Κατηγορία: ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΣΥΧΝΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ Ο ΥΠΟΨΗΦΙΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

Αναστασία Μοσχοβάκη Ιατρός, Ειδική Παθολόγος

Email: anastasiamoschovaki1@gmail.com

Πανελλήνιες εξετάσεις: Οι υποψήφιοι επιθυμούν διακαώς οι κόποι που κατέβαλλαν κατά την διάρκεια της σχολικής χρονιάς να μην πάνε χαμένοι. Ωστόσο ιατρικά προβλήματα συχνά κατά την διάρκεια των εξετάσεων και της τελικής προετοιμασίας κινδυνεύουν να υπονομεύσουν τις προσπάθεια του υποψήφιου και να του στερήσουν την σχολή της πρώτης επιλογής του. Κοινά προβλήματα είναι τα εξής:

1.ΠΕΠΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Έχετε άγχος και ως αντίδραση στο stress, το στομάχι σας εκκρίνει υπερβολική ποσότητα γαστρικών υγρών. Ως αποτέλεσμα εμφανίζετε καούρα, ξινίλα, ναυτία, ρέψιμο ή φούσκωμα, συμπτώματα που σας εμποδίζουν να κάνετε την τελική σας επανάληψη και πυροδοτούν ανατροφοδοτούμενους κύκλους άγχους και στομαχικών προβλημάτων.

Η πρόληψη των δυσάρεστων αυτών καταστάσεων γίνεται με την αποφυγή των μεγάλων λιπαρών γευμάτων (συνιστώνται μικρότερα και συχνά γεύματα), την αποφυγή τηγανητών, την αποφυγή αλκοόλ καπνού και κατάχρησης καφέ, την αποφυγή νυχτερινών γευμάτων.

2. ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ

Το stress προκαλεί αρκετές φορές αναστολή της κινητικότητας του εντέρου. Οι πάσχοντες από δυσκοιλιότητα πρέπει να κάνουν διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες και να πίνουν επαρκή ποσότητα νερού. Τα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια, το πλιγούρι, προάγουν την ομαλή κινητικότητα του εντέρου. Υιοθετήστε καθημερινώς την συνήθεια, να πηγαίνετε καθημερινά στην τουαλέτα συγκεκριμένη ώρα, ακόμη και εάν δεν έχετε τάση προς αφόδευση. Η ήπια άσκηση (πχ. περπάτημα), παράγει ενδορφίνες και έχει ωφέλιμη δράση στην λειτουργία του εντέρου.

3. ΠΟΝΟΚΕΦΑΛΟΣ
Ο πονοκέφαλος προσβάλλει συχνά τον υποψήφιο και οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως αϋπνία, αγγειακή υπεραντιδραστικότητα του νευρικού συστήματος, διαταραχές που αφορούν τη σεροτονίνη, έκκριση ορμονών του stress. H πρόληψη επιτυγχάνεται με ήπια άσκηση που περιλαμβάνει και ειδικές τεχνικές χαλάρωσης όπως το μασάζ, αποφυγή κατανάλωσης καφέ, τσαγιού, αλκοόλ και προϊόντων που περιέχουν καφεΐνη, αποφυγή χώρων με θόρυβο και φως, αποφυγή υπερκόπωσης και αϋπνίας.

4. ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΥΠΝΟΥ

Κατά την διάρκεια του σωστού ύπνου, γίνεται επιδιόρθωση φθορών, πραγματοποιείται εμπέδωση της γνώσης, ομαλοποιείται το σύνολο των βιοχημικών κύκλων του σώματος, τροφοδοτούνται σωστά οι ενεργειακές αποθήκες του εγκεφάλου. Ο θόρυβος, το φως, τα μεγάλα γεύματα, η επίπονη σωματική και

πνευματική δραστηριότητα πριν τον ύπνο, η κατάχρηση καφέ-ποτών cola, τα ενεργειακά ποτά, οι ακραίες θερμοκρασίες στα σωματικά λουτρά, η χρήση αλκοόλ, το stress, η υπερβολική έκθεση στο μπλε φως των ηλεκτρονικών συσκευών που διαταράσσει την ομαλή έκκριση της μελατονίνης, το κάπνισμα είναι παράγοντες που συχνά συνδέονται με ποικίλες διαταραχές ύπνου κατά την εξεταστική περίοδο.

Ο εξεταζόμενος πρέπει να μην καταναλώνει φαγητό και να χαλαρώνει χωρίς ηλεκτρονικές συσκευές κατά το δίωρο – τρίωρο που προηγείται της νυχτερινής κατάκλισης και κατά τον ύπνο, να έχει σταθερό ωράριο ύπνου-αφύπνισης, να απομακρύνει από το υπνοδωμάτιο πηγές φωτός και θορύβου (π.χ. θορυβώδη ρολόγια). Ένα ποτήρι χλιαρό γάλα με μέλι δύο ώρες προ ύπνου εφόσον δεν έχετε αντίστοιχη δυσανεξία σε συνδυασμό με μία ημίωρη έκθεση στο φυσικό φως του ήλιου κατά την διάρκεια του πρωινού, προάγουν την έκκριση μελατονίνης και βελτιστοποιούν τον ύπνο.

5. ΝΥΧΤΕΡΙΝΗ ΣΥΧΝΟΥΡΙΑ

Η νυχτερινή ούρηση συνδέεται με αυξημένη δραστηριοποίηση του αντανακλαστικού της ούρησης λόγω άγχους και επιδεινώνεται από τα ακατάστατα ωράρια, την υπερβολική λήψη αλκοόλ – καφέ-ποτών cola- αφεψημάτων, τη μεταβολή του ωραρίου των γευμάτων (π.χ. μετακίνηση των γευμάτων κατά τις απογευματινές ώρες), την λήψη υγρών κατά τη νύχτα ή αργά το απόγευμα, συνήθειες που πρέπει να αποφεύγονται.

Τι άλλο πρέπει να ξέρετε:

Αφιερώστε καθημερινά λίγο από τον χρόνο σας σε δραστηριότητες που αγχολύουν:

A woman taking pictures of sporty couple after bicycle ride in a forest.

•             Επαφή με την τέχνη, επιλεγμένη μουσική

•             Χαλαρωτικά αναγνώσματα

•             Δραστηριότητες στην φύση

•             Ζωοφιλία

•             Περπάτημα, επιλεγμένες ψυχοσωματικές ασκήσεις

•             Επαφή με την κλασσική φιλοσοφία γραμματεία

•             Ψυχοθεραπεία

•             Ενεργός θρησκευτικότητα.

2.           Επί εντόνων ή παρατεινόμενων συμπτωμάτων, η σωστή ιατρική εξέταση είναι απαραίτητη.

3.           Ορισμένα φάρμακα, που χρησιμοποιούνται συχνά χωρίς ιατρική συνταγή από τους εξεταζόμενους όπως αγχολυτικά φάρμακα, ενδέχεται να επιδεινώσουν τα προβλήματα.

27 Μαΐου, 2025
H προετοιμασία για τις πανελλήνιες, σχολικές εξετάσεις: Λάθη που μειώνουν την απόδοσή σας
Αναστασία Μοσχοβάκη Ιατρός, Ειδική Παθολόγος

Email: anastasiamoschovaki1@gmail.com

Αυτή την περίοδο πολλοί μαθητές προετοιμάζονται εντατικά για να δώσουν πανελλήνιες εξετάσεις. Λάθη που μειώνουν την απόδοσή σας και συχνά κάνετε, εσείς οι υγιείς υποψήφιοι χωρίς τροφικές δυσανεξίες είναι:
- Δεν κάνετε παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή
Η παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή που έχει ως βάση τα μη επεξεργασμένα φυτικά προϊόντα της Μεσογείου, όπως φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ξηρούς καρπούς, πλήρη δημητριακά, ψωμί ολικής άλεσης, extra παρθένο ελαιόλαδο συντελεί σύμφωνα με μελέτες στην ενίσχυση της πνευματικής απόδοσης. Κατά την διάρκεια του μεταβολισμού των πρωτεϊνών, κάθε ημέρα, βασικά αμινοξέα ζωτικά για την λειτουργία του εγκεφάλου χάνονται και πρέπει να αναπληρώνονται με την διατροφή. Η βιολογική αξία είναι υψηλότερη στις ζωικές πρωτεΐνες όπως ασπράδι αυγού κρέας ψάρια τυριά και ακολουθούν οι φυτικές πρωτεΐνες όπως πρωτεΐνες οσπρίων, ξηρών καρπών δημητριακών. Τα φρούτα τα λαχανικά το ψάρι η μαγιά μπύρας τα ψάρια τα όσπρια το γιαούρτι οι ξηροί καρποί τροφοδοτούν τον εγκέφαλο με ζωτικά για την λειτουργία του ιχνοστοιχεία και βιταμίνες. Αποφύγετε την εύκολη λύση του fast food.
- Έχετε υπερβολική έκθεση στο μπλε φως των ηλεκτρονικών συσκευών και τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας
Κουρασμένοι από το διάβασμα κατά την ημέρα, νομίζετε ότι σερφάροντας στο διαδίκτυο ή χαζεύοντας στην τηλεόραση θα έχετε την πολυπόθητη χαλάρωση που επιζητείτε. Ωστόσο η υπερβολική έκθεση στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και το μπλε φως κινδυνεύει να διαταράξει την έκκριση της μελατονίνης και της σεροτονίνης στο σώμα σας με αποτέλεσμα να σας κάνει επιρρεπείς στην εύκολη κόπωση και στην αυπνία ενώ η πολύωρη έκθεση σε γρήγορη εναλλαγή εικόνων εφέ και ήχων ενδέχεται να αλλοιώσει την λειτουργία ορισμένων εγκεφαλικών κέντρων που συνδέονται με τη μνήμη, την κρίση τη συγκέντρωση, τον γραπτό λόγο. Μειώστε κατά το δυνατόν την χρήση ηλεκτρονικών συσκευών. Απομακρύνετε κάθε ενεργή ηλεκτρονική συσκευή από το υπνοδωμάτιο.
- Δεν μεριμνάτε για την ποιότητα του ύπνου
Κατά την διάρκεια του επαρκώς ποιοτικά ύπνου, το σώμα επιδιορθώνει τις φθορές του, αποκρυσταλλώνεται η μνήμη, εμπεδώνεται η νέα γνώση που αποκομίσατε κατά την διάρκεια της εγρήγορσης, ομαλοποιείται το σύνολο των βιοχημικών κύκλων του σώματος. Η απομάκρυνση κινητών τηλεφώνων και ηλεκτρονικών συσκευών δεν αρκεί για να σας εξασφαλίσει υψηλή ποιότητα ύπνου. Υιοθετήστε σταθερό ωράριο ύπνου που να ακολουθεί κατά το δυνατόν τις ώρες της φυσικής συσκότισης και ηλιοφάνειας και μεριμνήστε για την επαρκή απομάκρυνση πηγών θορύβου και φώτων από το υπνοδωμάτιο. Αποφύγετε τα «βαριά» λιπαρά γεύματα πριν τον ύπνο. Μεριμνήστε για την ποιότητα στρώματος και μαξιλαριών.
- Κάνετε χρήση τοξικών ουσιών
Αποφύγετε τελείως το αλκοόλ τα ποτά τύπου cola και καταναλώστε καφέ με σύνεση. Εάν σας αρέσει ο καφές, μπορείτε να πιείτε έως ένα καφέ την ημέρα το πρωί. Πείτε όχι στο κάπνισμα. Ο καπνός περιέχει,

καρκινογόνες ουσίες και τοξίνες, που μέσω αίματος μεταφέρονται σε όλο το σώμα με αποτέλεσμα να διαταράσσεται η ομαλή λειτουργία ζωτικών οργάνων.
- Κάνετε αποκλειστικά καθιστική ζωή
Ακόμη και το απλό περπάτημα, βελτιώνει την κυκλοφορία αίματος, οξυγόνου και ζωτικών συστατικών σε κάθε κύτταρο του σώματος και βελτιστοποιεί την απόδοση του εγκεφάλου. Ιδιαιτέρως η πρωινή βάδιση υπό το φως του ήλιου εφοδιάζει το σώμα σας με βιταμίνη D ενώ ομαλοποιεί τη σχέση σεροτονίνης μελοτονίνης στο σώμα σας με αποτέλεσμα την βελτιστοποίηση της απόδοσης.
- Δεν ασκείτε αγχολυτικές δραστηριότητες
Για την βέλτιστη διαχείριση του άγχους και την ψυχοσωματική ισορροπία, αφιερώστε λίγο από τον χρόνο σας σε καθημερινή βάση για αγχολυτικές δραστηριότητες:

Χαλαρωτικά αναγνώσματα, Κηπουρική, Δραστηριότητες στην φύση, Ζωοφιλία, Επιλεγμένες ψυχοσωματικές ασκήσεις, Επαφή με την τέχνη, Ενασχόληση με επιλεγμένη μουσική, Επαφή με την κλασσική φιλοσοφία γραμματεία, Ψυχοθεραπεία, Ενεργός θρησκευτικότητα

Μην αμελείτε να τηρείτε κανόνες υγιεινής κατά την επαφή σας με ζώα ή κηπουρική ή κατά την πραγματοποίηση δραστηριοτήτων στην φύση.

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ
20 Μαΐου, 2025
Φύση και Υγεία: Φυσιολογία, βιολογία-φυτονκίδια

Άρτεμις Μπλατσή
B.Sc in Psychology,
M.Sc in Person Centered Counselling, Οικοψυχολόγος, IES

Ο ιατρικός κόσμος, είθισται να διαχειρίζεται ένα μεγάλο εύρος προβλημάτων φυσικής και ψυχικής υγείας, βασιζόμενος κυρίως στη φαρμακευτική αγωγή. Ωστόσο, ένα ανερχόμενο πεδίο έρευνας ρίχνει φως στην επίδραση της φύσης στη σωματική και την ψυχική υγεία των ανθρώπων. Το πεδίο της Οικοψυχολογίας (Ecopsychology) και η πρακτική της εφαρμογή που ονομάζεται Οικοθεραπεία (Ecotherapy) προσφέρουν μια ενδιαφέρουσα εναλλακτική αντίληψη, που μιλάει για την επαφή με τη φύση ως ένα σημαντικό μέσο φροντίδας. Το να κατανοήσουμε πώς η φύση βελτιώνει την ευημερία των ανθρώπων, θα βοηθήσει στην καλύτερη υποστήριξη των ασθενών.

Τα φυσιολογικά και ψυχολογικά οφέλη της φύσης
Όλο και περισσότερες μελέτες αποδεικνύουν τα βιολογικά οφέλη του να βρίσκεται κανείς σε φυσικά περιβάλλοντα. Ένας από τους φυσικούς παράγοντες, που τεκμηριωμένα επιδρούν θετικά στο ανθρώπινο οργανισμό, είναι τα “φυτονκίδια” (phytoncides). Πρόκειται για χημικές ενώσεις, που εκκρίνονται από τα φυτά, για την αντιμετώπιση των βακτηρίων και των μυκήτων που τα απειλούν. Όπως έχουν αποδείξει έρευνες, συνδράμουν και στην ενεργοποίηση του ανθρώπινου ανοσοποιητικού συστήματος, αυξάνοντας τα κύτταρα φυσικούς φονείς (NK Cells) που παίζουν κρίσιμο ρόλο στην αντιμετώπιση των καρκινικών κυττάρων (Li, 2010).

Ένας ακόμα τρόπος που το φυσικό περιβάλλον επιδρά θετικά στην υγεία, είναι με τη μείωση των επιπέδων κορτιζόλης στον οργανισμό. Σε έρευνα που έγινε σε νοσοκομείο της Πενσυλβάνια, ελέγχθηκε εάν η θέα σε φυσικό περιβάλλον έναντι της θέας ενός τοίχου από το παράθυρο του θαλάμου, θα επιδρούσε στο ρυθμό της μετεγχειρητικής αποκατάστασης των ασθενών. Αποδείχθηκε ότι στο σύνολο της η ομάδα που έβλεπε έξω από το παράθυρο προς ένα πράσινο τοπίο, είχε συντομότερους χρόνους ανάρρωσης και χρειάστηκε λιγότερα αναλγητικά από την αντίστοιχη ομάδα που είχε ως θέα έναν τοίχο (Ulrich, 1984).
Επιπλέον, τακτική έκθεση σε φυσικά περιβάλλοντα, έχει βρεθεί ότι βελτιώνει την καρδιοαγγειακή υγεία, χαμηλώνει την πίεση και ηρεμεί τον καρδιακό ρυθμό (Hartig et al., 2014). Η γειτνίαση με χώρους πρασίνου έχει συσχετισθεί με μείωση στη θνησιμότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα. Αν και ο μηχανισμός δεν είναι σαφής ωστόσο μπορεί να αποδοθεί στην ικανότητα του φυσικού περιβάλλοντος να μειώνει το στρες, να περιορίζει την ατμοσφαιρική μόλυνση και να ενθαρρύνει τη σωματική δραστηριότητα (Yeager et al., 2020).

Τα γνωστικά και ψυχολογικά οφέλη της φύσης, είναι εξίσου σημαντικά. Η έρευνα των Berman et al. ( 2008) κατέδειξε, ότι το να περνάμε χρόνο στη φύση, βελτιώνει την προσοχή και αυξάνει τη συγκέντρωση. Μια τέτοια επίδραση θα μπορούσε να είναι πολύτιμη π.χ στη διαχείριση των συμπτωμάτων της ΔΕΠΥ σε παιδιά και ενήλικους. Επιπρόσθετα, έρευνες έχουν συνδέσει τον χρόνο στην φύση με μείωση της αρνητικής διάθεσης και του στρες και με ενεργοποίηση του παρασυμπαθητικού συστήματος (Ulrich, 1984; Coon et al., 2011), συνθήκες που θα μπορούσαν να φανούν βοηθητικές σε άτομα που αντιμετωπίζουν κατάθλιψη, άγχος ακόμα και μετατραυματικό στρες ( Jimenez et al., 2021, Shirazi et al., 2024).

Φύση με συνταγή ιατρού!
Για όλους τους παραπάνω λόγους πολλά εθνικά συστήματα υγείας σε διάφορες χώρες του κόσμου ( Ηνωμένο Βασίλειο, Ιαπωνία, Κανάδας κ.α) έχουν ξεκινήσει πρωτοβουλίες για να ενθαρρύνουν τον γενικό και κλινικό πληθυσμό να προσεγγίσουν την φύση με τέτοιο τρόπο πχ. με συστηματικό περπάτημα ή κηπουρική, που να αποκομίσουν τα ευεργετικά οφέλη της (Kondo et al., 2020).

Οικοψυχολογία και Οικοθεραπεία
Σε αυτό το σημείο της συνειδητοποίησης της αξίας της φύσης ως παράγοντα φυσικής και ψυχικής υγείας αναδύεται το πεδίο της Οικοψυχολογίας.
Η Οικοψυχολογία, είναι ένα διεπιστημονικό πεδίο που μελετά την σχέση των ανθρώπων με τον φυσικό κόσμο και παρέχει ένα θεωρητικό πλαίσιο για να κατανοήσουμε, πώς η επαφή με τη φύση επιδρά θετικά στον άνθρωπο αλλά κυριότερα για να κατανοήσουμε, πώς η αποκοπή από τη φύση, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί από την αστικοποίηση και τον τεχνολογικό πολιτισμό, επιδρά αρνητικά στην ανθρώπινη υγεία. Για την Οικοψυχολογία η αποσύνδεσή μας από τον φυσικό κόσμο, μεσα στον οποίο για χιλιετηρίδες υπήρξαμε και μας έχει διαμορφώσει, είναι η ίδια η αιτία για την κατάθλιψη, το άγχος και τα κοινωνικά, πολιτιστικά και βιολογικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε (Roszak et al., 1995).
Με την Οικοθεραπεία, την πρακτική εφαρμογή της, προτείνει μια πληθώρα τρόπων, που προέρχονται από την παράδοση παλαιότερων πολιτισμών που έδρασαν σε αρμονία με τη φύση ή από τα σύγχρονα ευρήματα της επιστήμης, (π.χ. forest bathing) με τους οποίους, το άτομο και η κοινότητα, μπορεί να επανασυνδεθεί με το περιβάλλον και να αποκαταστήσει τη χαμένη αλλά ουσιαστική σχέση με το φυσικό κόσμο (Buzzell & Chalquist, 2009).

Η σημασία της οικοψυχολογίας για τον ιατρικό κόσμο
Η διεύρυνση της αντίληψης για την υγεία του ανθρώπου ώστε να συμπεριλάβει και τη φύση είναι αυτή τη στιγμή χρησιμότερη και πιο απαραίτητη από ποτέ. Μια τέτοια αντίληψη μπορεί να αποδειχθεί ένα πολύτιμο εργαλείο στην πρόληψη και την μη επεμβατική θεραπεία αλλα και να προωθήσει την αποκατάσταση της σχέσης με την φύση, μια εποχή που η φύση και μαζί της ο άνθρωπος κινδυνεύουν από οικολογική καταστροφή. Το αποτέλεσμα θα είναι Υγεία για τον Άνθρωπο και τον Κόσμο.

26 Μαρτίου, 2025
Η 2η νιότη του ζευγαριού όταν τα παιδιά φύγουν από το σπίτι

ΣΟΦΙΑ ΑΝΔΡΕΟΠΟΥΛΟΥ,
Ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος,
www.sophiaandreopoulou.gr

Και ναι – τα χρόνια πέρασαν, το παιδάκι (ή τα παιδάκια) σας μεγάλωσε και έφυγε από το σπίτι για σπουδές, ή για στρατό, ή γιατί απλώς θέλει να ζήσει κάπου αλλού. Και μείνατε οι δυό σας – εσείς και ο/η σύντροφός σας. Για πρώτη φορά μετά από πολλά πολλά χρόνια είστε μόνοι σας. Το σπίτι σας φαίνεται άδειο κι εσείς βυθίζεστε σε μια αμήχανη σιωπή. Νιώθετε θλίψη, μοναξιά, μια διαρκή ανησυχία. Νιώθετε ξεκρέμαστοι. Δεν ξέρετε τι να πείτε, τι να κάνετε, πώς να λειτουργήσετε. Βιώνετε το σύνδρομο της άδειας φωλιάς.
Όλη αυτή η ψυχική δυσφορία όμως είναι μόνο η μια όψη του νομίσματος. Υπάρχει και η άλλη, η θετική πλευρά, την οποία όσο περνάει ο καιρός θα την βλέπετε όλο και περισσότερο. Όταν η αρχική θλίψη καταλαγιάσει, θα δείτε πως αυτή είναι η αρχή ενός νέου ταξιδιού με τον/την σύντροφό σας. Τώρα επιτέλους μπορείτε να βάλετε προτεραιότητα τον εαυτό σας, τις ανάγκες, τις επιθυμίες σας. Και να φροντίσετε τη σχέση σας που τόσα χρόνια την είχατε στην τελευταία θέση των προτεραιοτήτων. Η φάση αυτή λοιπό σας δίνει την ευκαιρία να αναζωογονήσετε το γάμο σας, να ζήσετε μια δεύτερη νιότη μαζί σαν ζευγάρι.

Βέβαια, όπως όλα τα πράγματα που αξίζουν, η αναζωογόνηση της σχέσης σας δεν είναι κάτι πολύ εύκολο και δεν γίνεται με μαγικό τρόπο. Απαιτεί συνειδητή απόφαση και αρκετή προσπάθεια. Ανασκουμπωθείτε λοιπόν και πιάστε δουλειά αρχίζοντας με τα παρακάτω:

Συνειδητή απόφαση: συμφωνήστε ότι θα προσπαθήσετε και οι δύο να φτιάξετε μια καλύτερη ζωή και μια πιο ουσιαστική σχέση.
Αφήστε το παρελθόν στο παρελθόν: για να προχωρήσετε πιο κάτω, πρέπει να αποδεχθείτε το παρελθόν και να το αφήσετε στην άκρη. Σίγουρα αν είστε μαζί πολλά χρόνια θα υπάρχουν πολλά παράπονα, πικρίες, άσχημες στιγμές που κουβαλάτε στη μνήμη σας. Ωστόσο, όλα αυτά έχουν περάσει και δεν έχει νόημα να επανέρχεστε διαρκώς σε αυτά. Αφήστε το παρελθόν πίσω σας.
Μοιραστείτε αυτό που νιώθετε: Όταν μοιραζόμαστε με τους συντρόφους μας τα αληθινά μας συναισθήματα, ακόμα και την αμηχανία ή την ανία που μπορεί να νιώθουμε, τότε ερχόμαστε πιο κοντά. Βέβαια, καλό είναι να εκφράζουμε αυτά που σκεφτόμαστε ή νιώθουμε χωρίς να κατηγορούμε το άλλο άτομο και χωρίς να καταλήγουμε σε κάτι πολύ αρνητικό. Ειδικά σε αυτή την περίοδο, που και οι δύο είστε ευάλωτοι, προσπαθήστε να μιλάτε για εσάς χωρίς να κάνετε τον/την σύντροφό σας να νιώθει άσχημα. Επίσης, προσπαθήστε να ακούτε τον/την σύντροφό σας όταν μιλάει χωρίς κριτική ή σχόλια.

Διορθώστε ένα πράγμα τη φορά: επιλέξτε 1 πράγμα που είναι πολύ σημαντικό για εσάς να αλλάξει ο/η σύντροφός σας και ζητήστε από εκείνον/η να κάνει το ίδιο. Καθένας σας πρέπει να προσπαθήσει να διορθώσει αυτό το 1 πράγμα. Τα υπόλοιπα που σας ενοχλούν προσπαθήστε να μην τα προσέχετε.
Κάντε πράγματα μαζί: δοκιμάστε μαζί ένα καινούριο άθλημα, κάποια έξοδο, ένα παιχνίδι, ή να βάψετε το σπίτι σας. Προσπαθήστε να βρείτε πράγματα που μπορείτε να κάνετε μαζί και δώστε στον εαυτό σας χρόνο για να δείτε αν σας αρέσουν.

Πείτε ευχαριστώ: κάθε βράδυ να γράφετε σε ένα χαρτάκι 2-3 ευχαριστώ στον/στην σύντροφό σας για κάτι καλό που έκανε ή κάτι κακό που απέφυγε να κάνει μέσα στην ημέρα – και να του/της το δίνετε.

Εστιάστε στο θετικό: προσπαθήστε να κάνετε θετικά σχόλια μεταξύ σας. Εστιάστε στα καλά σας χαρακτηριστικά και τις καλές σας συμπεριφορές.
Έχετε την ευκαιρία να φτιάξετε μια πιο ζεστή σχέση και μια πιο ενδιαφέρουσα κι ευχάριστη ζωή, αρκεί να το προσπαθήσετε λίγο. Μην τη χάσετε. Το αξίζετε!

10 Οκτωβρίου, 2024
Απλά πράγματα που μπορούν να επηρεάσουν την ψυχολογία μας καθημερινά

Αυτό που όλοι ξέρουμε με σιγουριά είναι, ότι κάθε μέρα μάς επιφυλάσσει πολλά σκαμπανεβάσματα στην ψυχολογία. Μιας κι είναι στην ανθρώπινη φύση να αναζητούμε τη ρίζα του προβλήματος, ο καθένας “ρίχνει” το φταίξιμο σε διάφορες πτυχές της ζωής του, που μπορεί να του προκαλούν αρνητικά συναισθήματα. Οι φρενήρεις ρυθμοί της καθημερινότητας, οι ευθύνες ή το στρες του επαγγέλματος, είναι μερικές από αυτές τις πτυχές, που μπορούν να ταλανίσουν την ψυχολογία μας σε καθημερινή βάση.

Παρόλα αυτά, η πηγή αυτής της συναισθηματικής κόπωσης, μπορεί να εντοπιστεί ακόμα και στα πιο απλά πράγματα. Μιλάμε δηλαδή για συνήθειες που ίσως να μην αντιλαμβανόμαστε με μια πρώτη ματιά, ακριβώς επειδή έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Με αυτό το άρθρο λοιπόν, θα “φωτίσουμε” κάθε πιθανό παράγοντα, που μπορεί να στέκεται εμπόδιο στην ψυχική μας ευημερία! Πάμε να τους ανακαλύψουμε μαζί!

1. Η διακόσμηση του σπιτιού

Το σπίτι είναι το προσωπικό μας καταφύγιο, μια όαση που υπηρετεί την ανάπαυλα και την ξεκούρασή μας, οπότε κι εμείς φροντίζουμε κάθε γωνιά του να αντανακλά την ηρεμία που θέλουμε να νιώσουμε. Σίγουρα, η σωστή διαρρύθμιση κι επίπλωση του χώρου, θα δημιουργήσουν ένα άνετο περιβάλλον, όμως κι η διακόσμηση είναι αυτή που θα “παίξει” καθοριστικό ρόλο στο τελικό οπτικό αποτέλεσμα.

https://www.freepik.com/

Ο τρόπος που επιλέγουμε να διακοσμήσουμε το σπίτι μας, είναι καθαρά αντιπροσωπευτικός του εσωτερικού μας κόσμου. Οι εκρήξεις θυμού, το άγχος κι η ανησυχία “γεννιούνται” μέσα σε έναν ακατάστατο και χαοτικό χώρο, γεμίζοντας την ψυχή μας με ένα βαρύ συναισθηματικό φορτίο. Επομένως, ξεκινώντας από μικρές, αλλά εξαιρετικά αποτελεσματικές πρακτικές, μπορούμε να δώσουμε στην ψυχική μας υγεία το boost που χρειάζεται. Η οργάνωση κι η καθαριότητα των χώρων ή μια απλή αλλαγή στους χρωματικούς συνδυασμούς για την κουζίνα, μπορούν αυτόματα να ανανεώσουν τη διάθεσή μας και να δημιουργήσουν μια αίσθηση γαλήνης και ηρεμίας!

2. Η έκθεση στα social media

Τα social media έχουν διεισδύσει για τα καλά στη ζωή μας κι έχουν επηρεάσει σημαντικά τον τρόπο που σκεφτόμαστε και κινούμαστε στην καθημερινή μας ζωή. Θέλοντας και μη, εισερχόμαστε ασυνείδητα σε έναν τελείως πλασματικό κόσμο, ο οποίος μας οδηγεί σε έναν αέναο εθισμό με την τελειότητα. Η αίσθηση της ανεπάρκειας, η ανασφάλεια και το άγχος, συνδέονται άρρηκτα με την εκτεταμένη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και μπορούν να επηρεάσουν σε σημαντικό βαθμό την αυτοεκτίμησή μας.

https://www.freepik.com/

Ωστόσο, όταν βρεθεί η τέλεια ισορροπία, μπορούμε εύκολα να διατηρήσουμε μια υγιή σχέση με τα social media. Όταν αναγνωρίσουμε τις αρνητικές επιπτώσεις που αυτά έχουν στα συναισθήματά μας και θέσουμε ως προτεραιότητα τον εαυτό μας, τότε καμία άλλη διαδικτυακή “έγκριση” δε θα έχει πια σημασία. Τότε μόνο, θα ελευθερωθούμε από τα δεσμά που “πνίγουν” τον εσωτερικό μας κόσμο και θα νιώθουμε γεμάτοι σιγουριά κι αυτοπεποίθηση!

3. Τα ρούχα

Πόσες φορές έχουμε φύγει από το σπίτι, αισθάνοντας τελείως ανασφαλείς με την ενδυματολογική μας επιλογή; Το outfit που θα επιλέξουμε, αποτελεί αδιαμφισβήτητα “τη στολή” με την οποία θα αντιμετωπίσουμε ό,τι μας επιφυλάσσει κάθε ημέρα. Γι’ αυτό άλλωστε, για κάθε περίσταση “χτίζουμε” και συγκεκριμένα σύνολα, τα οποία εκφράζουν με τον καλύτερο τρόπο το χαρακτήρα, αλλά και τη διάθεσή μας.

https://www.freepik.com/

Για παράδειγμα, ένα ραντεβού που μας γεμίζει ενθουσιασμό, θα αποτυπωθεί στα ρούχα μας με κομμάτια που αποπνέουν γοητεία και κομψότητα. Από την άλλη, μία χαλαρή μέρα στο σπίτι με φίλους, υπαγορεύει τα πιο relaxed κι άνετα fashion items που έχουμε στην ντουλάπα μας. Επομένως, για εκείνες τις φορές που η ψυχολογία μας είναι ιδιαίτερα πεσμένη, ένα ενδυναμωτικό outfit είναι το πιο ισχυρό εργαλείο για να επιστρέψει η “λάμψη” της ψυχικής μας υγείας!

4. Η διατροφή

Είναι γεγονός ότι ένα σημαντικό κομμάτι της αυτοεκτίμησής μας ξεκινάει από το σώμα μας, οπότε οι τροφές που επιλέγουμε για τη διατροφή μας, διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο και στην ψυχολογική μας κατάσταση. Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών θα πρέπει να τοποθετηθεί στην κορυφή των διατροφικών μας προτεραιοτήτων, αφού χάρη στην αντιοξειδωτική τους δράση, μειώνουν το άγχος και προκαλούν μια μοναδική αίσθηση ηρεμίας.

Στον ίδιο άξονα, κινούνται κι άλλα τρόφιμα, όπως η μαύρη σοκολάτα, τα αυγά, ο σολωμός και τα αμύγδαλα, τα οποία συμβάλλουν στην πρόληψη διαταραχών της διάθεσης, του άγχους και κατά επέκταση της κατάθλιψης. Αντιθέτως, τα τηγανητά, το junk food, αλλά κι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και καφεΐνης, πυροδοτούν το στρες κι επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα του ύπνου, με αποτέλεσμα να εντείνονται οι εκδηλώσεις νευρικότητας κι άγχους. Τελικά, οι υγιεινές διατροφικές συνήθειες είναι αυτές που θα αποτελέσουν το θεμέλιο της ψυχικής υγείας!

Η ποιότητα του τρόπου ζωής μας, μπορεί να “πει” πολλά για την ποιότητα της ψυχικής μας υγείας. Ας γίνουν λοιπόν οι καλύτερες επιλογές, η ασπίδα απέναντι σε κάθε “αγκάθι”, που μπορεί να μας τη στερήσει!

19 Ιουνίου, 2024
Oι αιώνιοι έφηβοι και ο αιώνιος θυμός τους!

Σοφία Ανδρεοπούλου, MSc
Ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος
Συγγραφέας του βιβλίου

Καθημερινά ακούμε και διαβάζουμε για περιστατικά βίας, για εξαρτήσεις, για αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές εφήβων – και φρίττουμε. «Μα τι έχουν πάθει αυτοί οι έφηβοι;» αναρωτιόμαστε. «Γιατί φέρονται έτσι;»
Οι έφηβοι δεν έχουν πάθει τίποτα. Οι έφηβοι φέρονται σαν έφηβοι. Το μεγάλο ερώτημα είναι τι έχουμε πάθει εμείς, οι ενήλικοι. Γιατί εμείς φερόμαστε σαν έφηβοι;
Γιατί πρέπει να το παραδεχτούμε – είμαστε μια κοινωνία γεμάτη εφήβους. Αιώνιους εφήβους που είναι αιώνια θυμωμένοι. Επαναστάτες χωρίς αιτία. Αντιδραστικούς που δεν ξέρουν σε τι αντιδρούν.

Ποιοί είναι οι αιώνιοι έφηβοι; Όλοι εκείνοι οι άνθρωποι που λειτουργούν σαν έφηβοι ενώ δεν είναι. ΄Ανθρωποι που δεν σέβονται τους συνανθρώπους και τους νόμους, δεν σκέφτονται τις συνέπειες των πράξεών τους, δεν αντέχουν τη διαφωνία, δεν έχουν αυτοέλεγχο, δεν αναζητούν λύσεις στα προβλήματά τους και τις περιμένουν από τους άλλους, είναι μόνιμα θυμωμένοι και αντιδραστικοί.

Θέλετε παραδείγματα; Μπείτε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και θα δείτε τα άπειρα σχόλια άπειρων ανθρώπων που βρίζουν και διαβάλουν τους άλλους απλώς επειδή διαφωνούν μαζί τους. Ανοίξτε μια εφημερίδα και θα δείτε τα ολοφάνερα ψέματα, τις φθηνές δικαιολογίες, τις συκοφαντίες και τις απόλυτες αντιδράσεις πολιτικών που λειτουργούν σαν έφηβοι. Κρυφακούστε την οικογένεια που μένει δίπλα σας και θα ακούσετε τις φωνές γονιών που χάνουν την ψυχραιμία τους με το παραμικρό σε τέτοιο βαθμό ώστε να καταστρέφουν την οικογένειά τους για το τίποτα.
Σας θυμίζουν κάτι όλα αυτά; Εμένα πάντως μου θυμίζουν – και τον εαυτό μου αλλά και τους περισσότερους από τους ανθρώπους γύρω μου. Γιατί, δυστυχώς η ανώριμη αυτή συμπεριφορά είναι μεταδοτική, σαν ιός. Είναι σαν να «κολλάμε» ο ένας τον άλλο κακές αντιδράσεις. Πολλές φορές έχω ξεκινήσει την ημέρα μου με τη διάθεση να λειτουργήσω ώριμα και θετικά – αλλά μετά θα έρθω σε επαφή με την εφηβική συμπεριφορά πολλών ενηλίκων γύρω μου και θα …κολλήσω. Θα παρασυρθώ κι εγώ – και θα καταλήξω να φέρομαι κι εγώ εφηβικά. Οπότε η δική μου εφηβική στάση θα επηρεάσει κάποιον άλλο που κι εκείνος/η θα παρασυρθεί από μένα και θα φερθεί το ίδιο. Κάπως έτσι καταλήγουμε να γινόμαστε μια κοινωνία αιώνιων εφήβων μέσα στην οποία είναι πολύ δύσκολο να ζήσει κανείς.

Ωστόσο, δεν είναι κρίμα; Γιατί ταλαιπωρούμε τόσο τους εαυτούς μας και τα παιδιά μας ζώντας μέσα στην αρνητικότητα, τον θυμό και την ανωριμότητα; Δεν θα ήταν πολύ καλύτερη τελικά η ζωή μας αν ωριμάζαμε λίγο; Αν αντί καθημερινά να καταστρέφουμε, αρχίζαμε να χτίζουμε;

Έχω παρατηρήσει ότι όταν καταφέρνω να μην παρασυρθώ από την εφηβική συμπεριφορά πολλών ενηλίκων γύρω μου, τότε νιώθω πολύ καλύτερα για μένα. Νιώθω περήφανη γιατί δεν με καθορίζει η λάθος συμπεριφορά του άλλου – αλλά αντίθετα, εγώ καταφέρνω να επιλέξω για τον εαυτό μου πώς θεωρώ σωστό να λειτουργήσω. Κι έτσι προσπαθώ:

✤ Να σέβομαι τους άλλους (όλους, ακόμα κι εκείνους που αντιπαθώ) και τους νόμους (όλους, ακόμα κι εκείνους που δεν με βολεύουν).
✤ Να αποδέχομαι ότι οι άλλοι δικαιούνται να έχουν διαφορετικές απόψεις από μένα (οπότε να μην θυμώνω μαζί τους ή τους προσβάλω γι’ αυτό).
✤ Να παίρνω πάνω μου την ευθύνη για να βρω λύσεις στα προβλήματά μου (αντί να περιμένω να μου τα λύσουν οι άλλοι).
✤ Να δείχνω αυτοσυγκράτηση και ψυχραιμία όταν κάτι με ταράζει ή με ενοχλεί (αντί να βάζω τις φωνές και να κάνω υστερίες).
✤ Να φέρομαι με καλοσύνη τόσο στον εαυτό μου όσο και στους άλλους (και όχι με διαρκή θυμό και απαξίωση).
Ξέρω πως απαιτεί πολλή προσπάθεια για να λειτουργήσω έτσι και πως όσο κι αν προσπαθώ, δεν θα τα καταφέρνω πάντα. Αλλά μου φαίνεται πως αξίζει τον κόπο να το παλέψω – γιατί έτσι θα νιώθω πιο καλά για τον εαυτό μου και θα έχω καλύτερες σχέσεις με τους γύρω μου. Θα πάψω να είμαι αιώνια έφηβη – και θα βάλω ένα λιθαράκι για να χτίσουμε μια πιο ανθρώπινη κοινωνία που να μας χωράει όλους και μέσα στην οποία θα μπορούμε όλοι να ζήσουμε πιο όμορφα.

6 Ιουνίου, 2024

Εφηβεία: Η μεγάλη έκρηξη! – Μια σύγχρονη προσέγγιση της εφηβείας από την έμπειρη ψυχολόγο Σοφία Ανδρεοπούλου

Ένα σύγχρονο βιβλίο γραμμένο με αμεσότητα και κατανόηση, από την ψυχολόγο και παιδοψυχολόγο Σοφία Ανδρεοπούλου. Πρόκειται για έναν χρήσιμο οδηγό επιβίωσης για γονείς με παιδιά στην εφηβεία, ο οποίος θα συμβάλει στην ευρύτερη κατανόηση αυτής της περιόδου της ζωής των παιδιών, αλλά και στο πώς οι γονείς μπορούν να τη διαχειριστούν καλύτερα.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μεγάλη αύξηση στους αυτοτραυματισμούς, στις αγχώδεις και διατροφικές διαταραχές, σύγχυση σε θέματα ταυτότητας φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού, ενώ όλο και περισσότεροι έφηβοι αντιμετωπίζουν κατάθλιψη. Ακριβώς για αυτό, η καλή σχέση ανάμεσα στους γονείς και στα παιδιά στη συγκεκριμένη περίοδο της ζωής τους είναι κομβική και οι ενήλικες είναι σημαντικό να αναγνωρίσουν την επίδραση που ασκούν στους εφήβους.

Με το βλέμμα στραμμένο στην ελληνική πραγματικότητα του σήμερα, η Σοφία Ανδρεοπούλου καταθέτει ένα εύληπτο βιβλίο που θα βοηθήσει τους γονείς να χτίσουν υγιείς σχέσεις με τα έφηβα παιδιά τους. Εστιάζει σε ζητήματα που έχουν αναδυθεί τα τελευταία χρόνια και, αντί να επικεντρώνεται μόνο στον ίδιο τον έφηβο, φέρνει στο προσκήνιο την τεράστια σημασία του να καλλιεργούν ενεργά οι γονείς μια καλή σχέση μαζί του και να λειτουργούν ως θετικά πρότυπα.

Διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο

Βία: 1.353 συλλήψεις ανηλίκων στην Ελλάδα μόνο τον Σεπτέμβριο του 2023.

Αυτοτραυματισμοί και κατάθλιψη.

Εξαρτήσεις από κινητό/διαδίκτυο και ουσίες.

Διαταραχές διατροφής.

Σύγχυση με ταυτότητα φύλου και σεξουαλικό προσανατολισμό.

Οι έφηβοί μας βουλιάζουν στη σύγχυση και στη βία.

Κι εμείς, οι γονείς τους, τι κάνουμε;

Τους γκρινιάζουμε, καβγαδίζουμε μαζί τους – και πνίγουμε κάθε ελπίδα τους μέσα στην τοξική αρνητικότητά μας!

Πρέπει να αλλάξουμε άμεσα στάση, πριν να είναι πολύ αργά.

Να ωριμάσουμε ως γονείς, να βελτιώσουμε τη σχέση μας μαζί τους – και να τους πείσουμε ότι αξίζει να ζουν!

Ελάτε να δούμε μαζί πώς θα στηρίξουμε τους εφήβους μας και πώς θα φτιάξουμε μια πιο ευτυχισμένη ζωή για όλη την οικογένεια!

Τίτλος	Εφηβεία: Η μεγάλη έκρηξη!
Συγγραφέας	Ανδρεοπούλου Σοφία
ISBN	978-618-220-613-3
Τιμή με ΦΠΑ (€)	17,70
Σελίδες	400
Κατηγορία	ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα

Γεια σας! Είμαι η Σοφία Ανδρεοπούλου, MSc, και είμαι ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος. Έχω εκπαιδευτεί στη συστημική οικογενειακή θεραπεία και έχω κάνει μεταπτυχιακό στην παιδοψυχολογία. Διατηρώ εδώ και πολλά χρόνια γραφείο στη Γλυφάδα Αττικής, όπου δουλεύω με εφήβους και ενήλικες που θέλουν να κάνουν καλύτερη τη ζωή τους. Έχω μεταφράσει πολλά βιβλία ψυχολογίας και έχω γράψει δύο βιβλία συμβουλευτικής για γονείς που έχουν εκδοθεί από τις εκδόσεις Διόπτρα και ένα μυθιστόρημα για παιδιά που έχει εκδοθεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Αγαπάω τον γιο μου, τον άντρα μου, την Ελλάδα, τα ταξίδια, τα παιχνίδια, τη ζωή! Περισσότερα για μένα και τις ιδέες μου μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα μου: sophiaandreopoulou.gr

Από τις εκδόσεις Διόπτρα κυκλοφορούν επίσης

20 Φεβρουαρίου, 2024

Η βια μέσα στην οικογένεια

Σοφία Ανδρεοπούλου, MSc

Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος

www.sophiaandreopoulou.gr

Καθημερινά τα τελευταία χρόνια ακούμε για εκδηλώσεις βιας: μαθητές που δέρνονται στα σχολεία, συμμορίες ανηλίκων που ληστεύουν ή χτυπούν άλλους ανηλίκους, δολοφονίες (συχνότερα γυναικών). Η βια των ανηλίκων και η βια μέσα στην οικογένεια μοιάζουν να έχουν αυξηθεί κατακόρυφα.

Ακούμε όλες αυτές τις ειδήσεις από την ασφάλεια του καναπέ μας και κουνάμε το κεφάλι αποδοκιμαστικά. Προφανώς δεν μας αρέσει αυτή η βια, μας προβληματίζει, μας τρομάζει. Και σαν αντίδραση τι κάνουμε; Τα βάζουμε με τους «υπεύθυνους»: την πολιτεία, την αστυνομία, τους γονείς που δεν μαζεύουν τα παιδιά τους. Μήπως όμως θα ήταν χρησιμότερο να αναρωτηθούμε τι ρόλο έχουμε εμείς σε όλα αυτά; Μήπως όλα αυτά καθρεφτίζουν και κάτι δικό μας; Μήπως η βία δεν είναι μόνο «εκεί έξω» αλλά και «εδώ μέσα»; Μέσα στο δικό μας μυαλό και μέσα στο δικό μας σπίτι;

Θέτω αυτά τα ερωτήματα γιατί έχω παρατηρήσει ότι υπάρχει μεγάλος βαθμός βιας στην ελληνική οικογένεια και νομίζω πως είναι σημαντικό να το αναγνωρίσουμε για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε καλύτερα την εκδήλωση βιας στην κοινωνία. Ναι, η οικογένεια, που υποτίθεται ότι αποτελεί ένα ασφαλές καταφύγιο, μια φωλιά για τα μέλη της, συχνά καταλήγει να είναι η μεγαλύτερη απειλή, ένα πραγματικό ναρκοπέδιο όπου γίνονται συχνά εκρήξεις και αναπαράγεται η βια.

Υπερβάλλω; Φοβάμαι πως όχι. Ενδεικτικά, το 2022 οι αρχές ασχολήθηκαν με 11.476 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, δηλαδή με 31 περιστατικά κατά μέσο όρο κάθε ημέρα, ενώ το 2023 με 10.730 περιστατικά. Και αυτά φυσικά είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου γιατί τα περισσότερα από τα περιστατικά βιας μέσα στην οικογένεια δεν καταγγέλονται ποτέ. Κι αυτό όχι μόνο επειδή το θύμα φοβάται να το καταγγείλει, αλλά ακόμα και επειδή η βια έχει γίνει τόσο συνηθισμένη ώστε το θύμα καταλήγει να την θεωρεί κανονικότητα.

Συνήθως όταν μιλάμε για ενδοοικογενειακή βια φανταζόμαστε έναν σκληρό, βάναυσο άντρα να χτυπάει τη γυναίκα του ή/και τα παιδιά του. Ωστόσο, η ενδοοικογενειακή βια είναι πολλά παραπάνω από αυτό. Και η αλήθεια είναι πως μέσα στην οικογένεια υπάρχει πολύ συχνή και διαρκής βια – απλώς έχει τόσες μορφές και είναι τόσο συνηθισμένη που τα μέλη καταλήγουν να μην την ορίζουν καν ως βια. Σταδιακά γίνεται μια συνηθισμένη και αποδεκτή συμπεριφορά του ενός προς τον άλλο.

Ας δούμε λοιπόν τι είναι βια. Βια είναι οποιαδήποτε συμπεριφορά ενός ατόμου που βλάπτει, τραυματίζει, ή πληγώνει ένα άλλο άτομο. Ορισμένοι θεωρητικοί θα πρόσθεταν στον ορισμό αυτό τη διάσταση της διαφοράς δύναμης: δηλαδή ότι η βια ασκείται από ένα άτομο που έχει περισσότερη δύναμη (είτε σωματική δύναμη, είτε οικονομική δύναμη, είτε εξουσία) πάνω σε ένα άτομο που έχει λιγότερη δύναμη. Αυτό προφανώς ισχύει εκ των πραγμάτων επειδή αν το ένα άτομο δεν έχει, έστω προσωρινά περισσότερη «δύναμη» δεν μπορεί να ασκήσει βια.

Ωστόσο, η βια δεν πρέπει να συνδέεται μόνο με τη σωματική βλάβη. Υπάρχουν πολλές μορφές βιας και δυστυχώς οι περισσότερες από αυτές εκδηλώνονται σπανιότερα ή συχνότερα μέσα στην οικογένεια: σωματική βια (ξύλο), συναισθηματική βια (εκβιασμοί/απειλές), λεκτική βια (βρισιές/προσβολές/φωνές), σεξουαλική βια (σεξουαλική κακοποίηση), οικονομική βια (απειλή οικονομικών συνεπειών), παραμέληση.

Επομένως, βια μέσα στην οικογένεια δεν είναι μόνο να χτυπούν οι γονείς τα παιδιά τους. Βια είναι επίσης να τους ουρλιάζουν, να τα μειώνουν, να τα βρίζουν. Βια είναι να τα απειλούν συνέχεια πως κάτι φοβερό θα συμβεί, πως θα φύγουν, πως θα χωρίσουν, πως θα πεθάνουν. Βια είναι να καυγαδίζουν οι γονείς μπροστά στα παιδιά τους για οποιαδήποτε ανοησία και να πετάνε πράγματα ο ένας στον άλλο. Βια είναι να δημιουργούν ενοχές στα παιδιά επειδή οι ίδιοι δεν μπορούν να λειτουργήσουν καλά , να τους κολλάνε ταμπέλες, να τα βαφτίζουν «δύσκολα» ή προβληματικά παιδιά επειδή οι ίδιοι είναι ανίκανοι ως γονείς. Βια είναι πολλά από τα πράγματα που κάνει στα παιδιά του ή μπροστά στα παιδιά του ο μέσος γονιός παρά τις αγαθές προθέσεις του και την αγάπη που έχει για εκείνα.

Σας θυμίζουν τίποτα όλα αυτά; Δεν ακούγονται γνώριμα; Μην μου πείτε ότι δεν τα έχετε ζήσει ή δεν τα έχετε κάνει ποτέ! «Εντάξει, τους βάζω καμιά φωνή» λένε συνήθως οι γονείς. «Σιγά το πράγμα. Εμένα με σάπιζαν στο ξύλο».

Ναι, παλιότερα η βια μέσα στην οικογένεια ήταν πιο ακραία – αλλά επίσης ήταν και πιο αποτελεσματική (παρότι καταδικαστέα κατά τη γνώμη μου) γιατί ήταν μια μέθοδος που χρησιμοποιούσαν οι μεγάλοι για την επιβολή της πειθαρχίας. Τα παιδιά ήξεραν πως αν έκαναν κάτι απαγορευμένο, θα υφίσταντο μια σωματική τιμωρία οπότε το απέφευγαν και τελείωνε εκεί.

Η βια σήμερα είναι αναποτελεσματική γιατί δεν είναι μια μέθοδος πειθαρχίας αλλά ένα ξέσπασμα: οι γονείς δεν αντιδρούν με βια γιατί θέλουν να πειθαρχήσουν ή να εκπαιδεύσουν τα παιδιά τους. Αντιδρούν με βια γιατί δεν μπορούν να κρατηθούν. Αυτό το βλέπουν τα παιδιά και αυτό μαθαίνουν, αυτό αντιγράφουν. Την σπασμωδική αντίδραση του γονιού που αντιδρά ανώριμα σαν παιδί. Θυμώνει, δεν μπορεί να κρατηθεί και κάνει ό,τι του έρθει εκείνη τη στιγμή για να εκτονωθεί.

Το παιδί που υφίσταται αυτή τη συμπεριφορά ή που βλέπει τους γονείς του να συμπεριφέρονται έτσι ο ένας στον άλλο αφενός δεν μαθαίνει πώς να έχει αυτοέλεγχο και αφετέρου μαθαίνει ότι αυτού του τύπου η βίαιη συμπεριφορά είναι φυσιολογική, είναι μια αποδεκτή αντίδραση. Είναι παράξενο ότι μετά θα αντιδράσει με αυτό τον τρόπο όταν το ίδιο φορτιστεί πολύ, με τους συμμαθητές, τους καθηγητές, τους αγνώστους στο δρόμο;

Πώς μπορούμε να μαλλώνουμε το παιδί μας όταν χτυπήσει ένα άλλο παιδί στο σχολείο τη στιγμή που την προηγούμενη μέρα εμείς πιθανότατα το βρίσαμε ή ακόμα και το χτυπήσαμε; Πώς μπορούμε να περιμένουμε ότι παιδιά και έφηβοι που βλέπουν βίαιες αντιδράσεις μέσα στην οικογένειά τους αλλά και στην κοινωνία θα μπορέσουν με έναν μαγικό τρόπο να αντιδράσουν διαφορετικά σε μια στιγμή φόρτισης; Όταν μέσα στην οικογένεια υπάρχει βια, η βια θα διαχυθεί και έξω. Και αυτηό συμβαίνει αυτή τη στιγμή.

Γι’ αυτό ίσως είναι η ώρα να αναγνωρίσουμε τη δική μας ευθύνη σε όλα αυτά. Και να βρούμε τρόπους να λειτουργούμε μέσα στην οικογένειά μας που να μην είναι βίαιοι. Να διδάξουμε στον εαυτό μας κάποιον αυτοέλεγχο και να προσπαθήσουμε να βρούμε λύσεις στα καθημερινά θέματα που μας φορτίζουν. Να βελτιώσουμε την επικοινωνία με τον/την σύντροφο μας. Να βρούμε καλύτερους τρόπους διαχείρισης και εκπαίδευσης τον παιδιών μας. Να εγκαταλείψουμε όλες αυτές τις βίαιες τακτικές. Γιατί η βια γεννάει βια – και στο τέλος θα καταλήξουμε όλοι θύματά της!

29 Ιανουαρίου, 2024
Ζώα: «Eυεργετικός» δεσμός

Μάριος Παγκράτης
Ψυχολόγος MSc,
Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία
www.mariospagkratis.gr

Η συνύπαρξη ανθρώπων και ζώων ανάγεται σε πολλά χρόνια. Η ίδια η ανάπτυξη του ανθρώπινου πολιτισμού είναι καθορισμένη από την παρουσία των ζώων. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο ανθρώπινος πολιτισμός αναπτύχθηκε στη Μεσοποταμία, εξαιτίας και της παρουσίας ζώων και φυτών που μπορούσαν να εξημερωθούν στην περιοχή αυτή. Με αυτό τον τρόπο, τα ζώα απέκτησαν χρησιμότητα και ανέλαβαν καθοριστικούς ρόλους για την ανθρώπινη επιβίωση: ο σκύλος ήταν χρήσιμος βοηθός για διάφορες εργασίες, η γάτα απαραίτητος σύμμαχος εναντίον των τρωκτικών, τα αιγοπρόβατα πηγή τροφής και ένδυσης. Σήμερα τα κατοικίδια μπορεί να έχουν χάσει σε ένα μεγάλο βαθμό την αρχική τους λειτουργία, αλλά αυτό δεν έχει μειώσει την ανάγκη του ανθρώπου να βρίσκεται σε επαφή μαζί τους.

Τα κύρια οφέλη από την κατοχή ενός κατοικίδιου θα μπορούσαμε να τα συνοψίσουμε ως εξής:

Σωματική υγεία
✤ Η παρουσία των ζώων μειώνει το στρες και την πίεση του αίματος, συνεισφέροντας στη διατήρηση της υγείας του καρδιαγγειακού συστήματος.
✤ Οι ιδιοκτήτες κατοικίδιων φαίνεται να έχουν καλύτερη αποκατάσταση μετά από εγχείρηση καρδιάς.
✤ Οι σκύλοι αποτελούν ευχάριστη συντροφιά κατά τη διάρκεια της σωματικής άσκησης, συνεπώς δίνουν κίνητρο για σωματική άσκηση.
✤ Οι ιδιοκτήτες σκύλων είναι περισσότερο σωματικά δραστήριοι, έχοντας μειωμένο κίνδυνο παχυσαρκίας και καλύτερη σωματική υγεία.
✤ Η έκθεση σε κατοικίδια μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης αλλεργιών.

Ψυχική υγεία
✤ Οι ιδιοκτήτες κατοικίδιων είναι λιγότερο πιθανόν να βιώσουν μοναξιά και κατάθλιψη, αφού τα κατοικίδια προσφέρουν υποστήριξη (ανάλογη με αυτή που προσφέρουν οι ανθρώπινες σχέσεις).
✤ Οι ηλικιωμένοι άνθρωποι με κατοικίδια βιώνουν χαμηλότερα επίπεδα στρες σε αντίξοες καταστάσεις ζωής, σε σχέση με εκείνους που δεν έχουν κατοικίδια.

Ανάπτυξη παιδιού
✤ Τα κατοικίδια φαίνεται να έχουν θετική επίδραση στην κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών (αυτοεκτίμηση, αυτονομία και ενσυναίσθηση).
✤ Τα παιδιά που βρίσκονται σε επαφή με ζώα δείχνουν υψηλότερα επίπεδα εμπιστοσύνης, ασφάλειας, αυτοπεποίθησης.
Κοινωνικοποίηση
✤ Τα κατοικίδια λειτουργούν ως καταλύτες για κοινωνικοποίηση με άλλους ανθρώπους, δημιουργώντας ευκαιρίες για κοινωνικές συναναστροφές.
✤ Η δημιουργία δεσμού με το κατοικίδιο έχει θετικό αντίκτυπο στη συνοχή της οικογένειας και στην προσαρμοστικότητα.
✤ Η κατοχή κατοικίδιου αυξάνει την κοινωνική διάδραση σε ηλικιωμένους ανθρώπους.

Συμπεράσματα
Όπως γίνεται αντιληπτό, τα οφέλη από τη συμβίωση του ανθρώπου με τα ζώα είναι πολλά και πλέον τεκμηριωμένα. Τα κατοικίδια μπορεί να έχουν χάσει τον αρχικό τους ρόλο στη συμβίωσή τους με το ανθρώπινο είδος, τουλάχιστον στις δυτικές κοινωνίες, έχουν όμως αποκτήσει νέους ρόλους εξίσου σημαντικούς. Την επόμενη φορά που θα σκεφτείτε την υιοθεσία ενός ζώου, θυμηθείτε ότι θα έχει ανάγκη τη φροντίδα σας για όλη τη ζωή του, κατά τη διάρκεια της οποίας θα εμπλουτίσει την καθημερινότητά σας με στιγμές ξεκούρασης, διασκέδασης, ξεγνοιασιάς, ανακούφισης και υποστήριξης.

26 Ιανουαρίου, 2024
Ο Άγιος Βασίλης μέσα μας!
Σοφία Ανδρεοπούλου, MSc

Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος

www.sophiaandreopoulou.gr

Να λοιπόν που πέρασε άλλος ένας χρόνος! Οι γιορτές έφτασαν και πάλι και μαζί τους έφεραν όλα εκείνα που βιώνουμε κάθε χρόνο: προσμονή, ανυπομονησία, σχέδια, ελπίδες – αλλά συχνά επίσης εντάσεις, καυγάδες, μελαγχολία, μοναξιά. Είναι αλήθεια πως ειδικά οι γιορτές των Χριστουγέννων είναι πολύ φορτισμένες για όλους μας. Τα ΜΜΕ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναπαράγουν εικόνες ευτυχίας που σπάνια καταφέρνει κανείς να τις ζήσει πραγματικά. Έτσι πάντα έχουμε προσδοκίες αλλά τις περισσότερες φορές απογοητευόμαστε. Πάντα κάνουμε όνειρα αλλά τις περισσότερες φορές δεν πραγματοποιούνται.

Όμως φέτος μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα. Φέτος μπορούμε να ζητήσουμε από τον Άγιο Βασίλη να μας κάνει το καλύτερο δώρο, το δώρο που αποτελεί το έδαφος για να φυτρώσει πάνω του οποιαδήποτε προσπάθεια για πρόδο, επιτυχία και ευτυχία. Ποιο είναι αυτό; Η εσωτερική γαλήνη.

Η γαλήνη μέσα μας είναι το αντίστοιχο της ειρήνης σε μια χώρα. Παρότι συχνά τη θεωρούμε δεδομένη, η ειρήνη καθόλου δεν είναι δεδομένη. Αντίθετα είναι πολύ εύθραυστη και είναι ό,τι πολυτιμότερο υπάρχει. Χωρίς ειρήνη, τίποτα άλλο δεν μπορεί να χτιστεί, τίποτε δεν μπορεί να λειτουργήσει. Αν δεν υπάρχει ειρήνη σε μια χώρα, δεν έχει νόημα να μιλάμε για οτιδήποτε άλλο. Σε μια χώρα που δεν έχει ειρήνη, τίποτα δεν λειτουργεί και για τίποτα δεν έχει νόημα να αγωνιστεί κανείς. Ούτε δημοκρατία, ούτε κοινωνική δικαιοσύνη, ούτε οικονομική ανάπτυξη δεν μπορεί να υπάρχει χωρίς ειρήνη. Η ειρήνη είναι το θεμέλιο για να χτιστεί πάνω του οτιδήποτε καλό θα μπορούσε να επιδιώξει μια χώρα.

Ακριβώς όπως μια χώρα πρέπει πρώτα να εξασφαλίσει την ειρήνη για να χτιστεί μετά οτιδήποτε άλλο, το ίδιο ισχύει και για έναν άνθρωπο: πρέπει πρώτα να κάνει ειρήνη με τον εαυτό του, να έχει εσωτερική γαλήνη για να έχει νόημα να προσπαθήσει οτιδήποτε άλλο.

Τι νόημα έχει να κυνηγάμε καριέρες, λεφτά, εμπειρίες, οικογένειες, πρόοδο, ανάπτυξη αν είμαστε σε πόλεμο με τον εαυτό μας; Τίποτα δεν θα μπορέσουμε να χτίσουμε και τίποτα να απολαύσουμε αν δεν τα πηγαίνουμε καλά με τον εαυτό μας. Η εσωτερική γαλήνη είναι το θεμέλιο που είναι απαραίτητο για να στηριχτεί πάνω του οποιαδήποτε άλλη προσπάθεια.

Δυστυχώς, παρότι ζούμε σε μια εποχή που βάζει σαν ιδανικό την επιδίωξη της ευτυχίας, πολλοί από εμάς δεν έχουμε καταφέρει να έχουμε γαλήνη μέσα μας – οπότε καμία επιδίωξη άλλη δεν μπορεί να έχει καλό αποτέλεσμα. Η διαρκής αύξηση των καταθλίψεων και των αυτοάνοσων νοσημάτων πιστοποιεί ακριβώς αυτό: πάρα πολλοί άνθρωποι είναι σε πόλεμο με τον εαυτό τους. Κατηγορούν τον εαυτό τους, θυμώνουν με τον εαυτό τους, ενοχοποιούν τον εαυτό τους. Δεν είναι ποτέ ευχαριστημένοι από όσα έχει καταφέρει ο εαυτός τους. Δεν αισθάνονται ποτέ «αρκετοί», ποτέ ικανοί, ποτέ ικανοποιημένοι με τον εαυτό τους.

Προφανώς, μεγάλο μέρος από τον πόλεμο που κάνουμε με τον εαυτό μας οφείλεται στην επίδραση των ΜΜΕ και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που μας βομβαρδίζουν με συχνά επίπλαστες εικόνες επιτυχίας και ευτυχίας οι οποίες μας κάνουν να νιώθουμε «λίγοι» και «αποτυχημένοι». Η σύγκριση με τις πλαστές αυτές εικόνες μας καταρρακώνει και μας κάνει να θυμώνουμε με τον εαυτό μας γιατί εμείς δεν έχουμε πετύχει αυτά που κάποιοι άλλοι υποτίθεται πως έχουν πετύχει.

Και η σύγκριση αυτή είναι πολύ πιο έντονη στις γιορτές όπου όλα υποτίθεται πως πρέπει να είναι υπέροχα και λαμπερά. Θα ήταν αστείο αν δεν ήταν τραγικό: τα ίδια άτομα που ανεβάζουν φωτογραφίες όπου παριστάνουν ότι όλα είναι υπέροχα ταυτόχρονα μέσα τους νιώθουν άσχημα – και δεν σκέφτονται πως ίσως και όλοι οι άλλοι που ανεβάζουν τέτοιες φωτογραφίες νιώθουν επίσης λιγότερο ωραία απ’ όσο δείχνουν. Επηρεάζονται από τη σύγκριση και κάνουν πόλεμο με τον εαυτό τους.

Φέτος λοιπόν ας κάνουμε την μεγάλη ανατροπή. Ας χτίσουμε τη γαλήνη μέσα μας .

Τι σημαίνει γαλήνη; Σημαίνει: αποδέχομαι τον εαυτό μου και του φέρομαι με καλοσύνη. Δεν τον κατηγορώ, δεν τον μειώνω, δεν τον βρίζω. Τον εκτιμώ και των σέβομαι όπως είναι – με τα μειονεκτήματα και τα ατέλειές του.
- Βλέπω τα λάθη και τα μειονεκτήματά μου, και προσπαθώ να τα διορθώσω χωρίς να καταρρακώνομαι από αυτά.
- Αποδέχομαι κάποια σημεία μου που ίσως δεν μπορώ να διορθώσω αυτή τη στιγμή και συγχωρώ τον εαυτό μου για αυτά.
- Βλέπω τον εαυτό μου σαν τον καλύτερό μου φίλο που τον αγαπάω ακόμα κι αν αποτύχει σε κάτι, αν κάνει λάθος, αν δεν φερθεί καλά.
- Βλέπω τα θετικά και τα πλεονεκτήματά μου, επιβραβεύω τον εαυτό μου για αυτά και εστιάζω σε αυτά.
Ας ζητήσουμε λοιπόν από τον Άγιο Βασίλη να μας φέρει γαλήνη. Μόνο που πρέπει να θυμόμαστε ότι ο Άγιος Βασίλης είναι μέσα μας. Και το υπέροχο αυτό δώρο πρέπει να το κάνουμε εμείς στον εαυτό μας! Το δώρο αυτό δεν θέλει λεφτά- θέλει απόφαση και εσωτερική δουλειά. Ας το χαρίσουμε λοιπόν στον εαυτό μας – το αξίζουμε!

Καλές γιορτές και ένα φωτεινό, δημιουργικό 2024!
21 Δεκεμβρίου, 2023