Κατηγορία: ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Μαρτίνα Νικολάου
Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής

Το άνοιγμα των σχολείων είναι πλέον προ των πυλών. Γονείς και παιδιά έχουν ήδη αρχίσει να σκέφτονται, αν μη τι άλλο, τη δύσκολη προσαρμογή τους στην καθημερινότητα. Διάφορα ερωτήματα και σκέψεις κατακλύζουν τα μυαλά των γονιών: «Πρέπει να τον γράψω τρίτη γλώσσα;», «Θα την δοκιμάσω και στο πιάνο φέτος», «Μήπως να πάει και ένα δεύτερο άθλημα;», «Κάποιος μου είπε για ρομποτική, ενδιαφέρον ακούγεται.» Άραγε τις σκέψεις των παιδιών, τις αφουγκράζεται κανείς;

Όλοι οι ενσυνείδητοι γονείς θέλουν αναμφίβολα το καλύτερο για το παιδί τους. Μήπως όμως πρέπει να δώσουμε στο παιδί την επιλογή να διαλέξει εκείνο την δραστηριότητα που του αρέσει περισσότερο; Μήπως να βοηθήσουμε το παιδί να δει την έναρξη της σχολικής περιόδου πιο θετικά και να μην το υπερφορτώνουμε με παραπάνω δραστηριότητες απ’ όσες πρέπει; Πρέπει να σκεφτούμε ποια καθημερινότητα θα κάνει το παιδί μας ευτυχισμένο, αλλά και πώς θα το βοηθήσουμε να ανταπεξέλθει στο δύσκολο πρόγραμμα που θα έχει πάλι φέτος; Πώς θα καταφέρουμε λοιπόν να χτίσουμε ένα γερό ανοσοποιητικό που θα προστατεύει το παιδί καθ’ όλη την διάρκεια της σχολικής χρονιάς;

Το Α και το Ω για ένα δυνατό ανοσοποιητικό σύστημα είναι φυσικά μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή που θα προσφέρει στον οργανισμό όλα εκείνα τα στοιχεία που χρειάζεται για να αντιμετωπίσει τα μικρόβια των ιώσεων, αλλά και το απαιτητικό πρόγραμμα ενός παιδιού. Ένας λόγος παραπάνω λοιπόν για τα παιδιά, τα οποία εκτίθενται συνεχώς σε περιβάλλον ιδιαίτερα φιλικό προς τις ιώσεις και τα κρυολογήματα και μάλιστα για αρκετές ώρες κατά την διάρκεια της ημέρας. Βιταμίνες όπως οι C, B, A, D και E φαίνεται να βοηθούν στην καταπολέμηση ιών και λοιμώξεων και θα τις βρούμε σε τροφές όπως είναι τα πορτοκάλια, τα ακτινίδια, το μπρόκολο, το ψάρι, το αυγό, τα γαλακτοκομικά, το συκώτι, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως είναι το σπανάκι, τα αβοκάντο και οι ξηροί καρποί.

Οι χυμοί επίσης θα πρέπει να είναι μέρος της καθημερινότητάς τους. Ακόμα και αν δυσκολεύονται καμιά φορά να τους καταναλώσουν, υπάρχουν λύσεις που μπορούν να μας βοηθήσουν. Γι’ αυτές τις περιπτώσεις λοιπόν υπάρχουν διάφορες επιλογές συμπληρωμάτων διατροφής που μπορείτε να προμηθευτείτε από τα φαρμακεία, πάντα όμως αφού συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας.
Μια όμως πιο ευχάριστη και ακίνδυνη επιλογή είναι και τα βιταμινούχα ροφήματα. Τα ροφήματα αυτά είναι μια πλούσια πηγή στοιχείων και μπορείτε να τα βρείτε ακόμη και στο περίπτερο της γειτονιάς σας. Είναι διαθέσιμα σε απολαυστικές για τα παιδιά γεύσεις και είναι σίγουρο ότι θα γίνουν το αγαπημένο τους ρόφημα. Μ’ αυτό τον τρόπο τα παιδιά ενισχύουν τον οργανισμό τους με τα απαραίτητα στοιχεία όπως είναι το μαγνήσιο και το ασβέστιο, αλλά και με πολλές χρήσιμες βιταμίνες που βοηθούν στην θωράκιση του ανοσοποιητικού τους όπως αναφέραμε και παραπάνω για τις βιταμίνες Α, C, Ε, Β12 και Β6.

Προτεραιότητά μας λοιπόν είναι να μυήσουμε τα παιδιά μας από μικρή ηλικία σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, με τη σωστή διατροφή, την άσκηση και την απαραίτητη πρόσληψη βιταμινών. Μην ξεχνάμε όμως ότι πάνω απ’ όλα είναι παιδιά. Ας τους δώσουμε τον χρόνο και τον χώρο που χρειάζονται για να είναι υγιή σωματικά και ψυχικά, γεμάτα αγάπη και ευτυχία και όχι πίεση και στρες.
Το παρόν άρθρο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα. Για τη λήψη οποιουδήποτε συμπληρώματος διατροφής απευθυνθείτε πρώτα στον παιδίατρό σας.

Oποιος έχει επαφή με γονείς μικρών παιδιών, γνωρίζει ότι ένα από τα θέματα που τους απασχολούν περισσότερο είναι η διατροφή. Το πόσο πολύ έφαγε ή δεν έφαγε το παιδί είναι το μόνιμο θέμα συζήτησης για πολλά ζευγάρια με παιδιά. Έχει δε ενδιαφέρον ότι συνήθως οι γονείς θεωρούν πως το παιδί τους τρώει είτε λιγότερο είτε περισσότερο απ’ όσο «πρέπει». Στα τόσα χρόνια που δουλεύω ως παιδοψυχολόγος τολμώ να πω ότι δεν έχω συναντήσει σχεδόν ποτέ γονιό που να ήταν ικανοποιημένος από τις διατροφικές συνήθειες του παιδιού του.
Η τόσο μεγάλη εμπλοκή των γονιών στα θέματα της διατροφής των παιδιών τους είναι ένας από τους παράγοντες που συμβάλλουν στην τόσο μεγάλη εξάπλωση των διατροφικών διαταραχών στις μέρες μας. Η αγωνία των γονιών δημιουργεί φόρτιση και μπλοκάρει το παιδί, το οποίο στο τέλος καταλήγει να μην μπορεί πια να «ακούσει» το σώμα του, προκειμένου να αποφασίσει αν πεινάει, καθώς ακούει μόνο τη φωνή του γονιού που το νουθετεί: «Τρώγε» ή «μην τρως άλλο» (και αυτό το τελευταίο ακούγεται όλο και συχνότερα από χείλη γονιών)!
Οι διαρκείς παραινέσεις των γονιών σχετικά με τη διατροφή όχι μόνο επηρεάζουν τη στάση του παιδιού απέναντι στο φαγητό, αλλά –και αυτό είναι ακόμα πιο σημαντικό- επηρεάζουν και την εικόνα που έχει το παιδί για τον εαυτό του, την αυτό-εικόνα του.

Η αυτό-εικόνα ή η εικόνα σώματος είναι η αντίληψη και τα συναισθήματα που έχει ένα άτομο για το σώμα του και η οποία απορρέει από τις προσωπικές εμπειρίες του, την ιδιοσυγκρασία του και το κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο ζει. Πολλοί μελετητές αποδίδουν στην εικόνα του σώματος τρεις διαστάσεις: α) τη γνωστική (πώς το άτομο «θεωρεί» την εξωτερική του εμφάνιση), β) τη συναισθηματική (πώς αισθάνεται σχετικά με την εμφάνισή του) και γ) την ιδεαλιστική (πώς επιθυμεί να φαίνεται).
Σε κάθε περίπτωση, η εικόνα σώματος δεν συνδέεται με αντικειμενικά κριτήρια ούτε επηρεάζεται από τα πραγματικά φυσικά χαρακτηριστικά του ατόμου, αλλά πολύ περισσότερο από τον τρόπο που αντιλαμβάνεται ότι τον βλέπουν οι άλλοι, καθώς επίσης και από τη σύγκριση που κάνει ανάμεσα στη δική του εικόνα και στην εικόνα άλλων ατόμων γύρω του (π.χ. συνομηλίκων, influencers κ.λπ.).

Βέβαια, την πρώτη εικόνα για το σώμα του το παιδί την αποκτά σε μικρή ηλικία και αυτή βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά πάνω στην ανατροφοδότηση που εισπράττει από τους γονείς του και από τους άλλους ενηλίκους στο άμεσο οικογενειακό περιβάλλον του. Στη συνέχεια το παιδί κουβαλάει μαζί του την εικόνα αυτή και δύσκολα την αλλάζει αργότερα, ακόμα κι αν τα πραγματικά δεδομένα αλλάξουν. Ένα παιδί που στα έξι του σχημάτισε την εικόνα ότι το σώμα του είναι χοντρό, δύσκολα θα δει το σώμα του ως λεπτό στα δεκαοκτώ του, ακόμα κι αν είναι πραγματικά αδύνατο πια.

Εύκολα καταλαβαίνουμε ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες, όταν ένα παιδί ακούει διαρκώς από μικρό «τρώγε» ή «μην τρως»:
α) σχηματίζει μια αρνητική εικόνα για το σώμα του, θεωρώντας πως είτε είναι πολύ χοντρό είτε υπερβολικά αδύνατο (αφού οι γονείς τόσο αγωνιούν να μην φάει ή να φάει),
β) συμπεραίνει ότι το σώμα του δεν λειτουργεί καλά επειδή πεινάει, όταν οι γονείς του θεωρούν πως δεν έπρεπε να πεινάει, ή δεν πεινάει, όταν οι γονείς του θεωρούν πως έπρεπε να πεινάει,
γ) βιώνει ενοχές επειδή ταλαιπωρεί τους γονείς του.
Ας χαλαρώσουμε, λοιπόν, αγαπητοί γονείς! Ας πάψουμε να μετράμε εμμονικά τις μπουκιές του παιδιού μας και ας το βοηθήσουμε να «ακούσει» το ίδιο του το σώμα ως προς το τι και πόσο χρειάζεται να τρώει. Αν δεν το μπερδέψουμε με τις εμμονές μας, το σώμα του παιδιού μας διαθέτει την έμφυτη ικανότητα να καταλαβαίνει πότε πεινάει και πόσο χρειάζεται να τρώει. Ας το εμπιστευθούμε και ας το αφήσουμε να λειτουργήσει λοιπόν!

Πόσες προσωπικές εμπειρίες θα μπορούσαμε να περιγράψουμε παρέα με ένα βιβλίο; Πόσες φορές χαμογελάσαμε, είχαμε αγωνία, συγκινηθήκαμε με τους πρωταγωνιστές ενός βιβλίου; Ποια είναι τα αγαπημένα βιβλία στα ράφια μας, που τα κοιτάμε και αναπολούμε άλλες εποχές, άλλες καταστάσεις; Η προσωπική βιβλιοθήκη του καθενός περιγράφει τον ιδιοκτήτη της και τις διάφορες περιόδους της ζωής του.

Είναι πλέον τεκμηριωμένο ότι η ανάγνωση ενός βιβλίου αυξάνει την εγκεφαλική δραστηριότητα και συντελεί στην εγρήγορση της σκέψης. Κατά συνέπεια, μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη της άνοιας και ενίσχυση της μνήμης.

Σχετικά με την ψυχική διάθεση επίσης, η ανάγνωση προσφέρει πολλά οφέλη, επιδρά θετικά στην ενεργοποίηση των συναισθημάτων μας και βελτιώνει τη διάθεσή μας.
Για μεγάλο χρονικό διάστημα και λόγω της πανδημίας βιώσαμε περιοριστικά μέτρα στην καθημερινότητά μας, απομονωθήκαμε ιδιαίτερα από τις κοινωνικές μας επαφές, ενώ ο τρόπος ζωής μας υπήρξε αρκετά μοναχικός. Πολλές φορές νιώσαμε δυσάρεστα συναισθήματα, φόβου, ανησυχίας, λύπης, άγχους, απογοήτευσης και πίεσης. Η ανάγκη πολλών ανθρώπων να βρουν παρηγοριά, συντροφιά και διέξοδο σε ένα βιβλίο έγινε πιο έντονη.

H θετική επίδραση των βιβλίων στην ψυχολογία μας
✤ Η ανάγνωση μάς κρατάει συντροφιά, βοηθάει να ξεφύγουμε λίγο από την πραγματικότητα.
✤ Επιτυγχάνουμε μείωση του άγχους μας κερδίζοντας χαλάρωση.
✤ Καλλιεργούμε τη φαντασία μας. Μπαίνουμε νοερά σε ρόλους και καταστάσεις. Έτσι, δεν είμαστε ο παθητικός θεατής, όπως σε μια ταινία, αλλά συμμετέχουμε με τον τρόπο μας.
✤ Η ανάγνωση επιδρά στην προσωπικότητά μας. Οι διαφορετικές απόψεις, συμπεριφορές και σκέψεις ενδέχεται να μας επηρεάσουν βαθύτατα, οπότε σε μια προσωπική μας στιγμή μπορούμε να τις αξιοποιήσουμε ανάλογα.
✤ Το καλό βιβλίο μάς φέρνει πιο κοντά στον εαυτό μας και τον αντικρίζουμε χωρίς φόβο. Κερδίζουμε σε αυτογνωσία.
✤ Με σύμμαχο το βιβλίο καλλιεργούμε την ενσυναίσθηση –δηλαδή την ικανότητά όχι μόνο να εμβαθύνουμε στον εαυτό μας, αλλά να κατανοούμε και να συναισθανόμαστε τον συνάνθρωπό μας. Κατά συνέπεια, αποκτούμε καλύτερες διαπροσωπικές σχέσεις.
Στον χώρο της ψυχολογίας πολλοί θεραπευτές χρησιμοποιούν με μεγάλη επιτυχία την ανάγνωση ή και αφήγηση ενός βιβλίου στη θεραπευτική διαδικασία. Είναι ένα μέσο για αυτογνωσία, βαθύτερη επίγνωση του συναισθήματος, σκέψης και συμπεριφοράς. Πολύτιμη βοήθεια στο να βρεθεί διέξοδος σε όποια δύσκολη κατάσταση αντιμετωπίζει ο άνθρωπος.

Η αίσθηση του άγχους βιώνεται αρκετά συχνά από όλους τους ανθρώπους. Χαρακτηρίζεται από μια δυσάρεστη και ασαφή αίσθηση αμηχανίας και συνοδεύεται συχνά από σωματικά συμπτώματα.

Μια τέτοια αντίδραση συνιστά έναν προσαρμοστικό μηχανισμό επιβίωσης, όταν υπάρχει πραγματική απειλή, επιτρέποντας στο άτομο να αποφύγει την υπάρχουσα στρεσογόνο κατάσταση καθώς και μελλοντικούς κινδύνους.
Όταν όμως η αντίδραση εμφανίζεται χωρίς να υπάρχει πραγματική απειλή, τότε δεν εξυπηρετεί κάποιο συγκεκριμένο σκοπό, αλλά αντίθετα μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ικανότητα του ατόμου να λειτουργήσει σωστά, προκαλώντας μια αγχώδη διαταραχή.

Φυσιολογικό και παθολογικό άγχος
Θα μπορούσαμε να διακρίνουμε το άγχος σε φυσιολογικό και μη φυσιολογικό ή παθολογικό. Για παράδειγμα, το άγχος είναι φυσιολογικό στο βρέφος που απειλείται με αποχωρισμό από τους γονείς του ή με στέρηση αγάπης, στο παιδί την πρώτη μέρα στο σχολείο, στον έφηβο στο πρώτο ραντεβού, στον ενήλικο που σκέφτεται τα γεράματα και το θάνατο και τέλος σε οποιονδήποτε αντιμετωπίζει μια αρρώστια.
Αντίθετα, το παθολογικό άγχος είναι μια απρόσφορη απάντηση σε ένα ερέθισμα, είτε ως προς την ένταση είτε ως προς τη διάρκειά της.

Μορφές άγχους
Οι αγχώδεις διαταραχές διακρίνονται σε διαταραχή γενικευμένου άγχους, σε διαταραχές φοβικού άγχους (ειδική φοβία, κοινωνική φοβία, αγοραφοβία) και τη διαταραχή πανικού.
Οι διαταραχές αυτές εμφανίζουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά όσον αφορά την κλινική εικόνα και την αιτιολογία, υπάρχουν όμως και κάποιες διαφορές:
✤ Στη διαταραχή γενικευμένου άγχους, το άγχος είναι συνεχές και η έντασή του εμφανίζει διακυμάνσεις.
✤ Στις φοβικές διαταραχές άγχους, το άγχος είναι διαλείπον και εκλύεται σε συγκεκριμένες συνθήκες
✤ Στη διαταραχή πανικού το άγχος είναι διαλείπον αλλά η εμφάνισή του δεν σχετίζεται με κάποια συγκεκριμένη συνθήκη.

Τι προκαλεί το άγχος
Η αίσθηση του άγχους βιώνεται αρκετά συχνά από όλους τους ανθρώπους. Χαρακτηρίζεται από μια δυσάρεστη και ασαφή αίσθηση αμηχανίας και συνοδεύεται συχνά από σωματικά συμπτώματα (συμπτώματα του Αυτόνομου νευρικού συστήματος).
Επίσης, μπορεί το αίσθημα άγχους να εκδηλωθεί ως αδυναμία να καθίσει ή να μείνει ακίνητο ένα άτομο για πολλή ώρα.
Τα συμπτώματα που συνοδεύουν το άγχος διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Οι αγχώδεις διαταραχές που προαναφέραμε εμφανίζουν υψηλή συννοσηρότητα με τις συναισθηματικές διαταραχές (κυρίως με τη μείζονα κατάθλιψη), τις διαταραχές χρήσης ουσιών και την κατάχρηση αλκοόλ.

Επιδημιολογία – Αιτιολογία του άγχους
Ο συνολικός επιπολασμός αγχωδών διαταραχών σε διάστημα δώδεκα μηνών διατυπώνεται στον παρακάτω πίνακα:
Ο κίνδυνος για τις γυναίκες είναι διπλάσιος εκείνου των ανδρών.
Η πανδημία Covid-19 έχει σίγουρα αυξήσει τα ποσοστά ανάπτυξης οποιασδήποτε διαταραχής, καθώς επίσης και τις οφειλόμενες σε αυτή συννοσηρές καταστάσεις.
Οι πάσχοντες από διαταραχές άγχους παρουσιάζουν χαμηλότερη ποιότητα ζωής, μικρότερη ικανοποίηση από τη ζωή τους, έκπτωση στη λειτουργικότητά τους και μια σειρά από άλλες σημαντικές παθήσεις, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, το πεπτικό έλκος και το άσθμα.
Βέβαια, η έκπτωση της λειτουργικότητας δεν περιορίζεται μόνο στον τομέα των κοινωνικών ή διαπροσωπικών σχέσεων, αλλά επεκτείνεται στον ακαδημαϊκό και επαγγελματικό τομέα.
Η αιτιολογία εμφάνισης μια αγχώδους διαταραχής οφείλεται σε ένα συνδυασμό γενετικών παραγόντων και περιβαλλοντικών αντιδράσεων.
1. Τα στρεσογόνα γεγονότα ζωής που χαρακτηρίζοναται από απώλεια ή κίνδυνο (απειλή)
2. Οι πρώιμές εμπειρίες όπως η αδιαφορία των γονέων, η σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση, γονεϊκά πρότυπα που χαρακτηρίζονται από υπερβολική προστασία και έλλειψη συναισθηματικής ζεστασιάς.
3. Στοιχεία της προσωπικότητας, όπως ο νευρωτισμός.
Όλα τα παραπάνω καθιστούν σημαντικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση μιας αγχώδους ή καταθλιπτικής διαταραχής στη μετέπειτα ενήλικη ζωή του ατόμου.

Πορεία – Πρόγνωση
Η πορεία και πρόγνωση των αγχωδών διαταραχών εξαρτάται από την ηλικία έναρξης, τη διάγνωση και τη βαρύτητα των συμπτωμάτων, την παρουσία συννοσηρότητας, το οικογενειακό περιβάλλον και τη λειτουργία της οικογένειας, καθώς και την παροχή της κατάλληλης θεραπείας.
Ιδιαίτερη σημασία έχουν η έγκαιρη διάγνωση, η ενδεδειγμένη θεραπευτική αντιμετώπιση και η ανάπτυξη στρατηγικών πρόληψης.

Θεραπεία
Πέραν των υποστηρικτικών μέτρων και της βοήθειας σε προβλήματα ζωής που μπορεί να δρουν εκλυτικά, η θεραπεία στηρίζεται στην ψυχοθεραπεία (γνωσιακή – συμπεριφορική ψυχοθεραπεία) σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή (θεραπεία εκλογής για όλες τις αγχώδεις διαταραχές είναι η λήψη αντικαταθλιπτικής αγωγής).
Οι στόχοι της θεραπείας επικεντρώνονται:
✤ Στη μείωση των συμπτωμάτων και ανακούφιση από την αγωνία.
✤ Πρόληψη των εποπλοκών που συνδέονται με την διαταραχή και την εκτίμηση των ενδεχόμενων συννοσηρών καταστάσεων.
✤ Ελαχιστοποίηση της δυσλειτουργείας σε όλα τα επίπεδα που είναι συνέπεια της διαταραχής.

Η διάδοση ψευδών ειδήσεων είναι ένα παλαιό φαινόμενο το οποίο, βέβαια, παίρνει νέες διαστάσεις, καθώς αλλάζει ο τρόπος και η ταχύτητα μετάδοσης της πληροφορίας. Πρόκειται για ένα είδος σκόπιμης παραπληροφόρησης με στόχο την παραπλάνηση ή τον εντυπωσιασμό του κοινού και κατά συνέπεια είτε τη βλάβη κάποιου νομικού ή φυσικού προσώπου είτε το οικονομικό ή πολιτικό όφελος.
Σε κάποια μέσα επικοινωνίας είναι εύκολο να διακρίνει κανείς ότι διαδίδονται ψευδείς ειδήσεις, ενώ σε κάποια άλλα υπάρχει η αντίληψη ότι αυτό γίνεται λιγότερο. Είναι εύκολα αντιληπτό ότι οι ψευδείς ειδήσεις μπορεί να είναι διαβρωτικές για την κοινωνία και την πολιτική, αλλά νέες έρευνες έρχονται να καταδείξουν ότι υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όταν ένα άτομο παραπληροφορείται διαβάζοντας ή ακούγοντας μία πληροφορία, τότε μπορεί να βιώσει άμεσες επιπτώσεις και στη σωματική του υγεία.

Στρες

Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι τα άτομα που δυσκολεύονται να διακρίνουν την εγκυρότητα και την αξιοπιστία μιας πληροφορίας αντιδρούν αρνητικά, όταν έχουν να επιτελέσουν ένα στρεσογόνο έργο μετά την έκθεσή τους στην πληροφορία.
Σε αντιδιαστολή, τα άτομα που σκόραραν ψηλά στα ερωτηματολόγια διάκρισης των πληροφοριών είχαν θετική ανταπόκριση, όταν μετά την πληροφορία είχαν να επιτελέσουν ένα στρεσογόνο έργο.
Βρέθηκε, λοιπόν, ότι τα άτομα που αξιολογούν λιγότερο την πηγή της πληροφορίας είναι πιο πιθανό να εκδηλώσουν συμπτώματα σωματικού στρες, όπως για παράδειγμα αυξημένο καρδιακό ρυθμό και αυξημένη αντίσταση στη ροή των αιμοφόρων αγγείων.
Έτσι, ένα ατομο δεκτικό στην ψευδή είδηση, όταν βρεθεί σε μία στρεσογόνο συνθήκη, όχι μόνο θα πάρει εσφαλμένες αποφάσεις για ζητήματα που αφορούν στην υγεία του (π.χ. θα είναι πιο ανοιχτό στο να πιστέψει μία θεωρία συνομωσίας), αλλά θα βιώσει και άμεσες οργανικές συνέπειες στην καρδιά του.

Κριτική σκέψη

Σε άλλη έρευνα έχει τεκμηριωθεί ότι η κριτική σκέψη συσχετίζεται σημαντικά με τη μείωση του στρες καθώς και με την επιλογή μη ανάγνωσης ψευδών ειδήσεων.
Επιπλέον, επιβλαβής είναι η διασπορά των ψευδών ειδήσεων στα ζητήματα δημόσιας υγείας καθώς και της ευεξίας, αφού σε περίπτωση εκτεταμένης διασποράς τους μπορεί να προκληθεί ανησυχία, άγχος ή και πανικός στο κοινωνικό σύνολο. Οι αντιδράσεις αυτές μπορούν να είναι ιδιαιτέρως επιβαρυντικές για την ψυχοσυναισθηματική και πνευματική υγεία του ατόμου και να οδηγήσουν σε δυνητικά επιζήμιες επιλογές σχετικά με ζητήματα υγείας.
Λαμβάνοντας υπόψη και άλλα ευρήματα ερευνών τα οποία δείχνουν ότι οι άνθρωποι κάνουν φτωχή διάκριση της πληροφορίας ως αποτέλεσμα της απουσίας προσεκτικής αιτιολόγησης και γνώσης, αλλά και επειδή κάνουν χρήση ευρετικών μεθόδων, όπως η οικειότητα και η επιλογή της πληροφορίας που τους φαίνεται γνώριμη, σκόπιμο είναι να αρχίσουμε να δίνουμε μεγαλύτερη έμφαση στην προσεκτική αξιολόγηση της εγκυρότητας και της αξιοπιστίας των πηγών μας -ιδίως όταν πρόκειται για ζητήματα αυξημένης βαρύτητας.

Η ψυχική σας ευημερία είναι ο μοναδικός τρόπος με τον οποίο χειρίζεστε τα συναισθήματά σας, αντιδράτε στο στρες και καθορίζεται από τη γενική σας άποψη για τη ζωή. Οι έρευνες υποστηρίζουν την ιδέα ότι η υγιής αίσθηση της ψυχικής ευεξίας έχει πολλά οφέλη. Μας επιτρέπει να βιώνουμε την απόλαυση της ζωής, προάγει την ανθεκτικότητα σε δύσκολες καταστάσεις, να θέτουμε και να εκπληρώνουμε στόχους, καθώς και να οικοδομούμε και να διατηρούμε σχέσεις, σύμφωνα με το άρθρο της ιστοσελίδας Darling Downs Health. 

Η υπερκόπωση  είναι μια κατάσταση πλήρους ψυχικής, σωματικής και συναισθηματικής εξάντλησης. Εάν βιώνετε μια τέτοια κατάσταση, μπορεί να παρατηρήσετε ότι είναι δύσκολο να ασχοληθείτε με δραστηριότητες που συνήθως θεωρείτε σημαντικές. Μπορεί να μην ενδιαφέρεστε πλέον για τα πράγματα που είναι σημαντικά για εσάς ή να βιώνετε μια αυξανόμενη αίσθηση απελπισίας.

Τα σημάδια και τα συμπτώματα της υπερκόπωσης μπορεί να περιλαμβάνουν:

Σωματικά συμπτώματα

• Πονοκέφαλοι
• Στομαχόπονοι/εντερικά προβλήματα
• Κόπωση
• Αρρωσταίνετε συχνά
• Αλλαγές στην όρεξη/τον ύπνο.

Συναισθηματικά συμπτώματα

• Αδυναμία
• Κυνισμός
• Αίσθηση αποτυχίας ή αυτοαμφισβήτησης
• Μειωμένη ικανοποίηση
• Αίσθημα αποστασιοποίησης ή μοναξιάς
• Απώλεια κινήτρων

Συμπεριφορικές ενδείξεις

• Μειωμένη απόδοση στις καθημερινές εργασίες
• Απόσυρση ή απομόνωση
• Αναβλητικότητα
• Ξεσπάσματα
• Χρήση ουσιών για να αντιμετωπιστεί

Αιτία υπερκόπωσης

Η εξουθένωση δεν προκαλείται μόνο από το αγχωτικό εργασιακό περιβάλλον. Μπορεί να το βιώσει οποιοσδήποτε με παρατεταμένα επίπεδα χρόνιου στρες και πίεσης που προκαλούν υπερφόρτωση ως απαιτήσεις στην εργασία ή στο σπίτι.

Οι παράγοντες που συμβάλλουν στην υπερκόπωση  περιλαμβάνουν:

Αιτίες που σχετίζονται με την εργασία: 

• Το να έχετε ελάχιστο ή καθόλου έλεγχο πάνω στην εργασία σας
• Έλλειψη αναγνώρισης
• Υπερβολικά απαιτητικές εργασιακές προσδοκίες
• Μονότονη ή μη προκλητική εργασία
• Χαοτικό περιβάλλον ή περιβάλλον υψηλής πίεσης

Αιτίες του τρόπου ζωής

• Υπερβολική εργασία, χωρίς κοινωνικοποίηση ή χαλάρωση
• Έλλειψη στενών, υποστηρικτικών σχέσεων
• Πάρα πολλές ευθύνες, χωρίς αρκετή βοήθεια
• Μη επαρκής ύπνος

Χαρακτηριστικά προσωπικότητας

• Τάσεις τελειομανίας
• Απαισιόδοξη άποψη για τον εαυτό σας και τον κόσμο
• Ανάγκη για έλεγχο

 

Να τρέφεσαι σωστά, να γυμνάζεις τον εαυτό σου, να προσέχεις να είναι υγιής και όμορφος.

Να σε πηγαίνεις βόλτες στη φύση, να χάνεσαι στους ήχους των σπουργιτιών στο θρόισμα των φύλλων.

Να διαβάζεις πολλά βιβλία, να ανοίγεις τους ορίζοντες σου, να διευρύνεις το μυαλό σου, να το γεμίζεις με θετικές σκέψεις, με όμορφα πράγματα.

Να ντύνεσαι όμορφα και ζεστά, να αρέσεις σε σένα, να λάμπεις εκτός από εσωτερικά και εξωτερικά.

Να ονειρεύεσαι, να κάνεις όνειρα ατελείωτα, να κάνεις σχέδια, να προσπαθείς να τα πραγματοποιήσεις.

Να σε αγαπάς. Όταν τα πράγματα δεν πηγαίνουν όπως πρέπει να σε αγκαλιάζεις, να σε παρηγορείς, να λες πως θα αλλάξουν, πως σύντομα όλα θα πάνε καλά. Να δίνεις συμβουλές στον εαυτό σου όπως θα έδινες και στους άλλους, τους ανθρώπους που αγαπάς και να τις κάνεις πράξη.

Να κάνεις παρέα με θετικούς ανθρώπους, να περνάς όμορφα της την καθημερινότητα σου, να γελάς, να αγαπάς, να σε προσέχεις όπως θα πρόσεχες το πιο πολύτιμο άνθρωπο για σένα.

Να γνωρίσεις καινούργιο κόσμο, να ακούσει τις ιστορίες του, να μαθαίνεις πράγματα και να παίρνεις παραδείγματα από αυτούς που θα σε βοηθήσουν και θα σε κάνουν πιο σοφό για το μέλλον.

Να δίνεις χρόνο στον εαυτό σου, να μη βιάζεσαι, να παίρνεις το χρόνο σου για να ξεκουράζεσαι εσύ και το μυαλό σου.

Να βοηθάς όσους αγαπάς, να νοιάζεται για το συνάνθρωπό σου, να κοιτάς να είσαι χρήσιμος και δημιουργικός στην καθημερινότητα σου.

Να ψυχαγωγήσεις τον εαυτό σου, να πηγαίνεις στο θέατρο, να βγαίνεις για χορό, για συζητήσεις, για ό,τι μπορεί να σε κάνει να αισθάνεσαι όμορφα.

Να μην ασχολείσαι με πράγματα που σε ρίχνουν ψυχολογικά, πράγματα που δε σε αφορούν και δεν σε ενδιαφέρουν.

Να προσέχεις τον εαυτό σου και να τον φροντίζεις. Ένας είναι και πολύτιμος. Μην τον σπαταλάς. Μια φορά ζούμε.

Πηγή: https://www.awakengr.com/

Μήπως χρειαζόμαστε ψυχική και συναισθηματική αποτοξίνωση; Νιώθουμε αγχωμένοι και γεμάτοι από συναισθήματα που δε μπορούμε να διαχειριστούμε; Ας διαβάσουμε παρακάτω ένα απόσταγμα από θεωρίες «προσωπικής αποτοξίνωσης».

Το «ανοιγόκλειμα» της κοινωνίας λόγω της πανδημίας επηρεάζει καθοριστικά την ψυχολογία μας, τους στόχους μας, τα σχέδια μας για το παρόν και το μέλλον. Επίσης, επηρεάζει τις σχέσεις μας, την προσωπική, επαγγελματική και κοινωνική μας ζωή. Τόσο τα άτομα που έχουν προϋπάρχοντα ψυχολογικά προβλήματα όσο και όλη η υπόλοιπη κοινωνία έχουν επηρεαστεί καίρια από τις επιπτώσεις της πανδημίας. Σήμερα, μετά από δύο σχεδόν χρόνια, είμαστε λίγο πιο πεπειραμένοι στο πώς να διαχειριστούμε την πανδημία. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν άνθρωποι που έχουν χάσει την υπομονή, το κουράγιο και την πίστη τους ότι αύριο θα είναι μία καλύτερη ημέρα. Ασφαλώς, ακόμα πιο επιβαρυμένα είναι τα άτομα που έχασαν αγαπημένους ανθρώπους λόγω Covid ή που νόσησαν και ακόμα δεν έχουν πλήρως επανέλθει.

Άγχος για το παρόν και το μέλλον
Το «ανοιγόκλειμα» της κοινωνίας δημιουργεί άγχος και αγωνία για το παρόν και το μέλλον, δοκιμάζει την υπομονή και την αντοχή μας, εξαντλεί τα ψυχικά μας αποθέματα γιατί δεν βλέπουμε «φως στο τούνελ». Επιτείνει ψυχολογικά προβλήματα και πιθανά δημιουργεί καινούργια σε ανθρώπους λόγω του κλεισίματος στο σπίτι, της «βαρεμάρας» και, ασφαλώς, της μοναξιάς. Ο φόβος για παράταση της απομόνωσης και της μοναξιάς οδηγεί σε κατάθλιψη και έλλειψη νοήματος στη ζωή.

Η χρησιμότητα της μοναξιάς
Η μοναξιά, βέβαια, είναι σε κάποιο βαθμό χρήσιμη και ίσως έτσι πρέπει να τη δούμε, να λειτουργήσει δηλαδή σαν ένας τρόπος αυτοπαρατήρησης και ανασύνταξης.
Η μοναξιά είναι επίσης ένας τρόπος «να πετάξουμε» περιττά πράγματα, να μάθουμε να είμαστε πιο ολιγαρκείς και να παίρνουμε χαρά και από τα απλά πράγματα. Η ψυχοθεραπεία, ακόμα και μέσα από λίγες συνεδρίες, βοηθά καθοριστικά στα παραπάνω γιατί μας καθοδηγεί σε μία γνωστική αναπλαισίωση (cognitive reframing), έναν τρόπο δηλαδή να ενθαρρύνουμε τον εαυτό μας και να έχουμε μια πιο θετική στάση στον τρόπο που σκεφτόμαστε και στο πώς διαχειριζόμαστε τα προβλήματα. Συνεπώς, προκειμένου να διαχειριστούμε αυτό το on-off της κοινωνίας, είναι σημαντικό να ενισχύσουμε τις ανθρώπινες σχέσεις, να μπορούμε να μιλάμε και να μοιραζόμαστε τα συναισθήματά μας, να κρατάμε τους δικούς μας ανθρώπους κοντά μας. Όλα τα παραπάνω βοηθούν στην άμβλυνση της ανησυχίας και στην ανακούφιση από τις δυσάρεστες σκέψεις και τις αγωνίες.
Και, ασφαλώς, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι στη ζωή μπορούμε να παίρνουμε ικανοποίηση, ακόμα και σε δύσκολες καταστάσεις. Γιατί, ό,τι δε μας σκοτώνει, μας κάνει πιο δυνατούς.