Blog

Κύριε Κουτσολιούτσο πείτε μας λίγα λόγια για το πώς γεννήθηκε και υλοποιήθηκε η  ιδέα του Farmers Republic. Ποιο κίνητρο, ποιο μεράκι σας οδήγησε στο να γίνετε ο εμπνευστής της πρωτότυπης αυτής επιχειρηματικής κίνησης;

Κατά την διάρκεια της προηγούμενης εργασίας μου, παρατήρησα ότι φίλοι και συνεργάτες είχαν την ανάγκη για φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Έτσι αποφάσισα να ξεκινήσω το Γίνε Αγρότης μία καινοτόμο υπηρεσία μέσω της οποίας αρχικά φίλοι και γνωστοί και στη συνέχεια περισσότερος κόσμος, επέλεγαν το χωράφι από το οποίο μπορούσαν να προμηθεύονται φρέσκα προϊόντα. Καθώς πέρναγε ο καιρός και ακούγοντας τα «θέλω» των πελατών, παρατήρησα ότι ο κόσμος ήθελε κάτι παραπάνω. Εκτός από τα εκλεκτά νωπά τρόφιμα οι πελάτες ζητούσαν και ένα εκλεκτό κρασί, ένα εκλεκτό ζυμαρικό κ.λπ. Έτσι δημιουργήθηκε η ιδέα του FARMERS REPUBLIC ένα φυσικό και ηλεκτρονικό σημείο πώλησης το οποίο δίνει την ευκαιρία στους πελάτες του να προμηθεύονται αυθεντικά και πιστοποιημένα ελληνικά τρόφιμα. Στηρίζουμε τους μικρούς Έλληνες παραγωγούς, και εγγυόμαστε στους πελάτες μας την ποιότητα και την προέλευση των προϊόντων, εστιάζοντας κυρίως σε βιολογικά προϊόντα.

Γιατί ένας καταναλωτής να επιλέξει βιολογικά προιόντα;

Τα βιολογικά προϊόντα είναι απαλλαγμένα από εντομοκτόνα και ζημιογόνα για την υγεία λιπάσματα. Ανά τα χρόνια έχουν παρατηρηθεί διάφορες περιπτώσεις κατά τις οποίες το DNA φρούτων και λαχανικών έχει τροποποιηθεί λόγω των λιπασμάτων και των εντομοκτόνων. Έτσι επιλέγοντας βιολογικά προϊόντα οι καταναλωτές μπορούν να είναι σίγουροι για την ποιότητα και τη γεύση τους. Έχει αποδειχτεί επίσης ότι τα λιπάσματα και τα εντομοκτόνα που χρησιμοποιούνται στη γεωργία συμβατικών φρούτων και λαχανικών μπορεί να περιέχουν καρκινογόνες για τον οργανισμό ουσίες. Έτσι τα βιολογικά προϊόντα είναι πιο αυθεντικά και πιο υγιεινά από τα συμβατικά. Η διαφορά δεν είναι όμως μόνο στις ουσίες και στις έρευνες, αλλά και στη γεύση!

Είναι, όμως, πιο ακριβά…

Για να απαλλαγούν από τις συμβατικές τεχνικές, οι παραγωγοί βιολογικών προϊόντων  πρέπει να βρουν οικολογικές λύσεις στα προβλήματα της καλλιέργειάς τους. Γι’ αυτόν τον λόγο οι παραγωγοί ξοδεύουν περισσότερο χρόνο στο χωράφι τους με αποτέλεσμα να αυξάνεται τόσο το κόστος παραγωγής όσο και η τελική τιμή πώλησης. Είναι φυσικό λοιπόν τόσο η extra φροντίδα, όσο και η καλύτερη ποιότητα που χαρακτηρίζει τα βιολογικά προϊόντα να έχουν αντίκτυπο και στην τιμή.

Πόσο σίγουροι μπορούμε να είμαστε ότι τα προϊόντα που μας παρουσιάζονται ως βιολογικά στις λαϊκές αγορές ή στα μανάβικα της γειτονιάς είναι πράγματι βιολογικά; Υπάρχει κάποιος τρόπος να το ελέγξουμε;

Ο μοναδικός τρόπος για να είμαστε σίγουροι ότι τα βιολογικά προϊόντα  είναι όντως βιολογικά είναι να ζητάμε τα πιστοποιητικά του παραγωγού. Γι’ αυτό και εμείς στο FARMERS REPUBLIC έχουμε τα πιστοποιητικά όλων των παραγωγών μας διαθέσιμα στο κατάστημά μας, ώστε οι πελάτες μας να είναι σίγουροι για τον τρόπο παραγωγής των προϊόντων που αγοράζουν.

Είναι αλήθεια ότι τα βιολογικά φρούτα και λαχανικά περιέχουν 40% περισσότερα αντιοξειδωτικά από τα συμβατικά και το επίπεδο αντιοξειδωτικών στο γάλα που παράγεται βιολογικά είναι κατά 90% υψηλότερο από το συμβατικό.

Οι έρευνες που βγαίνουν κατά καιρούς για τα βιολογικά προϊόντα έχουν δείξει σημαντικές διαφορές στα επίπεδα αντιοξειδωτικών. Αυτό είναι κάτι το οποίο το έχουμε παρατηρήσει και εμείς οι ίδιοι με τις αναλύσεις που κάνουμε στα προϊόντα των παραγωγών μας. Αν και οι διαφορές στα επίπεδα των αντιοξειδωτικών που αναφέρατε είναι πολύ μεγάλες, δεν αποκλείεται να παρατηρηθούν σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.

Τα οργανικά βιολογικά προϊόντα μπορούν να υιοθετηθούν σαν τρόπος διατροφής και να καλύψουν ιδιαίτερες διατροφικές ανάγκες  ανθρώπων ας πούμε με ζάχαρο, χοληστερίνη, δυσανεξία τη λακτόζη, στη γλουτένη κ.λπ.;

Δεν μπορώ να σας δώσω μία γενικευμένη απάντηση σε αυτήν την ερώτηση. Από τη μία, πολλές φορές τα λιπάσματα ανεβάζουν τα επίπεδα σακχάρων στα τρόφιμα, οπότε στην περίπτωση των διαβητικών τα βιολογικά φρούτα και λαχανικά είναι πιο ωφέλιμα.

Από την άλλη το βιολογικό κρέας έχει λιγότερη χοληστερίνη από το συμβατικό λόγω της εκτροφής του και της έλλειψης αντιβιοτικών. Τα βιολογικά τρόφιμα δεν παρουσιάζουν μικρότερη περιεκτικότητα σε γλουτένη ή λακτόζη. Έτσι οι καταναλωτές πρέπει να γνωρίζουν ποιες τροφές έχουν μικρότερη περιεκτικότητα σε αυτές τις ουσίες και να τις προτιμούν σε περίπτωση δυσανεξίας.

Εμείς πάντως έχουμε πλούσια ποικιλία από τρόφιμα για συγκεκριμένες διατροφικές ανάγκες, όπως αλεύρι Ζέας χωρίς γλουτένη, και καλύπτουμε τις ανάγκες ακόμα και των πιο απαιτητικών πελατών.

Φαίνεται ότι η εποχή της χωρίς λίπος διατροφής  και υπέρ των υδατανθράκων¹, όπως υποστηριζόταν εδώ και 35 χρόνια περίπου στις επίσημες οδηγίες  για μια πιο υγιεινή συμπεριφορά, αμφισβητείται.

Αν και υπήρχαν πάντα ενστάσεις κατά αυτών των οδηγιών που στηρίζονταν στην άποψη ότι όποιος έτρωγε τροφές πλούσιες σε λίπος ανέβαζε την LDL (κακή) όπως και την ολική χοληστερόλη, πολλοί από τους ασθενείς μας συνεχίζουν να μην καταναλώνουν αυγά (κρόκο ειδικά) ή τυριά ακόμα και σήμερα. Και ενώ όμως το μεταβολικό σύνδρομο, η παχυσαρκία και οι καρδιοπάθειες θα έπρεπε να μειώνονται με τη συμμόρφωση στις σχετικές οδηγίες, έχουν αντίθετα απογειωθεί.

Ερευνητές στο Harvard που ανέλυσαν τα δεδομένα για την κατανάλωση ισόποσης με ένα αυγό χοληστερόλης σε 120.000 άνδρες και γυναίκες  δεν βρήκαν αύξηση των εγκεφαλικών η καρδιοπαθειών, ενώ σε μια πιο πρόσφατη μελέτη του ιδίου πανεπιστημίου διεπίστωσαν ότι ακόμα και σε άνδρες που κατανάλωναν  μέχρι 7 αυγά την ημέρα (ένα αυγό= 200mg χοληστερόλης αλλά μόνο 1.5 mg κεκορεσμενου λίπους) ο κίνδυνος ήταν μικρός. Υπάρχει σε ένα ποσοστό ατόμων 25% μια ιδιαίτερη ευαισθησία στη χοληστερόλη της τροφής (hyper-responders). Ακόμα όμως και σε αυτή την ομάδα υποστηρίζεται ότι η χοληστερόλη της τροφής αυξάνει τόσο την LDL («κακή») όσο και την καλή (HDL). Η επίδραση της χοληστερόλης  της τροφής πάντως είναι σχετικά μικρή σε σχέση με τα trans & κορεσμένα λίπη.

Ένας μεγάλος αριθμός αξιόπιστων  μελετών (RCTs, τυχαιοποιημένες και ελεγχόμενες) μας λέει ότι:

  οι δίαιτες που περιέχουν περισσότερη πρωτεΐνη και λιγότερους υδατάνθρακες¹ σε σύγκριση με αυτές με λιγότερο λίπος, έχουν πιο ευνοϊκό αποτέλεσμα στη μείωση του βάρους, στη σύνθεση του σώματος, στον βασικό μεταβολισμό και τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.

  Οι δίαιτες με λιγότερους υδατάνθρακες οδηγούν σε σημαντική μείωση εκτός από το βάρος και στα τριγλυκερίδια, ενώ βελτιώνουν και τους άλλους δείκτες του λιπιδαιμικού profile.

Το ανατρεπτικό εδώ είναι ότι, αντίθετα με όσα συνήθως ελέγοντο, πρόσφατες μετα-αναλύσεις (15) που εξέταζαν την πιθανή αιτιολογική  σχέση της κατανάλωσης λίπους και του καρδιακού κινδύνου δεν επιβεβαίωναν κάτι τέτοιο. Σε καμμιά από τις μελέτες δεν φάνηκε να έχει σημασία η αντικατάσταση των κεκορεσμένων λιπαρών οξέων  με  υδατάνθρακες όσον αφορά τον αριθμό των θανάτων από καρδιακά αίτια. Αυτό που προκύπτει λοιπόν σαν συμπέρασμα από αυτή την αντικατάσταση είναι ότι ίσως μια μακροπρόθεσμη επιβάρυνση δεν αναιρεί τα άμεσα πιθανά οφέλη στους δείκτες που αναφέραμε, δηλαδή τη μείωση του βάρους και τη βελτίωση των μεταβολικών δεικτών.

Μέσα στους τελευταίους περιλαμβάνεται και η βελτίωση των LDL-P. Πρόκειται για τον αριθμό των σωματιδίων της κακής χοληστερόλης που μετρώνται με μαγνητικό συντονισμό και έχουν σε μεγάλο βαθμό δώσει απάντηση στο γιατί σχεδόν το 50% των θανάτων απο καρδιαγγειακά αίτια στις ΗΠΑ αφορούν άτομα που έχουν εντός των στόχων επίπεδα ολικής χοληστερίνης.

Σε δικές μας παρατηρήσεις, η μείωση των επιπέδων τους μέσω συνδυαστικής θεραπείας με ezetimibe & στατίνη  οδηγεί σε θωράκιση των ασθενών, κάτι που ενισχύει την άποψη για τα οφέλη από τη χρήση πιο αποτελεσματικής θεραπείας, όπως έδειξε και η μελέτη IMPROVE-IT.

Να σημειώσουμε ακόμα ότι η μείωση του βάρους βοηθά στη ρύθμιση των διαβητικών ασθενών .

Η μείωση των υδατανθράκων στη δίαιτα λοιπόν :

   Έχει την ισχυρότερη επίδραση στη μείωση του σακχάρου και της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης, που είναι ο καλύτερος δείκτης για να προλάβει κανείς τις  μικρο και μακρο αγγειακές επιπλοκές.

   Η επιδημία της παχυσαρκίας του μεταβολικού συνδρόμου και του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 έχουν άμεση σχέση με την αυξημένη κατανάλωση θερμίδων σχεδόν αποκλειστικά από υδατάνθρακες.

   Τα οφέλη από τη μείωση των υδατανθράκων της τροφής είναι ανεξάρτητα από την όποια μείωση του βάρους, ενώ ο περιορισμός τους είναι η καλύτερη παρέμβαση για να χάσει κανείς βάρος, όπως δείχνουν οι παρατηρήσεις μας αλλά και πολλές μελέτες.

  Μπορεί να μειώσει την ανάγκη για μεγαλύτερες δόσεις αντιδιαβητικών φαρμάκων  σε τύπου 2 διαβήτη ή και της ινσουλίνης σε τύπου 1, κάτι που μόνο τα τελευταία 5 χρόνια  άρχισε μάλλον απρόθυμα να αποδέχεται το ADA (αμερικανική διαβητολογική εταιρεία) συστήνοντας το «lower carb approach».

   Είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος  για μείωση των τριγλυκεριδίων  και αύξηση της HDL (καλής) χοληστερόλης,  ενώ προτείνεται από τον RD Feinman  ως πρώτη επιλογή  για τη ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη (Nutrition 2015 ).

Κάτι τέλος ακόμα πιο ανατρεπτικό μας έρχεται από τη μελέτη του James  DiNikolantanio στο Open Heart  που υποστηρίζει ότι εκείνο που τελικά μειώνει την αρτηριακή πίεση δεν είναι τόσο η μείωση του αλατιού, όσο πιθανόν η μείωση της ζάχαρης και γενικά των υδατανθράκων στη δίαιτα.

Στην Αμερική όπου το αλάτι περιορίστηκε στα 3,5 έως 4 γραμμάρια την ημέρα η μέση μείωση της συστολικής πίεσης  («μεγάλη») ήταν μόνο 2,5 mm. Και παρά τα όσα χρησιμοποιήθηκαν ως μέσα περιορισμού της υπέρτασης (τροφές χαμηλής περιεκτικότητας σε αλάτι, υποκατάστατα αλατιού κ.λπ.) η υπέρταση αυξήθηκε δραματικά τα τελευταία είκοσι χρόνια .

Τα νέα φάρμακα για το διαβήτη  (SGLT-2  inhibitors) ελέγχουν το ζάχαρο  μέσω αποβολής του από τους νεφρούς και παρά το ότι δεν μειώνουν σημαντικά το αλάτι, μειώνουν την αρτηριακή πίεση. Αυτό μπορεί να σημαίνει πολλά και κυρίως να στηρίζει τις ανατρεπτικές απόψεις που παρουσιάσαμε σε αυτό το άρθρο, και τις οποίες έχει ενδιαφέρον να συζητήσετε με τον θεράποντα ιατρό σας πριν τις αποδεχθείτε.

¹Π.χ. σιτηρά, δημητριακά και ό,τι παράγεται από αυτά, όπως ψωμί, ζυμαρικά, αλεύρι, αμυλούχα λαχανικά -πατάτες καλαμπόκι- όσπρια, γαλακτοκομικά προϊόντα, φρούτα.

Το 1967 καθιερώθηκε η κλασική εγχείρηση bypass ως η μόνη μέθοδος αντιμετώπισης της στεφανιαίας νόσου, μέχρι την εμφάνιση της αγγειοπλαστικής το 1977.  Η υπεροχή της εγχείρησης έναντι της αγγειοπλαστικής παρέμεινε σταθερή έως τις αρχές του 2000.  Η επέκταση της τεχνικής της πάλλουσας καρδιάς και η καθιέρωση αγγειοπλαστικής  με χρήση stents ήρθαν στην περίοδο αυτή να προσθέσουν νέα δεδομένα.

Σήμερα είναι γενικώς παραδεκτό ότι όλες οι εφαρμοζόμενες μέθοδοι έχουν τα πλεονεκτήματα αλλά και τα αδύνατα σημεία τους.  Η αγγειοπλαστική, το υψηλό ποσοστό επαναστένωσης των κλασσικών stents ή τη θρόμβωση εκείνων της νεότερης γενιάς με κίνδυνο τον αιφνίδιο θάνατο.  Η κλασική εγχείρηση, τη χημική φλεγμονή από τη χρήση της συσκευής εξωσωματικής κυκλοφορίας και την απόφραξη των φλεβικών μοσχευμάτων σε ποσοστό άνω του 50% μετά την 10ετία.  Η τεχνική της πάλλουσας καρδιάς απέδειξε υπεροχή σε ασθενείς υψηλού κινδύνου, αλλά είναι απαιτητική και έχει το μειονέκτημα των χειρισμών σε σφύζουσα αορτή με κίνδυνο τον τραυματισμό της.  Στην πορεία, εναλλακτικά των φλεβικών μοσχευμάτων, καθιερώθηκε η χρήση των δύο μαστικών αρτηριών που βελτίωσαν το προσδόκιμο ζωής των ασθενών.  Η απευθείας εμφύτευσή τους στα στεφανιαία αγγεία σε πάλλουσα καρδιά χωρίς χειρισμούς στην αορτή, αποτελεί την ιδανική εγχείρηση bypass.  Ωστόσο, υφίσταται η αδυναμία της διενέργειας περισσότερων των δύο περιφερικών αναστομώσεων (π.χ. 3πλό ή 4πλό bypass).

Η φιλοσοφία της μεθόδου

Στην προσπάθεια αναζήτησης τρόπου επίλυσης του εν λόγω περιορισμού, οδηγηθήκαμε στη δημιουργία του επικουρικού αρτηριακού κυκλώματος «Π-Graft», ακολουθώντας τον δρόμο της φύσης.  Στον ανθρώπινο οργανισμό, όλα τα όργανα και τα μέλη του σώματος διαθέτουν για την αιμάτωσή τους δύο ή περισσότερα αρτηριακά κυκλώματα.  Αυτό αποτελεί μια οικονομία της φύσης, έτσι ώστε σε περίπτωση βλάβης του ενός κυκλώματος, να καλύπτονται οι ανάγκες παροχής αίματος από το δεύτερο ή τα υπόλοιπα.  Παραδείγματος χάρη, σε πιθανή απόφραξη των καρωτίδων, ο εγκέφαλος δεν νεκρώνεται, αλλά παίρνει αίμα από άλλες αρτηρίες της σπονδυλικής στήλης.  Το ίδιο συμβαίνει σε περίπτωση τραυματισμού και διατομής μιας αρτηρίας του χεριού μας (π.χ. της κερκιδικής), όπου το χέρι παραμένει λειτουργικό, καθώς παίρνει αίμα από το δεύτερο κύκλωμα (ωλένιος αρτηρία).  Το περίεργο είναι ότι η καρδιά, παρά το γεγονός ότι τροφοδοτεί με αίμα όλα τα όργανα, διαθέτει μόνο ένα αρτηριακό κύκλωμα. Στις περιπτώσεις στενώσεως ή απόφραξης των αγγείων της καρδιάς (στεφανιαία νόσος), δεν υπάρχει δυνατότητα αναπλήρωσης των αναγκών από δεύτερο επικουρικό κύκλωμα και ο ασθενής εμφανίζει είτε πόνο ισχαιμίας (στηθάγχη), είτε νέκρωση τμήματος της καρδιάς (έμφραγμα) ή, το χειρότερο, αιφνίδιο θάνατο.

Με βάση την παραπάνω φιλοσοφία, εμπνευστήκαμε τη δημιουργία ενός βοηθητικού αρτηριακού κυκλώματος, το «Π-Graft», που θα έπαιζε τον ρόλο του βοηθητικού φυσικού κυκλώματος, που η φύση έχει στερήσει από την καρδιά, μετατρέποντάς την κατά μια έννοια σε «αχίλλειο πτέρνα» του κυκλοφορικού συστήματος.  Βασιζόμενοι στη ροή δύο φυσικών αρτηριών που βρίσκονται πίσω από το στήθος, τις μαστικές, δημιουργήσαμε ένα κύκλωμα με πολλαπλές απολήξεις, τόσες κάθε φορά όσα και τα αγγεία που πρέπει να τροφοδοτηθούν. Λειτουργεί σαν ένα είδος «πολύπριζου» που παίρνει ρεύμα από 1 ή 2 καλώδια και το διανέμει σε 3,4,5 ή 6 σημεία.  Επιπρόσθετο στοιχείο της μεθόδου είναι ότι η σύνδεση του κυκλώματος «Π-Graft», μέσω αναστομώσεων, με το φυσικό κύκλωμα των στεφανιαίων αρτηριών γίνεται με την καρδιά πάλλουσα, δηλαδή σε ζωτικό παλμό.  Χρησιμοποιώντας τοπικούς σταθεροποιητές για να ακινητοποιηθεί το αγγείο-στόχος, το διανοίγουμε και στη συνέχεια εισάγουμε προσωρινά ένα σωληνάκι (shunt), ώστε η ροή του αίματος να συνεχιστεί καθ’ όλη τη διάρκεια των χειρισμών.  Μετέπειτα,  αναστομώνουμε (φυτεύουμε) μία προς μία τις πολλαπλές αρτηριακές απολήξεις του κυκλώματος στα πάσχοντα αγγεία.  Έτσι η καρδιά δεν σταματάει και δεν παγώνει, το αίμα του ασθενούς δεν βγαίνει από το σώμα του στο μηχάνημα εξωσωματικής κυκλοφορίας και επιπλέον δεν γίνεται κανένας χειρισμός στο μεγάλο αγγείο που φεύγει από την καρδιά, την αορτή.

Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου «Π-graft»– Ποιοι ασθενείς ωφελούνται

Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου είναι πάρα πολλά γιατί αποφεύγονται οι κίνδυνοι της κλασικής εγχείρησης. Ο οργανισμός αναρρώνει όπως μετά από μία οποιαδήποτε άλλη εγχείρηση και δεν επιβαρύνεται από την εξωσωματική κυκλοφορία. Ελαχιστοποιούνται οι κίνδυνοι αιμορραγίας, ενώ εκμηδενίζονται οι κίνδυνοι για τραυματισμό στην αορτή ή για εγκεφαλικό επεισόδιο.  Τέλος, η χρήση των αρτηριακών μοσχευμάτων έναντι φλεβικών από το πόδι δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μακρόχρονη καλή λειτουργία της επέμβασης.  Ως εκ τούτου, η πρώτη κατηγορία ασθενών που ωφελούνται είναι τα νεαρότερα άτομα.  Κατ’ επέκταση, οι υπερήλικες λόγω της απουσίας εξωσωματικής κυκλοφορίας που τους επηρεάζει ιδιαίτερα και λόγω της αποφυγής χειρισμών στην αορτή, που είναι εύθρυπτη σε αυτές τις ηλικίες, καθώς και όλοι οι ασθενείς υψηλού κινδύνου όπως νεφροπαθείς, διαβητικοί, ασθενείς με χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια, με «κουρασμένη καρδιά» (χαμηλή απόδοση), με στενώσεις των καρωτίδων ή των περιφερικών αγγείων και τέλος ασθενείς με ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου ή ασβεστωμένη αορτή που δεν επιτρέπει τους χειρισμούς της κλασικής εγχείρησης.

Αποτελέσματα

Εγχειρήσεις με τη συγκεκριμένη τεχνική από τον εμπνευστή της μεθόδου Δρ. Σωτήριο Ν. Πράπα και την ομάδα του διενεργούνται από το 1997 και τα πλεονεκτήματά της έχουν αποδείξει την ωφελιμότητά της σε μεγάλες ομάδες καρδιοπαθών.

Η δημιουργία της Καρδιοχειρουργικής κλινικής στο Νοσοκομείο «Ερρίκος Ντυνάν» το 2001  και η διεύθυνσή της από τον προαναφερόμενο Ιατρό, συνδέθηκε με την εφαρμογή της τεχνικής στο σύνολο σχεδόν των ασθενών με στεφανιαία νόσο.

Η αποτίμηση των αποτελεσμάτων της 12ετίας 2001-2013, κατόπιν λεπτομερούς ανάλυσης του αρχείου των ασθενών, ανέδειξε περιεγχειρητική θνητότητα 0,2%, ενδονοσοκομειακή 0,96% (από τις χαμηλότερες διεθνώς), με μόνο 0,32% να οφείλεται σε καρδιακά αίτια.

Τα χαμηλά ποσοστά μετεγχειρητικών επιπλοκών (μηδενικά σχεδόν για εγκεφαλικό επεισόδιο, έμφραγμα), η χαμηλή άμεση και μεσοπρόθεσμη θνητότητα και η δυνατότητα εφαρμογής σε όλες τις ομάδες ασθενών υψηλού κινδύνου συνηγορούν στην άποψη ότι η χρήση του μπορεί να είναι η πλέον φυσική, ανώδυνη και αποτελεσματική μέθοδος bypass.

Σην Ευρώπη, o καρκίνος προστάτη αποτελεί τον πιο κοινό τύπο νεοπλάσματος, με επίπτωση 214 περιπτώσεων στους 1.000 άνδρες, ενώ ακολουθεί ο καρκίνος πνεύμονα και παχέος εντέρου. Περαιτέρω, ο καρκίνος προστάτη αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο στον ανδρικό πληθυσμό. Από το 1985 υπάρχει αύξηση του αριθμού θανάτων από προστατικό καρκίνο ακόμα και στις χώρες όπου δεν είναι τόσο συχνός.

Ο προστατικός καρκίνος προσβάλλει πιο συχνά μεγαλύτερους σε ηλικία άνδρες και συχνότερα σε προηγμένες χώρες όπου το προσδόκιμο επιβίωσης  είναι μεγαλύτερο. Υπάρχουν μεγάλες διαφορές σε περιοχές της Ευρώπης και μάλιστα στη Σουηδία, όπου η ηλικία θανάτου είναι παρατεταμένη και οι περιπτώσεις που σχετίζονται με θάνατο από κάπνισμα ολιγάριθμες, ο καρκίνος προστάτη είναι η συχνότερη κακοήθεια στον ανδρικό πληθυσμό, συνιστώντας το 37% όλων των νέων περιπτώσεων καρκίνου το 2004.

Παράγοντες κινδύνου

Λίγοι έχουν ταυτοποιηθεί. Οι κυριότεροι είναι τρεις:

  Προχωρημένη ηλικία

  Τόπος καταγωγής

  Κληρονομικότητα

Η πιθανότητα καρκίνου αυξάνεται κατά πολύ ανάλογα με τον αριθμό των περιστατικών στην ίδια οικογένεια, μέχρι και 5-11 φορές. 9% των ανδρών με προστατικό καρκίνο έχουν αληθή κληρονομικότητα (3 και πάνω συγγενείς με νόσο ή τουλάχιστον δυο στην ίδια οικογένεια με καρκίνο πριν από την ηλικία των 55 ετών). Γεωγραφικά απαντάται πιο συχνά στις ΗΠΑ και στη Β. Ευρώπη και λιγότερο στη Ν. Ανατολική Ασία. Πιθανώς λοιπόν εξωγενείς παράγοντες επηρεάζουν τον κίνδυνο εμφάνισης αλλά και εξέλιξης της νόσου σε σημαντικό καρκίνο. Τέτοιοι αποτελούν η κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών, η σεξουαλική συμπεριφορά, η κατανάλωση αλκοόλ, η έκθεση στην ακτινοβολία, η χρόνια φλεγμονή και επαγγελματική έκθεση.

Ο καρκίνος προστάτη καθίσταται ένα καρκίνωμα υποψήφιο για εξωγενή προληπτικά μέτρα, όπως διαιτητική και φαρμακολογική πρόληψη, πχ. η μειωμένη πρόσληψη θερμίδων και λιπαρών τροφών, μαγειρεμένο κρέας, ιχνοστοιχεία και βιταμίνες (καροτενοειδή, ρετινοειδή, βιταμίνες C, D, και Ε), φρούτα και λαχανικά, ασβέστιο και σελήνιο κ.λπ., όμως ακόμα πολλές μελέτες αναλύουν αυτούς τους παράγοντες ως πιθανά προληπτικά μέτρα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η πληροφορία πως το μεταβολικό σύνδρομο (παχυσαρκία, υπερλιπιδαιμία, διαβήτης) μπορεί να συνδέεται με παθήσεις προστάτη όπως η καλοήθης υπερπλασία και ο καρκίνος. Συμπερασματικά, δεν γνωρίζουμε ακόμα αν υπάρχει αρκετή βεβαιότητα ώστε να προτείνουμε διαιτητικά μέτρα για να μειώσουμε τον κίνδυνο ανάπτυξης προστατικού καρκίνου, αλλά φαίνεται πως αυτά τα μέτρα προς το παρόν τονίζονται σε άνδρες που έχουν συγγενείς με καρκίνο προστάτη.

Έλεγχος και πρώιμη διάγνωση

Μια πρώτη εκτίμηση του PSA έχει καθοριστεί να γίνεται στην ηλικία των 40 ετών, ως τιμή αναφοράς. Εάν η τιμή του είναι < 1, συνιστάται η επανάληψή του μετά 8 έτη. Περαιτέρω, η μέτρηση του PSA μετά τα 75 έτη δεν προτείνεται διότι η πρώιμη διάγνωση καρκίνου δεν θα είχε ιδιαίτερη επίδραση στην κλινική πορεία αυτού του ασθενούς.

Διάγνωση

Τα κυριότερα μέσα διάγνωσης του προστατικού καρκίνου αποτελούν η δακτυλική εξέταση, η μέτρηση PSA του αίματος και οι βιοψίες.

Δακτυλική εξέταση

Είναι απαραίτητο όπλο διάγνωσης καρκίνου προστάτη και αποβαίνει θετική όταν η εστία του καρκινώματος έχει μέγεθος πάνω από 0,2 mL. Ποσοστό πάνω από 18% των ασθενών οδηγούνται σε βιοψίες από μόνη τη δακτυλική εξέταση ανεξάρτητα από την τιμή του PSA, που μπορεί να είναι φυσιολογική ή και χαμηλή κι αυτό το ποσοστό είναι σημαντικό. Μια ύποπτη δακτυλική πρέπει να οδηγεί σε βιοψίες, καθότι είναι πολλές φορές προγνωστική ενός πιο επιθετικού καρκινώματος.

PSA

Η αλήθεια είναι πως από τη στιγμή που εφαρμόστηκε η μέτρηση PSA έγινε επανάσταση στον χώρο ανίχνευσης του προστατικού καρκίνου.

Αποτελεί μια πρωτεάση που παράγεται αποκλειστικά από τα προστατικά κύτταρα. Είναι εξέταση που σχετίζεται απόλυτα με προστάτη αλλά όχι μόνο με καρκίνο προστάτη, διότι μπορεί να αυξηθεί και σε άλλες παθολογίες, όπως καλοήθη υπερπλασία, λοίμωξη προστάτη κ.λπ. Όσο υψηλότερη η τιμή του, τόσο μεγαλύτερη πιθανότητα για προστατικό καρκίνο. Απόλυτη τιμή σαν όριο δεν υφίσταται.

Περισσότερες πληροφορίες μπορεί να μας δώσει το κλάσμα ελεύθερο PSA/PSA. Πρόκειται για ένα πηλίκο που μας κατευθύνει όταν η τιμή του PSA είναι μεταξύ 4 και 10 (γκρίζα ζώνη) και αρνητική δακτυλική. 56% των ασθενών με πηλίκο <0,10 είχαν καρκίνο προστάτη και μόνο 8% με πηλίκο >0,25. Δεν έχει νόημα να μετρηθεί το ελεύθερο PSA, όταν η τιμή του PSA>10. Επίσης, το ελεύθερο PSA μπορεί να μεταβάλλεται σε μεγάλους προστάτες. Τέλος, αξιολογήσιμη είναι και η αύξηση του PSA στον χρόνο.

Ένας νέος επίσης βιοδείκτης αποτελεί το PCA3 με την ανίχνευσή του στα ούρα μετά τη μάλαξη του προστάτη. Αυξημένες τιμές του ενισχύουν το ενδεχόμενο επαναληπτικής βιοψίας, όταν υπάρχει ισχυρή υπόνοια ότι κάτι ύποπτο συμβαίνει στον προστάτη αυτόν. Το κόστος όμως αυτής της εξέτασης είναι σχετικά υψηλό.

Βιοψίες προστάτη

Μέχρι στιγμής οι παραπάνω διαγνωστικές εξετάσεις θέτουν την υπόνοια ύπαρξης καρκίνου προστάτη. Η οριστική διάγνωση πραγματοποιείται με τις βιοψίες προστάτη. Αυτές γίνονται με τη βοήθεια υπερηχογραφικού ελέγχου διαμέσου του ορθού με την εφαρμογή τοπικής νάρκωσης στην περιοχή του προστάτη αδένα. Η τελευταία καθιστά την εξέταση αυτή πάρα πολύ καλά ανεκτή από τον άνδρα. Προτού προβούμε σε βιοψίες προστάτη θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας τη βιολογική ηλικία του ασθενούς, συμπαρομαρτούντα προβλήματα και το πλάνο των θεραπευτικών μας ενεργειών.

Η σύσταση για βιοψία προστάτη δίδεται επί υψηλής ή διαταραγμένης τιμής PSA ή/και ύποπτης δακτυλικής. Μια πρώτη υψηλή τιμή PSA καλό είναι να μην αποτελεί απόλυτη ένδειξη βιοψιών επί αρνητικής δακτυλικής. Θα πρέπει να επαναλαμβάνεται η μέτρηση PSA μετά μερικές βδομάδες στο ίδιο εργαστήριο και έπειτα από σύσταση για αποχή από εκσπερμάτιση, χειρισμούς στον προστάτη (πρόσφατη δακτυλική, καθετηριασμός κύστης, φλεγμονές κ.λπ.), καθόσον οι συνθήκες αυτές από μόνες τους μπορούν να αυξήσουν την τιμή του PSA.

Πρόβλημα αποτελούν οι αρνητικές βιοψίες, ενώ υπάρχει ισχυρή υπόνοια ύπαρξης καρκίνου, έστω σε μικρή εστία σε αυτόν τον προστάτη. Πότε λοιπόν θα πρέπει να επαναλαμβάνονται οι βιοψίες;

Α. Επί συνεχούς αύξησης του PSA.

Β. Ύποπτη δακτυλική εξέταση.

Γ. Ατυπία κυττάρων στην προηγούμενη βιοψία (ASAP).

Δ. Ύπαρξη εκτεταμένης ενδοεπιθηλιακής νεοπλασίας υψηλού βαθμού στις προηγηθείσες βιοψίες (PIN).

Τελευταία, και στην Ελλάδα, σε περιπτώσεις ύποπτες για κακοήθεια προστάτη και πριν τις βιοψίες εφαρμόζεται η πολυπαραμετρική μαγνητική τομογραφία προστάτη. Διαφέρει από την κλασική μαγνητική στο ότι μπορεί με μεγαλύτερη ευαισθησία και ακρίβεια να φωτογραφίσει ύποπτες περιοχές στον προστάτη αδένα, όπου ειδικότερα θα πρέπει να εστιάσουμε τις βιοψίες μας με μεγαλύτερη βεβαιότητα απ’ότι με το διορθικό υπερηχογράφημα.

Χειρουργική θεραπεία

Την τελευταία 10ετία, εξελίξεις στη βιοτεχνολογία έχουν δώσει σημαντική ώθηση σε πολλούς τομείς της χειρουργικής. Η ουρολογία κατεξοχήν έχει επωφεληθεί της εξέλιξης αυτής χάρη στη βελτίωση του λιθοτρίπτη, στη χρήση του laser, στην εφαρμογή της λαπαροσκοπικής χειρουργικής, ενώ το τελευταίο και σημαντικότερο τεχνολογικό επίτευγμα που απογείωσε την ουρολογική χειρουργική αποτέλεσε η χρήση του ρομποτικού συστήματος  da Vinci.

Λαπαροσκοπική ουρολογία

Ίσως είναι παρεξηγημένο ως πρώτη εντύπωση από πολλούς ασθενείς ότι «τους χειρουργεί το ρομπότ », έχοντας εισέλθει σε σενάρια σχεδόν επιστημονικής φαντασίας. Η όλη διαδικασία εξαρτάται από την εμπειρία, επιδεξιότητα, γνώση και λεπτούς χειρισμούς από μέρους του ρομποτικού χειρουργού ουρολόγου. Το ρομποτικό σύστημα da Vinci λειτουργεί σύμφωνα με τις αρχές της λαπαροσκοπικής χειρουργικής. Μέσω δερματικών οπών, όπως και στη λαπαροσκοπική, τοποθετούνται τα ρομποτικά χειρουργικά εργαλεία μέσα στην κοιλιακή κοιλότητα του ασθενούς, τα οποία με τη σειρά τους συνδέονται στους βραχίονες του ρομποτικού συστήματος  – άρα , ο ασθενής είναι «συνδεδεμένος» με το ρομπότ.

   Πάνω επίσης στον ασθενή εργάζεται ο βοηθός του χειρουργού.

Ο ρομποτιστής ουρολόγος «χειρουργεί» καθισμένος σε μια κονσόλα, μακριά από τον ασθενή, η οποία του παρέχει ένα εξαιρετικό σε ευκρίνεια τρισδιάστατο χειρουργικό πεδίο, σαν να ήταν μέσα στην κοιλία του ασθενούς, ενώ οι κινήσεις που κάνει μέσω δακτυλιοειδών εξαρτημάτων αντιγράφονται και μεταδίδονται με απόλυτη ακρίβεια από το ρομπότ. Είναι λοιπόν παρεξηγημένο ότι χειρουργεί το ρομπότ και μόνο ο ουρολόγος χειρουργεί και το ρομπότ da Vinci εκτελεί.

Ρομποτικός χειρουργός

στην κονσόλα

Το κόστος με το ρομποτικό σύστημα da Vinci είναι κατά τι μεγαλύτερο από αυτό της λαπαροσκοπικής χειρουργικής. Η καμπύλη εκμάθησης της ρομποτικής ουρολογίας είναι μικρότερη από αυτή της λαπαροσκοπικής. Μεταξύ των δύο μεθόδων, που στηρίζονται στις ίδιες αρχές εφαρμογής  (χειρουργική μέσω οπών από μόνιτορ – Δ τηλεχειρουργική), δεν υπάρχουν ιδιαίτερες διαφορές για συγκεκριμένες επεμβάσεις. Το όφελος παραδείγματος χάρη μεταξύ ρομποτικής και λαπαροσκοπικής χειρουργικής στην αντιμετώπιση αφαίρεσης κύστης νεφρού δεν είναι διόλου σημαντικό, αντίθετα επιβαρύνει την τσέπη του ασθενούς και τις οικονομίες των ταμείων.

   Για συγκεκριμένες όμως επεμβάσεις, τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής χειρουργικής είναι σημαντικά.

   

7 άξονες κινήσεων

Πέρα από τα οφέλη του συστήματος da Vinci, η ρομποτική χειρουργική προσφέρει όλα τα πλεονεκτήματα της «minimally invasive surgery» (ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής), όπως ελάχιστο έως σχεδόν ανύπαρκτο μετεγχειρητικό άλγος, μειωμένο μεταβολικό stress (λόγω έλλειψης τομής κοιλιακών τοιχωμάτων), ταχύτερη έξοδο από το νοσοκομείο, ταχύτατη επάνοδο στις καθημερινές δραστηριότητες, μειωμένο ποσοστό μεταγγίσεων και άριστο αισθητικό αποτέλεσμα.

Όπως ειπώθηκε και παραπάνω, η εφαρμογή του ρομποτικού συστήματος da Vinci έχει συγκεκριμένες ενδείξεις επί συγκεκριμένων νοσολογικών οντοτήτων της ουρολογίας. Δεν είναι δεοντολογικά θεμιτό, αλλά ούτε και οικονομικά, οποιαδήποτε απλή ουρολογική επέμβαση να πραγματοποιείται με το σύστημα αυτό.

Κάποιες επεμβάσεις λοιπόν, με προεξάρχουσα τη ριζική προστατεκτομή, αλλά και τη μερική νεφρεκτομή για αφαίρεση εκλεκτικά όγκων νεφρού με διατήρηση του οργάνου, αποτελούν χειρουργικές θεραπείες εκλογής με το ρομποτικό σύστημα da Vinci. Δεν είναι τυχαίο πως στις ΗΠΑ στο 85% των περιπτώσεων που χειρουργούνται για καρκίνο προστάτη εφαρμόζεται η ρομποτική χειρουργική.

Συμπερασματικά θα πρέπει να έχουμε στο νου μας το εξής: ένα τεχνολογικό μέσο έχει επινοηθεί από τον ανθρώπινο νου, για να εξυπηρετεί πρώτιστα τον άνθρωπο και δη στο χώρο της ιατρικής να προσφέρει μόνο οφέλη στην αποθεραπεία από σημαντικές νόσους με τη λιγότερη ταλαιπωρία. Άρα ένα τέτοιο σπουδαίο ιατρικό τεχνολογικό επίτευγμα πρέπει να χρησιμοποιείται από χειρουργούς με γνώση και εμπειρία, βασισμένη πάντα στους κανόνες δεοντολογίας που διέπουν τις αρχές της χειρουργικής. Το ρομποτικό σύστημα da Vinci απλά συμπληρώνει τη δεξιότητα του χειρουργού κι όχι ο τελευταίος το ρομποτικό σύστημα. Κι αυτό βρίσκει τέλεια εφαρμογή στον εντοπισμένο καρκίνο προστάτη με τα παραπάνω οφέλη για τον ασθενή, αλλά και για τη μέγιστη απόδοση του χειρουργού ουρολόγου.

Ρομποτική χειρουργική

και καρκίνος προστάτη

Η πιο ενδεδειγμένη λοιπόν ένδειξη για ρομποτική θεραπευτική αντιμετώπιση στην ουρολογία αποτελεί ο εντοπισμένος καρκίνος του προστάτη. Αυτό οφείλεται στους παρακάτω λόγους:

α.  Ο προστάτης αποτελεί ένα δυσπρόσιτο όργανο που εδράζεται πολύ χαμηλά στην πύελο, πίσω από την ηβική σύμφυση. Η ρομποτική κάμερα και εξαρτήματα καθιστούν την προσέγγιση αυτού του οργάνου πάρα πολύ άνετη.

β.  Η εξαιρετικά μεγάλη ευκρίνεια και εργονομία πολλαπλών χειρουργικών κινήσεων που παρέχει το ρομποτικό σύστημα da Vinci αποτελεί άριστο «εργαλείο» σε δυο σημαντικές λειτουργικές παραμέτρους που είναι συνυφασμένες με αυτό το συγκεκριμένο χειρουργείο: την εγκράτεια ούρων και τη στυτική ικανότητα.

Και οι δύο αυτές παράμετροι εξαρτώνται από την ικανή διατήρηση των αγγειονευρωδών δεματίων και στυτικών νεύρων, την καλή διατήρηση του αυχένα της ουροδόχου κύστης, την παρασκευή ικανού κολοβώματος ουρήθρας, τη διατήρηση των ηβοπροστατικών συνδέσμων και περιτονιών του προστάτη και της πυέλου. Η διατήρηση όλων αυτών των ανατομικών στοιχείων συμβάλλει τα μέγιστα στην ταχύτατη ανάκτηση της εγκράτειας, όπως και σε αυξημένη πιθανότητα επαναδραστηριοποίησης της στυτικής λειτουργίας.

Δεδομένα για την εγκράτεια: Μετα-αναλύσεις αποδεικνύουν πως η ρομποτική ριζική προστατεκτομή φαίνεται να υπερτερεί στην ταχύτερη ανάκτηση της εγκράτειας με όριο τους 12 μήνες σε σχέση με την ανοικτή και τη λαπαροσκοπική προστατεκτομή.

Δεδομένα για τη στυτική λειτουργία: Ομοίως, ανάλογες δημοσιεύσεις αρχίζουν να εμφανίζονται στην παγκόσμια βιβλιογραφία σχετικά με υψηλότερα ποσοστά ανάκαμψης της στυτικής ικανότητας σε ασθενείς που χειρουργήθηκαν για καρκίνο προστάτη με ρομποτικό τρόπο, συγκριτικά με ασθενείς που υποβλήθηκαν στην ίδια επέμβαση με λαπαροσκοπική και ανοικτή χειρουργική. Είναι αξιοσημείωτο πως εκεί όπου υπάρχει ογκολογική ένδειξη αμφοτερόπλευρης  διατήρησης των στυτικών δεματίων, κι ενώ κανείς δίνει προθεσμία μέχρι και έτος για την ανάκτηση της στύσης, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου ο ασθενής ανακτά την τελευταία ακόμα και τα πρώτα εικοσιτετράωρα μετά την επέμβαση.

   Ογκολογικά δεδομένα: Για να υπάρχει απόλυτη  ειλικρίνεια στο επιστημονικό μέρος, που αφορά το ρομποτικό σύστημα da Vinci και τα ογκολογικά αποτελέσματα, δεν φαίνεται προς το παρόν από τις βιβλιογραφικές διεθνείς σειρές να υπερέχει αυτό έναντι της ανοικτής ριζικής προστατεκτομής, με παρόμοιο ποσοστό θετικών χειρουργικών ορίων και επιβίωση ελεύθερη βιοχημικής υποτροπής. Άλλες μελέτες ανέδειξαν πως η ρομποτική παρουσιάζει στατιστικά σημαντικά λιγότερα θετικά χειρουργικά όρια στο στάδιο pT2 σε σχέση με τη λαπαροσκοπική ριζική προστατεκτομή και λιγότερα ή τουλάχιστον εφάμιλλα θετικά όρια συγκριτικά με την ανοικτή. Eνθαρρυντικά διαφαίνονται επίσης τα αποτελέσματα της ρομποτικά υποβοηθούμενης ριζικής προστατεκτομής στην τοπικά προχωρημένη νόσο και στους ασθενείς υψηλού κινδύνου (PSA>20 ng/ml, κλινική T3 νόσος και βιοψία με Gleason score 8). Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως στις περιπτώσεις καρκίνου προστάτη όπου πρέπει να πραγματοποιηθεί και αφαίρεση λεμφαδένων της πυέλου, η ρομποτική προσφέρει εξαιρετική, εκτεταμένη, λεπτομερή και ταχεία εξαίρεση αυτών των λεμφαδένων με μικρή νοσηρότητα.

Περιεγχειρητικά και άμεσα μετεγχειρητικά αποτελέσματα: Tέλος σαφέστατα η ρομποτική έχει λιγότερες απώλειες αίματος και ποσοστά μεταγγίσεων – που θεωρείται επιπλοκή – σε σχέση με την ανοικτή προσέγγιση, καθώς και σημαντικά μικρότερη κατανάλωση αναλγητικών, μειωμένη σε διάρκεια νοσηλεία, ταχύτερη επάνοδο στην καθημερινότητα και μικρότερο ποσοστό μετεγχειρητικών κηλών.

Η κυστεο-ουρητηρική παλινδρόμηση είναι μια πάθηση μάλλον σπάνια (περίπου 1% σε υγιή παιδιά). Ο όρος σημαίνει την παλίνδρομη ροή ούρων από την ουροδόχο κύστη προς τους ουρητήρες κατά την ούρηση, δηλαδή σε φορά αντίθετη από τη φυσιολογική προς την ουρήθρα. Διαπιστώνεται συνήθως κατά τον έλεγχο του ουροποιητικού συστήματος μετά από μια ουρολοίμωξη. Οι εξετάσεις που ακολουθούν μια σοβαρή ουρολοίμωξη θα γίνουν από τον παιδίατρο που παρακολουθεί το παιδί και μπορεί να περιλαμβάνουν κυστεο-ουρηθρογραφία κατά την ούρηση, υπερηχογράφημα, ενδοφλέβια πυελογραφία, ραδιοϊσοτοπική κυστεογραφία και σπινθηρογραφήματα των νεφρών και του απεκκριτικού τους συστήματος.

Το κείμενο αυτό γράφεται για να βοηθήσει με απλά λόγια, εσάς τους γονείς, να καταλάβετε ότι η κυστεο-ουρητηρική παλινδρόμηση μπορεί να αντιμετωπιστεί εύκολα και με επιτυχία.

Ποια είναι η φυσιολογική μορφολογία του ουροποιητικού συστήματος;

Το ουροποιητικό σύστημα αποτελείται από τους νεφρούς, τους ουρητήρες, την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα. Οι νεφροί είναι τα όργανα που έχουν αποστολή να διηθούν τα άχρηστα προϊόντα του μεταβολισμού από το αίμα και να παράγουν συνεχώς ούρα. Τα ούρα που παράγονται στους νεφρούς αποχετεύονται με σωλήνες που ονομάζονται ουρητήρες προς την ουροδόχο κύστη, η οποία σε κανονικές συνθήκες τα αποθηκεύει και αδειάζει κατά διαστήματα μέσω μυϊκής σύσπασης των τοιχωμάτων της. Τα ούρα βγαίνουν από την κύστη και αποβάλλονται από τον οργανισμό διά της ουρήθρας με τη διαδικασία που ονομάζεται ούρηση.

Οι ουρητήρες κατά την είσοδό τους στην ουροδόχο κύστη πορεύονται για ένα διάστημα λοξά μέσα στο τοίχωμά της δημιουργώντας μια σήραγγα (τούνελ), έτσι ώστε να κατασκευάζεται ένας μηχανισμός ανεπίστροφης βαλβίδας. Αυτός ο βαλβιδικός μηχανισμός εμποδίζει τα ούρα, που βρίσκονται μέσα στην ουροδόχο κύστη, να παλινδρομήσουν και να γυρίσουν πίσω στους ουρητήρες. Έτσι, όταν η κύστη γεμίζει με ούρα ή, ακόμη περισσότερο, όταν συσπάται για να αδειάσει προς τα έξω, η παλινδρόμηση των ούρων δεν επιτρέπεται, γιατί ενεργοποιείται ο μηχανισμός της βαλβίδας. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τους παρακάτω λόγους:

  Εμποδίζει τα μικρόβια (που βρίσκονται μέσα στην ουροδόχο κύστη) να ανεβούν με τα ούρα στους νεφρούς.

  Προστατεύει τους ουρητήρες και τους νεφρούς από τις υψηλές πιέσεις που αναπτύσσονται μέσα στην ουροδόχο κύστη κατά την ούρηση.

  Επιτρέπει την αποχέτευση όλης της ποσότητας των αποθηκευμένων ούρων με μία μόνο ούρηση.

Τι είναι η κυστεο-ουρητηρική
παλινδρόμηση;

Κατά τη φυσιολογική ούρηση, η ουροδόχος κύστη συσπάται και τα ούρα απεκκρίνονται μέσω της ουρήθρας. Όταν υπάρχει κυστεο-ουρητηρική παλινδρόμηση, μια ποσότητα ούρων γυρίζει πίσω μέσα στους ουρητήρες και μπορεί να φθάσει μέχρι και τους νεφρούς. Η παλινδρόμηση αυτή εκθέτει τους νεφρούς σε λοιμώξεις. Στα παιδιά και ιδιαίτερα στα μικρότερα των 6 ετών, οι νεφρικές λοιμώξεις μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές νεφρικές βλάβες, που ποικίλλουν από νεφρικές ουλές και απώλεια της προοπτικής για μελλοντική ανάπτυξη μέχρι εκτεταμένη ουλοποίηση και νεφρική ατροφία. Ακόμη και μια μικρή σχετικά ουλή σε ένα νεφρό κατά την παιδική ηλικία μπορεί να είναι η αιτία υπέρτασης αργότερα στον ενήλικα. Κυστεο-ουρητηρική παλινδρόμηση και από τις δύο πλευρές χωρίς την κατάλληλη θεραπεία μπορεί στις πιο σοβαρές περιπτώσεις να καταλήξει σε νεφρική ανεπάρκεια.

Πώς προκαλείται η κυστεο – ουρητηρική παλινδρόμηση;

Ο βαλβιδικός μηχανισμός στην κυστεο -ουρητηρική συμβολή μπορεί να λειτουργεί με παθολογικό (μη φυσιολογικό) τρόπο:

Σε μερικά παιδιά η σήραγγα του τελικού τμήματος του ουρητήρα μέσα στο μυϊκό τοίχωμα της ουροδόχου κύστης μπορεί να είναι μικρότερη σε μήκος από το κανονικό. Στα παιδιά αυτά υπάρχει η πιθανότητα να αποκατασταθεί πλήρως η λειτουργία του βαλβιδικού μηχανισμού με την πάροδο του χρόνου και την αύξηση των διαστάσεων του σώματος.

Ο ουρητήρας μπορεί να εισέρχεται στην ουροδόχο κύστη σε μη κανονικό σημείο (συνήθως περιφερικότερα από το φυσιολογικό) με αποτέλεσμα την παρουσία μικρού μήκους ενδοτοιχωματικής διαδρομής. Η παλινδρόμηση που προκαλείται με αυτό τον τρόπο έχει πιο λίγες πιθανότητες να εξαφανισθεί με την αύξηση της ηλικίας.

1 – αν η ενδοτοιχωματική διαδρομή του ουρητήρα τελειώνει εδώ, η παλινδρόμηση είναι σχεδόν βέβαιη.

2 –  αν η ενδοτοιχωματική διαδρομή του ουρητήρα τελειώνει εδώ, η παλινδρόμηση είναι πιθανή.

3 –  αν η ενδοτοιχωματική διαδρομή του ουρητήρα τελειώνει εδώ, η παλινδρόμηση είναι απίθανη. 

Μερικά παιδιά παρουσιάζουν παλινδρόμηση λόγω υποκείμενων προβλημάτων στο ουροποιητικό τους σύστημα, όπως χαμηλή απόφραξη (π.χ. βαλβίδες οπίσθιας ουρήθρας), ανώμαλη λειτουργία της ουροδόχου κύστης (π.χ. νευρογενής κύστη) ή δυσκοιλιότητα.

Πώς γίνεται η εκτίμηση της κυστεο-ουρητηρικής παλινδρόμησης;

Στα παιδιά που υπάρχει η υποψία ότι παρουσιάζουν κυστεο-ουρητηρική  παλινδρόμηση γίνεται υπερηχογράφημα νεφρών και κυστεο-ουρηθρογραφία κατά την ούρηση. Αναλόγως των αποτελεσμάτων η παλινδρόμηση κατατάσσεται σε 5 κατηγορίες – ο βαθμός 1  είναι η ηπιότερη κατηγορία και ο βαθμός 5 η χειρότερη. Οι ήπιες κατηγορίες έχουν πολλές πιθανότητες να εξαφανισθούν με την αύξηση της ηλικίας. Οι πιθανότητες εξαφάνισης της παλινδρόμησης στις μεγάλες κατηγορίες (βαθμοί 4-5 ή παλινδρόμηση που οφείλεται σε ανατομικές ανωμαλίες, όπως η μακρόχρονη απόφραξη) είναι λίγες.

Πώς αντιμετωπίζεται;

Επειδή σε πολλές περιπτώσεις η παλινδρόμηση εξαφανίζεται με την πάροδο της ηλικίας, τα παιδιά που πάσχουν παρακολουθούνται και η παλινδρόμησή τους ελέγχεται τακτικά με εξετάσεις όπως η κυστεο-ουρηθρογραφία κατά την ούρηση, το υπερηχογράφημα νεφρών ή η ραδιοϊσοτοπική κυστεογραφία. Σε όλο το διάστημα της παρακολούθησης χορηγούνται αντιβιοτικά σε μικρές δόσεις για να αποφεύγονται οι ουρολοιμώξεις. Κάθε πυρετικό επεισόδιο ή συμπτώματα από το ουροποιητικό (όπως καύσος κατά την ούρηση, συχνουρία, δυσουρία, δύσοσμα ούρα, αίμα στα ούρα, ασυνήθιστη ακράτεια κ.λπ.) κατά τη διάρκεια της θεραπείας πρέπει να αξιολογούνται με γενικές εξετάσεις ούρων και καλλιέργεια. Τα παιδιά που αναπτύσσουν ουρολοιμώξεις παρά τη θεραπεία διατρέχουν σοβαρό κίνδυνο να υποστούν νεφρικές βλάβες και πρέπει να θεωρούνται υποψήφια για χειρουργική διόρθρωση της παλινδρόμησης.

Ποια είναι η χειρουργική
αντιμετώπιση;

Η χειρουργική διόρθωση της παλινδρόμησης (επανεμφύτευση των ουρητήρων, ή όπως συνηθίζεται να λέγεται αντιπαλινδρομική επέμβαση) συνιστάται σε μεγάλου βαθμού παλινδρόμηση. Η πιο συνηθισμένη χειρουργική επέμβαση, που εκτελείται για πολλά χρόνια με πολύ καλά αποτελέσματα, απαιτεί το άνοιγμα της ουροδόχου κύστης, για να δημιουργηθεί μια νέα μεγαλύτερου μήκους ενδοτοιχωματική πορεία του ουρητήρα.

Σε επιλεγμένες περιπτώσεις μπορεί να γίνει ενδοσκοπική έγχυση ειδικού υλικού ακριβώς κάτω από το στόμιο του ουρητήρα στην ουροδόχο κύστη. Έτσι δημιουργείται ένα στερεό υπόστρωμα κάτω από το ενδοκυστικό τμήμα του ουρητήρα που παλινδρομεί και στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό αρκεί.

Η κυστεο-ουρητηρική παλινδρόμηση χρειάζεται μακροχρόνια παρακολούθηση;

Τα παιδιά με ιστορικό κυστεο-ουρητηρικής παλινδρόμησης χρειάζονται κατά περίπτωση ιατρική παρακολούθηση πιθανότατα για πολλά χρόνια με μέτρηση ύψους, βάρους, αρτηριακής πίεσης και αναλύσεις ούρων. Κατά διαστήματα μπορεί να γίνονται υπερηχογραφήματα, για να διαπιστωθεί αν η ανάπτυξη των νεφρών είναι η ενδεδειγμένη αναλόγως του όγκου του σώματος και της ηλικίας. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί αποδιοργάνωση της νεφρικής λειτουργίας, η παιδιατρική ομάδα που παρακολουθεί τον ασθενή μπορεί να αρχίσει την κατάλληλη φαρμακευτική και διαιτητική αγωγή.

Χρειάζεται έλεγχος των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας;

Είναι στατιστικά διαπιστωμένο ότι, αν ένα παιδί μιας οικογένειας παρουσιάζει κυστεο-ουρητηρική παλινδρόμηση, υπάρχει πιθανότητα 30% ή και περισσότερο να συμβαίνει το ίδιο και με κάποιο από τα αδέλφια του. Επειδή είναι επίσης γνωστό ότι η πιθανότητα να παρουσιασθούν μόνιμες νεφρικές βλάβες λόγω παλινδρόμησης είναι μεγαλύτερη τα πρώτα 6 χρόνια της ζωής, θεωρείται σωστό να εξετάζονται για κυστεο-ουρητηρική παλινδρόμηση και τα άλλα παιδιά της οικογένειας, αν είναι μικρότερα των 6 ετών, ακόμη και αν δεν παρουσίασαν ποτέ επεισόδια ουρολοίμωξης. 

H λιθίαση του ουροποιητικού είναι πάθηση γνωστή από την αρχαιότητα. Το αρχαιότερο ιατρικό «αντικείμενο» είναι λίθος κύστεως που ανακαλύφθηκε από τον Eliot Smith το 1901 στα οστά της πυέλου μιας μούμιας που χρονολογείται το 4300 π.Χ. Σημαντικά ιατρικά κείμενα που σχετίζονται με τη λιθίαση υπάρχουν από τη Μεσοποταμία (3200 π.Χ.), Ινδία, Κίνα και Περσία. Τα αρχαία ινδικά κείμενα περιγράφουν την αιτιολογία της νόσου, αλλά με ιδιαίτερη γλαφυρότητα περιγράφεται για πρώτη φορά η χειρουργική επέμβαση της λιθοτομής. Ο συγγραφέας δίνει οδηγίες για την προεγχειρητική προετοιμασία του ασθενούς, τη θέση του αρρώστου, τη θέση της τομής, τις κινήσεις του χειρουργού και τη μετεγχειρητική παρακολούθηση.

Στην αρχαία Ελλάδα ο Ιπποκράτης κάνει τις εξής παρατηρήσεις: «Η νόσος έχει πέντε σημεία: πόνο κατά την ούρηση, σταγονοειδή ούρηση, αιματουρία λόγω τραυματισμού της κύστης, φλεγμονή της κύστης και ανεύρεση ψάμμου στα ούρα». Τα ανωτέρω αφορούν τους λίθους κύστης που ήταν και οι συχνότεροι της εποχής, αλλά γίνεται εξαιρετική περιγραφή και του κωλικού: «Πρώτη νόσος των νεφρών. Ένας οξύς πόνος γίνεται αισθητός στο νεφρό, την οσφύ, το πλευρό και τους όρχεις της ομόπλευρης περιοχής. Ο ασθενής ουρεί συχνά. Αργότερα η ούρηση σταματά. Με τα ούρα αποβάλλεται ψάμμος. Η ούρηση ψάμμου προκαλεί έντονο πόνο στην ουρήθρα που υφίεται μετά την ούρηση. Αργότερα, τα συμπτώματα ξαναρχίζουν».

Ακόμη και ο όρκος του Ιπποκράτη αναφέρει την πάθηση κάνοντας μνεία στο ότι δεν θα πρέπει επεμβάσεις για λιθίαση να γίνονται από τους ιατρούς της εποχής, αλλά από εξειδικευμένους – αν και όχι ιατρούς- ανθρώπους θέτοντας έτσι από τότε τη βάση της ειδικότητας στην ουρολογία.

Η πιθανότητα εμφάνισης πέτρας στα νεφρά κατά τη διάρκεια της ζωής είναι περίπου 12% για τους άνδρες και 7% για τις γυναίκες. Η συχνότητα με την οποία εμφανίζονται πέτρες φαίνεται να αυξάνεται τα τελευταία χρόνια και μάλλον  σχετίζεται με την κοινωνικοοικονομική κατάσταση του πληθυσμού. Παράγοντες κινδύνου θεωρούνται η ηλικία, το φύλο, η γεωγραφική θέση και το κλίμα, ή διατροφή, η πρόσληψη υγρών, το γενετικό υπόβαθρο και το επάγγελμα.

Η αυξημένη πρόσληψη υγρών συμβάλλει και στην πρόληψη και στη θεραπεία της λιθίασης του ουροποιητικού.Αυξάνοντας της κατανάλωση υγρών αυξάνεται η παραγωγή ούρων και αυτό οδηγεί σε αραίωση των αλάτων στα ούρα  που προκαλούν λιθίαση. Αυτό θα συμβεί αν ο ασθενής καταναλώνει περισσότερα από2,5-3,0 λίτρα υγρών ημερησίως.

Σχετικά με τη δίαιτα υπάρχουν πλέον αρκετές επιστημονικές μελέτες ώστε να γνωρίζουμε τι θα πρέπει να καταναλώνουμε ώστε να μειώσουμε τις πιθανότητες εμφάνισης λίθων στα νεφρά. Ο πίνακας συνοψίζει αυτές τις μελέτες.

Συμπτωματολογία

Οι ασθενείς με πέτρες στα νεφρά μπορεί να μην έχουν κανένα σύμπτωμα και η διάγνωση να τεθεί τυχαία σε ακτινολογικό έλεγχο. Ο πόνος (κωλικός) αποτελεί το συνηθέστερο σύμπτωμα και είναι αρκετά έντονος. Παρατηρείται όταν ο λίθος φράξει τη ροή των ούρων από το νεφρό προς την κύστη. Τα χαρακτηριστικά του πόνου είναι η απότομη εμφάνιση στη μέση με επέκταση προς τα έξω γεννητικά όργανα, ενώ συνήθως συνοδεύεται από τάση για έμετο και ο ασθενής προτιμά να κινείται παρά να είναι ξαπλωμένος. Η εικόνα μοιάζει με πολλές άλλες παθήσεις  (σκωληκοειδίτιδα, χολοκυστίτιδα, συστροφή κύστης ωοθήκης, ρήξη εξωμητρίου κύησης, διάτρηση έλκους στομάχου) καθώς και με το έμφραγμα του μυοκαρδίου και την πνευμονία. Όταν υπάρχει αμφιβολία για τη διάγνωση πρέπει να γίνουν ειδικές εξετάσεις για να αποκλεισθούν άλλες αιτίες πόνου. Αν φράξουν και οι δύο νεφροί ή αν ο ασθενής έχει ένα νεφρό τότε υπάρχει ανουρία (ο άρρωστος δεν έχει καθόλου ούρα).

Οι άρρωστοι με πέτρες στο νεφρό εμφανίζουν συχνά ουρολοιμώξεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο ασθενής θα εμφανίσει και πυρετό που είναι ιδιαίτερα υψηλός (39-40^οC) και πολύ συχνά με ρίγος. Η κατάσταση θεωρείται επείγουσα αφού μπορεί να οδηγήσει σε μικροβιαιμία και σηψαιμία και επιβάλλεται η άμεση αντιμετώπισή της.

Διάγνωση

Για τη σωστή διάγνωση χρειάζεται το λεπτομερές ιατρικό ιστορικό, η εξέταση του αρρώστου και ακτινολογικός έλεγχος. Το υπερηχογράφημα είναι η πρώτη εξέταση που γίνεται, διότι είναι ασφαλής και φθηνή εξέταση. Το υπερηχογράφημα θα πρέπει να συνοδεύεται από απλή ακτινογραφία Νεφρών–Ουρητήρων-Κύστεως (ΝΟΚ).

Καλύτερη εξέταση είναι η  αξονική τομογραφία που έχει αντικαταστήσει τις παραπάνω εξετάσεις αλλά και την παλιά ενδοφλέβια πυελογραφία που δεν πρέπει να γίνεται πλέον.

Κάθε ασθενής που εξετάζεται για λιθίαση του ουροποιητικού πρέπει να υποβληθεί και σε ένα σύντομο αιματολογικό έλεγχο και εξέταση ούρων . Ο έλεγχος αυτός
περιλαμβάνει:

Γενική εξέταση ούρων

Καλλιέργεια ούρων

Γενική αίματος

Κρεατινίνη

Ουρικό οξύ

Ασβέστιο

Νάτριο

Κάλιο

Ανάλυση σύστασης του λίθου.

Θεραπεία

Η αντιμετώπιση της λιθίασης χωρίζεται στην αντιμετώπιση του πόνου και την αφαίρεση του λίθου.

Η αντιμετώπιση του πόνου επιτυγχάνεται με παυσίπονα του τύπου των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών (όπως το indocid). Τα οπιοειδή (όπως η μορφίνη και η πεθιδίνη) μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως αναλγητικά δεύτερης γραμμής. Αν παρά τα παραπάνω ο πόνος επιμένει, χρειάζεται άμεση άρση της απόφραξης που επιτυγχάνεται με εύκολους χειρουργικούς τρόπους.

Η αντιμετώπιση της λιθίασης σήμερα σχεδόν ουδέποτε δεν απαιτεί ανοικτή χειρουργική επέμβαση. Οι βασικοί τρόποι αντιμετώπισης είναι οι ακόλουθοι:

Αναμονή μέχρι η πέτρα να αποβληθεί μόνη της. Αυτό συμβαίνει σε μικρές πέτρες μικρότερες από 5 χιλιοστά. Αν όμως μετά από εύλογο διάστημα η πέτρα δεν φύγει και προκαλεί συμπτωματα, τότε χρειάζεται παρέμβαση από τον ουρολόγο.

Η πρώτη παρέμβαση είναι (συνήθως) η εξωσωματική λιθοτριψία. Η μέθοδος είναι ιδιαίτερα επιτυχής σε λίθους μέχρι 2 εκ. όπου επιτυγχάνεται πλήρης διάσπαση της πέτρας σε ποσοστό >90%. Η λιθοτριψία εφαρμόζεται σε εξωτερικούς ασθενείς, αφού θεωρείται ελάχιστα επεμβατική μέθοδος χωρίς σημαντικές επιπλοκές. Επανάληψη της λιθοτριψίας είναι εφικτή μετά από 20 ημέρες σε λίθους που μειώθηκαν σημαντικά μετά την πρώτη λιθοτριψία ή όταν ο λίθος είναι μεγαλύτερος από 2 εκ. Αντενδείξεις εφαρμογής της λιθοτριψίας αποτελούν η κύηση και οι διαταραχές της πήξης του αίματος.

Ενδοσκοπικές επεμβάσεις

Η ουρολογία ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες χειρουργικές ειδικότητες λόγω της ανάπτυξης της ενδοσκόπησης ως διαγνωστικής και θεραπευτικής μεθόδου. Όλα τα σημεία του ουροποιητικού συστήματος είναι σήμερα επισκέψιμα με ειδικά, λεπτά ενδοσκοπικά εργαλεία, εύκαμπτα ή άκαμπτα. Αυτά σε συνδυασμό με ειδικές πηγές ενέργειας (υπέρηχοι, Laser, βαλλιστική ενέργεια) μπορούν να διαλύσουν ένα λίθο και με τη βοήθεια ειδικών λαβίδων να αφαιρέσουν τα κομμάτια. Σε όλες τις περιπτώσεις απαιτείται αναισθησία του αρρώστου, η οποία στις περισσότερες των περιπτώσεων μπορεί να είναι περιοχική (ραχιαία ή επισκληρίδιος).

Για τις μικρές πέτρες σε οποιοδήποτε σημείο του ουροποιητικού η προσέγγιση γίνεται μέσα από την ουρήθρα. χωρίς τομές και με εύκαμπτα εργαλεία μπορούμε να σπάσουμε κάθε πέτρα με τη βοήθεια του laser.

Για μεγάλες πέτρες του νεφρού η ενδοσκόπηση γίνεται μέσα από μια τρύπα που δημιουργείται στην περιοχή του νεφρού. Μέσα από αυτήν εισέρχονται ειδικά εργαλεία που σπάνε την πέτρα και αφαιρούνται όλα τα κομμάτια της. Σε δύσκολες περιπτώσεις μπορεί να γίνει συνδυασμός και των δύο μεθόδων.

Οι ανοικτές επεμβάσεις έχουν πλέον εγκαταλειφθεί γιατί έχουν μεγαλύτερα ποσοστά επιπλοκών, περισσότερες ημέρες νοσηλείας, μεγαλύτερο χρόνο ανάρρωσης και ταλαιπωρούν τον ασθενή πολύ περισσότερο από την ενδοσκοπική μέθοδο.

Η νεότερη γενιά την έμαθε λίγους μήνες πριν μέσα από το τηλεοπτικό σόου χορού του ΑΝΤ1 «Dancing with the stars». Ωστόσο, το «κορίτσι – λάστιχο» της ρυθμικής γυμναστικής υπήρξε
7η Ολυμπιονίκης του Σίδνεϊ το 2000, προσφέροντας συγκίνηση και περηφάνια σε όλους τους Έλληνες, μόλις σε ηλικία 16 ετών.

Γεννημένη στις 23 Αυγούστου του 1984 στα Γρεβενά, ήταν μόλις 8 ετών όταν μπήκε στα γήπεδα και ξεκίνησε την ενασχόλησή της με τη ρυθμική γυμναστική. Πέντε χρόνια μετά στα 13 της, είχε 5 χρυσά μετάλλια από τους Βαλκανικούς Αγώνες στον τοίχο του σπιτιού της, ενώ δυο χρόνια αργότερα, το 1999, στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Γυναικών στη Βουδαπέστη κατακτά την 6η και την 7η θέση στα τελικά οργάνων, καθώς και την 8η θέση στο σύνθετο ατομικό. Την ίδια χρονιά διαπρέπει και στο 23ο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ρυθμικής Γυμναστικής στην Οσάκα της Ιαπωνίας, αφού στα 15 της χρόνια κατακτά την έβδομη θέση στο στεφάνι.

Έναν χρόνο αργότερα έρχεται η μεγαλύτερη στιγμή στην καριέρα της, οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Σίδνεϊ και η κατάκτηση της 7ης θέσης. Τον Σεπτέμβριο του 2000 το μελαχρινό κορίτσι στην εφηβεία γίνεται γνωστό ανά την Ελλάδα. Μέχρι και σήμερα, η Μορφούλα είναι η μοναδική Ελληνίδα Ολυμπιονίκης στο ατομικό, στη ρυθμική γυμναστική. Ακολούθησαν δεκάδες διακρίσεις σε παγκόσμια πρωταθλήματα αλλά και πολλά μετάλλια, ενώ το 2005 επανακάμπτει… ομαδικά, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα στο Μπακού, κατακτόντας την 5η θέση με τα κορίτσια του ανσάμπλ.

Υστερα από πολλές διακρίσεις σε παγκόσμια πρωταθλήματα και κύπελλα, μία δεκαετία μετά το διεθνές ντεμπούτο της το 1997, εγκαταλείπει την αθλητική της καριέρα και αποφασίζει να συνεχίσει ως ομοσπονδιακή προπονήτρια.  Η «δική» της Εθνική Ομάδα Γυναικών το 2013 κερδίζει δύο χάλκινα μετάλλια στους Παγκόσμιους Σχολικούς Αγώνες και την τέταρτη θέση στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ρυθμικής Γυμναστικής στο Κίεβο.

Και ενώ βρισκόταν στον Εθνικό Πειραιά, ετοιμάζοντας τη δική της Ακαδημία Ρυθμικής Γυμναστικής στο κέντρο της Αθήνας, ήρθε η πρόταση του ΑΝΤ1 για το «Dancing». Το χαμηλών τόνων προφίλ που διατήρησε σε όλη τη διάρκεια του σόου, μα πρωτίστως το εξαιρετικό της ταλέντο, την έχρισαν από τις πρώτες εβδομάδες ως ένα από τα φαβορί. Όπως ήταν φυσικό, όχι μόνο το σύμπαν, αλλά κυρίως το τηλεοπτικό κοινό «συνομώτησε» μαζί της και την 1η Φλεβάρη την ανέδειξε, μαζί με τον παρτενέρ της Ρίχαρντ Σιλάγκι τη μεγάλη νικήτρια. Η χαρά της απεριόριστη, η αγάπη της για τον χορό δεδομένη. Τα όνειρά της για το μέλλον πολλά. Η σημασία που δίνει στο «νους υγιής εν σώματι υγιεί» και την πρόληψη διαφαίνεται στη συνέντευξη που ακολουθεί.

Τώρα που έχει περάσει λίγος καιρός πώς αισθάνεστε που κερδίσατε στο «Dancing with the stars»;

Η αλήθεια είναι ότι όσος καιρός και να περάσει θα αισθάνομαι την ίδια χαρά! Ήταν μία καινούργια νίκη που πρόσθεσα στο ενεργητικό μου, αλλά αυτό που χάρηκα περισσότερο ήταν η συνολική μου συμμετοχή στο σόου.

Σας έχουν ρωτήσει πολλές φορές, αλλά θα συνεχίσετε να… χορεύετε;

Το θέλω πάρα, πάρα πολύ να συνεχίσω να χορεύω. Μ’ αρέσει πολύ. Έχουν περάσει σχεδόν δύο μήνες από όταν τελείωσε το «Dancing» κι έχω πάει μόνο δύο φορές για να χορέψω, αλλά δεν προλαβαίνω λόγω αθλητικών υποχρεώσεων. Αλλά θα το ήθελα πολύ. Είναι κάτι που με ευχαριστεί και με ικανοποιεί.

Ποια είναι η σχέση της ρυθμικής γυμναστικής με τους ballroom χορούς που χορεύατε στο σόου;

Η ρυθμική γυμναστική με τους latin και ballroom χορούς δεν έχει καμία σχέση. Η ρυθμική είναι γυμναστική με όργανα, όπως στεφάνι, μπάλα, κορδέλα, όπου εκτελείς ισορροπίες, στροφές, άλματα και πετάγματα με το όργανο. Το να μάθω να χορεύω μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα ήταν πολύ δύσκολο και απαιτούσε πολλές ώρες προβών.

Όλη αυτή την ξαφνική δημοσιότητα πώς τη διαχειριστήκατε;

Η δημοσιότητα δεν άλλαξε τίποτα στην καθημερινότητά μου. Κάποιοι βέβαια προσπάθησαν όλο αυτό να το εκμεταλλευτούν εις βάρος μου…  Το μόνο που άλλαξε στη ζωή μου είναι ότι ο κόσμος με γνωρίζει και μου εκφράζει τον θαυμασμό του για τις χορευτικές μου ικανότητες, αλλά και τη γενικότερη στάση και εμφάνισή μου στο σόου.

Πιο δύσκολα ήταν τα πράγματα στον πρωταθλητισμό ή στο σόου χορού;

Σίγουρα στον πρωταθλητισμό τα πράγματα ήταν πιο δύσκολα. Είναι δύο τελείως διαφορετικά πράγματα που δεν συγκρίνονται…

Με την τηλεόραση θα σκεφτόσασταν να ασχοληθείτε, ας πούμε με την παρουσίαση;

Δεν ξέρω αν το «έχω» για κάτι τέτοιο, αλλά αν δοκιμαζόμουν σε κάτι και έβλεπα ότι μπορώ να το κάνω, ναι θα το έκανα!

Σε τι θα μπορούσαμε να σας δούμε; Μία εκπομπή αθλητικού περιεχομένου πώς θα σας φαινόταν;

Δεν ξέρω. Ίσως μία τέτοιου είδους εκπομπή, που είναι πιο κοντά σε μένα, να μπορούσα να την κάνω.

Πιστεύετε ότι λείπει από την ελληνική τηλεόραση;

Σίγουρα είναι κάτι πιο κοντά σε μένα. Ίσως θα μπορούσε να γίνει μία εκπομπή που να προβάλλονται και τα αθλήματα που δεν έχουν τόσο μεγάλη προβολή στην Ελλάδα, όπως είναι η ρυθμική γυμναστική.

Θα μπορούσατε να την φανταστείτε τη ζωή σας χωρίς τη ρυθμική γυμναστική;

Η ζωή μου είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη ρυθμική γυμναστική! Δεν νομίζω ότι ποτέ θα εγκαταλείψω τη γυμναστική, πάντα θα είμαι μέσα στον χώρο! Θέλω μελλοντικά να φτιάξω έναν χώρο μόνο για τη γυμναστική για να προσφέρω τις καλύτερες συνθήκες στα αυριανά ταλέντα του αθλήματος… Βέβαια κάποια στιγμή θα ήθελα να τελειώσω και τη σχολή μου, Διατροφή-Διαιτολογία στο Χαροκόπειο.

Με αυτή την επιστήμη θα θέλατε να ασχοληθείτε κάποια στιγμή;

Αν το πάρω απόφαση και τελικά τελειώσω τη σχολή πιστεύω ότι θα ασχοληθώ με αυτή την επιστήμη. Είναι κάτι που μου αρέσει πάρα πολύ.

Τι άλλο σας παθιάζει πέρα από τη ρυθμική γυμναστική;

Δεν έχω άλλα πάθη. Το πάθος μου είναι η προσφορά, να μεταφέρω τις γνώσεις μου και τη βοήθειά μου σε παιδιά.

Τι θα συμβουλεύατε έναν νέο άνθρωπο που θέλει να ασχοληθεί με τον αθλητισμό και με τον πρωταθλητισμό;

Πιστεύω ότι όλος ο κόσμος πρέπει να ασχολείται με τον αθλητισμό. Να γυμνάζει το σώμα ταυτόχρονα με το το πνεύμα του. Όσον αφορά τον πρωταθλητισμό τα πράγματα είναι δύσκολα στις μέρες μας, αλλά κάποιος που το θέλει πολύ, προσπαθεί, επιμένει, υπομένει και δουλεύει πιστεύω θα έχει αποτέλεσμα.

Με ποιο τρόπο διατηρείτε τη σιλουέτα σας;

Προσπαθώ να τρώω σωστά, αλλά δεν τα καταφέρνω πάντα. Και επίσης να τρώω μικρές ποσότητες. Δεν είμαι άνθρωπος που θα πάω για τρέξιμο, αλλά θα ήθελα να συνεχίσω να γυμνάζομαι με τον χορό όπως έκανα 3 μήνες τώρα και πραγματικά είδα αλλαγή στο σώμα μου.

Μιας και είμαστε ένα περιοδικό για την πρόληψη σε όλα τα επίπεδα. Τι πρέπει να κάνουμε για να έχουμε σωστή υγεία ;

Πάνω από όλα βάζω τη σωστή διατροφή και μία… τυπική, να το πω έτσι, γυμναστική κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αυτό για τη σωματική και την υγεία μας, όσον αφορά στην πρόσληψη βιταμινών. Τώρα από ‘κει και πέρα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με τις όποιες καταχρήσεις. Όταν λειτουργούμε στα πάντα με μέτρο, νομίζω ότι αυτό είναι το πιο σωστό.

Εσείς τι κάνετε για να έχετε καλύτερη υγεία;

Σίγουρα προσπαθώ να προσέχω πολύ τη διατροφή μου, αλλά λόγω υπερπροπόνησης και υπερπροσπάθειας ήρθε κάποια στιγμή στη ζωή μου που ήθελα να κάνω όλες τις καταχρήσεις. Αφού έκανα όλες τις καταχρήσεις μετά ηρέμησα κι άρχισα να προσέχω πάρα πολύ τι κάνω. Βέβαια, ακόμη και τώρα μου είναι πολύ δύσκολο να γυμναστώ. Ο μόνος τρόπος για να γυμναστώ ήταν ο χορός. Δεν θα πάω σε γυμναστήριο να κάνω γυμναστική. Δεν μπορώ, δεν νιώθω ωραία να το κάνω και δεν θα το πάρω κι απόφαση εύκολα να κάνω κάτι τέτοιο.

Υπάρχει κάποιο «μυστικό» στη διατροφή σας;

Δεν τρώω το βράδυ. Συνήθως μετά τις 7 δεν τρώω.

Η σχέση σας με τον χρόνο που περνάει ποια είναι; Τον… φοβάστε ή είστε φίλη του;

Πραγματικά με τον χρόνο δεν έχω κανένα πρόβλημα προς το παρόν… Λέτε αργότερα να αποκτήσω; Μπορεί!

Στην ιδιαίτερη πατρίδα σας τα Γρεβενά πηγαίνετε;

Στα Γρεβενά πηγαίνω 4-5 φορές τον χρόνο. Όχι τόσο συχνά όσο θα ήθελαν οι γονείς και οι συγγενείς μου που μένουν εκεί…

Συνήθως ποιο παράπονο σας κάνουν οι δικοί σας;

Οτι δεν με βλέπουν (γέλια). Ότι θέλουν να με βλέπουν πιο συχνά, ότι τους λείπω. Βέβαια οι ρυθμοί της ζωής μου είναι τέτοιοι που δεν μου επιτρέπουν να κάνω παραπάνω επισκέψεις. Δεν είναι δυστυχώς πολύ κοντά. Είναι πέντε ώρες με το αυτοκίνητο οπότε μου είναι δύσκολο.

Η Ακαδημία Ρυθμικής Γυμναστικής που ετοιμάζετε σε ποιο στάδιο βρίσκεται;

Η Ακαδημία έχει ήδη αρχίσει να λειτουργεί με αγωνιστικά παιδιά αυτήν τη στιγμή και πιστεύω ότι σε λίγο καιρό θα είναι έτοιμο και το φυτώριο!

Εκπαιδεύοντας τόσα πολλά νεαρά παιδιά, ποια είναι τα όνειρά τους; Τι σας λένε;

Καταρχήν είναι πολύ μικρές οι ηλικίες. Τα περισσότερα παιδάκια λένε «θέλουμε να γίνουμε σαν κι εσένα». Είναι έξι χρονών, οπότε δεν έχω ακούσει κάποιο άλλο όνειρό τους. Ταυτίζονται συνήθως με μένα. Θέλουν να κάνουν ό,τι έκανα κι εγώ.

Οι γονείς συνήθως τι περιμένουν όταν στέλνουν το παιδί τους να ασχοληθεί με τον αθλητισμό;

Υπάρχουν πάρα πολλοί γονείς που είναι τρομερά υπερβολικοί. Έχω δει πάρα πολλά πράγματα όσο καιρό είμαι στον χώρο και ως αθλήτρια και πλέον ως προπονήτρια και πραγματικα θεωρώ ότι μόνο κακό κάνουν στα παιδιά τους με αυτό τον τρόπο. Θα πρέπει να είναι δίπλα τους, να τα στηρίζουν, να τα βοηθάνε με όποιον τρόπο μπορούν, αλλά να μένουν έξω από το γυμναστήριο. Στο σπίτι να προσπαθούν να λύσουν τα προβλήματά τους, αλλά ποτέ να μην ζητάνε και να απαιτούν από το παιδί να είναι πρώτο, ακόμα ακόμα να το μαλώνουν αν δεν έχει πάει καλά. Είναι η δουλειά της προπονήτριας αυτή. Πολλές φορές ο γονιός χάνει το ρόλο του και μπαίνει σε έναν άλλο ρόλο. Ακόμη κι εκεί πρέπει να υπάρχει ένα μέτρο.

Το να αποκτήσετε τη δική σας οικογένεια είναι μέσα στα σχέδιά σας;

Φυσικά θέλω να κάνω μία μεγάλη οικογένεια, αλλά αυτό δεν είναι κάτι που προγραμματίζεται…

Πιστεύετε ότι βρίσκεστε σε καλό δρόμο;

Είμαι σε πολύ καλό δρόμο!

 

 

Ανίχνευση με υπερηχογράφημα ύπαρξης ανωμαλίας στην καρδιά του εμβρύου και επιτυχής χειρουργική επέμβαση σε καρδιοπάθεια με τη χρήση 3D τεχνολογίας εκτύπωσης.

Οι συγγενείς καρδιοπάθειες είναι ανωμαλίες στην κατασκευή ή/και τη λειτουργία της καρδιάς που υπάρχουν με τη γέννηση του παιδιού, λόγω παθολογικής ανάπτυξής της στη διάρκεια της ζωής μέσα στη μήτρα. Οι συγγενείς καρδιοπάθειες δεν είναι όλες εξίσου σοβαρές, καθώς κάποιες μπορεί να αντιμετωπισθούν με μεγάλη επιτυχία, αλλά υπάρχουν αρκετές που επηρεάζουν άμεσα την ποιότητα ζωής και τη βιωσιμότητα του παιδιού. Αποτελούν τις πιο συχνές γενετικές ανωμαλίες κατά τη γέννηση και οφείλονται στη μη σωστή ανάπτυξη της εμβρυϊκής καρδιάς στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η οποία έχει σχηματισθεί πλήρως μέχρι την όγδοη εβδομάδα της εγκυμοσύνης.

Η εμφάνιση συγγενούς καρδιοπάθειας δεν είναι σπάνια και σίγουρα είναι πιο συνηθισμένη από ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι γονείς. Οι συγγενείς καρδιοπάθειες είναι αρκετά συχνές και εμφανίζονται σε ένα κάθε 150 παιδιά (περίπου 5 – 8 στα 1.000) που γεννιούνται ζωντανά. Η συχνότητα αυτή είναι πολύ μεγαλύτερη ενδομητρίως, περίπου 25 στα 1.000 έμβρυα, καθώς πολλά από αυτά τα έμβρυα δεν επιβιώνουν και δεν γεννιούνται ζωντανά.

Έχει σημασία να γνωρίζουμε την ύπαρξη συγγενούς καρδιοπάθειας πριν από τη γέννηση

Η αναγνώριση μιας καρδιοπάθειας πριν από τη γέννηση είναι ιδιαίτερα σημαντική, μιας και σε πολλές περιπτώσεις το έμβρυο πρέπει να υποβληθεί σε ένα ή περισσότερα χειρουργεία γρήγορα, αμέσως μετά τη γέννησή του, προκειμένου να μην υπάρξει πρόβλημα με τη ζωή του ή κάποια μόνιμη αναπηρία. Άλλες πιο ήπιες καρδιοπάθειες απαιτούν απλώς μια συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή και στενή παρακολούθηση από τον ιατρό. Επίσης έχει βρεθεί ότι οι συγγενείς καρδιοπάθειες συνδέονται συχνά με χρωμοσωμικές ανωμαλίες (π.χ. σύνδρομο Down) ή γενετικά σύνδρομα και η αναγνώρισή τους πριν από τη γέννηση επιβάλλει περισσότερο αναλυτικό έλεγχο για τον αποκλεισμό αυτών των προβλημάτων.

Πώς βρίσκουμε τις συγγενείς καρδιοπάθειες;

Ο έλεγχος γίνεται υπερηχογραφικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια μεγάλη εξέλιξη στα μηχανήματα υπερηχογραφήματος και αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να εξετάζουμε την καρδιά του εμβρύου με μεγάλη λεπτομέρεια και να βρίσκουμε έγκαιρα σοβαρές συγγενείς καρδιοπάθειες.

Αυτή η ειδική εξέταση ονομάζεται εμβρυϊκό υπερηχοκαρδιογράφημα

Στη διάρκεια αυτής της εξέτασης εξετάζεται η μορφή (ανατομία) της καρδιάς και συγκεκριμένα ελέγχονται οι τέσσερις κοιλότητες, οι βαλβίδες, τα μεγάλα αγγεία και το διάφραγμα της καρδιάς και ακολουθεί ο έλεγχος της ροής του αίματος στα διαμερίσματα της καρδιάς. Η εξέταση αυτή πρέπει να πραγματοποιείται από εξειδικευμένους και πιστοποιημένους ιατρούς, οι οποίοι διαθέτουν τον κατάλληλο εξοπλισμό και με τον τρόπο αυτό ανιχνεύεται η πλειοψηφία των συγγενών καρδιοπαθειών και ειδικά των σοβαρών, αυτών δηλαδή που είναι απειλητικές για την υγεία του παιδιού ή απαιτούν χειρουργική διόρθωση.

Τι είναι το φύσημα και πώς μπορεί να διαγνωσθεί

Το φύσημα είναι ένα εύρημα στην ακρόαση της καρδιάς από τον ιατρό και τις περισσότερες φορές βρίσκεται σε καρδιές που δεν έχουν βλάβη (λειτουργικό φύσημα). Με το υπερηχογράφημα ανιχνεύεται μόνο η πιθανή βλάβη της καρδιάς η οποία μπορεί να δημιουργεί το φύσημα και όχι το φύσημα.

Πότε γίνεται το εμβρυϊκό υπερηχοκαρδιογράφημα;

Ήδη από την εξέταση της αυχενικής διαφάνειας το πρώτο τρίμηνο γίνεται, εφόσον το μέγεθος του εμβρύου και το κοιλιακό τοίχωμα της μητέρας το επιτρέπουν, μία πρώτη εξέταση της καρδιάς. Αυτό απαιτεί βεβαίως κατάλληλα εκπαιδευμένο και έμπειρο ιατρό. Με τον τρόπο αυτό ανιχνεύονται περισσότερες από τις μισές σοβαρές καρδιοπάθειες ήδη από τις 12-13 εβδομάδες της κύησης. Αν το μωρό έχει κάποια μεγάλη συγγενή καρδιοπάθεια τότε αυτή θα ανιχνευθεί στο υπερηχογράφημα στις 18 – 21 εβδομάδες, ενώ και στην εξέταση β – επιπέδου ελέγχεται διεξοδικά η καρδιά του εμβρύου. Ωστόσο, κάποιες συγγενείς καρδιοπάθειες όπως οι στενώσεις αγγείων και βαλβίδων (π.χ. στένωση αορτικής και πνευμονικής βαλβίδας) μπορεί να αναπτυχθούν ή να επιδεινωθούν μόνο προς το τέλος της κύησης ή και μετά τη γέννηση. Για τον λόγο αυτό γίνεται επανέλεγχος της καρδιάς και στο πλαίσιο του υπερηχογραφήματος ανάπτυξης στις 32 εβδομάδες.

Πώς βοηθά ο 3D εκτυπωτής
στην επιτυχή έκβαση μιας επέμβασης;

Μια πρωτοποριακή χειρουργική επέμβαση πραγματοποιήθηκε στο νοσοκομείο Morgan Stanley Children’s Hospital στη Νέα Υόρκη όπου οι θεράποντες ιατροί βιοεκτύπωσαν ένα τρισδιάστατο αντίγραφο της καρδιάς του παιδιού. Η επέμβαση αυτή με τις υπάρχουσες μεθόδους θα ήταν πολύ δύσκολη και επικίνδυνη, επειδή θα έπρεπε να σταματήσει η λειτουργία της καρδιάς στη διάρκεια της επέμβασης για να αποφασίσουν οι χειρουργοί τι πρέπει να κάνουν. Ωστόσο με τη χρήση της τεχνολογίας 3D εκτύπωσης υπήρχε η δυνατότητα να μελετηθεί η καρδιά με λεπτομέρειες πριν από την επέμβαση και να αναπτυχτεί στη συνέχεια ένα συγκεκριμένο πλάνο για την πραγματοποίηση της επέμβασης με ταχύτητα και ασφάλεια, ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο για την υγεία του παιδιού.

Τι μας επιφυλάσσει το μέλλον όσον αφορά τη χρήση 3D εκτυπωτών;

Υπάρχει μεγάλη αισιοδοξία ότι η τεχνολογία αυτή θα αλλάξει τα δεδομένα σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των συγγενών καρδιοπαθειών, ακόμα και σε δύσκολες και πολύπλοκες περιπτώσεις.

Η Κατερίνα Τσεμπερλίδου είναι Ελληνίδα συγγραφέας και αρθρογράφος, καθώς και διαφημίστρια.
Γεννήθηκε στην Πάτρα και μεγάλωσε στα Πατήσια. Σπούδασε Νομικά και από μια σύμπτωση βρέθηκε στον κόσμο της διαφήμισης, που την κέρδισε από πολύ νωρίς. Διετέλεσε πρόεδρος σε μία από τις μεγαλύτερες  διαφημιστικές εταιρείες στην Ελλάδα  και έχει δημιουργήσει περισσότερες από 500 διαφημιστικές καμπάνιες για εμπορικούς και ανθρωπιστικούς σκοπούς.

 Έχει βραβευτεί επανειλημμένα για τη δημιουργικότητά της στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει γράψει πολλά σλόγκαν για σημαντικές μάρκες, όπως «Γάλατα υπάρχουν πολλά, ΝΟΥΝΟΥ όμως ένα», «Με ένα Άρλεκιν ξεχνιέμαι», «ΙΟΝ Αμυγδάλου, η πρώτη σου αγάπη και παντοτινή», «Και ΝΟΥΝΟΥ και light», «Αλλατίνη, γεύσεις μπροστά».

Είναι συγγραφέας εννιά βιβλίων, μεταξύ των οποίων και το πασίγνωστο  best seller «Όχι πια σεξ, μόνο φίλοι», του οποίου ο τίτλος υιοθετήθηκε ως έκφραση της νεοελληνικής γλώσσας. Η πιο πρόσφατη επιτυχία της μετά το «Η ευτυχία είναι απόφαση» είναι η  «Ψυχική μπουγάδα».

Είναι επίσης αρθρογράφος σε γνωστά μηνιαία περιοδικά.

Επιπλέον, έχει κάνει εισηγήσεις και ομιλίες σε συνέδρια, παρουσιάσεις, πολλαπλές εμφανίσεις για συνεντεύξεις στην τηλεόραση και έχει φιλοξενηθεί ως καλεσμένη σε εκπομπές με μεγάλη θεαματικότητα, καθώς και σε αφιερώματα στον Τύπο. Για πολλά χρόνια έχει διατελέσει μέλος στα διοικητικά συμβούλια της Ένωσης Εταιριών Διαφήμισης και Επικοινωνίας Ελλάδος, του Συμβουλίου Ελέγχου Επικοινωνίας και του Ινστιτούτου Επικοινωνίας.

Σήμερα μιλάμε μαζί της για τι άλλο; Περί ευτυχίας και πόσο είναι στο χέρι μας να νιώσουμε έστω και κάποιες στιγμές της μέρας μας ευτυχισμένοι…

Μία λαμπρή καριέρα στη διαφήμιση, πολλά βιβλία με την υπογραφή σας και ξαφνικά δημιουργός του πρώτου και μοναδικού ελληνικού ιστότοπου για την ευτυχία και τη θετική κι ενδιαφέρουσα πλευρά της ζωής.  Μιλήστε μας λίγο για αυτές τις διαδρομές, αλλά και για τις εσωτερικές σας ανάγκες που…έδειχναν τον δρόμο…

Από 7 ετών μου άρεσε να γράφω ιστορίες και να τις εικονογραφώ, τοποθετώντας τους διαλόγους σε φούσκες. Μου άρεσε να γράφω, να επικοινωνώ, να δημιουργώ. Η διαφήμιση μου έδωσε διέξοδο και στα τρία μου αυτά χαρακτηριστικά. Τα κείμενα της διαφήμισης είναι εμπορικά. Κάποια στιγμή θέλησα να κάνω και μία δοκιμή να γράψω για το αναγνωστικό κοινό, όχι για μάρκες. Έτσι έγραψα τη συλλογή διηγημάτων «Όχι πια sex, μόνο φίλοι». Το 2005 διάβασα ένα βιβλίο θετικής σκέψης και ενθουσιάστηκα. Ο τότε εκδοτικός μου οίκος με προέτρεψε να γράψω τη δική μου εκδοχή για τη θετική σκέψη. Εγώ λοιπόν διάλεξα να γράψω βιβλία αυτοβοήθειας για την ευτυχία, γιατί την είχα ανάγκη εγώ. Όταν αργότερα χρειάστηκε να φύγω από τη διαφήμιση, έριξα όλες μου τις δυνάμεις στη δημιουργία ενός ιστότοπου για την ευτυχία, που αποτελεί προέκταση των βιβλίων μου.

Ποιο είναι το πιο πρόσφατο βιβλίο σας;

Είναι η «Ψυχική μπουγάδα», εκδόσεις Ψυχογιός. Είναι ένα βιβλίο αυτοβοήθειας για το πώς να ξεπλένουμε και να ξεφορτωνόμαστε όλα τα βάρη που κουβαλάμε μέσα μας και έξω μας από το παρελθόν στο σήμερα. Δηλαδή πεποιθήσεις μας, τοξικές σχέσεις, αρνητικές σκέψεις, κακές συνήθειες, άχρηστα ή αχρησιμοποίητα αντικείμενα.

Αν σας ρωτούσα τι επαγγέλλεστε τώρα, τι θα απαντούσατε;

Είμαι συγγραφέας βιβλίων, δημιουργός του site www.tsemperlidou.gr/Ευτυχία, είμαι επίσης content manager -εργασία που θα έκανα ευχαρίστως και για άλλα sites- και inspirational speaker, ομιλήτρια σε εταιρείες, συνέδρια, ημερίδες.

Τι είναι ευτυχία; Υπάρχει;

Καθένας μας έχει το δικό του ορισμό για το τι ε ίναι ευτυχία. Αλλιώς την ορίζετε εσείς, αλλιώς εγώ.

Για μένα, ευτυχία είναι τρία πράγματα και τα τρία μαζί.

Οι απολαύσεις των αισθήσεων. Ένα ζεστό μπάνιο, μια αγκαλιά, το διάβασμα ενός βιβλίου, η απόλαυση ενός γλυκού, η δημιουργία ατμόσφαιρας με αναμμένα κεράκια, το περπάτημα στη φύση είναι μερικά μόνο από αυτά.

Το σύνολο της ικανοποίησης από τη ζωή μας, δηλαδή η ικανοποίηση που νιώθουμε από την ως τώρα πορεία μας, την πραγματοποίηση των ονείρων μας, την επίτευξη των στόχων μας.

Το νόημα της ζωής, δηλαδή το να έχει νόημα η ζωή μας, σήμερα. Μπορεί σήμερα το νόημα της ζωής μου να είναι να προσφέρω στην κοινωνία συμβάλλοντας σε έναν καλύτερο κόσμο, ενώ χτες το νόημα της ζωής μου να ήταν να σπουδάσω και να επιτύχω στη ζωή, όμως σίγουρα η ζωή μας χρειάζεται νόημα, αλλιώς μπαίνει σε επικίνδυνα μονοπάτια αμφισβήτησης.

Έρχεται με φυσικό/αυθόρμητο τρόπο ή εκπαιδευόμαστε για αυτήν;

Η ευτυχία είναι ένα συναίσθημα αρχαίο όσο οι Έλληνες (πρώτος το ανέφερε ο Αριστοτέλης ως ευδαιμονία).

Η ευτυχία, το γέλιο, η χαρά, το να κάνουμε «χαζά» πράγματα, η βούλησή μας να έχουμε στόχους είναι δωρεάν.

Σύμφωνα με έρευνες, ένα 50% της προδιάθεσής μας για να είμαστε ευτυχισμένοι οφείλεται στα γονίδιά μας. Ένα 10% οφείλεται στις εξωτερικές συνθήκες της ζωής μας και ένα 40% οφείλεται στις σκέψεις μας και στις πράξεις μας, άρα στο πώς αντιδρούμε στα γεγονότα. Είναι, λοιπόν, στο χέρι μας να επηρεάσουμε τον βαθμό της ευτυχίας που βιώνουμε.

Γιατί είναι τόσο δύσκολο να την κατακτήσουμε, να ζούμε μαζί της καθημερινά;

Αν τη βαφτίσουμε σαν «κατάκτηση», ήδη την έχουμε τοποθετήσει έξω από εμάς. Επομένως μπορεί να μην τη φτάσουμε ποτέ. Ή μπορεί οι εξωτερικοί παράγοντες που μας έκαναν ευτυχισμένους να πάψουν να υπάρχουν και να γίνουμε και πάλι δυστυχείς.

Αν, όμως, θεωρήσουμε ότι είναι και στο χέρι μας να επηρεάσουμε την ευτυχία μας, τότε ψάχνουμε μέσα μας κι όχι έξω από μας για να γίνουμε πιο ευτυχισμένοι (Εδώ είναι που έρχονται τα βιβλία και το site μου να βοηθήσουν).

Ακόμη κι αν έχουμε αισθανθεί ευτυχισμένοι, γιατί φοβόμαστε ότι θα ακολουθήσει πάντα μία δυστυχία;

Συχνά φοβόμαστε την ευτυχία, σε ορισμένες περιπτώσεις την αναβάλλουμε και, σε άλλες, όλο θέτουμε όρους για να ευτυχήσουμε. Εδώ μοιάζει να θέτετε τον όρο «θα ευτυχήσω μόνο υπό τον όρο ότι δεν θα με βρει δυστυχία μετά». Συνήθως αυτό είναι ανέφικτο. Όλοι έχουμε μερίδιο στη δυστυχία (όπως και στην ευτυχία) και σημασία έχει πώς τη διαχειριζόμαστε. Πώς αντιδρούμε στα γεγονότα (θυμάστε… οι σκέψεις και οι πράξεις μας επηρεάζουν την ευτυχία μας κατά 40%), επομένως αναθεωρήστε το πώς σκέφτεστε για την ευτυχία και για τη δυστυχία. Απολαμβάνουμε την ευτυχία μας; Την αναγνωρίζουμε όταν τη ζούμε; Εκτιμάμε τα καλά στη ζωή μας ή φοβόμαστε;

Και πώς θα κάνω και τους γύρω μου ευτυχισμένους;

Ξεκινώντας από τον εαυτό μας. Αν εμείς είμαστε ευτυχισμένοι, μεταδίδουμε και στους άλλους την καλή μας διάθεση. Η ευτυχία είναι μεταδοτική. Όπως και η αρνητική ενέργεια. Όπως η μιζέρια. Όταν εσύ η ίδια είσαι ευτυχισμένη, τότε δημιουργείς γύρω σου μια ατμόσφαιρα που θέλουν και οι άλλοι να μοιραστούν.

Φυσικά, καλό είναι να μοιραζόμαστε με τους άλλους και  δραστηριότητες που βοηθούν στο να περάσουμε μαζί πιο χαρούμενα, πιο χαλαρά, με λίγο περισσότερο γέλιο και χιούμορ (που σπάει τις εντάσεις).

Τι θα απαντούσατε σε κάποιον ο οποίος θα σας έλεγε: «Είμαι άνεργος, απελπισμένος, δεν μπορώ να ζήσω με αξιοπρέπεια την οικογένειά μου, πώς μπορώ να μιλάω για ΕΥΤΥΧΙΑ;».

Η ευτυχία είναι κάτι το υποκειμενικό, πώς το νιώθεις, δεν είναι αντικειμενικό. Το να είσαι ευτυχισμένος δεν σε κάνει πιο φτωχό. Το να είσαι ευτυχισμένος σου δίνει κουράγιο να αντέξεις στα δύσκολα. Σαφώς το χρήμα βοηθάει. Όχι πάντα όμως.

Στην κατάταξη των ευτυχισμένων χωρών που κάνουν κάθε χρόνο τα Ηνωμένα Έθνη, η Ελλάδα βρίσκεται στη θέση 70, κάτω από πολύ φτωχότερες χώρες όπως η Βολιβία, το Ουζμπεκιστάν, η Αγκόλα, η Αλβανία, η Νικαράγουα. Γιατί;

Όπως λένε οι έρευνες, οι ευτυχισμένοι άνθρωποι ζουν σε χώρες που προσφέρουν στους κατοίκους τους ελευθερία, ειρήνη, καλή ιατρική ασφάλιση, παιδεία ποιότητας, ένα πολιτικό σύστημα που λειτουργεί αποτελεσματικά και πολλές ευκαιρίες.

Επομένως, κάνουμε ό,τι μπορούμε για να ζήσουμε καλύτερα, καθένας στη χώρα που ζει, με τις επιλογές που έχει ήδη κάνει ο ίδιος. 

Ο Πλαστικός των Πλαστικών, o δρ Ανδρέας Φουστάνος, μιλάει στο ΔΥΟ  για όλα επιβεβαιώνοντας την πεποίθηση πως πρόκειται για μία  ιατρική ιδιοφυΐα

με εξαιρετικό επιστημονικό έργο, πολύπλευρη προσωπικότητα,  ενδιαφέρουσα ζωή και ακόμη πιο ενδιαφέρουσα κοσμοθεωρία!

Μετά από τόσα χρόνια ιατρικής καριέρας μπορούμε να πούμε ότι οι έννοιες πλαστική χειρουργική και Ανδρέας Φουστάνος είναι συνώνυμες  στην Ελλάδα. Εκτός από χαρά, με πόση ευθύνη αισθάνεστε  να σας γεμίζει αυτή η πορεία;

Την εποχή που ξεκίνησα κι επιστρέφοντας από τη μετεκπαίδευσή μου στο εξωτερικό έφερα πάρα πολλές καινοτομίες και νέες ιδέες  για το πώς πρέπει να αντιμετωπίζεται η πλαστική, οι οποίες δεν υπήρχαν στον χώρο αυτό στην Ελλάδα.  Ασκώ αυτή τη δουλειά 30 χρόνια οπότε λογικό είναι το όνομά μου να είναι συνώνυμο με την πλαστική χειρουργική στην Ελλάδα…

Μία τόσο μακρόχρονη πορεία, λοιπόν, αναπόφευκτα δημιουργεί και μεγάλη ευθύνη διότι θέλεις να διατηρήσεις τόσο το όνομά σου όσο και το επίπεδο της δουλειάς σου διαχρονικά σε υψηλό επίπεδο. Κι εγώ έχω ιδιαίτερη ευαισθησία σε αυτό, διότι πάνω απ’ όλα με ενδιαφέρει η ποιότητα της δουλειάς και  πολύ λιγότερο όλα τα άλλα οφέλη που αποκομίζεις απ΄αυτήν.

Τι σας γοήτευσε και τι σας γοητεύει ακόμα και τώρα στην πλαστική χειρουργική;

Μου άρεσε η χειρουργική σαν ειδικότητα. Άλλωστε μέσα από αυτήν ανακάλυψα την πλαστική.  Αυτό που περισσότερο με γοήτευε, ειδικά όσο περνούσε ο χρόνος και έμπαινα πιο βαθιά, ήταν το γεγονός πως ό,τι δημιουργούσες στην πλαστική το έβλεπες, ενώ στην άλλη χειρουργική το «έκλεινες»  και χανόταν…

Βέβαια, μην ξεχνάμε ότι η χειρουργική είναι τέχνη. Το να κόψεις και να αποκαταστήσεις ένα όργανο είναι μια μορφή τέχνης. Αυτή, λοιπόν, την τέχνη σου που έβαζες για να  φτιάξεις οποιοδήποτε  σημείο του σώματος την «έκλεινες» μαζί  με το τελευταίο ράμμα. Το αποτέλεσμα το έβλεπες μόνο σαν θεραπεία, σαν ικανοποίηση  ότι έκανες καλά έναν άνθρωπο. Αντίθετα στην πλαστική ό,τι φτιάχνεις το «βλέπεις» διαχρονικά. Παρακολουθείς την εξέλιξη  στους έξι μήνες, στον έναν χρόνο, στα 10 χρόνια. Μπορείς να παρακολουθείς τους ασθενείς σου και να βλέπεις και την πρόοδο. Αυτό είναι πραγματικά  πολύ γοητευτικό. Κι ενώ συχνά οι μη ειδήμονες προσπαθούν να περιγελάσουν την πλαστική χειρουργική ή να μειώσουν την προσφορά της – με βασική «κατηγορία» την ανθρώπινη  ματαιοδοξία -, εντούτοις  αυτό  δεν έχει πάντα βάση. Συχνά επανορθώνει μια εκ γενετής ή επίκτητη, δυσλειτουργία ή δυσμορφία την οποία κουβαλάει ένας άνθρωπος κι  έτσι τον βοηθά πάρα πολύ στο να προχωρήσει  στη ζωή του με καλύτερη υγεία, εικόνα και ψυχολογία.

Πού τοποθετείτε το  επίπεδο της πλαστικής χειρουργικής στην Ελλάδα σήμερα; Πόσο έχει εξελιχθεί;

Προσωπικά δεν μου αρέσει να λέμε το επίπεδο της πλαστικής στην Ελλάδα ή δεν ξέρω εγώ πού. Η  τέχνη -γιατί το ξαναείπα, η Ιατρική είναι τέχνη- δεν έχει εθνικό χαρακτήρα. Μπορεί σε ορισμένα κράτη, οι συνθήκες που βοηθάνε έναν γιατρό να αναπτυχθεί να είναι καλύτερες, αλλά πάντα σημαντικό ρόλο παίζει το προσωπικό επίπεδο. Ο επιστήμονας δουλεύει από μόνος του, άρα αυτός που κάνει καλή δουλειά ή έχει τις γνώσεις και το ταλέντο μπορεί να λειτουργεί, να δημιουργεί οπουδήποτε.

Στην Ελλάδα, δηλαδή  ο ασθενής μπορεί να αισθάνεται ασφαλής;

Είμαστε σε υψηλό επίπεδο, τόσο ιατρικό -τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας υπάρχουν εξαιρετικοί επιστήμονες- όσο και τεχνολογικής υποδομής. Πολλές φορές, μάλιστα,  επισκεπτόμενος νοσοκομεία του εξωτερικού έχω διαπιστώσει πως η τεχνολογία η δική μας είναι πολύ πιο προηγμένη. Εφόσον, λοιπόν, ο γιατρός  είναι σοβαρός επαγγελματίας, προσέχει και κάνει τη δουλειά του όπως θα έπρεπε σύμφωνα με τους κανόνες της Ιατρικής που ισχύουν  ο ασθενής θα είναι ασφαλής.

Όσον αφορά τώρα το αποτέλεσμα μιας επέμβασης. Στη δουλειά αυτή υπόκειται σε πάρα πολύ μεγάλη κριτική, σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη χειρουργική πράξη. Οταν φτιάχνεις κάτι μέσα στην κοιλιά, το έφτιαξες, το έκλεισες, δεν το βλέπει κανένας. Σε εμάς, ό,τι κάνεις, είτε είναι επανορθωτικό, είτε πιο αισθητικό, το βλέπουν όλοι! Προσωπικά αυτή τη διαφοροποίηση δεν τη δέχομαι. Είτε κάνεις διορθωτική επέμβαση μιας δυσμορφίας την οποία κληρονόμησες από τα γονίδιά σου είτε την κάνεις γιατί είναι ανάγκη, είναι το ίδιο πράγμα.

Το αποτέλεσμα, λοιπόν,  μίας πλαστικής επέμβασης είναι μείζον θέμα συζήτησης. Όταν δεν μιλάμε για μία αντικειμενική κακοτεχνία, το αποτέλεσμα υπόκειται στο υποκειμενικό κριτήριο του καθενός μας. Τι είναι «καλό», τι είναι «κακό»; Συχνά υπάρχουν περιπτώσεις που ο ασθενής βλέπει το αποτέλεσμα και του αρέσει και μπορεί να μην αρέσει σε μένα ή το αντίθετο….

Υπάρχει κάτι που να σας ενοχλεί στον χώρο σας ή στον επαγγελματικό σας περίγυρο;

Καταρχήν, με ενοχλεί πολύ το ότι οι Έλληνες δεν πιστεύουν στις δυνάμεις τους. Όταν πιέζονται τους πιάνει ένας ανεξήγητος εγωισμός. Στην πραγματικότητα αυτό συμβαίνει γιατί  δεν έχουν πιστέψει το τι είναι. Πάντα βλέπουν τον ξένο καλύτερο.

Ενώ, λοιπόν, μπορεί να κάνουμε τη δουλειά μας πολύ καλύτερα από τους ξένους, έχουμε ένα κόμπλεξ κατωτερότητας.  Το βλέπω γύρω μου…Μακάρι να είχα ένα μαγικό ραβδάκι και να το αλλάξω άμεσα.

Από την άλλη, στην Ελλάδα δεν έχουμε μάθει να λειτουργούμε ομαδικά. Ο  Έλληνας, όταν δεν ξέρει πώς να χειριστεί ένα  περιστατικό, αντί να το στείλει σε έναν συνάδελφό του που γνωρίζει το πώς, προτιμά να το στείλει στο εξωτερικό. Βέβαια αυτά με ενοχλούν στο σύνολο της ελληνικής κοινωνίας. Δεν μπορούμε να καταλάβουμε ότι δεν είμαστε πια στο 1821 αλλά στο 2015;

Στην Ελλάδα του 2014 διαβιούμε σε ένα περιβάλλον οικονομικής και  εσωτερικής κρίσης. Πώς θεωρείτε ότι επηρεάζει τον δικό σας τομέα;

Τους πάντες έχει επηρεάσει αυτή η λεγόμενη κρίση, η οποία τι κρίση είναι; Κρίση είναι κάτι το οποίο προκύπτει από κάτι βίαιο, έναν πόλεμο, μια οικονομική καταστροφή… Εδώ βλέπουμε να συμβαίνουν άλλα πράγματα. Περάσαμε μια 20ετή περίοδο πλαστής ευημερίας. Πουλάγαμε ο ένας τις υπηρεσίες στον άλλον και πληρωνόμασταν με δανεικά λεφτά και γι’ αυτό φτάσαμε εκεί που φτάσαμε και λέμε «κρίση». Ευημερία δεν είναι να παίρνεις δανεικά και να ξοδεύεις. Μπορεί να ακούγεται αιρετικό αλλά στην ουσία φτάσαμε εκεί που έπρεπε να ήμασταν.

Θα σας πω κάτι απλό που φωτογραφίζει πολύ απλά το πρόβλημα: η Ελλάδα έχει αυτή τη στιγμή πάνω από 300 πλαστικούς χειρουργούς για 10 εκατομμύρια κατοίκους. Η Αγγλία που έχει 60 εκατομμύρια κατοίκους έχει 600…Τα συμπεράσματα δικά σας.

Υπήρχε εποχή που στη δικιά μας τη δουλειά γινόντουσαν περισσότερες επεμβάσεις απ’ ό,τι σε χώρες με κοινωνίες εισοδηματικά υψηλότερα. Αυτό τα λέει όλα. Ηταν fake όλο το σύστημα.

Αυτός ο «πληθωρισμός» επαγγελματιών, ειδικοτήτων και υπηρεσιών προέκυψε σε όλο το φάσμα της παραγωγικής διαδικασίας. Θα περάσουν πολλά χρόνια για να έρθει σε μία ισορροπία το σύστημα…

Πάμε λίγο στη θεωρία της ομορφιάς. Τι θεωρείτε  εσείς ομορφιά;

Είναι θέμα υποκειμενικής κρίσης. Για μένα ομορφιά είναι η αρμονία, είναι η ισορροπία. Σίγουρα υπάρχουν κάποια πράγματα όμορφα, αντικειμενικά όμορφα. Παρ’ ότι και εκεί υπεισέρχεται  ο υποκειμενικός παράγων. Φυσικά σημαντικό ρόλο παίζει και η μόδα, η τάση της εποχής. Η αντίληψη του ωραίου ήταν διαφορετική στην αρχαία Ελλάδα και στη Ρώμη, διαφορετική τον Μεσαίωνα ή την Αναγέννηση και πάει λέγοντας.

Έχετε αποτρέψει κάποιον ασθενή από πλαστική επέμβαση, θεωρώντας πως δεν τη χρειάζεται;

Ναι έχουν υπάρξει αρκετά περιστατικά. Καταρχήν να διευκρινίσουμε πως  όταν πάει κάποιος να διορθώσει μια δυσμορφία δεν είναι άρρωστος. Περπατάει, τρώει, πίνει, κοιμάται. Μια δυσμορφία έχει και θέλει να απαλλαγεί από αυτήν.  Υπάρχουν, λοιπόν, κατηγορίες «ασθενών», εντός εισαγωγικών:

Οι συνειδητοποιημένοι. «Έχω αυτό το πρόβλημα, πάω στον γιατρό. Γιατρέ μου μπορείς να το λύσεις; Ναι. Πάμε, τελείωσε». Δεν χρειάζονται πολλές συζητήσεις. Είναι συνεννοήσιμοι, γνωρίζουν το πρόβλημά τους. Συνήθως έχουν μελετήσει πώς μπορεί να διορθωθεί και απλώς ψάχνουν τον κατάλληλο… τεχνικό, ας πούμε.

Μετά είναι οι ασθενείς οι οποίοι παρασύρονται από τη λεγόμενη μόδα. «Τώρα είναι της μόδας να μεγαλώνω το στήθος μου, τώρα είναι της μόδας να κόβω το στήθος μου ή είναι της μόδας να κάνω το ένα το άλλο». Αυτοί θέλουν προσοχή πολύ, διότι στην ουσία δεν έχουν καταλάβει το πρόβλημά τους και αν έχουν.  Πάνε στον πλαστικό γιατί το έκανε η φίλη τους ή το άκουσαν στον κύκλο τους. Εκεί πρέπει να προσέξεις  εσύ ως γιατρός αν υπάρχει αντικειμενικά πρόβλημα ή δεν υπάρχει. Αν δεν υπάρχει θα πρέπει να λειτουργήσεις αποτρεπτικά. Διότι αν χειρουργήσεις κάποιον που δεν έχει πρόβλημα, θα του δημιουργήσεις πρόβλημα. Σίγουρα, μαθηματικά αποδεδειγμένο.

Και υπάρχει και η τρίτη κατηγορία η οποία είναι οι ανασφαλείς. Μπορεί να δεις μια πολύ όμορφη γυναίκα και να ψάχνεται να διορθώσει κάτι, νομίζοντας ότι δεν είναι όμορφη. Πάντα θα ακούσεις ότι  «δεν είναι τόσο όμορφη όσο η φίλη της» και η φίλη της μπορεί να είναι κακάσχημη. Είναι κάτι το οποίο το συναντάμε. Και αυτοί οι «άρρωστοι»  είναι άνθρωποι που πρέπει να αποτρέψεις.

Θεωρείτε την ανασφάλεια έναν μεγάλο παράγοντα που στέλνει τον κόσμο στον πλαστικό χειρουργό;

Όχι, ευτυχώς είναι μικρός.  Η ομάδα ασθενών που θέλει ιδιαίτερη προσοχή είναι αυτοί που παρασύρονται από τη μόδα. Η μόδα και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης δημιουργούν το σύστημα. Μεταδίδουν μια πληροφορία, τη διανθίζουν, τη μεγαλοποιούν, τη φτιάχνουν έτσι που να «πουλάει».  Πρέπει να πείσουν τον  αποδέκτη πως έχει αλλάξει ο κόσμος και πρέπει  υιοθετήσει κι εκείνος αυτή την τάση. Να συμμετέχει σε αυτή την αλλαγή. Να μην είναι εκτός αλλά να είναι κομμάτι της.

Έχει αποφασίσει κάποιος ασθενής να προχωρήσει σε πράξη πλαστικής χειρουργικής για πρώτη φορά. Τι οφείλει να προσέξει ώστε να έχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα;

Το πρώτο και βασικότερο που πρέπει να καταλάβει είναι ότι πάει να κάνει μία ιατρική πράξη. Είτε είναι σύνθετη, είτε η πιο απλή, κάθε ιατρική πράξη έχει  και κινδύνους, απρόοπτα, επιπλοκές και πολλές φορές δυσάρεστα αποτελέσματα. Άρα πρέπει να είναι απόλυτα ενήμερος γι’ αυτό.

Καλώς ή κακώς το εμπορικό κομμάτι έχει μπει και στην Ιατρική οπότε θα πρέπει να μην παρασύρεται από αυτά που ακούει από άσχετους. Ο καθένας μπορεί να πληροφορηθεί -είτε από την τηλεόραση, είτε από το ραδιόφωνο, είτε από τα περιοδικά, είτε από το Internet- και να πάρει λανθασμένες πληροφορίες γιατί δεν ελέγχονται από κανέναν.  Ο ασθενής δεν μπορεί  -δεν έχει το γνωστικό εργαλείο- για να φιλτράρει την επιστημονική πληροφορία.

Το Internet είναι ένα απαραίτητο εργαλείο για τον επιστήμονα. Όμως έχει κάνει πολύ μεγάλο κακό στον τομέα της παραπληροφόρησης. Είναι και ένας χώρος που ο καθένας μπορεί να γράψει ό,τι θέλει, χωρίς να ελέγχεται. Βάζει ο καθένας ένα site και γράφει ό,τι θέλει και λέει «εγώ κάνω αυτό». Δεν υπάρχει ένας φορέας ο οποίος να προστατεύσει αυτόν που το διαβάζει. Άρα  θέλει μεγάλη προσοχή, γιατί καμιά φορά αυτό που εκεί το βλέπεις και εντυπωσιάζεσαι στην ουσία μπορεί να σου κάνει πολύ μεγάλο κακό.

Πάντα δε όλοι οι χώροι που έχουν μια διείσδυση μεγαλύτερη στο κοινό επιτρέπουν και σε μη ειδικούς να μπαίνουν γιατί είναι εύκολοι χώροι κερδοσκοπίας. Και ειδικά σε ό,τι έχει σχέση με τη γυναίκα.

Η γυναίκα παρασύρεται εύκολα καταναλωτικά και ειδικά όταν πρόκειται για την ικανοποίηση της ματαιοδοξίας της. Για παράδειγμα, πάρτε μία διαφήμιση καλλυντικών. Έχετε δει να βάζουν καμιά γριά να διαφημίζει καλλυντικό; Καμιά ηλικιωμένη; Όχι βέβαια. Κάτι κοριτσάκια 19 χρονών και βλέπει η ηλικιωμένη το δέρμα της 19χρονης και λέει «αα και εγώ θέλω να γίνω έτσι», άρα ήδη την εξαπατούμε. Από μία φωτογραφία.

Πώς σας κάνει να αισθάνεστε, είτε σαν πολίτη, είτε σαν επιστήμονα, το γεγονός ότι ζείτε στην Ελλάδα την εποχή της οικονομικής ύφεσης, του μνημονίου και της κρίσης αξιών;

Η κρίση αξιών έχει ξεκινήσει εδώ και πολλά χρόνια. Δεν είναι θέμα της τελευταίας 5ετίας, όπου υφίσταται και η λεγόμενη οικονομική κρίση. Πρόκειται για είναι ενοχλητικό κοινωνικό φαινόμενο. Το βλέπεις στα σχολεία, στα πανεπιστήμια, στις κοινωνικές σου επαφές, στον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονται όλοι στην ελληνική κοινωνία. Είναι κάτι που δεν το βλέπεις πουθενά αλλού στον κόσμο. Ως λαός έχουμε  την αρνητική αποκλειστικότητα στην κρίση αξιών. Έχουμε συνηθίσει εδώ και χρόνια να ζούμε έτσι.

Θα ήθελα να ζούσα σε έναν άλλο κόσμο. Δηλαδή μου αρέσει να βλέπω τον άλλον στα μάτια και να μπορώ να ανταλλάσσω τις ιδέες μου, να λέω τα πράγματα με το όνομά τους και να μη θεωρώ ότι απέναντί μου έχω κάποιον που μπορεί να με κοροϊδέψει. Δεν ξέρω αν θα ήταν το ιδανικό για όλους. Προφανώς για να μην προχωράει και να μην αλλάζει σημαίνει ότι δεν είναι το ιδανικό για όλους. Όποιος  θέλει να αλλάξει κάτι, το αλλάζει. Άρα συμφέρει όλους και τους αρέσει να ζουν σε έναν τέτοιο κόσμο… αλαλούμ. Χωρίς κανόνες. Χωρίς αξίες. Χωρίς να αναγνωρίζουμε τη διαφορετικότητα του καθενός. Αυτό είναι  ελληνικό φαινόμενο. Το βλέπεις από το πώς εκφράζονται για τον πρωθυπουργό μέχρι τον τελευταίο Έλληνα. Οποιονδήποτε πρωθυπουργό. Κάθε πρωθυπουργός που ανεβαίνει να πάρει το αξίωμα θεωρείται «άχρηστος» από την πρώτη μέρα που το ανέλαβε. Δεν έχω ακούσει για κανέναν να πουν «Άσε τον άνθρωπο να δούμε τι θα κάνει». Από την πρώτη μέρα να φύγει.

Πώς θα περιγράφατε τον εαυτό σας με λίγες λέξεις;

Ελεύθερο. Με μία λέξη. Μου αρέσει η ελευθερία και η ελευθερία έχει ένα συγκεκριμένο νόημα. Όχι η ελευθερία τύπου: «να έρθω να σου σπάσω το σπίτι».

Ποιος ή τι υπήρξε η μεγαλύτερη επιρροή στον τρόπο που σκέφτεστε, που λειτουργείτε;

Τη μεγαλύτερη επιρροή πάνω μου την άσκησε -με μία λέξη-  ο πατέρας μου! Από εκεί και πέρα οι δάσκαλοι που είχα κατά καιρούς. Έχω ένα, να το πω προτέρημα; Όταν αποφασίσω να διαλέξω κάποιον να με διδάξει κάτι, καταρχήν τον έχω παραδεχτεί και εφόσον θεωρώ ότι έχει πετύχει στην ζωή του δέχομαι και παίρνω από αυτόν και με επηρεάζει. Δεν τον απορρίπτω. Αυτό ξεκινάει από τον πατέρα σου μέχρι οτιδήποτε. Γιατί αλλιώς δεν μπορείς να πάρεις τίποτα.

Σας παθιάζει κάτι άλλο εκτός από το επάγγελμά σας, την πλαστική χειρουργική;

Να ταξιδεύω. Η ωραιότερη στιγμή της ζωής μου είναι όταν βρίσκομαι σε λιμάνι, σταθμό, αεροδρόμιο…

Nα υποθέσω πως έχετε ταξιδέψει αρκετά.

Έχω ταξιδέψει πολλές φορές. Κλείνοντας τα μάτια μου θα ήθελα να έχω δει τον πλανήτη. Να έχω γνωρίσει τη σφαίρα πάνω στην οποία έζησα και πέρασα τη ζωή μου. Πιστεύω ότι  η μεγαλύτερη πηγή γνώσης είναι να γνωρίζεις και άλλους χώρους. Όταν ζεις σε έναν μικρόκοσμο δεν μπορεί να ανοίξει το μυαλό σου. Νομίζεις ότι αυτό είναι το άλφα και το ωμέγα, εδώ είναι το κέντρο της Γης και όλα τα άλλα δεν υπάρχουν. Και δεν είναι απλώς να ταξιδεύεις, να πας τουριστικά. Το ταξίδι είναι ένας τρόπος να αποκομίσεις γνώση. Είναι να αναμειχθείς με τον κόσμο. Βέβαια αυτό προϋποθέτει να σου αρέσει να παίρνεις και λίγο ρίσκο στη ζωή σου…

Πιστεύετε πιο πολύ στο ταλέντο ή στη σκληρή δουλειά;

Και στα δύο. Δεν μπορείς να τα ξεχωρίσεις αυτά. Εάν έχεις το ταλέντο πρέπει να δουλέψεις πολύ για να το καλλιεργήσεις. Σκέτη δουλειά χωρίς ταλέντο, δύσκολο. Ειδικά σε επαγγέλματα που έχουν σχέση με την τέχνη, με το να παράγεις, με το να δημιουργείς κάτι. Το να είσαι απλώς ταλαντούχος δεν λέει τίποτα. Με τη δουλειά αποκτάς την πείρα. Αρχίζεις, ξεκινάς, σιγά σιγά χτίζεις και φτάνεις στο καλύτερο.

Αυτό θέλει πολλή δουλειά, πολλή σκληρή δουλειά.

Τι θα πει σκληρή; Σκληρή είναι να σπας πέτρες. Σκληρή είναι η δουλειά σου που έχεις διαλέξει να κάνεις; Να αφοσιωθείς με λίγα λόγια στη δουλειά σου. Σκληρό είναι κάτι που σε αναγκάζουν να κάνεις.

Αν εσύ ασχολείσαι 24 ώρες το 24ωρο με αυτό που σου αρέσει και σε γεμίζει δεν είναι σκληρή δουλειά. Ίσα ίσα σε ευχαριστεί. Συγκεντρώνεις σε ένα την απόλαυση και την εργασία ταυτόχρονα. Για να πούμε και τη σωστή λέξη, εργασία. Παράγω έργο. Δουλειά: δουλεία, δούλος.

Ποια είναι η χειρότερη συμβουλή που σας έχουν δώσει;

Η χειρότερη συμβουλή που μου έχουν δώσει είναι να κάνω απάτη. Απάτη με την κυριολεκτική  σημασία της έννοιας. Απάτη θεωρώ, ας πούμε, ακόμα και να ρίξω κάποιον οικονομικά. Δεν το έχω κάνει ποτέ και δεν θα το έκανα ποτέ. Στην Ελλάδα είναι χόμπι. Σαν να είναι μέσα στο DNA αυτού του λαού. Ίσως φταίνε οι καταβολές.

Θεωρείτε τον εαυτό σας αυστηρό μπαμπά; Ποια είναι η βασική σας αρχή, αξία που προσπαθείτε να μεταδώσετε στα παιδιά σας;

Όχι. Είμαι πολύ προοδευτικός, ανοιχτός. Εφόσον είπα μια λέξη για τον εαυτό μου, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, δεν μπορώ να μην τη λέω για τα παιδιά μου και για όλους τους γύρω μου. Η ελευθερία για μένα είναι υπ΄αριθμόν ένα. Προσπαθώ να περάσω κάποια πράγματα στα παιδιά, κάποιες ιδέες, κάποιον τρόπο σκέψης. Να προσέχουν, να αποφύγουν κινδύνους και τα λοιπά. Αλλά πάντοτε τα παιδιά μου ήταν ελεύθερα να κάνουν ό,τι θέλουν.

Γιατί έτσι μεγάλωσα κι εγώ, γι’ αυτό το έχω μέσα μου. Οι γονείς μου δεν με καταπίεσαν ποτέ.  Μπορεί να μου είπαν «μην το κάνεις αυτό γιατί…», αλλά δεν ήταν με  την έννοια της καταπίεσης και αυτό το περνάω και εγώ.

Αυστηρότητα είναι το να ΄χεις κανόνες; Εγώ μίλαγα στον πληθυντικό στον πατέρα μου μέχρι να τελειώσω το πανεπιστήμιο. Δεν ένιωσα ποτέ ότι ήταν θέμα αυστηρότητας. Ήταν τρόπος ζωής. Έτσι έμαθα. Γιατί έβλεπα τον πατέρα μου και μίλαγε στον πληθυντικό στη μαμά του, που ήτανε αυτός 60 και η μαμά του 80.  Δεν είναι θέμα αυστηρότητας, το θεωρείς το αυτονόητο, είναι το πώς το έμαθες..

Ο τρόπος που σήμερα μιλάνε τα παιδιά με ενοχλεί. Με ενοχλεί ας πούμε το ότι στο λεξιλόγιό τους χρησιμοποιούν λέξεις που για εμάς τότε ήταν αδιανόητο να τις χρησιμοποιήσουμε. Εμείς τώρα το βλέπουμε πρόοδο αυτό. Ότι είναι προοδευτικός ας πούμε να αποκαλεί μ@λ@κ@ τον άλλον. Τι είναι, προοδευτικό είναι; Μια μέρα ήμουν στον κινηματογράφο και μπροστά καθόντουσαν πέντε κοριτσάκια. Το λεξιλόγιο ήταν του λιμανιού. Ίσως στο λιμάνι δεν μιλάνε πια έτσι. Με εντυπωσίασε. Και λέω αυτά τα κοριτσάκια τώρα έτσι που μιλάνε μπορεί να γίνουν αρεστά σε ένα αγόρι; Χάνεται και το ερωτικό στοιχείο.

Πώς σας αρέσει να ξεφεύγετε από την πίεση της καθημερινότητας, της ρουτίνας;

Να μην ασχολούμαι με την Ιατρική. Σιχαίνομαι να φύγω από τη δουλειά μου, να πάω να κάτσω σε ένα τραπέζι και να μιλάω πάλι για την Ιατρική. Με χαλαρώνει οτιδήποτε δεν έχει σχέση με αυτό.  Μου αρέσει να φεύγει το μυαλό, να πάει κάπου αλλού, να σκεφτεί άλλα πράματα. Γι΄ αυτό κάνω παρέα με ανθρώπους που έχουν ανοιχτά μυαλά, που μπορείς να συζητήσεις μαζί τους, να πεις και διαφορετικά πράγματα.

Υπάρχει κάτι που το θεωρείτε εσείς προσωπικά  «πολυτέλεια» και το επιτρέπετε στον εαυτό σας;

Τι σημαίνει πολυτέλεια; Ο καθένας μας – και εγώ δεν αποτελώ εξαίρεση – θα ήθελε στη ζωή του όλα όσα τον ευχαριστούν.

Πολυτέλεια για εμένα δεν είναι τα αντικείμενα, ούτε το χρήμα. Δεν είναι υλική η πολυτέλεια. Πολυτέλεια για μένα είναι ο τρόπος ζωής που σε κάνει να νιώθεις καλά.

Για μένα πολυτέλεια είναι να κάνω ταξίδια, να βρίσκω τους φίλους που μου αρέσει να έχω δίπλα μου, να κάνω πράγματα τα οποία με ευχαριστούν.