Blog

Η παχυσαρκία είναι η αύξηση του σωματικού λίπους, η οποία οφείλεται σε δυσαναλογία της προσλαμβανόμενης ενέργειας, συγκριτικά με τις ενεργειακές ανάγκες του σώματος.

Σύμφωνα με πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα 2 στους 3 ενήλικες έχουν περισσότερο βάρος από το κανονικό και 1 στους 20 ενήλικες πάσχει από νοσογόνο παχυσαρκία. Μόνο στις ΗΠΑ 97 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν περισσότερο βάρος από το κανονικό, εκ των οποίων 11 εκατομμύρια πάσχουν από σοβαρή νοσογόνο παχυσαρκία.

Η επίπτωση είναι σχεδόν ίδια στους άνδρες και τις γυναίκες. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, 1 στους 3 ανήλικους ηλικίας 7 έως 18 ετών έχει περισσότερο βάρος από το κανονικό, ενώ 1 στους 6 ενήλικους είναι παχύσαρκος. Η Ελλάδα κατέχει τη 2η θέση μετά το Ηνωμένο Βασίλειο σε ποσοστό παχυσαρκίας στην Ευρώπη.

Η παχυσαρκία συνδέεται με μία σειρά από νοσήματα όπως  υπέρταση,  σακχαρώδη διαβήτη, στεφανιαία νόσο, ηπατοπάθεια, οστεοαρθρίτιδα, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και κακοήθειες. Σε παγκόσμια κλίμακα, η παχυσαρκία θεωρείται η δεύτερη συχνότερη προλήψιμη παθογόνος αιτία θανάτου μετά το κάπνισμα. Μόνο στις ΗΠΑ ευθύνεται για περισσότερους από 597.000 θανάτους ετησίως. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι προκαλεί τρεις φορές περισσότερους θανάτους από ότι ο καρκίνος του πνεύμονα και του μαστού μαζί.

Τι είναι η βαριατρική χειρουργική;

Η μόνη θεραπεία της παχυσαρκίας είναι η απώλεια βάρους, η οποία είναι δύσκολη, ενώ ακόμα δυσκολότερη είναι η διατήρηση του βάρους που «χάθηκε».
Ο στόχος της βαριατρικής χειρουργικής είναι να βοηθήσει τον ασθενή, να χάσει το 50 – 75% από το επιπλέον σωματικό βάρος του μέσα στο 1ο χρόνο από την επέμβαση, και το υπόλοιπο στη συνέχεια ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση της υγείας του.
Πρέπει να τονισθεί ότι η χειρουργική παχυσαρκίας δε γίνεται μόνο για λόγους αισθητικούς, αλλά πρωτίστως για τη βελτίωση της υγείας και τη πρόληψη των επιπλοκών που απορρέουν από τη παχυσαρκία.

Η βαριατρική χειρουργική είναι για όλους;

Η απάντηση είναι όχι. Η ορθή θεραπεία της παχυσαρκίας εξατομικεύεται στη κάθε περίπτωση. Ο υποψήφιος ασθενής πρέπει να λάβει υπόψη του ότι η χειρουργική επέμβαση είναι κάτι μόνιμο. Στις προϋποθέσεις για τη διενέργεια μιας επέμβασης παχυσαρκίας περιλαμβάνονται οι ακόλουθες:

• Υψηλός Δείκτης Μάζας Σώματος  Σε ασθενείς με ΔΣΒ πάνω από 40, ή σε ασθενείς με δείκτη πάνω από 30 όταν συνυπάρχει κάποια πάθηση, όπως διαβήτης τύπου2
• Να έχουν αποτύχει άλλες προσπάθειες για μόνιμη απώλεια βάρους.
• Να μην υπάρχουν άλλα νοσήματα του πεπτικού (κολίτιδα) ή του μεταβολισμού (θυρεοειδής).
• Να μη γίνεται κατάχρηση οινοπνεύματος ή ναρκωτικών ουσιών.
• Να είναι συνεργάσιμος ο ασθενής και έτοιμος για δραστικές αλλαγές στον τρόπο ζωής και διατροφής του.
• Ποιες επεμβάσεις παχυσαρκίας είναι σήμερα επιστημονικά τεκμηριωμένες;

Οι επεμβάσεις παχυσαρκίας χωρίζονται σε δύο ομάδες:

Α. Περιοριστικές επεμβάσεις με τις οποίες μειώνεται η ποσότητα του φαγητού η οποία απαιτείται για να αισθανθεί πληρότητα ο ασθενής. Σε αυτή τη κατηγορία περιλαμβάνονται επεμβάσεις όπως:

• Γαστρικός ρυθμιζόμενος δακτύλιος (lap band)
• Επιμήκης γαστρεκτομή η γαστρικό μανίκι (sleeve gastrectomy)

Β. Συνδυαστικές περιοριστικές και δυσαπορροφητικές τεχνικές οι οποίες περιορίζουν τη ποσότητα του φαγητού αλλά και των ουσιών που απορροφά το σώμα ώστε να οδηγηθεί ο οργανισμός να καταναλώσει το αποθηκευμένο λίπος. Οι επεμβάσεις αυτές έχουν ένδειξη  σε ασθενείς με Δεικτη Μάζας Σώματος άνω του 50 και περιλαμβάνουν:

• Το γαστρικό by-pass με έλικα δυσαπορρόφησης
• Τη γαστρεκτομή με χολοπαγκρεατική εκτροπή
• Τη γαστρεκτομή με χολοπαγκρεατική παράκαμψη με δωδεκαδακτυλική εκτροπή

Ποια είναι η καλύτερη μέθοδος;

Γενικότερα οι επεμβάσεις δυσαπορρόφησης οδηγούν γρηγορότερα σε απώλεια βάρους, με πρώτη τη χολοπαγκρεατική εκτροπή, εντούτοις συνδέονται με υψηλότερα ποσοστά επιπλοκών από τις περιοριστικές μεθόδους. Το μεγαλύτερο ποσοστό απώλειας βάρους επιτυγχάνεται μέσα στους πρώτους 12 μήνες από την επέμβαση.

Στα επόμενα χρόνια, δεν έχουν όλες οι επεμβάσεις την ίδια αποτελεσματικότητα. Από τις περιοριστικές επεμβάσεις το γαστρικό μανίκι (sleeve), φαίνεται ότι στη 10ετία έχει την ίδια αποτελεσματικότητα με τις μεθόδους δυσαπορρόφησης. Οι μακροχρόνιες επιδράσεις των επεμβάσεων καθώς και η αποτελεσματικότητα τους στις επιπλοκές της παχυσαρκίας όπως την υπέρταση και το διαβήτη αποτελεί αντικείμενο έντονης έρευνας.

Συνοπτικά για την επιλογή της μεθόδου πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα εξής:

• Κάποιες μέθοδοι είναι αναστρέψιμες ενώ άλλες όχι.
• Η εμπειρία του χειρουργού, από την οποία καθορίζεται ο βαθμός ασφάλειας της επέμβασης.
• Όλες οι επεμβάσεις γίνονται λαπαροσκοπικά αλλά τα τελευταία χρόνια η ρομποτική χειρουργική έχει αλλάξει τα δεδομένα και η δική μας εμπειρία έχει δείξει ότι οι επιπλοκές του ρομποτικού χειρουργείου ελαχιστοποιούνται και τα αποτελέσματα είναι καλύτερα

Τι είναι η μεταβολική χειρουργική και πως συνδέεται με τη βαριατρική;

Η συντριπτική πλειοψηφία ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ πάσχει από παχυσαρκία, σύμφωνα με στοιχεία της Αμερικανικής Ένωσης για το Σακχαρώδη Διαβήτη.

Είναι γνωστό εδώ και χρόνια, ότι η απώλεια βάρους, βελτιώνει το διαβήτη τύπου ΙΙ. Το καινούριο είναι, ότι σε πρόσφατες μελέτες, η βαριατρική χειρουργική οδηγεί σε ραγδαία βελτίωση του διαβήτη, και ποσοστό 80% έως και 97% μπορεί να απαλλαγεί τελείως από τη λήψη ινσουλίνης ή άλλων αντί-διαβητικών φαρμάκων. Παρόλο που ο ακριβής μηχανισμός δεν έχει αποσαφηνιστεί, υπάρχουν αποδείξεις ότι οι επεμβάσεις παχυσαρκίας αλλάζουν το μεταβολισμό και μειώνουν την ινσουλινοανθεκτικότητα. Ολόκληρη η διεθνείς επιστημονική κοινότητα έχει κινητοποιηθεί, διότι βρισκόμαστε κοντά στην αντιμετώπιση ενός τεράστιου προβλήματος υγείας, όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης και οι επιπλοκές του.

Η επέμβαση αρκεί για να λύσει το πρόβλημα της παχυσαρκίας;

Η χειρουργική επέμβαση αποτελεί μια εξαιρετική λύση για την απώλεια βάρους σε ασθενείς με χρόνια παχυσαρκία. Εντούτοις, η θεραπεία της παχυσαρκίας είναι σύνθετο πρόβλημα και χρειάζεται τη συνεισφορά διαφόρων ιατρικών ειδικοτήτων, όπως χειρουργού, διατροφολόγου, ψυχολόγου. Για το λόγο αυτό, οι παραπάνω επεμβάσεις πρέπει να πραγματοποιούνται μόνο σε ειδικά κέντρα, πιστοποιημένα για βαριατρική θεραπεία, όπου γίνεται ασφαλής η επέμβαση και ακολουθεί καλή μετεγχειρητική παρακολούθηση και στήριξη για τη προσαρμογή του ασθενούς σε μία νέα στάση ζωής.

Το κέντρο σας είναι πιστοποιημένο για τη διενέργεια βαριατρικών επεμβάσεων;

Ακριβώς. Τόσο εγώ ο ίδιος, όσο και η ομάδα μου έχουμε λάβει το επίσημο Πιστοποιητικό  της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Χειρουργικής της Νοσογόνου Παχυσαρκίας (IFSO Accreditation) που μας κατατάσσει μεταξύ των καλύτερων κέντρων του κόσμου. Έχουμε πολύ μεγάλη εμπειρία στο χώρο της βαριατρικής χειρουργικής και πραγματοποιούμε τις επεμβάσεις με τη χρήση του ρομποτικού συστήματος da Vinci SI HD με το οποίο διαθέτουμε μεγαλύτερη ασφάλεια και ελαχιστοποιούμε τις επιπλοκές. Τα αποτελέσματα μας είναι θεαματικά.

Κ.Μ.Κωνσταντινίδης, MD,phD,FACS

H πιο σημαντική προσφορά της Ιατρικής στον άνθρωπο, είναι η ανακούφιση του από τον πόνο, την αρρώστια και το φόβο όπως είπε πριν από αιώνες ο Ιπποκράτης, αρχαίος Έλληνας ιατρός, πατέρας της σύγχρονης ιατρικής και ιδρυτής της Ιπποκρατικής Ιατρικής Σχολής.

Το πρωτοποριακό του έργο επηρέασε τις περισσότερες σύγχρονες ιατροβιολογικές ειδικότητες του δυτικού κόσμου που επάξια τον ονόμασε θεμελιωτή και στυλοβάτη της Ιατρικής Επιστήμης. Δεν παρέλειψε να τονίσει τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα της ιατρικής, τη ρευστότητα των γνώσεων, τη σχετικότητα των διαγνώσεων και το περιορισμένο των ιατρικών δυνατοτήτων, επισημαίνοντας ότι: «Ο βίος βραχύς, η τέχνη μακρή, ο καιρός οξύς, η πείρα σφαλερή και η κρίσις χαλεπή» (η ανθρώπινη ζωή είναι σύντομη, η επιστήμη ατέλειωτη, ο χρόνος λίγος, η πείρα λαθεμένη και η απόφαση γεμάτη ευθύνες).

Παρ’όλη την εξέλιξη της σύγχρονης ιατρικής, παρατηρείται συχνά αναβολή στη χειρουργική αντιμετώπιση των παθήσεων από την πλευρά των ασθενών, κυρίως λόγω του φόβου του μετεγχειρητικού πόνου και της ταλαιπωρίας. Για αυτό το λόγο τα τελευταία χρόνια σε όλες τις χειρουργικές ειδικότητες επικρατεί η τάση να επιτυγχάνεται το ίδιο θεραπευτικό αποτέλεσμα με τη λιγότερο ακρωτηριαστική μέθοδο,γεγονός που οδήγησε στην ανάπτυξη πιο λειτουργικών τεχνικών. Με τις τεχνικές αυτές η επέμβαση είναι πιο στοχευμένη στο όργανο που πάσχει, με αποτέλεσμα να θίγονται λιγότερο οι γύρω υγιείς ιστοί. Ο διεθνής όρος είναι MIS δηλαδή minimally invasive surgery και, εκτός από τα πλεονεκτήματα για το χειρουργό που μπορεί να κάνει πιο άρτια μια επέμβαση, το βασικό πλεονέκτημα είναι το όφελος για τον ασθενή .Αυτό αφορά την γρηγορότερη μετεγχειρητική επούλωση ,τον λιγότερο πόνο, την μικρότερη αιμορραγία και γενικά τη γρηγορότερη επανένταξη του στις καθημερινές δραστηριότητες.

Η χειρουργική κεφαλής και τραχήλου προόδευσε εξαιρετικά τα τελευταία χρόνια, με την εφαρμογή όλο και συχνότερα των μοντέρνων ενδοσκοπικών τεχνικών, αντί των κλασικών ανοικτών χειρουργικών μεθόδων. Η περιοχή του ανώτερου αεραγωγού αποτελεί ιδανική ένδειξη για τις ενδοσκοπικές αυτές τεχνικές, γιατί χρησιμοποιούνται για τη χειρουργική προσπέλαση οι φυσικές δίοδοι της ιδιαίτερης αυτής ανατομικής περιοχής.

Η ενδοσκοπική χειρουργική στην περιοχή της ρινός και παραρρινίων οδήγησε στην πολύ πιο λειτουργική, χωρίς εξωτερικές τομές αντιμετώπιση παθήσεων όπως οι παραρρινοκολπίτιδες, οξείες ή χρόνιες, οι πολύποδες, καλοήθεις και κάποιοι κακοήθεις όγκοι καθώς και η σκολίωση του ρινικού διαφράγματος. Χάρη στην μεγέθυνση και το φωτισμό σε συνδυασμό με τα μικροεργαλεία και τη χρήση του Navigation , δηλαδή της νευροπλοήγησης, όταν υπάρχει ένδειξη, η χειρουργική αυτή προσπέλαση δίνει τη δυνατότητα στο χειρουργό με ακρίβεια και μικρότερο κίνδυνο επιπλοκών, να θεραπεύσει τις ανατομικές δομές που πάσχουν.

Στην περιοχή του λάρυγγα χάρη στην ενδοσκοπική διαστοματική χειρουργική με laser που ξεκίνησε από το 1970, αλλά εδώ και 25 χρόνια πολύ συστηματικά, άλλαξε ριζικά η αντιμετώπιση των καλοήθων παθήσεων, αλλά και του καρκίνου στα αρχόμενα στάδια .Έτσι σήμερα είναι δυνατή, χωρίς εξωτερικές τομές και τραχειοστομία, η αφαίρεση αυτών των όγκων. Άλλα πλεονεκτήματα για τον ασθενή είναι ότι δίνει τη δυνατότητα επανεγχείρησης σε περίπτωση τοπικής υποτροπής, ιδιαίτερα σε καρκίνους των φωνητικών χορδών και δεν περιορίζει τις άλλες θεραπευτικές επιλογές σε ασθενείς με δεύτερο πρωτοπαθή όγκο της κεφαλής και τραχήλου. Επίσης εξασφαλίζει ικανοποιητική ποιότητα φωνής , περιορισμένη διαταραχή κατάποσης ,χαμηλή περιεγχειρητική νοσηρότητα και ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο διεγχειρητικής διασποράς.

Τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει και στην Ωτορινολαρυγγολογία η εφαρμογή της Διαστοματικής Ρομποτικής Χειρουργικής η οποία έχει το πλεονέκτημα ότι χρησιμοποιεί τρισδιάστατη κάμερα που δίνει τη δυνατότητα εκτίμησης του βάθους στο χειρουργικό πεδίο και των ανατομικών δομών με μεγαλύτερη σαφήνεια .Ακόμη, επειδή χρησιμοποιεί μικροεργαλεία με εξαιρετική δυνατότητα περιστροφής εξασφαλίζει καλύτερη προσπέλαση σε δύσκολες γωνίες του ιδιαίτερου ανατομικού χώρου που λέγεται ανώτερος αεραγωγός. Η εφαρμογή της σήμερα αφορά καλοήθεις παθήσεις όπως η αποφρακτική άπνοια στον ύπνο και αρχόμενα στάδια καρκίνου του φάρυγγα και του λάρυγγα. Ακόμη πολύ σημαντική θέση έχει αρχίσει να έχει στη διερεύνηση αγνώστου πρωτοπαθούς καρκίνου κεφαλής και τραχήλου. Το σημαντικότερο πλεονέκτημα για τον ασθενή από την εφαρμογή της ρομποτικής χειρουργικής, είναι η ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού οιδήματος, του πόνου ,της αιμορραγίας και της δυσκαταποσίας.

Οι συνεχείς καινοτομίες στο πεδίο της MIS οδηγούν σε μια δυναμική εξέλιξη, με συνεχώς αυξανόμενες ενδείξεις εφαρμογής της. Καθοριστική όμως παραμένει η έμφαση στην πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση σε πρώιμο στάδιο των καλοήθων και κακοήθων παθήσεων της περιοχής κεφαλής και τραχήλου, που θα οδηγήσει σε αύξηση της συχνότητας εφαρμογής των νέων αυτών τεχνικών.

Ανατολή Παταρίδου, Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος Κεφαλής & Τραχήλου

Η απάντηση των επιστημόνων είναι θετική. Επειδή για να έχουμε καλή σεξουαλική λειτουργία προϋποτίθεται η καλή λειτουργία των αγγείων και επειδή τα τελευταία επηρεάζονται σημαντικά από τις διατροφικές μας συνήθειες, το junk food και η κατανάλωση πολλών λιπαρών ζωικής προέλευσης είναι αυτονόητο πως δεν βοηθούν.

Μελέτες έχουν δείξει επίσης ότι το άσπρο ψωμί και οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες μειώνουν την ερωτική επιθυμία. Καθώς αυξάνουν πολύ γρήγορα τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, τα οποία στη συνέχεια πέφτουν απότομα, οδηγούν σε κατακόρυφη πτώση της διάθεσης για σεξ.

Επιπλέον, οι υδατάνθρακες αυξάνουν τα επίπεδα οιστρογόνων στον οργανισμό, με συνέπεια να ελαττώνονται τα επίπεδα της τεστοστερόνης, της ορμόνης που λειτουργεί ως “καύσιμο” για την ερωτική επιθυμία.

Τροφές που είναι πλούσιες σε ωμέγα λιπαρά οξέα και ψευδάργυρο, όπως τα λιπαρά ψάρια (π.χ. γαύρος, σαρδέλα, σολομός) και τα θαλασσινά (π.χ. στρείδια), τονώνουν αποδεδειγμένα τη λίμπιντο, ενώ πολύ σημαντικό ρόλο παίζουν και τα αντιοξειδωτικά, που απαντώνται κυρίως σε φρούτα και λαχανικά, όπως οι φράουλες, το καρπούζι, τα σύκα, το αβοκάντο, οι μπανάνες, τα σπαράγγια, το μπρόκολο και το λάχανο, η ρόκα, το σέλερι.  Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα το καρπούζι βοηθά στη χαλάρωση των αγγείων του οργανισμού με τρόπο ανάλογο με εκείνον που δρα το Viagra!

Τροφές χρήσιμες για την τόνωση της σεξουαλικής διάθεσης θεωρούνται επίσης οι ξηροί καρποί, η σοκολάτα, το μέλι, το σαφράν, ο κουρκουμάς, το πιπέρι και οι καυτερές πιπεριές, το σκόρδο και το σουσάμι. Η κατανάλωση του τελευταίου μάλιστα έχει βρεθεί ότι το πετυχαίνει αυτό, αυξάνοντας κατακόρυφα τα επίπεδα της τεστοστερόνης.

Για τους άνδρες που δεν ακολουθούν μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή που να περιλαμβάνει όλες τις παραπάνω τροφές, στην αγορά υπάρχουν και συμπληρώματα διατροφής με συνθέσεις που τονώνουν τη λίμπιντο και γενικότερα τη λειτουργία του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος.

Στα ζώα συντροφιάς αποκτά ιδιαίτερη αξία, επειδή συγκατοικούν με τον άνθρωπο και άρα αποτελούν μέλος της οικογενείας του, αλλά και επειδή οι ζωοανθρωπονόσοι είναι μια πραγματικότητα.

Άλλη σοβαρή παράμετρος είναι ότι ο Άνθρωπος – ιδιοκτήτης του ζώου συντροφιάς είναι ο μόνος υπεύθυνος για την πρόληψη της Υγείας του κατοικιδίου του.

Οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση των ζωοανθρωπονόσων ξεκινούν από τις αρχές της δεκαετίας του ‘70, όπου ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανέλαβε πρωτοβουλίες, που θα οδηγούσαν στη συνένωση των επιστημονικών και τεχνικών δυνατοτήτων των χωρών της Μεσογείου για την ορθολογική αντιμετώπιση των ζωοανθρωπονόσων και σχετικών τροφιμογενών λοιμώξεων.

Τα προγράμματα που ακολούθησαν έχουν νομική υπόσταση στην Ελλάδα, άρα υφίσταται το επιστημονικό και νομικό πλαίσιο. Η παρουσία σημαντικού αριθμού διαφορετικών ζωοανθρωπονόσων απαιτεί την εφαρμογή δύσκολων, ως επίσης, δαπανηρών προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων.
Έτσι, υπάρχει ενίοτε μια ατολμία στην επιβολή τους αλλά και μια έλλειψη ταχύτητας κατανόησης της σοβαρότητας του θέματος. Είμαστε σχετικά πιο πίσω από τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, στην ενημέρωση και στην εφαρμογή, αλλά με συνευθύνη Κράτους, Επιστημόνων και Κοινού.

Η πρόληψη – με την αρωγή του Κτηνιάτρου – στα ζώα συντροφιάς έχει κι άλλο σκοπό: Όλη η οικογένεια θα μπορεί να απολαμβάνει τις ευεργετικές παραμέτρους της επαφής με ένα κατοικίδιο, οι οποίες είναι επιστημονικά αποδεδειγμένες (Pet Therapy). Τα παιδιά που έχουν επαφή με σκύλο ή γάτα αυξάνουν την αυτοεκτίμησή τους και αναπτύσσουν ισχυρές σχέσεις εμπιστοσύνης στη ζωή τους. Δεν πρέπει να παραλείψουμε, ν’ αναφέρουμε, πόσο τα ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά – service dogs – βοηθούν πολλά παιδιά με αυτισμό, προβλήματα ακοής, όρασης και αναπηρίες.

Αν ακολουθηθούν:

• Ο Ετήσιος εμβολιασμός, για τα ενήλικα ζώα συντροφιάς, που προτείνεται από τους Κτηνιάτρους, α) για τον σκύλο, ενάντια στην Λύσσα, την Λεϊσμανίαση, Λοιμώδη Εντερίτιδα από Παρβοϊό, την Νόσο του Carre, την Λοιμώδη Ηπατίτιδα, την Λεπτοσπείρωση, την Λοιμώδη Τραχειοβρογχίτιδα (Bordetella Bronchiseptica), την γρίπη (Parainfluenza τύπου 2) β) για την γάτα, ενάντια στην Λύσσα, την Πανλευκοπενία, την ιογενή Λευχαιμία, την Λοιμώδη Περιτονίτιδα, την Ιογενή Ρινοτραχειϊτιδα, την Καλυκοϊωση, την Μυκητίαση.
• Στους νεαρούς σκύλους (κουτάβια) το εμβολιακό πρόγραμμα ξεκινά από την ηλικία των 7 εβδομάδων επαναλαμβάνοντας κάθε 3 εβδομάδες το πολλαπλό εμβόλιο (Carre, Ηπατίτιδα Λεπτοσπείρωση, Πάρβο-εντερίτιδας, Para influenza ) έως την ηλικία των 4 μηνών. Ο αντιλυσσικός εμβολιασμός διενεργείται στους 3 μήνες. Κατά της Λεϊσμανίασης, εμβολιάζονται στους 6 μήνες.
  Αφού γίνει εξέταση αίματος για την Λεϊσμανίαση και το αποτέλεσμα είναι αρνητικό, προβαίνουμε σε εμβολιασμό, με τρείς δόσεις εμβολίου, μια κάθε 21 ημέρες. Στην συνέχεια επαναλαμβάνουμε ετησίως, μια ΜΟΝΟ αναμνηστική δόση.
• Στα γατάκια, το εμβολιακό πρόγραμμα ξεκινά από την ηλικία των 7 εβδομάδων και ο αντιλυσσικός εμβολιασμός διενεργείται στους 3 μήνες.
• Η μηνιαία αποπαρασίτωση για προστασία από εξωπαράσιτα όπως τσιμπούρια, ψύλλους, κουνούπια και σκνίπες, με ΝΕΑ αποτελεσματικά φάρμακα που κυκλοφορούν σήμερα σε αμπούλες, χάπια, περιλαίμιο, ή σπρέι.
• Η τριμηνιαία αποπαρασίτωση για ενδοπαράσιτα, όπως εχινόκοκκο, ασκαρίδες, ταινίες, αγκυλοστόματα του γαστρεντερικού και κυκλοφορικού συστήματος, με χάπια, αμπούλες, σιρόπι ή πάστα.
• Η ετήσια κλινική εξέταση ενδελεχής και πλήρης.
• Ο ετήσιος εργαστηριακός έλεγχος, με αιματολογικές, βιοχημικές και ορμονολογικές εξετάσεις.
• Η διατροφή με πλήρη και ισορροπημένη βιομηχανοποιημένη εξειδικευμένη τροφή, που θα συστήσει ο κτηνίατρος, ανάλογη της ηλικίας, της ράτσας, ή/και της πάθησης του σκύλου ή της γάτας, και φυσικά η στείρωση σε νεαρά ηλικία, εγκαίρως 6-12 μηνών, όλων των ζώων συντροφιάς ανεξαρτήτως φύλου, αρσενικού ή θηλυκού, εις τρόπον ώστε να ωφεληθούν σε όλη τους τη ζωή, όλων των πλεονεκτημάτων της στείρωσης, όταν η χειρουργική επέμβαση γίνεται σε νεαρά ηλικία.

Τότε και μόνο τότε, ελαχιστοποιούμε τυχόν κινδύνους, από τη συμβίωση με τα Ζώα Συντροφιάς.

Σκοπός της πρωτοβουλίας αυτής είναι η αύξηση της ευαισθητοποίησης και της επαγγελματικής συνείδησης, η διαρκής ενημέρωση, επαγρύπνηση (εμβολιασμός των κόκκινων αλεπούδων), πρόληψη με συστηματικούς ετήσιους εμβολιασμούς αδέσποτων και δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς, με στόχο, την μείωση της θνησιμότητας και την ολοσχερή εξάλειψη της θανατηφόρου ασθένειας.

Απόστολος Μ. Μιχαλόπουλος, Χειρουργός Κτηνίατρος DVM Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Η Μαρία Π. απολάμβανε το δείπνο με τον σύζυγό της όταν, για  πρώτη φορά, αισθάνθηκε έναν ελαφρύ πονόδοντο – όπως νόμιζε – στην αριστερή πλευρά της κάτω γνάθου της.

«Ένιωσα κατά τη μάσηση έναν μουντό, ήπιο πόνο στα πίσω δόντια μου. Σκέφτηκα ότι εμφανίζω πονόδοντο και την άλλη μέρα τηλεφώνησα στον οδοντίατρό μου για ραντεβού. Μου είπε ότι ένα από τα παλιά σφραγίσματά μου θέλει αλλαγή» περιγράφει η Μαρία Π., 55 ετών, εκπαιδευτικός και μητέρα δύο παιδιών.

«Αντικατέστησε το σφράγισμα και μου είπε ότι ο πόνος θα υποχωρήσει. Αλλά ο πόνος δεν υποχώρησε. Ξαναπήγα στον οδοντίατρο, ο οποίος μου είπε ότι θα μπορούσε να είναι και το διπλανό δόντι, στο οποίο επίσης υπήρχε σφράγισμα. Χωρίς αποτέλεσμα όμως. Στις επόμενές μου επισκέψεις έκανε απονεύρωση σ’ ένα από τα δύο δόντια μου, πιστεύοντας ότι υπάρχει κάποια φλεγμονή.

Για κάποιες μέρες, και ενόσω  έπαιρνα παυσίπονα για τα δόντια μου, αισθανόμουν λίγο καλύτερα. Δύο εβδομάδες αργότερα, και ενώ ήμουν έξω με συναδέλφους, ξαφνικά, ένιωσα έναν απίστευτα οξύ πόνο στην αριστερή μεριά του προσώπου μου. Ένιωσα κυριολεκτικά σαν να κοβόταν το δέρμα μου και το φαγητό μου έπεσε από το στόμα. Δεν μπορούσα να μιλήσω και δάκρυα κύλαγαν στα μάτια μου. Όταν ο πόνος υποχώρησε κάπως, πήγα να δω τι είχε τραυματίσει το πρόσωπό μου. Αλλά δεν φαινόταν τίποτα, δεν υπήρχε αίμα ούτε κάποια σημάδια τραυματισμού.

Οι επόμενοι μήνες ήταν δραματικοί. Έκανα πολλαπλές οδοντικές θεραπείες χωρίς αποτέλεσμα. Και ο πόνος χειροτέρευε. Μερικές φορές, απλές δραστηριότητες όπως το βούρτσισμα ή ακόμα και η ομιλία ήταν αρκετές για να μου προκαλέσουν πόνο, ο  οποίος άλλες φορές διαρκούσε ελάχιστα, και ήταν σαν να περνά ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ άλλες διαρκούσε περισσότερο, ίσως λεπτά, που εμένα, όμως, μου φαίνονταν αιώνες. Τη μια στιγμή μιλούσα σ’ έναν φίλο, την επόμενη είχα δάκρυα στα μάτια από τον πόνο».

Νευραλγία τριδύμου

Το πρόβλημα δεν είχε καμία σχέση με τα δόντια της Μαρίας Π.  Αυτό που η ασθενής είχε ήταν νευραλγία τριδύμου, μια σχετικά σπάνια πάθηση η οποία οφείλεται σε ερεθισμό του τριδύμου, του νεύρου το οποίο νευρώνει το πρόσωπο. Είναι μια μορφή νευροπαθητικού πόνου, δηλαδή πόνου που οφείλεται σε βλάβη του ίδιου του νεύρου, με αποτέλεσμα αυτό να στέλνει τα λάθος σήματα στον εγκέφαλο. Η νευραλγία τριδύμου στην τυπική της μορφή προκαλεί εξαιρετικά έντονο, αιφνίδιο πόνο σε τμήματα του προσώπου, που διαρκεί από λίγα δευτερόλεπτα έως μερικά λεπτά. Μερικοί ασθενείς έχουν ίσως πιο ήπιο πόνο, ο οποίος όμως μπορεί να διαρκεί πολύ περισσότερο. Ο πόνος περιγράφεται σαν κάψιμο, ηλεκτρικό ρεύμα ή μαχαιριά, εξηγεί ο κ. Παντελής Σταυρινού, MD, PhD, Διευθυντής Νευροχειρουργός στο Metropolitan Hospital.

«Έφτασα στο σημείο να έχω 20 ή και περισσότερα επεισόδια πόνου την ημέρα. Μερικές φορές για λίγα δευτερόλεπτα, άλλες για λίγα λεπτά. Μερικές φορές ένας μουντός πόνος παρέμενε για περίπου μισή ώρα, ενώ άλλες ο πόνος έφευγε το ίδιο απότομα όπως ήρθε».

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζουν οι ασθενείς με νευραλγία τριδύμου, είναι ότι, πολλές φορές, η διάγνωση καθυστερεί σημαντικά. Με μόνο 4-8 νέους ασθενείς για κάθε 100.000 πληθυσμού, είναι φανερό ότι πρόκειται για μια σπάνια πάθηση. Ένας οδοντίατρος βλέπει ελάχιστες περιπτώσεις νευραλγίας τριδύμου στην καριέρα του. Επιπλέον, παρόλο που τα διαγνωστικά κριτήρια είναι σαφώς καθορισμένα από την παγκόσμια εταιρία κεφαλαλγίας, υπάρχουν πολλές άλλες παθήσεις που μιμούνται παρόμοια συμπτώματα, με αποτέλεσμα η διάγνωση πολλές φορές να καθυστερεί μήνες ή και χρόνια και οι ασθενείς να έχουν πίσω τους πολλαπλές οδοντικές θεραπείες προτού ακούσουν για πρώτη φορά τις λέξεις «νευραλγία τριδύμου».

Η νευραλγία τριδύμου όχι μόνο είναι μια πάθηση στην οποία καθυστερεί η διάγνωση, αλλά περιγράφεται και ως μία από τις πιο επώδυνες καταστάσεις που μπορεί να βιώσει άνθρωπος. Στην πορεία της νόσου τους οι ασθενείς αισθάνονται συχνά μόνοι και αβοήθητοι και όσο τα συμπτώματά της εξελίσσονται ενδέχεται να παρουσιαστούν και συμπτώματα κατάθλιψης.

«Έφτασα να ζω με μια μόνιμη κούραση. Δεν μπορούσα να φάω άνετα, δεν έβγαινα καν έξω φοβούμενη ότι ένα φύσημα του ανέμου στο μάγουλό μου θα πυροδοτήσει τον πόνο. Ζούσα με ένα μόνιμο φόβο. Ένιωθα ότι δεν ελέγχω πλέον εγώ τη ζωή μου».

Θεραπεία

Με το που τίθεται η σωστή διάγνωση μπορεί να ξεκινήσει η θεραπεία. Στην πρώτη γραμμή θεραπείας είναι τα φάρμακα. Φάρμακα όπως η καρβαμαζεπίνη, αλλά και διάφορα άλλα νεότερα, συνήθως ελέγχουν τον πόνο σε ικανοποιητικό βαθμό. Η θεραπεία με κάποιο από τα υπάρχοντα φάρμακα  – μόνο του ή σε συνδυασμό – είναι ικανή να απαλλάξει τους περισσότερους ασθενείς από τα συμπτώματα. Για μερικούς ασθενείς, όμως, τα φάρμακα δεν είναι τόσο αποτελεσματικά  ή έχουν παρενέργειες.

«Τα φάρμακα με βοήθησαν με τον πόνο, αλλά αισθανόμουν υπνηλία ή σαν ζαλισμένη» περιγράφει η Μαρία Π. «Τότε, ο νευρολόγος μου με παρέπεμψε σε νευροχειρουργό».

Όταν τα φάρμακα δεν μπορούν να ελέγξουν τα συμπτώματα ή όταν παρουσιάζονται παρενέργειες, στους ασθενείς μπορεί να προταθεί χειρουργική επέμβαση. Σ’ αυτή την περίπτωση η συζήτηση με τον ασθενή για το τι επιθυμεί και ο ίδιος είναι ιδιαίτερα σημαντική. Υπάρχουν πολλές χειρουργικές επιλογές όπως, για παράδειγμα, η θερμοπηξία του γασσέριου γαγγλίου (ενός τμήματος του τριδύμου νεύρου) ή η μικροαγγειακή αποσυμπίεση. Το ποια μέθοδος θα επιλεγεί εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η ηλικία του ασθενούς, η γενική του κατάσταση, οι προτιμήσεις του κ.λπ.

Αιτιολογία

Η αιτιολογία της νευραλγίας τριδύμου είναι άγνωστη, πιθανολογείται όμως ότι στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει πίεση του νεύρου από κάποιο αγγείο. Σταδιακά, η πίεση αυτή προκαλεί απώλεια της μυελίνης, δηλαδή του περιβλήματος του νεύρου, με αποτέλεσμα το νεύρο να στέλνει εντελώς λάθος σήματα στον εγκέφαλο. Η μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου με λεπτές τομές στην περιοχή του νεύρου δείχνει συχνά – αλλά όχι πάντα –  πίεση του νεύρου από κάποιο αγγείο. Στην περίπτωση αυτή ο νευροχειρουργός μπορεί να προτείνει τη μικροαγγειακή αποσυμπίεση. Κατά τη διάρκεια του χειρουργείου αναγνωρίζεται το αγγείο που πιέζει το νεύρο και στη συνέχεια αυτό κινητοποιείται και απομακρύνεται. Αυτό γίνεται πλέον με ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους, μέσα από κρανιοτομές οι οποίες έχουν διάμετρο όχι μεγαλύτερη από 1,5 εκατοστό, συχνά με τη βοήθεια ενδοσκοπίου. Η μικροαγγειακή αποσυμπίεση απαλλάσσει περισσότερο από το 70% των ασθενών από τον πόνο τους, σε βάθος 10ετίας.

Η θεραπεία της Μαρίας Π.

Τρεις μήνες μετά τη διάγνωση, η Μαρία Π. υπεβλήθη σε χειρουργική αποσυμπίεση του τρίδυμου νεύρου αριστερά. Μέσω μιας μικρής τομής πίσω από το αριστερό αυτί, προσπελάστηκε το νεύρο στην περιοχή της γεφυροπαρεγκεφαλιδικής γωνίας. Στη συνέχεια, ένα μικρό κομμάτι από ίνες τεφλόν τοποθετήθηκε ανάμεσα στο αγγείο και το νεύρο, προκειμένου να μην υπάρχει επαφή ανάμεσά τους. Το χειρουργείο διήρκεσε σχεδόν δύο ώρες.

«Στην αρχή είχα άγχος για το χειρουργείο. Δεν είχα ξαναχειρουργηθεί ποτέ, αλλά, τώρα πλέον, όταν σκέφτομαι τον πόνο που είχα, νιώθω μεγάλη χαρά που το έκανα».

Το χειρουργείο έχει υψηλά ποσοστά επιτυχίας, σε μερικές περιπτώσεις, όμως, ο πόνος μπορεί να επιστρέψει. Σ΄αυτή την περίπτωση μπορούν να ξαναδοκιμαστούν φάρμακα, αλλά και άλλες επεμβατικές τεχνικές όπως η διήθηση του γασσέριου γαγγλίου με διάλυμα γλυκερόλης ή η θερμοπηξία με ραδιοσυχνότητες. Σε επιλεγμένες περιπτώσεις μπορεί να ξαναπροταθεί στον ασθενή χειρουργείο, όμως τα ποσοστά επιτυχίας είναι κάπως χαμηλότερα σε σχέση με την πρώτη επέμβαση, καταλήγει ο κ. Παντελής Σταυριανού.

Η Μαρία Π. σήμερα

Η Μαρία Π. συνεχίζει να χαμογελά χωρίς πόνο και ελπίζει ότι η κατάσταση θα παραμείνει ως έχει.

«Η όλη εμπειρία μου, μού άλλαξε τον τρόπο που βλέπω τα πράγματα. Πόναγα τόσο πολύ καιρό που είχα ξεχάσει πώς είναι να μην πονάει κανείς. Ανυπομονώ να ξαναγυρίσω στη ζωή που είχα πριν ξεκινήσει όλη αυτή η περιπέτεια».