Blog

  • Νανοτεχνολογία – Η νέα επιστημονική πρόκληση και οι εφαρμογές της

    Νανοτεχνολογία – Η νέα επιστημονική πρόκληση και οι εφαρμογές της

    H νανοτεχνολογία είναι το διεπιστημονικό πεδίο που αφορά την ανάπτυξη και χρήση των υλικών με τα οποία μπορούν να παρασκευασθούν  συσκευές και προϊόντα τα οποία έχουν διαστάσεις της τάξης του δισεκατομμυριοστού του μέτρου. Τα νανοσωματίδια και τα νανoϋλικά παρουσιάζουν νέες ιδιότητες που είναι συνάρτηση των διαστάσεών τους. Στην επιστήμη και στην τεχνολογία, το πρόθεμα «νανο» προέρχεται από την ελληνική λέξη νάνος και ένα νανόµετρο (nm)  ισούται µε ένα δισεκατομμυριοστό του μέτρου (10-9 = 0,000000001), είναι δηλαδή δεκάδες χιλιάδες φορές μικρότερο από το πάχος της ανθρώπινης τρίχας. Η προέλευση και η ανάπτυξη της νανοτεχνολογίας δεν είναι σαφείς. Οι πρώτοι νανοτεχνολόγοι μπορεί και να ήταν τεχνίτες γυαλιού του Μεσαίωνα που χρησιμοποιούσαν καμίνια για την επεξεργασία του. Βέβαια οι υαλοτεχνίτες δεν καταλάβαιναν γιατί η επεξεργασία του χρυσού δημιουργούσε τα χρώματα. Η διαδικασία της κατασκευής νανοσυστημάτων και νανοδομών, ειδικά στην παραγωγή  κβαντικών νανοκουκκίδων χρυσού (quantum dots), χρησιμοποιούνταν στις βικτωριανές και μεσαιωνικές εκκλησίες, που ήταν διάσημες για τα υπέροχα βιτρό στα παράθυρά τους. Το ίδιο ισχύει και για διάφορα σμάλτα που βρέθηκαν σε αρχαία τζάμια.
    Οι διάφορες χρωματικές παραλλαγές καθώς και συμπεριφορές των υλικών που χρησιμοποιούνται σε διάφορα νανοσυστήματα εξαρτώνται από το γεγονός ότι τα χαρακτηριστικά των υλικών σε νανοδιαστάσεις είναι διαφορετικά από τα χαρακτηριστικά τους σε διαστάσεις μικροκλίμακας. Τα επιτεύγματα των φυσικών επιστημών (φυσική, βιολογία, χημεία ), αλλά και οι εξελίξεις στην τεχνολογία και κυρίως η ανάπτυξη της επιστήμης των υλικών, βοήθησαν να συγκεντρωθούν πληροφορίες σχετικές με την  κατανόηση της νανοτεχνολογίας. Οι εξελίξεις αυτές αποδείχθηκαν αναγκαίες για τον προσανατολισμό, την επιλογή και την αποτελεσματικότητα των εφαρμογών του τομέα αυτού. Ο τομέας της υγείας και τα καινοτόμα φαρμακευτικά προϊόντα, καθώς και οι εξελίξεις στον τομέα της Ιατρικής δημιουργούν νέες κατευθύνσεις όπως η νανοβιοφαρμακευτική και η νανοϊατρική, οι οποίες χαρακτηρίζονται από προϊόντα υψηλής τεχνολογίας και μεθόδους υψηλής εξειδίκευσης, με στόχο την παραγωγή ασφαλών και αποτελεσματικών φαρμάκων και προϊόντων υγείας. Η ανάπτυξη της νανοτεχνολογίας, της ηλεκτρονικής  και της ρομποτικής αναμένεται να προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα σε βιοϊατρικές εφαρμογές, όπως η γονιδιακή θεραπεία, η μεταφορά φαρμακομορίων, η απεικόνιση και οι διαγνωστικές τεχνικές. Είναι γνωστό ότι πολλά φαρμακομόρια είναι αναποτελεσματικά, λόγω περιορισμένης δυνατότητας πρόσβασης στον ιστό-στόχο. Σήμερα, οι κύριες κατευθύνσεις της βιοϊατρικής έρευνας είναι: η θεραπευτική, η εργαστηριακή διαγνωστική και η in vivo απεικονιστική διαγνωστική.  Σημαντική προσπάθεια γίνεται για την ανάπτυξη καινοτόμων φαρμάκων με βάση τη νανοτεχνολογία  για τη θεραπευτική προσέγγιση πολλών νόσων.  Η πλέον διαδεδομένη μορφή αναγνώρισης του πάσχοντος ιστού είναι η αναγνώριση σε μοριακό επίπεδο, που βασίζεται στο γεγονός ότι σε κάθε όργανο ή ιστό μπορούν να βρεθούν μακρομόρια (αντιγόνα) που είναι ειδικά και εκφράζονται στο συγκεκριμένο όργανο. Για να επιτευχθεί η στόχευση μπορούν να χρησιμοποιηθούν βιομόρια / βιοϋλικά τα οποία  είναι ικανά να αλληλεπιδράσουν εξιδικευμένα με τον στόχο (για παράδειγμα εξειδικευμένα αντισώματα για τα αντίστοιχα αντιγόνα). Σήμερα, αναπτύσσονται ποικίλα πρωτόκολλα για στοχευμένη φαρμακοθεραπεία τα οποία περιλαμβάνουν διαφορετικές προσεγγίσεις. Υπάρχουν αρκετά  νανοσυστήματα (π.χ. λιποσώματα, νανοκάψουλες, νανοσφαιρίδια) τα οποία μπορούν να στοχεύσουν π.χ. τα καρκινικά κύτταρα, να εισέλθουν σε αυτά και να αποδεσμεύσουν το φαρμακομόριο και μελέτες και εφαρμογές βρίσκονται σε εξέλιξη τόσο σε πειραματικό-εργαστηριακό όσο και σε κλινικό επίπεδο. Μερικά απο τα νανοσυστήματα αυτά βρίσκονται ήδη στην αγορά, ενώ ταυτόχρονα γίνεται έρευνα σε επιστημονικό και τεχνολογικό επίπεδο για την ανάπτυξη και άλλων νανοτεχνολογικών φαρμάκων στο μέλλον. H νανοτεχνολογία υπόσχεται να θεραπεύσει ανίατες ασθένειες και να καταστήσει το ιατρικό έργο ευκολότερο. Αόρατα στο ανθρώπινο μάτι νανορομπότ θα εισέρχονται στον ανθρώπινο οργανισμό και θα δίνουν αναλυτική διάγνωση για την κατάσταση του οργανισμού. Στη συνέχεια, άλλα νανορομπότ θα αναλαμβάνουν τη θεραπεία. Μία λεπτή αιμοληψία από το ακροδάχτυλο θα αρκεί για να έχουμε πλήρεις αναλύσεις αίματος. Η θεραπεία θα είναι στοχευμένη στα ασθενή κύτταρα και δεν θα προκαλεί ανεπιθύμητες ενέργειες. Η νανοτεχνολογία στον τομέα της υγείας προϋποθέτει την τεχνολογική υποστήριξη και την κατασκευή νανοδομών, νανοϋπολογιστών σε μοριακό επίπεδο με σκοπό την αυτο-συναρμολόγησή (self-assembly) τους σε μεγαλύτερα συστήματα, τα οποία μπορούν να λειτουργούν σε μοριακό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο υποκατάστασης οργάνων και ιστών (αναγεννητική των ιστών). Η νανοτεχνολογία και η εφαρμογή της στην φαρμακευτική, όπως διαφαίνεται και από τα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, αναμένεται να προσφέρει  σημαντικά πλεονεκτήματα σε βιοϊατρικές εφαρμογές, όπως στη χορήγηση φαρμάκων, στη διάγνωση και απεικόνιση ασθενειών, στη γονιδιακή θεραπεία αλλά και στην αντιμετώπιση καρκινικών καταστάσεων με νέα δεδομένα. Θα πρέπει επίσης να αναφερθεί η μεγάλη εφαρμογή της νανοτεχνολογίας στην επιστήμη της κοσμητολογίας. Η βιομηχανία των καλλυντικών είναι από τις ισχυρότερες στον χώρο της νανοτεχνολογίας. Η χρηματοδότηση της έρευνάς της ξεπερνάει το μισό εκατομμύριο δολάρια ετησίως για τον χώρο των καλλυντικών προιόντων. Προϊόντα, όπως γαλακτώματα, κρέμες, αντηλιακά προϊόντα, προϊόντα μακιγιάζ κ.ά., ακολουθούν την ανάπτυξη και τους ελέγχους που καθορίζονται με βάση τη συμπεριφορά και τις φυσικοχημικές ιδιότητες των νανοσωματιδίων.
    Τέλος, είναι φανερό ότι οι επιδράσεις της νανοτεχνολογίας  θα επεκταθούν στο μέλλον σε πολλές πτυχές της ανθρώπινης ζωής εκτός του τομέα των φαρμάκων και των προϊόντων υγείας και η σημασία της εδράζεται κυρίως στους  παρακάτω τομείς [ανακοίνωση της επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ‘‘Προς μια Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη νανοτεχνολογία’’ (Βρυξέλλες, 12.5.2004, COM (2004) 338 τελικό) ; http://cordis.europa.eu/nanotechnology]
     Στον τομέα της πληροφορίας
     Στον τομέα της αποθήκευσης ενέργειας
     Στον τομέα της επιστήμης των υλικών
     Στον τομέα της οικονομίας
     Στον τομέα της ανάπτυξης και της ανακάλυψης νέων τεχνικών
     Στον τομέα της αυτοκίνησης
     Στον τομέα της ένδυσης
     Στον τομέα της καθημερινής υγιεινής.
     
    Βιβλιογραφία
    Κωνσταντίνος Ν.  Δεμέτζος, ‘‘Φαρμακευτική Νανοτεχνολογία: Βασικές Αρχές και Πρακτικές Εφαρμογές’’, Εκδόσεις Παρισιάνου,
    Αθήνα, 2014.
    Πολυλειτουργικό νανοσύστημα μεταφοράς φαρμακομορίων για απεικόνισηκαι θεραπεία

  • Πρόληψη στην υγεία «Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαµβάνειν»

    Πρόληψη στην υγεία «Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαµβάνειν»

    Στοχεύουμε στην πρόληψη, για να χρειαζόμαστε όσο το δυνατόν λιγότερο τη θεραπεία. Και ο πλέον αδαής αντιλαμβάνεται τη σημασία της πρόληψης, η οποία θωρακίζει την υγεία του οργανισμού και απομακρύνει, σε πολύ μεγάλο βαθμό, την πιθανότητα να νοσήσουμε.
    Μιλώντας για πρόληψη έρχεται στο μυαλό μας το τετριμμένο αλλά τόσο σημαντικό «Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαµβάνειν», του Ιπποκράτη, πατέρα της Ιατρικής (460-370 π.χ.).
    Και αν από την αρχαιότητα, με τα πενιχρά μέσα που διέθετε η επιστήμη, είχε εντοπισθεί η σπουδαιότητα της πρόληψης, σήμερα με τα σύγχρονα διαγνωστικά μέσα και την εργαστηριακή πρόοδο της επιστήμης, είμαστε αδικαιολόγητοι αν δεν λειτουργούμε προς την κατεύθυνση αυτή, η οποία αποτελεί τη βάση τ ης φροντίδας της υγείας μας.
    Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι έχουν γίνει προληπτικά τρομερά βήματα όσον αφορά το μεγαλύτερο όργανο του οργανισμού μας, το δέρμα. Από την εποχή της Κλεοπάτρας με τα μπάνια στο γάλα και το μέλι, μέχρι τις μέρες μας, η κοσμετολογία, η ανάπτυξη των καλλυντικών και η ενασχόληση με την ομορφιά έφερε αποτελέσματα και συνεχίζει  να φέρνει νέες μεθόδους στην αντιγήρανση. Όμως ο οργανισμός μας δεν είναι μόνο το εξωτερικό μας «περίβλημα», το εμφανές, η ομορφιά.  Είναι ένα τεράστιο σύνολο, αφανές στο μεγαλύτερό του ποσοστό, αλλά τόσο σημαντικό για τη συνολική υγεία, αντιγήρανση και ποιότητα της ζωής μας.  Μπορούμε να σταματήσουμε το ρολόι του χρόνου ή να τον γυρίσουμε πίσω; Αναφερόμαστε όχι μόνο στην ομορφιά αλλά και στην υγεία, δηλαδή την πρόληψη εκφυλιστικών ασθενειών που επιφέρει το πέρασμα του χρόνου (καρδιαγγειακά, διαβήτης, οστεοπόρωση, αρθρίτιδες  κ.λπ.). Τον χρόνο δεν μπορούμε να τον σταματήσουμε, μπορούμε όμως να επιβραδύνουμε ή να αποφύγουμε σε έναν βαθμό τις επιπτώσεις από το πέρασμά του.
    Η πρόληψη, σε ό,τι αφορά την υγεία μας από το πέρασμα του χρόνου, στηρίζεται σε τέσσερις βασικούς άξονες: τη διατροφή, την άσκηση, το περιβάλλον και τα συμπληρώματα διατροφής. Ο οργανισμός μας λειτουργεί σαν ένα τεράστιο εργοστάσιο εσωτερικών αντιδράσεων, οι οποίες αφήνουν κατάλοιπα που «γερνάνε» το σώμα μας.
    Η κακή διατροφή, το άγχος, το μολυσμένο και επιβαρυμένο περιβάλλον, η ακτινοβολία (ηλιακή και χημική) και το κάπνισμα προκαλούν οξειδώσεις, δηλαδή «σκουριάζουν» το εσωτερικό μας, όπως σκουριάζει το σίδερο.
    Αν θέλουμε να επιτύχουμε μακροζωία, αλλά κυρίως ποιότητα ζωής χωρίς βασανιστικές ασθένειες, οφείλουμε να ασχοληθούμε από την παιδική ακόμα ηλικία με τους βασικούς άξονες που αναφέρθηκαν.  Δίνουμε προσοχή και βαρύτητα στο τι τρώμε, πόσο γυμναζόμαστε, περπατάμε, κολυμπάμε, πόσο αξιόπιστα προϊόντα χρησιμοποιούμε για την υγιεινή περιποίησή μας.

    Tη φροντίδα για πρόληψη, πέρα από την ομορφιά, θα μπορούσαμε να την αναλύσουμε ως εξής:

    Βασικοί κανόνες υγιεινής

    Αρχή της είναι η εφαρμογή των απλών κανόνων υγιεινής και καθαριότητας σε όλα τα πιθανά σημεία εισόδου μικροβίων και ιών στον οργανισμό (στόμα, ευαίσθητη περιοχή, αυτιά, μύτη, δέρμα), καθώς επίσης και το συχνό πλύσιμο των χεριών για να μη μεταφέρονται μικρόβια στο στόμα μας.

    Βασικό παράγοντα πρόληψης αποτελεί ο εμβολιασμός

    Πολλά ακούγονται και γράφονται τελευταία για τα εμβόλια. Οφείλουμε να παραδεχτούμε, όμως,  ότι από την εποχή που εφαρμόστηκε ο εμβολιασμός στους πληθυσμούς, έχουν περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό, ή έχουν σχεδόν εκλείψει, οι επιδημίες και οι παιδικές ασθένειες, με αποτέλεσμα την ελαχιστοποίηση των ποσοστών θνησιμότητας.  Τα όποια ερωτήματα δημιουργούν οι εμβολιασμοί δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να τους «δαιμονοποιούν» και να φτάνουμε στο αντίθετο άκρο, να τους αποφεύγουμε και να εκτιθέμεθα έτσι στον κίνδυνο να νοσήσουμε.  Οι επιστήμονες υγείας, οι γιατροί θα λύσουν τις απορίες μας και θα μας πείσουν να ακολουθήσουμε τις οδηγίες τους σε σχέση με τον εμβολιασμό.

    Προληπτικές εξετάσεις

    Το πολυτιμότερο αγαθό στη ζωή είναι η υγεία. Τη φροντίζουμε με:
    ‘Έλεγχο πριν ακόμη παρουσιαστεί το σύμπτωμα, με εξετάσεις σε τακτά διαστήματα.
    ‘Έλεγχο και αξιολόγηση συμπτωμάτων. «Ακούγοντας» τον οργανισμό μας αντιδρούμε στο σύμπτωμα με άμεση επίσκεψη στον γιατρό. Η αναβλητικότητα ή ο «φόβος» είναι οι πλέον κακοί σύμβουλοί μας.

    Εποχική πρόληψη

    Ανάλογα με την εποχή του χρόχου δίνουμε βαρύτητα:
    – Τον χειμώνα, γρίπη, κρυολόγημα,  λοιμώξεις αναπνευστικού
    – το καλοκαίρι, ουρολοιμώξεις, μυκητιάσεις
    – την άνοιξη, αλλεργίες
    – το φθινόπωρο, τριχόπτωση, αύξηση άμυνας οργανισμού.

    Πρόληψη κατά την εμβρυϊκή ζωή (π.χ. αμνιοκέντιση) και την βρεφική, παιδική ηλικία.

    Ασθένειες

    Τελευταίο, αλλά πολύ σημαντικό είναι η προσοχή στην πρόληψη όλων των κατηγοριών ασθενειών (διαβήτης, καρδιαγγειακό, καρκίνος,  μολύνσεις κ.λπ.).
    Η εξατομικευμένη μελέτη των πραγματικών αναγκών του οργανισμού μας από τους επιστήμονες υγείας κυρίως τους γιατρούς αλλά και τους φαρμακοποιούς, διατροφολόγους, ψυχοθεραπευτές κ.λπ., θα μας κατευθύνει αποτελεσματικά ώστε να εξασφαλίσουμε μεγάλη διάρκεια ζωής αλλά κυρίως ποιότητα κατά τη διάρκειά της.


  • Αντιηλιακά – Η ασπίδα μας   απέναντι στον ήλιο

    Αντιηλιακά – Η ασπίδα μας απέναντι στον ήλιο

    Τον αγαπάμε και λατρεύουμε να εκτιθέμεθα σε αυτόν, αν ωστόσο δεν λάβουμε τα απαραίτητα μέτρα προστασίας μπορεί να καταστεί επικίνδυνος! Ο λόγος για τον ήλιο, που έχει κατηγορηθεί μεταξύ άλλων για την εμφάνιση καρκίνου του δέρματος, αλλά και τη φωτογήρανση.
     
    Aκόμα και τα πιο φωτοσταθερά οργανικά φίλτρα φωτοκαταναλώνονται/φωτοδιασπώνται σε συγκεκριμένες συνθήκες. Γι’ αυτό και είναι πολύ σημαντική η επανάληψη εφαρμογής των αντιηλιακών σκευασμάτων
     
    Λίγα σκευάσματα στη Δερματολογία έχουν τη δυνατότητα να προλαμβάνουν ασθένειες – και τα αντιηλιακά είναι τα πιο σημαντικά από αυτά. Οι αντιηλιακές ουσίες έχουν το πλεονέκτημα ότι απορροφούν ή σκεδάζουν την υπεριώδη ακτινοβολία και έτσι δεν της επιτρέπουν να φτάσει στο δέρμα και να προκαλέσει τις βλαβερές της συνέπειες.
    Το υπεριώδες φάσμα του ηλιακού φωτός έχει συνδεθεί με την καρκινογένεση στο δέρμα: τα βασικοκυτταρικά και ακανθοκυτταρικά καρκινώματα και το μελάνωμα. Επίσης, προκαλεί προκαρκινικές βλάβες, ακτινικές υπερκερατώσεις και δημιουργεί ή επιδεινώνει φωτοδερματοπάθειες. Επιπλέον, είναι ο κύριος περιβαλλοντικός παράγοντας που σε χρόνια έκθεση συμβάλλει στη γήρανση του δέρματος (φωτογήρανση).
     
    Δραστικές ουσίες
    Οι δραστικές ουσίες των αντιηλιακών χωρίζονται, ανάλογα με το μηχανισμό δράσης τους, σε ανόργανες (φυσικές) και οργανικές (χημικές). Οι ανόργανες, με κυριότερες το διοξείδιο του τιτανίου και το οξείδιο του ψευδαργύρου, ανακλούν σαν καθρέπτης ή σκεδάζουν την υπεριώδη ακτινοβολία.
    Τα οργανικά φίλτρα απορροφούν τις UV ακτίνες, με αποτέλεσμα να διεγείρονται σε υψηλότερη ενεργειακή κατάσταση. Έπειτα, επιστρέφουν στην προηγούμενη ενεργειακή κατάσταση, απελευθερώνοντας την περίσσια ενέργειας ως ακτινοβολία χαμηλότερης ενέργειας (υψηλότερου μήκους κύματος). Έτσι, δεν επιτρέπουν στις ακτίνες UV να φτάσουν στο δέρμα. Τα περισσότερα προϊόντα περιέχουν συνδυασμούς οργανικών και ανόργανων φίλτρων για να επιτύχουν καλύτερη προστασία και κοσμετολογικό αποτέλεσμα.
    Τα τελευταία χρόνια γίνεται προσπάθεια τα αντιηλιακά να προστατεύουν και από βλάβες που μπορεί να προκύψουν από το ορατό και το υπέρυθρο φάσμα της ηλιακής ακτινοβολίας, κυρίως με προσθήκες αντιοξειδωτικών, που εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες οι οποίες παράγονται από αυτά τα μήκη κύματος στο δέρμα. Ωστόσο, δεν υπάρχουν ακόμη ικανά στοιχεία που να ποσοτικοποιούν την πιθανή προστασία και να αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα αυτής της προσέγγισης.
    Αντίθετα, πολύ καλά μετράται η προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία UVA και UVB. Το ερύθημα χρησιμοποιείται ως μονάδα μέτρησης της προστασίας από τη UVB. Συγκεκριμένα, ο παράγοντας SPF (Sun Protection Factor) ορίζεται ως ο λόγος της δόσης UVR (290-400 nm) που απαιτείται για να παραχθεί 1 ελάχιστη ερυθηματογόνος δόση (MED – Minimal Erythema Dose) στο προστατευμένο με αντιηλιακή κρέμα δέρμα (μετά την εφαρμογή 2 mg/cm2 του προϊόντος) διά τη δόση που απαιτείται για την παραγωγή 1 MED στο μη προστατευμένο από αντιηλιακή δέρμα. Ουσιαστικά, ο δείκτης SPF δείχνει πρώτιστα την προστασία από τη UVB, δεδομένου ότι η UVB είναι 1.000 φορές πιο ερυθηματογόνος από τη UVA. Βέβαια, η απουσία ερυθήματος δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει βλάβη από τη UV ακτινοβολία. Η ακτινοβολία UVA μετράται με το δείκτη PPD (Persistent Pigment Darkening). Ο δείκτης ορίζεται ως ο λόγος της δόσης που χρειάζεται για να προκαλέσει ελάχιστο ανιχνεύσιμο μαύρισμα στο προστατευμένο με το αντηλιακό δέρμα σε σχέση με το μη προστατευμένο. Αξιολογείται δύο ώρες μετά την ακτινοβόληση με UVA. Oι ευρωπαϊκοί κανονισμοί στο συγκεκριμένο ζήτημα ορίζουν πως η UVA προστασία του αντιηλιακού θα πρέπει να ανέρχεται στο 1/3 του αναγραφόμενου SPF – τότε μόνο επιτρέπεται να βαφτίζεται ένα σκεύασμα ως αντιηλιακό ευρέος φάσματος.
    Φωτοσταθερότητα και αντοχή στο νερό
    Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, τα οργανικά φίλτρα απορροφούν UV ενέργεια, την αποδίδουν ως θερμότητα και επιστρέφουν στην προηγούμενη κατάστασή τους. Θεωρητικά, αυτή η διαδικασία θα μπορούσε να επαναλαμβάνεται επ’ αόριστον – ωστόσο, άλλες διαδικασίες μπορεί να ελαττώνουν την ικανότητα του φίλτρου να απορροφά ενέργεια (ισομερισμός, διάσπαση, παραγωγή οξειδωτικών ριζών, αντίδραση με άλλα μόρια).
    Έτσι, ακόμα και τα πιο φωτοσταθερά οργανικά φίλτρα φωτοκαταναλώνονται/φωτοδιασπώνται σε συγκεκριμένες συνθήκες. Γι’ αυτό και είναι πολύ σημαντική η επανάληψη εφαρμογής των αντιηλιακών σκευασμάτων.
    Τα αντιηλιακά αξιολογούνται επίσης για την ικανότητά τους να μένουν στο δέρμα μετά την επαφή με το νερό. Στην Ευρώπη, ανθεκτικό ή πολύ ανθεκτικό στο νερό ορίζεται ένα σκεύασμα όταν το SPF μετά από 40 λεπτά ή 80 λεπτά εμβύθισης, αντίστοιχα, παραμένει μεγαλύτερο ή ίσο με το 50% του αρχικού (προ εμβύθισης) SPF.
     
    Αντιηλιακό στα παιδιά
    Σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές οδηγίες, τα αντιηλιακά δεν πρέπει να είναι πρώτη γραμμή φωτοπροστασίας για παιδιά κάτω των τριών ετών, αλλά να χρησιμοποιούνται επικουρικά και σε μικρές επιφάνειες όπου δεν είναι δυνατά τα άλλα μέτρα φωτοπροστασίας (ρούχα – καπέλα).

  • Προβιοτικά – Ένας ισχυρός σύµµαχος για το καλοκαίρι

    Προβιοτικά – Ένας ισχυρός σύµµαχος για το καλοκαίρι

    Έχουµε συνδέσει στο µυαλό µας τα µικρόβια µε κάτι κακό, τιθα λέγατε όµως αν ακούγατε ότι υπάρχουν µικρόβια που µας κάνουν… καλό; Τα προβιοτικά ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία. Η τακτική κατανάλωση προβιοτικών βελτιώνει την ισορροπία της εντερικής µικροχλωρίδας, την καλύτερη λειτουργία του πεπτικού συστήµατος, διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστηµα και προλαµβάνει τις ουρολοιµώξεις.
    Η  πρώτη αναφορά στις ευεργετικές επιδράσεις των ζυµωµένων τροφίµων απαντάται στην Παλαιά Διαθήκη (Γένεση 18:8), όπου αναφέρεται ότι ο Αβραάµ όφειλε τη µακροζωία του στην κατανάλωση ξινού γάλακτος. Στα 76 π.Χ. ο Ρωµαίος ιστορικός Πλίνιος συνιστούσε τη χορήγηση ζυµωµένων γαλακτοκοµικών προϊόντων για τη θεραπεία της γαστρεντερίτιδας, ενώ ο πρωτοπόρος της Ανοσολογίας Metchnikoff, το 1908, ανέπτυξε τη θεωρία της αυτο-αποτοξίνωσης του οργανισµού και συνέδεσε την παρατηρούµενη µακροζωία των Βούλγαρων χωρικών µε την κατανάλωση ζυµωµένων γαλακτοκοµικών προϊόντων. Οι Ρώσοι εδώ και δεκαετίες συνιστούν τη χορήγηση κεφίρ και κούµις (προβιοτικό ρόφηµα από γάλα γαϊδούρας) σε ασθενείς που πάσχουν από ευρύ φάσµα νοσηµάτων, όπως προβλήµατα στο µεταβολισµό, αθηροσκλήρωση, φυµατίωση, καρκίνο, διαταραχές του πεπτικού συστήµατος και αλλεργικές παθήσεις.
    Ως προβιοτικοί χαρακτηρίζονται οι ζωντανοί µικροοργανισµοί, οι οποίοι όταν καταναλωθούν σε επαρκή ποσότητα δρουν ευεργετικά στην υγεία του καταναλωτή (FAO, 2002). Τα προβιοτικά βακτήρια που συνηθέστερα χρησιµοποιούνται στη φαρµακοβιοµηχανία αλλά και στη βιοµηχανία τροφίµων περιλαµβάνουν τα γένη Lactobacillus και Bifidobacterium. Πολλά προβιοτικά στελέχη έχουν προσδιοριστεί, µελετηθεί και διατεθεί στο εµπόριο είτε ως συµπληρώµατα διατροφής είτε ως συστατικά ζυµωµένων γαλακτοκοµικών προϊόντων, και άλλων ειδών, όπως ροφηµάτων, προϊόντων µε βάση το κρέας ή δηµητριακών.
    Σύµφωνα µε τη διεθνή βιβλιογραφία, οι ευεργετικές δράσεις που αποδίδονται στα προβιοτικά είναι:
    Αποικίζουν το πεπτικό σύστηµα και βοηθούν στην καλύτερη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήµατος (πέψη, καταπολέµηση των εντερικών διαταραχών και δυσκοιλιότητας, κινητικότητα του εντέρου, µείωση τυµπανισµού).
    Ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστηµα. Η ενίσχυση αυτή µπορεί να προκαλείται είτε απευθείας από τα ίδια τα βακτήρια είτε από τα πεπτίδια που δηµιουργούνται κατά τη διαδικασία της ζύµωσης, τα οποία έχει αποδειχθεί ότι είναι βιοενεργά.
    Παρουσιάζουν αντιµικροβιακή δράση έναντι των παθογόνων µικροοργανισµών και διαθέτουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Διεγείρουν την ανάπτυξη των επιθυµητών µη παθογόνων µικροοργανισµών στο έντερο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι προβιοτικοί µικροοργανισµοί είναι ζωντανοί και ανταγωνίζονται πιθανούς παθογόνους µικροοργανισµούς, όπως η Listeria monocytogenes.
    Μειώνουν τη χοληστερόλη στο αίµα, προστατεύοντας από καρδιαγγειακές παθήσεις.
    Έχουν αντικαρκινική δράση, είτε µε απευθείας αναστολή του σχηµατισµού καρκινικών κυττάρων είτε µε δέσµευση ή/και αποδόµηση (προ)καρκινογόνων ενώσεων στο έντερο.
    Αναστέλλουν ανταγωνιστικά την ανάπτυξη του Helicobacter pylori, αποκαθιστώντας έτσι τη γαστρική µικροχλωρίδα, γεγονός που στη συνέχεια βελτιώνει την αποτελεσµατικότητα των θεραπειών εκρίζωσής του.
    Βοηθούν στην αντιµετώπιση παθήσεων του ουροποιητικού συστήµατος (ουρολοίµωξη). Οι µηχανισµοί µε τους οποίους ορισµένα προβιοτικά βελτιώνουν την ουρογεννητική υγεία περιλαµβάνουν την ανοσολογική διαµόρφωση, την µετατόπιση των παθογόνων και τη δηµιουργία συνθηκών λιγότερο ευνοϊκών για τον πολλαπλασιασµό των παθογόνων µικροοργανισµών.

    Διαδικασία έγκρισης
    Το νοµοθετικό πλαίσιο, βάσει του οποίου γίνεται η αποδοχή ενός προϊόντος ως προβιοτικoύ, είναι ιδιαίτερα απαιτητικό. Πρόκειται για τον Ευρωπαϊκό Κανονισµό 1924/2006 περί ισχυρισµών υγείας και διατροφής που περιλαµβάνει τα στάδια που πρέπει να ακολουθήσει µια εταιρεία παραγωγής τροφίµων ή συµπληρωµάτων διατροφής, ώστε να ισχυριστεί επίσηµα ότι παράγει ένα προϊόν µε προβιοτικές ή άλλες ευεργετικές ιδιότητες. Η έγκριση για την κυκλοφορία ενός προβιοτικού προϊόντος γίνεται κατόπιν αξιολόγησης κριτηρίων ασφάλειας (έλλειψη παθογόνου δράσης, µη δυνατότητα παραγωγής βιογενών αµινών κ.ά.), προβιοτικών ιδιοτήτων (προσκόλληση και εγκατάσταση στο επιθήλιο του πεπτικού σωλήνα, δυνατότητα επιβίωσης σε όξινο περιβάλλον κ.ά.) και τεχνολογικών ιδιοτήτων (ικανότητα επιβίωσης της καλλιέργειας κατά τα διάφορα στάδια παραγωγής του προϊόντος και επιθυµητές οργανοληπτικές ιδιότητες που θα προσδώσει σε αυτό). Επίσης, απαιτείται κλινική µελέτη που να αποδεικνύει συγκεκριµένη -όχι αόριστη- ευεργετική δράση στον οργανισµό µετά την κατανάλωση συγκεκριµένης ποσότητας του εν λόγω τροφίµου. Το τρόφιµο επαναξιολογείται σε τακτά χρονικά διαστήµατα και αν για κάποιο λόγο δεν αποδεικνύεται η ευεργετική του δράση, η άδεια κυκλοφορίας του αίρεται και η εταιρεία παραγωγής οφείλει να αλλάξει την ετικέτα του τροφίµου αφαιρώντας τον ισχυρισµό υγείας, ώστε να µην παραπλανείται ο καταναλωτής.
    Τα προβιοτικά συµπληρώµατα διατροφής είναι µία σίγουρη λύση για την πρόσληψη προβιοτικών καλλιεργειών που επιφέρει τα ευεργετικά αποτελέσµατα που αναφέρθηκαν παραπάνω. Όµως, καταναλώνοντας τρόφιµα που περιέχουν προβιοτικά προσλαµβάνουµε ταυτόχρονα και άλλα ωφέλιµα συστατικά, όπως βιταµίνες και ιχνοστοιχεία. Γιαούρτι µε φρούτα, κεφίρ και άλλα ροφήµατα µε προβιοτικά αποτελούν µία εξαιρετική επιλογή για τους ζεστούς µήνες του καλοκαιριού.

     

     

     

     


    Η Health Editor Προτείνει:

     

  • Διατροφή στα  6 πρώτα χρόνια  της ζωής – Η σημασία της στη δόμηση του εγκεφάλου

    Διατροφή στα 6 πρώτα χρόνια της ζωής – Η σημασία της στη δόμηση του εγκεφάλου

    Η κατάλληλη διατροφή είναι απαραίτητη για τη φυσιολογική εγκεφαλική ανάπτυξη του παιδιού, η οποία επιτελείται με ταχείς ρυθμούς προγεννητικά, από την αρχή της κύησης, και μεταγεννητικά, στα πρώτα χρόνια της ζωής. Οι νευροεπιστήμες έχουν δείξει ότι τα πρώτα 5-6 χρόνια της ζωής είναι καθοριστικά για τον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο, καθώς το περιβάλλον έχει τη μέγιστη επίδραση σε όλους τους τομείς της ανάπτυξης του παιδιού, όπως η γλώσσα και η επικοινωνία, οι κινητικές δεξιότητες, οι γνωστικές δεξιότητες και η κοινωνική-συναισθηματική ανάπτυξη.

    Τυχόν διατροφικά ελλείμματα κατά τη διάρκεια των κρίσιμων αυτών περιόδων είναι πιθανό να επηρεάσουν τη νόηση, τη συμπεριφορά και τις ακαδημαϊκές επιδόσεις στα σχολικά χρόνια και στη μετέπειτα ενήλικη ζωή.
    Μελέτες έχουν δείξει ότι ο θηλασμός μπορεί να βελτιώσει τη νοητική ανάπτυξη μέσω διαφόρων μηχανισμών, οι οποίοι σχετίζονται τόσο με τη σύσταση του μητρικού γάλακτος όσο και με την εμπειρία του θηλασμού. Ένα σύνολο διατροφικών συστατικών, αυξητικών παραγόντων και ορμονών, συμπεριλαμβανομένων των κρίσιμων δομικών μορίων δοκοσαεξαενoϊκού οξέος (DHA) και της χολίνης, τα οποία είναι απαραίτητα για την εγκεφαλική ανάπτυξη, περιέχονται στο μητρικό γάλα. Επίσης, η σωματική επαφή μέσω του θηλασμού ενισχύει το θετικό δεσμό μητέρας-παιδιού μέσω της διάδρασης και είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη νοητική και κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη του βρέφους. Ο θηλασμός επίσης διεγείρει ορμονικές αποκρίσεις από τη μητέρα (όπως την έκλυση ωκυτοκίνης) κατά τη διάρκειά του, με συνέπεια τη μείωση του στρες και των καταθλιπτικών συμπτωμάτων της μητέρας, βελτιώνοντας τη σχέση μητέρας-βρέφους. Στις αναπτυγμένες χώρες, τα παιδιά που έχουν θηλάσει στη βρεφική ηλικία τείνουν να έχουν υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης στη σχολική ηλικία, σχετικά με τα παιδιά που σιτίστηκαν με τεχνητή διατροφή. Μετα-αναλύσεις έχουν εκτιμήσει μεγαλύτερο δείκτη νοημοσύνης κατά 3-5 μονάδες στα παιδιά τα οποία θήλασαν ως βρέφη.

    Λιπαρά οξέα
    Τα απαραίτητα λιπαρά οξέα, εκείνα δηλαδή τα οποία ο οργανισμός δεν μπορεί να συνθέσει και πρέπει να λαμβάνονται από τις τροφές, βασίζονται στα πολυακόρεστα λινολεϊκό οξύ [ομάδα ωμέγα-6 (Ω-6) λιπαρών οξέων] και αλφα-λινολενικό οξύ [ομάδα ωμέγα-3 (Ω-3) λιπαρών οξέων] και επιδρούν στη λειτουργία των κυτταρικών μεμβρανών, στη μυελινοποίηση και τη συναπτική λειτουργία στον εγκέφαλο. Η σχέση μεταξύ Ω-6 και Ω-3 μπορεί να επηρεάσει παραμέτρους της υγείας.
    Υπάρχουν 3 κύριοι τύποι Ω-3 λιπαρών οξέων: το άλφα-λινολενικό (ALA), το δοκοσαεξαενoϊκό (DHA) και το εικοσαπενταενοϊκό οξύ (EPA). Φυσικές πηγές τους είναι κυρίως τα λιπαρά ψάρια, όπως ο σολομός, το σκουμπρί, η σαρδέλα, ενώ πηγές φυτικής προέλευσης είναι τα καρύδια, ο λιναρόσπορος, το λάχανο και η σόγια. Τα Ω-3 είναι συνολικά ωφέλιμα στην υγεία, ωστόσο η επίδρασή τους είναι ιδιαίτερα σημαντική στην ανάπτυξη του εγκεφάλου και των οφθαλμών. Για το λόγο αυτόν, τα βρεφικά γάλατα και ειδικά αυτά των προώρων είναι εμπλουτισμένα με DHA. Επίσης, οι έγκυοι και θηλάζουσες μητέρες συστήνεται να λαμβάνουν DHA στη διατροφή τους, ιδανικά μέσω των τροφίμων και εναλλακτικά μέσω συμπληρωμάτων διατροφής.

    Διατροφικές ελλείψεις
    Οι ελλείψεις διατροφικών στοιχείων, όπως ο σίδηρος, ο ψευδάργυρος και το ιώδιο, μπορούν να επηρεάσουν τις νοητικές, τις κινητικές και τις συναισθηματικές ικανότητες των παιδιών. Η έλλειψη σιδήρου, ειδικότερα σε ηλικίες μικρότερες των δύο ετών σχετίζεται με φτωχή ψυχοκινητική ανάπτυξη και μειωμένες σχολικές επιδόσεις στη μετέπειτα ζωή. Πηγές σιδήρου είναι η σπιρουλίνα, το σπανάκι, το συκώτι, οι σαρδέλες, η μαύρη σοκολάτα.
    Το ιώδιο είναι απαραίτητο στη σύνθεση των θυρεοειδικών ορμονών, οι οποίες εμπλέκονται στην ανάπτυξη του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, στη νευρογένεση, στη συναπτογένεση και τη μυελινοποίηση του εγκεφάλου. Η έλλειψη ιωδίου κυρίως κατά την προγεννητική ζωή έχει φανεί ότι επηρεάζει σημαντικά τη νοημοσύνη και τις δεξιότητες του παιδιού. Περιέχεται στο γιαούρτι, τα κράνμπερις, τον βακαλάο και άλλα.
    Ο ψευδάργυρος αποτελεί επίσης σημαντικό στοιχείο για τον εγκέφαλο, καθώς εμπλέκεται στη σύνθεση του DNA και του RNA και στο μεταβολισμό των υδατανθράκων, των πρωτεϊνών και των λιπών. Η έλλειψή του σχετίζεται με προβλήματα στην προσοχή, στη μάθηση και τη μνήμη. Φυσικές πηγές ψευδαργύρου είναι τα δημητριακά, το ρύζι, τα γαλακτοκομικά, το μοσχάρι.
    Το σύμπλεγμα των βιταμινών Β (περιλαμβανόμενης της θειαμίνης) είναι επίσης σημαντικό για την εγκεφαλική ανάπτυξη και λειτουργία μέσω διαφόρων μηχανισμών – η έλλειψή τους συνδέεται με γνωστικά και γλωσσικά προβλήματα. Καλές πηγές τους αποτελούν τα φρούτα, τα δημητριακά ολικής άλεσης, τα αυγά, τα φασόλια, το γάλα και άλλα.
    Συνολικά, η επαρκής, κατάλληλη και ισορροπημένη διατροφή στα πρώτα χρόνια της ζωής αποτελεί τη βάση για την καλή εγκεφαλική λειτουργία και επιτρέπει στο παιδί, μέσω των κατάλληλων κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιδράσεων, να φτάσει στο μέγιστο του δυναμικού του, επιτυγχάνοντας τις βέλτιστες γνωστικές, κινητικές και κοινωνικοσυναισθηματικές δεξιότητες.

    Photo by freepik
  • ΔΙΑΚΟΠΕΣ- Πάρτε μαζί σας τα απαραίτητα φάρμακα σώματος & ψυχής

    ΔΙΑΚΟΠΕΣ- Πάρτε μαζί σας τα απαραίτητα φάρμακα σώματος & ψυχής

    Πόσες φορές δεν γεμίσαμε τις βαλίτσες μας με άχρηστα και αμέτρητα ρούχα – παπούτσια – κοσμήματα, τα οποία συσκευάσαμε, κουβαλήσαμε… δεν χρησιμοποιήσαμε και τα επιστρέψαμε πάλι πίσω! Τελικά, πήγαν διακοπές τα αντικείμενα και σε εμάς έμεινε η σκοτούρα της προετοιμασίας και το βάρος της μεταφοράς… Φροντίζουμε για τις διακοπές μας να προετοιμαστούμε ώστε να είμαστε ανάλαφροι, ξέγνοιαστοι, απαλλαγμένοι από συνήθειες και «βάρη» της καθημερινότητας.
     
    Η  επαγγελµατική και η κοινωνική µας ζωή «επιβάλλουν» ντύσιµο προσεγµένο, όµως αξίζει αυτή τη συνήθεια να την υιοθετήσουµε και στις διακοπές, παίρνοντας π.χ. ψηλοτάκουνες γόβες για τα καλντερίµια του νησιού ή ταγιέρ – κουστούµι και γραβάτα «µήπως βγούµε κάπου καλά»; Μήπως πρέπει να ξεφορτωθούµε αυτές τις συνήθειες και να πακετάρουµε στις αποσκευές µας τα απολύτως απαραίτητα φάρµακα του σώµατος και της ψυχής;
    Αυτά δεν είναι άλλα από:
    1) Λίγα, ανάλαφρα, πρακτικά ρούχα, βαµβακερά, δροσερά, φιλικά στο σώµα, αναπαυτικά παπούτσια, κάτι ζεστό για την ψύχρα τις νύχτες κάτω από τον γεµάτο αστέρια βραδινό ουρανό, µακριά από τα φώτα της πόλης…
    2) Γυαλιά ηλίου, καπέλα, σαγιονάρες, παρεό, µαγιό.
    3) Αγαπηµένα παιχνίδια των παιδιών και των µεγάλων και τα απαραίτητα βιβλία – φάρµακα της ψυχής.
    4) Τα φάρµακα του σώµατος, το φαρµακείο των διακοπών. Τι πρέπει να περιέχει αυτό;
     
    Το φαρµακείο των διακοπών
    Το περιεχόµενό του ποικίλλει ανάλογα αν πάµε διακοπές µε παιδιά, µε χρονίως πάσχοντες, µε ηλικιωµένους, µε εγκύους ή αν κάνουµε ταξίδι στο εξωτερικό.
    Ειδικά για διακοπές στην Ελλάδα, το περιεχόµενο του φαρµακείου θα εξαρτηθεί από:

    •   Τον προορισµό, δηλαδή  πόσο κοντά βρισκόµαστε σε Κέντρο Υγείας ή φαρµακείο (αν το µέρος που θα πάµε είναι ερηµικό, θα πρέπει να πάρουµε περισσότερα πράγµατα µαζί µας).
    •   Από τις ανάγκες µας (τις δικές µας και της οικογένειάς µας). Αν χρησιµοποιούµε ήδη φάρµακα ή πάσχουµε από ασθένειες, είναι σηµαντικό να λάβουµε υπόψη µας τις αλλαγές των συνθηκών  και να προετοιµαστούµε κατάλληλα ώστε να αποφύγουµε επιπλοκές.

    Καλό είναι να έχουµε µαζί µας κάποια απαραίτητα τηλέφωνα (γιατρού, παιδιάτρου, φαρµακείου, Κέντρου Υγείας κ.λπ.), καθώς και τη φαρµακευτική µας αγωγή, ώστε να µη βρεθούµε από την πρώτη στιγµή µε το πρόβληµα «Α! ξέχασα το φάρµακό µου!»
    Αν πρόκειται να πάµε σε αποµακρυσµένη περιοχή από Κέντρο Υγείας ή φαρµακείο, καλό είναι να έχουµε µαζί µας µία ένεση κορτιζόνης µε σύριγγα, για κάθε ενδεχόµενο (Όλο και θα βρεθεί ένας επιστήµονας Υγείας να βοηθήσει στη χρήση της όταν προκύψει το πρόβληµα, άρα και η ανάγκη).
    Τώρα, κλασικά το φαρµακείο µας θα πρέπει να εφοδιαστεί µε:

    •   αντιισταµινικό
    •   αντιδιαρροϊκό
    •   αντιφλεγµονώδες
    •   αντιόξινο
    •   αντιπυρετικό
    •   αντιβιοτικό
    •   αντισηπτικό
    •   και βέβαια αντικουνουπικό και αντιηλιακό.

    Όλα τα παραπάνω «αντί» σηµατοδοτούν τα όπλα µας για όλους τους πιθανούς µικρούς εχθρούς ή προβλήµατα που µπορεί να επιφυλάσσουν δυσάρεστες εκπλήξεις και να χαλάσουν τις διακοπές µας στερώντας µας την ξεγνοιασιά!

    •   Καλό είναι ακόµα να προσθέσουµε στο φαρµακείο µας ένα τσιµπιδάκι φρυδιών που θα χρειαστεί για να αφαιρέσουµε ένα αγκάθι, ένα κεντρί ή αχινό.
    •   Ένα απλό κολλύριο για ερεθισµό στα µάτια, είδη επίδεσης κάποιων τραυµάτων.
    •   Αντιηλιακό προσώπου και σώµατος σε ποσότητα που να µας επιτρέπει ανανέωση κάθε 2-3 ώρες.
    •   Δροσιστικό gel αλόης ή µια υδαρή, αντιφλογιστική κρέµα για µετά την ηλιοθεραπεία.
    •   Φυσικά µην παραλείψετε να έχετε µαζί σας το κατάλληλο προϊόν σε µορφή υδρογέλης για αντιµετώπιση πληγών (τραύµατα, εγκαύµατα, ανοιχτές πληγές και αντιµετώπιση ηλιακού εγκαύµατος)

    Τέλος, προσοχή στη µεταφορά και αποθήκευση όλων των φαρµάκων! Δεν θα πρέπει να παραµείνουν εκτεθειµένα στον ήλιο! Αν έχουµε µαζί µας ψυγειάκι µε παγοκύστες τα τοποθετούµε εκεί. Αν όχι, φροντίζουµε να τα φυλάξουµε σε σκιερό µέρος, ακόµα και τα αντιηλιακά ώστε να είναι δροσερά (όχι µέσα στο αυτοκίνητο που «βράζει»).
    Έτοιµη, λοιπόν, η βαλίτσα-
    «φαρµακείο» των διακοπών µε τα απαραίτητα φάρµακα σώµατος και ψυχής.
    Καλές διακοπές και επιστρέψτε τη βαλίτσα σας γεµάτη από όµορφες αναµνήσεις, εµπειρίες, ξέγνοιαστοι και ανανεωµένοι!

  • Και το καλοκαίρι έχει τις αλλεργίες του

    Και το καλοκαίρι έχει τις αλλεργίες του

    Κάθε εποχή έχει τις ιδιαίτερες αλλεργίες της – δεν είναι λοιπόν µόνο η άνοιξη, αλλά και το καλοκαίρι που εγκυµονεί κινδύνους για αλλεργικά και µη άτοµα, µιας και ερχόµαστε σε άµεση επαφή µε τη φύση.
    Αν κάνεις λήψη αντιβιοτικών, τετρακυκλίνων ή αντιεπιληπτικών ή χρησιμοποιείς αντιισταμινικές αλοιφές για τυχόν εξανθήματα, ο κίνδυνος φωτοαλλεργίας αυξάνεται.
    Αν πάσχεις από κάποια από τις παρακάτω αλλεργίες, φεύγοντας για διακοπές, θεωρείται απαραίτητο να έχεις στο φαρµακείο σου εκτός των άλλων και τα συνηθισµένα αντιαλλεργικά φάρµακα, όπως αντιισταµινικά χάπια και κορτιζόνες, αλοιφές για τα τσιµπήµατα από έντοµα, µέδουσες, κουνούπια και λοιπά ζωύφια. Αν όµως είσαι άτοµο αλλεργικό στα έντοµα (π.χ. µέλισσες, σφήκες κ.ά.), θεωρείται απαραίτητο να έχεις µαζί σου και ένεση κορτιζόνης και αδρεναλίνης.
    Ας δούµε όµως ποιες είναι οι πιο συχνές καλοκαιρινές αλλεργίες και τι µπορούµε να κάνουµε για να τις αντιµετωπίσουµε:
    Η φωτοαλλεργία ή φωτοευαισθησία στον ήλιο και η ηλιακή κνίδωση. Αν µάλιστα κάνεις λήψη αντιβιοτικών, τετρακυκλίνων ή αντιεπιληπτικών ή χρησιµοποιείς αντιισταµινικές αλοιφές για τυχόν εξανθήµατα, ο κίνδυνος φωτοαλλεργίας αυξάνεται. Αυτή η αλλεργία εκδηλώνεται µε φαγούρα και κοκκινίλες ή πρηξίµατα µε δυσάρεστες συνέπειες. Για την αποφυγή της, εκτός από τη µη έκθεση στον ήλιο, θεωρείται απαραίτητη η χρήση αντιηλιακού, µε δείκτη προστασίας 20 ή 30.
    Η κνίδωση εκ ψύχους. Μην απορείς! Απασχολεί ορισµένους ασθενείς όταν έρχονται σε επαφή µε την παγωµένη θάλασσα και υπάρχει κίνδυνος να χάσουν ακόµα και τη ζωή τους από πνιγµό εξαιτίας αλλεργικού σοκ.
    Η χολινεργική κνίδωση στη ζέστη. Αποτελεί ένα ιδιαίτερο είδος φυσικής κνίδωσης που µπορεί να προκληθεί από τις υψηλές θερµοκρασίες. Οι πολύ υψηλές θερµοκρασίες ή ένα πολύ ζεστό περιβάλλον µπορούν να προκαλέσουν αύξηση της θερµοκρασίας του σώµατος και εµφάνιση αναφυλαξίας.
    Η µοναδική αποτελεσµατική θεραπεία για την αναφυλακτική αντίδραση είναι η χορήγηση αδρεναλίνης.
    Μπορεί οι αλλεργίες στις γύρεις να κυριαρχούν την άνοιξη, όµως και το καλοκαίρι έχουµε αναπνευστικές αλλεργίες (ρινίτιδα/άσθµα) που οφείλονται σε µύκητες (π.χ. alternaria) ή στα ακάρεα της οικιακής σκόνης. Ειδικά στα νησιά µας, λόγω της υγρασίας, έχουµε υψηλά ποσοστά ρινίτιδας και άσθµατος. Επίσης, το καλοκαίρι γύρεις φυτών, όπως η αρτεµισία (αψιθιά), το χορτάρι βερµούδα (αγριάδα) κ.λπ., υπάρχουν στην ατµόσφαιρα.
    Τα τσιµπήµατα εντόµων, όπως τα κουνούπια, οι σκνίπες, οι ψύλλοι, καθώς και τα πιο επικίνδυνα τσιµπήµατα, από έντοµα όπως οι σφήκες, οι µέλισσες και οι αλογόµυγες! Σε αυτές τις περιπτώσεις απαιτείται άµεση αντιµετώπιση, ειδικά αν έχεις ευαισθησία στα έντοµα, µε χρήση αυτόµατης αδρεναλίνης και κορτιζόνης ενδοµυϊκά ή ακόµη και ενδοφλέβια, αν υπάρχει η δυνατότητα, και λήψη βρογχοδιασταλτικών spray σε περίπτωση δύσπνοιας. Βέβαια, µετά θα χρειαστεί να προσφύγεις για παρακολούθηση σε κάποιο Κέντρο Υγείας ή νοσοκοµείο.
    Για την αποφυγή των τσιµπηµάτων από έντοµα, συστήνεται ειδικά στους αλλεργικούς να µη φορούν πολύχρωµα ρούχα και καπέλα µε λουλούδια για να µην προσελκύουν τα έντοµα. Επίσης, να µη φορούν έντονα αρώµατα και να αποφεύγουν να τρώνε στην εξοχή (πικ νικ), καθώς και να µην πειράζουν τα έντοµα, ειδικά το απόγευµα µε τη ζέστη, αφού τότε επιτίθενται πιο εύκολα.
    Ιδιαίτερης προσοχής χρήζουν επίσης τα τσιµπήµατα από µέδουσες και θαλάσσιες ανεµώνες, διότι µπορεί να κινδυνεύσουµε από αυτές, όπως και από τα ψάρια µε δηλητήριο (π.χ. δράκαινες, σκορπίνες κ.λπ.). Και σε αυτά τα τσιµπήµατα η στρατηγική είναι η ίδια που ακολουθείται και στα τσιµπήµατα εντόµων.
    Δεν πρέπει να ξεχνάµε και τα δηλητηριώδη ζώα, όπως τα φίδια, τις αράχνες, τους σκορπιούς, από τα οποία αν τσιµπηθεί κάποιος, ακόµη κι αν δεν είναι αλλεργικός, µπορεί να κινδυνεύσει. Γι’ αυτό, αφού του δώσουµε κάποιο αντιισταµινικό, την κορτιζόνη, ακόµα και την αδρεναλίνη, θα πρέπει τάχιστα να τον πάµε στο πλησιέστερο νοσοκοµείο για τα περαιτέρω (αντιοφικό ορό και λοιπή υποστηρικτική αγωγή).
    Επειδή τα θαλασσινά, τα ψάρια και πολλά φρούτα κυριαρχούν στην καλοκαιρινή διατροφή, θα πρέπει, αν έχεις αλλεργία σε αυτά, να εφιστάς την προσοχή του µάγειρα! Αν, για παράδειγµα, στο λάδι που τηγάνισε τα ψάρια, µετά τηγανίσει τα καλαµάρια που παρήγγειλες, και έχεις αλλεργία στα ψάρια, θα έχεις πρόβληµα.
    Τέλος, ποτέ να µην ξεχνάς να έχεις µαζί σου τα φάρµακα που σου έχει συστήσει ο αλλεργιολόγος σου. Καλό καλοκαίρι!

    Photo by freepik
  • Εγκρίθηκαν στις ΗΠΑ οι πρώτοι αντιηλιακοί φακοί επαφής

    Εγκρίθηκαν στις ΗΠΑ οι πρώτοι αντιηλιακοί φακοί επαφής

    Τους πρώτους φωτοχρωμικούς φακούς επαφής, οι οποίοι σκουραίνουν όταν εκτίθενται στον ήλιο  ώστε να προστατεύουν τα μάτια από την υπεριώδη ακτινοβολία, ενέκρινε ο Αμερικανικός Οργανισμός Φαρμάκων (FDA).
    Η φωτοχρωμική τεχνολογία χρησιμοποιείται εδώ και πολλά χρόνια στην  παρασκευή διορθωτικών γυαλιών ή γυαλιών ηλίου, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να σκουραίνουν ή να γίνονται πιο ανοικτόχρωμα ανάλογα με τα επίπεδα της UV. Οι νέοι  φακοί σκουραίνουν μόλις εκτεθούν στο  λαμπερό φως της μέρας και ξαναγίνονται ανοικτόχρωμοι μόλις επιστρέψει ο χρήστης τους σε συνθήκες μειωμένου φωτισμού.
    «Η νέα  τεχνολογία ασφαλώς είναι ενδιαφέρουσα και χρήσιμη για εκείνους τους χρήστες των φακών επαφής οι οποίοι, παρά τις συνεχείς  προειδοποιήσεις μας, δεν  φορούν γυαλιά ηλίου», σχολιάζει ο χειρουργός- οφθαλμίατρος Δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision, καθηγητής Οφθαλμολογίας Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης, NYU Medical  School. Ώστόσο προειδοποιεί ότι οι νέοι  φακοί «δεν  μπορούν να υποκαταστήσουν πλήρως τα γυαλιά ηλίου», «καθώς δεν καλύπτουν τους ευαίσθητους ιστούς περιμετρι- κά της κόρης αλλά και γύρω από τα μάτια». «Η παρατεταμένη έκθεση των ματιών στον δυνατό ήλιο  χωρίς προφυλάξεις μπορεί να προκαλέσει βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες βλάβες στον κερατοειδή χιτώνα του ματιού και τους υποκείμενους ιστούς», εξηγεί.

  • «Επιδημία» η ανεπάρκεια βιταμίνης D

    «Επιδημία» η ανεπάρκεια βιταμίνης D

    Παρότι ζούμε σε μία από τις πιο ηλιόλουστες μεσογειακές χώρες, περίπου 7 στους 10 Έλληνες έχουν έλλειψη βιταμίνης D. Για το λόγο αυτόν, η Ελληνική  Ενδοκρινολογική Εταιρεία προχώρησε
    για  πρώτη φορά στην  έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών για  τη διάγνωση και την αντιμετώπιση αυτών των περιστατικών.
    Οι οδηγίες παρουσιάστηκαν στο  45ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και σακχαρώδους Διαβήτη που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Όπως τόνισε ο πρόεδρος της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας Πανελλήνιας Ένωσης Ενδοκρινολόγων, διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ, ακαδημαϊκός υπό-τροφος, Α’ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ, Ζαδάλλα Μούσλεχ, «είναι σημαντικό  οι πολίτες να επισκέπτονται τον ενδοκρινολόγο τους, ώστε να γίνεται εγκαίρως η διάγνωση της έλλειψης βιταμίνης D και στη συνέχεια να τους δίνονται συγκεκριμένες οδηγίες, τις οποίες πρέπει να τηρούν στην  καθημερινότητά τους. Για παράδειγμα, καλό  είναι να περπατούν αποφεύγοντας την υπερβολική ποσότητα αντιηλιακού σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας (συνήθως πρωινές), όταν ο ήλιος δεν  καίει πολύ και δεν  είναι τόσο επικίνδυνος, καθώς και να ενισχύσουν τη διατροφή τους σε γαλακτοκομικά».

  • Τα "πρέπει" και τα "μη" για άτομα με διαβήτη

    Τα "πρέπει" και τα "μη" για άτομα με διαβήτη

    Υπάρχουν απορίες, ή αν δεν υπάρχουν τώρα θα δημιουργηθούν αργότερα, όταν το καλοκαίρι θα είναι παρόν για τα καλά ή θα ετοιμάζουμε τις βαλίτσες για τις διακοπές. Πώς πρέπει να προετοιμαστεί για τις διακοπές του το άτομο με Διαβήτη; Τι πρέπει να προσέξει σε σχέση με τη θεραπεία του, τη διατροφή, αλλά και τους μικροτραυματισμούς στη θάλασσα και στην άμμο;
    Συμβουλές. Τι άχαρος τίτλος για μια περίοδο χαλάρωσης και ξεκούρασης, όπως το Ελληνικό καλοκαίρι!
    Ας είναι το καλοκαίρι μας ήσυχο,  ήρεμο. Τα παραπάνω λόγια θα  μπορούσαν να αποτελούν μια σκέψη  ή μια αντίδραση ατόμου με Διαβήτη για τον τίτλο του άρθρου που διαβάζει ή του το μεταφέρουν οι φίλοι.
    Ετοιμάζουμε τη βαλίτσα. Θα βάλουμε μέσα ελαφριά ρούχα, σαγι-ονάρες, μαγιό, πετσέτες, καπέλο, αντιηλιακό κ.λπ. Σε μια γωνιά θα βάλουμε και τα είδη που μας βοηθούν στην καθημερινή διαχείριση του Διαβήτη. Τις πένες με την ινσουλίνη μας,  τα χάπια  μας,  το μετρητή του σακχάρου, τις ταινίες μέτρησης και πιθανόν την αμπούλα με την ένεση γλυκαγόνης ή ό,τι άλλο έχουμε για την αντιμετώπιση μιας πιθανής υπογλυκαιμίας.
    Φροντίζουμε επίσης να έχουμε περισσότερες προμήθειες από ό,τι συνήθως χρειαζόμαστε και όταν φτάσουμε στον τόπο προορισμού μας να εντοπίζουμε πού υπάρχει φαρμακείο ή κάποιο ιατρείο για μια συμβουλή.
    Πού φυλάσσεται το βαλιτσάκι με τα προσωπικά μας είδη;  Είτε είναι χάπια  είτε είναι ινσουλίνη η αγωγή μας για το Διαβήτη, είναι καλό να αποφεύγουμε την έκθεση των φαρμάκων σε υψηλές θερμοκρασίες. Δεν τα αφήνουμε ποτέ μέσα  στο  αυτοκίνητο, στα  καθί- σματα όπου  πέφτει ο ήλιος. Γνωρίζετε καλά οι περισσότεροι πόσο καυτό είναι το εσωτερικό του αυ- τοκινήτου όταν  είναι εκτεθειμένο στον ήλιο.
    Στο αεροπλάνο παίρνουμε μαζί μας το βαλιτσάκι για το Διαβήτη μας. Θα χρειασθούμε πιθανώς μια βεβαίωση από το γιατρό ότι η ιν- σουλίνη και οι βελόνες είναι μέρος της θεραπείας μας.
    Φτάνοντας στον  προορισμό μας,  βάζουμε το βαλιτσάκι του Διαβήτη σε δροσερό μέρος. Οι πένες ινσουλίνης που δεν  χρησιμοποιούνται, φυλάσσονται στο ψυγείο, μακριά από την κατάψυξη. Τα σάκχαρα κατά την περίοδο του καλοκαιριού συνήθως είναι χαμηλότερα σε σχέση με την άνοιξη και το χειμώνα. Πιθανές αιτίες είναι η αυξημένη κινητικότητα, το ελαφρύτερο (;) φαγητό κ.λπ. Σε αυτήν την περίπτωση, είναι σημαντι- κό να συνεννοηθούμε με το γιατρό μας για να αναπροσαρμόσουμε τη δοσολογία της ινσουλίνης ή των χαπιών.
    Θα πρέπει επίσης να  είμαστε πάντα έτοιμοι για να αντιμετωπίσουμε την πτώση των  τιμών  του σακχάρου. Ας ετοιμαστούμε για την αντιμετώπιση υπογλυκαιμιών. Χυμοί, ορισμένα είδη ζελέ κ.λπ. θα είναι καλό να βρίσκονται στη διάθεσή  μας οποιαδήποτε στιγμή. Ας έχουμε αρκετά!
    Χρειάζονται περισσότερες μετρήσεις το καλοκαίρι; Φαίνεται λογικό, μιας και έχουμε «πτώση» στα σάκχαρα. Ας μην ξεχνάμε πριν από το μπάνιο να μετρήσουμε σάκχαρο ή ακόμα και όταν πάμε για σπορ κ.λπ. Αν είναι χαμηλό, μπορούμε να φάμε κάτι ή να πιούμε λίγο χυμό.
    Στην ακρογιαλιά θα ήταν σωστό να φοράμε σαγιονάρες ή πέδιλα; Η απάντηση είναι  ναι. Αν έχουμε εμφανίσει νευροπάθεια και δεν καταλαβαίνουμε τον πόνο, είναι απαραίτητο να φοράμε και μέσα στη θάλασσα ειδικά πέδιλα. Ο σκοπός είναι να αποφύγουμε οποιον- δήποτε μικροτραυματισμό μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα.
    Ακόμη κι αν δεν έχουμε διαγνωστεί με νευροπάθεια, καλό είναι να φοράμε συνέχεια σαγιονάρες. Τα άτομα με Διαβήτη πολλές φορές βαδίζουν στην καυτή άμμο και δεν αισθάνονται τίποτα. Είναι κάτι που αμέσως μας βάζει σε σκέψη.  Γιατί άλλοι «καίγονται» κι εγώ όχι;
    Μία αδιάγνωστη νευροπάθεια και το βάδισμα στην καυτή άμμο μπορεί να μας φέρουν αντιμέτω- πους  με σοβαρές καταστάσεις, π.χ. εγκαύματα στα  πέλματα. Αν πάσχουμε επομένως από Διαβήτη και περπατήσουμε ξυπόλητοι στην άμμο, είναι σημαντικό να ελέγξουμε τα πέλματά μας και αν διαπιστώσουμε ερυθρότητα ή φουσκάλες να ζητήσουμε τη βοήθεια του γιατρού.
    Υγρά
    Πόσες φορές δεν ζητάμε κάτι να πιούμε  αμέσως μετά  το μπάνιο; Είναι χρήσιμο να καταναλώσουμε υγρά μετά  το  μπάνιο, διότι ο οργανισμός έχει  ανάγκη από αυτά.  Το είδος των  υγρών είναι γνωστό στα άτομα με Διαβήτη δεν  πρέπει να περιέχουν ζάχαρη ή υδατάνθρακες.
    Συλλογίζομαι πως  θα  ήταν χρήσιμο να  έχουμε επίσης πάντα  μαζί  μας μια  λίστα  με  τα φάρμακα που παίρνουμε και τη δοσολογία τους.  Θα ήταν  μεγάλη βοήθεια για  κάποιο γιατρό ή νοσηλευτή, σε περίπτωση που ζητήσουμε εκτάκτως ιατρική βοήθεια.
    Η επικοινωνία με το γιατρό μας δεν  θα  πρέπει να  σταματά στη διάρκεια των διακοπών, αλλά  να είναι συνεχής.
    Το βραδάκι συνήθως κάνουμε ένα μπάνιο πριν να κοιμηθούμε. Είναι σημαντικό να φροντίσουμε το νερό να μην είναι πολύ ζεστό, δοκιμάζοντάς το με τον αγκώνα ή με το θερμόμετρο (αν χρησι- μοποιούμε μπανιέρα). Το βράδυ είναι  επίσης μια ευκαιρία για να ρίξουμε μια ματιά  στα  πέλματα των  ποδιών, μη τυχόν  και τραυματιστήκαμε χωρίς να το καταλάβουμε. Aν τυχόν  εντοπίσουμε οποιαδήποτε αλλαγή χρώματος, σχισμή, φουσκάλα κ.λπ., απευθυνόμαστε στο γιατρό!
    Συνεχίζεται λοιπόν η ζωή  στις πολυπόθητες διακοπές, χωρίς καταναγκασμούς, απλά  με λίγο περισσότερη προσοχή στα σάκχαρα και στα  πόδια μας.  Καλές διακοπές!