Κατηγορία: ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Oι γονείς της πεντάχρονης Γεωργίας λένε ότι πολύ συχνά κάνει παράπονα για τους φίλους της. «H Eλεάννα την έσπρωξε, ο Nίκος την κλώτσησε ή την κορόιδεψε. Aυτό έχει γίνει πια κουραστικό. Στην αρχή νομίζαμε ότι πράγματι αυτά συμβαίνουν, θορυβηθήκαμε, ζητήσαμε το λόγο από τη νηπιαγωγό, μα σύντομα καταλάβαμε ότι η Γεωργία απλώς υπερέβαλε. Προσπαθούμε να μη δίνουμε ιδιαίτερη σημασία πλέον στα λεγόμενά της, όμως εκείνη επιμένει. Aναρωτιόμαστε γιατί το κάνει αυτό· μήπως θέλει να μας κεντρίσει το ενδιαφέρον ή μήπως υπάρχει άλλος λόγος; Πώς μπορούμε να το χειριστούμε;»
Για να παίξει το παιδί με συνομηλίκους χρειάζεται να έχει αναπτύξει ορισμένες απαραίτητες κοινωνικές δεξιότητες, όπως να παίρνει την πρωτοβουλία να προσεγγίζει κάποιο άγνωστο παιδί, π.χ., στην παιδική χαρά, να διαπραγματεύεται ποιο ρόλο θα παίζει ο καθένας, ποιος θα είναι ο αρχηγός στο παιχνίδι, ποιος θα παίξει πρώτος κ.λπ.
Παρατηρώντας τα παιδιά σας να παίζουν, αντιλαμβάνεστε ότι αντιγράφουν, κατά κάποιον τρόπο, ό,τι έχουν παρατηρήσει στο σπίτι, όπως τη στάση σας απέναντι στους φίλους σας, τη συμπεριφορά σας, τη ζεστασιά, την εμπιστοσύνη ή τη δυσπιστία σας στις συναλλαγές σας.
Όταν παρουσιάζονται δυσκολίες στις φιλίες…
• Είναι προτιμότερο να μην εμπλέκεστε άμεσα.
• Nα ακούτε προσεκτικά τα παράπονα του παιδιού για το φίλο του. Δεν χρειάζεται να μεγαλοποιείτε τις καταστάσεις, όμως η στήριξή σας είναι πολύτιμη, είτε επιλυθεί η διαφωνία είτε όχι.
• Eίναι γνωστό ότι οι φίλοι φιλονικούν. Η συμφιλίωση ύστερα από έναν καβγά είναι μια σπουδαία ικανότητα που το παιδί είναι καλό να καλλιεργήσει από νωρίς.
• Σε περίπτωση που δείχνει αδύναμο να διαχειριστεί το πρόβλημα με το φίλο του, τότε μπορείτε να επέμβετε συζητώντας μαζί του και ίσως κάνοντας κάποιες προτάσεις, π.χ., «προσπάθησε αυτό και, αν δεν έχει αποτέλεσμα, θα σκεφτούμε μαζί κάτι άλλο».
• Όταν αντιμετωπίζει δυσκολίες στην προσέγγιση ή και ανάπτυξη μιας φιλικής σχέσης με κάποιο άλλο συνομήλικο παιδί, αντισταθείτε στον πειρασμό να δείξετε υπερβολική συμπόνια.
• Aντίθετα, τονίστε του ότι το συγκεκριμένο παιδί –ή παιδιά– ίσως έχει άλλα ενδιαφέροντα ή θα έπρεπε να χρησιμοποιήσει διαφορετικό τρόπο προσέγγισης.
• Τα διαρκή παράπονα για τους φίλους του ίσως είναι μια πρόκληση ή πρόσκληση του παιδιού προς εσάς – μπορεί να θέλει να σας στείλει ένα μήνυμα. Aναλογιστείτε τον τρόπο που το μεγαλώνετε, μήπως το υπερπροστατεύετε ή σπεύδετε με το παραμικρό να λύνετε εσείς τα προβλήματά του.

Του επιτρέπετε να αναλαμβάνει κάποιες πρωτοβουλίες; Δείχνετε εμπιστοσύνη;
Μήπως γίνεται μάρτυρας δικών σας παραπόνων ή συνεχούς δυσφορίας για τους φίλους σας, για άλλους ανθρώπους ή για άλλα πράγματα.
• Αν διαπιστώσετε κάτι από αυτά, ίσως χρειάζεται να αλλάξετε τον τρόπο που αντιμετωπίζετε το παιδί.

Απόσπασμα από το βιβλίο μου “Μεγαλώστε ευτυχισμένα παιδιά”

Πηγή: akappatou.gr

Kαθώς το παιδί μεγαλώνει, κάποτε μοιραία αλλάζει και βαθ- μίδα εκπαίδευσης. Φτάνει λοιπόν και η στιγμή που από το δημοτικό πηγαίνει στο γυμνάσιο. Από νωρίς του τονίζετε ότι πλέον μεγάλωσε, ότι πρέπει να σοβαρευτεί, πως θα έχει πολύ διάβασμα, ότι πρέπει να περιορίσει το παιχνίδι κ.λπ. Όλα αυτά του προκαλούν ανησυχία, μια και δεν είναι σε θέση να γνωρίζει πώς θα είναι αυτή η νέα κατάσταση.
Tο δωδεκάχρονο αγόρι ή κορίτσι βρίσκεται αντιμέτωπο με τις εξής ριζικές αλλαγές:
Mέχρι πέρσι ανήκε στα μεγαλύτερα παιδιά του σχολείου (τα «εκτάκια»), ενώ τώρα ανήκει στα μικρότερα.
Όλοι αυτοί οι «μεγάλοι» που το περιτριγυρίζουν του είναι άγνωστοι. Mαθητές και καθηγητές αποτελούν νέες φυσιογνωμίες, και το καινούριο είναι για πολλά παιδιά συνώνυμο του απειλητικού.
Mέχρι πριν από λίγους μήνες, διευθυντής και δάσκαλοι ήξεραν το παιδί με το μικρό του όνομα. Ωστόσο, στο γυμνάσιο, παρατηρείται ότι ακόμα και οι πλέον φιλότιμοι καθηγητές συνήθως μαθαίνουν τα ονόματα των πολύ καλών μαθητών ή των πολύ άτακτων.
Στα σχολεία όπου φοιτούν πολλά παιδιά, ομάδες μαθητών με επιθετική συμπεριφορά μπορεί να προκαλέσουν διάφορες δυσάρεστες καταστάσεις. Έτσι, πολλά παιδιά αισθάνονται εκτεθειμένα και απροστάτευτα, ειδικά όταν δεν θέλουν «να καρφώσουν».
Oι ανταγωνισμοί μεταξύ των συμμαθητών εντείνονται.
Tο καλό είναι ότι τα περισσότερα παιδιά προσαρμόζονται τελικά στο γυμνάσιο μέσα σε λίγους μήνες, χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Δημιουργούν φιλίες, σχηματίζουν νέο δίκτυο αλληλοϋποστήριξης, μαθαίνουν τον νέο κώδικα συμπεριφο- ράς, εξοικειώνονται με τους χώρους και με τους περισσότε- ρους καθηγητές, και η πορεία τους είναι ομαλή.

Τι σας προτείνω
Tονίστε τα θετικά στοιχεία της «αναβάθμισης» του παιδιού σας, της ανόδου του σε άλλη κλίμακα της εκπαίδευσης, χωρίς να το τρομάζετε.
Φερθείτε του με μεγαλύτερη κατανόηση, ιδιαίτερα τους πρώτους μήνες αυτής της μεταβατικής φάσης.
Tα παιδιά με καλή ή αυξημένη σωματική ανάπτυξη συνήθως προσαρμόζονται πιο εύκολα στο νέο τους σχολείο. Aν ένα παιδί είναι μικροκαμωμένο, ίσως δυσκολευτεί λίγο περισσότερο, επομένως θα χρειαστεί και μεγαλύτερη στήριξη. Προτρέψτε το να διατηρήσει τις φιλίες που είχε, ακόμα κι αν οι δρόμοι με τους παλιούς φίλους του χώρισαν λόγω διαφορετικών σχολείων.
Μην προχωρείτε σε παράλληλες αλλαγές όταν το παιδί σας αλλάζει βαθμίδα ή σχολείο. H πρώτη γυμνασίου είναι η χειρότερη φάση για να εκδηλωθούν οικογενειακά προβλήματα. Πολλοί γονείς όμως κάνουν το λάθος να εκτιμούν ότι πλέον το παιδί μεγάλωσε κάπως, δεν είναι στο δημοτικό, άρα μπορεί να αντιμετωπίσει πιο ώριμα την κατάσταση. Έτσι, επιλέγουν αυτή την πολύ ακατάλληλη περίοδο για να κάνουν κάποιο σημαντικό βήμα στη δική τους ζωή, λόγου χάριν να προχωρήσουν σε ένα διαζύγιο το οποίο ανέβαλλαν για καιρό.

Απόσπασμα από το βιβλίο μου “Εμπιστευτείτε τους Εφήβους Εμπιστευτείτε τη ΖΩΗ

Πηγή: akappatou.gr

Εσείς κάνετε yoga; Το ξέρατε ότι μπορεί να βοηθήσει σημαντικά όσους αντιμετωπίζουν κατάθλιψη και άγχος;

Η yoga μπορεί να μας βοηθήσει σε πολλά επίπεδα, και υπάρχουν πλέον πολλές μελέτες που να το επιβεβαιώνουν αυτό. Εκτός από τα σωματικά οφέλη που μας προσφέρει, όπως ενδυνάμωση των μυών, καλύτερη αίσθηση ισορροπίας και καλύτερη ευλυγισία, υπάρχουν και τα οφέλη για την ψυχική μας υγεία. Ποιες παθήσεις, όμως, μπορεί να μας βοηθήσει αυτή η τεχνική να διαχειριστούμε καλύτερα;

Κατάθλιψη

Μια σειρά μελετών στην Ολλανδία αποκάλυψαν ότι η yoga μπορεί να ανακουφίσει κάποια από τα συμπτώματα ατόμων που πάσχουν από χρόνια κατάθλιψη—πάντα σε συνδυασμό (προφανώς) με θεραπεία και αντικαταθλιπτικά. Σε όλες τις μελέτες, μία εκ των οποίων είχε να κάνει με φοιτητές, και μία με ενηλίκους που αντιμετώπιζαν συμπτώματα για περίπου 11 χρόνια, οι συμμετέχοντες παρατήρησαν λιγότερα συμπτώματα άγχους και καταθλιπτικών σκέψεων, ακόμα και αρκετές εβδομάδες μετά την λήξη του πειράματος.

Αγχώδης διαταραχή

Η yoga μπορεί επίσης να ανακουφίσει τα συμπτώματα των αγχωδών διαταραχών. Μια μελέτη του 2016, από το Πανεπιστήμιο της Pennsylvania, αποκάλυψε ότι οι ασθενείς που δεν ανταποκρίνονταν 100% στα χάπια, κατόρθωσαν να ελαττώσουν τα συμπτώματά τους μετά από την ενασχόλησή τους με την yoga. Οι υπόλοιποι συμμετέχοντες, που συνέχισαν απλώς να λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή, δεν είδαν αλλαγές στα συμπτώματά τους. Η yoga πιστεύεται ότι μπορεί να ηρεμήσει το νευρικό σύστημα των ασθενών με αγχώδεις διαταραχές, και τους διδάσκει ότι μπορούν να ελέγξουν τις αντιδράσεις τους στο στρες.

Διατροφικές διαταραχές

Η θεραπεία με yoga μπορεί να βοηθήσει ασθενείς που πάσχουν από διατροφικές διαταραχές, επιτρέποντάς τους να δουν το σώμα τους με διαφορετικό τρόπο. Σε μια προκαταρτική μελέτη, οι ερευνητές ανακάλυψαν πως όσοι από τους συμμετέχοντες ασχολούνταν με προγράμματα yoga ειδικά σχεδιασμένα για ασθενείς με διατροφικές διαταραχές, είχαν σημαντικά λιγότερα συμπτώματα πριν το φαγητό, σε σχέση με όσους δεν έκαναν yoga. Αυτό πιστεύεται ότι συμβαίνει επειδή η yoga βοηθάει το άτομο να αρχίσει να βλέπει το σώμα του ως σύμμαχο, και όχι αντίπαλο.

Σχιζοφρένεια

Οι έρευνες βρίσκονται ακόμα σε πολύ αρχικό στάδιο, αλλά τα πρώτα αποτελέσματα είναι θετικά. Η ενασχόληση με την yoga, και ιδιαίτερα η έμφαση σε ασκήσεις αναπνοής, χαλάρωσης, αλλά και σωστής στάσης του σώματος, βοήθησε τους συμμετέχοντες να έχουν λιγότερα συμπτώματα, και λιγότερες αρνητικές σκέψεις.

Μετατραυματικό στρες

Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Traumatic Stress αποκάλυψε ότι η yoga μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής σε γυναίκες που ζουν με μετατραυματικό στρες, με ασκήσεις σωματικές, αλλά και αναπνοής. Χρειάζονται περισσότερες μελέτες, αλλά ήδη υπάρχει αισιοδοξία για το μέλλον.

Πηγή: iatronet.gr

Διπλάσιες σεξουαλικές επαφές, αιτήσεις διαζυγίου και απειλές σωματικής, λεκτικής και ψυχολογικής βίας. Όλα αυτά στην Ελλάδα την εποχή του lockdown, όταν είχε πέσει… ο γενικός διακόπτης και η απειλή της πανδημίας μύριζε θάνατο.

Το Ανδρολογικό Ινστιτούτο Αθηνών έκανε τρεις διαδοχικές διαδικτυακές έρευνες σε όλη την διάρκεια της καραντίνας και του εγκλεισμού. Συμμετείχαν 1800 άτομα από όλη την Ελλάδα, άνδρες και γυναίκες και μελετήθηκε η συμπεριφορά τους στην ερωτική και στην οικογενειακή ζωή. Στο μικροσκόπιο η ενδοοικογενειακή βία, η αύξηση των διαζυγίων αλλά και το σεξ.

Η πρωτοφανής σε παγκόσμιο επίπεδο κρίση -υγειονομική, οικονομική και κοινωνική- που συνόδευε την πανδημία και που πολλοί τη σύγκριναν με την κρίση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αλλά και του κραχ του 1930, είναι λογικό πως θα επηρέαζε τις ανθρώπινες συμπεριφορές και με βάση αυτή την ερευνητική υπόθεση έγιναν οι έρευνες.

Όπως λέει χαρακτηριστικά ο Δρ Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης, χειρουργός ουρολόγος ανδρολόγος, ιδρυτής και πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών: «Στις κρίσεις, στους πολέμους και στις φυσικές καταστροφές οι άνθρωποι ενισχύουν τα ατομικά ένστικτα επιβίωσης και αναπαραγωγής, θυσιάζοντας την κοινωνικότητα, που είναι συνυφασμένη με τον πολιτισμό και με την επίκτητη κουλτούρα ομαδικής συνύπαρξης. Στον κίνδυνο υπερτερεί το ατομικό και το εγωιστικό γονίδιο, το γνωστό “ο θάνατός σου η ζωή μου” και μειώνεται η αίσθηση αλληλεγγύης και σεβασμού στην ομάδα και στις υποχρεώσεις, που είναι συμπεριφορές σεβασμού προς τον άλλο και στην κοινωνία εν γένει».

Στις εβδομάδες του lockdown οι περισσότεροι άνθρωποι βίωσαν πρωτόγνωρες καταστάσεις. Όπως εξηγεί ο Δρ. Κωνσταντινίδης, ο φόβος, ο θυμός, ο πανικός και ο έρωτας κατοικούν στην υπόφυση, έχοντας ως «ταχυδρόμους» ουσίες (ορμόνες), που μεσολαβούν είτε για να αγαπήσουμε, είτε για να μισήσουμε και που στο βάθος της διαδρομής θα έχουν ένα και μοναδικό ζητούμενο: να επιβιώσουμε για να αναπαραχθούμε.

«Όσο και να εκλογικεύουμε θετικά και ρομαντικά τα συναισθήματα της αγάπης και του έρωτα, έχουν διαλεκτική σχέση με την βία, που κρύβουν τόσο η αγάπη, όσο και ο έρωτας, αλλά και η αναπαραγωγή», διασαφηνίζει ο πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου.

Στην ερώτηση ποια η συχνότητα των σεξουαλικών επαφών αυτή την περίοδο (σ.σ. του lockdown) το 46,33% απάντησε ότι έκανε σεξ μία φορά την εβδομάδα. Το 27,33% έκανε σεξ 2-3 φορές την εβδομάδα, το 14,83% είπε ότι έκανε σεξ 4-5 φορές την εβδομάδα και ένα ποσοστό 11,50% έκανε σεξ πάνω από πέντε φορές την εβδομάδα.

Πρώτη υπόθεση: Η συχνότητα επαφών στο διάστημα αυτό φάνηκε να διπλασιάζεται σε σχέση με άλλες, πιο παλιές περιόδους. Η εικόνα αυτή ίσως να έρχεται σε αντίθεση με την πεποίθηση πως σε έναν εγκλεισμό τα ζευγάρια θα έχαναν το ενδιαφέρον τους, λόγω της στέρησης της ελευθερίας και της υποχρεωτικής συγκατοίκησης, που φέρνει βαρεμάρα στις ερωτικές σχέσεις.

Ο χειρουργός ουρολόγος ανδρολόγος Χρήστος Φλιάτουρας, που επεξεργάστηκε τα ευρήματα των ερευνών, επισημαίνει: «Το εύρημά μας ανατρέπει αυτό το στερεότυπο και η πιθανή εξήγηση βρίσκεται στην ανάγκη του ανθρώπου, σε μια απειλητική για την ζωή του συνθήκη, να ανατρέχει στα βασικά ένστικτα (ηδονή), που στερεώνουν την ύπαρξή του με αυτοπεποίθηση, σκοτώνοντας τους φόβους και τις απειλές. Ο έρωτας αντίδοτο του θανάτου, αυτή η διαλεκτική σχέση ανάμεσα στη ζωή και στον φόβο του θανάτου, φαίνεται ότι βγάζει πάντα τη ζωή νικητή και τον θάνατο αχρείαστο και νικημένο».

Μια δεύτερη αληθοφανής εξήγηση είναι πως η υποχρεωτική συγκατοίκηση αναγκάζει τα ζευγάρια να ομονοήσουν για να αποφύγουν τις έχθρες και τις συγκρούσεις και η ερωτική πράξη είναι η πιο σύντομη οδός, για να γίνει ειρήνη στα εχθρικά στρατόπεδα, όπου ο πόλεμος θα κατέληγε σε απώλειες και για τα δυο μέρη (στον πόλεμο κανείς δεν είναι νικητής).

Δεύτερη υπόθεση: Η ενδοοικογενειακή βία φάνηκε πως αυξήθηκε σε όλες τις χώρες κατά 30% αυτή την περίοδο.

«Στη δική μας έρευνα φάνηκε πως μόνο δύο στις δέκα γυναίκες παραδέχτηκαν αύξηση της βίας από εκνευρισμό για την αναγκαστική συνύπαρξη, ποσοστό λιγότερο από την Ευρώπη. Μια πιθανή εξήγηση στην διαφορά είναι πως το οικογενειακό μοντέλο στη χώρα μας είναι πολύ πιο αποδεκτό από άλλες χώρες βιομηχανικές, με τη μητριαρχία, που ακόμα καλά κρατεί, να προκαλεί έναν σεβασμό στη γυναίκα μητέρα-σύζυγο-ερωμένη», υπογραμμίζει ο κύριος Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης.

Στην ερώτηση αν έχετε ξεκινήσει διαδικασία διαζυγίου κατά την περίοδο του εγκλεισμού, το 80,17% είπε όχι. Το 11,67% το σκέφτηκε και το 8,17% έχει, ήδη, ξεκινήσει τη διαδικασία.

Τρίτη υπόθεση: Σε σύγκριση με την Ιταλία, που παρουσίασε αύξηση των διαζυγίων κατά 30%, η χώρα μας έρχεται δεύτερη, αφού μόνο δύο στις δέκα γυναίκες σκέφτηκαν ή ζήτησαν διαζύγιο.

Όπως λέει ο κύριος Κωνσταντινίδης, είναι κοινό μυστικό πως στον γάμο δεν φταίει ούτε το μυστήριο, ούτε η αγαπητική συνύπαρξη, που δημιουργεί ασφάλεια, αφού ο άνθρωπος θέλει τα δεσμά του περισσότερο από την ελευθερία, που του δημιουργεί υπαρξιακά διλήμματα και φόβους.

Επιμέλεια : Νεκταρία Καρακώστα, Δημοσιογράφος Υγείας

Νέα στοιχεία – γροθιά στο στομάχι για την ενδοοικογενειακή βία φέρνει στο φως πρόσφατη έρευνα του Ανδρολογικού Ινστιτούτου. Την ώρα που στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί τρεις δολοφονίες γυναικών το χρονικό διάστημα της καραντίνας και σε πολλές χώρες του κόσμου έχουν πολλαπλασιαστεί οι καταγγελίες για ενδοοικογενειακή βία, φαίνεται ότι ένας τεράστιος αριθμός γυναικών επιμένει να σιωπά και δεν ομολογεί σε κανέναν ότι υφίσταται βία μέσα στο ίδιο του το σπίτι από τον σύντροφό του.

Σύμφωνα με τα νέα ευρήματα, πάνω από τέσσερις στις δέκα γυναίκες (ποσοστό 43,5%) παραδέχονται ότι εάν έχει ασκηθεί βία επάνω τους δεν το έχουν αναφέρει σε κανέναν.

Στην ίδια ερώτηση το 27,17% απάντησε ότι το εξομολογήθηκε σε φίλο/φίλη, σε άτομο του στενού συγγενικού περιβάλλοντος το 16,67%, στην αστυνομία το 6,67% και σε ειδικό ψυχικής υγείας το 6%.

Όπως επισημαίνει ο  Δρ. Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης, χειρουργός ουρολόγος – ανδρολόγος, πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών: «Οι συνθήκες που ζούμε είναι πρωτόγνωρες και, δυστυχώς, ο εγκλεισμός και η καραντίνα ευνοούν τέτοιες συμπεριφορές. Οι άνθρωποι, που επιβάλλονται με τη βία, επιδεικνύουν τη δύναμή τους σε αυτούς που θεωρούν ότι είναι πιο αδύναμοι. Όλο αυτό το κλίμα αβεβαιότητας συντείνει στην αύξηση των περιστατικών, αλλά στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες, οι περισσότερες γυναίκες δεν λένε πουθενά ότι υφίστανται βία»

Στη νέα έρευνα συμμετείχαν 600 γυναίκες, ηλικίας από 18 έως 54 ετών. Μεγαλύτερο ήταν το δείγμα μεταξύ των γυναικών ηλικίας από 25 έως 34 ετών (30,17%) και 35-44 ετών (24,83%). Το 41,17% έχει πτυχίο Πανεπιστημίου, το 49,83% δεν έχει παιδιά, ένα παιδί έχει το 21,17%.

Στην ερώτηση έχετε βρεθεί στην ανάγκη να αναζητήσετε ιατρική περίθαλψη λόγω βίας, που ασκήθηκε πάνω σας, το 90,83% απάντησε όχι και ναι απάντησε μόλις το 9,17%.

«Από αυτό συμπεραίνουμε ότι ο φόβος για τα χειρότερα, που μπορεί να πάθει από τον σύντροφό της, αλλά και το κοινωνικό στίγμα κάνουν την κακοποιημένη γυναίκα να μην τολμά να αναζητήσει ιατρική βοήθεια για τα τραύματά της. Πώς, άλλωστε, να το κάνει αυτό, όταν δεν λέει, καν, ότι υπέστη βία από τον σύντροφό της;», αναρωτιέται ο Δρ. Κωνσταντινίδης.

Στην ερώτηση για το εάν έχει δεχτεί βία από σύντροφο/πρώην σύντροφο, το 32,5% είπε πως ναι, έχει δεχτεί και το 67,5% απάντησε όχι.

Η δυσάρεστη αυτή κατάσταση ισχύει στις περισσότερες χώρες με lockdown. Οι άκρως ανησυχητικές διαστάσεις που έχει προσλάβει το φαινόμενο διεθνώς, έκαναν τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες να απευθύνει παγκόσμια έκκληση για την προστασία των γυναικών και των νεαρών κοριτσιών στο σπίτι. Τη σοβαρότητα του ζητήματος έχει τονίσει και η Διεθνής Αμνηστία.

Στη χώρα μας «τρέχουν» σχετικές καμπάνιες από τη Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων (ΓΓΙΦ) και το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας («Μένουμε σπίτι αλλά δεν μένουμε σιωπηλές»), αλλά και από την Εταιρεία κατά της Κακοποίησης του Παιδιού «ΕΛΙΖΑ».

Πάντως στην ερώτηση αν αυτή την περίοδο νιώθουν μεγαλύτερη απειλή από σωματική, λεκτική ή ψυχολογική βία, το 80,33% είπε όχι και το 19,67% ναι, εύρημα που προκάλεσε την έκπληξη της επιστημονικής ομάδας, που επεξεργάστηκε τα στοιχεία της νέας έρευνας.

Όπως λέει ο χειρουργός ουρολόγος – ανδρολόγος Χρήστος Φλιάτουρας: «Οι ενδοοικογενειακές εντάσεις οξύνονται σε περιόδους στενού συγχρωτισμού. Το είδαμε στην Κίνα, το βλέπουμε σε χώρες της Ευρώπης. Είναι κάτι ανάλογο με αυτό που συμβαίνει στις καλοκαιρινές διακοπές και στις γιορτές των Χριστουγέννων. Σε περιπτώσεις, δε, που ο εγκλεισμός συμπίπτει με καταχρήσεις οινοπνεύματος ή ναρκωτικών ουσιών, η κατάσταση είναι εκρηκτική».

Οι γυναίκες, που συμμετείχαν στη νέα έρευνα του Ανδρολογικού Ινστιτούτου, είπαν ότι στο πλαίσιο των μέτρων εγκλεισμού και της κοινωνικής απόστασης δεν έχουν παρατηρήσει επιδείνωση της συμπεριφοράς του συντρόφου τους απέναντί τους σε ποσοστό 80,83%. Το 19,17%, ωστόσο, παραδέχτηκε ότι η συμπεριφορά του συντρόφου του έχει αλλάξει προς το χειρότερο…

Τέλος, στην ερώτηση πότε ήταν η τελευταία φορά που ασκήθηκε βία (ψυχολογική, συναισθηματική ή σωματική) πάνω σας από σύντροφό σας, ένα πολύ μεγάλο ποσοστό της τάξης του 64,67% είπε ότι αυτό συνέβη πριν από πέντε χρόνια, πριν από έναν χρόνο το 10,5%, πριν από έξι μήνες το 7%, τον τελευταίο μήνα το 9,5% και την τελευταία εβδομάδα το 8,33%.

Επιμέλεια: Νεκταρία Καρακώστα, Δημοσιογράφος Υγείας

Για τον αντίκτυπο της πανδημίας σε παιδιά, εφήβους και την οικογένεια, ιδίως σε περιπτώσεις με προϋπάρχον ψυχολογικό νόσημα, μίλησε ο κ. Γεώργιος Χρούσος, Καθηγητής Παιδιατρικής, Διευθυντής, Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Υγείας Μητέρας, Παιδιού & Ιατρικής Ακριβείας, Επικεφαλής, Έδρα UNESCO Εφηβικής Υγείας και Ιατρικής, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», ΕΚΠΑ, στο πλαίσιο Διαδικτυακής Συζήτησης Στρογγυλής Τράπεζας με θέμα την

Πανδημία COVID-19, που διοργάνωσε τo Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος.

Ο κ. Χρούσος διευκρίνισε ότι “η νόσος COVID-19 προσβάλλει και τα παιδιά και τους εφήβους, αλλά η λοίμωξη είναι συνήθως ασυμπτωματική ή ελαφρά και σχεδόν ποτέ θανατηφόρα. Αυτό μπορεί να εξηγηθεί είτε από τη διαφορετική γενετική ή επιγενετική ευαισθησία ή αντίσταση στον ιό, είτε από τις σωματικές εφεδρείες που δεν διαθέτουν πολλοί ενήλικες, ιδίως οι πιο ηλικιωμένοι, οι οποίοι έχουν υποστεί τις ζημιές του χρονίου στρες και των “χρόνιων μη μεταδιδόμενων νοσημάτων”. Ο κ. Χρούσος έδωσε ιδιαίτερη σημασία και στο θέμα του στρες των ενηλίκων που μεταφέρεται στα παιδιά, είτε στην περίπτωση που οι γονείς παραμένουν στο σπίτι, είτε στην περίπτωση που απουσιάζουν γιατί το απαιτεί το επάγγελμά τους. “Για την προστασία των παιδιών και εφήβων, ο έλεγχος του στρες των ενηλίκων είναι πρωταρχικό μέλημα σε μια οικογένεια, ενώ κρίνεται απαραίτητη η «λογική» κοινωνική επικοινωνία εντός και εκτός της οικογένειας, η τήρηση κανονικού ημερησίου προγράμματος ύπνου, γευμάτων και καθημερινής υγιεινής, η σωματική άσκηση, η φυσική απόσταση από νοσούντες ή πιθανόν νοσούντες μέσα ή έξω από το σπίτι, ο λογικός περιορισμός «κατανάλωσης» πληροφορίας, η προσφορά βοήθειας σε τρίτους και η αναζήτηση βοήθειας από ειδικούς αν και όποτε χρειαστεί.”

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ, ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ ΥΓΕΙΑΣ

Σοφία Ανδρεοπούλου, MSc

Ψυχολόγος- Παιδοψυχολόγος

Τις παράξενες αυτές μέρες που είμαστε κλεισμένοι στα σπίτια και στους εαυτούς μας βιώνουμε πολλά διαφορετικά συναισθήματα και έχουμε πολλές διαφορετικές αντιδράσεις. Άλλοι ανάμεσά μας βλέπουν την κατάσταση πιο θετικά, σαν ευκαιρία να αναπαυθούν, να αναδιοργανωθούν, να έρθουν πιο κοντά με τους δικούς τους, ενώ  άλλοι τη βιώνουν τελείως αρνητικά σαν μια πολύ άσχημη περίοδο που τους προκαλεί γκρίνια, ανία, θυμό και άγχος. Ωστόσο, και οι μεν και οι δε, έχουν ένα κοινό συναίσθημα: τον φόβο. Ο φόβος μήπως αρρωστήσουμε προξενεί σε όλους μας άγχος και συχνά μας οδηγεί σε υπερβολικές, δυσλειτουργικές, ακόμα και γελοίες αντιδράσεις.

Γνωρίζω άτομα που αρνούνται να πλησιάσουν το/τη σύντροφό τους από φόβο μήπως κολλήσουν – τη στιγμή κατά την οποία είναι σχεδόν ένα μήνα κλεισμένοι μαζί στο σπίτι και κανείς δεν έχει απολύτως κανένα σύμπτωμα!  Γνωρίζω άτομα που πλένουν όλη μέρα τα πάντα στο σπίτι τους και που τρίβουν τόσο συχνά τα χέρια τους με οινόπνευμα ώστε παθαίνουν δερματίτιδες. Γνωρίζω άτομα που παθαίνουν κρίση πανικού στη σκέψη ότι θα πρέπει να βγουν από το σπίτι τους για κάποια δουλειά και που μετά πλένονται με οινόπνευμα για να «καθαριστούν καλά»!!!

Εντάξει, αγαπητοί φίλοι – δεν είστε μόνοι. Όλοι φοβόμαστε – φοβόμαστε μην αρρωστήσουμε, φοβόμαστε μην αρρωστήσουν αγαπημένα μας πρόσωπα, φοβόμαστε μήπως μείνουμε χωρίς δουλειά, φοβόμαστε μήπως δεν αποκατασταθεί σύντομα η οικονομική και κοινωνική ζωή – γενικά φοβόμαστε.  Κι αυτό βέβαια είναι υγιές και φυσιολογικό. Είναι απολύτως φυσικό να φοβόμαστε.

Όταν αντιμετωπίζουμε μια απειλή, ενεργοποιείται αυτόματα μέσα μας ο μηχανισμός του φόβου ο οποίος λειτουργεί σαν καμπανάκι που μας «ξυπνάει» και μας ωθεί να κάνουμε κάτι για να προστατευθούμε. Ο ρόλος λοιπόν του φόβου είναι να μας κινητοποιεί για να αντιμετωπίζουμε τις απειλές και να επιβιώνουμε. Για παράδειγμα, η σκέψη ότι αν κολλήσω τον ιό θα κινδυνεύσω, μου δημιουργεί το αίσθημα του φόβου και αυτός ο φόβος με ωθεί να πάρω τα μέτρα μου για να προστατευτώ. Αφού έχω πάρει τα μέτρα προστασίας που μου προτείνουν οι ειδικοί, ωστόσο, το υγιές είναι να μην ασχολούμαι άλλο με το θέμα αυτό αλλά να προσπαθώ να γεμίσω την ημέρα μου με θετικό τρόπο.

Το μεγάλο πρόβλημα που δημιουργείται σήμερα σε όλο και περισσότερα σπίτια είναι ότι πολλοί άνθρωποι δεν κάνουν καθόλου αυτό το «υγιές». Αντί να παίρνουν τα μέτρα προφύλαξης που χρειάζονται και μετά να μην ασχολούνται άλλο με τον ιό, κολλάνε όλη μέρα στο θέμα αυτό. Κάνουν συνέχεια σκέψεις σχετικά με το αν τα μέτρα που πήραν είναι επαρκή, αν κινδυνεύουν να αρρωστήσουν, αν έπρεπε να έχουν κάνει κάτι άλλο. Σκέφτονται πράγματα όπως: «μήπως στάθηκα πολύ κοντά στον υπάλληλο του σουπερ μάρκετ;» «Μήπως δεν έβγαλα σωστά τα γάντια μου;» «Δεν έπρεπε να αγοράσω καφέ απ’ έξω».

Και επειδή οι αμφιβολίες αυτές τους αγχώνουν, καταλήγουν να θεωρούν πως μόνο αν είναι συνέχεια κλεισμένοι σπίτι και όλο πλένονται θα είναι προστατευμένοι. Αυτός ο συνδυασμός άγχους, εμμονικών αρνητικών σκέψεων, παθητικής στάσης και διαρκούς αποφυγής ξέρετε πού μπορεί εύκολα να οδηγήσει; Στη γέννηση μιας φοβίας.

Η φοβία δεν είναι ένας φυσιολογικός μηχανισμός που μας προστατεύει, όπως ο φόβος. Η φοβία είναι μια νοσηρή, νευρωτική κατάσταση που μας κάνει μόνο κακό επειδή μπερδεύει τη σκέψη μας και μας κάνει να νομίζουμε πως προφυλασσόμαστε όταν στην πραγματικότητα απλώς εμποδίζουμε τον εαυτό μας να ζήσει. Με τη φοβία, κολλάμε σε μια συγκεκριμένη απειλή, το φοβικό ερέθισμα (πχ. τα μικρόβια) και δημιουργούμε στο μυαλό μας την ιδέα πως ο μόνος τρόπος να διαχειριστούμε την απειλή αυτή είναι να αποφύγουμε την έκθεση σε αυτή (πχ. με το να απολυμαίνουμε τα πάντα, ή με το να μη βγαίνουμε ποτέ έξω). Από ένα σημείο και περά, η φοβία έχει τόση δύναμη ώστε είναι αδύνατο για εμάς να αντιδράσουμε διαφορετικά, οπότε αφηνόμαστε σε αυτή – και η ζωή μας μπαίνει σε αναστολή.

Ε, λοιπόν, αυτό που φοβάμαι προσωπικά πάνω απ’ όλα, δεν είναι ο ιός αλλά η φοβία. Η επιδημία αργά ή γρήγορα θα περάσει. Οι φοβίες και οι καταθλίψεις που θα δημιουργηθούν τώρα θα μείνουν και θα μας ταλαιπωρούν για καιρό. Τι νόημα έχει να αποφύγουμε τον ιό και να αναπτύξουμε μια φοβία ή μια κατάθλιψη που θα μας βασανίσει για μήνες ή και χρόνια;

Και πράγματι, όταν κολλάμε πολύ στα αρνητικά, όταν όλο σκεφτόμαστε την απειλή, και όταν παίρνουμε μια παθητική στάση αποφυγής (πχ. «μόνο στο σπίτι είμαι ασφαλής – δεν πρέπει να βγαίνω έξω γιατί θα αρρωστήσω και θα πεθάνω»), τότε βάζουμε τα θεμέλια για να στηριχτεί μια φοβία. Αν συνεχίσουμε για αρκετό καιρό να λειτουργούμε έτσι, στο τέλος θα πάθουμε πραγματικά μια φοβία (πχ. αγοραφοβία, μικροβιοφοβία, κοινωνική φοβία) οπότε θα μας είναι πολύ δύσκολο να βγούμε έξω, να πλησιάσουμε άλλους ανθρώπους, να ζήσουμε φυσιολογικά.

Γι’ αυτό, ας σταματήσουμε εδώ. Ας προλάβουμε το μεγαλύτερο κακό. Ας βρούμε τρόπους να προστατεύουμε τον εαυτό μας και τους δικούς μας χωρίς να δημιουργούμε το νοσηρό υπέδαφος στο οποίο μπορούν να ριζώσουν διάφορες ψυχικές διαταραχές. Πώς θα μπορούσαμε να το κάνουμε αυτό; Δείτε μερικές ιδέες:

• Δώστε την υπόσχεση στον εαυτό σας (καλύτερα γραπτά) ότι θα τον προστατεύετε χωρίς υπερβολές και ότι θα βάλετε τα δυνατά σας ώστε η καραντίνα να μην σας βλάψει αλλά να σας ωφελήσει.
• Φροντίστε να θυμίζετε συχνά στον εαυτό σας ότι ως οργανισμός έχετε άμυνες και μπορείτε να αντιμετωπίσετε τον κορωνοϊό αν κολλήσετε, όπως ακριβώς έχετε αντιμετωπίσει και διάφορους άλλους ιούς στη ζωή σας.
• Φροντίστε να ενημερώνεστε για τις εξελίξεις μόνο μια φορά την ημέρα και για λίγη ώρα (όχι πάνω από μια ώρα την ημέρα).
• Αποφασίστε μια διαδικασία που θα ακολουθείτε για την προσωπική σας υγιεινή, την καθαριότητα του σπιτιού, τις προφυλάξεις όταν βγαίνετε έξω, κλπ. – και ακολουθήστε τη μηχανικά χωρίς να τη σκέφτεστε. Έτσι, προστατεύετε τον εαυτό σας χωρίς να παθαίνετε εμμονή με τα μέτρα και χωρίς να κάνετε βλαβερές αρνητικές σκέψεις.
• Προσπαθήστε να ασχολείστε και με άλλα πράγματα όταν επικοινωνείτε με φίλους ή συγγενείς σας και όχι μόνο με την πανδημία: μιλήστε για ταινίες, για βιβλία, παίξετε παιχνίδια, κλπ.
• Ασχοληθείτε με δημιουργικά πράγματα: ζωγραφίστε, κάντε χειροτεχνίες, γράψτε, τακτοποιήστε την αποθήκη σας, μαγειρέψτε, πλέξτε, ράψτε.
• Κάντε κάτι εποικοδομητικό που μπορεί να σας φανεί χρήσιμο όταν τελειώσει η καραντίνα: Μάθετε κάτι καινούριο ή βελτιώστε τις γνώσεις σας σε κάτι που ήδη γνωρίζετε, όπως μια ξένη γλώσσα, ένα σεμινάριο πάνω στη δουλειά σας, ένα πρόγραμμα στον υπολογιστή, κλπ.
• Γράψτε σε ένα μεγάλο χαρτόνι με ωραία χρώματα μερικές ενθαρρυντικές/θετικές φράσεις και φροντίστε να τις διαβάζετε τουλάχιστον μια φορά τη μέρα. Τέτοιες φράσεις θα μπορούσαν να είναι:
• Η καραντίνα είναι για λίγο. Θα την κάνω όσο το δυνατόν λιγότερο οδυνηρή και όσο το δυνατόν περισσότερο αποδοτική.
• Είμαι δυνατός/δυνατή και αντέχω!
• Θα περάσει κι αυτό και θα είμαστε καλύτερα.
• Έχω/έχουμε αντιμετωπίσει κι άλλα δύσκολα και τα κατάφερα/καταφέραμε
• Ο καλός ο καπετάνιος, στη φουρτούνα φαίνεται. Κι εγώ είμαι καλός καπετάνιος.
• Ό,τι δεν σε σκοτώνει, σε κάνει πιο δυνατό. Κι αυτό δεν θα με σκοτώσει.
• Σημασία δεν έχει τι σου έχει κάνει η ζωή, αλλά τι κάνεις εσύ με αυτό που σου έχει κάνει.
• Μην περιμένεις να κοπάσει η καταιγίδα. Μάθε να χορεύεις στη βροχή.

Σύντομη εκδοχή – κεντρικό θέμα

Κλεισμένοι στα σπίτια μας πια, όλοι κάποιες στιγμές νιώθουμε φόβο – φόβο για χίλια δυό πράγματα. Ε, λοιπόν, αυτό που φοβάμαι προσωπικά πάνω απ’ όλα, δεν είναι ο ιός αλλά η φοβία. Η επιδημία αργά ή γρήγορα θα περάσει. Οι φοβίες και οι καταθλίψεις που θα δημιουργηθούν τώρα θα μείνουν και θα μας ταλαιπωρούν για καιρό. Τι νόημα έχει να αποφύγουμε τον ιό και να αναπτύξουμε μια φοβία ή μια κατάθλιψη που θα μας βασανίσει για μήνες ή και χρόνια;

Και πράγματι, όταν κολλάμε πολύ στα αρνητικά, όταν όλο σκεφτόμαστε την απειλή, και όταν παίρνουμε μια παθητική στάση αποφυγής (πχ. «μόνο στο σπίτι είμαι ασφαλής – δεν πρέπει να βγαίνω έξω γιατί θα αρρωστήσω και θα πεθάνω»), τότε βάζουμε τα θεμέλια για να στηριχτεί μια φοβία. Αν συνεχίσουμε για αρκετό καιρό να λειτουργούμε έτσι, στο τέλος θα πάθουμε πραγματικά μια φοβία (πχ. αγοραφοβία, μικροβιοφοβία, κοινωνική φοβία) οπότε θα μας είναι πολύ δύσκολο να βγούμε έξω, να πλησιάσουμε άλλους ανθρώπους, να ζήσουμε φυσιολογικά.

Γι’ αυτό, ας σταματήσουμε εδώ. Ας προλάβουμε το μεγαλύτερο κακό. Ας βρούμε τρόπους να προστατεύουμε τον εαυτό μας και τους δικούς μας χωρίς να δημιουργούμε το νοσηρό υπέδαφος στο οποίο μπορούν να ριζώσουν διάφορες ψυχικές διαταραχές.

Κρίση πανικού είναι η «επίθεση» ενός έντονου και ξαφνικού φόβου, μια κατάσταση δυσφορίας που περιλαμβάνει τέσσερα τουλάχιστον από τα εξής συμπτώματα: ταχυπαλμία, εφίδρωση, τρέμουλο, δύσπνοια, πόνο στο στήθος, κοιλιακό άλγος, ζάλη, τάση λιποθυμίας, αίσθηση ψύχους ή θερμότητας, μούδιασμα, συναισθήματα μη πραγματικού ή απόσχισης από τον εαυτό, φόβο απώλειας ελέγχου, φόβο θανάτου.

Μια κρίση πανικού κορυφώνεται γρήγορα, έχει ένταση και κρατάει περίπου δέκα λεπτά. Πολλές φορές τα συμπτώματά της μιμούνται αυτά των παθήσεων του θυρεοειδούς ή καρδιακών νόσων, γι’ αυτό και συχνά οι άνθρωποι που τις εμφανίζουν οδηγούνται στο νοσοκομείο ή σε κάποιον καρδιολόγο.

Πότε εμφανίζονται οι κρίσεις πανικού;
Οι κρίσεις πανικού πολλές φορές συμβαίνουν σε κλειστούς χώρους ή σε συνθήκες που μπορεί να ευνοούν κάποια από τα συμπτώματα. Επιπλέον, μερικές φορές εμφανίζονται όταν είμαστε σωματικά ευάλωτοι, π.χ. κουρασμένοι ή άρρωστοι. Η υπερβολική χρήση καφεΐνης σε συνδυασμό με το άγχος μπορούν επίσης να ευνοήσουν την πρόκληση κρίσεων πανικού, όπως επίσης και η χρήση κάνναβης ή ψυχοτρόπων ουσιών. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι οι κρίσεις πανικού δεν είναι επικίνδυνες.

Τι ακολουθεί μετά από μια κρίση πανικού;
Συνήθως, μετά από μια κρίση πανικού υπάρχει εξάντληση, λόγω της έντασης. Η κρίση πανικού ενεργοποιεί σωματικά μια ενστικτώδη κατάσταση κινδύνου, γνωστή ως «Fight-or-flight response», που ενεργοποιείται στον οργανισμό όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με έναν μεγάλο κίνδυνο ή απειλή.
Αυτός είναι και ο λόγος που εμφανίζονται τα παραπάνω έντονα σωματικά συμπτώματα.
Πολλές φορές, μετά από μια κρίση πανικού, το άτομο νιώθει πιο αδύναμο σωματικά και ψυχολογικά, με αποτέλεσμα να αποφεύγει να μείνει μόνο του ή να αποφεύγει μέρη που συνδέονται με την κρίση ή που θα μπορούσαν να φέρουν μια νέα κρίση.

Τι να κάνω κατά τη διάρκεια και μετά από μια κρίση πανικού;
Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού προσπαθήστε να αποσπάσετε την προσοχή σας από τα συμπτώματα και να εστιάσετε σε κάτι άλλο. Σκεφτείτε ότι διαρκεί λίγο και μετά περνάει. Προσπαθήστε να αναπνέετε κανονικά και όχι πιο βαθιά ή γρήγορα, διαφορετικά το ενισχύετε. Είναι βοηθητικό να κάνετε τις κρίσεις να φαίνονται λιγότερο τρομακτικές, αποδεχόμενοι ότι: «Είναι απλά μια κρίση, κρατάει πέντε-δέκα λεπτά και μετά περνάει».
Είναι σημαντικό, λοιπόν, να αγνοήσετε το φόβο και να μην αποφεύγετε μέρη που τα έχετε συνδέσει με την κρίση.
Επιπλέον, πολλοί μετά από μια κρίση προσπαθούν να ανιχνεύσουν μέσα από τα σωματικά συμπτώματα μια επόμενη κρίση, κάτι που αυξάνει το άγχος και ενδέχεται να φέρει πράγματι μια νέα κρίση.

Όσο πιο γρήγορα απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό τόσο πιο σύντομα θα απαλλαγείτε. Για να τις αντιμετωπίσετε οριστικά, πρέπει να βρείτε την αιτία – και η αιτία έχει ψυχολογική βάση.
Οι κρίσεις πανικού είναι μια ακίνδυνη ένδειξη, κατά την οποία το σώμα εκφορτίζει την ένταση που προκύπτει από άλυτα θέματα του παρόντος ή του παρελθόντος. Μια κρίση είναι μια εκφόρτιση καταπιεσμένων συναισθημάτων που ζητούν την προσοχή σας, ίσως γιατί τα έχετε μονώσει και λειτουργείτε κυρίως λογικά.
Μέσα από την ψυχοθεραπεία, θα ακούσετε τον εαυτό σας και θα δώσετε χρόνο και χώρο σε όλα αυτά τα καταχωνιασμένα θέματα, ώστε να υποχωρήσουν οι κρίσεις.
Αν προσπαθήσετε να αποφύγετε την ψυχοθεραπεία και επιλέξετε απλά να κατευνάσετε τα συμπτώματα, αυτά θα βρουν και πάλι την ευκαιρία να εκφραστούν.