- Πρόσληψη βάρους
- Νυχτερινές εφιδρώσεις
- Αϋπνία
- Hot flashes
- Ρίγη
- Αλλαγές στη διάθεση
- Αλλαγές στους μαστούς
- Brain fog
Γράφει ο Θωμάς Τζωρτζακάκης
Να λοιπόν που το 2023 έφτασε, γεμάτο κινδυνολογίες, αγωνίες, αλλά και κάθε λογής ελπίδες! Και όπως συνηθίζεται στην αρχή κάθε χρονιάς, τα ΜΜΕ κατακλύζονται από λίστες με στόχους που θα μπορούσαμε ή θα έπρεπε να θέσουμε για την χρονιά μας.
Ατελείωτες λίστες γεμάτες με όλων των ειδών τους σημαντικούς και ασήμαντους στόχους: να χάσουμε βάρος, να κόψουμε κάποια βλαβερή συνήθεια, να τακτοποιήσουμε το σπίτι μας, να βρούμε ένα νέο χόμπι, να χωρίσουμε, να παντρευτούμε, να γεννήσουμε, να αλλάξουμε δουλειά, να…να….να…
Γιατί όμως βάζουμε όλους αυτούς τους στόχους; Προφανώς επειδή θεωρούμε βαθιά μέσα μας πως αν τους πετύχουμε, όλα θα είναι τέλεια! Αν αδυνατίσουμε, αν μετακομίσουμε, αν αλλάξουμε δουλειά…ε, τότε θα είμαστε πραγματικά καλά! Θα είμαστε ικανοποιημένοι από τον εαυτό μας! Θα είμαστε ευτυχισμένοι!
Σε τελική ανάλυση, πίσω από όλες τις αποφάσεις και τους στόχους που βάζουμε στην αρχή της χρονιάς κρύβεται το αιώνιο κυνήγι της ευτυχίας.
Και βέβαια καλά κάνουμε και κυνηγάμε την ευτυχία. Δεν πιστεύω όμως ότι το κάνουμε με τον σωστό τρόπο. Αν χάσετε δέκα κιλά ή αν αρχίσετε γυμναστική – τότε θα γίνετε ευτυχισμένοι; Αν πάρετε καινούριο αυτοκίνητο, αν τακτοποιήσετε την αποθήκη σας, αν κάνετε βλεφαροπλαστική – τότε θα γίνετε ευτυχισμένοι;
Πολύ φοβάμαι πως όχι. Σίγουρα γνωρίζετε άτομα που έχουν ένα λεπτό σώμα, ένα ακριβό αυτοκίνητο, μια επιτυχημένη καριέρα – και όμως δεν είναι ευτυχισμένα. Σίγουρα και εσείς οι ίδιοι θα έχετε ζήσει περιόδους κατά τις οποίες τα πράγματα πήγαιναν καλά στη ζωή σας αλλά εσείς δεν νιώθατε καθόλου ευτυχισμένοι.
Επομένως, η απάντηση στο κυνήγι της ευτυχίας δεν μπορεί να είναι τόσο απλή. Δεν αρκεί να αλλάξουν κάποιες εξωτερικές συνθήκες για να είμαστε καλά. Η ευτυχία, ή έστω η απλή ικανοποίηση από τη ζωή είναι κάτι που συνδέεται πολύ περισσότερο με την εσωτερική στάση μας παρά με τις συνθήκες της ζωής μας.
Με αυτό δεν θέλω να πω πως κάποιος που είναι άστεγος στο δρόμο ή άρρωστος στο κρεβάτι του νοσοκομείου μπορεί να νιώσει ευτυχισμένος μόνο και μόνο επειδή έχει τη «σωστή εσωτερική στάση». Ασφαλώς η ευτυχία προϋποθέτει (σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό) κάποιες καλές εξωτερικές συνθήκες: καλή υγεία, καλή οικονομική κατάσταση, διαμονή σε ασφαλές και ελεύθερο περιβάλλον, ουσιαστικές σχέσεις, μια ενδιαφέρουσα δουλειά.
Ναι, όλα τα παραπάνω είναι συνθήκες που βοηθούν να γίνουμε ευτυχισμένοι – δεν το εξασφαλίζουν όμως. Μπορούμε να τα έχουμε όλα αυτά και όμως να μην είμαστε ευτυχισμένοι. Όπως επίσης κάποιοι (ελάχιστοι!) άνθρωποι μπορούν να μην τα έχουν όλα αυτά και όμως να νιώθουν ευτυχισμένοι.
Κι αυτό, επειδή πάνω απ’ όλα, για την ευτυχία δεν μετρούν οι εξωτερικές συνθήκες της ζωής μας αλλά ο τρόπος που εμείς βιώνουμε τις συνθήκες αυτές. Αυτό που έχει πραγματικά σημασία για την ευτυχία μας δεν είναι αυτό που ζούμε αλλά το πλαίσιο μέσα στο οποίο το αντιλαμβανόμαστε. Αν αυτό που ζω, το βλέπω μέσα σε ένα αρνητικό πλαίσιο, νιώθω χάλια. Αν το βλέπω μέσα σε ένα θετικό πλαίσιο, νιώθω καλύτερα.
Έτσι, φέτος αντί να βάλουμε στόχο να βελτιώσουμε τις εξωτερικές συνθήκες (ή παράλληλα με αυτόν τον στόχο) ας βάλουμε στόχο να βελτιώσουμε τον τρόπο που βιώνουμε μέσα μας τις συνθήκες της ζωής μας. Φέτος, αντί για προθεσμίες και προϋποθέσεις, ας θέσουμε στον εαυτό μας ορισμένα ερωτήματα: τι είναι πραγματικά σημαντικό για μένα, πώς μπορώ να βλέπω με πιο θετικό τρόπο αυτό που ζω, τι θα με κάνει ευτυχισμένο/η; Ποια είναι η δική μου συνταγή της ευτυχίας;
Τα ερωτήματα αυτά με απασχόλησαν πολύ κι εμένα – και τελικά κατέληξα σε πέντε πράγματα που θεωρώ πολύ σπουδαία για την ευτυχία μου. Έτσι, υποσχέθηκα στον εαυτό μου τη νέα χρονιά:
Αυτή είναι η δική μου συνταγή της ευτυχίας. Η δική σας ποια είναι;
Έρευνα Καναδών επιστημόνων σε νέους (17-38 ετών) και μεγαλύτερους ενήλικες (59-79 ετών) επί δύο έτη έδειξε πως οι λεγόμενοι “πρωινοί τύποι” είναι πιο υγιείς και ευτυχισμένοι από τους “βραδινούς τύπους”. Το αναγκαστικό πρωινό ξύπνημα για τις σπουδές ή τη δουλειά υποχρεώνει τους βραδινούς τύπους να ξυπνήσουν με δυσκολία πολύ πριν την επιθυμητή για τους ίδιους στιγμή, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά τη συγκέντρωση και την απόδοσή τους.
Υπάρχει τρόπος να εξασφαλίσουμε αυξημένη παραγωγικότητα ακόμη κι αν ανήκουμε στους λεγόμενους “βραδινός τύπους”;
Η Ιωάννα Αδαμίδου MS, RD, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος & Βιολόγος, Υπεύθυνη Bioiatriki+ Nutrition, Θεσσαλονίκη, Επιστημονική Συνεργάτης ΒιοΚλινικής Θεσσαλονίκης, Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ μας δίνει πολύτιμες συμβουλές:
Οι γιορτές έφτασαν και φέτος! Πώς νιώθετε λοιπόν; Κάνετε σχέδια γεμάτοι ανυπομονησία, ενθουσιασμό, χαρά; Ή μήπως βυθίζεστε στο άγχος, στη μοναξιά, στη μελαγχολία; Μήπως βιώνετε κι εσείς την περίφημη μελαγχολία των Χριστουγέννων – τα «Christmass blues» για τα οποία έχει αρχίσει να γίνεται πολύς λόγος;
Αν νιώθετε έτσι, μην ανησυχείτε – δεν είστε οι μόνοι. Η αλήθεια είναι ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν τις γιορτές αρνητικά. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τις γιορτές με ένα μείγμα άγχους και θλίψης, το οποίο συχνά πασπαλίζεται με θυμό και κάνει έναν εκρηκτικό συνδυασμό. Σε πολλά σπίτια στις γιορτές επικρατεί ένα κλίμα κάθε άλλο παρά γιορτινό: άνθρωποι μουτρωμένοι, βιαστικοί, αγχωμένοι, που γκρινιάζουν διαρκώς και καυγαδίζουν με την πρώτη ευκαιρία.
Νομίζω πως ο σημαντικότερος λόγος είναι οι προσδοκίες μας. Εδώ και πολλά χρόνια, τα Χριστούγεννα έχουν συνδεθεί με εξαιρετικά υψηλές προσδοκίες: υποτίθεται πως πρέπει να είμαστε όλοι χαρούμενοι, λαμπεροί, και να περνάμε υπέροχα αγκαλιά με τους αγαπημένους μας.
Αυτή ωστόσο είναι μια υπερβολική προσδοκία η οποία για τους περισσότερους ανθρώπους είναι άπιαστη. Αν όλο τον χρόνο δεν είμαι χαρούμενη και λαμπερή, τι θα με κάνει ξαφνικά να γίνω; Και πώς θα περάσω υπέροχα με τους «αγαπημένους μου» αν όλο το χρόνο τσακωνόμουν μαζί τους, τους γκρίνιαζα, ή απλώς δεν τους συναντούσα ποτέ;
Από την άλλη, όλες αυτές οι εικόνες και οι ιστορίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επιδεινώνουν την κατάσταση γιατί ωθούν τους ανθρώπους να κάνουν διαρκώς συγκρίσεις ανάμεσα στη δική τους μελαγχολική κατάσταση και στην τέλεια εικόνα που οι άλλοι παρουσιάζουν.
Συχνά μας φαίνεται πως για τους άλλους γύρω μας τα πράγματα είναι τέλεια και δεν είναι μόνο για εμάς, οπότε συχνά νιώθουμε άτυχοι, αδικημένοι, ή κατηγορούμε τον εαυτό μας. Το αποτέλεσμα είναι ότι καταλήγουμε να νιώθουμε χειρότερα για τον εαυτό μας και για τη ζωή μας απ’ όσο πριν από τις γιορτές. Μας φαινόμαστε πιο χοντροί, πιο άσχημοι, πιο μίζεροι, πιο μόνοι σε σύγκριση με όλους εκείνους τους λεπτούς, ωραίους, ευτυχισμένους ανθρώπους που υποτίθεται πως κυκλοφορούν γύρω μας.
Επιπλέον, στις γιορτές τα έξοδα και η κόπωση αυξάνονται καθώς θεωρείται δεδομένο πως πρέπει να αγοράσουμε ένα σωρό δώρα και να κάνουμε διάφορα καλέσματα. Η «απαίτηση» αυτή καταλήγει να κάνει όλους τους ενήλικες να νιώθουν άσχημα: όσοι έχουν λεφτά, αγχώνονται γιατί θεωρούν πως πρέπει να βρουν το τέλειο δώρο και να κάνουν το τέλειο κάλεσμα – και ανησυχούν ότι δεν θα τα καταφέρουν. Όσοι δεν έχουν λεφτά, αγχώνονται πώς θα τα βγάλουν πέρα και πώς θα καταφέρουν να δημιουργήσουν μια ψευδαίσθηση έστω των λαμπερών γιορτών που θα έπρεπε να ζήσουν οι ίδιοι ή τα παιδιά τους.
Τελικά, και λυπάμαι που το λέω, αλλά για πάααρα πολλούς ανθρώπους οι γιορτές φέρνουν μαζί τους περισσότερα έξοδα, περισσότερη κούραση, περισσότερους καυγάδες, και περισσότερες απογοητεύσεις!
Ωστόσο, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει. Μπορούμε να μειώσουμε τη μελαγχολία των Χριστουγέννων, ίσως ακόμα και να τη μετατρέψουμε σε γαλήνη και χαρά – αρκεί να αποδεχτούμε ότι νιώθουμε έτσι και να αποφασίσουμε να κάνουμε κάτι γι’ αυτό. Δείτε ορισμένες σκέψεις που έχουν βοηθήσει πολλούς ανθρώπους:
Σας εύχομαι ολόψυχα Χριστούγεννα γεμάτα ουσία, γαλήνη και καλοσύνη – για εσάς και για τους ανθρώπους γύρω σας
Το να γνωρίζουμε τι συμβαίνει στον κόσμο και με τους φίλους και την οικογένειά μας είναι πάντα καλό πράγμα. Αλλά το μπλε φως από τις οθόνες μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο μας, ενώ οι ειδήσεις και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν επίσης να αυξήσουν το άγχος μας. Έτσι, το κλείσιμο των ειδήσεων και η διακοπή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης καθώς αρχίζουμε να πέφτουμε για ύπνο μπορεί να μας βοηθήσει να κοιμηθούμε καλύτερα και να ξυπνήσουμε φορτισμένοι για την επόμενη μέρα.
Το να πηγαίνουμε μια βόλτα δεν είναι μόνο καλό για τη σωματική μας υγεία, αλλά όπως έχουν δείξει μελέτες, ακόμη και ένας σύντομος περίπατος μπορεί να ενισχύσει και την ψυχική μας υγεία κάνοντάς μας πιο θετικούς.
Το να κάνουμε απλώς μια παύση και να εστιάσουμε στην αναπνοή μας όταν νιώθουμε αγχωμένοι μπορεί να μας βοηθήσει να νιώσουμε πιο ήρεμοι, πιο συγκεντρωμένοι και πιο παρόντες. Ένας εύκολος τρόπος για να το κάνετε αυτό είναι με το εργαλείο Επαναφοράς στην εφαρμογή, το οποίο σας επιτρέπει να δημιουργήσετε έναν εξατομικευμένο οδηγό επαναφοράς που μπορεί να μειώσει τα επίπεδα άγχους σας σε μόλις 60 δευτερόλεπτα και περιλαμβάνει μια καθοδηγούμενη φυσαλίδα αναπνοής που σας βοηθά να εισπνεύσετε, να εκπνεύσετε και να νιώσετε γρήγορα λιγότερο καταβεβλημένοι.
Ξεκινώντας να γράφω θέλω να υπενθυμίσω σε όλους μας ότι είμαστε τέλειες/πλήρεις υπάρξεις. Όλα όσα μας έρχονται έχουν ως μοναδικό σκοπό την αφύπνιση και την εξέλιξη μας! Τίποτε δεν μένει σταθερό, όλα αλλάζουν – ρέουν και όταν εμείς δεν παίρνουμε το μάθημα, το οποίο θέλει να μας δώσει η ζωή, θα μας φέρει αντιμέτωπους πάλι με μια παρόμοια κατάσταση μέχρι να το αναγνωρίσουμε τις σκιές μας, να τις αποδεχτούμε και να εξελιχτούμε˙ όχι να πολεμάμε και να επικαλούμαστε την κακή μας τύχη/μοίρα που μας έριξε πάλι στη λάσπη.
Ο κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται την ίδια κατάσταση με διαφορετικό τρόπο, γιατί ο καθένας έχει τις δικές του πεποιθήσεις, βιώματα και τρόπο σκέψης. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι η άποψη του είναι προοδευτική για τον ίδιο που νοηματοδοτεί το γεγονός αλλά και για τους γύρω του. Αυτό συμβαίνει γιατί πολλές φορές προσκολλούμαστε και ταυτιζόμαστε με τις σκέψεις και τα συναισθήματα που μας γεννάει το γεγονός που συμβαίνει. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αντιλαμβάνεσαι το γεγονός από ένα περιοριστικό πρίσμα, το οποίο αυτόματα σε περιορίζει και συνειδησιακά. Όταν αντιληφθείς ότι δεν είσαι τα συναισθήματα σου και οι σκέψεις σου μόνο, τότε δίνεις την ευκαιρία στο εαυτό σου να εισέλθει στο κβαντικό πεδίο όπου εκεί βλέπεις ότι οι δυνατότητες σου είναι άπειρες, και μπορείς να πραγματώσεις οτιδήποτε βάλεις ως στόχο.
Το γεγονός που σου συμβαίνει έχει έρθει μόνο για να σε διδάξει και να σε βγάλει από τη ζώνη ασφαλείας σου γιατί πρέπει να βιώσεις νέες εμπειρίες, ώστε να εξελιχτείς και να συνειδητοποιήσεις ότι ναι τα συναισθήματα και σκέψεις σου υπάρχουν αλλά όχι για να σε καθορίζουν, δεν είναι αυτά η πυξίδα στο χαρτί σου, είναι απλά σύννεφα στον ουρανό τα οποία φεύγουν και έρχονται αλλά ανεξάρτητα από την κίνηση των σύννεφων ο ουρανός είναι πάντα εκεί. Μήπως και εσύ είσαι πάντα εκεί πλήρης και γεμάτη/ος αγάπη; Απλά σου δυσκολεύουν την όραση τα σύννεφα;
Μπορεί ακόμα να σκεφτείτε πως δεν υπάρχουν λέξεις αρκετά ακριβείς να μεταφέρουν την αληθινή εικόνα από το τι πραγματικά σας συμβαίνει. Είναι εντελώς φυσιολογικό, απλώς πρέπει να προσπαθήσουμε και να μάθουμε πως να αναπνέουμε βαθιά. Όλοι έχουμε περάσει μια παρόμοια κατάσταση αλλά μπορώ να σας πω πως δε θα είναι έτσι για πάντα: είτε το πιστεύετε είτε όχι η φούσκα του πόνου σας θα σπάσει και θα βρείτε τον τρόπο να τον ανακουφίσετε και να νιώσετε καλύτερα.
Αν δεν εκφράζετε τα συναισθήματα σας μπορεί να αρρωστήσετε
Υπάρχουν πολλά συναισθήματα που μπορούμε να νιώσουμε και ανεξάρτητα από το αν είναι αρνητικά ή θετικά πρέπει να εξωτερικεύονται, ώστε να μπορούμε να τα διοχετεύσουμε σωστά. Αλλιώς παραμένουν μέσα σας, δημιουργούν μια ενόχληση και κλέβουν κάποια από την ενέργεια σας.
«Μην αποθηκεύετε σιωπές, φωνάξτε που και που.»
Το σώμα και το μυαλό χρειάζεται να εκφράσουν τις πληροφορίες που συλλέγουν από τις εμπειρίες που έχουμε και αν δεν το κάνουμε τότε αρρωσταίνουν: Για παράδειγμα η αλεξιθυμία είναι μια κατάσταση που εμφανίζεται όταν πιέζουμε τα όρια αυτής της αδυναμίας του εκδηλώνουμε τα συναισθήματα μας. Αν νιώθετε πως καταπιέζεστε και δεν ξέρετε πως να συνεχίσετε είναι ίσως καιρός να αφήσετε τις λέξεις να μιλήσουν για εσάς ή ακόμα να αναζητήσετε βοήθεια- χωρίς να θέλουμε να σας πούμε τι να κάνετε και τι να μην κάνετε αλλά το να αναζητήσετε αυτού του είδους αίσθηση κατανόησης είναι αυτό που χρειάζεστε.
Κυνηγήστε τις λέξεις που θέλουν να απομακρυνθούν
Είναι περίεργο πως όταν παροτρύνεστε να πείτε κάτι δεν μπορείτε επειδή τα λόγια φαίνεται πως απομακρύνονται και δεν σας αφήνουν! Ωστόσο αν αναζητείτε δύναμη κυνηγήστε τα και στο τέλος θα τα κρατήσετε.
«Κάθε αναστεναγμός είναι σαν μια γουλιά ζωής με την οποία ξετυλίγεται ο εαυτός σας.»
Είναι πιθανό πως όταν θα είστε έτοιμοι να μιλήσετε, θα τραυλίσετε, οι προτάσεις θα διακόπτονται και το στόμα σας θα είναι στεγνό. Ή ίσως αντί να μιλήσετε, προσπαθήστε να γράψετε τις σκέψεις σας αν και μπορεί να μην έχουν συνοχή αλλά θα εκπλαγείτε από αυτό που θα δείτε στο χαρτί.
Ωστόσο, οι λέξεις που σας πνίγουν πρέπει να βγουν έξω επειδή είναι ωφέλιμο για εσάς να τις ακούσετε και να τις αποδεχθείτε. Μέχρι να τις εκφράσετε, δε θα μπορείτε να τις αποδεχθείτε ούτε θα ξέρετε πως να τις εφαρμόσετε στην ζωή σας.
Κάποια εργαλεία για το πώς να απελευθερώσετε τα αρνητικά συναισθήματα
Το να απελευθερώσετε τα αρνητικά συναισθήματα είναι μια από τις πιο περίπλοκες διαδικασίες που έχουμε να αντιμετωπίσουμε ως άνθρωποι επειδή πρέπει να εκθέσουμε τον εαυτό μας σε όλα αυτά που μας ταλαιπωρούν ώστε να δούμε προσεκτικά τι είναι αυτό που μας βασανίζει.
Ωστόσο υπάρχουν κάποιες τεχνικές που θα μπορούσαν να διευκολύνουν την απελευθέρωση των συναισθημάτων και να σας βοηθήσουν να βρείτε την εσωτερική σας γαληνή:
● Να είστε ο σύμβουλος σας: αν νομίζετε πως είστε ικανοί στην αντικειμενικότητα, πρέπει να αναλύσετε τον εαυτό σας, το να ξεχωρίσετε τα πλεονεκτήματα και τα μειονέκτημα αυτών που σας συμβαίνουν είναι μια καλή άσκηση ηρεμίας.
● Κλάψτε: πάντα λέω πως το κλάμα είναι ωφέλιμο αλλά θεωρώ πως είναι αναγκαίο να καταλάβουμε πως είναι χρήσιμο μόνο όταν γνωρίζουμε ότι μας ηρεμεί. Δώστε την ευκαιρία στον εαυτό σας να κλάψει μέχρι να μην μπορεί άλλο και μετά προσπαθήστε να βγάλετε συμπεράσματα.
● Αποκτήστε γαλήνη και ηρεμία: Ο καλύτερος τρόπος για να προσεγγίσετε τα προβλήματα είναι μια ατμόσφαιρα γαλήνης και ηρεμίας. Αν είχατε μια κακή στιγμή, κάντε κάτι που σας χαλαρώνει, όπως το να ακούσετε μουσική και μετά ψάξτε τα λόγια που θέλετε να πείτε.
● Να περιβάλλεστε από ανθρώπους που σας αγαπάνε: Είναι προφανές ότι είναι πολύ σημαντικό να βρείτε κάποιον κοντινό σας που να χαίρεται με τις επιτυχίες σας και να δείχνει κατανόηση στις αποτυχίες, στους φόβους ή στους δισταγμούς σας. Είναι σίγουρο πως υπάρχει κάποιος στο πλευρό σας ο οποίος είναι πρόθυμος να μην σας κρίνει, με τον οποίο νιώθετε ελεύθεροι να μιλήσετε και να ακουστείτε.
Σίγουρα θα έχετε ακούσει να λέγεται ότι η γκρίνια είναι το εθνικό σπορ των Ελλήνων! Παρότι δεν μου αρέσουν καθόλου οι γενικεύσεις, οι οποίες είναι πάντα υπερβολικές και άδικες, στην άποψη αυτή υπάρχει μια μικρούλα…τόσοδουλα δόση αλήθειας.
Ας το παραδεχτούμε – τείνουμε υπερβολικά πολύ στην γκρίνια και στα παράπονα. Δεν ξέρω αν το κάνουμε περισσότερο από άλλους λαούς, αλλά ξέρω ότι το κάνουμε περισσότερο απ’ όσο θα έπρεπε – και αυτό μας βλάπτει. Γιατί πράγματι η γκρίνια βλάπτει σοβαρά την υγεία – τόσο την ψυχική υγεία, όσο και τη σωματική, αλλά επίσης και την υγεία των σχέσεών μας.
Τι είναι όμως η γκρίνια; Γκρίνια είναι η τάση να εντοπίζουμε εύκολα το αρνητικό σε μια κατάσταση, και μετά να κολλάμε σε αυτό, να παραπονιόμαστε διαρκώς (συχνά επί χρόνια!) για αυτό και να επιμένουμε στους άλλους να κάνουν κάτι για να αλλάξει – χωρίς συνήθως εμείς να κάνουμε τίποτα για να βελτιώσουμε την κατάσταση. Αυτή η επιμονή να μας ενοχλεί συνέχεια το ίδιο, συνδέεται και με μια άλλη συχνή τάση του μυαλού μας που λέγεται αναμηρυκασμός σκέψεων – η συνήθεια να σκεφτόμαστε το ίδιο και το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά. Το πρόβλημα εδώ είναι η επιμονή και η αέναη επανάληψη. Ο αναμηρυκασμός των αρνητικών σκέψεων συχνά οδηγεί στην γκρίνια.
Η γκρίνια είναι τόσο εξωτερική συμπεριφορά όσο και εσωτερική στάση. Κάθε μορφή γκρίνιας βέβαια μας βλάπτει. Όταν γκρινιάζουμε εξωτερικά, λέγοντας το ίδιο και το ίδιο παράπονο στους άλλους, τους κουράζουμε, τους εκνευρίζουμε, χειροτερεύουμε τις σχέσεις μας – και σε τελική ανάλυση τους ωθούμε να μας αγνοούν. Μετά από τις πρώτες φορές που παραπονιόμαστε για κάτι, ο αποδέκτης της γκρίνιας μας αναπτύσσει μια άμυνα και μαθαίνει να μην μας ακούει, να μη μας δίνει καμία σημασία. «Αστη, την έπιασε πάλι η γκρίνια», σκέφτεται.
Όταν γκρινιάζουμε εσωτερικά, δεν επηρεάζουμε τους άλλους αλλά σίγουρα επηρεάζουμε πολύ άσχημα τον εαυτό μας. Στρέφουμε την προσοχή μας διαρκώς στο αρνητικό, οπότε το διογκώνουμε. Και ταυτόχρονα καλλιεργούμε στον εαυτό μας μια παθητική στάση γιατί περιμένουμε το αρνητικό αυτό να λυθεί από μόνο του ή να το λύσει κάποιος άλλος. Καταλήγουμε να βλέπουμε τον εαυτό μας ως θύμα των περιστάσεων και οδηγούμαστε να θεωρούμε ότι εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα γι’ αυτό που δεν μας αρέσει.
Αυτή η αρνητικότητα και η παθητικότητα είναι τρομερά βλαβερές για την υγεία μας καθώς μας κάνουν να νιώθουμε ότι είμαστε σε αδιέξοδο. Έτσι, αυξάνεται η κακή μας διάθεση, μεγαλώνει το άγχος μας, νιώθουμε πιο ανήμποροι και ανίσχυροι, και τελικά χάνουμε τον έλεγχο της ίδιας της ζωής μας.
Αν λοιπόν καταλαβαίνετε ότι ανήκετε κι εσείς στη μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων που γκρινιάζουν, θα σας πρότεινα να πάρετε σήμερα κιόλας την απόφαση να αλλάξετε τη στάση σας αυτή. Αποφασίστε ότι από σήμερα θα αρχίσετε να εκπαιδεύετε τον εγκέφαλό σας να πάψει τη διαρκή γκρίνια. Δείτε μερικές ιδέες που έχουν βοηθήσει πολλούς ανθρώπους στην προσπάθεια αυτή.
Πάρτε ένα λευκό χαρτόνι, γράψτε με μεγάλα πολύχρωμα γράμματα την παρακάτω φράση:
Υπόσχεση στον εαυτό μου
Υπόσχομαι ότι όταν δεν μου αρέσει κάτι, θα προσπαθώ να βρω τρόπους να το βελτιώσω. Αν δεν μπορώ (ή θεωρώ ότι δεν αξίζει τον κόπο) να το βελτιώσω, θα το αποδέχομαι και δεν θα το ξανασκέφτομαι.
Μετά ζωγραφίστε κάτι ευχάριστο γύρω από τη φράση αυτή ή κολλήστε μικρές χαρούμενες φωτογραφίες. Στη συνέχεια κολλήστε το σε σημείο που να το βλέπετε συχνά μέσα στη μέρα. Επίσης, φωτογραφίστε το και περάστε τη φωτογραφία στο κινητό σας έτσι ώστε να τη βλέπετε όταν είστε εκτός σπιτιού.
Έτσι θα χαρακτηρίσετε τις καταγραφές της λίστας με το γράμμα Β για τα πράγματα που μπορείτε να βελτιώσετε και το γράμμα Α για εκείνα που δεν μπορείτε να βελτιώσετε και θα πρέπει να αποδεχθείτε. Μην ξεχνάτε – ή το βελτιώνω ή το αποδέχομαι. (Δεν υπάρχει επιλογή «επιμένω στον άλλον για να το βελτιώσει εκείνος» – αυτό είναι γκρίνια).
Δοκιμάστε να εφαρμόσετε τις τακτικές αυτές – είναι σίγουρο ότι θα βοηθήσουν. Όσο περιορίζετε την γκρίνια σας, τόσο θα νιώθετε καλύτερα, θα βλέπετε πιο θετικά τα πράγματα, θα έχετε καλύτερες σχέσεις – και θα ζείτε μια πολύ πιο όμορφη και δημιουργική ζωή!
Ο χειμώνας μπήκε για τα καλά – και μαζί του φέρνει μπόλικες ιώσεις. Πολλοί άνθρωποι έχουν κολλήσει κάποια ίωση και οι συζητήσεις στις παρέες συχνά περιστρέφονται γύρω από φάρμακα και βιταμίνες που θα ενισχύσουν το ανοσοποιητικό.
Ξέρετε όμως ποια είναι η «βιταμίνη» που τονώνει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο το ανοσοποιητικό μας σύστημα;
Η θετική στάση – και το μειωμένο άγχος που αυτή συνεπάγεται.
Πράγματι, πολλές έρευνες δείχνουν ότι σε σύγκριση με άτομα που έχουν αρνητική στάση, τα άτομα που έχουν θετική στάση έχουν μια πολύ καλύτερη ζωή: έχουν καλύτερη διάθεση, ξεπερνάνε πιο εύκολα τις αναποδιές, έχουν λιγότερες πιθανότητες να αρρωστήσουν σωματικά ή ψυχικά, κάνουν καλύτερες σχέσεις, έχουν καλύτερη επαγγελματική εξέλιξη – με δύο λόγια, ζουν πολύ καλύτερα.
Η θετική στάση είναι η απόφαση να βλέπουμε τον κόσμο θετικά και να λειτουργούμε ενεργητικά. Να βλέπουμε βέβαια και το αρνητικό και το θετικό, αλλά να εστιάζουμε περισσότερο στο θετικό. Να βλέπουμε αυτό που δεν πηγαίνει καλά αλλά να εστιάζουμε περισσότερο σε αυτό που πηγαίνει. Αντί να κολλάμε σε ό,τι βρίσκουμε άσχημο, άδικο, προβληματικό, να εστιάζουμε στο όμορφο, στο καλό, στο δημιουργικό.
«Πώς μπορώ να το κάνω αυτό;» Θα αναρωτιέστε. «Αφού το μυαλό μου από μόνο του πάει συνέχεια στους κινδύνους, στις απογοητεύσεις, στο ‘κακό’;»
Ναι, είναι αλήθεια ότι το μυαλό των περισσότερων ανθρώπων πηγαίνει περισσότερο στο αρνητικό. Και βέβαια η κοινωνία μας το ενισχύει αυτό δεδομένου ότι καθημερινά βομβαρδιζόμαστε από όλων των ειδών τις αρνητικές ειδήσεις και πληροφορίες. Ωστόσο, η εστίαση στο αρνητικό δεν είναι αναπόφευκτη. Έχουμε επιλογή.
Δείτε τι συμβαίνει. Επειδή η πραγματικότητα είναι πολύπλοκη και υπάρχουν υπερβολικά πολλά ερεθίσματα γύρω μας, δεν είναι βέβαια δυνατόν να τα επεξεργαστούμε και να τα αποθηκεύσουμε όλα στη μνήμη μας. Έτσι, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι σαν να υπάρχει ένα «φίλτρο» μέσα στο μυαλό μας που επιλέγει κατά κάποιο τρόπο σε ποιο ερέθισμα θα στρέψουμε περισσότερο την προσοχή μας. Τα υπόλοιπα ερεθίσματα τα αγνοούμε, ή δεν τους δίνουμε τόση σημασία και τα ξεχνάμε.
Το φίλτρο αυτό είναι λίγο όπως τα γυαλιά ηλίου, τα οποία φιλτράρουν την ηλιακή ακτινοβολία για να προστατεύσουν τα μάτια μας. Προφανώς, τα γυαλιά που φοράμε τελικά καθορίζουν πώς βλέπουμε τον κόσμο. Έτσι, αν φοράμε πολύ σκούρα γυαλιά, θα βλέπουμε τον κόσμο σκοτεινό – αν φοράμε πιο ανοιχτόχρωμα γυαλιά, θα τον βλέπουμε πιο φωτεινό.
Οι περισσότεροι άνθρωποι φορούν μέσα τους σκούρα γυαλιά και έτσι βλέπουν τα πράγματα «μαύρα»: εστιάζουν περισσότερο ή αποκλειστικά σε ό,τι τους φαίνεται άσχημο, άδικο, δυσλειτουργικό. Παράδειγμα κατάμαυρων γυαλιών είναι οι διάφορες θεωρίες συνομωσίας, όπως επίσης και πολλά από τα κείμενα που βλέπουμε σε εφημερίδες και ειδησεογραφικές σελίδες.
Ωστόσο, όταν βλέπεις τα πάντα μαύρα, νιώθεις πολύ άσχημα και ταυτόχρονα δεν έχεις το κουράγιο να βελτιώσεις τίποτα – απλώς βουλιάζεις μέσα στη μιζέρια. Αντίθετα, όταν βλέπεις περισσότερο τη θετική πλευρά, έχεις καλύτερη ψυχική και σωματική υγεία, καλύτερη διάθεση, αλλά ταυτόχρονα έχεις και το κουράγιο για να βελτιώσεις τα πράγματα που δεν πάνε καλά.
Από τη στιγμή που το συνειδητοποιούμε αυτό, μπορούμε και να το αλλάξουμε. Μπορούμε να αποφασίσουμε να φορέσουμε ανοιχτόχρωμα γυαλιά στη σκέψη μας. Μπορούμε να καλλιεργήσουμε στον εαυτό μας μια θετική στάση απέναντι στη ζωή, να γίνουμε θετικοί άνθρωποι.
Τι σημαίνει «είμαι θετικός άνθρωπος»; Σημαίνει:
Ο θετικός άνθρωπος δεν είναι βολεμένος «στο ροζ συννεφάκι» του, δεν είναι κλεισμένος στον μικρόκοσμό του, δεν βαυκαλίζεται με την ψευδαίσθηση ότι όλα είναι τέλεια. Ξέρει πολύ καλά πόσα άσχημα, παράλογα, άδικα, οδυνηρά πράγματα συμβαίνουν καθημερινά. Απλώς, επιλέγει είτε να κάνει ενεργητικά κάτι για να τα βελτιώσει, είτε να πάψει να δίνει έμφαση σε αυτά. Και ακριβώς επειδή είναι θετικός, έχει την ψυχική ενέργεια, το κουράγιο να επιδιώξει αλλαγές, να παλέψει για να βελτιώσει τα πράγματα, να κάνει τον κόσμο καλύτερο. Γιατί ο θετικός άνθρωπος δεν σπαταλάει ενέργεια στην γκρίνια και τη μιζέρια. Λέει στον εαυτό του: «βελτίωσε ό,τι μπορείς να βελτιώσεις, και αποδέξου ό,τι δεν μπορείς να βελτιώσεις».
Ας αποφασίσουμε σήμερα λοιπόν να γίνουμε «θετικοί άνθρωποι»: να δίνουμε λιγότερη προσοχή στις αρνητικές πληροφορίες και περισσότερη στις θετικές. Να βλέπουμε λιγότερο τα άσχημα που κάνουν οι άλλοι άνθρωποι και περισσότερο τα καλά. Να θυμίζουμε στον εαυτό μας πόσοι καλοί άνθρωποι υπάρχουν, πόσα σπουδαία πράγματα γίνονται στον πλανήτη, πόση ομορφιά και αγάπη υπάρχει γύρω μας. Παρά τις δυσκολίες και τις αδικίες, ο πλανήτης αυτός είναι υπέροχος και η ζωή είναι συναρπαστική. Ας την απολαύσουμε!