H στέβια είναι ένα γλυκαντικό που προέρχεται από την εκχύλιση των γλυκών φύλλων του φυτού στέβια (Stevia rebaudiana). Θεωρείται ένα από τα πιο δημοφιλή φυτικά γλυκαντικά και υποκατάστατα της ζάχαρης τις τελευταίες δεκαετίες. Ολοένα και μεγαλώνει ο αριθμός των ανθρώπων που την επιλέγουν αντί για τη ζάχαρη.
Συγκεκριμένα, οι γλυκοζίτες στεβιόλης, το γλυκαντικό που προέρχεται από τα φύλλα του θαμνώδους φυτού στέβια, προσδίδουν γλυκύτητα 200-300 φορές μεγαλύτερη από τη ζάχαρη, γεγονός που επιτρέπει τη χρήση τους σε λίγες μόνο σταγόνες, χωρίς καμία θερμιδική επιβάρυνση. Έτσι, η στέβια καθίσταται ιδανική για όσους προσέχουν τη διατροφή τους.
Η σχεδόν μηδενική της θερμιδική αξία έχει ως αποτέλεσμα τη μειωμένη κατανάλωση απλών σακχάρων από τη διατροφή μας. Το καθημερινό «ενεργειακό κέρδος» από την κατανάλωση στέβιας, σε συνδυασμό με μια ισορροπημένη διατροφή και συστηματική σωματική άσκηση συμβάλλουν θετικά στη μείωση του σωματικού βάρους.
Ποιοι μπορούν να την καταναλώσουν;
Απευθύνεται σε υγιή πληθυσμό, αλλά εξίσου και σε ευαίσθητες και ευπαθείς ομάδες πληθυσμού, όπως τα άτομα με διαβήτη και τα παιδιά. Φαίνεται, λοιπόν, πως δεν επηρεάζει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα και συμβάλλει στον καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο σε σχέση με τη ζάχαρη.
Στέβια και επιπρόσθετα συστατικά
Η στέβια συχνά βρίσκεται ενωμένη με κάποιο άλλο πρόσθετο, όπως η ερυθριτόλη, η δεξτρόζη, η μαλτοδεξτρίνη (διογκωτικοί παράγοντες). Η μαλτοδεξτρίνη, η οποία έχει υψηλό γλυκαιμικό δείκτη σε σχέση με την επιτραπέζια ζάχαρη, αυξάνει πιο γρήγορα τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Η χρήση επομένως των γλυκαντικών απαιτεί προσοχή. Διαβάζετε καλά τις ετικέτες τροφίμων.
Από την άλλη πλευρά, η ερυθριτόλη, όπως όλες οι πολυόλες, μπορεί να έχει υπακτική δράση ή να προκαλέσει τάση για ναυτία, εμετό και γαστρεντερική δυσφορία.
Το παγωτό με στέβια είναι διαιτητική επιλογή;
Σε αυτό το σημείο είναι σημαντικό να τονιστεί πως ένα προϊόν δεν γίνεται αυτόματα υγιεινό επειδή δεν περιέχει ζάχαρη, αλλά θα πρέπει να βλέπουμε συνολικά τα συστατικά που περιέχει.
Ένα παγωτό με στέβια αντί για ζάχαρη μπορεί να φαντάζει μια υγιεινή και διαιτητική επιλογή, ωστόσο θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στην ποσότητα κατανάλωσής του γιατί οι θερμίδες του μπορεί να παραμένουν αυξημένες. Και εδώ, λοιπόν, προσοχή στην ετικέτα.
Είναι ασφαλής η κατανάλωση παγωτού με στέβια;
Όπως ισχύει για όλα τα γλυκαντικά, η υπέρμετρη κατανάλωσή τους μπορεί να έχει τα αντίθετα αποτελέσματα, καθώς οι τροφές με στέβια μπορεί να περιέχουν και άλλα συστατικά τα οποία αποδίδουν θερμίδες.
Επίσης, η μεγάλη και συχνή κατανάλωση στέβιας μπορεί να προκαλέσει ναυτία, φούσκωμα, αέρια και άλλα γαστρεντερικά προβλήματα.
Στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής, η κατανάλωση στέβιας σε μέτρια ποσότητα μπορεί να συμβάλει στην καλύτερη διαχείριση του σωματικού βάρους και στην καθημερινή ικανοποίηση της ανάγκης για γλυκιά γεύση.
Τα τελευταία χρόνια οι επιστημονικές έρευνες “τρομάζουν”. Μικροπλαστικά έχουν βρεθεί σε ανθρώπινα κόπρανα, στον πλακούντα εγκύων γυναικών, ενώ πιο πρόσφατα βρέθηκαν στο αίμα και τους πνεύμονές μας.
Η κρίση της πλαστικής ρύπανσης είναι πλέον κάτι γνωστό. Καθημερινά παράγονται τεράστιες ποσότητες πλαστικού που είναι αδύνατον να απορροφηθούν από τα συστήματα διαχείρισης απορριμμάτων –καθώς και από την ανακύκλωση- με συνέπεια το πλαστικό πλέον να ρυπαίνει όλον τον πλανήτη, σε οποιαδήποτε μορφή του: είτε ως πλαστικά απορρίμματα, είτε κομμάτια πλαστικού, είτε μικροπλαστικά έχουν βρεθεί στα βάθη των ωκεανών, στους Πόλους, στο Έβερεστ, σε ποτάμια, λίμνες και δάση.
Τα μικροπλαστικά, δηλαδή τα πολύ μικρά κομμάτια πλαστικού με μέγεθος μερικών χιλιοστών, είναι παρόντα όχι μόνο στο περιβάλλον αλλά και στα στομάχια χιλιάδων ειδών, ακόμα και στον ίδιο τον ανθρώπινο οργανισμό. Πλέον η ανθρώπινη έκθεση σε αυτά είναι αναπόφευκτη: ακόμη κι αν δεν καταναλώνουμε θαλασσινά ή ψάρια, τα μικροπλαστικά εισέρχονται στον οργανισμό μας από το νερό, από άλλες διατροφικές πηγές, από τα τρόφιμα και ποτά που είναι σε πλαστικές συσκευασίες, ακόμα και με την εισπνοή τους από αέρος.
Τα τελευταία χρόνια οι επιστημονικές έρευνες “τρομάζουν”. Μικροπλαστικά έχουν βρεθεί σε ανθρώπινα κόπρανα, στον πλακούντα εγκύων γυναικών, ενώ πιο πρόσφατα βρέθηκαν στο αίμα και τους πνεύμονές μας. Τα αποτελέσματα των ερευνών αυτών προκάλεσαν έκπληξη ακόμη και στους ίδιους τους επιστήμονες, αφού δεν περίμεναν τόσο μεγάλες συγκεντρώσεις μικροπλαστικών.
Οι ακριβείς επιπτώσεις των μικροπλαστικών στην ανθρώπινη υγεία είναι ακόμα άγνωστες. Όμως, έχει βρεθεί ότι πιθανώς προκαλούν ερεθισμούς, ορμονικές διαταραχές εξαιτίας των χημικών τους, ζημιές στα ανθρώπινα όργανα, ενώ συνδέονται ακόμα και με καρδιαγγειακές παθήσεις και καρκίνο. Σε κάθε περίπτωση, τα δεδομένα όλο και αυξάνονται και είναι ευκαιρία να γίνουν περαιτέρω έρευνες ώστε να διαπιστωθεί επακριβώς πώς επηρεάζουν την υγεία μας. Το μόνο σίγουρο είναι ότι την επηρεάζουν -κι όχι θετικά.
Μέχρι τότε ας κάνουμε αυτά που μας αναλογούν. Είναι η στιγμή να μειώσουμε στο ελάχιστο το πλαστικό που χρησιμοποιούμε, ιδιαίτερα τα προϊόντα μίας χρήσης, και να εξοικειωθούμε με την επαναχρησιμοποίηση. Από τα πιο απλά πράγματα, όπως το να έχουμε το παγούρι μας, το ποτήρι μας και την υφασμάτινη τσάντα μας, μέχρι το να αγοράζουμε τρόφιμα και προϊόντα καθαρισμού/υγιεινής από καταστήματα zero waste. Ταυτόχρονα, έχουμε το δικαίωμα ως πολίτες και είναι η στιγμή να απαιτήσουμε από εταιρείες και πολιτικούς να προωθήσουν τα συστήματα επαναχρησιμοποίησης και επαναγεμίσματος, στηρίζοντας την κυκλική οικονομία.
Αν και ο εμβολιασμός έχει βοηθήσει την ανθρωπότητα να απαλλαγεί́ από νοσήματα που είχαν οδηγήσει σε εκατομμύρια θανάτους (π.χ. από ευλογιά, πολιομυελίτιδα κ.λπ.), ο πλημμελής εμβολιασμός μπορεί́ να οδηγήσει σε επανεμφάνιση κάποιων νοσημάτων που σήμερα σπανίζουν, όπως η διφθέριτιδα, η πολιομυελίτιδα, η παρωτίτιδα και η ιλαρά.
Ο εμβολιασμός σώζει εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο και είναι μία από τις πιο επιτυχημένες παρεμβάσεις δημόσιας υγείας. Για περισσότερα από 200 χρόνια τα εμβόλια έχουν αποτρέψει ασθένειες και έχουν σώσει αμέτρητες ανθρώπινες ζωές. Ξεκινώντας με το εμβόλιο της ευλογιάς το 1796, η συνεχής έρευνα οδήγησε στην ανακάλυψη νέων εμβολίων και έτσι τώρα 25 θανατηφόρες ασθένειες, όπως η γρίπη, η διφθερίτιδα, ο τέτανος, ο κοκκύτης, η ιλαρά, η παρωτίτιδα, η ερυθρά, η μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος, η διηθητική πνευμονιοκοκκική νόσος και η πολιομυελίτιδα, μπορούν να προληφθούν με εμβόλια.
Κάθε χρόνο ο εμβολιασμός εμποδίζει 2,7 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως να νοσήσουν από ιλαρά, ένα εκατομμύριο από κοκκύτη και δύο εκατομμύρια μωρά από τέτανο. Είναι σημαντικό να υιοθετήσουμε μια νοοτροπία πρόληψης λοιμώξεων του αναπνευστικού, όπως της πνευμονιοκοκκικής πνευμονίας και της γρίπης, μεσώ του εμβολιασμού κυρίως των ειδικών ομάδων του πληθυσμού (με ηλικία>65 έτη και με προβλήματα όπως σακχαρώδης διαβήτης, άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, χρόνια καρδιολογικά νοσήματα, ανοσοκαταστολή λόγω υποκείμενου νοσήματος ή θεραπείας, κάπνισμα). Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ., οι λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού αποτελούν το τρίτο αίτιο θνησιμότητας παγκοσμίως.
Ταυτόχρονα, η προστασία παιδιών, εφήβων και ενηλικών από ασθένειες που μπορούν να προληφθούν με τον εμβολιασμό είναι εκ των ουκ άνευ για τη βιωσιμότητα των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης.
Εμβολιασμός κατά μικροβιακής αντοχής: Σημειώσατε 1
Ο αντιγριπικός εμβολιασμός και ο εμβολιασμός έναντι του πνευμονοκόκκου μπορεί επίσης να μειώσει τη μικροβιακή αντοχή, που θεωρείται ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα δημόσιας υγείας. Με τον όρο μικροβιακή αντοχή εννοούμε την ανθεκτικότητα των μικροβίων στα αντιβιοτικά, δηλαδή την κατάσταση κατά οποία αυτά μεταλλάσσονται και τα υπάρχοντα αντιβιοτικά δεν μπορούν να τα σκοτώσουν.
Ποια είναι η συνεισφορά του εμβολιασμού στην αντιμετώπισή της;
✤ Τα υπάρχοντα εμβόλια μπορούν να προλάβουν λοιμώξεις που η θεραπεία τους θα απαιτούσε αντιμικροβιακά φάρμακα.
✤ Τα υπάρχοντα εμβόλια μπορούν να μειώσουν τις ιογενείς λοιμώξεις που συχνά εσφαλμένα θεραπεύονται με αντιβιοτικά και οι οποίες μπορεί, επίσης, να προδιαθέσουν σε δευτεροπαθείς λοιμώξεις που χρειάζονται αντιβιοτική θεραπεία.
✤ Η ανάπτυξη και χρήση νέων ή βελτιωμένων εμβολίων μπορεί να προλάβει νοσήματα που καθίσταται δύσκολη η θεραπεία τους ή δεν μπορούν να θεραπευθούν λόγω της μικροβιακής αντοχής.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Π.Ο.Υ., «αν κάθε παιδί εμβολιαζόταν με το εμβόλιο έναντι του Streptococcus pneumoniae, θα αποτρεπόταν η χρήση 11 εκατομμυρίων ημερών αντιβίωσης ετησίως. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, αν σκεφθεί κανείς ότι ο Π.Ο.Υ. κατατάσσει τον πνευμονιόκοκκο μεταξύ των 12 πιο σημαντικών ανθεκτικών βακτηρίων παγκοσμίως για τα οποία χρειάζονται επειγόντως νέες θεραπείες».
Εμβολιασμός & πανδημία
Είναι πολύ σημαντικό τα προγράμματα εμβολιασμών ρουτίνας παρά την πανδημία να συνεχιστούν απρόσκοπτα, προστατεύοντας επαρκώς τους εργαζομένους στον τομέα της υγείας, αλλά και όλα τα άτομα που πρέπει να εμβολιαστούν είτε αυτά είναι ενήλικες είτε είναι παιδιά.
Αν και ο εμβολιασμός γίνεται όλο και πιο ασφαλής και αποτελεσματικός, μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σήμερα είναι η διστακτικότητα του πληθυσμού έναντι του εμβολιασμού. Μπορεί να έχουμε συνηθίσει πολύ στα οφέλη του εμβολιασμού, καθώς ορισμένες ασθένειες είναι πλέον τόσο σπάνιες, που δεν θυμόμαστε καν πόσο καταστροφικές μπορεί να είναι οι συνέπειές τους.
Τα προγράμματα εμβολιασμού απειλούνται από ανεπαρκείς πληροφορίες, από αβάσιμες φήμες για ανεπιθύμητες ενέργειες ή από ομάδες που, για θρησκευτικούς ή άλλους λόγους, αντιτίθενται στον εμβολιασμό. Τρανταχτό παράδειγμα η επιδημία του COVID-19 και οι αρνητές του εμβολιασμού στη χώρα μας με τις γνωστές συνέπειες για τη δημόσια υγεία.
Καθώς περνάμε σε ένα νέο μέλλον, τα εμβόλια θα συνεχίσουν να χρησιμεύουν ως θεμέλιο για την υγεία και την ευημερία όλων μας. Η χώρα μας διαθέτει ένα από τα καλύτερα εμβολιαστικά προγράμματα στην Ευρώπη, παρέχοντας δωρεάν όλα τα συνιστώμενα εμβόλια για όλες τις ηλικιακές ομάδες. Ας μην αφήσουμε αυτή την ευκαιρία ανεκμετάλλευτη.
Διακοπές: εποχή ξενοιασιάς και ανεμελιάς. Όμως, η έκθεσή μας στο φυσικό περιβάλλον (ήλιο, θάλασσα, εξοχή, καλοκαιρινά σπορ κ.ά.) κρύβει μεγάλους ή μικρούς κινδύνους που μπορεί να επηρεάσουν τις ξένοιαστες και χαρούμενες διακοπές μας.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μας στη θάλασσα μπορεί να έρθουμε σε επαφή με ένα μεγάλο φάσμα οργανισμών, όπως τα κοιλεντερωτά (τσούχτρες, μωβ μέδουσες, ανεμώνες και κοράλλια). Αν έρθουμε σε επαφή μαζί τους, εγχέουν μέσω του δέρματός μας ένα πρωτεϊνικό δηλητηριώδες μείγμα με φλεγμονώδη, νεκρολυτική, αιμολυτική και νευρολογική δράση. Σ’ αυτή την περίπτωση εμφανίζεται άμεσα έντονος, καυστικός πόνος με ερυθρές αιμορραγικές πλάκες και κνιδωτικό φυσαλιδώδες εξάνθημα με αίμα ή ακόμη έλκωση και νέκρωση του δέρματος. Εκτός από την τοπική αντίδραση στο σημείο του δήγματος (τσιμπήματος), μπορεί να υπάρχουν και συστηματικά συμπτώματα, όπως ναυτία, έμετος, δύσπνοια, συριγμός, καρδιακή δυσλειτουργία και αλλεργικό σοκ.
Σε επαφή με εχινό-αστερία η δερματική αντίδραση οφείλεται στην είσοδο άκανθας στο δέρμα και στα δραστικά συστατικά που καλύπτουν την άκανθα. Με το δήγμα εμφανίζεται άμεσος πόνος και στην πορεία βλατιδώδη κοκκιώματα.
Repel® Spray: Κλασικά Repel®. Άοσμο εντομοαπωθητικό κατάλληλο για βρέφη, παιδιά και ενήλικες
Στα κεντρίσματα ψαριών έχουμε οξύ άλγος, ερυθρότητα, ζέστη στην περιοχή του τσιμπήματος, πρήξιμο και σπάνια συνοδό πονοκέφαλο, μέχρι και αλλεργικό σοκ. Παρόμοια συμπτώματα, με επιπλέον παρουσία κνησμού, παρατηρούνται στην επαφή με φύκια, σπόγγους και βρύα. Το δήγμα από τα αιχμηρά και πολυάριθμα δόντια σμέρνας προκαλεί οξύ άλγος και ενδεχομένως αιμορραγία.
Σε όλες τις περιπτώσεις η πρώτη κίνηση είναι άμεση έξοδος από τη θάλασσα (για αποφυγή πνιγμού) και τοπική χρήση ζεστού θαλασσινού νερού. Εάν είναι εφικτό, απομακρύνουμε τα νημάτια από δήγμα κοιλεντερωτών, τις άκανθες σε δήγμα από εχινό-αστερία ή ακόμα και εφαρμογή κολλητικής ταινίας για την απομάκρυνση των κεντριών από επαφή με σπόγγους. Επιπλέον, αν υπάρχει αιμορραγία, κάνουμε πιεστική επίδεση για διακοπή της. Αποφεύγουμε τη χρήση γλυκού νερού, αμμωνίας και οινοπνεύματος. Δεν τρίβουμε την περιοχή και δεν αφαιρούμε τίποτα με γυμνά χέρια. Σε αρκετές περιπτώσεις βοηθά και η τοπική χρήση ξιδιού, σε άλλες όμως όχι. Για παράδειγμα, στη μωβ μέδουσα είναι προτιμότερο ένα αλκαλικό διάλυμα, δηλαδή μαγειρική σόδα διαλυμένη σε θαλασσινό νερό σε ίσες ποσότητες, παρά ξύδι.
Στη συνέχεια μπορούμε να επισκεφτούμε το πλησιέστερο νοσοκομείο για να δοθούν οδηγίες είτε τοπικής είτε συστηματικής αγωγής.
Σημαντικός ενοχλητικός παράγοντας κατά την έκθεσή μας στο φυσικό περιβάλλον είναι και η επαφή μας με κάθε είδους πετούμενα, όπως κουνούπια, μύγες, αλογόμυγες, ψύλλους, ακάρεα, κρότωνες, σφήκες, μέλισσες κ.ά. Μετά από δήγμα κάποιου τέτοιου αρθροπόδου οι δερματικές αντιδράσεις κυμαίνονται από δημιουργία πομφού (κοκκινίλα και πρήξιμο) και οξέος ερυθήματος μέχρι την όψιμη εμφάνιση βλατίδων και συστηματικών αντιδράσεων, έως και αλλεργικού σοκ.
Τα κουνούπια χρησιμοποιούν οπτικά, θερμικά και οσφρητικά ερεθίσματα προκειμένου να προσανατολιστούν και να εντοπίσουν τον ξενιστή. Τα οσφρητικά είναι τα πιο σημαντικά ερεθίσματα. Κάποιες σωματικές οσμές, ο ιδρώτας των εκκρινών και των αποκρινών αδένων, η έκκριση σμήγματος, οι ορμόνες, το διοξείδιο του άνθρακα αποτελούν ουσίες που μπορεί να προσελκύσουν τα έντομα. Επίσης, παράγοντας προσέλκυσης είναι η θερμοκρασία του σώματος, καθώς τα κουνούπια επιλέγουν τους ξενιστές με τις υψηλότερες θερμοκρασίες σώματος σε συνδυασμό με την υγρασία, δεδομένου ότι διαθέτουν και υγρομετρικούς αισθητήρες.
Συνεπώς, όταν εκτιθέμεθα στην ύπαιθρο και έχουμε δραστηριότητες, καλό είναι να προστατευόμαστε με ρούχα με μακριά μανίκια και μακριά παντελόνια εάν είναι εφικτό. Σε αντίθετη περίπτωση, η επάλειψη με ένα εντομοαπωθητικό είναι χρήσιμη. Το έλαιο σιτρονέλλας είναι το ευρύτερα μελετημένο και χρησιμοποιημένο αιθέριο έλαιο με απωστικό ρόλο. Καλό είναι να χρησιμοποιούμε προϊόντα που έχουν έγκριση και να εφαρμόζουμε τις οδηγίες της παρασκευάστριας εταιρείας.
Μετά από δήγμα με κάποιο αρθρόποδο μπορούμε να εφαρμόσουμε κάποιο τοπικό κορτικοστεροειδές για τη φαγούρα και την ερυθρότητα, αλλά η δράση τους είναι λίγο αργή (μετά από 20 περίπου λεπτά). Εάν υπάρχει ιστορικό για αλλεργική αντίδραση, μπορούμε να χορηγήσουμε ένα αντιισταμινικό, η δράση του οποίου θα εκδηλωθεί σε 20 λεπτά. Αν έχουμε συμπτώματα με πτώση πίεσης, αδυναμία κ.ά., χορηγούμε ένεσης αδρεναλίνης για παιδιά ή ενήλικες, 100 και 300mcg/0,3ml αντίστοιχα, η οποία χρησιμοποιείται ως θεραπεία διάσωσης σε αλλεργικές καταστάσεις.
Σε κάθε περίπτωση, μετά από κάθε δήγμα είναι απαραίτητο να διατηρήσουμε τη ψυχραιμία μας, να μην κάνουμε βιαστικές κινήσεις, να μπορέσουμε να αναγνωρίσουμε αν είναι δυνατόν τον μικροοργανισμό με τον οποίο ήρθαμε σε επαφή και να οδηγηθούμε στο πλησιέστερο νοσοκομείο για επιπλέον ιατρική φροντίδα.
Τα τελευταία χρόνια οι ειδικοί αναγνωρίζουν ότι στην ειδικότητα της Ωτορινολαρυγγολογίας έχουν αυξηθεί οι ασθενείς με ωτίτιδα, αλλεργική ρινίτιδα, ιγμορίτιδα, πολύποδες, αποφρακτική άπνοια, καθώς και κακοήθειες στην περιοχή του στόματος, του φάρυγγα και του λάρυγγα. Επίσης, έχει αυξηθεί και η σωματοποίηση του άγχους, με συχνότερα συμπτώματα τον ίλιγγο, την κεφαλαλγία, τις εμβοές, τη δυσκολία στην κατάποση, την αστάθεια.
«Σε όλα αυτά η απάντηση είναι: Πρόληψη, πρόληψη, πρόληψη», λέει εμφατικά η χειρουργός κεφαλής τραχήλου, παιδο-ΩΡΛ, επιστημονική συνεργάτης Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ-ΜΗΤΕΡΑ, Δρ. Ανατολή Παταρίδου.
«Μιλώντας και από προσωπική εμπειρία, θα πω ότι η ενασχόληση με τον αθλητισμό είναι η πιο σημαντική δραστηριότητα για την καλή υγεία του οργανισμού μας. Αναπτύσσονται σωματικές δυνάμεις παράλληλα με τις νοητικές λειτουργίες και τονώνεται η ευεξία. Ειδικά η ενασχόληση με τα θαλάσσια σπορ μπορεί να μας προσφέρει πολύ περισσότερα, καθώς συνδυάζει την άθληση με την επαφή με το υδάτινο στοιχείο, γυμνάζει ολόκληρο το σώμα και προάγει την ψυχική μας υγεία λόγω της άμεσης επαφής με τη φύση».
Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της κολύμβησης γίνονται και οι πιο φυσικές ρινικές πλύσεις που θεραπεύουν χρόνια προβλήματα του ανώτερου αναπνευστικού ή τα κρατάνε σε ένα σταθερό επίπεδο χωρίς επιπλοκές και έντονα συμπτώματα.
Instaret Herbal: Η φυσική λύση για την αποτελεσματική διαχείριση συμπτωμάτων της ωτίτιδας
Βέβαια, το καλοκαίρι χρειάζεται μεγάλη προσοχή, καθώς «ακμάζουν» οι ωτίτιδες. Η υγρασία στην περιοχή των αυτιών είναι «σύμμαχος» της ωτίτιδας.
Η Δρ. Παταρίδου εξηγεί: «Η υγρασία στα αυτιά θα μας δημιουργήσει ένα αίσθημα βάρους και ίσως μας αναγκάσει να τα πειράξουμε είτε με το δάχτυλο, είτε με το καπάκι του στυλό, είτε με την μπατονέτα. Τότε θα γίνει ο τραυματισμός και θα προκύψει η φοβερή καλοκαιρινή ωτίτιδα με το πρησμένο αυτί, με υγρά πράσινα και κίτρινα που τρέχουν και μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και σε πρησμένους λεμφαδένες και πυρετό. Αυτό δε, αν συνοδεύεται και από βύσμα κυψελίδας το οποίο δεν καθαρίστηκε έγκαιρα και σωστά με τη χρήση μικροσκοπίου ή με τη δοκιμασμένη επιλογή της δράσης του ενεργού οξυγόνου (υπεροξείδιο της ουρίας 6.5%), τότε οι πιθανότητες να πάθουμε εξωτερική ωτίτιδα αυξάνονται τραγικά, όπως και αν αφήνουμε βρεγμένα τα μακριά μαλλιά μας να στάζουν υγρασία στα αυτιά».
Εκτός από τα αυτιά και η μύτη μπορεί να ταλαιπωρηθεί τώρα το καλοκαίρι με τη χρήση κυρίως της πισίνας και να προκύψουν επιμολύνσεις που οδηγούν σε πυώδη ρινίτιδα ή ακόμη και σε ιγμορίτιδες.
«Αν όλα αυτά εκδηλωθούν σε ανθρώπους οι οποίοι πάσχουν από αλλεργίες, έχουν στραβό διάφραγμα, πολύποδες ή στα παιδιά με κρεατάκια και υπερτροφικές αμυγδαλές ή και αλλεργική ρινίτιδα, τότε η ταλαιπωρία τους μπορεί να τραβήξει όλο το καλοκαίρι, τονίζει η ειδικός και συμβουλεύει τα ακόλουθα:
✤ Καθαρισμό των αυτιών κάθε Μάιο για να αποφεύγονται τυχόν επιμολύνσεις –κάποιοι άνθρωποι τον χρειάζονται και δυο φορές τον χρόνο.
✤ Όσοι κάνουν πολλά μακροβούτια, καταδύσεις και υποβρύχιο ψάρεμα χρειάζονται μια πιο εξειδικευμένη εξέταση για να βεβαιωθεί ο γιατρός ότι είναι εντάξει το ρινικό διάφραγμα και ότι δεν είναι φραγμένη η λεγόμενη ευσταχιανή σάλπιγγα.
✤ Δεν ξύνουμε τα αυτιά μας με οτιδήποτε και δεν τα τραυματίζουμε.
✤ Προσέχουμε όταν λουζόμαστε -το αυτί δεν θέλει λούσιμο, γιατί αλλιώς κινδυνεύει να κάνει φλεγμονές από διαταραχή του pH.
✤ Εάν λουζόμαστε ή κολυμπάμε κάθε μέρα, να ρίχνουμε σκευάσματα με αφυγραντικές αλκοόλες που είναι ένας ασφαλής και αποτελεσματικός τρόπος για την απομάκρυνση του νερού που έχει εγκλωβιστεί στον έξω ακουστικό πόρο (αρκεί να μην υπάρχει ρήξη τυμπάνου).
✤ Φοράμε σκουφάκι θαλάσσης ή ειδικές ωτοασπίδες, τις οποίες τοποθετούμε σωστά για αποφυγή τραυματισμών.
✤ Αποφεύγουμε να ψαλιδίσουμε τις τρίχες στον έξω ακουστικό πόρο λόγω πιθανού τραυματισμού.
✤ Αποφεύγουμε το μεγάλο ψύχος, ιδιαίτερα από A/C, καθώς και τις έντονες εναλλαγές θερμοκρασίας, διότι μπορεί να βοηθήσουν στην εξέλιξη μιας φλεγμονής.
✤ Δεν κολυμπάμε σε αμφιβόλου καθαριότητας νερά.
✤ Σκουπίζουμε καλά τα αυτιά μετά το μπάνιο και αποφεύγουμε τη χρήση μπατονέτας που μπορεί να προκαλέσει τραυματισμό.
✤ Δεν βάζουμε σταγόνες λάδι μέσα στο αυτί γιατί, αν η ενόχληση προέρχεται από την κυψελίδα που έχει φουσκώσει, με το λάδι θα φουσκώσει ακόμη περισσότερο και η ενόχληση θα γίνει πιο έντονη. «Εάν, παρόλα αυτά, βουλώσει το αυτί μας, καλό θα είναι τις επόμενες ημέρες να αποφύγουμε να βουτήξουμε στο νερό το κεφάλι μας, ώστε να μην επιδεινωθεί το βούλωμα. Όταν θα ξαναμπούμε στο νερό, μια καλή λύση είναι να φράξουμε το αυτί με ένα βαμβάκι που θα το έχουμε εμποτίσει σε βαζελίνη, για να μην επιτρέψει στο νερό να εισέλθει στον ακουστικό πόρο», καταλήγει η ειδικός.
Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν το γενικό όρο «δυσκοιλιότητα» για να περιγράψουν τελείως διαφορετικά συμπτώματα. Για κάποιους δυσκοιλιότητα σημαίνει σκληρά κόπρανα, για άλλους ατελή κένωση του εντέρου και για κάποιους άλλους μειωμένη συχνότητα ή δυσκολία στην κένωση. Όμως, ακόμα και για τους ειδικούς δεν υπάρχει ομοφωνία ως προς τον ορισμό της δυσκοιλιότητας -με κάποιους να εστιάζουν στη συχνότητα λιγότερων από 3 κενώσεων την εβδομάδα.
Αν εξαιρέσουμε τις περιπτώσεις στις οποίες η δυσκοιλιότητα οφείλεται σε κάποιο παθολογικό αίτιο (μεταβολικό, νευρολογικό, νοσήματα παχέος εντέρου, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου, σακχαρώδης διαβήτης, φάρμακα κ.λπ.), η διάγνωση της λειτουργικής δυσκοιλιότητας, σύμφωνα με τα κριτήρια της Ρώμης IV, βασίζεται στα ακόλουθα συμπτώματα που θα πρέπει να είναι διάρκειας τουλάχιστον 3 μηνών (με την έναρξη των συμπτωμάτων τουλάχιστον 6 μήνες πριν από τη διάγνωση):
(1) Πρέπει να συνυπάρχουν 2 ή περισσότερα από τα ακόλουθα:
✤ Δυσκολία στην κένωση σε πάνω από το 25% των κενώσεων,
✤ Σκληρά ή κατακερματισμένα κόπρανα (κλίμακα Bristol 1-2) σε πάνω από το 25% των κενώσεων,
✤ Αίσθηση ατελούς κένωσης σε πάνω από το 25% των κενώσεων,
✤ Αίσθηση απόφραξης ορθού/πρωκτού σε πάνω από το 25% των κενώσεων,
✤ Χειρισμοί για την υποβοήθηση της κένωσης σε πάνω από το 25% των κενώσεων,
✤ Λιγότερες από 3 κενώσεις την εβδομάδα. (2) Απουσία υδαρών κοπράνων χωρίς τη λήψη καθαρτικών. (3) Απουσία κριτηρίων που συνηγορούν υπέρ συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου.
Είναι σημαντικό να τονισθεί ότι στη λειτουργική δυσκοιλιότητα απουσιάζουν ή τουλάχιστον δεν κυριαρχούν ο πόνος στην κοιλιά και το φούσκωμα.
Σε ό,τι αφορά στα καλοκαιρινά ταξίδια, η διακοπή της καθημερινής ρουτίνας, η αφυδάτωση λόγω έκθεσης στον ήλιο, ο περιορισμός της φυσικής δραστηριότητας λόγω έντονης ηλιοφάνειας και οι αλλαγές στη συνήθη διατροφή αποτελούν επιβαρυντικούς παράγοντες πρόκλησης δυσκοιλιότητας.
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος, ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, συνιστάται να:
✤ Καταναλώνετε τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες. Καλές επιλογές είναι τα φρούτα (ακτινίδια ή δαμάσκηνα), λαχανικά και δημητριακά. Παρότι είστε σε διακοπές, αποφύγετε να το παρακάνετε με την κατανάλωση γλυκών, παγωτών, σνακ, αλκοόλ και γενικώς junk food,
✤ Αποφεύγετε να πίνετε πολλούς καφέδες διότι έχουν διουρητική δράση και αφυδατώνουν τον οργανισμό, επιδεινώνοντας τη δυσκοιλιότητα,
✤ Δώσετε έμφαση στην καλή ενυδάτωση του οργανισμού σας, πίνοντας άφθονο νερό και άλλα υγρά,
✤ Μην αναβάλλετε την κένωση όταν νιώθετε την ανάγκη να πάτε στην τουαλέτα,
✤ Ασκηθείτε τις πρωινές ώρες που έχει λιγότερη ζέστη,
✤ Προσπαθήστε να βάλετε ένα πρόγραμμα και στις διακοπές σας, τηρώντας τις ώρες των γευμάτων και του ύπνου. Με τον τρόπο αυτό δεν θα αποσυντονίσετε το βιολογικό σας ρολόι και τις βιολογικές λειτουργίες του οργανισμού σας, συμπεριλαμβανομένης και της κένωσης του εντέρου.
Η φροντίδα των ποδιών μας είναι πολύ σημαντική καθ΄ όλη τη διάρκεια του χρόνου και όχι μόνο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού που… εκτίθενται. Το καλοκαίρι όμως η ζέστη, ο ήλιος, τα ανοιχτά παπούτσια, η άμμος στις παραλίες, ο ιδρώτας ταλαιπωρούν τα πόδια και έτσι η φροντίδα τους γίνεται επιτακτική.
Η ζέστη και ο ήλιος διαστέλλουν τα αγγεία των ποδιών, με αποτέλεσμα να τα νιώθουμε βαριά, κουρασμένα, να μας καίνε και να μας πονάνε. Επίσης, αφυδατώνεται το δέρμα των ποδιών προκαλώντας ξηρότητα και σκασίματα στο πέλμα. Ο ιδρώτας και η έκθεση των γυμνών ποδιών σε πισίνες, άμμο κ.λπ. αποτελούν πρόσφορο έδαφος για ανάπτυξη μυκητιάσεων, με αποτέλεσμα κακοσμία, φαγούρα και κοκκίνισμα.
Όλα τα παραπάνω αφορούν σε όλο τον πληθυσμό, γίνονται όμως πολύ επικίνδυνες παγίδες για τους διαβητικούς που τα πόδια τους κινδυνεύουν με κάθε τραυματισμό ή μόλυνση να εξελιχθούν στην περίπλοκη κατάσταση του «διαβητικού ποδιού».
Η καθημερινή φροντίδα των ποδιών είναι λοιπόν απαραίτητη.
1. Η απολέπιση βοηθά στην απομάκρυνση των νεκρών κυττάρων, και έτσι οι ειδικές κρέμες εισχωρούν καλύτερα στο δέρμα, δίνοντας ένα όμορφο αποτέλεσμα.
2. Πόδια ψηλά στο τέλος της ημέρας. Είναι ο καλύτερος τρόπος για να ξεκουράσουμε και να αποφορτίσουμε τα πόδια μας.
3. Χρήση προϊόντων σε μορφή κρέμας ή συμπληρώματος διατροφής που βοηθούν στην αποφόρτιση.
4. Καθημερινό ποδόλουτρο. Βοηθά να διατηρούνται οι φτέρνες και οι πατούσες μαλακές. Μετά από πολύ καλό στέγνωμα κάνουμε απαλό μασάζ με ειδικές κρέμες. Αν αντέχουμε μπορούμε στο ύπνο να βάλουμε βαμβακερές κάλτσες. Το αποτέλεσμα την επόμενη ημέρα θα μας αποζημιώσει.
5. Η κατανάλωση αρκετής ποσότητας νερού σε καθημερινή βάση είναι απαραίτητη για τη σωστή ενυδάτωση. Ας μην ξεχνάμε ότι η υγεία ξεκινά από μέσα μας.
6. Προσέχουμε τα πόδια μας φορώντας κατάλληλα παπούτσια, κόβοντας σωστά τα νύχια μας σε ευθεία γραμμή, προστατεύοντάς τα σε δημόσιους χώρους, μην πατώντας ξυπόλητοι, αποφεύγοντας έτσι μολύνσεις, μυκητιάσεις και τραυματισμούς.
7. Σε περίπτωση που παρατηρήσουμε κάτι διαφορετικό ή περίεργο στα πόδια μας, καλό θα ήταν να επισκεφθούμε τον ειδικό (ποδολόγο- ποδίατρο), ο οποίος θα μας συμβουλεύσει και θα μας κατευθύνει ανάλογα.
Τα όμορφα πόδια δεν είναι μόνο θέμα αισθητικής, αλλά και θέμα υγείας, ώστε να περπατάμε άνετα και χωρίς προβλήματα. Δίνουμε στα πόδια μας την προσοχή που τους αξίζει, προλαβαίνουμε για να μην… τρέχουμε.
Το ελληνικό καλοκαίρι είναι εδώ. Ο υδράργυρος ανεβαίνει και δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από μια βουτιά στη θάλασσα ή στην πισίνα. Οι “βουτιές” όμως κρύβουν κινδύνους, γιατί η θάλασσα και οι πισίνες φιλοξενούν αρκετούς μικροοργανισμούς που είναι δυνητικά επικίνδυνοι για το γεννητικό και το ουροποιητικό σύστημα της γυναίκας.
Τα καλοκαίρι είναι ιδιαίτερα δύσκολη εποχή για το ουρογεννητικό σύστημα της γυναίκας, καθώς ευνοείται η εγκατάσταση και η ανάπτυξη μικροβίων και μυκήτων σε ευάλωτες ανατομικές περιοχές, όπως ο κόλπος, η ουρήθρα και η ουροδόχος κύστη. Μερικοί από τους μικροοργανισμούς που υπάρχουν στα νερά της θάλασσας ή της πισίνας είναι το E.Coli, η Salmonella και η Pseudomonas. Υπάρχουν, επίσης, διάφορα είδη μυκήτων, όπως Aspergillus και Candida.
Οι παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη μικροβίων και μυκήτων είναι:
✤ Η αυξημένη θερμοκρασία στην περιοχή των εξωτερικών γεννητικών οργάνων.
✤ Η υγρασία.
✤ Η αφυδάτωση του οργανισμού.
✤ Η παραμονή του υγρού μαγιό στο σώμα για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Στους ανωτέρω παράγοντες θα πρέπει να προσθέσουμε, ιδιαίτερα για τις γυναίκες που προτιμούν τις πισίνες, και ένα άλλο πρόβλημα: Η χλωρίωση του νερού σκοτώνει μεν τα μικρόβια της πισίνας, είναι δηλαδή ένα χρήσιμο βακτηριοκτόνο, καταστρέφει όμως το pH του κόλπου. Το χλώριο ερεθίζει χημικά την ουρήθρα και τον κόλπο της γυναίκας. Η είσοδος του χλωρίου στο γυναικείο κόλπο αλλάζει το pH του, με αποτέλεσμα να ευνοείται η ανάπτυξη μικροβίων.
Συμπτώματα
Τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της ουρολοίμωξης είναι:
✤ Πόνος κατά την ούρηση.
✤ Τσούξιμο.
✤ Συχνοουρία.
✤ Πόνος ή αίσθημα βάρους χαμηλά στην κοιλιά που δεν έχει σχέση με τη διούρηση.
✤ Πόνος στην υπερηβική περιοχή
(αυτό είναι σημείο κυστίτιδας φλεγμονής της ουροδόχου κύστεως).
✤ Αιματουρία (αίμα στα ούρα).
Αντίστοιχα, τα χαρακτηριστικά συμπτώματα των μυκητιασικών φλεγμονών περιλαμβάνουν:
✤ Κολπικές εκκρίσεις, λευκωπές, πρασινωπές, παχύρρευστες και δύσοσμες.
✤ Κνησμό των εξωτερικών γεννητικών οργάνων.
✤ Άλγος κατά τη σεξουαλική επαφή.
Πρόληψη
Πώς θα προλάβετε τις αρνητικές επιπτώσεις από την επαφή με τη θάλασσα και την πισίνα;
✤ Αλλάξτε το μαγιό σας αμέσως μετά το κολύμπι.
✤ Βγαίνοντας από το νερό, κάντε αμέσως ένα ντους.
✤ Φροντίστε την ενυδάτωσή σας. Η αφυδάτωση στη διάρκεια των θερινών μηνών ευνοεί την ανάπτυξη μικροβίων.
✤ Η χρήση ταμπόν μπορεί να βοηθήσει, καθώς εμποδίζει μερικώς την άνοδο των μικροβίων στον κόλπο.
✤ Μην φοράτε στενά παντελόνια ή εσώρουχα. Η χρήση τους αυξάνει την εφίδρωση της περιοχής και εμποδίζει την οξυγόνωση των ιστών.
Αντιμετώπιση
Αν εμφανιστούν συμπτώματα συμβατά με ουρολοίμωξη ή μυκητιασική λοίμωξη των γεννητικών οργάνων, τότε είναι αναγκαία η επίσκεψη στον γυναικολόγο σας για τη χορήγηση της κατάλληλης θεραπείας.
Σε περιπτώσεις ουρολοίμωξης (κυστίτιδας ή ουρηθρίτιδας) συστήνεται η διεξαγωγή εξετάσεων, όπως καλλιέργειας ούρων και αντιβιογράμματος, για την αποτελεσματικότερη και σωστότερη χορήγηση του αντιβιοτικού.
Σε περιπτώσεις μυκητιασικών λοιμώξεων η ύπαρξη των κλασικών κλινικών συμπτωμάτων δικαιολογεί τη χρήση αντιβιοτικών σε τρία επίπεδα: χαπάκια από το στόμα, υπόθετα για ενδοκολπική χρήση και κρέμα για εφαρμογή στην περιοχή των εξωτερικών γεννητικών οργάνων. Πρέπει να σημειωθεί ότι πολλές φορές οι μύκητες καταλαμβάνουν και την περιοχή των εξωτερικών γεννητικών οργάνων.
Επίσης, η ταυτόχρονη θεραπεία και του συντρόφου είναι απαραίτητη σε ορισμένες λοιμώξεις. Ο γυναικολόγος σας θα σας συμβουλεύσει πότε και τι πρέπει να κάνει.
Καθησυχαστικός για τα περιστατικά οξείας ηπατίτιδας στα παιδιά, ανήσυχος για την επιδημία της ευλογιάς των πίθηκων, αλλά βέβαιος ότι δεν θα προκαλέσει «μια πανδημία της έντασης και της πίεσης που προκάλεσε η COVID-19», εμφανίστηκε ο Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής) κ. Γκίκας Μαγιορκίνης, μιλώντας στο περιοδικό ΔΥΟ. Ο ίδιος χαρακτήρισε πολύ σημαντική την επιχειρησιακή ετοιμότητα για επόμενες πανδημίες, σημειώνοντας ότι «οι πρώτες 90 ημέρες μίας επερχόμενης πανδημίας είναι πολύ κρίσιμες για την εκρίζωσή της, αλλά και τη σωστή προετοιμασία σε περίπτωση που η εκρίζωση δεν είναι εφικτή».
Οξεία ηπατίτιδα στα παιδιά:Πρέπει να μας ανησυχεί;
Η οξεία ηπατίτιδα άγνωστης αιτιολογίας στα παιδιά δεν είναι μία νέα νοσολογική οντότητα. Κάθε χρόνο υπάρχει ένας μικρός αριθμός παιδιών που εμφανίζουν οξεία ηπατίτιδα που δεν γίνεται εφικτό να αποδοθεί σε έναν από τους γνωστούς λόγους, είτε είναι μικροβιακοί είτε είναι περιβαλλοντικοί. Ο αριθμός αυτών των περιστατικών παρουσίασε μία σχετική αύξηση εντός του 2022 σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, κάτι που χτύπησε καμπανάκι στις υγειονομικές αρχές για διερεύνηση των αιτιών αυτής της αύξησης. Για αυτόν τον λόγο έχει ενισχυθεί η επιτήρηση των ηπατιτίδων στα παιδιά, ώστε κάθε πιθανό περιστατικό να διερευνάται ενδελεχώς, με σκοπό την κατανόηση του φαινομένου. Μέχρι στιγμής ο αριθμός αυτών των περιστατικών παραμένει πολύ χαμηλός, αν και υψηλότερος από προηγούμενα έτη, και συνεπώς πρόκειται για κάτι εξαιρετικά σπάνιο που δεν θα έπρεπε να ανησυχεί τον μέσο πολίτη.
Μια πιθανή αιτία, σύμφωνα με τα δεδομένα που έχουν συλλεχθεί ιδίως στο Ηνωμένο Βασίλειο, είναι ένας αδενοϊός. Έχει αλλάξει κάτι σε σχέση με αυτούς; Η πιο συστηματική διερεύνηση αυτών των ηπατιτίδων στα παιδιά έχει γίνει στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ένα βασικό στοιχείο που έχει βρεθεί σε αυτές τις διερευνήσεις είναι η πολύ υψηλή συχνότητα απομόνωσης του Αδενοϊού 41 στα κρούσματα της οξείας ηπατίτιδας των παιδιών. Επίσης, φαίνεται ότι δεν έγινε η διερεύνηση στα βέλτιστα βιολογικά δείγματα σε όσα κρούσματα δεν έχει ανευρεθεί ο Αδενοϊός 41. Μέχρι στιγμής παραμένει το πιο πιθανό αίτιο. Ωστόσο, δεν είναι ακόμα κατανοητό γιατί ένας τόσο διαδεδομένος ιός ξαφνικά εμφανίζει αυτήν τη σπάνια επιπλοκή. Στα πιθανά σενάρια είναι και η αλληλεπίδραση του Αδενοϊού 41 με τον νέο κορωνοϊό, αλλά ακόμα δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να στηριχθεί αυτή η υπόθεση.
Ποιος είναι ο ρόλος της κλιματικής αλλαγής στην ανάδυση νέων επιδημιών;
Δεν είναι πλήρως κατανοητός ο ρόλος της κλιματικής αλλαγής στην ανάδυση νέων επιδημιών. Ένα βασικό σενάριο είναι ότι λόγω της κλιματικής αλλαγής έχουν μετατοπισθεί πληθυσμοί ζώων, που είναι φορείς ζωονόσων, προς τα όρια του αστικού ιστού, και έτσι έχει αυξηθεί με αυτόν τον τρόπο η πιθανότητα μετάδοσης ενός νέου παθογόνου. Επίσης, έχει διευρυνθεί το περιβάλλον των πιθανών φορέων των παθογόνων (όπως π.χ. τα κουνούπια) με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι πιθανότητες μετάδοσης νοσημάτων με φορέα (όπως π.χ. ο ιός του Δυτικού Νείλου ή ο Δάγγειος πυρετός). Μπορεί η ευλογιά των πίθηκων να μας φέρει αντιμέτωπους με μια νέα πανδημία; Η ευλογιά των πιθήκων είναι μια νόσος που γνωρίζουμε από το 1958. Ο τρόπος μετάδοσής της είναι κυρίως η πολύ στενή επαφή στη φάση του εξανθήματος, ενώ η νοσηρότητα και η θνητότητα του στελέχους που κυκλοφορεί αυτή τη στιγμή εκτός Αφρικής είναι αρκετά χαμηλή. Όντως, μέχρι στιγμής δεν έχουμε δει να δημιουργείται υγειονομική πίεση ούτε να ανεβαίνει ο αριθμός των κρουσμάτων με ανεξέλεγκτο ρυθμό. Δεν υπάρχει αμφιβολία, όμως, ότι πρόκειται για ένα ανησυχητικό γεγονός, καθότι είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε παρατεταμένη μετάδοση του ιού εκτός της Αφρικής.
Από την άλλη, ένα ακόμα στοιχείο εξαιρετικά σημαντικό είναι ότι υπάρχει ένα αποτελεσματικό και ασφαλές εμβόλιο. Συνεπώς, με τα υπάρχοντα δεδομένα θεωρώ εξαιρετικά απίθανο να βιώσουμε μια πανδημία της έντασης και της πίεσης που προκάλεσε η COVID-19, αλλά είναι μια επιδημία που θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψιν και να την περιορίσουμε το συντομότερο δυνατόν.
Πρέπει -γενικά- να είμαστε έτοιμοι για μια επόμενη πανδημία;
Είναι εξαιρετικά σημαντικό να υπάρχει επιχειρησιακή ετοιμότητα για την αντιμετώπιση μιας πιθανής επερχόμενης πανδημίας και υπάρχει ήδη μεγάλη εμπειρία από την αντιμετώπιση της COVID-19 που δεν θα πρέπει να χαθεί. Οι περισσότεροι συμφωνούμε ότι οι πρώτες 90 ημέρες μιας επερχόμενης πανδημίας είναι πολύ κρίσιμες για την εκρίζωσή της, αλλά και τη σωστή προετοιμασία σε περίπτωση που η εκρίζωση δεν είναι εφικτή. Αξιοποιώντας τη γνώση που έχουμε αποκομίσει από την πανδημία, είναι σημαντικό να επενδύσουμε σε υποδομές και εξειδικευμένους ανθρώπους που θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις πρώτες 90 ημέρες μιας πιθανής επερχόμενης πανδημίας.
Πώς εξέρχονται τα συστήματα υγείας από την πανδημία; Λαβωμένα ή ενισχυμένα;
Τα συστήματα υγείας εξέρχονται από την πανδημία έχοντας να αντιμετωπίσουν ένα μεγάλο φόρτο χρόνιων ασθενών που δεν έχουν εξυπηρετηθεί επαρκώς εξαιτίας της προτεραιοποίησης των ασθενών με COVID-19. Συγχρόνως, όμως, έχουν αναπτυχθεί υποδομές που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν στη βελτίωση της Δημόσιας Υγείας. Υπάρχει, λοιπόν, μια ευκαιρία για βελτίωση των υποδομών υγείας, αλλά και μια πρόκληση ώστε να καλυφθούν τα κενά που δημιουργήθηκαν στην οξεία φάση της πανδημίας.
Τι άλλο πρέπει να γίνει στο σύστημα υγείας για να διατηρηθεί η βιωσιμότητά του;
Θεωρώ ότι τρία βασικά στοιχεία είναι σημαντικά για την ενίσχυση και βιωσιμότητα του συστήματος υγείας:
1) συστηματική και στοχευμένη επένδυση στο έμψυχο ιατρικό δυναμικό με μισθολογική ενίσχυση και κίνητρα, ώστε να παραμένουν εξειδικευμένα στελέχη στην Ελλάδα, πιθανώς με ευρύτερες και πιο εξειδικευμένες συμπράξεις του ΕΣΥ με τα Πανεπιστήμια,
2) αξιολόγηση και βελτίωση των ιατρικών υπηρεσιών, αναπτύσσοντας κουλτούρα αυτορρύθμισης με τη χρήση συστήματος κλινικής διακυβέρνησης (clinical governance), αλλά και συστήματος επαναξιολόγησης της άδειας ασκήσεως ιατρικού επαγγέλματος (appraisal, revalidation),
3) ενίσχυση και προάσπιση των ιατρικών εργαστηριακών ειδικοτήτων στον Δημόσιο τομέα, ώστε να παρέχονται υψηλής ποιότητας εργαστηριακές υπηρεσίες, καθότι κοιτώντας σε βάθος δεκαετίας βρίσκονται σε διαρκή πορεία εκφυλισμού και υποβάθμισης.
Διαβάζουμε συνεχώς αυτήν την περίοδο, και μάλιστα με πολύ στόμφο, για τις επερχόμενες αυξήσεις των επιτοκίων, τόσο από την κεντρική Αμερικάνικη τράπεζα (FED) όσο και από την Ευρωπαϊκή (ΕΚΤ) και την Αγγλική.
Στο ίδιο μοτίβο και άλλες ευρωπαϊκές, όπως η κεντρική τράπεζα Ελβετίας, αλλά και του Καναδά και της Ιαπωνίας.
Αιτία είναι η συγκράτηση του καλπάζοντα πληθωρισμού, που σπάει τα ρεκόρ το ένα μετά το άλλο σ’ όλο τον δυτικό κόσμο, που τα τελευταία χρόνια είχε επαναπαυθεί σε πληθωρισμούς κάτω του 2%, ενώ σήμερα ξεπερνάει το 8% σε Ευρώπη και Αμερική.
Βέβαια, υπάρχουν και χώρες που βιώνουν για πολλά χρόνια πληθωρισμούς με πολύ υψηλά διψήφια νούμερα, όπως στη Νότια Αμερική, στην Τουρκία, σε κάποιες χώρες της Αφρικής. Αυτό όμως το έχουμε συνηθίσει και λόγω της απόστασης δεν επηρεάζει άμεσα τον μέσο Ευρωπαίο και Αμερικανό πολίτη. Το 8% και πλέον όμως, στο κατώφλι της πόρτας μας, πονάει πολλαπλά τα μικρά και μεσαία κυρίως εισοδήματα, δηλαδή, το 95% του πληθυσμού των κρατών που συζητούμε.
Έτσι λοιπόν, και σύμφωνα με τους δογματικούς κανόνες της οικονομικής επιστήμης, το «φάρμακο» κατά του πληθωρισμού, είναι «αδιαμφησβήτητα» η αύξηση των επιτοκίων που οδηγεί σε μάζεμα του κυκλοφορούντος χρήματος, στις εμπορικές κυρίως τράπεζες, με κίνητρο τα οφέλη των καταναλωτών και των επιχειρήσεων από τα υψηλά επιτόκια καταθέσεων. Παράλληλα, αποθαρρύνει καταναλωτές και επιχειρήσεις να δανειστούν «φρέσκο» χρήμα για κατανάλωση και επενδύσεις.
Με απλά λόγια, μειώνεται τεχνητά η ζήτηση και έτσι πιστεύουμε ότι μειώνουμε άμεσα και τις τιμές. Απλά μαθηματικά δηλαδή!
Με τις σημερινές συνθήκες εμένα μου ακούγεται όπως το «πονάει δόντι… βγάζει δόντι».
The gas pipeline with flags of Russia, Ukraine and EU
Οι θιασώτες των δογματικών κανόνων της οικονομίας αυτήν τη φορά ή κάνουν πως δεν βλέπουν το σύνθετο πρόβλημα της παγκόσμιας οικονομίας ή όντως έχουν αχρωματοψία. Αυξάνεις τα επιτόκια, όταν πράγματι έχεις μια υπερθερμαινόμενη οικονομία, όπου η ζήτηση υπερβαίνει κατά πολύ τη μέγιστη δυνατότητα της προσφοράς.
Σήμερα, είναι γεγονός, ότι η προσφορά προϊόντων και πρώτων υλών δεν μπορεί να ανταποκριθεί στη ζήτηση. Αυτό όμως δεν οφείλεται σε πραγματική αδυναμία των παραγωγικών πόρων, αλλά είναι καθαρά τεχνητή. Πανδημία και Ρωσο-Ουκρανικός πόλεμος, τον οποίο ουσιαστικά τον μετατρέψαμε σε παγκόσμιο, φέρουν αποκλειστικά τη σφραγίδα για την τεχνητή μείωση της συνολικής προσφοράς και συνεπώς την αύξηση των τιμών σε ενέργεια, πρώτες ύλες και τελικά προϊόντα. Εάν δεν ξεπεραστούν αυτές οι αιτίες, και στο 7% να αυξήσουν οι κεντρικές τράπεζες, και αντίστοιχα και παραπάνω οι εμπορικές, τα επιτόκια, ο πληθωρισμός σε παγκόσμιο επίπεδο θα συνεχίσει τις πολύ υψηλές του πτήσεις και σε καμία περίπτωση, ασφαλώς, δεν πρόκειται να προσγειωθεί στο 2% που ονειρεύονται στην Αμερική και την Ευρώπη.
Αντίθετα, αυτό που θα πετύχουν, με τη μείωση της ζήτησης, είναι την ύφεση στις οικονομίες τους και τον εφιάλτη του στασιμοπληθωρισμού, δηλαδή την ύφεση με παράλληλο πληθωρισμό. Την έχουν βιώσει αρκετές φορές αυτή τη συνταγή, η αμερικάνικη και κατ΄ ακολουθία η παγκόσμια οικονομία, στις δεκαετίες του ΄60 και ΄70.
Απ΄ αυτήν την άποψη, προσωπικά, είμαι από του λίγους ίσως οικονομολόγους «δυτικού τύπου», που δεν χλεύασε τον Τούρκο πρόεδρο, επειδή με πολύ υψηλό πληθωρισμό (70%) όχι μόνο δεν αύξησε τα επιτόκια, αλλά συνεχώς τα μειώνει. «Ανορθόδοξο», φωνάζουν όλοι εν χορώ!
Αποτέλεσμα, το πρώτο τρίμηνο η τουρκική οικονομία να παρουσιάσει ανάπτυξη σχεδόν 8%. Αμερική και Ευρώπη την ίδια περίοδο λιγότερο από 1,5% ανάπτυξη, με έντονες τάσεις ακόμα και για ύφεση μέχρι το τέλος του χρόνου. Μα θα μου πουν κάποιοι οικονομικοτραφείς πως η λίρα υποτιμήθηκε 20% τουλάχιστον και ο πληθωρισμός ανέβηκε ακόμα υψηλότερα την ίδια περίοδο. Και εγώ τους ρωτώ πόσο σίγουροι είναι ότι με 125$ ανά βαρέλι το πετρέλαιο, με έλλειψη παγκοσμίως πρώτων υλών από Κίνα, Ρωσία, Ουκρανία, Ινδία κ.λπ. η αύξηση των επιτοκίων θα προσγείωνε τον πληθωρισμό σε μονοψήφια νούμερα στην Τουρκία και όχι μόνο; Ίσως 3- 5% από το 70%. Η ανάπτυξη όμως, το πιο πιθανό, θα ήταν πολύ κάτω του 7% του Α΄ τριμήνου με απρόβλεπτες συνέπειες στην ανεργία. Στο δίλημμα πληθωρισμός ή ανεργία ψηφίζω ανεπιφύλακτα πληθωρισμό. Καλύτερα οι πολίτες να κάνουν περικοπές, παρά να μην έχουν καθόλου εισόδημα και το κράτος να συντηρεί εκατομμύρια ανέργους.
Panorama aerial view of Hamburg harbor
Και όλα αυτά, όταν γνωρίζουμε ότι το πρόβλημα είναι σήμερα τεχνητό και ακούει στο όνομα του παγκόσμιου οικονομικού πολέμου που είναι πιο καταστροφικός και δομικός από τον στρατιωτικό πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας. Η λύση είναι μονόδρομος: άμεση παύση των εχθροπραξιών και επιστροφή στην κανονικότητα. Η κόντρα Αμερικής κατά Ρωσίας κυρίως και Κίνας εμμέσως, μόνο θύματα μπορεί να παράξει και στις πέντε ηπείρους. Η Αμερική πρέπει να συμβιβαστεί με την ιδέα ότι δεν παίζει μόνη της μπάλα και ότι υπάρχουν χώρες που αναπτύσσονται εξίσου δυναμικά και αμφισβητούν τη μονοκαθεδρία των ΗΠΑ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, το μεγάλο θύμα αυτής της κόντρας, πρέπει επιτέλους να ορθώσει ανάστημα και να ακολουθήσει τη δική της ανεξάρτητη πορεία με γνώμονα τα συμφέροντα και την ευημερία των λαών της. Είναι η τρίτη σε πληθυσμό και η δεύτερη σε Ακαθάριστο Προϊόν «χώρα», με τεράστια πολιτιστική και όχι μόνο παρακαταθήκη. Σήμερα, αυτοί οι λαοί της Ε.Ε., και όχι τόσο ο αμερικάνικος, βιώνουν τεράστιες απώλειες στο διαθέσιμο εισόδημά τους, όταν μάλιστα ο μέσος όρος αυτού είναι ήδη πολύ χαμηλότερος του αντίστοιχου αμερικάνικου.
Η Ελλάδα, με τη σειρά της, αναπόφευκτα ακολουθεί τις αποφάσεις των ισχυρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Αμερικής. Τι θα μπορούσε, άλλωστε, να κάνει.
Βιώνει πληθωρισμό 11%, αύξηση επιτοκίων, απειλές από την Τουρκία, αβεβαιότητα για τις επερχόμενες εκλογές, έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, μείωση πληθυσμού για 10 τουλάχιστον συναπτά έτη (400,000), χρόνια διαθρωτικά προβλήματα με δικαιοσύνη, επιτελικό στην πραγματική του διάσταση κράτος, επενδυτική βαθμίδα και υψηλό δημόσιο χρέος, άπειρο αριθμό πολύ μικρών επιχειρήσεων χωρίς πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό κ.ά.
Υπάρχουν όμως και ακτίδες φωτός: Το χρέος, αν και στο 200% του ΑΕΠ, είναι σχετικά διαχειρίσιμο, η ανάπτυξη, προς το παρόν, για το 2022 και 2023 φαίνεται ότι θα ξεπεράσει τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, υπάρχει χάρις στα χρηματοδοτικά ευρωπαϊκά εργαλεία ένας πακτωλός χρημάτων που ελπίζουμε αυτή τη φορά (ίσως και τελευταία) να αξιοποιηθεί για παραγωγικές επενδύσεις, οι πράσινες αλλαγές στην ενέργεια θα μπορούσαν με τις ΑΠΕ να ευνοήσουν τη χώρα έστω και μακροπρόθεσμα, το ΝΑΤΟ να συγκρατήσει τις όποιες ορέξεις της Τουρκίας για θερμά επεισόδια. Όλα αυτά μπορούν να λειτουργήσουν ευεργετικά για την ελληνική οικονομία αλλά με προϋποθέσεις.
Οι Έλληνες πολίτες να συνειδητοποιήσουν ότι μόνο με τις δικές τους προσπάθειες μπορούν να αποκτήσουν το επίπεδο ευημερίας που επιθυμούν (τα αγαθά κόποις κτώνται) και οι Έλληνες πολιτικοί ότι η εξουσία δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά πρόσκαιρα τους την παραχωρεί ο λαός, για να υπηρετήσουν με τιμιότητα και διαφάνεια το κοινό συμφέρον.
Πεποίθηση μου είναι ότι μετά τη λήξη του στρατιωτικού σκέλους του Ρωσο-Ουκρανικού πολέμου τίποτα δεν θα είναι όπως πριν.
Ο πλανήτης θα βιώσει το μοίρασμα των οικονομικών συμφερόντων μεταξύ Ανατολής, με προεξέχουσα την Κίνα αλλά και Ρωσία, Ινδία, Νότια Αφρική κ.ά. (θα δούμε που θα κάτσει η μπίλια), και των κλασικών δυτικών χωρών. Η παγκόσμια κυριαρχία του δολαρίου ως συναλλακτικού νομίσματος θα αμφισβητηθεί, ενώ πρώτες ύλες και τελικά αγαθά θα κινούνται σε προνομιακές τιμές και με προτεραιότητα στις φίλες χώρες και των δύο βασικά πόλων.
Η Ελλάδα ξέρουμε που ανήκει, από τη συμφωνία ήδη της Γιάλτας. Ας δούμε, λοιπόν, ενωμένοι -και μέσα στα στενά νέα όρια που οι ισχυροί επαναπροσδιορίζουν- πως μπορούμε να αναβαθμίσουμε τη θέση μας. Οτιδήποτε άλλο είναι ουτοπία ή καταδίκη σε υποβάθμιση.
