαθής και αξιολογείται ιατρικά με κλινικό και εργαστηριακό έλεγχο. Αντίθετα, η ιδιοπαθής κόπωση δεν οφείλεται σε συγκεκριμένη νόσο και, όταν συνοδεύεται από την παρουσία τουλάχιστον τεσσάρων εκ των ακολούθων συμπτωμάτων, τότε τίθεται η διάγνωση του Συνδρόμου Χρόνιας Κόπωσης (κριτήρια των Centers for Disease Control and Prevention – CDC 2006).
Τα συμπτώματα (κριτήρια) περιλαμβάνουν:

• Διαταραχές μνήμης, συγκέντρωσης, λειτουργικότητας
• Μη αναζωογονητικό – ανανεωτικό ύπνο
• Μυαλγίες
• Πόνους στις αρθρώσεις χωρίς ερυθρότητα ή οίδημα
• Κεφαλαλγία που δεν προϋπήρχε
• Εξάντληση κα κακουχία μετά την άσκηση
• Πονόλαιμος
• Διογκωμένοι και ευερέθιστοι τραχηλικοί ή μασχαλιαίοι λεμφαδένες

Το Σύνδρομο Χρόνιας Κόπωσης είναι μία πάθηση που προσβάλλει και τα δυο φύλα, με μια ελαφρά υπεροχή των γυναικών ηλικίας 40-60 ετών. Έχουν ενοχοποιηθεί πολλοί παράγοντες, χωρίς όμως κανένας από αυτούς να είναι πλήρως τεκμηριωμένος. Αιτιολογικές προσεγγίσεις υπάρχουν πολλές και σχετίζονται είτε με σωματικές (ορμονικές διαταραχές ή δυσλειτουργίες του ανοσοποιητικού συστήματος) είτε με ψυχολογικές διαταραχές. Άλλη αιτία αφορά το οξειδωτικό στρες, δηλαδή στην αδυναμία του οργανισμού να αποβάλλει τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου, οι οποίες προκαλούν βλάβες στα δομικά στοιχεία των κυττάρων του οργανισμού.

Το Σύνδρομο Χρόνιας Κόπωσης μπορεί να αντιμετωπιστεί με φυσικό τρόπο. Η χορήγηση βιταμινούχων συμπληρωμάτων, καθώς και φυτικών σκευασμάτων, μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα της νόσου, πάντα, όμως, υπό ιατρική καθοδήγηση προς αποφυγήν αλληλεπιδράσεων με άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα.

Το συνένζυμο Q10 προτείνεται ως αντιοξειδωτικό ενάντια στις ελεύθερες ρίζες. Πρόκειται για μια λιποδιαλυτή ουσία του οργανισμού, που διαδραματίζει κύριο λόγο στην παραγωγή ενέργειας στα μιτοχόνδρια των κυττάρων. Με την πάροδο των ετών, τα επίπεδα του Q10 μειώνονται και συνιστάται η λήψη του μέσω διατροφικών συμπληρωμάτων.

Το αμινοξύ L-καρνιτίνη μπορεί, επίσης, να συμβάλει στην αντιμετώπιση του συνδρόμου. Συγκεκριμένα, βελτιώνει τη λειτουργία του εγκεφάλου και την παραγωγή κυτταρικής ενέργειας, καθώς βοηθάει στη μεταφορά των λιπαρών οξέων στα μιτοχόνδρια, την εστία παραγωγής ενέργειας για τους μύες, την καρδιά και άλλους σωματικούς ιστούς.

Για την αντιμετώπιση του άγχους, της κόπωσης, της κατάθλιψης και της γενικευμένης σύγχυσης, ένας καλός σύμμαχος είναι το σύμπλεγμα των βιταμινών Β, το οποίο θεωρείται απαραίτητο για την ομαλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Η συνέργεια των βιταμινών αυτών έχει προστατευτική δράση, μεταξύ άλλων, και στο νευρομυϊκό σύστημα σε καταστάσεις έντονου στρες. Ο βασιλικός πολτός, λόγω της άφθονης περιεκτικότητάς του σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, αλλά και σε ιχνοστοιχεία, αυξάνει τη σωματική δύναμη και τονώνει τη μνήμη.
Η ασερόλα είναι καρπός πλούσιος σε βιταμίνη C και δρα υποστηρικτικά και αντιοξειδωτικά, βοηθώντας στη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
Επιπρόσθετα, το μαγνήσιο δρα καταπραϋντικά στον οργανισμό, μειώνοντας την ερεθιστικότητα του νευρικού μας συστήματος.

Η rhodiola rosea είναι γνωστή για την ιδιότητά της να αυξάνει τις αντιστάσεις του οργανισμού στο στρες και να αντιμετωπίζει τη φυσική και την πνευματική καταπόνηση του οργανισμού. Aνήκει στα προσαρμογόνα φυτά. Έχει προστατευτική, καταπραϋντική και ενδυναμωτική δράση στο κεντρικό νευρικό σύστημα, προσφέροντας αγχολυτικές ιδιότητες, καθώς αυξάνει τη σεροτονίνη και άλλους νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου και μειώνει τα κορτικοστεροειδή (χημικές ουσίες που σε υψηλές συγκεντρώσεις είναι επιβλαβή για τον εγκέφαλο). Λόγω των ανωτέρω δράσεων, βελτιώνει τη διάθεση, αυξάνει την ενέργεια, την πνευματική διαύγεια και την αυτοσυγκέντρωση. Χαρακτηριστική είναι η συμβολή της στη μείωση της κούρασης και για τον λόγο αυτό χρησιμοποιείται ακόμη και από αθλητές. Η οξυγόνωση του εγκεφάλου, καθώς και των μυϊκών ιστών, αυξάνει τα επίπεδα ενέργειας και τόνωσης.

Εκτός από την εξατομικευμένη χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής, η αντιμετώπιση του Συνδρόμου Χρόνιας Κόπωσης μπορεί να βελτιωθεί με εξατομικευμένη διαβαθμισμένη σωματική άσκηση, η οποία, ανάλογα με τα συμπτώματα, θα αυξομειώνεται. Σημαντικός, επίσης, είναι και ο ρόλος της ψυχοθεραπείας για την ενθάρρυνση του ασθενούς. Τέλος, στις σύγχρονες προσεγγίσεις αντιμετώπισης του Συνδρόμου Χρόνιας Κόπωσης περιλαμβάνεται και η τεχνική του ωτοβελονισμού.

Η χοληστερίνη λαμβάνεται με την τροφή, όμως παράγεται και στον οργανισμό, σε αναλογία 1 προς 2 περίπου. Η αυξημένη πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών οξέων, που βρίσκονται κυρίως σε ζωικά λίπη, όπως στο κόκκινο κρέας και στα λιπαρά τυριά, καθώς και η παχυσαρκία είναι συχνά αιτίες της υπερχοληστερολαιμίας.

Δυστυχώς, η σημασία της υψηλής χοληστερίνης είναι ιδιαίτερα μεγάλη στις νεότερες ηλικιακές ομάδες -30-60 ετών- και σταδιακά υποχωρεί για να δώσει την πρώτη θέση ως παράγοντα κινδύνου στην υπέρταση. Στην Ελλάδα τα τελευταία 20 έτη η στεφανιαία νόσος αποτελεί σταθερά την πρώτη αιτία θανάτου με σταθερή διαφορά από τη δεύτερη που είναι τα νεοπλάσματα.

Ανάλυση πολλών μελετών έδειξε ότι κάθε 10% μείωση της ολικής χοληστερίνης οδήγησε σε 22% μείωση της εμφάνισης στεφανιαίας νόσου μέσα σε 2 έως 5 έτη και σε κατά 25% μείωση αυτής μετά τα 5 έτη. Η παρέμβαση χρειαζόταν να έχει διάρκεια τουλάχιστον δύο ετών για να επιφέρει σημαντικό κλινικό όφελος. Αυτό σημαίνει ότι δεν αρκεί μια περιστασιακή δίαιτα ή χρήση φαρμάκων, η οποία θα βελτιώσει τις τιμές χοληστερίνης εάν αυτή δεν έχει διάρκεια. Και η διάρκεια αυτή είναι συνήθως εφ’ όρου ζωής ή τουλάχιστον για πολλές δεκαετίες. Θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι μόνο η μόνιμη και συστηματική αντιμετώπιση της δυσλιπιδαιμίας επιφέρει αποτελέσματα (τα οποία πολλές φορές είναι εντυπωσιακά) στη μείωση των εμφραγμάτων και των λοιπών μορφών στεφανιαίας καρδιοπάθειας.

Ακρογωνιαίος λίθος της μείωσης της ολικής και της LDL χοληστερίνης αποτελεί η σωστή διατροφή. Εάν μέσα σε τρεις μήνες μεταβολών στη διατροφή δεν παρατηρηθούν τα επιθυμητά αποτελέσματα, παρά την αντικατάσταση των κορεσμένων λιπών με ακόρεστα, την προσθήκη σόγιας και φυτικών ινών στη διατροφή μας και την προσθήκη 2 γρ. φυτικών στερολών ή στανολών ημερησίως δεν επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα για τα επίπεδα της ολικής και της LDL χοληστερίνης (στόχος ο οποίος μπορεί να είναι διαφορετικός για κάθε άτομο, ανάλογα και με τους υπόλοιπους παράγοντες κινδύνου που έχει και κυμαίνεται σήμερα από 70 έως 115 mg/dl), τότε συστήνεται η έναρξη φαρμακευτικής αγωγής. Σήμερα, το φάρμακο εκλογής για την υπερχοληστερολαιμία είναι οι λεγόμενες «στατίνες». Οι στατίνες είναι φάρμακα τα οποία έχουν δοκιμαστεί για περισσότερο από δύο δεκαετίες σε εκατομμύρια ασθενείς με μεγάλη αποτελεσματικότητα, τόσο στη μείωση της ολικής και της LDL χοληστερίνης (μείωση 30%-55% ανάλογα με τη στατίνη και τη δόση), των τριγλυκεριδίων (μέχρι 30%) όσο και στη μείωση των εμφραγμάτων και της καρδιαγγειακής και ολικής θνησιμότητας.

Είναι φάρμακα εξαιρετικά ασφαλή ( οι σοβαρές παρενέργειες που εμφανίζουν είναι πολύ λιγότερες από της ασπιρίνης).
Οι στατίνες ουσιαστικά αναστέλλουν την παραγωγή χοληστερίνης από το ήπαρ, ενώ σε περιπτώσεις που από μόνες τους δεν είναι αρκετά αποτελεσματικές (κάτι το οποίο βλέπουμε αρκετά συχνά στην κλινική πράξη, ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψη τα ολοένα και χαμηλότερα επιθυμητά όρια) μπορεί να συνδυαστούν με την εζετιμίδη, η οποία δεν επιτρέπει στην προσλαμβανόμενη με την τροφή χοληστερίνη να απορροφηθεί από το έντερο. Σήμερα, με τον συνδυασμό στατινών και εζετιμίδης μπορούμε να μειώσουμε την LDL μέχρι και 70%, ποσοστό που πριν από πέντε ή δέκα χρόνια ήταν μόνο ουτοπία.

Η επόμενη ημέρα στην υπολιπιδαιμική αγωγή ονομάζεται αναστολέας της πρωτεΐνης PCSK9.
H πρωτεΐνη-ένζυμο PCSK9 παράγεται στο ήπαρ και είναι πολύ σημαντική, γιατί εμπλέκεται στον μεταβολισμό των λιπιδίων και κυρίως της χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνης (LDL) μέσω της επίδρασής της στον κύκλο ζωής των ηπατικών υποδοχέων της LDL.

Πριν από 10 περίπου χρόνια διαπιστώθηκε η κλινική σημασία της PCSK9. Γενετική ανάλυση ατόμων που συμμετείχαν στη μεγάλη μελέτη ARIC έδειξε ότι σημειακές μεταλλάξεις απώλειας λειτουργίας στο μόριο της PCSK9 σχετίζονταν με ελαττωμένα κατά 15%-40% επίπεδα LDL χοληστερόλης και με ελαττωμένη κατά 44%-87% επίπτωση της στεφανιαίας νόσου, σε σύγκριση με τον υπόλοιπο πληθυσμό της μελέτης που δεν είχε αυτές τις μεταλλάξεις.

Η χορήγηση μέσω υποδόριας ένεσης (όπως η ινσουλίνη) ανά 15 ή 30 ημέρες ανθρώπινων αντισωμάτων κατά της PCSK9, επιπρόσθετα της υπάρχουσας υπολιπιδαιμικής αγωγής με στατίνη και εζετιμίμπη) οδήγησε σε περαιτέρω μείωση της LDL κατά 50%, οδηγώντας για πρώτη φορά ασθενείς υψηλού κινδύνου σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα LDL.

Αυτή τη στιγμή υπάρχουν δύο διεθνείς μελέτες σε εξέλιξη, όπου ασθενείς με στεφανιαία νόσο επιπρόσθετα της μέγιστης αγωγής με στατίνη και εζετιμίμπη τυχαιοποιούνταν είτε σε μονοκλωνικό αντίσωμα της PCSK9 είτε σε εικονικό φάρμακο. Τα αποτελέσματα των μελετών αυτών αναμένονται μεταξύ 2016-18.
Οι δύο πρώτοι αναστολείς της PCSK9 (alirocumab και evolocumab) πήραν έγκριση από τις ευρωπαϊκές και αμερικανικές ρυθμιστικές αρχές και αναμένεται να τους έχουμε και στην Ελλάδα το 2016.

Δ. Ρίχτερ, MD, FESC, FAHA,
διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Ευρωκλινικής Αθηνών
richter@otenet.gr
210-6416690

Αυτόλογες θεραπείες αναγέννησης προσώπου εννοούμε τις ενέσιμες μεσοθεραπείες στο πρόσωπο, συνήθως στο πλαίσιο αντιγήρανσης και πρόληψης, κατά τις οποίες ενίονται κύτταρα και ουσίες, που είναι  παράγωγα του ίδιου του οργανισμού. Δηλαδή, όχι ξένες ουσίες και κύτταρα από άλλους οργανισμούς ή τη χημική βιομηχανία, αλλά από τον ίδιο. Έτσι εξασφαλίζονται απόλυτη ασφάλεια και αποφυγή οποιαδήποτε αλλεργικής αντίδρασης ή απόρριψης κυττάρων, που είναι το πρόβλημα στις άλλες μη αυτόλογες θεραπείες.
Οι πιο δημοφιλείς, σήμερα, από αυτές τις θεραπείες είναι: 1) το ίδιο το λίπος του οργανισμού και 2) το εμπλουτισμένο πλάσμα (PRP: Platelets Rich Plasma).
Mικρο – λιπομεταφορά
Το λίπος μεταφέρεται με τη μέθοδο της μικρο – λιπομεταφοράς στο πρόσωπο από άλλες περιοχές του σώματος, όπως κοιλία, πλαϊνά κοιλιακά τοιχώματα, γλουτοί, μηροί κ.λπ.  Λαμβάνεται με λιποαναρρόφηση με πολύ λεπτή κάνουλα – σύριγγα, με το χέρι, χωρίς παρέμβαση μηχανημάτων. Στη συνέχεια φυγοκεντρείται σε ήπιες συνθήκες (όχι υψηλές στροφές), συνήθως με χειροκίνητους φυγοκεντρητές και στη συνέχεια εφαρμόζεται σε μικρές σύριγγες των 1 – 3 cc και εγχύεται στο πρόσωπο σε περιοχές όπως οι ρινοπαρειακές ρυτίδες, οι ρυτίδες της «θλίψης» στις γωνίες του στόματος, στα ζυγωματικά για αύξηση του όγκου, στο μεσόφρυο, στις περιοχές γύρω από τα μάτια για εξομάλυνση των γωνιών των οστών, στα βλέφαρα, στη διόρθωση της «κοιλάδας των δακρύων», στα φρύδια, στα χείλια για αύξηση του όγκου και του περιγράμματος κ.λπ.
Και οι σύριγγες λήψης (μικροκάνουλες) και οι βελόνες έγχυσης έχουν αυλό αλλά και οπές πολύ μικρές, περί το ένα χιλιοστό διάμετρο. Σε αντίθεση με τις παλαιότερες τεχνικές λιπομεταφοράς και μεταμόσχευσης αυτόλογου λίπους, στη μικρο-λιπομεταφορά, με τις μικροκάνουλες και τις ήπιες συνθήκες διαχείρισης του μεταφερόμενου λίπους, πιστεύεται ότι επιβιώνουν και περισσότερα λιποκύτταρα αλλά και αρχέγονα βλαστοκύτταρα (τα βλαστοκύτταρα), που στην περιοχή της μεταφοράς μεταλλάσονται σε κύτταρα της δέκτριας περιοχής και κυρίως σε ινοβλάστες, που παράγουν μεγαλύτερη ποσότητα κολλαγόνου, που χρειάζεται στον οργανισμό.
Έτσι, εκτός του νέου όγκου που μεταφέρεται με το λίπος, γίνεται και αναγέννηση του δέρματος, καθώς και των άλλων στοιχείων της περιοχής και το αποτέλεσμα είναι πιο εντυπωσιακό (αφού αλλάζουν και ποιοτικά χαρακτηριστικά εκτός του όγκου). Το νέο αυτό αποτέλεσμα αναγέννησης φαίνεται να διατηρείται ακόμη και για οκτώ χρόνια μετά! Η μέθοδος εφαρμόζεται συνήθως με τοπική αναισθησία, σε καλά οργανωμένο χειρουργικό ιατρείο και δεν ξεπερνα συνήθως τα 45΄λεπτά σε χρονική διάρκεια. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί σαν επικουρική τεχνική κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης, όπως το «φέις λιφτ», για ακόμη πιο ενισχυμένα αποτελέσματα.
Σήμερα, η μικρο-λιπομεταφορά αποτελεί ένα απαραίτητο σύγχρονο εργαλείο στα χέρια του σύγχρονου πλαστικού χειρουργού.
PRP
Η τεχνική του PRP (εμπλουτισμένο με αιμοπετάλια πλάσμα) ή «vampire lift» αποτελεί μία νεά τεχνική αυτόλογης θεραπείας, της τελευταίας 7ετίας. Η αρχή της στηρίζεται στην αναπλαστική ικανότητα που δημιουργούν διάφοροι αυξητικοί παράγοντες που βρίσκονται στα αιμοπετάλια και ενεργοποιούνται κατά τη διαδικασία της επούλωσης έπειτα από τραύμα για την ανακατασκευή των ιστών.
Πρόκειται για μέθοδο κατά την οποία λαμβάνεται μικροποσότητα αίματος του ίδιου του ασθενούς 15 – 30 cc, αναλόγως των περιοχών που θέλουμε να την εφαρμόσουμε. Στη συνέχεια το αίμα φυγοκεντρείται για 6 – 12 λεπτά σε ειδικές συνθήκες και ακολουθεί διαχωρισμός των στοιχείων του φυγοκεντρούμενου αίματος στα έμμορφα συστατικά που αφαιρούνται και δεν χρησιμοποιούνται και στο πλάσμα (ορός του αίματος). Στο πλάσμα που περιέχει τα αιμοπετάλια εγχύονται ειδικοί ενεργοποιητικοί παράγοντες (activators) και το συμπυκνωμένο ορώδες διάλυμα εγχύεται στο πρόσωπο, στον τράχηλο, στο μπούστο, κ.λπ. σαν μεσοθεραπεία. Επίσης, έχει ευεργετικά αποτελέσματα στη θεραπεία της ανδρογενούς αλωπεκίας.
Το αποτέλεσμα είναι σχεδόν εντυπωσιακό στο πρόσωπο και φαίνεται σταδιακά από τους πρώτους μήνες. Παρουσιάζεται πιο λαμπερό δέρμα ποιοτικά και με βαθμό σύσφιγξης αυτού. Η θεραπεία μπορεί να επαναλαμβάνεται 1 – 2 φορές το χρόνο. Κατά την εφαρμογή στο πρόσωπο, συνήθως φτάνει η χρήση τοπικής αναισθητικής κρέμας, λίγη ώρα πριν. Η θεραπεία γίνεται σε ιατρείο.
Στο παρελθόν είχε χρησιμοποιηθεί και αυτόλογο υλικό από χόριο του δέρματος, που λαμβανόταν με βιοψία πίσω απο το αυτί. Στη συνέχεια , το υλικό στελνόταν σε ειδικό εργαστήριο στο εξωτερικό για τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων και παραγόταν με ειδική μέθοδο γέλη, που μπορούσε να εγχυχεί με σύριγγα στο πρόσωπο, αντί για άλλο γεμιστικό όγκου «φίλερ», όπως π.χ. το υαλουρονικό οξύ. Αυτό μπορούσε να γίνει πολλές φορές με το ίδιο δείγμα υλικού βιοψίας,  όποτε το χρειαζόταν ο ασθενής. Για λόγους οικονομικούς (πολύ ακριβή η επεξεργασία), η μέθοδος δεν ευδοκίμησε.
Εν κατακλείδι, οι αυτόλογες θεραπείες προσώπου μπορούν να εφαρμοσθούν σε καλά οργανωμένο χειρουργικό ιατρείο από τον πλαστικό χειρουργό και αποτελούν σήμερα δημοφιλείς τεχνικές στη μάχη κατά της αντιγήρανσης, σε συνδυασμό με τις λιγότερο επεμβατικές τεχνικές.
 
Παναγιώτης Μάνταλος
MD, PhD, πλαστικός χειρουργός
www.mantalos.gr