Blog

Η αποφυγή του ιατρικού ελέγχου, λόγω προφύλαξης από τον νέο κορωνοϊό, μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των καρδιαγγειακών επιπλοκών, ενώ η έλλειψη θεραπείας για τη χρόνια υπεργλυκαιμία ενδέχεται να αυξήσει τον κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό, προειδοποιεί τα άτομα με διαβήτη ο Δρ. Ανδρέας Μελιδώνης, Συντονιστής Διευθυντής του Διαβητολογικού κέντρου του Metropolitan Hospital και Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας .

Τα μέτρα προφύλαξης είναι μονόδρομος σε αυτή την φάση και ιδιαίτερα για τα άτομα με διαβήτη, τα οποία ανήκουν στις «ευπαθείς ομάδες» και γιατί η υπεργλυκαιμία (το αυξημένο σάκχαρο  ̶  χαρακτηριστικό των ατόμων αυτών) απορρυθμίζει, αποδιοργανώνει το ανοσιακό σύστημα του οργανισμού και τον καθιστά ευάλωτο στην εισβολή του ιού. Επίσης, ο διαβήτης σχετίζεται ισχυρά με ποικίλες συστηματικές διαταραχές – επιπλοκές από πλείστα όσα όργανα του οργανισμού. Οι χρόνιες οργανικές επιπλοκές που παρουσιάζουν τα άτομα με διαβήτη ευνοούν την αναβάθμιση της νόσου COVID-19 από μια απλή ίωση σε μια σοβαρή για την υγεία επικίνδυνη κατάσταση με αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών, ανάγκη μηχανικής υποστήριξης του αναπνευστικού (διασωλήνωση) και ενδεχομένως και θανατηφόρων επεισοδίων.

Οι μελέτες και ο αυξημένος κίνδυνος επιπλοκών

Όπως δείχνει σχετική αμερικανική μελέτη, οι ασθενείς με COVID-19 που είχαν διαβήτη και παρουσίασαν αναμενόμενη υπεργλυκαιμία (λόγω της νόσου, του stress, της φλεγμονής που υφέρπει στα άτομα με διαβήτη) κατά τη νοσηλεία (σάκχαρα >180mg%), είχαν τετραπλάσιο κίνδυνο θανάτου σε σχέση με τους μη διαβητικούς με COVID-19, ενώ οι ασθενείς με COVID-19 που παρουσίασαν υπεργλυκαιμία στη νοσηλεία και δεν είχαν διαγνωσμένο διαβήτη παρουσίασαν επταπλάσιο κίνδυνο θανάτου.

Σε μελέτη από την Κίνα που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο JAMA οι ερευνητές ανέλυσαν τα δεδομένα νοσηλείας 44.000 ασθενών με COVID-19. Oι διαβητικοί παρουσίασαν θνητότητα 7,3% έναντι 2,3% του συνολικού δείγματος ασθενών με COVID-19.

Οι χρόνιες οργανικές επιπλοκές του διαβήτη, η αυξημένη θρομβογόνος κατάσταση και η χρόνια φλεγμονή του διαβήτη φαίνεται ότι αποτελούν το παθοφυσιολογικό υπόστρωμα για την αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα των διαβητικών ασθενών με COVID-19.

Σε αγγλική μελέτη 105.000 ασθενών νεοδιαγνωσμένων με διαβήτη (Cardiovascular Diabetology), όσοι, κατά τον πρώτο χρόνο, δεν επισκέφθηκαν γιατρό και είχαν υψηλά σάκχαρα παρουσίασαν σε βάθος πενταετίας, αυξημένο κατά 70%, κίνδυνο εμφάνισης εμφραγμάτων, καρδιακής ανεπάρκειας και εγκεφαλικών επεισοδίων. Επομένως, ακόμα και μικρό χρονικό διάστημα μη παρακολούθησης οδηγεί σε αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών.

Στην εποχή του κορωνοϊού, τα άτομα με διαβήτη είναι σε καραντίνα στο σπίτι. Δεν εξετάζονται από το γιατρό τους, δεν κάνουν τις αιματολογικές και απεικονιστικές εξετάσεις, ώστε να διαγνωστεί οποιαδήποτε επιπλοκή και να αντιμετωπιστεί έγκαιρα και αποτελεσματικά. Και αυτή η κατάσταση δεν αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο της ελληνικής πραγματικότητας. Πρόσφατη δημοσίευση (Medscape 27/04/2020) στην Αμερική διαπιστώνει μείωση κατά 70% των επισκέψεων των ασθενών στα εξωτερικά ιατρεία με τους γράφοντες να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις συνέπειες που αυτό μπορεί να έχει στην υγεία των ασθενών.

Ο μεγάλος προβληματισμός

Η προφύλαξη του ατόμου με διαβήτη πρέπει να έχει δύο κατευθύνσεις δράσης. Πρώτον, συνέχιση των προφυλακτικών μέτρων. Δεύτερον, επίσκεψη τώρα στον γιατρό και, στη συνέχεια, κατά τακτά διαστήματα και διενέργεια των αναγκαίων εξετάσεων ώστε να ρυθμιστεί το σάκχαρο και να αντιμετωπιστούν οι επιπλοκές, αυτές που τώρα και μακροπρόθεσμα, μπορούν να θέσουν σε άμεσο κίνδυνο την υγεία του.

Τα άτομα με διαβήτη πρέπει να βλέπουν και το δέντρο (προφύλαξη από τον κορωνοϊό) και το δάσος (ρύθμιση διαβήτη και επιπλοκών). Με αυτές τις προϋποθέσεις και μόνο θα έχουν βάσιμες ελπίδες να τερματίσουν νικητές στον ιδιότυπο μαραθώνιο υγείας που όλοι μας τρέχουμε το διάστημα αυτό, καταλήγει ο Δρ. Μελιδώνης.

Επιμέλεια : Νεκταρία Καρακώστα, Δημοσιογράφος Υγείας

Οδηγίες προς τους γονείς έδωσε χθες, κατά την ενημέρωση των συντακτών για τον νέο κορωνοϊό ο Υποπτέραρχος Δημήτρης Χατζηγεωργίου, Παθολόγος-Λοιμωξιολόγος, μέλος της Επιτροπής Ειδικών Επιστημόνων του Υπουργείου Υγείας:
Πρώτον, να γνωρίζουν τα πραγματικά δεδομένα σχετικά με τον ιό και να μην πιστεύουν σε μύθους που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο και άλλα μέσα.

Δεύτερον, να αναγνωρίζουν τα βασικά συμπτώματα της νόσου COVID-19, κυρίως βήχας, πυρετός και δύσπνοια, αλλά και πονόλαιμος, πονοκέφαλος, διάρροια, μυαλγίες ή και απώλεια της όσφρησης και της γεύσης στο παιδί τους. Όταν το παιδί παρουσιάζει  κάποια ύποπτα συμπτώματα, θα πρέπει να συνεννοηθούν με το γιατρό τους, να κρατήσουν το παιδί στο σπίτι και να του εξηγήσουν ήρεμα πως δεν διατρέχει κανένα κίνδυνο.

Τρίτον, εάν το ίδιο το παιδί ή κάποιος από το περιβάλλον του σπιτιού ανήκει σε ομάδα αυξημένου κινδύνου, έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν στο σχολείο υπεύθυνη δήλωση, ώστε το παιδί να μην παρακολουθήσει τα μαθήματα δια ζώσης και σύμφωνα βέβαια με την οδηγία του Υπουργείου Παιδείας.

Τέταρτον, να εκπαιδεύσουν σωστά το παιδί τους ή τα παιδιά τους στους κανόνες υγιεινής, για την τήρηση της απόστασης στην καθημερινότητα μας, για το συχνό πλύσιμο των χεριών, για την υγιεινή του βήχα με την κάλυψη του στόματος και της μύτης με το εσωτερικό του αγκώνα, τη χρησιμοποίηση καλάθου αχρήστων για την απόρριψη των χρησιμοποιουμένων χαρτομάντιλων και την αποφυγή αγγίγματος του προσώπου, του στόματος, της μύτης και των ματιών.

Πέμπτον, ειδικότερα όσον αφορά την υγιεινή των χεριών, πρέπει να τους δείξουν να πλένονται με την ορθή τεχνική και για 20 περίπου δευτερόλεπτα, να πλένονται συχνά στη διάρκεια της ημέρας, αλλά και οπωσδήποτε πριν και μετά το φαγητό, μετά από το βήχα ή το φτάρνισμα ή μετά από το φύσημα της μύτης, όταν πηγαίνουν στην τουαλέτα και όποτε είναι τα χέρια ορατά λερωμένα. Εάν κάπου δεν υπάρχει διαθέσιμο τρεχούμενο νερό και σαπούνι, μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα ευρέως κυκλοφορούντα αλκοολικά διαλύματα ή τζελ.

Προσπαθήστε να δημιουργήσετε ευκαιρίες για παιχνίδι και χαλάρωση με τα παιδιά. Είναι σημαντικό να τηρείτε κάποιο πρόγραμμα και κάποιες σταθερές συνήθειες, ειδικά πριν το παιδί σας πάει για ύπνο.

Τέλος, δώστε στο παιδί, ανάλογα με την ηλικία, πληροφορίες για το πώς δημιουργήθηκε όλη αυτή η κατάσταση και δώστε τους παραδείγματα για το πώς και πότε θα εφαρμόζουν τα μέτρα υγιεινής που συζητήθηκαν παραπάνω.

Επιμέλεια : Νεκταρία Καρακώστα, Δημοσιογράφος Υγείας

O Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών εφιστά την προσοχή του κοινού στα fake news που διακινούνται στο διαδίκτυο με ανυπόστατες και επικίνδυνες πληροφορίες για την πανδημία.

Πρόσφατα περιήλθε σε γνώση του ΙΣΑ απαράδεκτο και ανυπόστατο βίντεο στο οποίο γίνεται αναφορά στον αριθμό των θανάτων από τον κορωνοιό και μάλιστα τα ψευδή στοιχεία που παρουσιάζονται αποδίδονται σε υποτιθέμενα μέλη του ιατρικού κόσμου.

Ο ΙΣΑ διερεύνησε το θέμα και διευκρινίζει ότι δεν υπάρχουν μέλη του ΙΣΑ και μάλιστα εργαζόμενοι στο νοσοκομείο που αναφέρεται με τα αναφερόμενα στοιχεία.

Για το θέμα απευθύνθηκε ήδη στον κ. Εισαγγελέα Πλημ/κών και τη Δ/ση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος για τις δικές τους ενέργειες.

«Δυστυχώς κάποιοι ασυνείδητοι εκμεταλλεύονται την υγειονομική κρίση και τη ψυχολογική φόρτιση των πολιτών για να διακινήσουν απαράδεκτες και ψευδείς πληροφορίες στις οποίες μάλιστα εμπλέκουν και τον ιατρικό κόσμο. Οι πολίτες πρέπει να είναι πολύ προσεχτικοί σχετικά με τα όσα διακινούνται στο διαδίκτυο, να επιλέγουν να ενημερώνονται μόνο από αξιόπιστες και έγκυρες πηγές και να μην συμβάλλουν στη διακίνηση των ανυπόστατων πληροφοριών που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία», ο Πρόεδρος του ΙΣΑ Γ. Πατούλης.

Επιμέλεια : Νεκταρία Καρακώστα, Δημοσιογράφος Υγείας

Aν και στην Ευρώπη, πάνω από 500.000 άτομα νοσούν από Λύκο, διεθνής έρευνα μεγάλης κλίμακας που δημοσιεύθηκε από τον World Lupus Federation  με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Λύκου αποκαλύπτει ότι υπάρχει χαμηλή κατανόηση για τη νόσο που συμβάλλει στον στιγματισμό των ασθενών, αφήνοντάς τους συχνά να αισθάνονται απομονωμένοι από την οικογένεια και τους φίλους τους. Η έρευνα, μία από τις μεγαλύτερες στο είδος της που διεξήχθη ποτέ  για τον ΣΕΛ υποστηρίχτηκε από την GSK.

Η έρευνα αποκάλυψε ότι περισσότεροι από το 40% των ερωτηθέντων ηλικίας 18-34 γνώριζαν ότι η νεφρική ανεπάρκεια είναι συχνή επιπλοκή της νόσου. Η γνώση για τον ΣΕΛ σ’ αυτή την ηλικιακή  ομάδα,  πιθανότατα προκύπτει από τις εξομολογήσεις και τις  ανακοινώσεις στα social media διάσημων  αστέρων μεταξύ των οποίων  η αμερικανίδα τραγουδίστρια και ηθοποιός Selena Gomez. H Γκόμεζ ανακοίνωσε τον περασμένο Σεπτέμβριο ότι είχε κάνει  μεταμόσχευση νεφρού αφού τα νεφρά της είχαν υποστεί σοβαρή βλάβη εξαιτίας του ΣΕΛ.

Ωστόσο, ένας στους δύο ανθρώπους εξακολουθούν να μην γνωρίζουν ότι ο ΣΕΛ είναι μια ασθένεια, ενώ ένα στα δύο άτομα άνω των 55 ετών, αγνοούν τις επιπλοκές του.

Η έρευνα αποκάλυψε επίσης την ύπαρξη ενός κοινωνικού στίγματος απέναντι σε ασθενείς με ΣΕΛ, εξαιτίας της εσφαλμένης αντίληψης ότι ο ΣΕΛ είναι μεταδοτικός. Από τους ερωτηθέντες, οι οποίοι  γνώριζαν ότι ο ΣΕΛ  είναι ασθένεια:

Μόνο το 57%  ένοιωθαν  πολύ άνετα ή άνετα αγκαλιάζοντας κάποιον με ΣΕΛ

Λιγότερο από το ήμισυ (49%) ένοιωθαν  πολύ άνετα ή άνετα να μοιράζονται φαγητό με ασθενή με ΣΕΛ

1 στους 10 (11%) ερωτηθέντες πίστευαν ότι το σεξ χωρίς προστασία μπορεί να συμβάλει στην εμφάνιση Λύκου

«Υπάρχει σαφής ανάγκη να αυξηθεί η γνώση για τον ΣΕΛ  ώστε να αποφευχθούν παρανοήσεις, να αντιμετωπιστεί το στίγμα και να ενθαρρυνθεί η κοινωνική ένταξη για όσους ζουν με την ασθένεια», δήλωσε η κα Παππά.

Επιμέλεια : Νεκταρία Καρακώστα, Δημοσιογράφος Υγείας

Η επάνοδος στο σχολείο εν μέσω κορωνοϊού είναι σημαντική, όχι μόνο για τη σχολική πρόοδο των μαθητών, αλλά και για την ψυχική τους υγεία. Η αντιμετώπιση, όμως, δεν είναι ίδια από όλα τα παιδιά. Ορισμένα από αυτά δυσκολεύονται να τη διαχειριστούν, ενώ κάποια άλλα… πανηγυρίζουν.

Η πανδημία άλλαξε την καθημερινότητα όλων μας.  Όπως και οι ενήλικες, έτσι και τα παιδιά και οι έφηβοι, αναγκάστηκαν να προσαρμοστούν σε μία νέα πραγματικότητα. Όμως, τώρα καλούνται σταδιακά να επανέλθουν στην καθημερινότητα. Πόσο εύκολο είναι αυτό;  Η καραντίνα είχε διαφορετικό αντίκτυπο στα μικρά παιδιά, απ’ ότι στα μεγαλύτερα. Όμως για όλα το ζητούμενο ήταν και παραμένει ένα: η προσαρμογή στις εξελισσόμενες συνθήκες.

«Κατά τη διάρκεια της καραντίνας είχαμε μία ανατροπή στη ρουτίνα των παιδιών προς το χειρότερο. Οι έφηβοι έμεναν όλη τη νύχτα ξύπνιοι και το πρωί κοιμόντουσαν. Η υπερβολική ενασχόληση με τους υπολογιστές και τα κοινωνικά δίκτυα ήταν η βασική δραστηριότητά τους. Βέβαια πρόκειται για μία τάση που προϋπήρχε, αλλά ήταν υπό έλεγχο, γιατί υπήρχε ένα πρόγραμμα με υποχρεώσεις που τα ανάγκαζε να απομακρύνονται από τις οθόνες. Ωστόσο, κάτω από τις νέες συνθήκες, το φαινόμενο έλαβε ανεξέλεγκτες διαστάσεις, κατά συνέπεια, η αλλαγή με την επιστροφή στα σχολεία θα είναι μεγαλύτερη» επισημαίνει η παιδοψυχίατρος Φρίντα Κωνσταντοπούλου.

Όπως τονίζει η ίδια, οι πρώτοι μαθητές που επιστρέφουν στα θρανία φαίνεται ότι δεν θα αντιμετωπίσουν ιδιαίτερα προβλήματα, καθώς είναι αυτοί που λόγω των επερχόμενων εξετάσεων, αναγκάστηκαν να διατηρήσουν μία ρουτίνα. Τα μικρότερα παιδιά του δημοτικού, αυτά, μάλλον θα αντιμετωπίσουν κάποιου βαθμού δυσκολία κατά την προσαρμογή τους.«Σε αντίθεση με τους εφήβους που αντιμετώπιζαν δυσκολίες κατά την περίοδο του εγκλεισμού, για τα μικρά παιδιά ήταν ιδανικό το γεγονός ότι έμεναν στο σπίτι με την οικογένειά τους, μία κατάσταση την οποία δεν έβλεπαν εύκολα το προηγούμενο διάστημα», εξηγεί η ειδικός.

Ο φόβος

Η επάνοδος στο σχολείο, συνοδεύεται από ένα κρίσιμο ερώτημα. Τι ρόλο θα παίξει ο εύλογος φόβος που απορρέει από την πρωτόγνωρη για τις γενιές μας υγειονομική απειλή;

«Ο φόβος δεν είναι ένα συναίσθημα που συνάδει με τη φύση των εφήβων, δεδομένου μάλιστα ότι δεν τους απειλεί άμεσα αυτή η πανδημία. Τα μικρότερα παιδιά από μόνα τους, επίσης, δεν θα φοβηθούν να πάνε στο σχολείο. Σε κάθε περίπτωση, εξαρτάται από το πώς θα το διαχειριστεί το οικογενειακό περιβάλλον τους», απαντά η ειδικός.

Όπως εξηγεί, η προσέγγιση θα πρέπει να είναι αντικειμενική, δηλαδή να ενημερωθούν για τον κίνδυνο και για τα μέτρα με τα οποία μπορούν να τον αντιμετωπίσουν, χωρίς υπερβολές. Εντούτοις, τα παιδιά στις πρώτες τάξεις του δημοτικού θα χρειαστούν τη συνδρομή των εκπαιδευτικών, έτσι ώστε να μπορέσουν να τηρήσουν τις σχετικές οδηγίες.

Για τα παιδιά με προϋπάρχουσες δυσκολίες, το θέμα της πανδημίας και ο φόβος που απορρέει από αυτήν αποτελούν μια καλή αφορμή για να παραμείνουν κλεισμένα στο σπίτι. Πολλά από αυτά, μάλιστα, ενδέχεται να εμφανίσουν προβλήματα σωματοποίησης προκειμένου να αποφύγουν να κάνουν αυτό που τα δυσκολεύει.

Ο ρόλος των γονέων

Είναι σημαντικό για όλους να διατηρούν όσο περισσότερο γίνεται μία ρουτίνα, όσον αφορά στον ύπνο τους και τις δραστηριότητές τους, έτσι ώστε να παραμείνουν σε μία εγρήγορση και η προσαρμογή στην κανονικότητα να είναι πιο εύκολη.

Στα μικρά παιδιά οι γονείς θα πρέπει να ξεκινήσουν μία ρουτίνα που θα σχετίζεται με το σχολικό περιβάλλον. Όσοι δεν το έχουν ήδη κάνει θα πρέπει να μπουν σε αυτή τη διαδικασία, καθώς όσο περισσότερο καιρό βρίσκονται τα παιδιά σε ένα πρόγραμμα, τόσο γρηγορότερα και ανώδυνα θα προσαρμοστούν στο σχολείο. Η διαδικασία της μάθησης, ακόμα και σε εξωσχολικά πεδία, είναι πολύ σημαντικό να διατηρηθεί σε μία υποτυπώδη ρουτίνα.

Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να παροτρύνουμε τα παιδιά να εστιάζουν στα θετικά των καταστάσεων που προκύπτουν στη ζωή τους. Κάποιες φορές οι εξελίξεις μπορεί να είναι αναπάντεχες, εκεί όμως θα πρέπει προσαρμόζονται, όπως όλοι μας, εστιάζοντας στα θετικά. Πάντα υπάρχουν! Αν βλέπουμε μόνο τα αρνητικά και μεμψιμοιρούμε γι’ αυτά, θα είμαστε δυστυχισμένοι. Αυτό είναι ο κανόνας», καταλήγει η κυρία Κωνσταντοπούλου.

Επιμέλεια : Νεκταρία Καρακώστα, Δημοσιογράφος Υγείας

Οι εργαζόμενοι στο χώρο της υγείας βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο έκθεσης και νόσησης από τον ιό SARS-CoV-2. Στις 5 Μαΐου 2020 δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό ‘Annals of Internal Medicine’ από τους Roger Chou και συνεργάτες άρθρο συστηματικής ανασκόπησης με τίτλο ‘Epidemiology of and Risk Factors for Coronavirus Infection in Health Care Workers: A Living Rapid Review’, που σαν στόχο είχε να εξετάσει τα επίπεδα έκθεσης και λοίμωξης από τους κορωνοϊούς SARS-CoV-2, SARS-CoV-1 και Middle Eastern respiratory syndrome (MERS)-CoV σε επαγγελματίες υγείας και να εντοπίσει πιθανούς παράγοντες κινδύνου.

Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών Ιωάννης Ντάνασης, Μαρία Γαβριατοπούλου και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνόψισαν τα κύρια ευρήματα της εργασίας.

Στη μελέτη εντάχθηκαν όλες οι δημοσιευμένες μελέτες που αφορούσαν στην επίπτωση των κορονοϊών σε επαγγελματίες υγείας και όλοι οι πιθανοί παράγοντες κινδύνου που είχαν καταγραφεί (πχ. δημογραφικά χαρακτηριστικά, περιβαλλοντικοί παράγοντες, χρήση μέτρων ατομικής προστασίας). Εντοπίστηκαν 64 μελέτες που πληρούσαν τα σχετικά κριτήρια και συμπεριελήφθησαν στην ανάλυση. Από την ανάλυση προέκυψαν τα ακόλουθα συμπεράσματα:

-Οι επαγγελματίες υγείας καταλαμβάνουν σημαντικό ποσοστό του συνόλου των όσων έχουν νοσήσει από κορωνοϊούς, ειδικά αν έχουν εκτεθεί χωρίς τα απαραίτητα μέτρα.

-Η βαρύτητα της νόσου φαίνεται να είναι χαμηλότερη συγκριτικά με τον υπόλοιπο πληθυσμό που νόσησε.

-Άγχος, κατάθλιψη και ψυχολογική καταπίεση ήταν αρκετά συχνά στην περίοδο της πανδημίας COVID-19.

– Οι σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου που σχετίστηκαν με αυξημένη πιθανότητα για νόσηση ήταν η ελλιπής χρήση των μέτρων ατομικής προστασίας και η μη τήρηση των κανόνων υγιεινής. Επιπλέον, η έκθεση σε συγκεκριμένες διαδικασίες (π.χ. διασωλήνωση) συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό. Η σωστή εκπαίδευση του προσωπικού συσχετίστηκε με μειωμένο κίνδυνο.

-Η μελέτη παρουσιάζει κάποιες στατιστικές αδυναμίες διότι τα δεδομένα που αφορούσαν στους παράγοντες κινδύνου και τον ιό SARS-CoV-2 ήταν λιγοστά.

Συμπερασματικά, οι επαγγελματίες υγείας εκτίθενται περισσότερο και έχουν αυξημένο κίνδυνο νόσησης από τους κορωνοϊούς συμπεριλαμβανομένου και του ιού SARS-CoV-2. Η χρήση μέτρων ατομικής προστασίας και η σωστή εκπαίδευση σχετίζονται με μειωμένο κίνδυνο νόσησης.

Επιμέλεια : Νεκταρία Καρακώστα, Δημοσιογράφος Υγείας

Αναστάσιος Δ. Χατζής

Παιδίατρος – Εντατικολόγος

Διευθυντής ΜΕΘ παιδιών

Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών

Όμιλος Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Στη Βενετία του 15^ου αιώνα τα πληρώματα από τα πλοία που έφταναν στο λιμάνι, έμπαιναν σε απομόνωση για 40 μέρες. Από εκεί βγήκε και ο όρος καραντίνα. Εμείς τις 40 μέρες τις κλείσαμε την Πρωτομαγιά κι από τη Δευτέρα 4 Μαΐου βγαίνουμε σταδιακά από την απομόνωση.

Τρία ερωτήματα έρχονται στο μυαλό μου:

Τι κερδίσαμε; Τί χάσαμε; Τι μας περιμένει;

Για το πρώτο ερώτημα η απάντηση είναι σχετικά εύκολη:

Σύμφωνα με τα μαθηματικά πρότυπα που παρουσιάζουν οι ειδικοί, κερδίσαμε πολλές χιλιάδες ζωές, τις δικές μας και συνανθρώπων μας.

Κάποιοι βέβαια δεν τα κατάφεραν και κάποιοι ακόμη αγωνίζονται να ζήσουν μέσα στις ΜΕΘ. Ελπίζουμε και ευχόμαστε τελικά να βγουν νικητές.

Ίσως ακούγεται κυνικό, αλλά το μόνο που θα μπορούσαμε να είχαμε «καταφέρει», αν είχαμε ακολουθήσει μια διαφορετική τακτική, θα ήταν να έχουμε πολύ περισσότερους νεκρούς (4.000 – 4.500).

Βέβαια, αν δεν είχε προηγηθεί το ταξίδι στο Μιλάνο, αν δεν είχε προηγηθεί το προσκύνημα στους Αγίους Τόπους, αν, αν, κτλ κτλ… όλα θα ήταν διαφορετικά. Μάλλον εξωπραγματική σκέψη. Ο κορωνοϊός αργά – γρήγορα θα‘ φτανε και σε μας, όπως πήγε και σε όλες τις άλλες χώρες του πλανήτη.

Το σίγουρο είναι ότι, αν είχαμε καθυστερήσει κατά μία εβδομάδα να κλείσουμε τα σχολεία, θα είχαμε κάποιες εκατοντάδες παραπάνω θανάτους. Ευτυχώς αυτό έγκαιρα αποφεύχθηκε.

Τι άλλο κερδίσαμε; Πολλά:

Πρώτον, έστω και με συνθήκες έκτακτης ανάγκης επιταχύναμε τη μετάβαση στην ψηφιακή διακυβέρνηση.

Δεύτερον, ενδυναμώσαμε το δημόσιο τομέα υγείας και κυρίως τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.

Τρίτον, κάναμε πράξη τις έννοιες αλληλεγγύη, υποστήριξη, προσφορά.

Η απάντηση στο δεύτερο ερώτημα είναι πιο δύσκολη και πιο επώδυνη.

Σε ατομικό επίπεδο, χάσαμε την όποια ευδαιμονία ή αυταπάτη ευδαιμονίας είχαμε, απωλέσαμε προσωρινά το δικαίωμα της ελεύθερης μετακίνησης, στερηθήκαμε πολλές από τις προσωπικές μας επαφές κι απλά κλειστήκαμε στον εαυτό μας. Και φυσικά και μεταφορικά. Ακόμη και το ή τα πιο αγαπητά μας πρόσωπα έγιναν δυνητικά επικίνδυνα για μας κι εμείς γι’ αυτούς.

Σε συλλογικό – κοινωνικό επίπεδο ξαφνικά σταμάτησε κάθε δραστηριότητα, από τον απλό καφέ σ’ ένα καφενείο, το φαγητό σε μια ταβέρνα κι από τον κινηματογράφο στο θέατρο κλπ κλπ.

Βέβαια εν μέρει υποκαταστάθηκαν από την παράδοση έτοιμου φαγητού στο σπίτι και την προβολή ταινιών, θεατρικών έργων και άλλων θεαμάτων από την τηλεόραση και το διαδίκτυο.

Μάθαμε την τηλε – εργασία, την τηλε – διάσκεψη, την τηλε – σύσκεψη, την τηλε – εκπαίδευση, το τηλε – σεμινάριο κα.

Η οικονομική και η εργασιακή ζωή, με λίγες εξαιρέσεις, σταμάτησε απότομα. Τις συνέπειες θα τις δούμε δυστυχώς στη συνέχεια. Τα έκτακτα επιδόματα απέτρεψαν την οξεία φτώχια, αλλά αυτά είναι προσωρινά. Η προσπάθεια ανόρθωσης της οικονομίας θα είναι μακρά και επίπονη. Άλλωστε, ακόμη δεν ξέρουμε ή μάλλον φοβούμαστε ότι ακόμη, δυστυχώς, δεν έχουμε «πιάσει τον πάτο».

Στο τρίο ερώτημα η απάντηση είναι ένας συνδυασμός δημιουργικότητας και φαντασίας.

Γιατί τόσο η εξολόθρευση του «εχθρού» δηλαδή του κορωνοϊού, όσο και η ανόρθωση της οικονομίας δε μπορεί να γίνει με συμβατικά «όπλα».

Η δημιουργία ενός εμβολίου και ο εμβολιασμός του μισού πληθυσμού της γης σε μηδενικό χρόνο αποτελεί τη μόνη αλλά και επείγουσα λύση.

Είναι εφικτό;

Οι τελευταίες πληροφορίες από τα ερευνητικά εργαστήρια είναι ενθαρρυντικές. Όμως…

Ίσως δε θα εμποδίσουμε να έλθει ένα δεύτερο κύμα της πανδημίας, ελπίζουμε ηπιότερο, γιατί πολλοί θα έχουν ήδη αποκτήσει φυσική ανοσία από την προηγούμενη έκθεση τους.

Όμως ούτε γι’ αυτό είμαστε ακόμη σίγουροι γιατί δε γνωρίζουμε τη διάρκεια της ανοσίας.

Τέτοια «γνώση» έχει η διεθνής επιστημονική κοινότητα για τη συμπεριφορά αυτού του ιού!

Όμως θέλουμε να πιστεύουμε ότι είμαστε σε καλό δρόμο, καθ’ όσον οι ερευνητές, που ενισχύθηκαν οικονομικά για το σκοπό αυτό, υπερέβησαν και υπερβαίνουν τις κλασσικές μεθόδους έρευνας και δοκιμής ενός νέου μορίου, είτε λέγεται φάρμακο είτε λέγεται εμβόλιο.

Δείγμα δημιουργικότητας και φαντασίας!

Η αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, εθνικής – ευρωπαϊκής – παγκόσμιας, αποτελεί το άλλο μεγάλο στοίχημα της ανθρωπότητας.

Με την οικονομική κρίση δοκιμάζονται όλοι οι θεσμοί: οι εθνικές οικονομίες, η ευρωπαϊκή συνοχή, η παγκόσμια κυριαρχία.

Συμβαίνουν πράγματα πρωτόγνωρα: Για παράδειγμα, μετά την πετρελαϊκή κρίση της δεκαετίας του ’70 ζούμε μια απίστευτη πραγματικότητα. Κάποιοι πληρώνουν για να απαλλαγούν από τις ποσότητες πετρελαίου που κατέχουν. Τόσο πολύ έχει ελαττωθεί η ζήτηση του!

Οι βιομηχανικές χώρες δε θα έχουν που να διαθέσουν τα προϊόντα τους, άρα πρέπει να μειώσουν την παραγωγή τους με συνέπεια απολύσεις και αύξηση της ανεργίας.

Η υπερδύναμη, που λέγεται Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, κλονίζεται από τα θεμέλια της, λόγω της αλλοπρόσαλλης διακυβέρνησης από τον Πρόεδρο της.

Η χώρα μας, απόλυτα εξαρτημένη από το τουριστικό συνάλλαγμα, θα βρεθεί σε δεινή θέση αν δεν ανακάμψει γρήγορα και δεν αναζητήσει νέες αναπτυξιακές κατευθύνσεις.

Γι’ αυτό και οι πρόσφατες αποφάσεις για επαναλειτουργία κάποιων εργασιών μαζί με το μερικό άνοιγμα των σχολείων αποφασίστηκε και με κριτήριο την επανεκκίνηση της οικονομίας, βασιζόμενοι βεβαίως στα καλά υγειονομικά αποτελέσματα.

Εδώ βέβαια δοκιμάζεται και η ατομική μας συμπεριφορά:

Αν φερθούμε λογικά και συνετά δε θα έχουμε υποτροπή της επιδημίας.

Τελικά τι μας περιμένει;

Ας είμαστε πραγματιστές κι ειλικρινείς. Η επόμενη μέρα δε θα είναι ίδια με πριν.

Σε επίπεδο διαπροσωπικών σχέσεων θα κρατήσουμε μια αναγκαία επιφυλακτικότητα μεταξύ μας, τουλάχιστον τον πρώτο καιρό.

Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και με τα πιο συγγενικά και προσφιλή μας πρόσωπα η επικοινωνία θα χαρακτηρίζεται από κάποια απόσταση άρα και από κάποια ψυχρότητα.

Οι κοινωνικές και εορταστικές συναθροίσεις θα κάνουν πολύ καιρό να επανέλθουν.

Οι επετειακές, αθλητικές, πολιτιστικές κλπ εκδηλώσεις θα απαγορεύονται ακόμη για πολύ καιρό.

Τα μακρινά ταξίδια με τα μέσα μαζικής μεταφοράς, ιδιαίτερα με τα αεροπλάνα, θα απαιτούν (;) υγειονομικό διαβατήριο.

Δεν τολμούμε ακόμη να σκεφτούμε τι θα γίνει με το προσφυγικό – μεταναστευτικό ζήτημα.

Κι όλα αυτά με την προϋπόθεση ότι έχει αποφευχθεί η κατάρρευση της παγκόσμιας οικονομίας και δε θα αρχίσει κανένας μεγάλος πόλεμος.

Κι αν ο ιός μεταλλαχθεί και δεν έχουμε εμβόλιο, τι θα γίνει; Θα αφανίσει το ανθρώπινο είδος από τη γη; Τότε δε θα έχουμε πρόβλημα, γιατί απλά δε θα υπάρχουμε.

Τώρα όμως δίνουμε τη μάχη. Και τη δίνουμε με πίστη και δύναμη. Σ’ αυτό μας βοηθά το ό, τι καταφέραμε τις πρώτες 40 μέρες της απομόνωσης, ακολουθώντας (μάλλον κατά σύμπτωση) αυτό που έκαναν οι Βενετοί σα πληρώματα των πλοίων πριν από σχεδόν 6 αιώνες!

 

Αναστάσιος Δ. Χατζής
Παιδίατρος – Εντατικολόγος
Διευθυντής ΜΕΘ παιδιών
Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών
Όμιλος Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Η ευρεία εντύπωση ότι η νόσηση από τον κορωνοϊό αφορά λιγότερο στην παιδική ηλικία και ότι τα παιδιά νοσούν ελαφρά, δεν έχει αλλάξει.
Όμως πρόσφατα δημοσιεύματα από άλλες χώρες αναφέρουν, ευτυχώς σε λίγα παιδιά, μια σοβαρή μορφή της νόσησης από κορωναϊό, η οποία φαίνεται ότι έφτασε και στη χώρα μας.
Αναφέρομαι σε δύο παιδιά που νοσηλεύονται με αυτήν τη σοβαρή μορφή της νόσου, ένα στο Νοσοκομείο ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ της Θεσσαλονίκης και ένα στο Νοσοκομείο ΑΤΤΙΚΟΝ της Αθήνας.
Έχουν προηγηθεί δημοσιεύσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο (15 – 20 παιδιά) και από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (64 παιδιά), στις οποίες επισημαίνεται η βαριά αρχική εικόνα, μια εικόνα που προσομοιάζει ή με τοξική καταπληξία, η οποία στη γνωστή μορφή της οφείλεται σε τοξίνες μικροβίων, όπως του σταφυλόκοκκου ή του στρεπτόκοκκου ή με την εικόνα του συνδρόμου Kawasaki, τα αίτια του οποίου μπορεί να είναι ένας ιός (ενοχοποιούνται πολλοί) ή ένα μικρόβιο – σπανιότερα.
Χωρίς αυτές οι δύο νοσολογικές οντότητες να ταυτίζονται απόλυτα μεταξύ τους, ως κοινό χαρακτηριστικό έχουν την προσβολή πολλών οργάνων και ιδιαίτερα της καρδιάς (πιο ειδικά το σύνδρομο Kawasaki).
Την ίδια εικόνα μοιράζονται και με το νέο πολυοοργανικό φλεγμονώδες σύνδρομο στα παιδιά, το οποίο συνδέεται με τη νόσοση από τον κορωνοϊό με δύο τρόπους:
Πρώτον, χρονικά, καθ’ όσον μέσα σε ελάχιστες βδομάδες και εν μέσω της πανδημίας έχουν εντοπιστεί παγκοσμίως τουλάχιστον 80 με 90 (ίσως και περισσότερα) περιστατικά.
Δεύτερον, αιτιολογικά, καθ’ όσον μερικά από αυτά τα παιδιά είχαν θετικό μοριακό έλεγχο για κορωνοϊό ή είχαν αυξημένα αντισώματα έναντι του κορωνοϊού.
Με κριτήριο τα κλινικά χαρακτηριστικά (υψηλός πυρετός, εξάνθημα, λεμφαδενοπάθεια, κοιλιακά άλγη, χωρίς επίμονο βήχα ή αναπνευστική δυσχέρεια) μπορεί κανείς βάσιμα να πει ότι πρόκειται για μια οξεία ιαιμία, η οποία σε αντίθεση με την αναλογικά ηπιότερη εικόνα της νόσησης από κορωνοϊό (ως κυρίως αναπνευστική εκδήλωση), αφορά σε όλα τα οργανικά συστήματα.
Η διπλή ονομασία του συνδρόμου αντανακλά αφ’ ενός τη διείσδυση του ιού σε όλα τα όργανα (πολυοργανική), αφ’ ετέρου την έντονη – ίσως ανεξέλεγκτη, φλεγμονώδη απάντηση του οργανισμού (φλεγμονώδης), τα οποία μαζί συμβάλλουν στη βαρύτητα της κλινικής εικόνας.
Εκτός από την ακριβή διάγνωση μεγάλη σημασία, ίσως και καθοριστική για την πρόγνωση, έχει η έγκαιρή αναγνώριση της βαρύτητας της κατάστασης του παιδιού, της άμεσης εισαγωγής στο νοσοκομείο – μάλλον και νοσηλείας στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας καθώς και η ταχεία έναρξη της φαρμακευτικής αγωγής.
Το θεραπευτικό πρωτόκολλο, που προτείνεται, συμπεριλαμβάνει κορτικοειδή, ανοσοσφαιρίνες, ασπιρίνη και αντιβιοτικά, ένας συνδυασμός αντιμετώπισης τόσο της τοξικής καταπληξίας όσο και του συνδρόμου Kawasaki.
Ανάλογα με τις κλινικές εκδηλώσεις μπορεί να χρειαστεί η χορήγηση οξυγόνου μαζί με ή χωρίς τη μηχανική υποστήριξη της αναπνοής καθώς και χορήγηση καρδιο-αγγειοδραστικών φαρμάκων.
Είναι ακόμη πολύ πρώιμο να μιλήσουμε για την πρόγνωση ή τη θνητότητα αν και όλοι θεωρούμε ότι δυστυχώς τα παιδιά αυτά είναι υψηλού κινδύνου. Από τις μέχρι τώρα περιπτώσεις, που έχουν ανακοινωθεί διεθνώς, αναφέρονται δύο θάνατοι.
Τα παιδιά, που παρουσίασαν αυτό το σύνδρομο, θα πρέπει να έχουν μακροχρόνια παρακολούθηση και ιδιαίτερα τακτική καρδιολογική αξιολόγηση, τόσο της λειτουργικότητας της καρδιάς όσο και της βατότητας των στεφανιαίων τους αγγείων.