Συντάκτης: ΔΥΟ Newsroom

Βάλια Μουσάτου

Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος

Website: beautifulskin.gr

instagram:@beautifulskin.gr

Τα κονδυλώματα είναι το πιο συχνό σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα. Με δεδομένο ότι το 50-70% των σεξουαλικά δραστήριων ανδρών και γυναικών θα εκτεθούν στον ιό που προκαλεί τα κονδυλώματα κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής τους ζωής, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τόσο τους τρόπους πρόληψης, όσο και αντιμετώπισής τους.

 

Τα κονδυλώματα είναι ένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα που εμφανίζεται αρκετά συχνά σε νεαρά σεξουαλικά ενεργά άτομα και αποτελούν το μεγαλύτερο σε συχνότητα ΣΜΝ. Υπολογίζεται ότι το 50-70% των σεξουαλικά δραστήριων ανδρών και γυναικών θα εκτεθούν στον ιό κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής τους ζωής.

Σε κάθε σεξουαλική επαφή με μολυσμένο άτομο, χωρίς χρήση προφυλακτικού, υπάρχει 68% πιθανότητα μόλυνσης από τον ιό. Κονδυλώματα όμως θα εμφανίσει ένα μικρό ποσοστό από αυτούς που θα εκτεθούν στον ιό HPV καθώς το αν νοσήσει η όχι ο καθένας εξαρτάται από το ανοσοποιητικό σύστημα του πάσχοντος. Στη μεγάλη πλειοψηφία το ανοσοποιητικό σύστημα καταστέλλει ικανοποιητικά τον ιό και τον διατηρεί σε λανθάνουσα κατάσταση. Ακόμα και έτσι όμως είναι δυνατό να μεταδίδουν τον ιό ακόμα και εάν οι ίδιοι δεν πάσχουν (η έχουν θεραπευτεί στο παρελθόν), με μικρότερες βέβαια πιθανότητες από αυτούς που εμφανίζουν ενεργό νόσο.

Ο ιός των κονδυλωμάτων δυστυχώς δεν δύναται να απομακρυνθεί από τον οργανισμό άπαξ και μολύνει τα κύτταρα. Συνεπώς, παραμένει για πάντα μέσα του υποδηλώνοντας λανθάνουσα κατάσταση.

Υπάρχουν γύρω στους 200 τύπους HPV αλλά από αυτούς λίγοι προκαλούν κονδυλώματα και ακόμα λιγότεροι έχουν ογκογόνο δράση , δηλαδή είναι δυνατό να προκαλέσουν καρκίνο εάν δεν αντιμετωπιστούν από το ανοσοποιητικό σύστημα του ατόμου που προσβάλλουν.

Οι τύποι 6 και 11 του HPV ευθύνονται για το 90% των κονδυλωμάτων.

Οι χαμηλού κινδύνου ιοί που προκαλούν κονδυλώματα είναι οι HPV6, HPV11, 42,43,44.

Οι υψηλού κινδύνου ιοί για δυσπλασίες, καρκίνο τραχήλου μήτρας και καρκίνο πρωκτού είναι οι HPV16, HPV18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59 και 68. Στους άνδρες επίσης ο καρκίνος του πέους σχετίζεται με HPV λοίμωξη.

Ο HPV μεταδίδεται με την άμεση τριβή πάσχοντος δέρματος με δέρμα η με βλεννογόνο που φέρει αλλοιώσεις. Από την τριβή προκύπτουν μικροτραυματισμοί και έτσι ο ιός εισχωρεί στο επιθήλιο. Γι’ αυτό η σεξουαλική επαφή αποτελεί τον ευκολότερο τρόπο μετάδοσης του ιού των κονδυλωμάτων. Δεν απαιτείται ωστόσο διείσδυση για τη μετάδοση, αρκεί η επαφή με τριβή δέρματος με δέρμα. Η μετάδοση μπορεί να γίνει και με στοματογεννητική επαφή και γι’ αυτό στην κλινική εξέταση ελέγχουμε και στοματικό βλεννογόνο. Επίσης κονδυλώματα μπορεί να έχουμε και περιπρωκτικά είτε μετά από πρωκτικό σεξ είτε με ενοφθαλμισμή δηλαδή μεταφορά του ιού από μολυσμένη περιοχή με τα δάκτυλα η μολυσμένα αντικείμενα.

Ο χρόνος επώασης είναι 1,5-9 μήνες με μέσο όρο εμφάνισης στους 2 μήνες από τη μόλυνση.

Η κλινική εικόνα είναι διαφορετική ανάλογα τον τύπο του ιού αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις εμφανίζονται σαν μικρές ελίτσες στο χρώμα του δέρματος που έχει προσβληθεί. Στη συνέχεια αυτά μεγαλώνουν πολλαπλασιάζονται και μπορεί να μοιάζουν με μικροσκοπικά κουνουπιδάκια (ανθοκραμβοειδής όψη). Στις γυναίκες η προσβολή είναι στα εξωτερικά γεννητικά όργανα, περίνεο, περιπρωκτικά, στοματικό βλεννογόνο ενώ πρέπει να ελέγχεται από γυναικολόγο με Pap test και ο τράχηλος. Στους άνδρες πρέπει να ελέγχονται επίσης το στόμα και ο πρωκτός για εμφάνιση κονδυλωμάτων. Να σημειωθεί εδώ ότι η χρήση προφυλακτικού προστατεύει μόνο την περιοχή που καλύπτεται από αυτό καθώς η επαφή μολυσμένου δέρματος εκτός προφυλακτικού με τον / την σύντροφο , μπορεί μέσω τριβής να μεταδώσει τον ιό.

Παράγοντες που ευνοούν τη μετάδοση αλλά και την εμμονή και πολλαπλασιασμό του ιού, είναι το χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα, το κάπνισμα, αλκοόλ συχνή εναλλαγή συντρόφων και συνύπαρξη άλλων ΣΜΝ.

Πρέπει επίσης να αποφεύγεται το ξύρισμα στις μολυσμένες περιοχές για να μη μεταδοθεί ο ιός στις παρακείμενες περιοχές. Προτείνεται να κόβονται κοντές οι τρίχες της περιοχής με ψαλίδι.

Ο εμβολιασμός για τον καρκίνο τραχήλου της μήτρας προστατεύει τις γυναίκες ( αλλά και τους συντρόφους τους) από τα συνηθέστερα ογκογόνο στελέχη αλλά και για τα συχνότερα στελέχη κονδυλωμάτων. Χορηγούνται δωρεάν σε γυναίκες έως 26 ετών αλλά μπορούν να γίνουν και σε αγόρια (όμως δεν προβλέπεται δωρεάν χορήγηση.

Τα εμβόλια ενάντια του HPV που έχουν εγκριθεί σε Ευρώπη και ΗΠΑ και κυκλοφορούν στην Ελλάδα, προφυλάσσουν μέχρι και από εννέα τύπους του HPV. Τo 9δύναμο εμβόλιο ενάντια του HPV κυκλοφόρησε το 2017 και στην Ελλάδα και ενσωματώθηκε στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού (ΕΠΕ). Οι 9 τύποι, για τους οποίους έχει ένδειξη το νεότερο εμβόλιο ενάντια του HPV, (τύποι 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 και 58 του ιού HPV):ενοχοποιούνται για το 90% περίπου των περιστατικών του καρκίνου τραχήλου μήτρας, για το 82% των σχετιζόμενων με τον HPV προκαρκινικών αλλοιώσεων υψηλού βαθμού της πρωκτογεννητικής περιοχής και για το 90% των γεννητικών κονδυλωμάτων.

Aντιμετώπιση

Οι μέθοδοι αντιμετώπισης είναι όλες καταστροφικές των βλαβών που έχουν προκύψει είτε με ειδικά τοπικά διαλύματα, είτε λέιζερ, είτε κρυοθεραπεία, είτε διαθερμοπηξία. Γίνεται ανώδυνη με χρήση αναισθητικής κρέμας, άνετα και γρήγορα ενώ ελέγχουμε όλη την περιοχή για μικροσκοπικές βλάβες. Καμία μέθοδος ωστόσο δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι δεν θα υπάρξει υποτροπή , οι οποίες είναι πιο συχνές στα 2 πρώτα χρόνια της μόλυνσης. Συνήθως δε γίνεται καθορισμός του τύπου του ιού σε κονδυλώματα έξω γεννητικών οργάνων ( όπως σε βλάβες τραχήλου με το Pap test), υπάρχει όμως η δυνατότητα αυτή με λήψη βιοψίας και καθορισμό του τύπου με PCR μέθοδο. Σε άνδρες με συχνές υποτροπές περιουρηθρικά ή, ελέγχεται και η ουρήθρα εσωτερικά από ουρολόγο ενώ για περιπρωκτικά κονδυλώματα που προκύπτουν από διείσδυση προτείνεται και ορθοσκόπηση.

Υπάρχουν κρέμες ιμικουιμόδης αλλά και φυτικά σκευάσματα που βοηθούν την ενίσχυση τοπικά της άμυνας του οργανισμού καθώς και ειδικές βιταμίνες ενίσχυσης της άμυνας του οργανισμού γενικότερα.

Από τη στιγμή της διάγνωσης, η υπεύθυνη συμπεριφορά προβλέπει την ενημέρωση των σεξουαλικών συντρόφων αλλά και την προστασία των νέων σεξουαλικών συντρόφων και οπωσδήποτε τη χρήση προφυλακτικού. Θεωρείται ότι υπάρχει ίαση, όταν για τουλάχιστον 8-9 μήνες μετά την τελευταία εμφάνιση κονδυλωμάτων και θεραπεία τους, δεν έχουμε υποτροπή.

Τι πρέπει να ξέρουμε για το κάπνισμα και το άτμισμα

Το κάπνισμα είναι η μεγαλύτερη μάστιγα που απειλεί και θα συνεχίσει να απειλεί την υγεία μας, αν δεν αλλάξουμε τρόπο ζωής. Το 30% όλων των θανάτων σε ηλικίες 35-69 και το 30% των θανάτων που προκαλούνται από καρκίνο, οφείλονται στο κάπνισμα. Οι καπνιστές ζουν 13-14 χρόνια λιγότερα.

Το κάπνισμα ενός τσιγάρου αυξάνει την αδρεναλίνη, την καρδιακή συχνότητα και την πίεση. Κάνει την αορτή και τα υπόλοιπα αγγεία σκληρότερα, αυξάνει τον κίνδυνο για ενδοαγγειακή θρόμβωση και μπορεί να προκαλέσει ασταθή στηθάγχη, έμφραγμα του μυοκαρδίου, εγκεφαλικό επεισόδιο ή και αιφνίδιο θάνατο. Τριπλασιάζει τον κίνδυνο για στεφανιαία νόσο και αυξάνει 2-4 φορές τον κίνδυνο για αιφνίδιο θάνατο στο έμφραγμα.

Αποτελεί τη σημαντικότερη αιτία εμφάνισης καρκίνου όχι μόνο των πνευμόνων, αλλά και του λάρυγγα, οισοφάγου, στομάχου, παγκρέατος, νεφρών, ουροδόχου κύστεως, μήτρας, οξείας μυελογενούς λευχαιμίας.  Προκαλεί χρόνια πνευμονοπάθεια και συμβάλλει στην πρόωρη γήρανση, εξασθένηση της μνήμης, κυρίως σε μεγαλύτερες ηλικίες, σεξουαλική-στυτική δυσλειτουργία, ελάττωση της γονιμότητας, έλκος στομάχου, κακοσμία του στόματος, ροχαλητό, καθυστέρηση επούλωσης τραυμάτων.

 

ΚΑΠΝΙΣΜΑ: Μείωση ή διακοπή;

Επιπλέον η μείωση δεν βοηθά στη διακοπή της βλαβερής αυτής συνήθειας, αφού συνήθως οι καπνιστές «υποτροπιάζουν» σε βάθος χρόνου. Σε μακροχρόνιους καπνιστές/στριες η διακοπή του καπνίσματος έχει άμεσο όφελος (μέσα στο πρώτο εξάμηνο) στην αναπνοή και στην ικανότητα για άσκηση. Δυστυχώς όσες βλάβες υπάρχουν ήδη στα αγγεία και στην καρδιά δεν αναστρέφονται με τη διακοπή του καπνίσματος. Όμως εμποδίζεται η εμφάνιση περαιτέρω βλαβών λόγω καπνίσματος. Υπολογίζεται ότι ο κίνδυνος για έμφραγμα ή εγκεφαλικό μειώνεται στα επίπεδα των μη καπνιστών μετά από 10-15 χρόνια διακοπής καπνίσματος.

Το παθητικό κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο για έμφραγμα

Το παθητικό κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο για έμφραγμα του μυοκαρδίου κατά 25-50%. Ο κίνδυνος αυτός αυξάνει παράλληλα με τη διάρκεια έκθεσης στο παθητικό κάπνισμα προσεγγίζοντας τον κίνδυνο που καταγράφεται σε ενεργητικούς καπνιστές μετά από μακροχρόνια έκθεση π.χ. στη δουλειά ή στο σπίτι. Το παθητικό κάπνισµα ευθύνεται για 600.000 θανάτους παγκοσµίως σε ετήσια βάση.

 

Δέκα λόγοι οικονομίας για να κόψετε το κάπνισμα

Εάν η απειλή ανάπτυξης ασθενειών ιδιαίτερα επώδυνων στην υγεία του ανθρώπου δεν είναι ικανοποιητική αιτία για να πεισθεί ο πληθυσμός να κόψει το κάπνισμα, ίσως είναι ώρα να αναλογιστεί ο καθένας τις οικονομικές επιπτώσεις που έχει το κάπνισμα στο πορτοφόλι του.

1. Το κόστος αγοράς ενός πακέτου τσιγάρων την ημέρα σημαίνει εκροή περίπου 1.800€+ ετησίως από τον οικογενειακό σας προϋπολογισμό. Αναλογιστείτε ότι με αυτό το ποσό μπορείτε να περάσετε ένα πενθήμερο διακοπών με την οικογένεια σας.
2. Το κόστος του καθαριστηρίου για τακτικό καθαρισμό και περιποίηση των ρούχων (περίπου 3.000€ επιπλέον).
3. Οι καπνιστές επιβαρύνονται με επιπλέον ποσά για τη συντήρηση του σπιτιού τους, δεδομένου ότι απαιτείται πιο τακτικά ελαιοχρωματισμός των τοίχων και  καθαρισμός των επίπλων (περίπου 2.500€ ετησίως). Βεβαίως εδώ πρέπει να προσμετρηθεί και η φθορά του αυτοκινήτου από το κάπνισμα.
4. Πέρα από τις όποιες βλαπτικές συνέπειες στην υγεία επιβαρύνεται με το κόστος επιπλέον επισκέψεων στον οδοντίατρο (150€) προκειμένου να διατηρηθεί το … αστραφτερό και λευκό χαμόγελο.
5. Αγορά επιπλέον πακέτων τσίκλας προκειμένου να υπάρχει δροσερή αναπνοή σημαίνει 250€ ετησίως.
6. Σε χώρες της Β. Αμερικής και της Ευρώπης διαφοροποιείται το κόστος της ασφάλειας ζωής ανάμεσα σε άτομα που καπνίζουν και σε αυτά που δεν είναι καπνιστές. Ασφαλώς κάτι τέτοιο δεν θα αργήσει να έρθει και στη χώρα μας.
7. Οι γυναίκες καπνιστές προκειμένου να διατηρήσουν τη σφριγηλότητα και τη φρεσκάδα της επιδερμίδας, η οποία καταστρέφεται με το κάπνισμα, θα επισκεφτούν τα κέντρα ομορφιάς πολύ περισσότερο από ότι αν δεν κάπνιζαν (πέντε επισκέψεις ετησίως σημαίνει κατ’ ελάχιστον 1.500€)
8. Πέρα από τον οικογενειακό προϋπολογισμό μεγάλη είναι επιβάρυνση στο δημόσιο προϋπολογισμό, αφού απαιτούνται επιπλέον δαπάνες για την υγεία του πληθυσμού (καπνιστών και παθητικών καπνιστών). Στη δαπάνη αυτή συμμετέχουμε όλοι μας ανεξάρτητα αν είμαστε καπνιστές ή όχι, μέσω της άμεσης και έμμεσης φορολογίας.
9. Η παραγωγικότητα της χώρας μειώνεται με το άναμμα κάθε τσιγάρου, δεδομένου ότι κάθε τσιγάρο σημαίνει και ένα νέο διάλειμμα από την απασχόληση και παράλληλα μικρότερη συγκέντρωση στην εργασία.
10. Πολλές πλέον επιχειρήσεις στην προσπάθεια τους να διατηρήσουν ένα περιβάλλον καθαρό από το τσιγάρο είτε δεν προσλαμβάνουν καπνιστές είτε προχωρούν σε απολύσεις καπνιστών.

Αυτοί οι δέκα λόγοι ίσως καταφέρουν να πείσουν έστω ένα μικρό αριθμό καπνιστών να αναλογιστούν τα οικονομικά οφέλη που θα προκύψουν πέρα από τα οφέλη στην υγεία και στην ποιότητα ζωής όλων μας.

 

Οι κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία από το άτμισμα

Τα τελευταία χρόνια το άτμισμα έχει αντικαταστήσει το κάπνισμα σε ένα μεγάλο μέρος των καπνιστών. Ταυτόχρονα έχει καλλιεργηθεί η άποψη ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι λιγότερο επιβλαβές από το κάπνισμα. Πρόσφατες όμως έρευνες δείχνουν ότι το άτμισμα ενέχει τους ίδιους κινδύνους με το κάπνισμα.

Σε αντίθεση με τα απλά τσιγάρα οι συσκευές ατμίσματος δεν περιέχουν καπνό ούτε εκπέμπουν πίσσα, συμβάλλοντας έτσι στην άποψη ότι είναι λιγότερο βλαβερές για την υγεία. Το 2019 μια σημαντική αύξηση των τραυματισμένων πνευμόνων έκανε κάποιους να αναρωτηθούν αν το άτμισμα είναι στην πραγματικότητα πιο βλαβερό από το κάπνισμα.

Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), ορισμένοι ειδικοί εξακολουθούν να θεωρούν το άτμισμα λιγότερο επιβλαβές από το κάπνισμα τσιγάρων, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το άτμισμα δεν είναι επιβλαβές.

Τόσο το κάπνισμα όσο και το ηλεκτρονικό τσιγάρο μοιράζονται κοινούς κινδύνους και ενδέχεται να προκαλέσουν καρδιακές, αναπνευστικές παθήσεις καρκίνους κ.ά.

Καρδιαγγειακές παθήσεις

Το κάπνισμα συνδέεται με την υψηλή αρτηριακή πίεση και τη γενική επιδείνωση της καρδιαγγειακής λειτουργίας. Οι επιπτώσεις του ατμίσματος στην υγεία της καρδιάς είναι λιγότερο σαφείς, αλλά έρευνα το συνδέει με παρόμοιες αυξήσεις της αρτηριακής πίεσης και του καρδιακού ρυθμού που προκαλεί το τσιγάρο.

 

Παθήσεις του αναπνευστικού

Το 2020 μελέτη έδειξε ότι οι σημερινοί χρήστες ηλεκτρονικού τσιγάρου έχουν περίπου 40% μεγαλύτερες πιθανότητες να αναπτύξουν μια αναπνευστική πάθηση από εκείνους που δεν τα χρησιμοποιούν ή καπνίζουν. Μελέτη του 2019 είχε κάνει την ίδια σύνδεση, τονίζοντας ότι οι άνθρωποι που κάνουν και ηλεκτρονικά τσιγάρα και απλά τσιγάρα έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο αναπνευστικής νόσου από εκείνους που χρησιμοποιούν μόνο το ένα ή το άλλο.

Ορισμένα προϊόντα ατμίσματος μπορεί να περιέχουν διακετύλιο, μια χημική ουσία που χρησιμοποιούν οι κατασκευαστές για να προσθέσουν γεύση στο άτμισμα. Το διακετύλιο συνδέεται με την ανάπτυξη εκφυλιστικής βρογχιολίτιδας, μιας κατάστασης που περιλαμβάνει μόνιμες ουλές στους αεραγωγούς.

Διάφοροι καρκίνοι

Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων σημειώνουν ότι οι άνθρωποι που καπνίζουν έχουν έως και 30 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν και να πεθάνουν από καρκίνο του πνεύμονα σε σχέση με όσους δεν καπνίζουν. Η έρευνα έχει επίσης συνδέσει το κάπνισμα τσιγάρων με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου, του λαιμού και του μαστού, μεταξύ άλλων καρκίνων.

Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν υπάρχουν αρκετά χρόνια ώστε οι ειδικοί να έχουν κατανοήσει πλήρως τη σχέση μεταξύ της χρήσης τους και του κινδύνου καρκίνου. Αλλά πολλά προϊόντα περιέχουν μερικές από τις ίδιες καρκινογόνες ουσίες που περιέχουν και τα τσιγάρα, μεταξύ άλλων Φορμαλδεΰδη, Ακεταλδεΰδη, Νιτροζαμίνες.

Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα τείνουν να περιέχουν χαμηλότερα επίπεδα επιβλαβών χημικών ουσιών. Εάν καπνίζετε σήμερα τσιγάρα, το άτμισμα μπορεί να μειώσει την έκθεσή σας σε αυτές τις χημικές ουσίες και ενδεχομένως να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου.

Με τα ηλεκτρονικά τσιγάρα να είναι ελαφρώς λιγότερο επιβλαβή από τα τσιγάρα, ορισμένοι άνθρωποι χρησιμοποιούν το άτμισμα για να τους βοηθήσει να μειώσουν τον αριθμό των τσιγάρων που καπνίζουν.

Είναι σχετικά ασαφές αν το άτμισμα μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να σταματήσουν το κάπνισμα. Έρευνα του 2022 ανέφερε ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να σταματήσουν το κάπνισμα, ενδεχομένως περισσότερο από τη θεραπεία υποκατάστασης νικοτίνης. Ωστόσο, οι συγγραφείς σημείωσαν ότι χρειάζονται περισσότερες μελέτες για να επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητα των ηλεκτρονικών τσιγάρων ως εργαλείο διακοπής του καπνίσματος.

Συμπερασματικά, αν και δεν είναι ακίνδυνο το άτμισμα, είναι γενικά λιγότερο επιβλαβές από το κάπνισμα. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη πολλά να μάθουμε για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και το άτμισμα, συμπεριλαμβανομένου του πλήρους εύρους των μακροπρόθεσμων κινδύνων για την υγεία τους.

Επομένως το καλύτερο είναι οι καπνιστές να κόψουν εντελώς το κάπνισμα για να περιορίσουν τις αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία τους. Αν όμως χρειάζονται κάπιο χρονικό μεταβατικό διάστημα να σταματήσουν εντελώς τη χρήση νικοτίνης, η μετάβαση στο άτμισμα μπορεί να είναι μια ελαφρώς ασφαλέστερη εναλλακτική λύση.