Συντάκτης: ΔΥΟ Newsroom

Παρότι υπάρχουν πολύ σοβαρότερες παθήσεις από την ονυχομυκητίαση και αρκετοί τη θεωρούν ασήμαντη για να ασχοληθούν με τη θεραπεία της, η αδιαφορία τους αυτή μπορεί έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία των νυχιών, και όχι μόνο.

«Στα κλειστά παπούτσια, που ήδη φοράμε τώρα που ψύχρανε ο καιρός, δημιουργούνται οι ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη και εξάπλωση του μύκητα. Οπότε όσοι έχουν κολλήσει κάποιον, μετά από λίγο καιρό θα δουν το προσβεβλημένο νύχι τους να αλλάζει εμφάνιση. Έχει παρατηρηθεί ότι επειδή η λοίμωξη δεν προκαλεί συνήθως πόνο, αρκετοί αδιαφορούν για τη θεραπεία της. Η επιλογή όμως αυτή μπορεί να τους φέρνει αντιμέτωπους με δυσάρεστες επιπλοκές», επισημαίνει ο Δερματολόγος- Αφροδισιολόγος Δρ Χρήστος Στάμου.

Η ονυχομυκητίαση είναι μια συχνή πάθηση που επηρεάζει το 3% έως 5% του πληθυσμού. Περίπου το 50% των ασθενών που εξετάζονται από δερματολόγους για προβλήματα των νυχιών πάσχουν από αυτήν.

Προκαλείται από μικροσκοπικούς οργανισμούς, που εισέρχονται στο νύχι μέσω κάποιας σχισμής. Τα συνηθέστερα δερματόφυτα (όπως ονομάζονται αυτοί οι μικροοργανισμοί) που ενοχοποιούνται είναι τα  Trichophyton rubrum, Trichophyton mentagrophytes και Candida albicans, τα οποία μπορεί να προσβάλουν τη ρίζα των νυχιών, την κοίτη (δηλαδή το δέρμα που βρίσκεται κάτω από το νύχι) ή τη μήτρα. Ενδείξεις της λοίμωξης είναι η αλλαγή στο χρώμα (κιτρίνισμα ή άσπρισμα) ή στη συνοχή (συχνά το νύχι σχίζεται, θρυμματίζεται ή διαχωρίζεται από την κοίτη του). Μπορεί να εμφανιστούν λευκές κηλίδες ή να γίνει παχύτερο. Συνήθως, ξεκινά ως μια μικρή αποχρωματισμένη περιοχή η οποία μεγαλώνει καθώς ο μύκητας εξαπλώνεται. Μπορεί επίσης να υπάρξει συσσώρευση υλικού κάτω από το νύχι και πιθανώς δυσάρεστη οσμή.

«Όσο το νύχι παραμένει χωρίς θεραπεία τόσο πιο πιθανό είναι να παραμορφωθεί και να αρχίσει να προκαλεί πόνο στον πάσχοντα, ο οποίος τελικά φτάνει στο σημείο να δυσκολεύεται να περπατήσει όταν φοράει παπούτσια. Φυσικά αυτή δεν είναι η μόνη επιπλοκή. Ο μύκητας μπορεί να εξαπλωθεί τόσο στο γύρω δέρμα, ιδιαίτερα όταν τα πόδια παραμένουν επί πολλές ώρες κλεισμένα σε παπούτσια, όσο και σε άλλα μέρη του σώματος, όπως τα χέρια και τη βουβωνική χώρα. Όσοι δε πάσχουν από διαβήτη, ή άλλες παθήσεις που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα κινδυνεύουν διπλά.

Η διάγνωση της ονυχομυκητίασης γίνεται με κλινικό έλεγχο και μικροσκοπική εξέταση. Κατόπιν απαιτείται καλλιέργεια για την ταυτοποίηση του μύκητα ώστε να δοθεί η ανάλογη θεραπεία στον ασθενή.

Επειδή οι μύκητες ζουν βαθιά κάτω από το νύχι και όχι στην επιφάνειά του, είναι δύσκολο να εκριζωθούν (απαιτούν συχνά εντατική θεραπεία 3-6 μηνών) και οι υποτροπές είναι συχνές. Οι τοπικοί αντιμυκητιασικοί παράγοντες που χρησιμοποιούνται είναι πολλές φορές αναποτελεσματικοί επειδή δεν μπορούν να διεισδύσουν στην πλάκα των νυχιών. Συχνά συστήνεται ο συνδυασμός τους με θεραπεία που λαμβάνεται από το στόμα. Οι από του στόματος αντιμυκητιασικοί παράγοντες, όμως, μπορούν να προκαλέσουν ανεπιθύμητες ενέργειες, λόγω του αυξημένου κινδύνου ηπατικής και νεφρικής τοξικότητας που υπάρχει, καθώς και λόγω των τυχόν αλληλεπιδράσεων με άλλα φάρμακα που λαμβάνει ο ασθενής. Η χειρουργική αφαίρεση του προσβεβλημένου νυχιού είναι το επόμενο βήμα, για περιπτώσεις που είναι ανθεκτικές σε αντιμυκητιασικά φάρμακα αν και πρόκειται για μια επίπονη διαδικασία με χρόνο αποθεραπείας αρκετών ημερών. Ο συνδυασμός των τοπικών αντιμυκητιασικών θεραπειών με χειρουργική αφαίρεση ή χημική διάλυση της πλάκας των νυχιών μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικός.

«Τα τελευταία χρόνια έχουν μπει στη μάχη κατά των ονυχομυκητιάσεων και τα λέιζερ. Τα δύο εξειδικευμένα Laser με στοχευμένη δράση είναι τα Nd:Yag και Fractional Co2. Σε σύγκριση με τις τοπικές και από του στόματος θεραπείες, η θεραπεία με λέιζερ αποτελεί την ασφαλέστερη και πιο αποτελεσματική επιλογή για τη θεραπεία της πάθησης σε διαβητικούς, ηλικιωμένους ασθενείς με δυσανεξία στα φάρμακα και σε ασθενείς με ηπατική και νεφρική νόσο. Μελέτες έχουν δείξει ότι προκαλούν λιγότερες παρενέργειες, όπως βλάβη στο ήπαρ και στους νεφρούς ή γαστρεντερικές αντιδράσεις. Η θεραπεία με λέιζερ φαίνεται να είναι πιο κατάλληλη και για ορισμένες άλλες υποομάδες πληθυσμού, όπως τα παιδιά και οι έγκυες γυναίκες. Η θεραπεία είναι ανώδυνη και ο ασθενής επιστρέφει άμεσα στις δραστηριότητες του. Ο αριθμός των συνεδριών που χρειάζεται είναι συνήθως 3 και γίνονται ανά ένα διάστημα 4-6 εβδομάδων. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα της θεραπείας αυτής εξαρτάται και από την γενική  κατάσταση της υγείας του ασθενούς και από τη σωστή σχεδίαση και ολοκλήρωση της θεραπείας από τον θεράποντα ιατρό», καταλήγει ο δρ Χρήστος Στάμου.

 

 

---

Η Health Editor Προτείνει:

Γράφει ο Γιάννης Αρναούτης MSc, PhD, Επιστημονικός Υπεύθυνος Εργομετρικού Διατροφολογικού Kέντρου, Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ 

Oι πιθανές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της καραντίνας στην πνευματική, κοινωνική και συναισθηματική εξέλιξη των παιδιών μπορούν και πρέπει να προληφθούν μέσω της φυσικής δραστηριότητας. H σωματική άσκηση και η συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες συμβάλλουν στην κοινωνική και συναισθηματική ολοκλήρωση των παιδιών, ενώ ενισχύουν τη σωματική και ψυχική τους υγεία.

Τα αθλήματα έχουν προδιαγραφές, απαιτήσεις και κανονισμούς, γι’ αυτό και συστήνεται ευρύς έλεγχος δεικτών υγείας προκειμένου οι γονείς να διασφαλίσουν την καλή υγεία, την σωστή ανάπτυξη και την βέλτιστη αθλητική απόδοση των παιδιών τους.  

Ο έλεγχος ξεκινά από την βασική παιδιατρική εξέταση η οποία γίνεται με στόχο την εκτίμηση του σταδίου ανάπτυξης του παιδικού οργανισμού. 

Για κάθε παιδί που ασχολείται ή σκοπεύει να ασχοληθεί με τον αθλητισμό, πολύ περισσότερο εάν προπονείται σε επίπεδο πρωταθλητισμού, είναι σημαντικό να πραγματοποιείται ένας ετήσιος εξειδικευμένος καρδιολογικός έλεγχος. Ο συγκεκριμένος έλεγχος θα πρέπει να περιλαμβάνει triplex, ηλεκτροκαρδιογράφημα και ειδική καρδιολογική εξέταση.

Μια γενική εξέταση αίματος και ένας πλήρης βιοχημικός έλεγχος επίσης προσφέρουν επιπρόσθετες σημαντικές πληροφορίες.  Για τα παιδιά δε, που ασχολούνται με αθλήματα του υγρού στίβου, η εξέταση από δερματολόγοείναι υποχρεωτική.

Πέραν του ολοκληρωμένου ιατρικού check-up, αξίζει να υπογραμμισθεί και ο καίριος ρόλος του διατροφολόγουστην εξέλιξη ενός παιδιού – αθλητή. Είναι γνωστό ότι ο άνθρωπος σε καμία άλλη φάση της ζωής του δεν αλλάζει με τόσο ταχείς ρυθμούς όπως συμβαίνει στην παιδική και εφηβική ηλικία όπου υπάρχει «έκρηξη» ανάπτυξης.

Οι διατροφικές ανάγκες των παιδιών είναι ιδιαίτερα αυξημένες και γίνονται ακόμη πιο απαιτητικές με τη συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες. Ο διατροφολόγος, λοιπόν, καλείται να προσδιορίσει τις εξατομικευμένες διατροφικές ανάγκες βάσει ηλικίας, ρυθμού ανάπτυξης και αθλήματος, και εν συνεχεία να καταρτίσει ένα ολοκληρωμένο διατροφικό πλάνο το οποίο να καλύπτει τις αναπτυξιακές ανάγκες και τις ενισχυμένες ενεργειακές απαιτήσεις ενός ασκούμενου παιδιού.

Οι Ιατροί της Ιατρικής Σχολής της Θεραπευτικής Κλινικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου,  Ιωάννης Ντάνασης, Μαρία Γαβριατοπούλου και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τις συστάσεις για ασφαλή αεροπορικά ταξίδια κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 που δημοσιεύτηκαν στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό JAMA την 1^η Οκτωβρίου 2020 από τους RuiPombal (Ιατρικός Σύλλογος Αεροπορικής Ιατρικής – Βιρτζίνια ΗΠΑ), Ian Hosegood (Διεθνής Ιατρικός Σύλλογος Αεροπορικής Ιατρικής – Βιρτζίνια ΗΠΑ) και David Powell (Διεθνής Σύλλογος Αερομεταφορών – Γενεύη Ελβετίας) (R Pombal et al. Risk of COVID-19 during air travel. JAMA. October 1, 2020. doi: 10.1001/jama.2020.19108).

Πόσο καθαρός είναι ο αέρας που κυκλοφορεί στην καμπίνα των αεροπλάνων; 

Ο αέρας εισέρχεται στην καμπίνα από τις εναέριες εισόδους στο άνω μέρος της καμπίνας και ρέει προς τα κάτω προς τις εξόδους αέρα του δαπέδου. Ο αέρας εισέρχεται και εξέρχεται από την καμπίνα στην ίδια σειρά καθισμάτων ή σε κοντινές σειρές. Υπάρχει σχετικά μικρή ροή αέρα προς τα εμπρός και προς τα πίσω μεταξύ διαφορετικών σειρών, καθιστώντας λιγότερο πιθανή τη μετάδοση αναπνευστικών σωματιδίων μεταξύ διαφορετικών σειρών.

Η ροή αέρα στα αεροσκάφη είναι πολύ ταχύτερη από τα κανονικά εσωτερικά κτίρια. Το 50% αποτελείται από καθαρό αέρα από το εξωτερικό του αεροσκάφους, ενώ το άλλο 50% ανακυκλώνεται μέσω φίλτρων HEPA του ίδιου τύπου που χρησιμοποιείται και στα χειρουργεία.

Ένας άλλος παράγοντας κινδύνου κατά τη διάρκεια των αεροπορικών πτήσεων είναι η επαφή με άλλους επιβάτες που ενδέχεται να είναι μολυσματικοί. Οι πλάτες των καθισμάτων παρέχουν ένα φυσικό εμπόδιο, τουλάχιστον εν μέρει, και οι περισσότεροι άνθρωποι παραμένουν σχετικά ακίνητοι, με μικρή επαφή πρόσωπο με πρόσωπο.

Παρά τον σημαντικό αριθμό ταξιδιωτών, ο αριθμός των ύποπτων και επιβεβαιωμένων περιπτώσεων μετάδοσης COVID-19 κατά τη διάρκεια πτήσης μεταξύ επιβατών σε όλο τον κόσμο φαίνεται μικρός, καθώς έχουν καταγραφεί περίπου 42 συνολικά. Ο κίνδυνος μπορεί να μειωθεί περαιτέρω με μάσκες και καλύμματα προσώπου, όπως και στις υπόλοιπες καταστάσεις όπου η φυσική απόσταση δεν είναι δυνατό να διατηρηθεί. 

Μέτρα αποτροπής της μετάδοσης SARS–CoV-2 από τα αεροδρόμια και τις αεροπορικές εταιρείες 

Τα μέτρα που λαμβάνονται σε αεροδρόμια και αεροπλάνα μπορούν να περιλαμβάνουν έλεγχο θερμοκρασίας ή / και έλεγχο για συμπτώματα (πυρετός, απώλεια οσμής-γεύσης, ρίγος, βήχας, δύσπνοια), βελτίωση καθαρισμού και απολύμανσης, εφαρμογή ανέπαφης διαδικασίας επιβίβασης και διαχείρισης αποσκευών, χρήση φυσικών φραγμών και προϊόντων υγιεινής στα αεροδρόμια, αυστηρή τήρηση της φυσικής απόστασης κατά τη μετακίνηση εντός των αεροδρομίων και κατά την επιβίβαση, χρήση καλυμμάτων προσώπου ή μάσκας από όλους, διαχωρισμός μεταξύ των επιβατών όταν είναι εφικτό, προσαρμογή στις υπηρεσίες τροφίμων και ποτών για τη μείωση της φυσικής επαφής, έλεγχος της πρόσβασης σε διαδρόμους και μπάνια για ελαχιστοποίηση της επαφής, περιορισμός της έκθεσης των μελών του πληρώματος σε λοίμωξη, και διαμόρφωση συγκεκριμένου πρωτοκόλλου ανίχνευσης επαφών σε περίπτωση που ένας επιβάτης εμφανίσει λοίμωξη.

Πρόσθετα βήματα που μελετώνται είναι η πραγματοποίηση ελέγχων PCR για SARS-CoV-2 πριν την πτήση και οι περαιτέρω προσαρμογές με βάση τα κατά τόπους μέτρα δημόσιας υγείας για την αποφυγή της μετάδοσης της COVID-19 λοίμωξης.

Μέτρα αποτροπής της μετάδοσης SARS–CoV-2 από τους επιβάτες 

Φορέστε μάσκα σε όλους τους χώρους, μην ταξιδεύετε εάν αισθάνεστε αδιαθεσία και περιορίστε τις αποσκευές. Κρατήστε απόσταση από τους άλλους όπου είναι δυνατόν. Αναφέρετε στο προσωπικό εάν έχετε συμπτώματα λοίμωξης ή δεν αισθάνεστε καλά. Εάν υπάρχει ακροφύσιο αέρα πάνω από το κάθισμά σας εντός της καμπίνας, ρυθμίστε το ώστε ο αέρας να κατευθύνεται ευθεία στο κεφάλι σας ή κρατήστε το εντελώς κλειστό, ανάλογα με τις οδηγίες της αεροπορικής εταιρείας. Παραμείνετε συνεχώς καθισμένοι αν είναι δυνατόν και ακολουθήστε τις οδηγίες του πληρώματος. Πλύνετε ή καθαρίζετε συχνά τα χέρια σας και αποφεύγετε να αγγίζετε το πρόσωπό σας.

Συμπερασματικά, εφόσον λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα, ο κίνδυνος λοίμωξης COVID-19 κατά τη διάρκεια αεροπορικών ταξιδίων είναι μικρότερος συγκριτικά με τους χώρους εργασίας, τις σχολικές τάξεις, τα σουπερμάρκετ και τα τρένα.

H ανάπτυξη γρήγορων test αναμφίβολα επιτρέπει την σημαντική μείωση του χρόνου λήψης αποφάσεων για προληπτικά μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας. Σήμερα διατίθεται εμπορικά μία πληθώρα γρήγορων τεστ, τα οποία βασίζονται είτε σε μοριακή ανίχνευση του ιού, ή σε ανίχνευση αντισωμάτων έναντι του ιού, ή ακόμη και στην ανίχνευση αντιγόνων του ιού. Τα τεστ αυτά λόγω της σημαντικής μείωσης του χρόνου ανάλυσης δίνουν τη δυνατότητα μεγάλης αύξησης του αριθμού των εξεταζόμενων δειγμάτων. Γι’ αυτό το λόγο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) θεωρεί την ανάπτυξή τους σημαντική προτεραιότητα για την αντιμετώπιση της Πανδημίας. Η εφαρμογή γρήγορων τεστ είναι πολύ σημαντική στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών, καθώς μπορούν να μειώσουν το φόρτο αναλύσεων του κεντρικού εργαστηρίου. Αλλά είναι προφανής η σημασία των τεστ αυτών για γρήγορο έλεγχο σε χώρους εκτός Νοσοκομείων, όπως σχολεία, γηροκομεία, πύλες εισόδου, και κλειστές δομές. Σήμερα έχουν αναπτυχθεί με βάση επίσημα στοιχεία, περισσότερα από 90 γρήγορα τεστ.

Ως παράδειγμα μπορούμε να αναφέρουμε ένα γρήγορο μοριακού τύπου τεστ που αναπτύχθηκε στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Το τεστ αυτό  εγκρίθηκε πρόσφατα από το FDA και δίνει απάντηση σε 30 μόλις λεπτά, με πολύ καλή ευαισθησία που δίνει τη δυνατότητα εξέτασης των ασθενών ακόμη και σε πρώιμα στάδια της λοίμωξης. Το σημαντικό είναι ότι στο τεστ γίνεται άμεση ενίσχυση του RNA του ιού από το δείγμα χωρίς ειδικό στάδιο απομόνωσης, και το κυριότερο τα αποτελέσματα μπορούν να γίνουν αντιληπτά δια γυμνού οφθαλμού, χωρίς τη χρήση ειδικού εξοπλισμού, άρα η εφαρμογή του μπορεί να είναι ευρύτατη και προσιτή σε μεγάλο φάσμα ειδικών και νοσηλευτών. Πρόσφατα αναπτύχθηκε επίσης στο Imperial College ένα αξιόπιστο γρήγορο μοριακό τεστ το οποίο δεν απαιτεί εργαστηριακό εξοπλισμό ούτε προκατεργασία του δείγματος. Η διαγνωστική του ευαισθησία σε σύγκριση με εργαστηριακό τεστ είναι 94% και η ειδικότητα 100%.

Παράλληλα με τα γρήγορα τεστ που βασίζονται σε μοριακή ανάλυση του ιού έχουν αναπτυχθεί και γρήγορα ορολογικά τεστ. Τα τεστ αυτά βασίζονται στον έλεγχο παρουσίας αντισωμάτων, με ανοσοχρωματογραφικές τεχνικές οι οποίες δεν απαιτούν χρήση ειδικού εξοπλισμού. Επίσης έχουν αναπτυχθεί και τεστ ανίχνευσης αντιγόνων του ιού. Τα τεστ αυτά βασίζονται σε χρήση ειδικών αντισωμάτων που είναι επισημασμένα με σωματίδια χρυσού, τα οποία κινούνται σε μεμβράνες νιτροκυτταρίνης με βάση τριχοειδή φαινόμενα. Εάν υπάρχει ο ιός στο δείγμα (αντιγόνο) συνδέεται με το ειδικό αντίσωμα και το ανοσοσύμπλεγμα ανιχνεύεται μέσω των σωματιδίων χρυσού.

Το βασικό ερώτημα είναι πόσο αξιόπιστα είναι όλα αυτά τα τεστ 

Η απόδοση των τεστ περιγράφεται από την διαγνωστική τους ευαισθησία, ή πιο απλά από την ικανότητά τους να ταυτοποιούν την παρουσία ιικού RNA (μοριακά τεστ) ή αντισωμάτων έναντι του SARS-CoV-2 (ορολογικά τεστ) σε θετικά δείγματα, και μετράται  ως % ποσοστό ανίχνευσης αληθώς θετικών δειγμάτων, αλλά και την διαγνωστική τους ειδικότητα, ή πιο απλά από την ικανότητά τους να ταυτοποιούν ως αρνητικά δείγματα τα οποία είναι αρνητικά στην παρουσία παρουσία ιικού RNA (μοριακά τεστ) ή αντισωμάτων έναντι του SARS-CoV-2 (ορολογικά τεστ) και μετράται  ως % ποσοστό ανίχνευσης αληθώς αρνητικών δειγμάτων. Οι εκτιμήσεις της διαγνωστικής ευαισθησίας και ειδικότητας είναι εκτιμήσεις που βασίζονται σε στατιστικά δεδομένα που προέρχονται κατά προτίμηση από ανάλυση μεγάλου αριθμού δειγμάτων. Οσο περισσότερα δείγματα αναλύονται τόσο πιο αξιόπιστες είναι οι εκτιμήσεις της διαγνωστικής ευαισθησίας και ειδικότητας. Η χρησιμότητα των τεστ καθορίζεται επίσης από την θετική και αρνητική προβλεπτική τους αξία, η οποία καθορίζεται εκτός από την διαγνωστική ευαισθησία και ειδικότητα και από τον επιπολασμό, ή πιο απλά από το ποσοστό των ατόμων στο γενικό πληθυσμό που είναι θετικά και έχουν αντισώματα έναντι του SARS-CoV-2. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι αν παράλληλα με τα τεστ αυτά δεν ληφθούν υπόψη και άλλες σχετικές πληροφορίες, όπως το κλινικό ιστορικό και τα αποτελέσματα των διαγνωστικών τεστ, τα τεστ αυτά θα μπορούσαν να δώσουν πολλά ψευδώς θετικά αποτελέσματα.

Στη εποχή της τόσο έντονης ανάγκης για παροχή υπηρεσιών στα νοσοκομεία, οι κλινικοί γιατροί, οι κυβερνήσεις και τα συστήματα υγείας χρειάζονται επειγόντως γρήγορα, ευαίσθητα, αξιόπιστα αλλά και χαμηλού κόστους διαγνωστικά τεστ για να διαχειριστούν τον τόσο αυξημένο αριθμό ατόμων που εισρέουν στα νοσοκομεία. Για το λόγο αυτό ο ρόλος εγκεκριμένων και αξιόπιστων διαγνωστικών τεστ για την αντιμετώπιση της πανδημίας είναι πάρα πολύ σημαντικός. Η χρήση μη-αξιόπιστων τεστ, η το κυριότερο η μη-σωστή εφαρμογή αξιόπιστων τεστ στα εργαστήρια  μπορεί να οδηγήσει είτε σε χαρακτηρισμό COVID-19- αρνητικών ατόμων ως θετικών στον κορωνοϊό ασθενών, η το αντίθετο. Και στις δύο περιπτώσεις είναι εμφανές ότι οι συνέπειες είναι τραγικές για τα όλα συστήματα Υγείας.  Προς το παρόν μόνο τα εργαστηριακά μοριακά τεστ που βασίζονται σε RT-qPCR έχουν ελεγχθεί και συστήνονται από τον ΠΟΥ για διάγνωση. Ο ΠΟΥ προτείνει τη χρήση των γρήγορων τεστ μόνο για ερευνητικούς σκοπούς, και δεν τα συστήνει για διάγνωση και λήψη κλινικών αποφάσεων μέχρι να αξιολογηθούν σε συγκριτικές μελέτες με τα εργαστηριακά μοριακά τεστ αντίστοιχα σε μεγάλη κλίμακα. Το ίδιο ισχύει και για τα γρήγορα ορολογικά τεστ. Αλλά τα γρήγορα τεστ αυτά μπορούν να αποβούν εξαιρετικά χρήσιμα σε επιδημιολογικές μελέτες, και να εξελιχθούν σε ένα σημαντικό εργαλείο για την ανάπτυξη εμβολίων.

Η συνεχής βελτιστοποίηση των διαγνωστικών τεστ είναι ένας πολύ δυναμικά εξελισσόμενος τομές σήμερα, και έχει ως κύριο στόχο τη στήριξη των υπηρεσιών υγείας, αλλά και των κυβερνήσεων για λήψη σωστών αποφάσεων.  Η συνεχής και στενή συνεργασία ερευνητών και κλινικών γιατρών στοχεύει αρχικά στην ανάπτυξη αξιόπιστων διαγνωστικών εργαλείων. Αλλά η διαγνωστική αξία των τεστ δεν μπορεί να κριθεί μόνο με τη μέθοδο συλλογής του δείγματος, την ποιότητα του δείγματος και την μεθοδολογία που ακολουθείται. Αντίστοιχα σημαντικά είναι θέματα που αφορούν προ-αναλυτικές διαδικασίες, όπως για παράδειγμα σε ποια χρονική στιγμή πρέπει να γίνει η συλλογή του δείγματος, καθώς και πώς ακριβώς πρέπει να γίνεται η αποθήκευσή του μέχρι την ανάλυση. Σε κάθε περίπτωση ο εργαστηριακός έλεγχος πρέπει να γίνεται σε εξειδικευμένα και κατά προτίμηση διαπιστευμένα εργαστήρια που διαθέτουν τον απαραίτητο ειδικό εξοπλισμό. Για την διασφάλιση της αξιοπιστίας των αποτελεσμάτων των εργαστηρίων δεν αρκεί η χρήση τεστ εγκεκριμένων από διεθνείς οργανισμούς αλλά είναι απαραίτητη η συμμετοχή των εργαστηρίων σε προγράμματα εξωτερικού ελέγχου ποιότητας και ακολούθως η διαπίστευση των εργαστηρίων κατά ISO-15189. 

Επιμέλεια Νεκταρία Καρακώστα, Δημοσιογράφος Υγείας

 

Απλές συμβουλές προστασίας ετοίμασε με όλη της την αγάπη για παιδιά, γονείς και δασκάλες/-ους η Παιδιατρική Κλινική του νοσοκομείου Metropolitan.

Συμβουλές προσωπικής  προστασίας:

Οι γονείς θα πρέπει:

•     Να πλένουν τα χέρια τους τακτικά με σαπούνι και νερό ή με υδροαλκοολικό τζελ.

•     Να  βγάζουν τα παπούτσια τους στην είσοδο και να αλλάζουν ρούχα όταν μπαίνουν σπίτι τους.

•     Να απλώνουν τα ρούχα που φορούσαν έξω και μάλιστα στον ήλιο αν είναι δυνατόν.

•     Να καθαρίζουν το λουτρό και την κουζίνα με απορρυπαντικό που περιέχει ποσοστό λευκαντικού χρησιμοποιώντας υλικά μιας χρήσης.

•     Να επιλέγουν προγράμματα των 60° και άνω για πλυντήρια πιάτων και ρούχων.

•     Να καθαρίζουν το κινητό τηλέφωνο, τα γυαλιά και άλλα αντικείμενα όπως σκουλαρίκια, βραχιόλια ή δαχτυλίδια με σαπούνι και νερό ή αλκοολικό διάλυμα.

Τα παιδιά θα πρέπει:

•     Να βγάζουν παπούτσια και να αλλάζουν ρούχα όταν μπαίνουν σπίτι, όπως και οι γονείς. Αν είναι δυνατόν, να κάνουν ντους.

•     Να πλένουν τα χέρια τους τακτικά με σαπούνι και νερό ή με υδροαλκοολικό τζελ.

•     Να χρησιμοποιούν χαρτί (π.χ. χαρτοπετσέτα) μιας χρήσης εμποτισμένο με οινόπνευμα 60-70% για καθαρισμό σχολικών κουτιών, σάκας, τετραδίων και βιβλίων, καθώς και όλων των αντικειμένων  που χρησιμοποιούν στο σχολείο τους.

•     Να καλύπτουν το στόμα και τη μύτη τους με τον αγκώνα τους όταν φτερνίζονται ή βήχουν (κάτι που πρέπει να κάνουν και οι γονείς).

•     Να μην αγγίζουν ποτέ τα μάτια, τη μύτη και το στόμα τους χωρίς να έχουν πλύνει σχολαστικά ή να έχουν αποστειρώσει τα χέρια τους με αλκοολικό διάλυμα.

Συμβουλές κοινωνικής προστασίας για όλους:

•     Εκτός οικογενειακού πυρήνα διατηρούμε την απόσταση του 1,5 μέτρου ανά πάσα στιγμή.

•     Σε περίπτωση διαβίωσης με άτομα υψηλού κινδύνου, τηρούμε την απόσταση του 1,5 μέτρου και χρησιμοποιούμε, εφόσον είναι δυνατόν, διαφορετικές τουαλέτες ή τις απολυμαίνουμε τακτικά.

•     Σε όλους τους κλειστούς χώρους φοράμε μάσκα.

Συμβουλές ελέγχου της υγείας (των συμπτωμάτων):

Τα παιδιά, σε αντίθεση με τους ενήλικες μπορεί να παρουσιάσουν ποικιλία σημείων και συμπτωμάτων της νόσου, γι’ αυτό:

•     Στο σπίτι: εκπαιδεύουμε τα παιδιά ώστε να κοινοποιούν σε εμάς ή στους δασκάλους τους τα περίεργα σημεία ή συμπτώματα που μπορεί να αισθανθούν, όπως: αδιαθεσία, δυσκολία στην αναπνοή, πυρετό, μυαλγία ή αρθραλγία, πονόκοιλο ή ναυτία κ.ά. Εάν παρουσιάζουν κάποιο από τα σημεία ή συμπτώματα αυτά θα πρέπει να μένουν στο σπίτι (Προσοχή: σε  κάθε περίπτωση δεν τα στέλνουμε στο σχολείο).

•     Στο σχολείο: εάν το παιδί παρουσιάσει βήχα, ρινική καταρροή, άρρωστη όψη (ωχρότητα ή υπεραιμία προσώπου, δυσκολία στην αναπνοή, καταβολή) πρέπει να θερμομετρηθεί, να  απομονωθεί και να ειδοποιηθούν οι γονείς του για να το πάρουν σπίτι. Εάν η κατάστασή του είναι σοβαρή, πρέπει να μεταφερθεί στο νοσοκομείο αφού έχουν ειδοποιηθεί οι γονείς.

Μέτρα προστασίας στο σχολείο

Τα παιδιά πρέπει να διδαχθούν ότι:

– Στους κλειστούς χώρους είναι υποχρεωτική η χρήση μάσκας.

– Κατά την είσοδο και την έξοδο από το σχολείο, από την τάξη, από την τραπεζαρία ή το κυλικείο και από τις τουαλέτες, πρέπει να τηρούν τα μέτρα ατομικής προστασίας, δηλαδή το πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό ή με ειδικό τζελ και τα μέτρα κοινωνικής προστασίας, δηλαδή τήρηση της απόστασης του 1,5 μέτρου, τόσο στην τάξη, όσο και στην αυλή ή σε οποιονδήποτε άλλο χώρο.

– Πρέπει να καλύπτουν το στόμα και τη μύτη τους με τον λυγισμένο αγκώνα τους όταν βήχουν ή φτερνίζονται.

– Πρέπει να χρησιμοποιούν χαρτοπετσέτες μιας χρήσης και να τις πετάνε μετά τη χρήση.

– Πρέπει να μην αγγίζουν τα μάτια, τη μύτη και το στόμα τους, καθώς τα χέρια διευκολύνουν τη μετάδοση. Αν πρέπει να το κάνουν, πρώτα θα αποστειρώνουν τα χέρια τους όπως έχουν διδαχθεί.

– Πρέπει να ενημερώνουν αμέσως για οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας έχουν ή νομίζουν ότι έχουν.

– Αν έχουν πυρετό, βήχα ή άλλα γενικότερα συμπτώματα να μην έρχονται στο σχολείο, αλλά να παραμένουν στο σπίτι.

Και κάτι τελευταίο: Ακολουθούμε αυτές αλλά και όλες τις συμβουλές μείωσης του κινδύνου όπως θα θέλαμε να τις ακολουθούν όλοι οι γύρω μας, σχολαστικά και χωρίς εξαιρέσεις για τον εαυτό μας.

Επιμέλεια Νεκταρία Καρακώστα, Δημοσιογράφος Υγείας

 

Ο ΙΣΑ απέστειλε επιστολή στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας, με την οποία ζητά την τροποποίηση των ενδείξεων των ομάδων αυξημένου κινδύνου, για τον εποχικό αντιγριπικό εμβολιασμό.

Όπως επισημαίνεται στην επιστολή, ο ΙΣΑ έχει διαπιστώσει ότι υπάρχει αυξημένη ζήτηση εμβολίων από κατηγορίες ανθρώπων, οι οποίοι δεν συμπεριλαμβάνονται στις ομάδες αυξημένου κινδύνου πλην όμως παρέχουν υπηρεσίες σε χώρους όπου υπάρχει αυξημένος αριθμός ατόμων (π.χ. εκπαιδευτικοί).

«Ως εκ τούτου, θεωρούμε ότι κρίνεται σκόπιμο και αναγκαίο να τροποποιηθεί ο προσδιορισμός των ομάδων αυξημένου κινδύνου, προκειμένου να υπάρχει δυνατότητα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και για αυτές τις κατηγορίες. Περαιτέρω, θα θέλαμε να επισημάνουμε και την ανάγκη τροποποίησης των ενδείξεων των ατόμων που ανήκουν στις ομάδες αυξημένου κινδύνου, αναφορικά με την καρδιακή νόσο, καθώς η πρόβλεψη είναι μόνο για όσους έχουν σοβαρή αιμοδυναμική διαταραχή. Τούτο διότι, φρονούμε ότι επιστημονικά πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για άτομα με γενικά σοβαρή καρδιακή νόσο, καθώς και οι ασθενείς αυτοί πρέπει να ενταχθούν στις ομάδες αυξημένου κινδύνου’, επισημαίνει ο ΙΣΑ και καταλήγει:

“Θεωρούμε ότι η Πολιτεία έχει πράξει τα δέοντα ώστε να εξασφαλιστεί η επάρκεια των εμβολίων και να προστατευθεί ο πληθυσμός’’.

Επιμέλεια: Νεκταρία Καρακώστα, Δημοσιογράφος Υγείας

Γράφει ο Νικόλαος Π. Κοτσιφόπουλος, Χειρουργός Μαστολόγος Βιοκλινική, Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ 

Ο υγιής τρόπος ζωής, με σωστή διατροφή και άσκηση, μπορούν να μειώσουν την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Την ίδια ώρα, ο τακτικός προληπτικός έλεγχος συμβάλλει στην διάγνωση της νόσου σε αρχικά στάδια, με πολύ καλή πρόγνωση.

1. Η ετήσια κλινική εξέταση των μαστών είναι σημαντική μαζί με την μαστογραφία και το υπερηχογράφημα για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού.
2. Η αυτοεξέταση των μαστών πρέπει να γίνεται μια φορά τον μήνα την 10η ημέρα του κύκλου, εάν είναι δυνατόν στο μπάνιο όπου το ζεστό νερό και το σαπούνι διευκολύνει την ψηλάφηση. Κάθε αλλαγή στην υφή των μαστών ή η ψηλάφηση ενός ογκιδίου πρέπει να οδηγεί στον γιατρό.
3. Σε γυναίκες με πολύ πυκνούς μαστούς μία βλάβη είναι δυνατόν να μην εμφανισθεί στην μαστογραφία σε ποσοστό 8-10%. Γι’ αυτό πρέπει η μαστογραφία να συνδυάζεται με υπερηχογράφημα και κάθε πέντε χρόνια να γίνεται μαγνητική μαστογραφία.
4. Η πιθανότητα να αναπτύξει μια γυναίκα καρκίνο του μαστού σε όλη την διάρκεια της ζωής της είναι 12% με πιο επικίνδυνο το διάστημα 45-65 ετών, χωρίς όμως να αποκλείονται και οι νεώτερες ή οι μεγαλύτερες ηλικίες.
5. Η κληρονομικότητα δεν αποτελεί τον μόνο παράγοντα ανάπτυξης καρκίνου του μαστού. Περίπου 15-20% των γυναικών με καρκίνο του μαστού έχουν επιβαρυμένη κληρονομικότητα. Γυναίκες που έχουν α’ βαθμού συγγενή (μητέρα, αδελφή) που νόσησαν από καρκίνο του μαστού σε ηλικία μικρότερη των 50 έτη ή β’ βαθμού συγγενή (γιαγιά, θεία, εξαδέλφη) που νόσησαν σε ηλικία μικρότερη των 65, ανήκουν σε ομάδα υψηλότερου κινδύνου. Φυσικά ο κίνδυνος αυξάνεται εάν έχουν νοσήσει περισσότεροι από ένας συγγενείς.
6. Πατέρας ή αδελφός με καρκίνο του προστάτη ή του παχέος εντέρου αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού στην κόρη.
7. Δεν υπάρχει λόγος πανικού εάν βρεθούν μικροασβεστώσεις – μικροαποτιτανώσεις στην μαστογραφία. Οι περισσότερες είναι καλοήθεις και σε ορισμένες μόνο περιπτώσεις – που έχουν σχέση με τον αριθμό, την μορφή, την έκταση που καταλαμβάνουν στον μαστό ή εάν έχουν την τάση συρροής – χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση.
8. Οι γυναίκες που ασκούνται έχουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού. Κάθε μορφή άσκησης όπως π.χ. το γρήγορο βάδισμα καθημερινά και το ανεβοκατέβασμα της σκάλας οδηγεί σε μείωση του επιπέδου των οιστρογόνων στο αίμα.
9. Είναι καλό να λαμβάνουμε βιταμίνες Β με την διατροφή μας καταναλώνοντας φασόλια, δημητριακά κ.λπ. Επίσης τα πράσινα λαχανικά και τα καρότα έχουν αντιοξειδωτικά και καροτενοειδή που εμποδίζουν την βλάβη των κυττάρων και την μετατροπή τους σε καρκινικά.
10. Είναι σημαντικό για τις γυναίκες να διατηρούν φυσιολογικό σωματικό βάρος, σε όλη τη ζωή τους και ειδικά μετά την εμμηνόπαυση. Το λίπος παράγει και αποθηκεύει οιστρογόνα και αυτό οδηγεί σε αύξηση των κυκλοφορούντων οιστρογόνων στο αίμα.
11. Είναι καλό να αποφεύγουν οι γυναίκες τη σόγια και τα παράγωγα αυτής (γάλα από σόγια, τοφού κλπ) καθώς και προϊόντα που περιέχουν σόγια γιατί αυτή περιέχει ισοφλαβόνες, ουσίες που μιμούνται την δράση των οιστρογόνων στον οργανισμό (οιστρογονομιμητικές) και δυνητικά μπορούν να πυροδοτήσουν την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού.
12. Τα διάφορα καλοήθη ογκίδια στο στήθος όπως οι κύστεις και η ινοκυστική μαστοπάθεια δεν αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.
13. Ο πόνος σπάνια αποτελεί σύμπτωμα καρκίνου του μαστού. Συνήθως οφείλεται σε κύστες, φλεγμονές του μαστού, σε ορμονικές διαταραχές κ.λπ.
14. Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρία για τον Καρκίνο (ACS) σε αρχικό στάδιο ο καρκίνος του μαστού έχει επιβίωση πάνω από 90%. Στα στάδιο 0 και Ι η πενταετής επιβίωση είναι 100% και η δεκαετής πάνω από 90%.