Κατηγορία: NEWS

  • Πώς ο covid-19 άλλαξε την ζωή της νεολαίας

    Πώς ο covid-19 άλλαξε την ζωή της νεολαίας

    Ελένη Λάσκου, πρωτοετής φοιτήτρια Φιλολογίας ΑΠΘ:

    Ένας χρόνος πανδημία. Πόσο θεωρείτε ότι έχει επηρεάσει όλη αυτή η κατάσταση τη νέα γενιά;

    Η πανδημία έχει αναμφίβολα επηρεάσει όλες τις ηλικιακές ομάδες, συνεπώς και τους νέους. Ο εγκλεισμός ειδικότερα, ήρθε για να φέρει τα πάνω κάτω στη ζωή μας. Υπό άλλες συνθήκες αυτή τη περίοδο θα βρισκόμασταν στη πόλη των σπουδών μας, στα αμφιθέατρα, στα μαγαζιά και τις πλατείες. Παρολαυτά μας βρίσκει στα σπίτια μας, μπροστά από την οθόνη του υπολογιστή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αισθανόμαστε σε μεγάλο βαθμό αποκομμένοι από τον κοινωνικό μας περίγυρο. Προσωπικά νιώθω ότι έχω χάσει τον έλεγχο της ζωής μου, εννοώντας ότι μέσα στην όλη αβεβαιότητα της πανδημίας είναι πολύ δύσκολο να μείνω πίστη σε ένα πρόγραμμα, κάτι που μου έχει στοιχίσει ψυχολογικά. Θα έλεγα ότι τα κυρίαρχα συναισθήματα είναι ο φόβος, το άγχος και η αμφιβολία.

     Ποια είναι τα κυριότερα προβλήματα για τη νεολαία σήμερα και ποια θα είναι στο μέλλον;

    Η σημερινή νεολαία είναι πιο δυνατή από ποτέ και με έντονο συναίσθημα κοινωνικής ευθύνης, αλλά παράλληλα και αρκετά μπερδεμένη λόγω της πληροφόρησης των media. Για αυτόν τον λόγο θα έλεγα ότι είμαστε αντιμέτωποι με εμπόδια και όχι προβλήματα. Μερικά από τα εμπόδια είναι σίγουρα η εμμονή που έχουμε με τα social media. Είμαστε η πρώτη γενιά που βιώνει τον κόσμο μέσα στην τεχνολογία, έτσι δεν έχουμε ανθρώπους να μας καθοδηγήσουν με ορθό και όχι συντηρητικό και διστακτικό τρόπο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να είμαστε προσηλωμένοι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και για αυτό τείνουμε πολλές φορές να δίνουμε μεγαλύτερη σημασία στην εικόνα παρά στην πνευματική καλλιέργεια, ακριβώς επειδή αισθανόμαστε ανεπαρκείς και ανασφαλείς απέναντι στην τελειότητα του Διαδικτύου. Επιπλέον, αν και Έχει γίνει σχεδόν κλισέ ένα από τα εμπόδια που βρίσκονται στον δρόμο των νέων είναι σίγουρα τα αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης. Όταν έχουμε μεγαλώσει μέσα στην ανησυχία και τον φόβο που μας έχουν μεταφέρει, άθελά τους, οι γονείς μας, για τους χαμηλούς μισθούς, την ανεργία και γενικά τον φόβο για το αύριο, είναι λογικό να βγαίνουμε στην κοινωνία σχεδόν έντρομοι. Αυτός είναι, κατ εμέ, και ο λόγος για τον οποίο βλέπουμε ομάδες σαν την πρωτοβουλία να πολλαπλασιάζονται, γιατί οι νέοι έχουν την ανάγκη να αισθάνονται μέλη ενός συνόλου που μοιράζεται τα ίδια άγχη και αξίες και ιδανικά με αυτούς.

    Λαμβάνετε θέση στην επικαιρότητα χωρίς χρωματισμούς. Πόσο εύκολο είναι αυτό;

    Η Πρωτοβουλία Νέων είναι μια ανεξάρτητη ακομμάτιστη οργάνωση νέων. Πιστεύουμε στη δύναμη των νέων να αγωνίζονται για τα δικαιώματα τους και να διεκδικούν ενα καλύτερο μέλλον όσον αφορά την παιδεία, τον πολιτισμό, το περιβάλλον στο οποίο ζουν. Οι νέοι έχουν την ανάγκη να εκφράζουν τις κοινωνικές και πολιτικές τους πεποιθήσεις και να τις μοιράζονται με άλλους συνομηλίκους τους, έχουμε φτάσει σε ένα σημείο όμως που αυτό δεν αρκεί και για αυτό έχουν δημιουργηθεί οι παρατάξεις και οι κομματικές νεολαίες. Αυτό που εμείς προσπαθούμε να κάνουμε, και για αυτό διαφέρουμε, είναι να απέχουμε από κομματικά συμφέροντα. Σαφώς και έχουμε μια ιδεολογική γραμμή, κοινωνικά και πολιτικά πιστεύω, τα οποία όμως δεν κατευθύνονται από πουθενά.

     Ποιος είναι ο στόχος της Πρωτοβουλίας;

    Όσο ουτοπικό και αν φαντάζει ο κύριος στόχος της πρωτοβουλίας είναι η ουσιαστική αλλαγή της χώρας μας. Ειδικότερα επιδιώκουμε κοινωνική δικαιοσύνη σε έναν κόσμο χωρίς διακρίσεις, ένα αληθινό κράτος πρόνοιας, καλύτερες συνθήκες εργασίας και εκπαιδευτικό σύστημα. Πιστεύουμε στην νέα γενιά και στην δύναμη της. Άλλωστε αν δεν φέρουμε εμείς την αλλαγή, ποιος θα το κάνει;

    Διοργανώνετε και δράσεις. Πόσο σας επηρέασε η πανδημία; Οδήγησε σε αναπροσαρμογή της δράσης σας;

    Πριν την πανδημία είχαμε διοργανώσει καθαρισμούς πάρκων και παραλιων, είχαμε συμμετάσχει σε διαμαρτυρίες για την κλιματική αλλαγή κλπ. Σε συνθήκες εγκλεισμού οι δράσεις μας ειναι περιορισμένες καθώς η υγεία όλων μας προέχει. Ωστόσο δεν παραμένουμε αδρανείς, εκφραζόμαστε με κάθε δυνατό τρόπο και προσπαθούμε να είμαστε όσο το δυνατό πιο ενεργοί σε κοινωνικά ζητήματα. Έχουμε καταλήξει στο ότι η «συνταγή» για να πάει μπροστά ένα εγχείρημα σαν το δικό μας είναι ο συνδυασμός δράσεων με τα social media. Αυτόν τον καιρό η δραστηριότητα μας περιορίζεται κυρίως στο διαδίκτυο. Γενικά, σχεδόν καθημερινά μιλάμε μέσω τσατ αλλά και κλήσεων για διάφορα θέματα Κάθε τομέας οργανώνει ανά χρονικά διαστήματα κλήσεις στις οποίες τιθονται προβληματικές και αναζητώνται καίριες λύσεις. Έχουμε πραγματοποιήσει κάποια live και τώρα διοργανώνουμε το πρώτο μας διαδικτυακό event με θέμα «βία της ευθύνης» στο οποίο συμμετέχουν ακαδημαϊκοί.

    Θάνος Παπαδογιάννης, πρωτοετής φοιτητής Πολιτικών Επιστημών Ρεθύμνου:

    Ένας χρόνος πανδημία. Πόσο θεωρείτε ότι έχει επηρεάσει όλη αυτή η κατάσταση τη νέα γενιά;

    Η πανδημικη αυτή κρίση που υπάρχει στον κόσμο τον τελευταίο χρόνο, μας έχει επηρεάσει όλους. Παρ’ όλα αυτά οι νέοι νομίζω πως είναι εκείνοι οι οποίοι δέχονται την περισσότερη πίεση κι αυτό γιατί τώρα που βρισκόμαστε στα πιο “επαναστατικά” και δημιουργικά μας χρόνια, δυστυχώς παραμένουμε κλεισμένοι μέσα στα σπίτια μας δίχως να μπορούμε να νιώσουμε πως εκμεταλλευόμαστε την αξία του νεαρού της ηλικίας μας. Οι πράξεις είναι λίγες και τα συναισθήματα όλο και εντονότερα.

    Ποια είναι τα κυριότερα προβλήματα για τη νεολαία σήμερα και ποια θα είναι στο μέλλον;

    Νομίζω πως σήμερα ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που μας αφορούν είναι η παιδεία. Οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών δεν συζητούν με τους μαθητές και φοιτητές, απλώς αποφασίζουν και διατάζουν αυτά τα οποία επιθυμούν εκείνοι και οι ισχυροί υποστηρικτές τους. Επίσης κάτι το οποίο μας αφορά άμεσα είναι πως ακόμα και εν έτη 2021 δεν είναι σίγουρα και προφανή τα ανθρώπινα δικαιώματα για όλους. Επιπλέον ένα από τα κυριότερα ζητήματα που αντιμετωπίζουμε αυτή τη στιγμή, αλλά και όσο περνούν τα χρόνια θα γίνεται όλο και πιο δύσκολο, είναι η κλιματική αλλαγή. Εμείς θα είμαστε οι γενιές που θα βιώσουμε πολυ σκληρά τι πάει να πει κλιματική αλλαγή, θα γίνουμε θύματα κοσμοϊστορικών γεγονότων που οι προηγούμενες γενιές αγνοούσαν και αγνοούν.

     Λαμβάνετε θέση στην επικαιρότητα χωρίς χρωματισμούς. Πόσο εύκολο είναι αυτό;

    Αυτό το οποίο προσπαθούμε όχι απλά δεν είναι εύκολο, αλλά είναι πολύ δύσκολο. Οι απόψεις οι οποίες εκφράζουν την Πρωτοβουλία Νέων, μπορεί σε κάποια σημεία να συμφωνούν με κάποιο ή κάποια κόμματα, αυτό δεν σημαίνει όμως ότι τα εκπροσωπούμε ούτε ότι είμαστε νεολαία των κομμάτων αυτών. Παίρνοντας θέση λοιπόν στα ζητήματα που μας απασχολούν και μας εκφράζουν κάποιοι μας χαρακτηρίζουν κομματικά και αυτό είναι αναπόφευκτο. Όμως αν κάποιος γίνει μέλος μας και λάβει μέρος στις συναντήσεις μας, που προς το παρόν είναι διαδικτυακές, θα καταλάβει ότι ούτε δικηγόρους έχουμε από πίσω μας ούτε κομματικά βέλη στην φαρέτρα μας για να μας προστατεύουν, είμαστε νέοι με προοδευτικές ιδέες και ελπίδα που προσπαθούμε και θα προσπαθούμε να αφήσουμε τον κόσμο καλύτερο για τις επόμενες γενιές.

     Ποιος είναι ο στόχος της Πρωτοβουλίας;

    Στόχος της Πρωτοβουλίας Νέων είναι η κινητοποίηση όσων περισσότερων νέων είναι δυνατό. Αυτή τη στιγμή οι αποφάσεις λαμβάνονται από κυβερνήσεις με σταθερή ατζέντα και κομματισμό. Αυτό το οποίο εμείς θέλουμε να επιδιώξουμε είναι το καλύτερο για την κοινωνία μας και τον κόσμο εκεί έξω, δεν θέλουμε ούτε λεφτά στη τσέπη μας, ούτε κορεσμένα πρόσωπα που υποστηρίζουν συνεχώς τα ίδια και τα ίδια. Θέλουμε ισότητα για όλους και σε όλους τους τομείς.

    Διοργανώνετε και δράσεις. Πόσο σας επηρέασε η πανδημία; Οδήγησε σε αναπροσαρμογή της δράσης σας;

    Δυστυχώς η πανδημία έβαλε ένα φρένο στα σχέδια μας για το 2020-2021. Δεν μπορούμε να κάνουμε κινητοποιήσεις, δεν μπορούμε να κάνουμε συναντήσεις μελών, είμαστε γενικά αποκομμένοι λίγο. Παρ’όλα αυτά δεν το βάλαμε κάτω, οργανώσαμε διαδικτυακές δράσεις για το κλίμα, για την παιδεία και για κάθε σημείο τομής της επικαιρότητας. Εκμεταλλευτήκαμε την οικειότητα που έχουμε με την τεχνολογία και κάναμε ότι περισσότερο μπορούσαμε μέσω του διαδικτύου και των πλατφορμών που χρησιμοποιούμε.

    Ανδρέας Χριστόπουλος, μαθητής β΄λυκείου του 2ου ΓΕΛ Νέας Μάκρης

    Ένας χρόνος πανδημία. Πόσο θεωρείτε ότι έχει επηρεάσει όλη αυτή η κατάσταση τη νέα γενιά;

    Οι νέοι είμαστε εμφανώς εξαντλημένη από την κατάσταση του εγκλεισμού που βιώνουμε εδώ και σχεδόν έναν χρόνο. Η πολύωρη έκθεση σε οθόνες που απαιτεί τηλεκπαίδευση έχει κουράσει φοιτητές και μαθητές που επιθυμούν να επιστρέψουν στο φυσικό περιβάλλον μάθησης το οποίο αποδεικνύεται αναντικατάστατο. Ακόμα αφογκραζόμενος τους συνομηλίκους μου και τον ίδιο μου τον εαυτό παρατηρώ μια έντονη ψυχολογική κατάπτωση και πίεση . Η κατάσταση είναι σαφώς δυσκολότερη για όσους μαθητές προετοιμάζονται για τις πανελλήνιες εξετάσεις με τις καινούργιες νομοθετικές μεταρρυθμίσεις στον τρόπο εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση να εντείνουν την πίεση. Εξίσου ο περιορισμός της κοινωνικής αλληλεπίδρασης έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τη ψυχολογία μας.

     Ποια είναι τα κυριότερα προβλήματα για τη νεολαία σήμερα και ποια θα είναι στο μέλλον;

    Η δεκαετής σχεδόν κοινωνικοοικονομική κρίσης που έχει πλήξει τη χώρα μας, έχει έντονο αντίκτυπο στη νέα γενιά τόσο σε ψυχολογικό όσο και σε ηθικό επίπεδο. Η αβεβαιότητα στην αγορά εργασίας με τα ποσοστά ανεργίας στους νέους να αγγίζουν το 30% επιφορτίζει με άγχος και ανασφάλεια τους υποψήφιους νέους εργαζόμενους με τη μετανάστευση σε κάποια χώρα του εξωτερικού να αποτελεί πολλές φορές αναγκαστική διέξοδο. Εξίσου η πλειοψηφία των εφήβων θεωρεί καταπιεστικό και εξαντλητικό το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας μας ιδίως ως αναφορά το λύκειο και τις πανελλαδικές με το εκπαιδευτικό σύστημα να μην προσφέρει ουσιαστικά εφόδια και ορθό προσανατολισμό. Δυστυχώς καμία κυβέρνηση δεν αφουγκράζεται τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς των μαθητών προβαίνοντας σε ριζικές μεταρρυθμίσεις. Αντιθέτως τα μέτρα και τα νομοσχέδια που ψηφίζονται δυσχεραίνουν την κατάσταση και δεν επιφέρουν βελτιωτικές αλλαγές.

    Λαμβάνετε θέση στην επικαιρότητα χωρίς χρωματισμούς. Πόσο εύκολο είναι αυτό;

    Η πολιτικοποίηση μέσω της σφυρηλάτησης πολιτικής ιδεολογίας και κοσμοαντίληψης αποτελεί αναμφίβολα υποχρέωση κάθε δημοκρατικού πολίτη για την εύρυθμη και εποικοδομητική λειτουργία του πολιτεύματος. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν τα προαναφερθέντα δεν συνοδεύονται από διαλλακτικότητα και αμεροληψία που είναι εξίσου σημαντικά συστατικά της δημοκρατίας. Δυστυχώς στο δημόσιο διάλογο της χώρας μας παρατηρείται πόλωση και φανατισμός με αρκετούς πολίτες να προσκολλώνται σε ιδεολογίες και κόμματα αδυνατώντας να διεξάγουν υγιή και ουσιαστικό διάλογο με ανθρώπους αντίθετων απόψεων. Βεβαίως αυτό απαιτεί πολιτική ωριμότητα και πρόθεση συλλογικής προόδου γεγονός που εκλείπει και από πολλούς πολιτικούς. Η προσωπική τάση μου για επιδίωξη διαλόγου και αλληλεπίδρασης με οποιονδήποτε πολιτικό χώρο βρήκε έκφραση στην Πρωτοβουλία Νέων ένα κίνημα ακομμάτιστο που αποσκοπεί στον ουσιαστικό δημοκρατικό διάλογο για την κοινωνική ανασυγκρότηση.

     Ποιος είναι ο στόχος της Πρωτοβουλίας;

    Κύριο μέλημα της Πρωτοβουλίας Νέων είναι η ανάδειξη των προβλημάτων της νέας γενιάς διανοίγοντας διαύλους επικοινωνίας με μαθητές και φοιτητές σε όλη τη χώρα. Η δράση της εκτείνεται σε ένα ευρύ φάσμα κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων επιθυμώντας να εκφράσει τους προβληματισμούς, τις ιδέες και τις αντιλήψεις των νέων ανθρώπων προοδευτικά και ριζοσπαστικά.

    Διοργανώνετε και δράσεις. Πόσο σας επηρέασε η πανδημία; Οδήγησε σε αναπροσαρμογή της δράσης σας ;

    Αν και θα περίμενε κανείς η πανδημία να αποτελέσει περίοδο αναδίπλωσης της Πρωτοβουλίας, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως η δυναμικότητά της έχει κλιμακωθεί τον τελευταίο έτος. Μέσα σε μία ιδιαίτερη χρονιά τα μέλη της Πρωτοβουλίας σε όλη την Ελλάδα ανέβηκαν από 100 σε 1.400. Μεγάλη βάση δόθηκε στα social media στα οποία αναδείχθηκε η πολιτική θέση και το όραμα της Πρωτοβουλίας αλλά και πραγματοποιήθηκαν και συνεχίζουν να πραγματοποιούνται διαδικτυακές ομιλίες, συζητήσεις και συμβολικές δράσεις. Πιστεύω πως η Πρωτοβουλία νέων αποτελεί μια όαση ορθολογισμού και διαλλακτικού δημοκρατικού διαλόγου σε ένα πολιτικό σκηνικό που επικρατεί ο λαϊκισμός και η ανοσιότητα γεγονός που αναδεικνύεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ωθεί όλο και περισσότερους νέους στην ενεργό συμμετοχή.

    Δήμητρα Πολίτη, μαθήτρια γ΄λυκείου του 1ου ΓΕΛ Κουφαλίων:

    Ένας χρόνος πανδημία. Πόσο θεωρείτε ότι έχει επηρεάσει όλη αυτή η κατάσταση τη νέα γενιά;

    Ένας χρόνος πανδημία! Η κατάσταση προφανώς και έχει επηρεάσει τη νέα γενιά κατά πολύ σε όλους τους τομείς. Τηλεκπαίδευση -ή και τηλεργασία- είναι μερικά από τα σημαντικότερα σημεία της αρνητικής επιρροής της πανδημίας, -όχι όμως τα μοναδικά- διότι όλοι ξέρουμε ότι τίποτε δεν αντικαθιστά τη δια ζώσης εκπαίδευση, αλλά και εργασία.

     Ποια είναι τα κυριότερα προβλήματα για τη νεολαία σήμερα και ποια θα είναι στο μέλλον;

    • Η εκπαίδευση φυσικά πλήττεται -ελπίζουμε όλοι όχι ανεπανόρθωτα- όπως προαναφέρθηκε. Ως μαθήτρια τρίτης λυκείου σε σχολείο του Νόμου Θεσσαλονίκης, θέλω να δηλώσω πως θα κληθώ να δώσω πανελλήνιες εξετάσεις τον Ιούνιο έχοντας βγάλει το 80% της ύλης διαδικτυακά, και αυτό ναι αποτελεί μεγάλο πρόβλημα της δικής μας φουρνιάς. •Επαγγέλματα που είναι θεωρούνται κυρίως “νεανικά” επαγγέλματα, λ.χ. σερβιτόροι/-ες, πωλητές/-τριες κτλ., βρίσκονται σε αναστολή, με αποτέλεσμα η ανεργία στη γενιά μας να έχει χτυπήσει “κόκκινο”, πιο βαθύ και από αυτό που βρίσκεται η Αττική σήμερα! •Τέλος, πρέπει να αναφέρουμε ότι το αίσθημα της απαγόρευσης της νεανικής μας διασκέδασης, έχει δημιουργήσει ένα πολύ στενό κλοιό οδηγώντας πολλούς από μας “στην παρανομία του κορωνοπάρτι”. Όμως όλα αυτά δεν είχαν ξεκινήσει από την αρχή της καραντίνας, όμως σχεδόν από την αρχή αυτής παρατηρήθηκε και παρατηρείται μια επίθεση απέναντι στη νέα γενιά από την κυβέρνηση. Πρέπει να διασωθεί παντού και να γίνει αντιληπτό από παντού ότι η λεγόμενη και χιλιοειπωμένη “ατομική ευθύνη” δεν είναι το μετρό που θα σώσει τη χώρα μας από τον “αόρατο εχθρό”.

    Λαμβάνετε θέση στην επικαιρότητα χωρίς χρωματισμούς. Πόσο εύκολο είναι αυτό;

    Για εμάς που ξέρουμε ποιοι είμαστε τι πρεσβεύουμε και τους στόχους μας δεν είναι δύσκολο να λαμβάνουμε θέση στην επικαιρότητα χωρίς χρωματισμούς. Δυστυχώς όμως στη χώρα μας εκλείπει ιδιαίτερα η πολιτική δράση χωρίς την επιρροή των κομμάτων, με αποτέλεσμα πολλοί χωρίς να έχουν μιλήσει με τα παιδιά της πρωτοβουλίας μας, χωρίς να έχουν ακούσει, να έχουν μάθει ποιοι είμαστε και τι σκοπούς έχουμε, πως ξεκινήσαμε, πως φτάσαμε εδώ που φτάσαμε, πως θα συνεχίσουμε, να πιστεύουν ότι είμαστε “κρυφά” φερέφωνα επισήμων κομματικών νεολαίων. Το παραπάνω είναι απόρροια του γεγονότος ότι αρκετές φορές μπορεί να συμφωνούμε με τις προτάσεις και τα προγράμματα που δημοσιεύουν και διάφορα κόμματα της κεντροαριστεράς. Για αυτό λοιπόν προτείνουμε και θέλουμε να παρακινήσουμε την αποβολή από την ελληνική κοινωνία της αντίληψης του ότι πίσω από κάθε πολιτική οργάνωση και δράση κρύβεται ένα κόμμα…

    Ποιος είναι ο στόχος της Πρωτοβουλίας;

    Στόχος μας, λοιπόν, είναι ο κόσμος που θα κληροδοτήσουμε στα παιδιά μας να είναι καλύτερος από αυτόν που κληρονομήσαμε, με ό,τι συνεπάγεται αυτό. Αναλυτικότερα, όλοι οι άνθρωποι να έχουν ίσα δικαιώματα και ίσες υποχρεώσεις στην κοινωνία ανεξάρτητα από την οικονομική και κοινωνική τους κατάσταση. Η κλιματική αλλαγή, δυστυχώς, είναι εδώ και αν συνεχίσουμε με τους ίδιους ρυθμούς αστικής ζωής θα είναι για πάντα μέχρι, δηλαδή το τέλος των πάντων που όλο και θα πλησιάζει πιο κοντά. Η παιδεία είναι ένας από τους κύριους λόγους που ξεκινήσαμε αυτή τη δράση. Όλοι ξέρουμε ότι το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας μας, δεν έχει απλώς κενά, αλλά θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως “κενό”, αφού δεν καταφέρνει να αναπτύξει αισθήματα αγάπης, σεβασμού και λαχτάρας για μόρφωση στα παιδιά. Τέλος, ο πολιτισμός μας, η ιστορία μας, η γλώσσα μας είναι η ταυτότητα μας. Γι’αυτό και μεις θα κάνουμε τα πάντα για να την διαφυλάξουμε.

    Διοργανώνετε και δράσεις. Πόσο σας επηρέασε η πανδημία; Οδήγησε σε αναπροσαρμογή της δράσης σας;

    Ναι, λοιπόν είναι γεγονός! Είμαστε και μεις από αυτούς που χάλασαν τα σχέδια τους λόγω του Covid! Η πανδημία μας περιόρισε στο χώρο των διαδικτυακών δράσεων. Βέβαια πρέπει να πούμε πως παρατηρήσαμε μια θεαματική αύξηση των μελών μας κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε όμως αν μπορούσαμε να δράσουμε χωρίς να έχουμε στο νου μας τον “αόρατο κίνδυνο”, ότι η προαναφερθείσα αύξηση δεν θα ήταν ακόμα πιο θεαματική!

  • 6 tips για μια πιο υγιεινή ζωή

    6 tips για μια πιο υγιεινή ζωή

    Προσπαθούμε συνεχώς να χάσουμε βάρος, να αποκτήσουμε πιο λαμπερή επιδερμίδα, να ανανεώσουμε την κοινωνική μας ζωή, να γίνουμε καλύτερες στη δουλειά μας, θέτοντας συνεχώς στόχους. Τις περισσότερες φορές όμως όχι μόνο δεν είναι βιώσιμοι, αλλά δεν βοηθούν στην ψυχική μας υγεία.

    Αν ο νέος χρόνος σας βρίσκει ακόμα σε περίοδο προσαρμογής, έχουμε μερικά tips για να αποκτήσεις πιο υγιεινές συνήθειες χωρίς το άγχος της αλλαγής. Συνήθως, είναι αυτά τα μικρά πράγματα που δεν έχετε σκεφτεί.

    Τακτοποιήστε την ακαταστασία

    Ρίξτε μία ματιά στο περιβάλλον σας. Εάν τα συρτάρια και τα ντουλάπια είναι γεμάτα από πράγματα, ήρθε η ώρα να τακτοποιήσετε την ακαταστασία. Το καθαρό μυαλό χρειάζεται και τακτοποιημένους χώρους. Αφιερώστε χρόνο για να καθαρίσετε και να τακτοποιήσετε τόσο τον προσωπικό όσο και τον επαγγελματικό σας χώρο, για να καταφέρετε να ελευθερωθείτε και ψυχικά.

    Γυμναστείτε λίγο

    Έχουμε την τάση να θέτουμε μεγαλεπήβολους στόχους στο κατώφλι κάθε νέας χρονιάς, με αποτέλεσμα να αποτυγχάνουμε μερικούς μήνες μετά. Βάλτε στο μυαλό σας μικρούς στόχους και νίκες, όπως για παράδειγμα να γυμνάζεστε όσο και όπως μπορείτε. Αυξήστε τον χρόνο που περπατάτε, κάντε καθίσματα το πρωί και πηγαίντε στο μάθημα χορού. Το σημαντικό είναι να κάνετε μικρά αλλά σταθερά βήματα.

    Πάρτε μαζί σας μία φίλη

    Η προπόνηση είναι πιο ευχάριστη όταν έχετε παρέα. Πάρτε μαζί σας μία φίλη που έχετε περίπου τις ίδιες αντοχές και κοινούς στόχους. Θα παρακινήσει η μία την άλλη και θα μοιραστείτε τη μικρή σας νίκη.

    Επιλέξτε τροφές που κάνουν καλό στον εγκέφαλο

    Υπάρχουν πολλές θρεπτικές ουσίες που μπορείτε να πάρετε από τα τρόφιμα που υποστηρίζουν την καλή λειτουργία του εγκεφάλου σας, τη διαχείριση του άγχους και που γενικά σε κάνουν πιο ευτυχισμένη. Δεν χρειάζεται να κάνετε μεγάλες αλλαγές για να βελτιώσετε τη διατροφή σας. Τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε ωμέγα-3, όπως μερικά ψάρια και οι ξηροί καρποί, καθώς και αυτά που είναι γεμάτα αντιοξειδωτικά, μπορούν να βοηθήσουν στην προστασία του εγκεφάλου από τη μείωση της μνήμης.

    Συγχωρέστε και προχωρήστε

    Τα αρνητικά συναισθήματα υποσκάπτουν την καλή σας υγεία τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Επιτρέψτε στον εαυτό σας να συγχωρέσει και να προχωρήσει, χωρίς αυτό να σημαίνει να δεχτείτε άσχημες συμπεριφορές και τοξικούς ανθρώπους. Η συγχώρεση είναι μία καθαρά προσωπική διαδικασία που μπορεί να σημαίνει ότι θα συνεχίσετε τη ζωή σας χωρίς έναν συγκεκριμένο άνθρωπο ή κατάσταση.

    Μάθετε κάτι καινούργιο

    Προκαλέστε τον εγκέφαλό σασ μαθαίνοντας να μαγειρεύετε, να ζωγραφίζετε ή να μιλάτε μια νέα γλώσσα. Δοκιμάστε γιόγκα, διαλογισμό ή Tai Chi. Επιλέξτε κάτι που νομίζετε ότι θα ήταν ενδιαφέρον ή χρήσιμο να μάθετε. Όσο περισσότερο μπορούμε να ενεργοποιήσουμε τις γνωστικές λειτουργίες του εγκεφάλου μας, τόσο καλύτερη είναι η βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη μνήμη μας, καθώς και ο συντονισμός των χεριών και των οφθαλμών μας”, εξηγεί η κλινικής ψυχολόγος Sanam Hafeez, PsyD.

    Πηγή: Missbloom.gr

  • 11 μικρές αλλαγές που θα κάνουν το σπίτι σας πιο φιλικό προς το περιβάλλον

    11 μικρές αλλαγές που θα κάνουν το σπίτι σας πιο φιλικό προς το περιβάλλον

    Τα πλαστικά μίας χρήσης και οι εκπομπές CO2 είναι οι μεγαλύτερες πηγές ρύπανσης. Δεν μπορούν όλοι να αντέξουν οικονομικά ηλιακούς συλλέκτες ή συσκευές Energy Star, αλλά όλοι όμως μπορούμε να κάνουμε μικρές αλλαγές στα σπίτια μας. Αυτές οι αλλαγές είναι φιλικές στο περιβάλλον, οικονομικές και δεν χρειάζονται πολύ χρόνο και είναι αποτελεσματικές, σύμφωνα με το άρθρο της ιστοσελίδας Bio friendly Planet.

    Πλύνετε τα ρούχα σας με κρύο νερό

    Μέχρι το 90% της ενέργειας που χρησιμοποιείται από ένα πλυντήριο πηγαίνει προς θέρμανση νερού, σύμφωνα με την Energy Star. Επομένως, παραλείψτε τη θέρμανση και απλώς χρησιμοποιήστε το πλυντήριο σας στη ρύθμιση κρύου νερού. Με αυτόν τον τρόπο, μειώνετε την εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα, αλλά διατηρείτε και τα ρούχα σας σε άριστη κατάσταση για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, καθώς το ζεστό νερό μπορεί να φθείρει το ύφασμα και να κάνει τα πολύχρωμα ρούχα σας λιγότερο ζωντανά.

    Εάν πιστεύετε ότι η ρύθμιση του κρύου νερού δεν λειτουργεί σωστά, μπορείτε να δοκιμάσετε τη ζεστή ρύθμιση. Ενεργειακά, είναι ακόμα καλύτερο από το να χρησιμοποιείτε ζεστό νερό, αλλά και πιο αποτελεσματικό για τον καθαρισμό από το κρύο νερό.

    Αποφύγετε το στεγνωτήριο

    Κατά τη διάρκεια ηλιόλουστων και ζεστών μηνών, είναι σχεδόν κρίμα να μην στεγνώνετε τα ρούχα σας έξω. Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο για το στέγνωμα των ρούχων στον καθαρό αέρα. Για να μην αναφέρουμε, τα ρούχα και τα κλινοσκεπάσματα σας θα διαρκέσουν περισσότερο αν τα κρεμάσετε έξω αντί να τα στεγνώσετε στο στεγνωτήριο. Εάν δεν έχετε κήπο ή αυλή όπου μπορείτε να στεγνώσετε τα ρούχα σας, μπορείτε να εγκαταστήσετε μια σχάρα στεγνώματος στο μπαλκόνι σας και να διατηρήσετε τα παράθυρα ανοιχτά για να επιτρέψετε στον ήλιο να στεγνώσει τα ρούχα σας πιο γρήγορα.

    DIY αντί για νέες αγορές

    Γιατί να αγοράσετε νέα προϊόντα  όταν μπορείτε να γίνετε δημιουργικοί και να εμπλέξετε την οικογένειά σας σε ένα διασκεδαστικό έργο Σαββατοκύριακου; Στο ιντερνέτ μπορείτε να βρείτε πολλούς οδηγούς DIY που θα σας βοηθήσουν να μεταμορφώσετε πλήρως το σπίτι σας.

    Αντικαταστήστε τις απλές λάμπες με λαμπτήρες LED

    Η επένδυση στους σωστούς ενεργειακά αποδοτικούς λαμπτήρες κάνει τεράστια διαφορά. Δεν θα χρησιμοποιείτε μόνο λιγότερη ηλεκτρική ενέργεια, αλλά θα κάνετε και το σπίτι σας πιο φιλικό προς το περιβάλλον. Ανεξάρτητα από το πόσο δελεαστικοί είναι οι λαμπτήρες πυρακτώσεως, οι λαμπτήρες LED είναι η καλύτερη εναλλακτική λύση. Διαρκούν περισσότερο, είναι φιλικοί προς το περιβάλλον και σας βοηθούν να εξοικονομήσετε χρήματα μακροπρόθεσμα.

    Χρησιμοποιήστε έναν προγραμματιζόμενο θερμοστάτη

    Γίνετε ‘’πράσινοι’’ εγκαθιστώντας έναν προγραμματιζόμενο θερμοστάτη για την παρακολούθηση των συστημάτων ψύξης και θέρμανσης. Ένας θερμοστάτης μπορεί να μειώσει το κόστος του λογαριασμού σας και να κάνει το σπίτι σας πιο φιλικό προς το περιβάλλον ταυτόχρονα.

    Αποκτήστε έναν κάδο ανακύκλωσης και έναν κάδο κομποστοποιήσης

    Εάν διαθέτετε κάδο ανακύκλωσης, θα γνωρίζετε καλύτερα την ανακύκλωση γυάλινων φιαλών, βάζων, χαρτιού και άλλων αντικειμένων που πρέπει να ανακυκλώνονται.

    Ένας κάδος κομποστοποίησης θα σας βοηθήσει να απαλλαγείτε από τα υπολείμματα και θα σας δώσει δωρεάν λίπασμα που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για τα φυτά σας. Αυτές τις μέρες, οι κάδοι κομποστοποίησης έχουν σχεδιαστεί για να είναι τακτοποιημένοι και χωρίς οσμές. Επιπλέον, διευκολύνουν τη ζωή σας, καθώς σας βοηθούν να μειώσετε τα οικιακά απορρίμματα.

    Φυτέψτε βότανα

    Σε περίπτωση που αναρωτιέστε τι να κάνετε με το λίπασμα, αυτή είναι η απάντησή σας – φυτέψτε τον δικό σας κήπο με βότανα. Τα βότανα δεν καταλαμβάνουν πολύ χώρο. Μπορείτε να τα φυτέψετε σε μικρά γλαστράκια και να τα φυλάξετε μέσα στο σπίτι, κοντά σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο. Το μεγάλο πλεονέκτημα; Θα έχετε πάντα φρέσκα βότανα για τα αγαπημένα σας πιάτα.

    Διακοσμήστε το σπίτι σας με φυτά

    Τα φυτά σε γλάστρες είναι αποτελεσματικά για τον καθαρισμό του εσωτερικού αέρα. Όχι μόνο αυτό, είναι επίσης ωραίο και κάνουν το σπίτι σας πιο φιλόξενο. Σίγουρα, χρειάζεται λίγη ευθύνη για τη φροντίδα των φυτών, αλλά  αξίζει τον κόπο.

    Φροντίστε τα παράθυρά σας

    Οι κουρτίνες και οι περσίδες δεν είναι μόνο για να κρατούν τους αδιάκριτους γείτονες μακριά, είναι επίσης εκεί για να κρατήσουν τη θερμότητα και τον κρύο αέρα έξω. Παρόλο που τα παράθυρά σας είναι κλειστά, η θερμότητα και ο κρύος αέρας μπορούν ακόμα να εισχωρήσουν. Εάν δεν έχετε ένα μεγάλο δέντρο για να προστατεύσετε το σπίτι σας από τον ήλιο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, το σπίτι σας μπορεί να γίνει σαν ‘’φούρνος’’. Η αναβάθμιση των κουρτινών και των περσίδων σας είναι σίγουρα ένας πολύ καλός τρόπος για να διατηρήσετε τη θερμοκρασία και να κάνετε το σπίτι σας πιο φιλικό προς το περιβάλλον. Η χρήση του κλιματιστικού όλη μέρα, κάθε μέρα κάνει σίγουρα κακό και στην τσέπη σας και στο περιβάλλον.

    Αγοράστε ένα φίλτρο νερού

    Είτε επιλέγετε ένα ολόκληρο σπίτι, ένα νεροχύτη ή μια βρύση , το σπίτι σας θα γίνει αμέσως πιο φιλικό προς το περιβάλλον εάν σταματήσετε να αγοράζετε πλαστικά μπουκάλια νερό. Ένα φίλτρο νερού εξοικονομεί χρόνο, χρήμα και βοηθά στη μείωση της ποσότητας πλαστικού μιας χρήσης που καταλήγει στους χώρους των απορριμμάτων.

    Χρησιμοποιήστε σπιτικά φυσικά προϊόντα καθαρισμού

    Τα φυσικά προϊόντα καθαρισμού είναι εξίσου αποτελεσματικά με τα κανονικά. Αλλά δεν περιέχουν επιβλαβείς χημικές ουσίες που είναι κακές για το περιβάλλον και την υγεία σας. Τα φυσικά προϊόντα καθαρισμού είναι ακριβότερα και δεν μπορούν όλοι να τα αντέξουν οικονομικά. Ωστόσο, μπορείτε να φτιάξετε τα δικά σας προϊόντα καθαρισμού χρησιμοποιώντας είδη όπως ξίδι, μαγειρική σόδα και χυμό λεμονιού.

    Photos by Pexels

     

  • Τα Χριστούγεννα κουβαλούν το χρέος μιας συγγνώμης κι ενός ευχαριστώ

    Τα Χριστούγεννα κουβαλούν το χρέος μιας συγγνώμης κι ενός ευχαριστώ

    Της Γεωργίας Ανδριώτου.

    Τα Χριστούγεννα πλησιάζουν… Τα σπίτια στολίζονται, οι κουζίνες αρχίζουν να μοσχομυρίζουν, τα πρόσωπα όλων χαλαρώνουν σιγά σιγά από την πίεση μια απαιτητικής καθημερινότητας. Τα Χριστούγεννα έχουν σίγουρα τη δική τους ξεχωριστή ομορφιά μέσα στη μουντάδα του χειμώνα.

    Και εκείνη τη στιγμή είναι που πατάς το κουμπί της παύσης… Συνειδητοποιείς ότι το πνεύμα των ημερών δεν είναι μόνο λαμπερά δέντρα με πολύχρωμα λαμπάκια ούτε εορταστικά ρεβεγιόν με περιποιημένες ομορφιές.

    Τα Χριστούγεννα κουβαλούν μέσα τους και ένα χρέος αποκλειστικά ανθρώπινο. Το χρέος μιας συγγνώμης κι ενός ευχαριστώ προς εκείνους που το αξίζουν. Ένα χρέος που δεν πυροδοτείται από καμιά υποχρέωση, αλλά από αυτό το αίσθημα δικαιοσύνης μέσα μας, που όσο τυφλή κι αν είναι, δεν παύει να είναι υπαρκτή.

    Βλέπεις, κανείς δεν είναι τέλειος. Και μέσα σ’ αυτήν την ατελή φύση μας που παλεύει να σταθεί όρθια κάτω από αντίξοες συνθήκες, έχουμε σίγουρα αδικήσει ανθρώπους. Κι όχι απαραίτητα με την έννοια της εξαπάτησης. Αλλά μ’ αυτήν την επιφανειακά ανώδυνη συμπεριφορά που έχει πληγώσει με διάφορους τρόπους. Με σκληρά λόγια που ξεπήδησαν από τα χείλη εν βρασμώ, με την αδιαφορία στα συναισθήματα και στις ανάγκες των άλλων, με πράξεις που σκοτείνιασαν το βλέμμα και κλείδωσαν την καρδιά τους.

    Αν χρωστάς μια συγγνώμη, ήρθε ο καιρός που πρέπει να την πεις. Δεν έχει θέση ο εγωισμός στον σεβασμό της ανθρώπινης ψυχής.

    Κι αν κάπου χρωστάς ένα ευχαριστώ. μην το στερήσεις από τον άλλον. Ένα ευχαριστώ για το χέρι που σου απλώθηκε στη δύσκολη στιγμή, για το χαμόγελο που αλάφρυνε την πίκρα σου, για τα αισθήματα που ανέκαθεν τα είχες δεδομένα. Να ξέρεις πως το ευχαριστώ είναι μια λέξη που ενώνει τα χείλη των ανθρώπων γιατί χαρίζει το ίδιο χαμόγελο. Κάθε ευχαριστώ και δυο χαμόγελα…

    Ναι, αν κάπου χρωστάς μια συγγνώμη κι ένα ευχαριστώ, ήρθε ο καιρός για να ξεχρεώσεις την οφειλή σου. Δυο λέξεις μόνο και λίγες συλλαβές κουβαλούν το πιο λαμπερό χριστουγεννιάτικο φως. Αυτό που ξεκινάει από μέσα μας και  μεταλαμπαδεύεται στους άλλους χείλη με χείλη, χαμόγελο, με χαμόγελο, σεβασμό με σεβασμό.

    Μια συγγνώμη κι ένα ευχαριστώ στον σύντροφο που δε σεβάστηκες τις στιγμές του. Στο παιδί σου για τη δύσκολη σου μέρα που του φόρτωσες, στον συνάδελφο γιατί αμφισβήτησες τις ικανότητές του.  Στον γέροντα που του μίλησες με απαξίωση και στον ταλαιπωρημένο άνεργο που στα δικά σου μάτια φάνηκε αποτυχημένος.

    Αν θέλεις πραγματικά να νιώσεις το βαθύ νόημα των Χριστουγέννων και να ξεφύγεις από την τυπολογία των καθιερωμένων ευχών, των επίπλαστων χαμόγελων και της επιφανειακής ευτυχίας, χάρισε δυο λέξεις εκεί που νομίζεις ότι τις οφείλεις.

    Κάποια χρέη θέλουν καρδιά και ευγένεια για να τα ξεπληρώσεις. Κι αυτά τα δυο είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης φύσης μας. Μπορεί να είναι ξεχασμένο, μπορεί να είναι παραμελημένο, αλλά κανένας δε γεννήθηκε άδικος και αγενής.

    Μια συγγνώμη κι ένα ευχαριστώ ίσως και να φέρουν τα Χριστούγεννα μέσα στην καρδιά σου… μήπως αυτό δε λαχταράς να νιώσεις κάθε χρόνο;

    Πηγή: awakengr.com

  • O ρόλος των τραπεζών  στη φτωχοποίηση της Ελληνικής κοινωνίας με τις ευλογίες Κεντρικής Τράπεζας και Κράτους

    O ρόλος των τραπεζών στη φτωχοποίηση της Ελληνικής κοινωνίας με τις ευλογίες Κεντρικής Τράπεζας και Κράτους

    Μολονότι πολλά έχουν γραφτεί, τα τελευταία 10 τουλάχιστον χρόνια, για την πτώχευση του ελληνικού κράτους, της οικονομίας του και των πολιτών του, θεωρώ ότι το θέμα παραμένει επίκαιρο, αφού καθημερινά, μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ‘’μικρομεσαίοι’’ πολίτες αυτής της χώρας, βιώνουν συνεχώς νέα επεισόδια, αυτού του ατέρμονα Αρμαγεδδώνα της οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής ζωής αυτής της χώρας. Ένα από τα τελευταία σενάρια, το νέο πτωχευτικό δίκαιο της Ελλάδας, και το ‘’κερασάκι στην τούρτα’’, η πανδημία, άσχετα αν αυτή ‘’ξέφυγε’’ από το εργαστήριο ή προήλθε από εκδίκηση της μητέρας φύσης.
    Ας πάρουμε όμως τα γεγονότα με τη σειρά, με αντικειμενική προσέγγιση, και με τη διαβεβαίωση μου ότι δεν έχω στόχο να θίξω ή να χαϊδέψω κανένα πολιτικό κόμμα ή παράταξη. Άλλωστε έχω δηλώσει πολλές φορές, απ’ αυτήν τη στήλη, ότι… δεν ελπίζω και δε φοβάμαι καμία πολιτική παράταξη… είμαι ελεύθερος, για να θυμηθούμε και λίγο τον Καζαντζάκη.

    Η κρίση του 2008 ξεκίνησε από την Αμερική και όλοι γνωρίζουμε πως εξαπλώθηκε εν μια νυκτί, σε όλο τον γνωστό, και άγνωστο κόσμο, αλλάζοντας με απίστευτη ταχύτητα την οικονομική, πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα του πλανήτη μας.
    Ωστόσο, πολύ σύντομα, αυτό που όλοι μας συνειδητοποιήσαμε, ήταν ότι οι ισχυροί και βασικοί υπαίτιοι αυτού του φαινομένου, όπως ήταν η Αμερική, όχι μόνο ξεπέρασαν τις αναταράξεις, αλλά βρέθηκαν και σε πλεονεκτική θέση, σε ένα περιβάλλον που χαρακτηριζόταν και συνεχίζει βέβαια να χαρακτηρίζεται, από υποβάθμιση αν όχι καταρράκωση κρατών, επιχειρήσεων και πολιτών.
    Κράτη όπως η Γερμανία, η Αμερική, η Κίνα και λιγότερο η Γαλλία, η Ολλανδία και οι Σκανδιναβικές χώρες, αντέδρασαν αμέσως, χάρις στις ισχυρές οικονομίες τους αλλά και την ελευθερία κινήσεων των κεντρικών τους τραπεζών, που άμεσα διοχέτευσαν τρισεκατομμύρια φρέσκου χρήματος στις αγορές τους, φρενάροντας την καλπάζουσα οικονομική και χρηματοπιστωτική λαίλαπα.


    Θύματα οι αδύναμες χώρες, χωρίς δυνατότητα αξιοποίησης των κεντρικών τους τραπεζών, για παροχή ρευστότητας μέσω αύξησης του κυκλοφορούντος χρήματος. Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία και πρωτίστως η Ελλάδα στον αντίποδα της Αμερικής, Γερμανίας, Κίνας, Γαλλίας κ.λπ. Τα αποτελέσματα γνωστά…
    Μνημόνια, απώλεια ανεξαρτησίας, ξεπούλημα όλων των φυσικών και τεχνικών μονοπωλίων της χώρας μας, όπως ενέργεια, τηλεπικοινωνίες, λιμάνια, αεροδρόμια, μεταφορές, υγεία (σχεδόν όλα τα ιδιωτικά Νοσοκομεία) και ‘’ων ουκ έστιν αριθμός’’… Την ίδια στιγμή, οι Έλληνες πολίτες, βρέθηκαν με ένα μεγάλο, για τις δυνατότητές τους, τραπεζικό δανεισμό, που έλαβαν την περασμένη δεκαετία, είτε για την ανάπτυξη και στήριξη των επιχειρήσεών τους είτε για τη βελτίωση των προσωπικών τους αναγκών (καταναλωτικά δάνεια). Με αύξηση της ανεργίας στο 25% τουλάχιστον, και με μείωση σχεδόν 30% του ΑΕΠ μέσα σε 6 χρόνια, δε χρειαζόταν πολύ σκέψη για να καταλάβει κανείς σε τι ελεύθερη πτώση βρεθήκαμε, σχεδόν όλοι μας, μέχρι την πρόσκρουση στον σκληρό πυθμένα της απόλυτης πτώχευσης. Ποιοι όμως ευθύνονται για αυτή την ελεύθερη πτώση;

    Γιατί ένα είναι βέβαιο: για ό,τι καλό ή κακό συμβαίνει σε μια οικονομία ή κοινωνία, υπάρχει μια άμεση σύνδεση ‘’αιτίας και αιτιατού’’.

    Η Ελλάδα, λέγεται επισήμως, ότι οφείλει την ελεύθερη πτώση της στα Δημοσιονομικά ελλείμματα. Δηλαδή, με απλά λόγια, το επίσημο κράτος ξόδευε κάθε χρόνο περισσότερα χρήματα από όσα θα έπρεπε. Άρα, αν αυτό είναι αλήθεια, και το κύριο αίτιο όλων των συμφορών μας είναι τα Δημοσιονομικά ελλείμματα, τότε θα πρέπει να χρεώσουμε την παρούσα κατάσταση στις κυβερνήσεις μας. Ποιες όμως κυβερνήσεις; Από πότε ξέφυγαν τα ελλείμματα;
    Θυμίζω ότι η Ελλάδα έγινε μέλος της ζώνης του ευρώ από τον Ιανουάριο του 2001, με συγκεκριμένα αυστηρά και οικονομικά κριτήρια και που ένα εξ αυτών ήταν ότι τα Δημοσιονομικά ελλείμματα δεν έπρεπε να ξεπερνούν το 3% του ΑΕΠ. Το 2009 που ξέσπασε η κρίση, το Δημόσιο Ελληνικό έλλειμμα άγγιξε, αν όχι ξεπέρασε, το 13%!! Τι έγινε μέσα σε 8 χρόνια; Πού ήταν όλα αυτά τα χρόνια ο Κεντρικός Έλληνας Τραπεζίτης; Γιατί δε χτύπησε το καμπανάκι όταν το 3% έγινε 5% ή 8%; Συμπέρασμα, ή μπήκαμε στην ευρωζώνη με πλασματικό έλλειμμα 3% ή η Κεντρική Τράπεζα και οι Κυβερνήσεις, μετά το 2001, κάνανε πάρτι και στραβά μάτια με στόχο πολιτικά συμφέροντα.


    Και πάμε τώρα στις Ελληνικές Εμπορικές Τράπεζες. Πριν από την λαίλαπα του 2009 καλούσαν τον κόσμο, θα έλεγα πιεστικά, να δανειστεί όσο χρήμα ήθελε, για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις του, για λόγους ταξιδίων και αναψυχής, για αγορά εξοπλισμού σπιτιών, για αγορά πρώτης, δεύτερης, ακόμα και τρίτης κατοικίας και ό, τι μπορεί κανείς να φανταστεί. Σήμερα, οι ίδιοι αυτοί τραπεζίτες κατηγορούν τους δανειολήπτες, που έχουν ‘’κοκκινίσει’’, ότι ευθύνονται γιατί δανείστηκαν απερίσκεπτα και πάνω από τις δυνατότητές τους.

    Την ίδια άποψη, δυστυχώς, έχουν υιοθετήσει και οι Έλληνες δικαστές που δικάζουν και στη συντριπτική πλειοψηφία καταδικάζουν τους κόκκινους δανειολήπτες, με την ίδια λογική, ότι δηλαδή αυτοί δανείστηκαν χωρίς καμία σύνεση. Όχι, κύριοι τραπεζίτες και κύριοι δικαστές. Δεν ευθύνονται, τουλάχιστον στη συντριπτική τους πλειοψηφία, οι Έλληνες δανειολήπτες. Ευθύνονται οι Τραπεζίτες με τα δελεαστικά τους δάνεια που στόχευαν στα υψηλά μπόνους των στελεχών τους και φταίνε, παράλληλα, γιατί οι Έλληνες πολίτες δεν είναι Οικονομολόγοι, ικανοί να προβλέψουν το τι έρχεται ή το τι μπορεί να προκύψει σε μία Οικονομία από τη μία στιγμή στην άλλη. Οικονομολόγοι είναι τα στελέχη των Τραπεζών, ο Κεντρικός Τραπεζίτης και το εκάστοτε Οικονομικό επιτελείο του Κράτους. Οι απλοί πολίτες, ακόμα και οι μικρομεσαίοι Επιχειρηματίες, είναι άνθρωποι με ανάγκες καθημερινότητας και με απλά όνειρα, όπως η ιδιωτική στέγαση, ένα ταξίδι αναψυχής, η τακτοποίηση ενός παιδιού που παντρεύεται. Οι προβλέψεις για οικονομικούς κύκλους, ξαφνικές χρηματοπιστωτικές κρίσεις, παγκόσμιες ή μη, αυξήσεις ή μειώσεις επιτοκίων δανεισμού, αυξήσεις ή μειώσεις καταθέσεων των εμπορικών Τραπεζών προς την Ελληνική Κεντρική Τράπεζα και άλλα τέτοια τεχνικά εργαλεία είναι αποκλειστική ευθύνη Κράτους, Κεντρικής Τράπεζας και εμπορικών Τραπεζών. Δεν είναι ευθύνη πολιτών και μικρομεσαίων. Σήμερα όμως, την ευθύνη και την εγκληματική αμέλεια των παραπάνω φορέων, την μετακυλίετε στους δανειολήπτες και μάλιστα με τις ευλογίες Κράτους και Δικαιοσύνης. Κάποιοι μάλιστα δικαστές, έχω ακούσει, ότι διατείνονται ότι οι κόκκινοι δανειολήπτες ευθύνονται για μειώσεις στους μισθούς των δικαστών. Όχι, κύριοι δικαστές, δεν ευθύνονται οι δανειολήπτες για όλα τα κακά που συνέβησαν σε αυτόν τον τόπο. Οι παραπάνω θεσμοί ευθύνονται και εσείς συχνά τους επιβραβεύετε, απλά γιατί αυτοί εξακολουθούν να έχουν το ‘’μαχαίρι και το καρπούζι’’ και τις τύχες όλων μας στα χέρια τους.

    ‘’Δίκαιον ουκ άλλον τι ή του κρείττονος συμφέρον’’…

    Και για να ολοκληρώσω το φιάσκο και το άδικο των κόκκινων δανείων, ας δούμε μαζί μια ακόμα αναμφισβήτητη πραγματικότητα.
    Σε τι ποσό ανέρχονται σήμερα τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια; Όπως έχει γραφτεί πολλές φορές επισήμως, τελευταία, στο ύψος των 80 περίπου δισεκατομμυρίων. Πολύ ωραία! Πόσα χρήματα έλαβαν οι συστημικές τράπεζες από το 2011 από χρήματα του ελληνικού λαού, από τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως «ELA» «ESM» και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα; Πάνω από 160 δισεκατομμύρια. Τα χρήματα αυτά δόθηκαν, και μάλιστα µε μηδενικά επιτόκια, ακόμα και αρνητικά, για να εξουδετερωθούν οι αρνητικές συνέπειες των κόκκινων δανείων, να ανακεφαλαιοποιηθούν οι τράπεζες, αλλά και να διοχετευτεί η ρευστότητα στην χειµάζουσα Ελληνική Οικονομία. Μόνο στο α’ εξάμηνο του 2020 οι συστημικές τράπεζες έλαβαν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ρευστότητα πάνω από 38 δισεκατομμύρια, κυρίως για τη στήριξη επιχειρήσεων και νοικοκυριών από τη λαίλαπα της πανδημίας.
    Αντ’ αυτού τι έκαναν και τι συνεχίζουν να κάνουν; Πουλάνε τα ενυπόθηκα δάνεια του κόσμου με 5-10% επί του κεφαλαίου, σε διάφορα funds ή διαχειρίστριες εταιρείες, και κατάσχουν τα σπίτια των δανειοληπτών, που με τόσο κόπο απέκτησαν.

    Και ρωτώ, εύλογα, το ελληνικό κράτος και τους αρμόδιους: 80 δισεκατομμύρια ιδιωτικό χρέος προς τις τράπεζες, που πωλούνται με 5-10% σε τρίτους, ισοδυναμούν το πολύ με 8 δισεκατομμύρια. Πόσο δύσκολο είναι να δημιουργήσει το ίδιο το κράτος έναν φορέα, έστω μια Bad bank, να αγοράσει το συνολικό ιδιωτικό χρέος με μόλις 8 δισ. και εν συνέχεια να καλέσει τους δανειολήπτες να πληρώσουν τα χρέη τους στο 10-15% σε βάθος 10 ετών; Πόσοι εξ αυτών δε θα ανταποκρινόντουσαν σε μια τέτοια πρόταση; Βάζω στοίχημα όχι πάνω από το 10%. Το 90% όχι μόνο θα ανταποκρινόταν, αλλά θα ήταν και σε θέση να αποπληρώσει την υποχρέωση του αδιάλειπτα.

    Σήμερα, οι διαχειριστικές και οι Τράπεζες, τους ζητάνε το 150 και 200% του αρχικού δανείου τους!! Και κάτι άλλο με την ευκαιρία. Εάν ένας επαγγελματίας, σήμερα, πουλήσει τα προϊόντα του με κέρδη έστω και 50% πάνω από το αναμενόμενο φυσιολογικό, κινδυνεύει να μπει στο στόχαστρο της πολιτείας για αισχροκέρδεια. Οι διαχειριστές και τα funds που αγοράζουν με 5-10% και πουλάνε με 200% δεν είναι υπόλογοι αισχροκέρδειας; Πού είναι ο κρατικός μηχανισμός και η δικαιοσύνη σ’ αυτό το οικονομικό, αν μη τι άλλο, έγκλημα; Γιατί και το δάνειο, δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα προϊόν.
    Το κράτος, λοιπόν, θα μπορούσε μέσα σε ένα μικρό διάστημα, να δημιουργήσει μια Bad bank, να διαθέσει μόλις 8 δισ. που θα μπορούσε να εξασφαλίσει ακόμα και με μια έκδοση ομολόγου, με τίτλο «εξυγίανση του χρηματοπιστωτικού συστήματος της χώρας», και να λύσει το χρονίζον πρόβλημα των NPL’S. Έτσι, θα έσωζε ό,τι έχει απομείνει από τις περιουσίες των Ελλήνων πολιτών αλλά και πολλές από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αποτελούν το 98% της Ελληνικής Οικονομίας. Αντ’ αυτού, επιλέγει τη λύση του νέου πτωχευτικού νόμου, που σίγουρα θα οδηγήσει σε χιλιάδες κατασχέσεις και πολυδάπανες και χρονοβόρες διαδικασίες, την ίδια στιγμή μάλιστα, που με τις εξελίξεις της πανδημίας, η οικονομία μας είναι για μία ακόμα φορά στα όρια της.

    Και θέλω να κλείσω αυτό το άρθρο, με τους αυτονόητους για μένα, και για πολλούς από εσάς, όπως θέλω να ελπίζω, προβληματισμούς, λέγοντας, ότι η λύση της ‘’κακής τράπεζας’’, όπως την ανέλυσα, η φιλοσοφία των δικαστών, και η στρατηγική των Τραπεζών, που συν τοις άλλοις, σήμερα, δε διοχετεύουν την απόλυτα απαραίτητη ρευστότητα στην πραγματική οικονομία, είναι στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής, που επιβάλλεται από εξωτερικά κέντρα απόφασης και συμφερόντων, έτσι ώστε η Χώρα, πέρα από την απώλεια όλων των στρατηγικών φυσικών και μη πόρων που έχει ξεπουλήσει (τα αναφέραμε στην αρχή του άρθρου) να ξεπουλήσει και σχεδόν όλη την περιουσία των ιδιωτών, κτυπώντας μεταξύ των άλλων, το βασικό κύτταρο του Έλληνα, που είναι η ασφάλεια και η αξιοπρέπεια. Η σημερινή Κυβέρνηση, αλλά και η Αντιπολίτευση, έχουν τεράστιες ευθύνες για ότι ήθελε συμβεί από δω και πέρα, έστω και αν διαγράψουμε αυτές που τους βαρύνουν από το παρελθόν.

  • Το ενεργειακό τοπίο της Ελλάδας στις σημερινές συνθήκες

    Το ενεργειακό τοπίο της Ελλάδας στις σημερινές συνθήκες

    Γράφει o: Μπαρμπούτης Τάσος

    Πολιτικός Μηχανικός, Msc

    Α. Γενικά

    Η επί δεκαετίες συνεχιζόμενη παγκοσμίως συζήτηση για την αντιμετώπιση των κλιματικών φαινομένων θέτει, αντικειμενικά, σε προτεραιότητα την επαναχάραξη της ενεργειακής πολιτικής σε όλες τις χώρες του πλανήτη (ή σε ομάδες χωρών π.χ ΕΕ).

    Στο πλαίσιο αυτό και παράλληλα σε ένα ασταθές περιβάλλον στην περιοχή της, η Ελλάδα αναζητά το δικό της ενεργειακό μέλλον, ακολουθώντας μια συγκεκριμένη πολιτική, όπως αυτή αποτυπώθηκε στα, σχεδόν πανομοιότυπα Εθνικά Σχέδια (ΕΣΣΕΚ) των δύο τελευταίων Κυβερνήσεων (ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, ΝΔ).

    Β. Η απολιγνιτοπολιγνιτοποιηση

    Κεντρική ιδέα της πολιτικής στην Ελλάδα είναι η «απολιγνιτοποίηση», δηλαδή η οριστική διακοπή (έως το 2030) της παραγωγής ενέργειας από τον εγχώριο λιγνίτη, με παράλληλη προώθηση των ΑΠΕ, επιλέγοντας όμως, σχεδόν αποκλειστικά τα αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, εξαιρώντας το υδροηλεκτρικά. Την ίδια στιγμή  επεκτείνεται διαρκώς η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από εισαγόμενο ορυκτό καύσιμο, το φυσικό αέριο, το οποίο , σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο ΕΣΣΕΚ, η συμμετοχή του στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής εκτοξεύεται και θα αποτελέσει για τα πολλά επόμενα   την «γέφυρα» στην υποκατάσταση της παραγωγής λιγνίτη στη χώρα.

    Οι ενστάσεις ως προς τον προνομιακό ρόλο που προσέδωσαν (με πολιτικές αποφάσεις) οι Κυβερνήσεις στο φυσικό αέριο είναι πολλές. Θα σταθουμε μονο  σε ένα βασικό κριτήριο ενεργειακού σχεδιασμού που ισχύει σε όλες τις χώρες του κόσμου και που αφορά στην ενεργειακή τους εξάρτηση.

    Η εξάρτηση της χώρας μας κινείται εδώ και χρόνια με ταχείς αυξητικούς ρυθμούς, τείνοντας σε επίπεδα άνω του 75 % (!), την ίδια ώρα που ο μέσος όρος των χωρών της ΕΕ βρίσκεται στο 54% και όλες δίνουν μάχες για τον περιορισμό της.

    Οι αρνητικές επιπτώσεις της είναι πολλαπλές στο γεωπολιτικό επίπεδο, στην απώλεια επενδυτικών ευκαιριών με βάση εγχώριους ενεργειακούς πόρους (π.χ υδροηλεκτρικά έργα), στον τομέα της απασχόλησης, στο άνοιγμα του εμπορικού ισοζυγίου, κ.α. Τον κώδωνα του κινδύνου για την πορεία εξάρτησης της χώρας κρούουν πολλοί αναλυτές. Ενδεικτικά, ο πρώην Υπουργός (επί Κυβέρνησης Σαμαρά) Γιάννης Μανιάτης, σε πρόσφατο άρθρο του στην Καθημερινή (29-30 Αυγούστου 2020) επισημαίνει ότι «..Με πρόσφατες τις οδυνηρές εμπειρίες της ΕΕ από τρίτες χώρες, ….συνειδητοποιήθηκε απολύτως ότι Γεωστρατηγική Ανεξαρτησία, χωρίς Αυτονομία σε ενέργεια και κρίσιμα αγαθά είναι αδύνατη. Πολύ περισσότερο στην Ελλάδα  …με την εθνική οικονομία κατά 100% εξαρτημένη από εισαγωγές υδρογονανθράκων να δαπανά κάθε χρόνο για εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου περίπου 5,5 δις ευρώ..».

    Γ. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ)

    Στο παρόν άρθρο θα περιοριστούμε στις τρεις βασικές ΑΠΕ, δηλαδή την ηλιακή/ φωτοβολταϊκά (Φ/Β), την αιολι-κή/ανεμογεννήτριες (α/γ)και την υδραυλική/υδροη-λεκτρικά έργα (ΥΗΕ).

    Από την αρχή επισημαίνουμε ότι η χρήση των ΑΠΕ αποτελεί αναμφισβήτητα το ενεργειακό μέλλον της χώρας, την αποτελεσματική απάντηση στην αντιμετώπιση των κλιματικών φαινομένων και την άριστη ανταπόκριση στο βασικό κριτήριο της ενεργειακής ανεξαρτησίας της χώρας, κάτι που αναδείξαμε στα προηγούμενα. Παρόλα αυτά, κατηγορηματικά απορρίπτουμε την αντιεπιστημονική και ανορθόδοξη άποψη που θεωρεί ως ΑΠΕ, σχεδόν αποκλειστικά, την ηλιακή και αιολική ενέργεια, εξαιρώντας σκόπιμα την πολύτιμη Υδροηλεκτρικη ενέργεια.

    (α). Ηλιακή ενέργεια

    Προσφέρεται απεριόριστα και δικαίως διεκδικεί ένα σημαντικό μερίδιο στο ενεργειακό μείγμα στην χώρα μας . Δυστυχώς τα Φ/Β εγκαθίστανται συχνά χωρίς χωροταξικό σχεδιασμό, ενώ βασικό κίνητρο αποτελεί το ιδιωτικό κέρδος και η ικανοποίηση μίκρων ή μεγάλων συμφερόντων, κάτι που ορισμένες φορές οδηγεί σε απαράδεκτες επιλογές (π.χ εγκατάσταση σε αγροτε-μάχια γης υψηλής παραγωγικότητας, την ίδια ώρα που η αγροδιατροφή αποτελεί κρίσιμο τομέα για το μέλλον της χώρας μας).

    Θα σημειώσουμε επίσης ότι, δυστυχώς, η εγχώρια παραγωγή Φ/Β πάνελς υστερεί, οπότε με τον τρόπο αυτό «προσφέρουμε» ευκαιρίες σε άλλες χώρες παραγωγής Φ/Β, επιβαρύνεται το εμπορικό μας ισοζύγιο και αναιρούνται στην πράξη, κατά ένα σημαντικό βαθμό, τα οφέλη από την εγκατάσταση Φ/Β στην Ελλάδα.

    Τέλος, παραμένει το θέμα της αρνητικής συμβολής των Φ/Β (όπως και των αιολικών) στο πρόβλημα ευστάθειας του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, λόγω του αστάθμητου παράγοντα του χρόνου και της διακύμαν-σης στην παραγωγή της ενέργειας από αυτά, κάτι που οδηγεί στην έλλειψη «ευελιξίας» των συστημάτων αυτών.

    (β). Αιολική ενέργεια

    Ανάλογα με τα παραπάνω ισχύουν και για τις α/γ. Εδώ όμως θα αναφερθούμε στις πρόσθετες δυσκολίες που δημιουργούν οι σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την εγκατάσταση α/γ. Οι αναλυτές και κυρίως οι πολίτες των περιοχών που εγκαθίστανται α/γ αντιδρούν, συχνά έντονα, και προβάλλουν πιεστικά τα αιτήματα τους, όπως την ανάγκη ειδικού χωροταξικού σχεδιασμού, όχι νέες αδειοδοτήσεις (προσωρινά για ένα διάστημα), όχι  σε νέες άδειες εντός περιοχών natura, την προστασία αρχαιολογικών περιοχών, ορεινών περιοχών εξαιρετικού κάλλους και τοπίων (με στόχο την προστασία από ηχητική και οπτική ρύπανση), όχι στην επιβάρυνση με έργα οδοποιίας και σκυροδεμάτων σε «παρθένες» δασικές ή και τουριστικές περιοχές κ.ο.κ.

    Η κατά κανόνα έλλειψη αντισταθμιστικού  οφέλους στις τοπικές κοινωνίες των περιοχών εγκατάστασης α/γ επιτείνει το πρόβλημα.

    (γ). Υδροηλεκτρική ενέργεια (ΥΗΕ)

    Βασικό της πλεονέκτημα  αποτελεί ο μεγάλος βαθμός εγχώριας προστιθέμενης αξίας, ο οποίος ανέρχεται σε ποσοστό 80 % (όταν π.χ τα αιολικά περιορίζονται στο 20 %).

    Επιπλέον αποτελεί, λόγω της ευελιξίας της στην παραγωγή, αναντικατάστατο στοιχείο για την ευστάθεια του συστήματος και καλύπτει αποτελεσματικά τις αιχμες της ζήτησης.

    Όμως στην τρέχουσα συγκυρία  ενίσχυσης των ΑΠΕ, έχει αναδειχθεί ως μείζον θέμα η αποθήκευση της ηλεκτρικής ενέργειας. Η μοναδική σήμερα και απολύτως οικολογική δυνατότητα (σημ. για την ώρα συστήματα μπαταριών είναι αντιοι-κολογικά και αντιοικονομικά), με δεδομένο και το εδαφικό ανάγλυφο της χώρας μας, είναι η παραγωγή ΥΗ ενέργειας, με συστήματα άντλησης – ταμίευσης, σε συνδυασμό με αιολικά, τα οποία πρακτικά εκμεταλ-λεύονται τον φυσικό πόρο (νερό), και στην συνέχεια ,κατά τις ωρες περισσειας ενεργειας στο συστημα,τον επαναφέρουν στον ταμιευτήρα του χωρίς  ουσιαστικη  επιβάρυνση !

    Τα ΥΗΕ με φράγμα και ταμιευτήρα νερού (η συνήθης μορφή τους) αποτελούν κατά βάση έργα πολλαπλού σκοπού, δηλαδή προσφέρουν την δυνατότητα, εκτός από την υδροηλεκτρική παραγωγή, τα νερά να χρησιμοποιούνται στις αρδεύσεις, στις υδρεύσεις πόλεων και οικισμών, να βελτιώνουν την βιοποικιλλό-τητα και  να ενισχύουν την ανάπτυξη δραστηριοτήτων στην ευρύτερη περιοχή των τεχνητών λιμνών (τουρισμός κλπ).

    Εξ’ άλλου στους ταμιευτήρεςτων ΥΗ έργων δημιουργούνται σημαντικά υδατικά αποθέματα που, ειδικά στις μεσογειακές χώρες όπως η Ελλάδα, συμβάλλουν στην αντιμετώπιση παρατεταμένων περιόδων ξηρασίας καθώς και στην προστασία από πλημμύρες σε κατάντη πεδινές περιοχές, φαινόμενα που γίνονται  έντονα  και εμφανίζονται όλο και πιο  συχνά λόγω της κλιματικής αλλαγής.

    Πρακτικά, τα φράγματα και οι ταμιευτήρες υπηρετούν με τον καλύτερο τρόπο την αναγκαία ορθολογική διαχείριση των υδάτων.

    Συνοπτικά το υδατικό δυναμικό της χώρας μας, αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς εγχώριους πόρους. Έως σήμερα, από το τεχνικά και οικονομικά εκμεταλλεύσιμο υδροδυναμικό στην Ελλάδα έχει αξιοποιηθεί μόνο το 33 % (!), ενώ από το 1999 δεν έχει ενταχθεί σε πρόγραμμα κανένα νέο ΥΗ έργο (!), με αποτέλεσμα η συμμετοχή της ΥΗ ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα να περιορίζεται στο 10 % (περίπου) και να βαίνει μειούμενο. Ας σημειωθεί ότι οι πιο πολλές χώρες της ΕΕ (και όχι μόνο) έχουν εδώ και δεκαετίες αξιοποιήσει σχεδόν στο σύνολό του το αντίστοιχο υδροδυναμικό (π.χ Γερμανία το 99 %). Τέλος ας μην μας διαφεύγει ότι στην παρούσα μεταβατική κατάσταση αυξάνονται και οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας (από 4 % το 2013 στο 19 % το 2019), που ουσιαστικά σημαίνει ότι, την ώρα που εμείς κλείνουμε λιγνιτικές μονάδες, μέρος των αναγκών μας καλυπτεται από λιγνιτικά της Β. Μακεδονίας και πυρηνικά (!) από Βουλγαρία (Κοζλοντούι).

    Εν κατακλείδι, φαίνεται ότι στην Ελλάδα το βασικό κριτήριο σχεδιασμού είναι η διαμόρφωση πεδίων ιδιωτικών επενδύσεων (π.χ α/γ Φ/Β κ.α) σε αντιδιαστολή με τις προοπτικές ενός σύγχρονου και ασφαλούς συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, τον περιορισμό της ενεργειακής εξάρτησης, την επίτευξη χαμηλής τιμής ενέργειας.

     

     

  • Μάθετε τα 12 οφέλη που έχει το σεξ στην υγεία σας!

    Μάθετε τα 12 οφέλη που έχει το σεξ στην υγεία σας!

    Αν νομίζατε ότι το μόνο όφελος του σεξ ήταν, λοιπόν, η απόλαυση, εδώ είναι μερικά νέα για εσάς. Ο έρωτας κάνει καλό στους ενήλικες και όταν γίνεται συχνά ακόμα καλύτερα. Σύμφωνα με το άρθρο της γνωστής ιστοσελίδας ETIMES (Times of India).

    1. Χτίζει συναισθηματική οικειότητα

    Το σεξ δεν αφορά μόνο τη σωματική οικειότητα. Βοηθά στην ενίσχυση του συναισθηματικού δεσμού μεταξύ των δύο συντρόφων. Για να είναι επιτυχής οποιαδήποτε σχέση, είναι σημαντικό τα άτομα που εμπλέκονται να είναι συναισθηματικά στην ίδια σελίδα και το σεξ είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να φτιάξουμε αυτήν τη συναισθηματική οικειότητα.

    1. Βελτιώνει την καρδιαγγειακή υγεία

    Μια πρόσφατη μελέτη αναφέρει ότι οι άνδρες που κάνουν σεξ περισσότερο από δύο φορές την εβδομάδα, έχουν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής προσβολής, από τους άνδρες που είχαν σεξ λιγότερο από μία φορά το μήνα.

    1. Αυξάνει την ανοσία

    Η τακτική σεξουαλική πράξη με τον σύντροφο σας  αυξάνει το επίπεδο του ανοσοποιητικού αντισώματος που ενισχύει την ανοσοσφαιρίνη, η οποία με τη σειρά της κάνει το σώμα σας ισχυρότερο έναντι ασθενειών όπως το κοινό κρυολόγημα και ο πυρετός.

    1. Μειώνει το άγχος

    Το σεξ όχι μόνο θα βελτιώσει τη διάθεσή σας, αλλά μια μελέτη έχει επίσης αποδείξει ότι οι άνθρωποι, που επιδίδονται σε τακτικές δραστηριότητες στην κρεβατοκάμαρα μπορούν να χειριστούν το άγχος καλύτερα και είναι πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι.

    1. Ανακουφίζει από τον πόνο

    Εάν χρησιμοποιείτε τον  πονοκέφαλο ως δικαιολογία για να μην κάνετε έρωτα, σταματήστε να το κάνετε. Αντ’ αυτού κάντε σεξ γιατί, όταν πρόκειται να έχετε οργασμό, το επίπεδο της ορμόνης οξυτοκίνης αυξάνεται κατά πέντε φορές. Αυτή η ενδορφίνη μειώνει πραγματικά τους πόνους.

    1. Προωθεί τη μακροζωία

    Όταν κάποιος έχει οργασμό, απελευθερώνεται μια ορμόνη που ονομάζεται δεϋδροεπιανδροστερόνη. Αυτό βελτιώνει την ανοσία, επιδιορθώνει τον ιστό και διατηρεί το δέρμα υγιές. Οι άνδρες, που έχουν τουλάχιστον δύο οργασμούς την εβδομάδα, ζουν περισσότερο από τους άνδρες που κάνουν σεξ μόνο μία φορά κάθε λίγες εβδομάδες.

    1. Αυξάνει την κυκλοφορία του αίματος

    Επειδή ο καρδιακός σας ρυθμός αυξάνεται όταν κάνετε σεξ, παρέχεται φρέσκο αίμα στα όργανα και τα κύτταρα σας. Ενώ το χρησιμοποιημένο αίμα αφαιρείται, το σώμα αποβάλλει επίσης τοξίνες και άλλα υλικά που σας κάνουν να αισθάνεστε κουρασμένοι.

    1. Κοιμάστε  καλύτερα

    Ο ύπνος που παίρνετε αμέσως μετά την σεξουαλική πράξη σας κάνει να χαλαρώσετε πιο πολύ. Το να κοιμάστε καλά αυτόματα σας κάνει πιο υγιείς.

    1. Βελτιώνει τη φυσική σας  κατάσταση

    Εάν διαπιστώσετε ότι πηγαίνετε στο γυμναστήριο ή εργάζεστε στο σπίτι ακολουθεί ένας άλλος τρόπος για να σας βοηθήσει να διατηρήσετε τη φόρμα σας. Το κανονικό σεξ θα κάνει θαύματα για τη μέση σας. Μισή ώρα σεξ καίει περισσότερες από 80 θερμίδες.

    1. Αυξάνει τα επίπεδα οιστρογόνου και τεστοστερόνης

    Στους άνδρες, η ορμόνη τεστοστερόνη είναι αυτό που τους κάνει πιο παθιασμένους κατά την διάρκεια του σεξ. Όχι μόνο θα σας κάνει να νιώσετε πολύ καλύτερα στο κρεβάτι, αλλά επίσης βελτιώνει τους μυς και τα οστά σας, διατηρεί την καρδιά σας υγιή και ελέγχει τη χοληστερόλη σας. Στις γυναίκες, από την άλλη πλευρά, η ορμόνη οιστρογόνο τις προστατεύει από καρδιακές παθήσεις και καθορίζει επίσης το άρωμα του σώματος μιας γυναίκας.

    1. Μειώνει τις πιθανότητες να πάθετε  κατάθλιψη

    Σε αντίθεση με οποιαδήποτε άλλη μορφή άσκησης, το σεξ ωθεί τον εγκέφαλο να απελευθερώσει  χημικές ουσίες, που αυξάνουν τα επίπεδα ευτυχισμένων ορμονών. Αυτές οι χημικές ουσίες βοηθούν επίσης στην αύξηση των επιπέδων σεροτονίνης, η οποία δρα ως νευροδιαβιβαστής και είναι μία από τις βασικές αντικαταθλιπτικές χημικές ουσίες του σώματος. Αυτό, με τη σειρά του, βοηθά στη μείωση των πιθανοτήτων για κατάθλιψη.

    1. Νιώθετε  καλύτερα όλη την ημέρα

    Σύμφωνα με μια έρευνα, οι άνθρωποι που έκαναν σεξ το πρωί αντιμετώπισαν καλύτερα το καθημερινό άγχος τους και είχαν καλύτερη διάθεση κατά την διάρκεια της ημέρας. Χάρη σε όλες τις χαρούμενες ορμόνες που παράγονται μετά από μια σεξουαλική επαφή, τα ζευγάρια είναι εξοπλισμένα με ένα χαμόγελο σε όλες τις προκλήσεις που τους φέρνει καθημερινά η ζωή.

  • ΜΙΝΑ ΓΚΑΓΚΑ «Είμαστε έτοιμοι για το δεύτερο κύμα»

    ΜΙΝΑ ΓΚΑΓΚΑ «Είμαστε έτοιμοι για το δεύτερο κύμα»

    ΜΙΝΑ ΓΚΑΓΚΑ
    Πνευμονολόγος, Συντονίστρια Διευθύντρια 7ης Πνευμονολογικής Κλινικής Γενικού Νοσοκομείου Νοσημάτων Θώρακος «Η Σωτηρία»

    Βρέθηκε στην «πρώτη γραμμή», στη μεγαλύτερη μάχη που κλήθηκαν να δώσουν φέτος γιατροί από όλο τον κόσμο – τη μάχη κατά του άγνωστου εχθρού που λέγεται κορωνοϊός, τη μάχη ενάντια σε μια πανδημία που δεν είχε ζήσει η ανθρωπότητα εδώ και περισσότερα από 100 χρόνια. Η Μίνα Γκάγκα, Πνευμονολόγος, Συντονίστρια Διευθύντρια της 7ης Πνευμονολογικής Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου Νοσημάτων Θώρακος «Η Σωτηρία», μοιράζεται μαζί μας τα συναισθήματα όλης αυτής της δύσκολης διαδρομής, ατενίζει με αισιοδοξία το μέλλον και υπενθυμίζει σε όλους ότι «πρέπει να προσέχουμε».

    Συνέντευξη στη Νεκταρία Καρακώστα

    Πού βρισκόµαστε σήµερα σε σχέση µε την πανδηµία;

    Αυτή τη στιγµή στο νοσοκοµείο µας έχουµε ένα πολύ µικρό τµήµα και νοσηλεύουµε ελάχιστους ασθενείς µε COVID-19. Το υπόλοιπο νοσοκοµείο έχει πλέον επιστρέψει σε µια κανονικότητα και βλέπουµε πλέον όλα τα περιστατικά που βλέπαµε και προ κορωνοϊού.

    Με το άνοιγµα του τουρισµού, υπάρχει σαφώς φόβος για τα εισαγόµενα κρούσµατα και κατά πόσον µπορεί να υπάρξει διασπορά στην κοινότητα.

    Υπάρχει µια πολύ καλή επιτήρηση (surveillance), ωστόσο µε τις σηµερινές συνθήκες, τα ταξίδια και τις µετακινήσεις, όλο και κάτι µπορεί να ξεφύγει.

    Δεν είναι τα πράγµατα όπως ήταν, π.χ., πριν από 100 χρόνια, στην ισπανική γρίπη. Πρέπει να προσέχουµε καθηµερινά και πολύ περισσότερο για να σταµατήσουµε τη µετάδοση του ιού.

    Πόσα άτοµα νοσήλευσε η κλινική σας και το νοσοκοµείο σας;

    Συνολικά στο νοσοκοµείο νοσηλεύτηκαν 295 άτοµα µε κορωνοϊό (από αυτά 40 στην κλινική µας). Το «Σωτηρία» διαχειρίστηκε δηλαδή περίπου το 1/3 των ασθενών µε COVID-19 που είχαµε σε όλη την Ελλάδα.

    Πόσο δύσκολη ήταν και είναι η καθηµερινότητα σε ένα νοσοκοµείο αναφοράς για τον κορωνοϊό;

    Ηδη από την αρχή, λόγω της εξειδίκευσης του νοσοκοµείου στα αναπνευστικά νοσήµατα, ήµασταν νοσοκοµείο αναφοράς για τον COVID και η καθηµερινότητά µας ήταν πολύ δύσκολη. Είχαµε ροές ασθενών και έπρεπε να ξεχωρίσουµε ποιοι είναι θετικοί, ποιοι όχι, για να µπορέσουµε στους µεν πρώτους να δώσουµε την κατάλληλη αγωγή, αλλά και να προστατεύσουµε τους υπόλοιπους – να µην υπάρξει µετάδοση δηλαδή. Αργότερα, γίναµε ουσιαστικά νοσοκοµείο αποκλειστικά για νοσηλεία COVID. Ευτυχώς, πήγαν όλα καλά.

    Αυτό που µας βοήθησε πολύ ήταν ότι ως νοσοκοµείο έχουµε πολύ µεγάλη εµπειρία µας στην αντιµετώπιση ιογενών λοιµώξεων του αναπνευστικού – έτσι είµαστε µαθηµένοι να προσέχουµε τη µετάδοση.

    Κάτι άλλο, πολύ σηµαντικό, ήταν ότι δεν κατακλυστήκαµε από κόσµο όπως έγινε σε άλλες χώρες. Αυτό µας βοήθησε πολύ, γιατί είχαµε χρόνο να σκεφθούµε πώς να διαχειριστούµε κάθε ασθενή και να ελέγξουµε µε πολύ µεγάλη λεπτοµέρεια πού έπρεπε να παρέµβουµε και αυτό µας έδωσε µεγαλύτερη ηρεµία.

    Μετά την πρώτη εβδοµάδα, καταφέραµε να διαχειριζόµαστε πολύ καλά τους ασθενείς µας χωρίς να τους διασωληνώνουµε – άλλωστε τα στοιχεία δεν δείχνουν ότι οι ασθενείς µε κορωνοϊό αναρρώνουν γρηγορότερα ή καλύτερα στη µονάδα. Έτσι, δηµιουργήθηκε ένα αίσθηµα ασφάλειας σε όλους – και σε εµάς τους γιατρούς, τους νοσηλευτές και γενικά το προσωπικό, και στους ασθενείς µας.

    Ποια ήταν τα στοιχεία/µέτρα εκείνα που µας έκαναν να έχουµε τόσο καλά αποτελέσµατα;

    Ο κυριότερος λόγος που η χώρα µας τα πήγε πολύ καλά στην αντιµετώπιση του κορωνοϊού ήταν ότι πήρε τα µέτρα πολύ νωρίς.

    Βλέπουµε πολύ µεγάλη διαφορά ανάµεσα στα δικά µας αποτελέσµατα και τις χώρες που άργησαν πολύ να πάρουν µέτρα ή/και που σε έναν βαθµό δεν παίρνουν ακόµη µέτρα.

    Χώρες µε πολύ προηγµένα συστήµατα υγείας, η Βρετανία και η Ιταλία για παράδειγµα, που δεν έλαβαν µέτρα εγκαίρως, έχουν τον µεγαλύτερο αριθµό θανάτων στην Ευρώπη. Είδαµε στην Ιταλία και στη Βρετανία να εφαρµόζουν ιατρική µάχης – εµείς ευτυχώς δεν βιώσαµε τέτοιες καταστάσεις.

    Φάνηκε λοιπόν ότι αν κάποιος πάρει τα µέτρα νωρίς (αυτό το είχαµε δει ιστορικά και στην ισπανική γρίπη, ότι οι πολιτείες και οι πόλεις που πήραν µέτρα νωρίς µείωσαν τον αριθµό των θανάτων κάτω από το µισό) έχει πολύ καλύτερα αποτελέσµατα σε σχέση µε εκείνους που άργησαν να πάρουν µέτρα.

    Πιστεύετε πως στη συµµόρφωσή µας βοήθησε και αυτό που βλέπαµε να γίνεται στην Ιταλία;

    Ναι, νοµίζω πως µας βοήθησε πολύ. Αν και ακόµη και σήµερα υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν πως δεν πρόκειται για πανδηµία.

    Αν δεν παίρναµε τα µέτρα νωρίς, θα είχαµε εκατόµβες θυµάτων. Ας µην ξεχνάµε ότι ο ιός δεν πλήττει µόνο ηλικιωµένους – µπορεί οποιοσδήποτε ασθενής να µην πάει καλά. Χάθηκαν και νέοι άνθρωποι σε αυτή τη διαδροµή.

    Ποια ήταν τα κύρια συναισθήµατα όταν βρισκόµασταν στο peak της επιδηµίας – τα συναισθήµατα για το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και τα συναισθήµατα των ασθενών;

    Σίγουρα υπήρχε φόβος. Ήµασταν αντιµέτωποι µε κάτι εντελώς νέο, είχαµε δει τους πολλούς θανάτους στις χώρες από τις οποίες είχε περάσει η επιδηµία.

    Όταν όµως αρχίσαµε να διαχειριζόµαστε ασθενείς, όταν αρχίσαµε να το µαθαίνουµε και να το αντιµετωπίζουµε όλο αυτό, τα πράγµατα άλλαξαν πολύ. Ο φόβος άρχισε να µειώνεται.

    Μας βοήθησαν πολύ δύο πράγµατα: α. Ότι δουλέψαµε πάρα πολύ καλά ως οµάδα και β. ότι συνειδητοποιήσαµε πολύ νωρίς πόσο σηµαντικά ήταν τα αντιπηκτικά στη διαχείριση της νόσου. Τα δώσαµε νωρίς (όπως δώσαµε και στεροειδή σε ασθενείς που κάνουν την έντονη ανοσολογική αντίδραση) και τα αποτελέσµατα ήταν εξαιρετικά.

    Ένα άλλο δύσκολο κοµµάτι ήταν αυτό των ασθ

    ενών. Και σε αυτούς υπήρχε φόβος, ενώ υπήρχε και το πρόβλ

    ηµα ότι δεν είχαν κοντά τους τους αγαπηµένους τους ανθρώπους. Το τηλέφωνο εδώ µας βοήθησε αρκετά. Περνούσαµε πολλές ώρες στο τηλέφωνο, τόσο µε τους ασθενείς όσο και µε τους συγγενείς τους. Είναι πολύ δύσκολο ένας ασθενής να φοβάται και να µην του επιτρέπεται να δέχεται επισκέψεις.

    Ποιο ήταν το πιο δύσκολο σηµείο όλης αυτής της διαδροµής;

    Η εφηµερία στα επείγοντα και η προσπάθεια να προστατεύσουµε τόσο τους ανθρώπους που έρχονταν εκεί όσο και το προσωπικό µας. Στην αρχή δεν ήξερες ποιος ήταν θετικός και ποιος αρνητικός – ειδικά σε ένα νοσοκοµείο που δέχεται κυρίως αναπνευστικά νοσήµατα, συµβατά µε τη συνδροµή. Ήταν δύσκολο να διαχειριστούµε όλο αυτόν τον κόσµο µε απόλυτη ασφάλεια για όλους.

    Το δεύτερο δύσκολο σηµείο ήταν όταν έµπαινε η διάγνωση και η διαχείριση των ασθενών: Έπρεπε να είναι ενηµερωµένοι, αλλά τα µηνύµατα να δίδονται µε αισιοδοξία, ώστε οι ασθενείς (οι οποίοι νοσηλεύονταν για µεγάλο διάστηµα, 18-20 ηµερών) να αισθάνονται ασφαλείς.

    Αληθεύει ότι οι ασθενείς που βγαίνουν από το νοσοκοµείο χρειάζονται ειδική αποκατάσταση;

    Οι ασθενείς βγαίνουν από το νοσοκοµείο πολύ ταλαιπωρηµένοι και αισθάνονται µεγάλη κούραση για µεγάλο χρονικό διάστηµα.

    Τα καλά νέα είναι ότι σε ασθενείς που έρχονται τώρα για επανέλεγχο, ασθενείς που είχαν εµφανίσει βαριές πνευµονίες, βλέπουµε ότι οι αξονικές τους τοµογραφίες είναι εντελώς φυσιολογικές. Ότι η νόσος, δηλαδή, µόλις δύο µήνες µετά, δεν έχει αφήσει κανένα υπόλειµµα στους πνεύµονές τους. Ασθενείς που νοσηλεύτηκαν σε µονάδες, βέβαια, χρειάζονται αποκατάσταση και περισσότερο χρόνο να αναρρώσουν.

    Το τελευταίο διάστηµα βλέπουµε µια χαλάρωση των µέτρων. Ποια είναι η θέση σας;

    Είναι αναµενόµενη µια χαλάρωση. Είναι καλοκαίρι, περάσαµε αρκετό καιρό µέσα στο σπίτι. Ωστόσο, πρέπει να θυµόµαστε τι πρέπει να προσέχουµε, ειδικά τώρα που ξεκινάνε τα ταξίδια και αυξάνονται οι κοινωνικές συναναστροφές. Ας µην ξεχνάµε ότι η κοντινή επαφή ακόµη και στον έξω χώρο είναι µεταδοτική και ότι ακόµη και σε χώρες που είχαν πολλά κρούσµατα, το µεγαλύτερο µέρος του πληθυσµού δεν έχει αποκτήσει ακόµη ανοσία.

    Περιµένετε να δυσκολέψουν τα πράγµατα όσο ο αριθµός των τουριστών θα αυξάνεται; Πόσο σας ανησυχεί η έκρηξη της επιδηµίας στα Βαλκάνια;

    Είναι πιθανό να δυσκολέψουν, παρά το γεγονός ότι έχει γίνει µια αρκετά καλή προετοιµασία. Ακόµη και ένα αρνητικό τεστ σε κάποιον που έρχεται από το εξωτερικό δεν σηµαίνει ότι δεν θα εκδηλώσει τη νόσο 3 µέρες µετά. Για αυτό και πρέπει να προσέχουµε συνέχεια. Μέχρι να έχουµε ένα εµβόλιο ή µέχρι τα κρούσµατα να µειωθούν πολύ.

    Εµένα µε κάνει να αισθάνοµαι καλύτερα το γεγονός ότι υπάρχει καθηµερινή επιτήρηση και έλεγχος µε ανακοίνωση κρουσµάτων. Από την άλλη πλευρά, δεν θέλει και πολύ για να «στραβώσει».

    Είµαστε πλέον έτοιµοι για ένα δεύτερο κύµα;

    Θέλουµε πραγµατικά να το αποφύγουµε, αλλά, αν χρειαστεί, είµαστε έτοιµοι.

    Πιστεύω ότι όλο αυτό που περάσαµε λειτούργησε σαν άσκηση για το µέλλον και πως αν έχουµε δεύτερο κύµα (που πιθανότατα θα έχουµε) θα είµαστε πολύ πιο έτοιµοι να πάρουµε όλα τα µέτρα.

    Μέχρι τότε, είναι πολύ σηµαντικό να προσέχουµε όλοι, γιατί η συγκεκριµένη λοίµωξη είναι δύσκολη για κάθε ασθενή.

    Είστε µέλος του Δ.Σ. της Global Alliance against Respiratory Diseases του ΠΟΥ. Πόσο σηµαντικό θεωρείτε τον εµβολιασµό παιδιών και ευπαθών οµάδων (π.χ. κατά της γρίπης και του πνευµονιόκοκκου) ιδίως υπό την απειλή ενός νέου κύµατος κορωνοϊού το φθινόπωρο;

    Το θεωρώ απόλυτα σηµαντικό τόσο για τους ενήλικες όσο και για τα παιδιά. Πάντα, και ακόµα πιο επιτακτικά τώρα, γιατί έχει φανεί ότι τα εµβόλια βοηθούν γενικά το ανοσοποιητικό ώστε να τα βγάλει καλύτερα πέρα και µε τον κορωνοϊό.

    Είναι εντελώς λάθος οι γονείς να µην εµβολιάζουν τα παιδιά τους µε όλα τα εµβόλια που υπάρχουν διαθέσιµα για την προστασία τους.

    Είναι σαφές ότι πρέπει να εµβολιαζόµαστε. Τα εµβόλια έχουν σώσει ζωές σε όλο τον κόσµο, είναι καλά ελεγµένα και οι παρενέργειές τους είναι µόλις το 1 χιλιοστό των προβληµάτων που θα µπορούσαν να δηµιουργηθούν αν δεν υπήρχαν τα εµβόλια.

    Ως προς τον αντιγριπικό εµβολιασµό, θα ήθελα να επισηµάνω ότι στο «Σωτηρία» διαχειριστήκαµε ασθενείς που είχαν και γρίπη και κορωνοϊό µαζί. Μπορεί τελικά να τα κατάφεραν, αλλά δεν είναι αστείο να έχεις να παλέψεις µε δύο ή µε τρεις ασθένειες.

    Και αυτό δεν είναι κάτι σπάνιο στις λοιµώξεις του αναπνευστικού – γενικά βλέπουµε πολύ συχνά ασθενείς να έχουν περισσότερα από ένα παθογόνα, δηλαδή και µικρόβιο και ιό ή δύο µικρόβια ή δύο ιούς.

    Εποµένως, είναι πολύ σηµαντικά τόσο τα εµβόλια όσο και η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία.

    Για να κλείσουµε, νοµίζω ότι θα ήθελα να προσθέσω ότι αντιµετωπίσαµε την πανδηµία όλοι µαζί καλά, οι δοµές του ΕΣΥ έχουν αρχίσει να αναβαθµίζονται και πιστεύω ότι αυτή η στήριξη και η κοινωνική συνοχή είναι ελπιδοφόρες για το µέλλον.

  • «Πιθανό να έχουμε εμβόλιο για τον COVID το φθινόπωρο ή τον χειμώνα»

    «Πιθανό να έχουμε εμβόλιο για τον COVID το φθινόπωρο ή τον χειμώνα»

    Stefanos N. Kales

    Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ,
    Καθηγητής και Διευθυντής Ιατρικής της Εργασίας και Ιατρικής του Περιβάλλοντος της Σχολής Δημόσιας Υγείας του ίδιου Πανεπιστημίου

    O Stefanos N. Kales είναι ένας επιστήμονας με διεθνές εκτόπισμα και πολύπλευρο ερευνητικό έργο. Μόνο κατά το τελευταίο έτος, οι εργασίες του έχουν αναλύσει τις επιδράσεις στην υγεία βασικών παραγόντων του τρόπου ζωής (διατροφή, άσκηση, ύπνος), ενώ φυσικά το ερευνητικό του ενδιαφέρον κέρδισε και η πανδημία που συντάραξε συθέμελα την οικονομική και κοινωνική ζωή ολόκληρης της ανθρωπότητας.
    Στη συνέντευξή του στο περιοδικό ΔΥΟ, ο κ. Kales απαντά στους φόβους για πρώιμη έλευση του δεύτερου κύματος της πανδημίας στη χώρα μας, δίνει πολύτιμες συμβουλές για τη διαχείριση της κρίσης και την προστασία του πληθυσμού από τα εισαγόμενα κρούσματα και εκφράζει αισιοδοξία για τη μελλοντική διαχείριση της πανδημίας, καθώς οι γιατροί έχουν ολοένα και περισσότερα «όπλα» στη διάθεσή τους για τη μείωση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας των ασθενών.

    Εκτός από τους επαγγελµατίες υγείας, ποια επαγγέλµατα βρίσκονται σε µεγαλύτερο κίνδυνο να µολυνθούν από το COVID-19 και να προκαλέσουν επιδηµίες;

    Aν και οι εργαζόµενοι στην υγειονοµική περίθαλψη έχουν προφανώς αυξηµένες πιθανότητες µόλυνσης από τους ασθενείς τους, µε τη συστηµατική χρήση µάσκας στους χώρους της περίθαλψης, οι υγειονοµικοί διατρέχουν µεγαλύτερο κίνδυνο να κολλήσουν τον ιό από φίλους και µέλη της οικογένειάς τους και στις κοινωνικές τους συναναστροφές, παρά στο περιβάλλον εργασίας τους.

    Ουσιαστικά κάθε επαγγελµατίας που έρχεται σε επαφή µε κοινό κινδυνεύει, ιδίως κυρίως όταν υπάρχει συχνή επαφή µε πολλά άτοµα σε εσωτερικούς χώρους. Οι εργαζόµενοι θα πρέπει να λαµβάνουν τις κατάλληλες προφυλάξεις, µε χρήση µάσκας, συχνό πλύσιµο των  χεριών, χρήση διαχωριστικού πλεξιγκλάς σε ταµεία και σταθµούς παραγγελίας. Ωστόσο, και οι πελάτες / καταναλωτές θα πρέπει να χρησιµοποιούν µάσκες στους εσωτερικούς χώρους.

    Πιστεύετε πως το δεύτερο κύµα της πανδηµίας θα έρθει γρηγορότερα από όσο περιµένουµε στη χώρα µας;

    Δεν νοµίζω. Κατά τη γνώµη µου οι εξάρσεις που βλέπουµε αυτό το διάστηµα είναι από ανθρώπους που δεν είχαν έλθει σε επαφή µε τον ιό, βγήκαν από το lockdown και χαλάρωσαν πολύ τα µέτρα αυτοπροστασίας– π.χ. πηγαίνοντας σε πάρτι σε εσωτερικούς χώρους ή σε µπαρ. Aν εµφανιστεί ένα δεύτερο κύµα, αυτό θα γίνει το φθινόπωρο, που ο καιρός θα αρχίσει να ψυχραίνει και πάλι, οπότε η επιβίωση του ιού στο περιβάλλον και η µετάδοσή του θα ευνοηθεί από τις συνθήκες και οι άνθρωποι θα περνούν πολύ περισσότερο καιρό σε εσωτερικούς χώρους.

    Τα καλά νέα είναι ότι οι επαγγελµατίες υγείας έχουν αποκτήσει εµπειρία στον χειρισµό ασθενών µε COVID-19. Έχουν περισσότερη εµπειρία και περισσότερα εργαλεία για την αποφυγή περιττού µηχανικού εξαερισµού (π.χ. τοποθέτηση των ασθενών σε πρηνή θέση, χρήση µάσκας CPAP, χρήση Remdesivir, στεροειδή και χρήση αντισωµάτων από αναρρώσαντες). Υπάρχουν επίσης κι άλλα φάρµακα και αντισώµατα που θα είναι σύντοµα διαθέσιµα και τα οποία µπορούν δυνητικά να µειώσουν τη νοσηρότητα και τη θνησιµότητα του COVID-19.

    Υπάρχει αυξανόµενη ανησυχία στην Ελλάδα λόγω των «εισαγόµενων» κρουσµάτων COVID. Τι πρέπει να κάνουµε για να προστατευθούµε;

    Αυτό είναι ένα πολύ δύσκολο πρόβληµα. Η Ελλάδα χειρίστηκε την αρχική επιδηµία µε εξαιρετικό τρόπο και έτσι, είχε πολύ λίγους θανάτους και µικρό αριθµό κρουσµάτων.

    Αναπόφευκτα, καθώς ανοίγουν τα ταξίδια και οι δραστηριότητες µεταξύ των χωρών, τα κρούσµατα θα αυξάνουν.

    Το βέλτιστο για την Ελλάδα θεωρώ πως θα είναι µία ισορροπία ανάµεσα στην οικονοµική δραστηριότητα και στην πρόληψη.

    H Ελλάδα µπορεί να προστατευτεί αρκετά καλά, µε γενίκευση του ελέγχου των ταξιδιωτών που µπαίνουν στη χώρα, µε τήρηση της κοινωνικής αποστασιοποίησης και τη χρήση µάσκας σε κλειστούς χώρους. Η συνέχιση της αποφυγής και του περιορισµού µεγάλων συγκεντρώσεων, ιδιαίτερα σε εσωτερικούς χώρους, σε πολυσύχναστα, κλιµατιζόµενα περιβάλλοντα είναι επίσης πολύ σηµαντική.

    Πόσο αισιόδοξος είστε για την ανάπτυξη ενός ασφαλούς και αποτελεσµατικού εµβολίου για το COVID-19 σύντοµα;

    Δεν υπάρχουν εγγυήσεις, ωστόσο, είµαι πολύ αισιόδοξος. Υπάρχουν πολλά υποψήφια εµβόλια που έχουν αναπτυχθεί, έχουν ήδη δείξει πολύ ελπιδοφόρα αποτελέσµατα στις αρχικές µελέτες και έχουν προχωρήσει στη «φάση 3» των κλινικών δοκιµών.

    Δεδοµένης της ακραίας οικονοµικής και κοινωνικής αναταραχής που προκάλεσε ο COVID-19 σε παγκόσµιο επίπεδο, είναι πολύ σηµαντικό να έχουµε  αποτελεσµατικά εµβόλια το συντοµότερο δυνατό.

    Για πρώτη φορά σε αυτή την προσπάθεια, έχουν στραφεί και εστιαστεί τεράστιοι πόροι και σπουδαία µυαλά.

    Έτσι, είναι πολύ πιθανό το φθινόπωρο ή τον χειµώνα, να έχουµε διαθέσιµο τουλάχιστον ένα εµβόλιο.

    Μελετάτε τον µεσογειακό τρόπο ζωής και τα οφέλη του στην υγεία. Πώς τον ορίζετε τον µεσογειακό τρόπο ζωής; Είναι µόνο η µεσογειακή διατροφή ή κάτι παραπάνω από αυτό;

    Ο µεσογειακός τρόπος ζωής περιλαµβάνει τον συνδυασµό της παραδοσιακής ελληνικής / µεσογειακής διατροφής, µε άλλες υγιεινές συνήθειες, όπως την κοινωνικοποίηση µε την οικογένεια και τους φίλους, την τακτική άσκηση, την αποφυγή του καπνίσµατος, τον επαρκή ύπνο τη νύχτα και τις σιέστες το απόγευµα.

    Τα κύρια οφέλη του συγκεκριµένου τρόπου ζωής είναι ότι επεκτείνει και ενισχύει τα βασικά οφέλη της διατροφής – µειώνει δηλαδή τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, καρκίνου, διαβήτη και άλλων χρόνιων παθήσεων, βελτιώνει την ποιότητα ζωής και αυξάνει τη µακροζωία.

    Μελέτη σας έδειξε ότι ο αριθµός των push-ups που µπορεί να κάνει ένας άνδρας είναι δείκτης της καρδιαγγειακής του υγείας. Μπορείτε να µας πείτε περισσότερα για αυτήν τη µελέτη;

    Παρακολουθήσαµε µια οµάδα πυροσβεστών στην Ιντιάνα οι οποίοι αρχικά µπορούσαν να κάνουν push-ups για 1 λεπτό, ως µέρος µιας ιατρικής εξέτασης και τους παρακολουθήσαµε για έως και 10 χρόνια.

    Διαπιστώσαµε ότι οι άνδρες που µπορούσαν να κάνουν 40 ή περισσότερα, συνεχόµενα  push-ups είχαν πάνω από 90% χαµηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων στο follow-up, σε σχέση µε τους άνδρες που µπορούσαν να κάνουν 10 ή λιγότερα.

    Πιστεύουµε λοιπόν, ότι σε πολλές περιπτώσεις, τα push-ups είναι ένας πολύ φθηνός τρόπος screening που δίνει χρήσιµα στοιχεία για την καρδιαγγειακή υγεία των ανδρών.

    Τα τελευταία χρόνια, ολοένα και περισσότερες µελέτες τονίζουν τη σηµασία του καλού ύπνου. Τι µπορεί να προκαλέσει η στέρηση ύπνου στο σώµα µας;

    Η πλήρης στέρηση του ύπνου οδηγεί σε θάνατο, επειδή ο ύπνος είναι µια απαραίτητη φυσιολογική λειτουργία.

    Η σχετική στέρηση ύπνου, δηλαδή ο «σύντοµος ύπνος», µπορεί να προκαλέσει προβλήµατα ανάλογα µε αυτά της κακής διατροφής και της σωµατικής αδράνειας. Αυξάνει δηλαδή τον κίνδυνο εµφάνισης χρόνιων παθήσεων, όπως της καρδιαγγειακής νόσου, του διαβήτη και του µεταβολικού συνδρόµου µέσω διαφόρων µηχανισµών.

  • Χρειάζεται ριζική αναδιάρθρωση το παραγωγικό μοντέλο της Ελληνικής οικονομίας;

    Χρειάζεται ριζική αναδιάρθρωση το παραγωγικό μοντέλο της Ελληνικής οικονομίας;

    Λιγότερο ή περισσότερο, όλοι οι Έλληνες πολίτες, γνωρίζουν ότι τις τελευταίες τουλάχιστον δεκαετίες, η Ελληνική Οικονοµία στηρίζεται και αναπτύσσεται σε πολύ συγκεκριµένους τοµείς. Δηλαδή, όλοι γνωρίζουν, ότι ο τουρισµός είναι η βάση της Ελληνικής Οικονοµικής δραστηριότητας, συµβάλλοντας άµεσα το 10% του Ακαθάριστου Eθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ) και έµµεσα, ίσως και πλέον του 20%. Κατ’αναλογία δε, άµεσα και έµµεσα στο 20% – 22% του εργατικού δυναµικού της χώρας µας. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι τοµείς που συνθέτουν το Ελληνικό ΑΕΠ. Η ναυτιλία, ο πρωτογενής τοµέας, η φαρµακοβιοµηχανία, ορυκτά, logistics και λοιπές υπηρεσίες, συµπληρώνουν σχεδόν το σύνολο της οικονοµικής και αναπτυξιακής δραστηριότητας της Ελλάδας.

    Ξαφνικά και αναπάντεχα εµφανίζεται ο κορονοϊός. Χτυπάει ασύµµετρα την «βαριά» µας βιοµηχανία και µέσω αυτής, σαν συγκοινωνούντα δοχεία, σχεδόν όλο το φάσµα του παραγωγικού µας µοντέλου, απειλώντας ταυτόχρονα το εργατικό δυναµικό, στο να βρεθεί σε ένα νέο κύκλο υποαπασχόλησης και ανεργίας, κάτι που η Ελληνική Οικονοµία το βίωσε, έντονα, τα προηγούµενα σχεδόν δέκα χρόνια. Και ενώ βρισκόµαστε σε αυτή ακριβώς την φάση, της πλήρους αβεβαιότητας, για την πορεία της πανδηµίας, και το βάθος µιας νέας ύφεσης της Ελληνικής και ενδεχοµένως και της Διεθνούς οικονοµίας, αναδύονται επικριτικές φωνές και κριτικές από επίσηµους και µη φορείς, από ειδικούς και µη ειδικούς, ότι το οικονοµικό µοντέλο της χώρας είναι σε λάθος βάσεις.

    Με δύο λόγια, θεωρούν ότι κακώς η ατµοµηχανή που οδηγεί και στηρίζει την οικονοµία και την απασχόληση, στηρίζεται στον τουρισµό, και ότι αυτό οσονούπω θα πρέπει να αλλάξει, και το νέο µοντέλο θα πρέπει να στηρίζεται στην µεταποίηση, δηλαδή στον δευτερογενή τοµέα. Το βασικό επιχείρηµα αυτής της θεωρίας, είναι ότι ο τουρισµός είναι πολύ «ευαίσθητος» και ιδιαίτερα ευάλωτος σε αλλαγές συνθηκών, όπως είναι και η σηµερινή πανδηµία. Η πρόταση τους λοιπόν, είναι η αλλαγή του παραγωγικού µοντέλου, µε έµφαση στην µεταποίηση, και υποβάθµιση συνεπακόλουθα του τοµέα του τουρισµού και ίσως και των λοιπών υπηρεσιών. Πόσο δίκιο έχουν άραγε οι υποστηρικτές αυτής της άποψης;

    Από τα πρώτα πράγµατα που µαθαίνει ένας φοιτητής σε ένα οικονοµικό πανεπιστήµιο, και όχι µόνο στην Ελλάδα, είναι η σηµασία του συγκριτικού πλεονεκτήµατος. Το αναφέρουµε µάλιστα όλοι µας, σχεδόν καθηµερινά, πολλές φορές, χωρίς όµως να αντιλαµβανόµαστε πλήρως την σηµασία αυτού του όρου. Δεν έχει νόηµα να προσπαθήσω, µε οικονοµικές αναλύσεις, να εξηγήσω εδώ, την έννοια του συγκριτικού πλεονεκτήµατος και πως αυτό διαµορφώνεται σε έναν τοµέα όπως είναι οι οικονοµικές δραστηριότητες. Θα πω όµως, µε απλά λόγια, ότι όταν καταβάλεις προσπάθειες και επενδύεις σε τοµείς που δεν έχεις συγκριτικό πλεονέκτηµα, σχεδόν πάντοτε οι προσπάθειες αυτές αποτυγχάνουν, απορροφώντας συγχρόνως πολύ ενέργεια και χρήµα. Αντίστροφα, αν επενδύεις στους τοµείς που έχεις συγκριτικό πλεονέκτηµα, τότε οι πιθανότητες επιτυχίας αυξάνονται πολλαπλασιαστικά. Ερώτηµα λοιπόν:

    H Ελλάδα έχει συγκριτικό πλεονέκτηµα στον Τουρισµό ή στην µεταποίηση και µάλιστα στη βαριά βιοµηχανία; Από την απάντηση αυτού του ερωτήµατος, εξαρτάται και η απάντηση για το εάν πρέπει το ελληνικό µοντέλο να αναδιαρθρωθεί, από µοντέλο υπηρεσιών σε µοντέλο µεταποίησης. Θέλουµε η Ελλάδα να γεµίσει φουγάρα ή να επενδύσει σε υπηρεσίες όπως ο τουρισµός, που απαραίτητο στοιχείο είναι η ποιότητα του κλίµατος, οι καθαρές θάλασσες, τα ποτάµια και οι λίµνες; Βέβαια, οποιοσδήποτε συνάδελφος οικονοµολόγος, ή ακόµα και ένας µη ειδικός, αλλά λογικά σκεπτόµενος πολίτης, θα µπορούσε να µας ρωτήσει, εάν θεωρούµε ότι είναι σωστό η Ελληνική Οικονοµία να στηρίζεται αποκλειστικά στις τουριστικές της δραστηριότητες.

    Η απάντηση είναι ανεπιφύλακτα και σαφώς όχι. Η Ελλάδα δεν έχει µόνο συγκριτικό πλεονέκτηµα στον τουρισµό, αλλά σε µια πλειάδα από άλλους τοµείς, που σαφώς έχουµε εγκαταλείψει ή κακώς δεν έχουµε επαρκώς αναπτύξει. Ας τους δούµε µαζί:

    Ο Πρωτογενής Τοµέας. Από την αρχαιότητα οι ελληνικές πόλεις ήταν πασίγνωστες, στον τότε γνωστό κόσµο, για τα άριστα αγροτικά τους προϊόντα.

    Και τι δεν παράγει ή δύναται να παράξει αυτή η ευλογηµένη γη!

    Λάδι, φρούτα, κρασιά, λαχανικά, γαλακτοκοµικά προϊόντα, κτηνοτροφικά, µεταποιηµένα προϊόντα, όπως µαρµελάδες, κοµπόστες κ.α. Παράλληλα χιλιάδες αρωµατικά και φαρµακευτικά φυτά, αφού έχουµε τη πλουσιότερη χλωρίδα στην Ευρώπη και µια από τις πλουσιότερες στον κόσµο. Ο Πρωτογενής Τοµέας, στήριξε τις οικονοµικές δραστηριότητες της χώρας από την αρχαιότητα, και σε όλες τις κρίσιµες περιόδους του έθνους, όπως την περίοδο του Μεσοπόλεµου, της Μικρασιατικής καταστροφής και βεβαίως αµέσως µετά τον 2ο Παγκόσµιο Πόλεµο, που για δυο σχεδόν δεκαετίες συνέβαλε, στο Ελληνικό Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν, µε πάνω από 25%. Σήµερα, συµβάλλει µόνο στο 2,5% – 3%!

    Αν και υπηρετώ την τουριστική βιοµηχανία για 40 συναπτά έτη, θεωρώ ότι ο πρωτογενής τοµέας στην χώρα µας, θα έπρεπε να είναι στην κυριολεξία η ατµοµηχανή της Ελληνικής Οικονοµίας, γιατί ότι παράγουµε, είναι από µόνο του brand και δεν χρειάζεται καν να το διαφηµίσουµε στην Ελληνική ή Διεθνή αγορά . Αντ’ αυτού, καταντήσαµε να εισάγουµε λεµόνια, πατάτες, κρέας, γαλακτοκοµικά, ακόµη και ντοµάτες. Τα αίτια είναι πολλά και γνωστά: έλλειψη ενδιαφέροντος και προγραµµατισµού από πλευράς κράτους, αστυφιλία, γερασµένο και άσχετο µε τις νέες εξελίξεις εργατικό και επιχειρηµατικό δυναµικό, προδιάθεση για εύκολο χρήµα από ευρωπαϊκές επιδοτήσεις κ.α. Αντί λοιπόν για φουγάρα, η δική µου πρόταση είναι να δούµε τις τεράστιες δυνατότητες µιας σύγχρονης αγροτικής παραγωγής, µε ένταξη ήπιων µορφών µεταποίησης σε αυτήν, και αξιοποίηση του πλούτου που προσφέρει η ελληνική γη σε εναλλακτικές χρήσεις και εξειδικευµένα προϊόντα. Αναφέραµε ήδη ορισµένα εξ’ αυτών: αρωµατικά φυτά, φαρµακευτικά, ειδικές καλλιέργειες όπως ο κρόκος Κοζάνης, η µαστίχα Χίου και ένα πλήθος ακόµη, που δεν είµαι ειδικός για να απαριθµήσω. Χρειαζόµαστε, άµεσα, µια νέα γενιά παραγωγών, που θα επαναφέρουν τον πρωτογενή τοµέα εκεί που του αρµόζει, και που δεν θα είναι λιγότερο από το 8% – 10% του Ελληνικού ΑΕΠ. Χιλιάδες νέοι µας, µε σηµαντική µόρφωση, αναγκάστηκαν να «δραπετεύσουν» στο εξωτερικό, κατά την διάρκεια της µακροχρόνιας οικονοµικής κρίσης. Οι περισσότεροι από αυτούς, έχουν µόρφωση και ικανότητες, και θα µπορούσαν, µε έναν κεντρικό σχεδιασµό, να αποτελέσουν την νέα γενιά του παραγωγικού και αναπτυξιακού µοντέλου στον πρωτογενή τοµέα. Την ίδια στιγµή η Ελλάδα, καλώς ή κακώς, συντηρεί χιλιάδες πρόσφυγες, µε δικαίωµα µάλιστα ασύλου, που έχουν εξελιχθεί σε ένα κεντρικό στοιχείο κοινωνικών και πολιτικών διενέξεων στην χώρα µας, µε τις γνωστές σε όλους µας συνέπειες. Πόσοι από αυτούς δεν θα µπορούσαν άραγε να ενταχθούν στην παραγωγική διαδικασία ενός φιλόδοξου και αναγεννηµένου πρωτογενή τοµέα; Ερώτηση για τον καθένα µας.

    Κάποτε, υποδεθήκαµε περίπου ένα εκατοµµύριο Αλβανούς, για τον ίδιο σχεδόν λόγο. Πόσο δύσκολο θα ήταν να απορροφήσουµε µερικές χιλιάδες ταλαιπωρηµένους πρόσφυγες, που πολλοί εξ’ αυτών και νέοι είναι και γενική και ειδική µόρφωση έχουν, και θα ήταν πανευτυχείς να ζήσουν στην Ελλάδα, σαν δεύτερη πατρίδα τους; Ταυτόχρονα και το προσφυγικό πρόβληµα θα λειαίνετο σηµαντικά. Να λοιπόν το εργατικό δυναµικό, δίπλα στην νέα γενιά των Ελλήνων παραγωγών. Δεν είναι µόνο δική µου ιδέα και πρόταση. Το έχουν κάνει ήδη πολλά άλλα κράτη στην Ε.Ε όπως λόγου χάριν, η Πορτογαλία.

    Δεύτερος τοµέας, εκτός τουρισµού, είναι η ναυτιλία. Άλλο κλασικό παράδειγµα συγκριτικού πλεονεκτήµατος, πάλι από την αρχαιότητα… οι ρίζες µας. Πρώτη η ναυτιλία από το 1.000 τουλάχιστον π.Χ., πρώτη η ναυτιλία µας και στο 21ο αιώνα! Οι Έλληνες πλοιοκτήτες µε το µεγαλύτερο σε χωρητικότητα στόλο παγκοσµίως. Την ίδια στιγµή, το 70% της Ελληνόκτητης ναυτιλίας, βρίσκεται κάτω από σηµαίες ευκαιρίας, όπως Παναµά, Ονδούρας, Κύπρου κ.α. ενώ η Αθήνα ή αν θέλετε ο Πειραιάς, είναι µόλις δέκατη στο Διεθνές στερέωµα των Ναυτιλιακών Κέντρων. Στις πρώτες θέσεις το Λονδίνο, η Σιγκαπούρη, το Χονγκ Κονγκ, η Νέα Υόρκη κ.α. Τα αίτια έχουν να κάνουν µε στρατηγικές της Κεντρικής Εξουσίας, που ποτέ δεν κατάφερε να συµφωνήσει µε τους Έλληνες πλοιοκτήτες, ώστε οι τελευταίοι, να µην έχουν τόσο σοβαρά κίνητρα να καταφεύγουν σε σηµαίες ευκαιρίας. Σαν αποτέλεσµα, χάνονται εκατοµµύρια συναλλάγµατος ετησίως, και βεβαίως χιλιάδες θέσεις εργασίας, τόσο στα καράβια µας όσο και στα γραφεία. Και επειδή έχω κάνει µεταπτυχιακά στην ναυτιλιακή οικονοµία, και µάλιστα στην Αγγλία, σχήµα οξύµωρο βεβαία… ένας Έλληνας να σπουδάζει ναυτιλιακά στην Αγγλία (άλλο κεφάλαιο και αυτό η εκπαίδευση) πιστεύω, ακράδαντα, ότι θα µπορούσε να βρεθεί η χρυσή τοµή, για να επιστρέψουν οι Έλληνες πλοιοκτήτες, πίσω στην Ελληνική σηµαία, και να καταστήσουν τον Πειραιά, αν όχι πρώτο, τουλάχιστον µέσα στην πρώτη πεντάδα των Ναυτιλιακών Κέντρων. Τώρα, µάλιστα που η Μεγάλη Βρετανία αποχώρησε από την Ε.Ε. παρουσιάζεται µια παρά πολύ καλή ευκαιρία.

    Σε απόλυτη συνάφεια και η ναυπηγοκατασκευαστική και η ναυπηγοεπισκευαστική βιοµηχανία. Μόνο οι Έλληνες πλοιοκτήτες, ξοδεύουν ετησίως, δισεκατοµµύρια ευρώ, για νέες κατασκευές και επιδιορθώσεις στα ναυπηγία της Κίνας και της Κορέας. Την ίδια στιγµή, τα δικά µας ναυπηγία, έχουν αφεθεί εδώ και δεκαετίες στην τύχη τους και βρίσκονται σχεδόν σε πλήρη αδράνεια!!

    Το λιγότερο που µπορώ να πω είναι ντροπή για όλους µας.

    Τοµέας τρίτος, η Φαρµακευτική Βιοµηχανία. Άλλο ένα µεγάλο συγκριτικό πλεονέκτηµα, αν αναλογιστεί κανείς την σχέση της χώρας µας µε την Ιατρική, από την εποχή του Ασκληπιού και του Ιπποκράτη, µέχρι τον Γαληνό και τα Γαληνικά Σκευάσµατα. Τα φαρµακευτικά φυτά, που µοναδικά προσφέρει η Ελληνική γη, και βεβαίως οι επιστήµονες µας, που διαπρέπουν σε όλες τις χώρες ανά τον πλανήτη, και µάλιστα πολλοί εξ’ αυτών στην έρευνα, είναι τα µεγάλα πλεονεκτήµατα στον εν λόγω τοµέα. Παρά τα προβλήµατα, η Ελληνική Φαρµακοβιοµηχανία, τα τελευταία χρόνια, έχει αξιόλογες εξαγωγές, αποδεικνύοντας ότι µε την συµπαράσταση της κεντρικής εξουσίας, θα µπορούσε να τρέξει µε πάρα πολύ γρήγορους ρυθµούς. Για παράδειγµα, σαν θετική παρέµβαση του κράτους, θα πρότεινα, την απαλλαγή από την καταστροφική φορολόγηση των Ελληνικών Φαρµακευτικών Επιχειρήσεων, από το clawback και το rebate, που σήµερα ανέρχεται σχεδόν στο ένα δισεκατοµµύριο ευρώ ετησίως, µε την προϋπόθεση βεβαίως, αντίστοιχων επενδύσεων από τις Ελληνικές Φαρµακευτικές Εταιρείες. Πιστεύω να αντιλαµβάνεται ο κάθε αναγνώστης αυτού του άρθρου, τι θα µπορούσε να συµβεί µε ένα δισεκατοµµύριο ευρώ, σε επενδύσεις, στον εν λόγω τοµέα, ετησίως.

    Το κράτος θα αναπλήρωνε αυτή την απώλεια, και µε το παραπάνω, µέσα σε λίγα χρόνια, από την αύξηση της φορολογικής βάσης και των εξαγωγών, για να µην µιλήσω και για τις νέες θέσεις εργασίας. Πάντως, δεν χωράει καµία αµφιβολία, ότι ο Φαρµακευτικός τοµέας και ο τοµέας Καλλυντικών, έχει τεράστιες προοπτικές ανάπτυξης, και επιβάλλεται άµεσα Κράτος και οι Επιχειρήσεις να βρούνε τις λύσεις.

    Τέταρτος τοµέας, οι ανανεώσιµες πηγές ενέργειας όπως ήλιος, άνεµος, βιοµάζα. Όλοι ξέρουµε, ότι και εδώ η χώρα µας, έχει συγκριτικό πλεονέκτηµα. Την ίδια στιγµή αξιοποιούµε το περιβάλλον χωρίς να το καταστρέφουµε. Sustainable development, δηλαδή βιώσιµη ανάπτυξη, το απόλυτο ζητούµενο σήµερα. Εδώ γίνονται κάποιες προσπάθειες, υπάρχουν ακόµα τεράστια περιθώρια, ας ελπίσουµε ότι θα τρέξουµε πιο γρήγορα και θα τα αξιοποιήσουµε.

    Πέµπτος τοµέας, µεταφορές, logistics και λοιπές υπηρεσίες. Το παράδειγµα της COSCO, αφού βέβαια πέρασε από χίλια κύµατα, ανέδειξε στην πράξη, τον στρατηγικό ρόλο της χώρας, σε υπηρεσίες µεταφοράς εµπορευµάτων, στα Βαλκάνια και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Έχουµε ακόµα πολύ δρόµο, για την πλήρη αξιοποίηση των λιµανιών και των µεταφορών στην ενδοχώρα, αλλά και την σύνδεση µας µε την υπόλοιπη Ευρώπη, κυρίως µέσω σιδηροδροµικών δικτύων. Όσον αφορά τις λοιπές υπηρεσίες, η χώρα µας πρέπει να περάσει στην 4η Βιοµηχανική Επανάσταση, που έχει να κάνει µε τις ψηφιακές µεταρρυθµίσεις. Διαθέτουµε αρκετά εκπαιδευµένο προσωπικό, ωστόσο χρειάζονται περαιτέρω εκπαιδευτικές µεταρρυθµίσεις και κρατική αποφασιστικότητα.

    Δεν θα πάω σε άλλο τοµέα. Νοµίζω ότι όλοι οι παραπάνω, µε τις κατάλληλες µεταρρυθµίσεις, θα µπορούσαν να µετατρέψουν την Ελλάδα σε έναν οικονοµικό παράδεισο, και ταυτόχρονα να διαφυλάξουν µακραίωνες παραδόσεις όπως ο αγροτικός τοµέας, η ναυτιλία, η βιοµηχανία της φιλοξενίας και το εµπόριο, χωρίς ταυτόχρονα να καταστρέψουν το µεγάλο δώρο του Θεού που είναι το κλίµα και το περιβάλλον.

    Δεν είµαι κατά της βαριάς βιοµηχανίας. Άλλωστε υπάρχουν ήδη κάποιες πολύ αξιόλογες, που συνεισφέρουν σηµαντικά στην απασχόληση και στην οικονοµία. Να τις διαφυλάξουµε και να τις αναπτύξουµε. Ωστόσο, διαφωνώ ότι η Ελλάδα, λόγω κορωνοϊού, πρέπει να εγκαταλείψει το οικονοµικό µοντέλο της και να αλλάξει εξ’ ολοκλήρου ρότα. Ο καλός οδοντίατρος, δεν βγάζει δόντι όταν πονάει δόντι, απλά το θεραπεύει. Και όπως αναλύσαµε παραπάνω, όλα τα «ασηµικά» της Ελληνικής Οικονοµίας, µε τεράστια συγκριτικά πλεονεκτήµατα και παραδόσεις χιλιάδων χρόνων, έχουν πολλά ακόµη να δώσουν, αρκεί όλοι µας να το θελήσουµε και όλοι µας να αλλάξουµε την αρχέγονη κακή πλευρά του εαυτού µας και της νοοτροπίας µας. Το κράτος και οι επιχειρηµατίες, πρέπει να καταλάβουν ότι είναι σύµµαχοι και όχι αντίπαλοι. Οι δηµόσιες υπηρεσίες, παρά τις οποιεσδήποτε προσπάθειες, παραµένουν άκρως αντιπαραγωγικές συµπεριλαµβανοµένης και αυτής της δικαστικής. Οι εργαζόµενοι, πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η εργασία είναι ευλογία και όχι κατάρα, και οι επιχειρήσεις, ότι φτάνουν στο απόγειο της παραγωγικότητας τους, όταν αξιοποιείται η όποια ικανότητα του συνόλου των εργαζοµένων.

    Κατά την άποψη µου, δεν υπάρχει µεγαλύτερη ικανοποίηση, από το να ανακαλύπτει κάποιος, τις δυνατότητές του µέσα σε ένα εργασιακό περιβάλλον, που διέπεται από την σηµασία του teamwork. Ασφαλώς και υπάρχουν και άλλες αξίες, όπως η οικογένεια, η διασκέδαση και η ξεκούραση. Πρέπει κανένας να βρίσκει την απόλυτη ισορροπία µεταξύ όλων αυτών. Δεν είναι πολύ εύκολο, ούτε πολύ δύσκολο, αλλά πιστέψτε µε είναι µαγικό.

    Αυτές, κλείνοντας, θεωρώ ότι είναι οι βασικές µεταρρυθµίσεις που χρειάζεται το Ελληνικό Παραγωγικό Μοντέλο. Είµαι σίγουρος, ότι αν πετύχουµε έστω και το 70%, η χώρα θα βρεθεί στον νέο σύγχρονο Χρυσό Αιώνα. Αυτός ή αυτοί που θα το πετύχουν, θα γράψουν µε χρυσά γράµµατα στην ιστορία του Ένδοξου άλλα και Αυτοκαταστροφικού Ελληνικού Κράτους, το όνοµα τους, και θα γίνει ή θα γίνουν οι σύγχρονοι Περικλήδες της Χώρας. Έχουν περάσει περίπου δυόµιση χιλιάδες χρόνια, από εκείνη την χρυσή εποχή. Πόσο αλήθεια θα χρειαστεί να περιµένουµε ακόµα;…ίδωµεν

    Σας εύχοµαι καλό καλοκαίρι και να προσέχετε την υγεία σας.

    Αξίζει να ενηµερώνεστε από το περιοδικό ΔΥΟ. Είναι στα αλήθεια Δώρο Ζωής.